Contractjaar 01/07/ /06/2009
|
|
- Guus van Wijk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Overeenkomst tussen het... en de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu betreffende de coördinatie van kwaliteit en patiëntveiligheid. Contractjaar 01/07/ /06/2009
2 Overeenkomst tussen het... en de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu betreffende de coördinatie van kwaliteit en patiëntveiligheid Tussen de ondergetekenden, enerzijds de Belgische Staat, vertegenwoordigd door Christiaan Decoster, Directeur-generaal van het Directoraat-generaal Organisatie van de Gezondheidszorgvoorzieningen, Eurostation II, Victor Hortaplein 40 bus 10, 1060 Brussel, hierna de Opdrachtgever genoemd, en anderzijds, het...,.vertegenwoordigd door,.. hierna de contractant genoemd. Gelet op artikel 56, 4 van het Koninklijk Besluit van 25 april 2002 betreffende de vaststellingen en de vereffening van het budget van financiële middelen van de ziekenhuizen, ingevoegd bij het Koninklijk Besluit van 19 juni 2007 tot wijziging van het Koninklijk Besluit van 25 april 2002, artikel 13.2 (BS, ), wordt overeengekomen wat volgt: Artikel 1: Voorwerp van de overeenkomst Het contract heeft de ziekenhuizen toegelaten om de geformuleerde missie, visie, strategie en doelstellingen m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid te verankeren. Het organogram zoals gevraagd in het vorige contract geeft aan door welke structuren en/of organen het kwaliteit- en patiëntveiligheidsbeleid kan geïmplementeerd worden. 2
3 Het huidige contract heeft tot doel de inspanningen te erkennen die door de ziekenhuizen worden geleverd op het vlak van kwaliteitsbeheer en patiëntveiligheid en tegelijk hun methodologische keuzes te respecteren voor de realisatie ervan. Het contract wil de ziekenhuizen aanzetten tot het ondernemen van kwaliteit- en patiëntveiligheidsinitiatieven gebaseerd op de drie volgende pijlers: o Pijler 1: Het ontwikkelen en implementeren van een veiligheidsmanagementsysteem o Pijler 2: Het analyseren en (her)ontwikkelen van een proces o Pijler 3: Het samenstellen van een multidimensionele indicatorenset m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid Het huidige contract kadert binnen een meerjarenplan tot 2012 dat de FOD wenst te realiseren. Dit document is terug te vinden op Het huidige contract noodzaakt de betrokkenheid van de algemene en medische directie van het ziekenhuis ten einde een succesvolle uitvoering ervan te waarborgen. De vier toegevoegde bijlagen maken integraal en expliciet deel uit van het contract coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid Artikel 2: Voorwaarden voor de toekenning van het budget voor contractjaar Als tegenprestatie voor de financiering van de coördinatie van de kwaliteit en de patiëntveiligheid verbindt het ziekenhuis zich door de ondertekening van dit contract tot de ontwikkeling en uitvoering van de drie onderstaande pijlers: Pijler 1: Het ontwikkelen en implementeren van een veiligheidsmanagementsysteem (VMS) Pijler 2: Het analyseren en (her)ontwikkelen van een proces Pijler 3: Het samenstellen van een multidimensionele indicatorenset m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid 3
4 Een uitgebreide inhoudelijke toelichting per pijler is terug te vinden in de bijlagen 1, 2 en 3. Bijlage 4 voorziet in een samenvatting per pijler van de inhoudelijke elementen waarover door het ziekenhuis moet worden gerapporteerd. 4
5 PIJLER 1: Ontwikkelen en implementeren van een veiligheids- managementsysteem (VMS) Voor het contractjaar verbindt het ziekenhuis zich tot: 1.1. De ontwikkeling van een meerjarenplan voor patiëntveiligheid. De eerste vereiste in het ontwikkelen van een VMS is het opstellen van een meerjarenplan voor patiëntveiligheid als onderdeel van het algemeen strategisch plan van het ziekenhuis De analyse van de resultaten van de cultuurmeting (cf ) en implementatie van verbeteracties. Het Comité voor Patiëntveiligheid analyseert en interpreteert de resultaten van de cultuurmeting en formuleert en implementeert verbeteracties op minstens 2 domeinen. Deze domeinen zijn door het ziekenhuis zelf te bepalen op basis van de resultaten van de cultuurmeting. Het is aan te bevelen dat het Comité voor Patiëntveiligheid instaat voor de coördinatie en de opvolging van alle activiteiten die verband houden met wat gevraagd wordt in de paragrafen 1.1 en 1.2. Bijzondere bepaling: ziekenhuizen die pas vanaf 2008 deelnemen aan het contract coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid dienen eerst de cultuurmeting ziekenhuisbreed te voltooien vooraleer verbeteracties kunnen worden geformuleerd. 5
6 PIJLER 2: Analyseren en (her)ontwikkelen van een proces Voor het contractjaar verbindt het ziekenhuis zich tot: Het analyseren en verbeteren van een proces in multidisciplinair verband. De ziekenhuizen dienen door middel van een multidisciplinair team een proces te analyseren en te verbeteren. De indicatoren voor het gekozen proces dienen multidimensioneel te zijn. Vrijblijvend kunnen de ziekenhuizen gebruik maken van SLA s (Service Level Agreement: overeenkomst tussen zorgverstrekkers) ter ondersteuning van dit proces zodat de samenwerking tussen zorgondersteunende dienstverlener en zorgverleners verbeterd wordt. Het ziekenhuis evalueert zijn eigen werking en analyseert (inclusief verbetert): o een (deel)proces uit de lijst in bijlage 2 o OF een proces over intramurale transfer o OF een (deel)proces gebaseerd op de resultaten van de klinische indicatoren van de geïntegreerde en multidimensionele feedback naar de ziekenhuizen 6
7 PIJLER 3: Samenstellen van een multidimensionele indicatorenset m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid Voor het contractjaar verbindt het ziekenhuis zich tot: 3.1. Het aanduiden van een orgaan (comité, stuurgroep, ) dat zich zal bezig houden met de coördinatie en de opvolging van indicatoren m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid Het opmaken van een inventaris (= cartografie) van indicatoren die het ziekenhuis gebruikt om haar beleid m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid te sturen. Het ziekenhuis moet een inventaris opmaken van alle indicatoren die de facto worden gebruikt in het ziekenhuis. Ter informatie is een lijst met indicatoren terug te vinden in bijlage. Het ziekenhuis geeft ook een aanduiding van alle methoden die worden aangewend om de indicatoren m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid te selecteren en op te volgen. Artikel 3: Validatie van het rapport door de ziekenhuisdirectie. Het hele rapport (pijlers 1 tot en met 3) wordt besproken in het directiecomité van het ziekenhuis en ter ondertekening voorgelegd aan de voorzitter van de Raad van Beheer. Hiermee bekrachtigt de instelling het initiatief en zijn engagement ten aanzien van het kwaliteitsbeleid en de patiëntveiligheid. Om de financiering van het contract te krijgen, moeten alle inhoudelijke bepalingen voor de pijlers 1 tot 3 worden vervuld door het ziekenhuis. 7
8 Artikel 4: Vorm en timing van de gevraagde rapportage Indien de FOD VVVL een webtoepassing ontwikkelt, zal het rapport via deze weg worden overgemaakt. Indien er geen webtoepassing ontwikkeld wordt, zal de FOD VVVL een voorgestructureerd document per pijler ter beschikking stellen opdat de ziekenhuizen de gevraagde gegevens kunnen invullen. Het rapport dient uiterlijk tegen 30 juni 2009 te worden overgemaakt aan de FOD VVVL. Artikel 5: Duur van de overeenkomst De uitvoeringstermijn van dit contract bedraagt 12 maanden, van 1 juli 2008 tot 30 juni Artikel 6: Financiering Het totaalbedrag van.. wordt via onderdeel B4 van het budget van financiële middelen van het hierboven vernoemde ziekenhuis aan de contractant toegekend. De financiering van dit contract bedraagt voor dit jaar.. Elke correctie van dit bedrag maakt het onderwerp uit van een ministeriële aanpassing. Het contract wordt verlengd, voor zover de budgettaire middelen daartoe ter beschikking zijn en de voorwaarden van artikel 2 voldaan zijn. Bij ontstentenis van budgettaire middelen zal een maand voor het einde van het lopend contract een kennisgeving worden betekend aan de contractant. 8
9 Artikel 7: Bescherming van de gegevens De contractant dient de Wet op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van 8 december 1992 te respecteren, meer bepaald art. 16, 4: Om de veiligheid van de persoonsgegevens te waarborgen moeten de verantwoordelijke van de verwerking, en in voorkomend geval zijn vertegenwoordiger in België, alsmede de verwerker, de gepaste technische en organisatorische maatregelen treffen die nodig zijn voor de bescherming van de persoonsgegevens tegen toevallige of ongeoorloofde vernietiging, tegen toevallig verlies, evenals tegen de wijziging van of de toegang tot, en iedere andere niet toegelaten verwerking van persoonsgegevens. Deze maatregelen moeten een passend beveiligingsniveau verzekeren, rekening houdend, enerzijds, met de stand van de techniek ter zake en de kosten voor het toepassen van de maatregelen, anderzijds, met de aard van de te beveiligen gegevens en de potentiële risico s. Voor de toepassing van de Wet van 30 juni 1994 houdende de omzetting in het Belgisch recht van de Europese richtlijn van 14 mei 1991 betreffende de rechtsbescherming van de computerprogramma s en de wet van 30 juni 1994 betreffende de auteursrechten en aanverwante rechten, wordt de contractant beschouwd als auteur van de programma s, de onderzoeksresultaten en de software. Deze auteur draagt alle vermogensrechten op de onderzoeksresultaten, de programma s en de software over aan de Belgische Staat. Deze hierboven vermelde auteur kan voornoemde lijst van auteurs slechts wijzigen op voorwaarde dat de Belgische Staat hiertoe zijn instemming verleent. Deze instemming kan slechts worden geweigerd met betrekking tot personen die weigeren hun uitdrukkelijke toestemming te verlenen tot overdracht van de vermogensrechten. 9
10 Het verslag en de onderzoeksresultaten mogen enkel worden gepubliceerd, verspreid of in het openbaar gepresenteerd en voor andere studies worden gebruikt mits uitdrukkelijke toestemming van de Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid. Nadat de bevoegde dienst van de administratie kennis heeft genomen van het rapport, zal eventueel toestemming worden gegeven om het geheel of gedeeltelijk te verspreiden. Artikel 8: Betwisting Elk geschil dat uit de uitvoering van deze overeenkomst mocht ontstaan, behoort tot de bevoegdheid van de Brusselse Rechtbanken. Opgemaakt te Brussel in drie exemplaren op: CHRISTIAAN DECOSTER DIRECTEUR GENERAAL ALGEMEEN DIRECTEUR 10
11 BIJLAGE 1: PIJLER 1 Ontwikkelen en implementeren van een patiëntveiligheidsmanagementsysteem 1) WAT VERSTAAN WE ONDER VEILIGHEIDSMANAGEMENT EN VEILIGHEIDSMANAGEMENTSYSTEEM? Veiligheidsmanagement is een structurele aanpak voor de beheersing van mogelijke risico s met als hoofddoel: de veiligheid voor patiënten tijdens het traject doorheen de zorgverlening te bevorderen. De coördinatie van een geïntegreerd kwaliteitsbeleid is een prioriteit. Dit includeert het uitwerken van een effectief beleid voor patiëntveiligheid. De structuur waarin zowel bestaande als nieuwe methoden, instrumenten en acties om patiëntveiligheid te verbeteren een plaats zullen krijgen, is een veiligheidsmanagementsysteem (VMS). De kernelementen van een VMS zijn: Het opstellen van een veiligheidsplan Leiderschap en betrokkenheid van de directie en het management Inhoudelijke betrokkenheid van de verschillende disciplines in het ziekenhuis, in het bijzonder de artsen Het uitbouwen van een veiligheidscultuur Een meldsysteem van incidenten en bijna-incidenten Een analyse van incidenten en bijna-incidenten (retrospectief) Een proactieve risico-inventarisatie Een systematische opvolging aan de hand van eenduidig gedefinieerde indicatoren De integratie van alle informatiebronnen van patiëntveiligheid Het betrekken van de patiënt als partner in het zorgproces, rekening houdend met de culturele identiteit van de patiënt Een transmurale interactie (eerste lijn, thuiszorg) Het permanent verbeteren van veilige zorg 11
12 Het spreekt voor zich dat een veiligheidsmanagementsysteem niet van de ene op de andere dag gerealiseerd wordt en dat er gefaseerd en continu dient gewerkt te worden. Bovenstaande elementen moeten stapsgewijs ingevoerd worden. Daarom wordt het thema veiligheidsmanagement(systeem) een vaste pijler in de federale contracten van de komende jaren. 2) WAT IS DE BETEKENIS EN DE ROL VAN HET ZIEKENHUISMANAGEMENT IN PATIENTVEILIGHEID? De implementatie en verankering van een veiligheidsmanagementsysteem in de ziekenhuisorganisatie is slechts mogelijk mits de volledige steun van de ziekenhuisdirectie, de Raad van Bestuur en de medische staf. Concreet betekent dit dat patiëntveiligheid een prioriteit moet zijn binnen het algemeen ziekenhuisbeleid. Een zichtbare en persoonlijke betrokkenheid van de ziekenhuisdirectie is een voorwaarde voor succesvol veiligheidsmanagement. 3) HOE VERHOUDT HET ALGEMEEN STRATEGISCH PLAN VAN HET ZIEKENHUIS ZICH TOT HET GEVRAAGDE MEERJARIG VEILIGHEIDSPLAN EN VEILIGHEIDSMANAGEMENT? Een veiligheidsmanagementsysteem is geen losstaand systeem, maar maakt integraal deel uit van het strategisch beleid van het ziekenhuis. Het strategisch beleid van het ziekenhuis wordt neergeschreven in een strategisch plan waarin het ziekenhuis keuzes omschrijft over haar toekomstige prioriteiten, de werkwijzen en procedures aangeeft om deze prioriteiten te realiseren en preciseert hoe succes gemeten wordt. Eén van de basiselementen van veiligheidsmanagement is het formuleren van een beleid en een strategie op het vlak van patiëntveiligheid. Dit is een essentieel onderdeel van een goed werkend 12
13 veiligheidsmanagementsysteem in het ziekenhuis. Het ziekenhuis dient haar huidige beleid en strategie aan te passen en een meerjarig veiligheidsplan op te stellen waarin strategische én operationele doelstellingen voor patiëntveiligheid zijn opgenomen. De strategie voor patiëntveiligheid wordt afgeleid van de missie en de visie van het ziekenhuis. Het is van groot belang dat missie en visie gebaseerd zijn op gedeelde opvattingen en dat ze gedragen worden door alle ziekenhuismedewerkers. 4) WAT ZIJN STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN? De strategische doelstellingen geven de richting aan waar het ziekenhuis naartoe wil op vlak van patiëntveiligheid. De strategische doelstellingen worden geformuleerd op lange termijn. Een voorbeeld van een strategische doelstelling kan zijn: In 2008 starten 6 ziekenhuisafdelingen met de implementatie van een meldsysteem voor (bijna-) incidenten. Vier andere afdelingen volgen en voeren in 2010 een meldsysteem in. 5) WAT ZIJN OPERATIONELE DOELSTELLINGEN? De operationele doelstellingen concretiseren de strategische doelstellingen en worden SMART (Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch en Tijdsgebonden) geformuleerd. Specifiek: de doelstelling geeft aan wat er zal worden bereikt, wanneer het zal worden bereikt en wie daarbij betrokken zijn. Ook moet aangegeven worden op welke afdeling de verbetering gewenst is. Hoe specifieker en beter afgebakend de doelstelling en het onderwerp, hoe gerichter veranderingen kunnen worden doorgevoerd en gemeten. Meetbaar: de doelstelling moet zó geformuleerd zijn dat het resultaat kan gemeten worden. 13
14 Aanvaardbaar: de doelstelling moet besproken worden met en aanvaard worden door de verschillende betrokkenen. Realistisch: de doelstelling moet haalbaar en uitvoerbaar zijn. Tijdgebonden: het is noodzakelijk om een tijdsplanning op te nemen in de doelstelling zodat het duidelijk is wanneer kan gemeten worden of de doelstelling is gehaald. 6) WAT IS DE ROL VAN HET COMITE VOOR PATIENTVEILIGHEID? De rol van het Comité voor Patiëntveiligheid is cruciaal. Het is aan te bevelen dat dit comité instaat voor de coördinatie en de opvolging van alle activiteiten met betrekking tot patiëntveiligheid. De federale overheid werkt momenteel aan een juridisch kader m.b.t. patiëntveiligheid waarbinnen ondermeer de samenstelling en de opdrachten van het Comité voor Patiëntveiligheid duidelijk omschreven worden. In de huidige fase is het moeilijk om zeer concreet te zijn maar het comité zal alleszins moeten instaan voor de bepaling, opvolging en verbetering van het patiëntveiligheidsbeleid en, daarmee samenhangend, de kwaliteit van de zorg in het ziekenhuis. 7) IS COMMUNICEREN OVER PATIENTVEILIGHEID BELANGRIJK? Het is de verantwoordelijkheid van de directie en het ziekenhuismanagement dat een veiligheidsmanagementsysteem wordt geïmplementeerd en wordt toegepast. Concreet betekent dit een goede communicatie over de strategie en de doelstellingen naar alle ziekenhuismedewerkers. Het Comité voor Patiëntveiligheid beheert het thema patiëntveiligheid en communiceert hierover volgens bestaande (of nieuwe) kanalen. Zowel het 14
15 intern als extern verspreiden van kennis en ervaring zijn hierbij belangrijk. Mogelijke methoden of kanalen voor communicatie zijn: Het agenderen van patiëntveiligheid op vaste overlegmomenten Het publiceren van alle initiatieven en oplossingen voor patiëntveiligheid via de ziekenhuiskrant, internet, tijdschriften... Het ter beschikking stellen van alle nodige informatie via intranet Het organiseren van opleidingen, trainingen en symposia. 8) WAT IS VEILIGHEIDSCULTUUR? Een veiligheidscultuur omvat samengevat twee belangrijke elementen: Een cultuur die aanvaardt dat instellingen en verstrekkers fouten (kunnen) maken. Een cultuur van openheid en transparantie die het voor de organisatie en de individuen die in die organisatie werken mogelijk maakt uit die fouten te leren om de herhaling ervan in de toekomst te voorkomen. Dit impliceert een afbouw van de verwijt- en penalisatiecultuur die ter zake nog vaak heerst en die het afdekken en verborgen houden van fouten of bijna-fouten bevordert. 9) WELKE INTERVENTIES OF ACTIES MOETEN WORDEN UITGEVOERD VOOR HET VERBETEREN VAN DE VEILIGHEIDSCULTUUR? De resultaten van de cultuurmeting worden geanalyseerd, geïnterpreteerd en omgezet in SMART-doelstellingen en verbeteracties die worden opgenomen in het veiligheidsplan. Het Comité voor Patiëntveiligheid speelt hierbij een voorname rol. De verbeteracties betreffen minimaal 2 van de volgende domeinen van het meetinstrument: 15
16 Manager/supervisor verwachtingen en acties die patiëntveiligheid bevorderen De wijze waarop de organisatie leert en voortdurend tracht te verbeteren Teamwerk binnen de afdelingen Openheid van communicatie Feedback en communicatie over veiligheid Niet-bestraffende respons op fouten Bestaffing Ziekenhuismanagement ondersteuning voor patiëntveiligheid Teamwork tussen verschillende afdelingen Overdracht en transfer Cultuurinterventies of verbeteracties betreffen bijvoorbeeld het betrekken van leidinggevenden bij patiëntveiligheid door het organiseren van trainingen over patiëntveiligheid en veiligheidsrondes (safety walkrounds). Tijdens een veiligheidsronde bezoekt het management de ziekenhuisafdeling om te informeren en geïnformeerd te worden over patiëntveiligheid. De methode is ontwikkeld door het Amerikaanse Institute for Healthcare Improvement ( en werd vertaald in het Nederlands ( Ook zijn op deze websites enkele instrumenten beschikbaar ter bevordering van communicatie bij transfer van de patiënt van de ene naar de andere zorgafdeling. 10) HOE KAN VEILIGHEIDSCULTUUR WORDEN GEMETEN? De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid stelt een instrument ter beschikking opdat de zorginstellingen hun veiligheidscultuur kunnen meten en verder bijsturen. In contractjaar hebben 80% van de Belgische ziekenhuis een ziekenhuisbrede cultuurmeting uitgevoerd. Ziekenhuizen die pas vanaf 2008 deelnemen aan het contract, dienen deze cultuurmeting nog uit te voeren. 16
17 De Nederlandstalige versie van het meetinstrument is gevalideerd en beschikbaar op De Franstalige versie van het meetinstrument is gevalideerd en beschikbaar op en Via deze webadressen kan de vragenlijst en het volledige protocol voor de cultuurmeting gedownloaded worden. Hierin staat gedetailleerd welke stappen ondernomen dienen te worden voor het correct uitvoeren van een ziekenhuisbrede cultuurmeting. Ook is een instrument beschikbaar voor gegevensinvoer en analyse. Een responsgraad van minimaal 60% moet worden nagestreefd. De resultaten van de cultuurmeting worden intern gecommuniceerd aan het directiecomité en de Raad van Bestuur. 17
18 BIJLAGE 2: PIJLER 2 Analyseren en (her)ontwikkelen van een proces 1) WAAROM EEN PROCES ANALYSEREN EN (HER)ONTWIKKELEN? Uit de literatuur blijkt dat de toepassing van processen leidt tot een daling van: het aantal klachten, variatie in de zorg, het aantal onnodige onderzoeken of interventies, het aantal heropnames en tot verkorting van de verblijfsduur. Het werken met processen heeft als doel de kwaliteit van zorg te verbeteren door klinische praktijkrichtlijnen in multidisciplinair verband te implementeren en dus de toepassing van de meest recente medische, paramedische en verpleegkundige kennis te optimaliseren. 2) WELK ZORGPROCES KAN HET ZIEKENHUIS KIEZEN OM TE ANALYSEREN EN TE (HER)ONTWIKKELEN? Het ziekenhuis kiest één zorgproces uit de onderstaande categorieën en evalueert zijn eigen werking. Het gaat hier om: pathologieën met een groot volume en ziektebeelden waar reeds gegevens voor beschikbaar zijn, Medisch Klinische Gegevens (MKG), bestaande zorgprocessen met een multidisciplinair karakter. Congestief hartfalen AMI (Acuut Myocard Infarct) CAP (Community Acquired Pneumonia) CVA (Cerebrovasculair accident) Diabetes Totale heupprothese Totale knieprothese 18
19 Laparascopische cholecystectomie Liesbreuk Vaginale bevallingen Sectio Prostaatcarcinomen Blaascarcinomen Borstcarcinomen Longcarcinomen Colorectale carcinomen OF Het ziekenhuis analyseert en (her)ontwikkelt een proces over intramurale transfer. OF Het ziekenhuis analyseert en (her)ontwikkelt een (deel)proces gebaseerd op de resultaten van de klinische indicatoren van de geïntegreerde en multidimensionele feedback: Keizersneden Acuut myocardinfarct Heupfractuur Pneumonie Laparotomische cholecystectomie Acute beroerte Congestief hartfalen 19
20 3) WELKE METHODIEK DIENT GEBRUIKT TE WORDEN BIJ HET OPSTELLEN VAN EEN VERBETERPROCES? De te volgen methodiek (PDCA-cyclus) bij het opstellen van het verbeterproces dient minstens volgende stappen te bevatten: Stap 1: o Oprichting van een orgaan (stuurgroep, comité, ) dat verantwoordelijk is voor de keuze van het verbeterproject en het uitstippelen ervan. Indien nodig kan deze structuur advies geven aan de multidisciplinaire ad hoc werkgroep. o Oprichting van een multidisciplinaire ad hoc werkgroep per verbeterproces. Deze werkgroep kan een bestaand overlegorgaan zijn met minstens één vertegenwoordiger van het management, de hoofdgeneesheer en een vertegenwoordiging van de verschillende zorgdepartementen. o Gezien het een klinisch verbeterproject betreft wordt een arts aangesteld als eigenaar van het proces. Stap 2: o Bepalen van de inclusie en exclusiecriteria van de patiënten. o Samenstellen van de indicatorset van het geselecteerde proces. Stap 3: o Uitvoeren van een voormeting (indien deze nog niet is uitgevoerd), dossieranalyse en literatuurstudie. o Tevens dient rekening te worden gehouden met de feedback en verwachtingen van zorgverstrekkers en patiënten. Stap 4: o Opstellen van een eerste procesomschrijving (huidige situatie) en definiëren van de sleutelinterventies. 20
21 Stap 5: o Opstellen van een tweede procesomschrijving rekening houdend met de door het team opgestelde verbetervoorstellen. o Toetsing van het verbeterproces aan de realiteit (vb. testcase bij een aantal patiënten). Stap 6: o Ontwikkeling van de definitieve versie van het proces. Stap 7: o Implementatie en educatie van het nieuwe proces (zowel t.a.v. hulpverleners als t.a.v patiënten, ter kennisgeving) Stap 8: o Uitvoeren van een nameting. Stap 9: o Analyse van de nameting en indien nodig verder te ondernemen acties. Stap 10: o Zorgen voor borging van het verbeterproces in het ziekenhuis. 4) WAT ZIJN SLEUTELINTERVENTIES? Sleutelinterventies zijn interventies die een invloed hebben op de resultaat- en doorstroomtijd van het proces (max. 10 per proces). 5) WAAROM AANDACHT VOOR INTRAMURALE TRANSFER? Uit de cultuurmeting is gebleken dat transfer in het ziekenhuis nog vaak een knelpunt is. Op nationaal vlak wordt er veel aandacht aan dit onderwerp besteed. Daarom is het opportuun om dit thema te includeren in het contract kwaliteit en patiëntveiligheid. 21
22 BIJLAGE 3: PIJLER 3 Samenstelling van een multidimensionele indicatorenset m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid 1) WELKE SOORTEN INDICATOREN WORDEN TOT OP HEDEN * EXPLICIET EN DE FACTO * IN HET ZIEKENHUIS GEBRUIKT VOOR DE STURING* VAN HET BELEID M.B.T. KWALITEIT EN PATIENTVEILIGHEID? Onder TOT OP HEDEN worden alle indicatoren verstaan die momenteel EN op een permanente basis worden aangewend om het beleid m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid te sturen. Indicatoren die slechts tijdelijk worden opgevolgd moeten NIET worden aangeduid. Onder EXPLICIET en DE FACTO wordt verstaan dat de Raad van Bestuur van het Ziekenhuis haar akkoord heeft gegeven dat het beleid m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid op basis van de gekozen indicatoren moet worden gestuurd. Onder STURING wordt verstaan dat er een systeem bestaat op basis waarvan de gekozen indicatoren worden opgevolgd. Indicatoren die enkel worden aangewend voor registratiedoeleinden komen niet in aanmerking en moeten niet worden vermeld. Indicatoren die in uw ziekenhuis tot op heden worden gebruikt om het beleid expliciet en de facto te sturen zijn afgeleid van (meerdere antwoorden mogelijk): De Multidimensionele Feedback naar de ziekenhuizen van de federale overheid De Feedback van Patient Safety Indicatoren van de federale overheid De indicatorenset van de Vlaamse Gemeenschap 22
23 Het Navigator Indicatorsysteem van het Centrum voor Ziekenhuisen Verplegingswetenschap (KUL) De IKED registratieset Indicatoren van het Vlaams Ziekenhuisnetwerk Een indicatorset specifiek voor bepaalde beroepsgroepen (bv. verpleegkundige indicatoren) Een indicatorset die werd ontwikkeld binnen het ziekenhuis (en niet behoort tot de bovenstaande categorieën) Een indicatorset of geselecteerde indicatoren uit diverse sets uit het buitenland zoals bijvoorbeeld de NHS performance indicatoren (UK), de prestatieset indicatoren ziekenhuizen basisset 2008 (Nederland), PATH (US), JCAHO Core measure set (US), AHRQ quality indicators (US), QIP (organisatiebeleid) (EU), OECD indicatorenset, Helics (nosocomiale infecties), Simpatie (EU), WHO en de Danish National Indicator Project. Welke? Andere Welke? In ons ziekenhuis wordt nog geen gebruik gemaakt van indicatoren om het beleid m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid te sturen 2) WELKE METHODEN WERDEN/WORDEN AANGEWEND VOOR HET SAMENSTELLEN VAN EEN MULTIDIMENSIONELE EN GEINTEGREERDE INDICATORENSET? Methoden die in uw ziekenhuis werden/worden aangewend voor het samenstellen van een multidimensionele en geïntegreerde indicatorenset zijn (meerdere antwoorden mogelijk): Balanced scorecard EFQM Kwadrant Interne audit Externe audit 23
24 20-keys Andere Welke? Ons ziekenhuis maakt geen gebruik van (een) methode(n) met als doel het samenstellen van een multidimensionele en geïntegreerde indicatorenset om het beleid m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid te sturen. Gelieve hieronder aan te duiden welke typologie van indicatoren in uw ziekenhuis EXPLICIET en DE FACTO worden gebruikt voor de STURING van het beleid m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid. Indicatoren die betrekking hebben op het ZIEKENHUIS-PERSONEEL (en artsen) Aantal effectieven (verpleegkundigen/paramedici en verzorging) per medische dienst/zorgprogramma en per activiteit (raadplegingen, medisch-technische diensten en hospitalisatie) Turn-over van het personeel Indicatoren die betrekking hebben op ORGANISATORISCHE ASPECTEN van het ziekenhuis Aantal nieuwe huisartsen die verwijzen Totaal aantal uitgevoerde tevredenheidsmetingen bij patiënten Indicatoren die betrekking hebben op de INFORMATISERING van het ziekenhuis IT budget als percentage van de omzet van het ziekenhuis Index voor het gebruik van informatica-technologie 24
25 Indicatoren die betrekking hebben op FINANCIËLE ASPECTEN van het ziekenhuis Graad van financiële onafhankelijkheid Uitgebreide cash flow in % van de passiva Indicatoren die betrekking hebben op KLINISCHE ASPECTEN binnen het ziekenhuis (met inbegrip van patiëntveiligheid) Ziekenhuissterfte Totale ziekenhuissterfte Ziekenhuissterfte bij bepaalde pathologiegroepen Decubitus Totale prevalentie van decubitus Incidentie van decubitus bij opname Valincidenten Totaal aantal valincidenten Totaal aantal valincidenten van patiënten op bepaalde diensten Beperking van de bewegingsvrijheid door middel van fixatie Aantal beperkingen van de bewegingsvrijheid d.m.v. fixatie Aantal patiënten dat gefixeerd wordt Ongeplande heropname in het ziekenhuis Totaal aantal ongeplande heropnames binnen 7 dagen na ontslag Ongeplande heropnames binnen 15 dagen na ontslag voor specifieke MDC s 25
26 Onvoorziene wijzigingen in het zorgproces Ongeplande opnames op een dienst voor intensieve zorg Ongeplande terugkeer naar het operatiekwartier Zorg aan verloskundige patiënten en pasgeborenen Totaal aantal keizersneden Longembolie of diepe veneuze trombose na bevalling Zorg aan patiënten op een spoedgevallendienst Verblijfsduur van patiënten op een spoedgevallendienst Verschil in protocolering van beeldvormende onderzoeken Zorg aan patiënten in dagbehandeling Wachttijden tussen de inschrijving en de start van de voorbereiding voor de heelkundige ingreep in het chirurgisch dagziekenhuis Postoperatieve complicaties na een heelkundige ingreep in het chirurgisch dagziekenhuis Trombo-embolische verwikkelingen Postoperatieve longembolie of diepe veneuze trombose Longembolie of diepe veneuze trombose na bevalling Infecties Incidentie van het in het ziekenhuis verworven MRSA Centraal-veneuze-katheter-geassocieerde infecties 26
27 Transfusiereacties Aantal acute intravasculaire hemolytische transfusiereacties Gebruik en distributie van geneesmiddelen Aantal voorschriftfouten Aantal bereidingsfouten Antibiotica Antibioticatoediening bij opgenomen patiënten Antibioticagebruik op specifieke diensten Patiëntveiligheid Zorggerelateerde trauma s of complicaties Medicatiefouten verdeeld over het ganse traject van voorschrift tot toediening van een geneesmiddel Andere 27
28 BIJLAGE 4: Samenvatting per pijler van de gevraagde rapportage voor het contractjaar Pijler 1: Ontwikkelen en implementeren van een veiligheidsmanagementsysteem Het rapport bevat minstens de volgende gegevens: Meerjarig veiligheidsplan met: o strategische doelstellingen ( ) o operationele doelstellingen ( ) Verbeteractie(s) op minstens twee, vrij te kiezen, domeinen (op basis van de uitgevoerde cultuurmeting) Responsgraad (artsen/ziekenhuismedewerkers) op de ziekenhuisbrede cultuurmeting (voor ziekenhuizen die in de contractperiode geen cultuurmeting hebben uitgevoerd) Pijler 2: Analyseren en (her)ontwikkelen van een proces Het rapport bevat minstens de volgende gegevens: Proceskeuze Doelstelling van het project Leden van het orgaan (stuurgroep, comité, ) en de multidisciplinaire ad hoc werkgroep Inclusie en exclusiecriteria Resultaten van de voormeting, inclusief de reflectie van de dossieranalyse en literatuurstudies Opsomming van de sleutelinterventies Toegepaste methodiek 28
29 Resultaten van de vergelijking voor- en nameting Wijze van implementatie en educatie van het proces De verslagen van de vergaderingen van de stuurploeg en van het multidisciplinair verbeterteam kunnen op vraag van de FOD ter beschikking gesteld worden Pijler 3: Samenstellen van een multidimensionele indicatorenset Het rapport bevat minstens de volgende gegevens: Definiëring van het orgaan (comité, stuurgroep, ) dat zich bezig houdt met de opvolging van de indicatoren m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid. Een inventaris (cartografie) van alle gebruikte indicatoren m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid die de facto worden gebruikt. Een inventaris van alle gehanteerde methoden om indicatoren m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid te selecteren en op te volgen. 29
http://www.health.fgov.be/pls/apex/f?p=225:1:1754521204855099.
STILZWIJGENDE VERLENGING VAN HET CONTRACT COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID Het contract coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid 2013 wordt stilzwijgend verlengd voor een periode van 12 maanden
Nadere informatieMODELCONTRACT ACUTE ZIEKENHUIZEN DERDE DEELNAME
MODELCONTRACT ACUTE ZIEKENHUIZEN DERDE DEELNAME Contract tussen het ziekenhuis X en de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu betreffende de coördinatie
Nadere informatieSTILZWIJGENDE VERLENGING VAN HET CONTRACT COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID
STILZWIJGENDE VERLENGING VAN HET CONTRACT COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID Het contract coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid 2013 wordt stilzwijgend verlengd voor een periode van 12 maanden
Nadere informatieLentesymposium Dienst Orthopedie
1 Lentesymposium Dienst Orthopedie Kan meer met minder middelen? Naar meer performantie en kwaliteit van zorg in het gezondheidssysteem Zaterdag 23 maart 2013 De Montil (Essene) Decoster Christiaan Directeur-generaal
Nadere informatieMODELCONTRACT PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN TWEEDE DEELNAME
MODELCONTRACT PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN TWEEDE DEELNAME Contract tussen het ziekenhuis X en de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu betreffende de coördinatie
Nadere informatieZELFEVALUATIE VAN DE THEMA S HOOG RISICO MEDICATIE IDENTITOVIGILANTIE
COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID TWEEDE MEERJARENPLAN 2013-2017 Contract 2013 ZELFEVALUATIE VAN DE THEMA S HOOG RISICO MEDICATIE IDENTITOVIGILANTIE Sp-ziekenhuizen 1 1. Inleiding Hierna volgt
Nadere informatieVragenlijst SAFE SURGERY voor het uitvoeren van een zelfevaluatie in contractjaar 2013
Vragenlijst SAFE SURGERY voor het uitvoeren van een zelfevaluatie in contractjaar 2013 De vragen zijn opgedeeld in verschillende rubrieken en betreffen het thema safe surgery. Het is de bedoeling dat de
Nadere informatieSTILZWIJGENDE VERLENGING VAN HET CONTRACT COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID
STILZWIJGENDE VERLENGING VAN HET CONTRACT COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID Het contract coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid 2013 wordt stilzwijgend verlengd voor een periode van 12 maanden
Nadere informatieEen meld- en leersysteem: stand van zaken
1 Een meld- en leersysteem: stand van zaken M. Haelterman DG1 FOD VVVL margareta.haelterman@health.fgov.be 2 overzicht kort overzicht strategische beleidsnota participatie contract coördinatie kwaliteit
Nadere informatieSTILZWIJGENDE VERLENGING VAN HET CONTRACT COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID Het contract coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid 2013 wordt stilzwijgend verlengd voor een periode van 12 maanden
Nadere informatieEEN MEERJARIG BELEIDSPLAN MET SMART DOELSTELLINGEN
VOORBEELD VEILIGHEIDSPLAN EEN MEERJARIG BELEIDSPLAN MET SMART DOELSTELLINGEN Hieronder ziet u de hoofdstukken en paragrafen van het veiligheidsplan. Per paragraaf ziet u welke informatie u moet geven.
Nadere informatieBevraging over het veiligheidsmanagementsysteem voor het jaar 2016
Administratieve gegevens * Geef hieronder uw erkenningsnummer en de naam van uw ziekenhuis: * Naam en voornaam van de contactpersoon * Contactgegevens van de contactpersoon: E-mailadres Telefoonnummer
Nadere informatieBevraging over het veiligheidsmanagementsysteem voor het jaar 2017
Administratieve gegevens * Geef hieronder uw erkenningsnummer en de naam van uw ziekenhuis: * Naam en voornaam van de contactpersoon * Contactgegevens van de contactpersoon: E-mailadres Telefoonnummer
Nadere informatieVlaamse Kwaliteitsindicatoren. Moeder en Kind Dirk De Wachter TTP & Agentschap Zorg en Gezondheid
Vlaamse Kwaliteitsindicatoren Moeder en Kind Dirk De Wachter TTP & Agentschap Zorg en Gezondheid Agenda Kwaliteitsindicatoren een gezamenlijk project Plaats in het kwaliteitslandschap De domeinen Het domein
Nadere informatieMeten van veiligheidscultuur in de Belgische ziekenhuizen 7de Limburgse Patiëntveiligheidssymposium 15 november, Atrium Heerlen
Meten van veiligheidscultuur in de Belgische ziekenhuizen 7de Limburgse Patiëntveiligheidssymposium 15 november, Atrium Heerlen Annemie Vlayen annemie.vlayen@uhasselt.be UHasselt Patient Safety Group Inhoud
Nadere informatieToespraak van de mevrouw de Minister Laurette Onkelinx. Geachte Dames en Heren,
Toespraak van de mevrouw de Minister Laurette Onkelinx Geachte Dames en Heren, Ik ben bijzonder verheugd om op dit belangrijk congres voor ambulante chirurgie te kunnen spreken. Ik zal het in mijn toespraak
Nadere informatieSTILZWIJGENDE VERLENGING VAN HET CONTRACT COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID
STILZWIJGENDE VERLENGING VAN HET CONTRACT COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID Het contract coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid 2013 wordt stilzwijgend verlengd voor een periode van 12 maanden
Nadere informatie27 APRIL Koninklijk besluit betreffende de kwalitatieve toetsing van de verpleegkundige activiteit in de ziekenhuizen
27 APRIL 2007. - Koninklijk besluit betreffende de kwalitatieve toetsing van de verpleegkundige activiteit in de ziekenhuizen BS 04/06/2007 gdp 1 / 6 HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen Artikel 1. Met het
Nadere informatieVLAAMS MINISTERIE VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN
VLAAMS MINISTERIE VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Evaluatierapport in het kader van het kwaliteitsdecreet Evaluatie van de zelfevaluatie AZ Sint-Maarten Mechelen April, 2006 1 Inleiding Sinds 1997
Nadere informatiePatiëntveiligheid & 1 e en 2 e Meerjarenplan Dr. Margareta Haelterman DG1 FOD VVVL
Patiëntveiligheid & 1 e en 2 e Meerjarenplan Dr. Margareta Haelterman DG1 FOD VVVL www.patient-safety.be Patiëntveiligheid & 1 e en 2 e Meerjarenplan concept patiëntveiligheid eerste meerjarenplan tweede
Nadere informatieMODELCONTRACT PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN VIERDE DEELNAME
MODELCONTRACT PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN VIERDE DEELNAME Contract tussen het ziekenhuis X en de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu betreffende de coördinatie
Nadere informatieHandleiding Veiligheidsrondes
Utrecht, maart 2006 Handleiding Veiligheidsrondes Project Veiligheidsmanagement Bouwen aan Veiligheid in de Zorg Auteurs: drs. I. van der Veeken, drs B. Heemskerk, E. Nap Inleiding Niet alleen de Raad
Nadere informatieBEDOELING INLEIDING WS E. DESCHEPPER VMS IN EFQM. WAALSE GEMEENSCHAP: VMS integreren in het kwaliteitsysteem van ROB S en RVT S (Basis EFQM)
BEDOELING INLEIDING WS E. DESCHEPPER VMS IN EFQM WAALSE GEMEENSCHAP: VMS integreren in het kwaliteitsysteem van ROB S en RVT S (Basis EFQM) VB. VMS INTEGRATIE IN KWALITEITSSYSTEEM PR. AGRESSIE (OPZ GEEL)
Nadere informatieHandleiding Veiligheidsrondes
Utrecht, maart 2006 Handleiding Veiligheidsrondes Project Veiligheidsmanagement Bouwen aan Veiligheid in de Zorg Auteurs: drs. I. van der Veeken, drs B. Heemskerk, E. Nap Inleiding Niet alleen de Raad
Nadere informatieKwaliteit en patiëntveiligheid: 9 vragen
1. Wat is patiëntveiligheid? Patiëntveiligheid wordt doorgaans omschreven als het voorkomen van schade aan de patiënt als gevolg van de zorg of door het contact met het zorgsysteem. Binnen dit kader wordt
Nadere informatieNETWERK ORGANISATIEBEHEERSING: FOCUSSEN OP KLANTEN Case study: Zorg en Gezondheid kiest voor kwaliteit samen met de ziekenhuizen
NETWERK ORGANISATIEBEHEERSING: FOCUSSEN OP KLANTEN Case study: Zorg en Gezondheid kiest voor kwaliteit samen met de ziekenhuizen VIP² Ziekenhuizen meten kwaliteit en patiëntentevredenheid. Met veel overleg
Nadere informatieHoofdstuk 6. Indicatoren. Kernconclusies
Hoofdstuk 6 Hoofdstuk 6. Kernconclusies - De resultaten van dit hoofdstuk hebben enkel betrekking op 97 acute ziekenhuizen die samen 1.161 indicatoren hebben geselecteerd. - 2.487 verbeteracties werden
Nadere informatieContract kwaliteit en patiëntveiligheid 2016 Sp-ziekenhuizen
Administratieve gegevens * Selecteer hieronder het erkenningsnummer en de naam van uw ziekenhuis: * Naam en voornaam van de contactpersoon: * Contactgegevens van de contactpersoon: E-mailadres Telefoonnummer
Nadere informatieP4P indicatorenset Domein Patiëntenervaringen/ Patiëntgerichtheid Datum April 2018 Versie 5 Status Gevalideerd door de werkgroep P4Q.
INDICATORFICHE Patiëntenervaringen P4P indicatorenset 2018 Basisfiche Domein Patiëntenervaringen/ Patiëntgerichtheid Datum April 2018 Versie 5 Status Gevalideerd door de werkgroep P4Q Het meten van patiëntenervaringen
Nadere informatieEvaluatierapport in het kader van het kwaliteitsdecreet Evaluatie van de zelfevaluatie Algemeen Ziekenhuis Sint-Dimpna
Agentschap Inspectie Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Afdeling Welzijn en Gezondheid Koning Albert II laan 35, bus 31, 1030 BRUSSEL Tel. 02 553 33 79 Fax 02 553 34 35 E-mail: inspectie@wvg.vlaanderen.be
Nadere informatieDocumentenanalyse Veiligheidsvisitatiebezoek
Ingevuld door: Naam Instelling: Documentenanalyse Veiligheidsvisitatiebezoek In de documentenanalyse wordt gevraagd om verplichte documentatie en registraties vanuit de NTA 8009:2007 en HKZ certificatieschema
Nadere informatieBIJLAGE 1 VOORBEELD JAARVERSLAG 2010 1
BIJLAGE 1 VOORBEELD JAARVERSLAG 2010 1 1. INLEIDING 1.1. De beleidscyclus De beleidscyclus van de dienst nucleaire geneeskunde kadert in deze van het ziekenhuis, waarbij elke dienst, in de herfst, een
Nadere informatieNationale Campagne Safe Surgery Checklist Eerste resultaten en doelstellingen van de federale overheid
Nationale Campagne Safe Surgery Checklist Eerste resultaten en doelstellingen van de federale overheid Stéphanie Maquoi Dr. Margareta Haelterman Louiza Van Lerberghe Dienst Acute, Chronische Zorg en Ouderenzorg
Nadere informatieGelet op de aanvraag van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering van 14 februari 2005;
SCSZ/05/56 1 BERAADSLAGING NR. 05/019 VAN 3 MEI 2005 M.B.T. DE MEDEDELING VAN GEGEVENS DOOR DE TECHNISCHE CEL AAN HET RIJKSINSTITUUT VOOR ZIEKTE- EN INVALIDITEITSVERZEKERING IN HET KADER VAN HET ONDERZOEKSPROJECT
Nadere informatieALGEMENE VOORWAARDEN FEDICT DIENSTEN
ALGEMENE VOORWAARDEN FEDICT DIENSTEN Doel van het document: De algemene voorwaarden voor Fedict diensten bevatten de standaardvoorwaarden voor het gebruik van alle Fedict diensten. Ze worden aangevuld
Nadere informatievan de verwerking van persoonsgegevens (hierna WVP), inzonderheid artikel 31bis;
1/5 Sectoraal comité van het Rijksregister Beraadslaging RR nr 01/2015 van 21 januari 2015 Betreft: overgangsperiode voor gebruik van het Rijksregisternummer in VO-ACM/IDM voor gebruikers- en toegangsbeheer
Nadere informatieInformatieveiligheid, de praktische aanpak
Informatieveiligheid, de praktische aanpak Wie ben ik? Frederik Baert Domeinverantwoordelijke Informatieveiligheid Domeinverantwoordelijke Infrastructuur & Connectiviteit @ V-ICT-OR V-ICT-OR cvba Dienstenorganisatie
Nadere informatieKwaliteitscriteria Rotterdam Stroke Service April 2011
Kwaliteitscriteria Rotterdam Stroke Service April 2011 Inleiding De missie van de RSS is Het realiseren van de best mogelijke kwaliteit van leven voor iedere CVA-patiënt binnen de regio Rotterdam, uitgaande
Nadere informatieAlgemene voorwaarden diensten DG Digitale Transformatie. 05/07/2018 FOD BOSA DG Digitale Transformatie Versie : 3.0
Algemene voorwaarden diensten DG Digitale Transformatie 05/07/2018 FOD BOSA DG Digitale Transformatie Versie : 3.0 INHOUDSOPGAVE 1. Toepassingsgebied 4 2. Toegang tot de dienst 5 3. Gebruik van de dienst
Nadere informatieBEVRAGING OVER HET QS-CONTRACT 2018
Inhoud 1. ADMINISTRATIEVE GEGEVENS... 2 1.1. Mijn ziekenhuis... 2 1.2. Het netwerk GGZ waar mijn ziekenhuis deel van uitmaakt... 2 2. ZIEKENHUISBREDE ACCREDITATIE... 2 3. PIJLER A: VEILIGE ZORGPROCESSEN...
Nadere informatieVEILIGHEIDSCULTUUR OP EEN DIALYSEAFDELING. 30 april 2009 Ludo Meyers Directeur patiëntenzorg
VEILIGHEIDSCULTUUR OP EEN DIALYSEAFDELING 30 april 2009 Ludo Meyers Directeur patiëntenzorg 1. EEN ALGEMENE SITUERING VAN PATIENTVEILIGHEID 2. DEFINIEREN VAN CULTUUR 3. VISIE VAN DE OVERHEID 4. DE ROL
Nadere informatieHuishoudelijk reglement ombudsfunctie UZ Brussel
Huishoudelijk reglement ombudsfunctie UZ Brussel Wettelijk kader: De wet van 22 augustus 2002 op de patiëntenrechten bepaalt dat elke patiënt klacht kan neerleggen bij de bevoegde ombudsfunctie met betrekking
Nadere informatie25 APRIL Koninklijk besluit houdende. vaststelling van de normen. waaraan een functie `zeldzame ziekten' moet voldoen
25 APRIL 2014. - Koninklijk besluit houdende vaststelling van de normen waaraan een functie `zeldzame ziekten' moet voldoen om te worden erkend en erkend te blijven BS 08/08/2014 HOOFDSTUK 1. - Algemene
Nadere informatieVeiligheidscultuur als voedingsbodem voor een Veiligheid Management Systeem
Veiligheidscultuur als voedingsbodem voor een Veiligheid Management Systeem Annemie Vlayen 6 oktober 2011, Diamant Center Brussel Inhoud 1. Voedingsbodem voor een Veiligheid Management Systeem 2. Meten
Nadere informatieHet meten van performantie in het operatiekwartier. Project HIPS
Het meten van performantie in het operatiekwartier Project HIPS Samenwerking Doelstelling 3 Dashboard Een dashboard brengt een organisatie zijn KPI s in één enkele display (Lapointe 2005). Ontwerpen van
Nadere informatieFederaal Fonds ter bestrijding van de verslavingen OPROEP 2014
Federaal Fonds ter bestrijding van de verslavingen OPROEP 2014 1 Mevrouw, Mijnheer, Het Fonds ter bestrijding van de verslavingen werd opgericht in 2006 met een jaarlijks budget van 5.000.000 (3.000.000
Nadere informatieZNA : ziekenhuisfusie, kwaliteit en patiëntveiligheid : een hobbelig maar boeiend parcours
ZNA : ziekenhuisfusie, kwaliteit en patiëntveiligheid : een hobbelig maar boeiend parcours Stef Meukens ZNA Coördinator patiëntveiligheid FOD Week van de patiëntveiligheid 17/11/2009 ZNA in cijfers Kwaliteit
Nadere informatieJaarverslag ziekenhuishygiëne 20 (activiteiten 20 planning 20 ).
Jaarverslag ziekenhuishygiëne 20 (activiteiten 20 planning 20 ). Dit document is een sbloon van ziekenhuis arverslag over ziekenhuishygiëne dat uniforme rapportage mogelijk maakt. Het is gebaseerd op -bestaande
Nadere informatieCoordinatie--Rechten--patient--Samenstelling-werking--KB doc
1 APRIL 2003. - Koninklijk besluit tot regeling van de samenstelling en de werking van de Federale Commissie Rechten van de Patiënt ingesteld bij artikel 16 van de wet van 22 augustus 2002 betreffende
Nadere informatieGelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, in het bijzonder artikel 5, 1 en 92bis;
Ontwerp van samenwerkingsakkoord tussen de federale, gewestelijke en gemeenschapsoverheden voor het coördineren van de gegevensverwerking in het gezondheidsbeleid en de bijstand aan personen Gelet op artikelen
Nadere informatieBevraging over de interne organisatie van het kwaliteits- en patiëntveiligheidsbeleid in Vlaamse ziekenhuizen
Universiteit Hasselt Onderzoeksgroep Patiëntveiligheid Faculteit Geneeskunde en Levenswetenschappen Faculteit Bedrijfseconomische Wetenschappen Bevraging over de interne organisatie van het kwaliteits-
Nadere informatieProjectoproep Kankerplan Actie 24 : Wetenschappelijke analyse in de onco-geriatrie
B Projectoproep Kankerplan Actie 24 : Wetenschappelijke analyse in de onco-geriatrie Inleiding Deze projectoproep kadert binnen de verderzetting van Actie 24 van het Kankerplan: Steun aan pilootprojecten
Nadere informatieWorkshop Veiligheidscultuur
Universiteit Hasselt Onderzoeksgroep Patiëntveiligheid Faculteit Geneeskunde en Levenswetenschappen Faculteit Bedrijfseconomische Wetenschappen Annemie Vlayen annemie.vlayen@uhasselt.be Workshop Veiligheidscultuur
Nadere informatieDe zorg is onze passie, verbeteren ons vak. Productive Ward
Productive Ward Verbeter de kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid van uw zorg door reductie van verspilling Brochure Productive Ward CBO 2012 CBO, Postbus 20064, 3502 LB UTRECHT Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieVMS veiligheidseisen voor het ZKN-Keurmerk Een vertaling van de NTA8009:2011 naar de situatie van de zelfstandige klinieken
VMS veiligheidseisen voor het ZKN-Keurmerk Een vertaling van de NTA8009:2011 naar de situatie van de zelfstandige klinieken Leiderschap 1. De directie heeft vastgelegd en is eindverantwoordelijk voor het
Nadere informatie15 FEBRUARI Koninklijk besluit betreffende de kwalitatieve toetsing van de medische activiteit in de ziekenhuizen
15 FEBRUARI 1999. - Koninklijk besluit betreffende de kwalitatieve toetsing van de medische activiteit in de ziekenhuizen BS 25/03/1999 in voege vanaf 04/04/1999 Gewijzigd door: KB12/08/2000 BS 29/08/2000
Nadere informatieQs-Contract Administratieve gegevens. adres. Telefoonnummer. Selecteer hieronder het erkenningsnummer en de naam van uw ziekenhuis:
Administratieve gegevens * Selecteer hieronder het erkenningsnummer en de naam van uw ziekenhuis: * Naam en voornaam van de contactpersoon * Contactgegevens van de contactpersoon E-mailadres Telefoonnummer
Nadere informatieHUISHOUDELIJK REGLEMENT VOOR DE OMBUDSFUNCTIE RECHTEN VAN DE PATIENT
HUISHOUDELIJK REGLEMENT VOOR DE OMBUDSFUNCTIE RECHTEN VAN DE PATIENT Dit huishoudelijk reglement ligt ter inzage van de patiënten, de medewerkers van het ziekenhuis en iedere belangstellende aan het onthaal,
Nadere informatieGelet op de aanvraag van de FOD Sociale Zekerheid van 11 april 2005; Gelet op het auditoraatsrapport van de Kruispuntbank ontvangen op 27 juni 2005;
SCSZ/05/99 1 BERAADSLAGING NR. 05/035 VAN 19 JULI 2005 M.B.T. DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS DOOR DE FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID (DIRECTIE-GENERAAL PERSONEN MET EEN HANDICAP ) AAN DE
Nadere informatiePatiëntveiligheid in ziekenhuizen. 12,5 jaar onderzoek, successen en nieuwe uitdagingen
Patiëntveiligheid in ziekenhuizen 12,5 jaar onderzoek, successen en nieuwe uitdagingen Patiëntveiligheid is een continu proces Ziekenhuizen willen de beste zorg bieden aan hun patiënten. Maar behandelingen
Nadere informatieFUNCTIE/ORGAAN: Directeur
FUNCTIE/ORGAAN: Directeur Functiedoel: - De directeur is de eindverantwoordelijke van het PVT De Landhuizen en is verantwoordelijk voor de realisatie van de missie, de visie en het beleid binnen de doelstellingen
Nadere informatieDe doelstellingen van directie en personeel worden expliciet omschreven in een beleidsplan en worden jaarlijks beoordeeld door de directie.
FUNCTIE: Directeur POC AFKORTING: DIR AFDELING: Management 1. DOELSTELLINGEN INSTELLING De doelstellingen staan omschreven in het beleidsplan POC. Vermits de directie de eindverantwoordelijkheid heeft
Nadere informatieOnderzoek naar patiëntveiligheid in 16 Belgische pilootziekenhuizen
11 maart 2008 Studiedag Patiëntveiligheid Vlaamse Vereniging van Ziekenhuisapothekers Onderzoek naar patiëntveiligheid in 16 Belgische pilootziekenhuizen Mevr. A. Vlayen Prof. Dr. A. Vleugels Centrum voor
Nadere informatieEen veiligheidsronde is veel meer dan een inspectieronde
Een veiligheidsronde is veel meer dan een inspectieronde V. Vande Gucht AZ Jan Portaels Vilvoorde DIT IS HET NIET! Voorstelling AZ Jan Portaels Het ziekenhuis beschikt over 406 erkende bedden verdeeld
Nadere informatieJAARRAPPORT 2010 navigator algemene ziekenhuizen
TOTALE T ZIEKENHUISSTERFTE ZIEKENHUISSTERFTE VAN PATIËNTEN MET EEN STERFTERISICO KLASSE 1 ZIEKENHUISSTERFTE VAN PATIËNTEN MET EEN STERFTERISICO KLASSE 2 TOTALE PREVALENTIE VAN DECUBITUS TOTALE PREVALENTIE
Nadere informatieVeiligheidscultuur: Analyse van de nationale benchmark gegevens
Veiligheidscultuur: Analyse van de nationale benchmark gegevens Week voor Patiëntveiligheid 25 november 2010 Annemie Vlayen UHasselt Onderzoeksgroep Patiëntveiligheid Inhoud 1. Uhasselt onderzoek naar
Nadere informatieBeleidsplan Kwaliteit en veiligheid 2018
Beleidsplan Kwaliteit en veiligheid 2018 Inhoud Beleidsplan Kwaliteit en veiligheid 2018 2021 1 1.... Huidige stand van zaken 3 2.... Methodologie en analyse 3 3.... Planning 2018 4 1. Huidige stand van
Nadere informatieWorkshop tweede veiligheidscultuur meting: instrumenten en benchmarking
Workshop tweede veiligheidscultuur meting: instrumenten en benchmarking FOD VVVL 14 maart 2011 Annemie Vlayen UHasselt Onderzoeksgroep Patiëntveiligheid Inhoud 1. Wat is veiligheidscultuur? 2. Veiligheidscultuur
Nadere informatiePATIËNTENPARTICIPATIECULTUUR OP MICRONIVEAU IN ALGEMENE EN PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN
23 JANUARI 2020 PATIËNTENPARTICIPATIECULTUUR OP MICRONIVEAU IN ALGEMENE EN PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN Presentatie: belang van het thema in het kader van: Het P4Pprogramma Het derde meerjarige programma
Nadere informatieFederaal Fonds ter bestrijding van de verslavingen Subsidieaanvragen voor verlengingen en nieuwe projecten
Federaal Fonds ter bestrijding van de verslavingen Subsidieaanvragen voor verlengingen en nieuwe projecten OPROEP 2012 Mevrouw, Mijnheer, Het Fonds ter bestrijding van de verslavingen werd opgericht in
Nadere informatieDe organisatie. hanteert geen methodieken noch instrumenten voor de kwaliteitszorg. kwaliteitszorg.
Bijlage. Schema als vermeld in artikel 26/4, eerste lid Groeiniveaus (0-5) Kwaliteitszorg: organisatie en visie Kwaliteitszorg: betrokkenheid Kwaliteitszorg: methodieken en instrumenten Kwaliteitszorg:
Nadere informatieWat heeft Qmentum te vertellen over ziekenhuisbestuur? Zorgnet Studiedag ziekenhuisgovernance Woensdag 17 juni 2015 Jo Leysen
Wat heeft Qmentum te vertellen over ziekenhuisbestuur? Zorgnet Studiedag ziekenhuisgovernance Woensdag 17 juni 2015 Jo Leysen Nalevingstoezicht Accreditering Indicatoren Continue verbetering van kwaliteit,
Nadere informatieFEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU KONINKLIJK BESLUIT VAN 25 APRIL 2014 TOT DEFINIËRING VAN DE FUNCTIE, DE OPDRACHTEN EN HET COMPETENTIEPROFIEL VAN DE
Nadere informatieOpleiding Zorgpaden 2015
Opleiding Zorgpaden 2015 BELGISCH NEDERLANDS NETWERK KLINISCHE PADEN CENTRUM VOOR ZIEKENHUIS EN VERPLEGINGSWETENSCHAP KU LEUVEN 1. Doelstelling De doelstelling van de opleiding zorgpaden volgens het 7
Nadere informatie21/02/2012. Check it Out! AZ Turnhout
Check it Out! AZ Turnhout Inhoud Voorstelling AZ Turnhout Definitie project Start project Check it Out! - AZ Turnhout Cyclus 1: Periode oktober 2010 juni 2011 Naar een digitaal, flexibel, vraaggestuurd
Nadere informatieArt. 3. De hoofdgeneesheer dient over de mogelijkheden te beschikken om de kwaliteitszorg in het ziekenhuis te bevorderen.
Koninklijk besluit van 15 december 1987 houdende uitvoering van de artikels 13 tot en met 17 van de wet op de ziekenhuizen, zoals gecoördineerd door het koninklijk besluit van 7 augustus 1987. (B.S. 25.12.1987)
Nadere informatie18 november Plateforme fédérale d hygiène hospitalière. Federaal Platform Ziekenhuishygiëne. Baudouin BYL Annette Schuermans Anne Simon
18 november 2015 Plateforme fédérale d hygiène hospitalière Federaal Platform Ziekenhuishygiëne Baudouin BYL Annette Schuermans Anne Simon Doelstellingen Communicatiekanaal en interface tussen de verschillende
Nadere informatieADVIES MET BETREKKING TOT DEEL 1 VAN DE ADVIESVRAAG BETREFFENDE DE UITVOERING VAN ARTIKEL 17 BIS TOT 17 SEXIES EN ARTIKEL 8, 7 EN 8
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU Directoraat-generaal Organisatie gezondheidszorgvoorzieningen NATIONALE RAAD VOOR ZIEKEN- HUISVOORZIENINGEN. BRUSSEL, 12/01/2006 Afdeling
Nadere informatieHandleiding Kwaliteitszorg Medische Vervolgopleidingen
Handleiding Kwaliteitszorg Medische Vervolgopleidingen Martini Ziekenhuis Groningen/Van Swieten Instituut Ziekenhuisgroep Twente locatie Almelo en Hengelo/ZGT Academie 2013 1 Inleiding Ter bewaking van
Nadere informatieHoofdstuk 1 - Inleidende bepalingen p.2. Hoofdstuk 2 - Opdrachten van de ombudspersoon p.3
HUISHOUDELIJK REGLEMENT OMBUDSFUNCTIE INHOUDSTAFEL Inleiding p.2 Hoofdstuk 1 - Inleidende bepalingen p.2 Artikel 1 Begripsomschrijving p.2 Artikel 2 Toepassingsgebied p.3 Hoofdstuk 2 - Opdrachten van de
Nadere informatieComplementariteit tussen federaal platform ziekenhuishygiëne en VIP2: samen voor een betere (hand)hygiëne Dr Michiel Costers BAPCOC
Complementariteit tussen federaal platform ziekenhuishygiëne en VIP2: samen voor een betere (hand)hygiëne Dr Michiel Costers BAPCOC Resultaten ziekenhuisbrede indicator VIP 2 basisvereisten handhygiëne
Nadere informatieADVIES BETREFFENDE DE ERKENNING VAN DE TRANSPLANTATIECENTRA ALS ZIEKENHUISFUNCTIE
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU Directoraat-generaal Organisatie gezondheidszorgvoorzieningen NATIONALE RAAD VOOR ZIEKEN- HUISVOORZIENINGEN. BRUSSEL, 13/03/2003 Afdeling
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling "Gezondheid"
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling "Gezondheid" SCSZG/17/070 BERAADSLAGING NR. 17/037 VAN 18 APRIL 2017 BETREFFENDE DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS AAN EN DOOR HET
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Gezondheid»
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Gezondheid» SCSZ/09/039 ADVIES NR 09/06 VAN 21 APRIL 2009 MET BETREKKING TOT HET ONTWERP VAN KONINKLIJK BESLUIT TOT REGELING VAN
Nadere informatie15 DECEMBER Koninklijk besluit. houdende uitvoering van de artikels 13 tot en met 17. van de wet op de ziekenhuizen, zoals gecoördineerd
15 DECEMBER 1987. - Koninklijk besluit houdende uitvoering van de artikels 13 tot en met 17 van de wet op de ziekenhuizen, zoals gecoördineerd door het koninklijk besluit van 7 augustus 1987. BS 25/12/1987in
Nadere informatieDisclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling
Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere
Nadere informatieSituering algemene en universitaire ziekenhuizen
Situering Sinds 1 januari 2005 moet ieder Vlaams ziekenhuis een periodieke evaluatie maken van de kwaliteit van de zorgen in het eigen ziekenhuis. Dit staat beschreven in het kwaliteitsdecreet van 17 oktober
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Gezondheid»
1 Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Gezondheid» SCSZ/11/049 AANBEVELING NR 11/01 VAN 19 APRIL 2011 BETREFFENDE HET TOEGANGSRECHT VAN DE PATIËNT TOT DE BESTEMMELINGEN
Nadere informatieCommissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten
Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten Afdeling openbaarheid van bestuur 10 augustus 2009 ADVIES 2009-54 over de weigering om toegang te verlenen tot verslagen van ziekenhuisombudsdiensten
Nadere informatiePopulatiegericht en kwaliteit Dhr. Gert Peeters, voorzitter kwaliteitsgroep
Populatiegericht en kwaliteit Dhr. Gert Peeters, voorzitter kwaliteitsgroep Uitdagingen voor de GGZ m.b.t. ontwikkeling en gebruik van indicatoren: oriënterende inzichten Dimensionering noodzakelijk Kwaliteitsbeleid:
Nadere informatieInnovaties en uitdagingen. Prof. Pascal Verdonck 18 maart 2011
Innovaties en uitdagingen Prof. Pascal Verdonck 18 maart 2011 Economische ontwikkeling 20 10 00 90 80 70 Duurzame ontwikkeling Cleantech Innovatie Globaliseren ICT Kwaliteit 60 Massaproductie Snelheid
Nadere informatieMonitoren. voortgang implementatie VMS. aan. 13 juli Monitoren Pagina 1 - van voortgang 98 implementatie VMS.
aan Monitoren voortgang implementatie VMS 13 juli 2011 Pagina 1 van 98 Monitoren Pagina 1 - van voortgang 98 implementatie VMS Inhoud 1 Inleiding 3 2 De vragen 4 2.1 Wat kunt u met de vragen 4 2.2 Soort
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Gezondheid
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Gezondheid SCSZ/09/149 BERAADSLAGING NR 09/081 VAN 15 DECEMBER 2009 MET BETREKKING TOT DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS DOOR DE
Nadere informatieGeachte Mevrouw, Heer,
Directoraat-generaal Organisatie Gezondheidszorvoorzieningen Dienst Datamanagement UW BRIEF VAN UW REF. ONZE REF. STA/CH/2007-181 DATUM 10 AUGUSTUS 2007 BIJLAGE(N) Ter attentie van de algemeen directeur
Nadere informatieKwaliteitshandboek 5. Zelfevaluatie 5.1. Opstellen, uitvoeren en evalueren van het jaarlijks beleidsplan. Goedgekeurd: Filip Slosse Paraaf:
Khb.5.1. versie 3 1/4 Beoordeeld: Jan De Bruyn Paraaf: Doel Artikel 46 1/2, 47 en bijlage 3 TOEPASSINGSGEBIED Alle medewerkers Goedgekeurd: Filip Slosse Paraaf: Geldig vanaf: 01/03/2016 VERWANTE DOCUMENTEN
Nadere informatieKONINKLIJK BESLUIT VAN 10 AUGUSTUS 1998 TOT OPRICHTING VAN DE COMMISSIES VOOR DRINGENDE GENEESKUNDIGE HULPVERLENING. (B.S
MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN, VOLKSGEZONDHEID EN LEEFMILIEU KONINKLIJK BESLUIT VAN 10 AUGUSTUS 1998 TOT OPRICHTING VAN DE COMMISSIES VOOR DRINGENDE GENEESKUNDIGE HULPVERLENING. (B.S. 02.09.1998) Gelet
Nadere informatieOp weg naar een geïntegreerd kwaliteitsbeleid? Gert Peeters Seppe Deckx
ICURO 04 12 2014 Op weg naar een geïntegreerd kwaliteitsbeleid? Gert Peeters Seppe Deckx LEUVEN KORTENBERG UPC KULEUVEN : Definition Merger of mental health-care / mental care units of different hospital
Nadere informatieMODEL VAN OVEREENKOMST TUSSEN DE APOTHEKER TITULARIS (VERANTWOORDELIJKE VOOR DE VERWERKING) EN DE VZW FARMAFLUX (VERWERKER)
FARMAFlux Archimedesstraat 11 1000 Brussel KBO 0536.680.412 MODEL VAN OVEREENKOMST TUSSEN DE APOTHEKER TITULARIS (VERANTWOORDELIJKE VOOR DE VERWERKING) EN DE VZW FARMAFLUX (VERWERKER) Tussen apotheker
Nadere informatieKwaliteitszorg met behulp van het INK-model.
Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model. 1. Wat is het INK-model? Het INK-model is afgeleid van de European Foundation for Quality Management (EFQM). Het EFQM stelt zich ten doel Europese bedrijven
Nadere informatie