Eenvoudiger te land, op het water en in de lucht Vereenvoudigingen van de FOD Mobiliteit en Vervoer. Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer

Transcriptie

1 Eenvoudiger te land, op het water en in de lucht Vereenvoudigingen van de FOD Mobiliteit en Vervoer Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer

2

3 Voorwoord Mobiliteit belangt ons allemaal aan, te land, op het water en in de lucht. Het dichte wegennet laat toe om alle uithoeken van het land snel te bereiken. Dagelijks maken duizenden mensen gebruik van ons goed uitgebouwd spoorwegnet. Via zee- en luchthavens voeren we handel met Noord- en Zuid-Amerika, Azië, Afrika en Australië. Zonder een efficiënt mobiliteitsbeleid zou onze economie letterlijk nog nauwelijks vooruitkomen. In haar activiteiten van certificering, reglementering en controle, doet de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer een beroep op de modernste informatie- en communicatietechnologieën. Tegelijk wordt de bestaande regelgeving permanent geëvalueerd en waar mogelijk vereenvoudigd. Je eid gebruiken als treinticket of je treintickets thuis afdrukken, een auto digitaal inschrijven, het geïnformatiseerde pilotenexamen: het zijn maar enkele van de vele vereenvoudigingen die de laatste jaren zijn doorgevoerd, tot grote tevredenheid van de gebruikers. In deze brochure zetten de FOD Mobiliteit en Vervoer en de Dienst voor Administratieve Vereenvoudiging alle federale initiatieven op een rij die de mobiliteit in ons land sinds 2003 vereenvoudigd hebben, met de positieve milieu-impact die daarmee gepaard gaat en een korte vooruitblik op de toekomst. Carole Coune Voorzitter Directiecomité FOD Mobiliteit en Vervoer Erwin De Pue Directeur-generaal Dienst voor de Administratieve Vereenvoudiging

4

5 Inleiding De Federale Overheidsdienst (FOD) Mobiliteit en Vervoer nam de afgelopen jaren heel wat maatregelen om procedures te vereenvoudigen en zo de administratieve last voor burgers en ondernemingen te beperken. Met de inspanningen die de FOD tussen 2003 en 2008 leverde, werd ondertussen al ongeveer 180 miljoen euro bespaard. Daarmee doet de kleine FOD Mobiliteit en Vervoer het beter dan verschillende grotere overheidsdiensten. In deze brochure sommen we de belangrijkste vereenvoudigingen voor u op. Ze zijn per vervoerswijze opgesplitst: vervoer te land: wagen, trein, vrachtwagens, motorfiets en fiets vervoer in de lucht: vliegtuigen, luchtballonnen, vervoer op het water: schepen, pleziervaartuigen,... Globaal overzicht van de lastenverlagingen tussen 2003 en 2008 Vervoerswijze Verandering in lasten ten gevolge van vereenvoudigingsprojecten (= bij volledig gebruik van de applicaties/100% toepassing) (*) Te land ,00 In de lucht ,00 Op het water ,00 Totaal ,00 (*) negatieve cijfers duiden op een lastenverlaging 1

6 Vereenvoudigingen voor vervoer te land Het grootste deel van het personenvervoer gebeurt nog steeds over land. Door duidelijke en praktische regels in te voeren, kan er heel wat worden bespaard. Hoewel niet alle verbeteringen lagere lasten opleveren, kunnen ze uw leven wel een pak eenvoudiger maken. Dit geldt zowel op professioneel vlak als in de privésfeer. Hieronder hebben we de belangrijkste maatregelen met een impact op de administratieve lasten op een rijtje gezet. Via het spoor Treinticket beschikbaar via PC en op eid Dankzij dit nieuwe systeem hoeft u niet meer te wachten aan het loket en kunt u vooraf thuis zelf uw treinticket afdrukken of kan u uw ticket op uw eid zetten. In dat laatste geval volstaat het om uw eid aan de treinbegeleider te geven bij een controle. Die kan dan elektronisch nagaan of u inderdaad een ticket aangekocht hebt. U kunt ook uw treinabonnement online verlengen. Met de Thalys zonder ticket Wie met een getrouwheidskaart van Thalys reist, heeft voortaan geen ticket meer nodig. U kan uw reis online of via de telefoon boeken. De treinbegeleider valideert uw boeking op de trein met behulp van een boordterminal. Fiscale vrijstelling voor treinkaarten voor woon-werkverkeer Werknemers betalen voor hun woon-werkverkeer alleen nog de verminderde prijs voor hun treinkaart. De NMBS rekent daarna het verschil ten opzichte van de volledige prijs aan de werkgever door. De werkgever vermeldt vervolgens het precieze bedrag van zijn tussenkomst op de jaarlijkse inkomstenfiche. Hierdoor wordt het fiscaal attest, dat vroeger bij de belastingaangifte werd gevoegd, overbodig. eenvoudige regels voor verminderingskaarten voor grote gezinnen De regelgeving voor verminderingskaarten werd op drie specifieke punten aangepast: De kaarten voor minderjarige kinderen zijn voortaan zes jaar geldig; voordien was dit slechts één jaar. Er zijn nu twee soorten kaarten: één voor kinderen van zes tot twaalf jaar en één voor jongeren van twaalf tot achttien jaar. Er wordt rekening gehouden met nieuw samengestelde gezinnen. Voortaan tellen naast de eigen kinderen ook de kinderen van de nieuwe partner mee als kinderen ten laste voor de verminderingskaart. Voordien moest het gezin drie eigen kinderen ten laste hebben om in aanmerking te komen voor de verminderingskaart. Daarbij ging men uit van het huwelijk als enige samenlevingsvorm. Binnenkort vervangt een elektronische bevraging van de Kruispuntbank voor de Sociale Zekerheid (KSZ) het papieren bewijs van gezinssamenstelling en kinderbijslag. Op de weg Inschrijving van voertuigen: WebDIV Het meest succesvolle initiatief van de FOD Mobiliteit en Vervoer is zonder twijfel WebDIV. Dit project alleen zorgde voor 46% van de totale lastenverlaging die de FOD Mobiliteit en Vervoer realiseerde. Met deze maatregel kan potentieel tot 81 miljoen euro worden bespaard. Dankzij WebDIV is de Directie Inschrijving van Voertuigen (DIV) voortaan ook via het internet bereikbaar voor makelaars, verzekeringsmaatschappijen of leasingbedrijven. Op die manier kunnen zij uw voertuig inschrijven of de geldigheidsduur Vereenvoudigingen voor vervoer te land 2

7 van commerciële nummerplaten verlengen. U hoeft dus niet meer aan te schuiven aan een loket van de DIV om een nummerplaat te krijgen. Rechtstreekse inschrijvingen zonder de tussenkomst van makelaars, verzekeringsmaatschappijen of leasingbedrijven en complexe dossiers kunnen wel nog aan het loket worden afgehandeld. In de toekomst zullen de mogelijkheden van WebDIV nog worden uitgebreid. Zo zouden andere overheidssystemen, zoals de databanken van de douane en de btw-administratie voor elektronische verlenging van commerciële nummerplaten, worden geïntegreerd. In 2010 zal het mogelijk worden om via WebDIV een duplicaat van uw inschrijvingsbewijs aan te vragen en in 2011 zal ook de registratie van bromfietsen via dit systeem verlopen. Nieuwe rijopleiding - Wijzigingen met betrekking tot het rijbewijs categorie B Kandidaten kunnen vanaf 17 jaar het theorie-examen afleggen. Wie geslaagd is, krijgt een voorlopig rijbewijs met begeleider en kan daarmee aan de rijopleiding beginnen. Hij mag enkel de weg op met een begeleider. Iedereen die minstens 8 jaar zijn rijbewijs heeft, mag begeleider zijn. De houder van een voorlopig rijbewijs kan twee begeleiders hebben. Naast de begeleider mag hij nog één extra persoon vervoeren. Wie de hulp nodig heeft van een rijschool, kan er voortaan voor een basisopleiding terecht. De rijscholen zullen een betaalbare basisopleiding van 6 uur aanbieden. Op die manier kan de kandidaat de basistechnieken leren van een rijinstructeur en vervolgens verder oefenen met zijn/haar begeleider(s). Hij/zij kan de lessen bij de rijschool vanaf 17 jaar volgen. Wie 20 uur rijschool heeft gevolgd en minstens 18 jaar oud is, mag zonder begeleider rijden. Hij/zei ontvangt hiervoor een voorlopig rijbewijs zonder begeleider, dat 18 maanden geldig is. Hij/zei mag dan één passagier van minstens 24 jaar die houder is van een rijbewijs van categorie B vervoeren. Het praktijkexamen kan vanaf 18 jaar worden afgelegd. Wie aan het examen wil deelnemen, moet minstens drie maanden met een voorlopig rijbewijs hebben geoefend. Meer tijd nodig om het autorijden onder de knie te krijgen? Geen probleem: het voorlopige rijbewijs met begeleider is drie jaar geldig en het voorlopige rijbewijs zonder begeleider is achttien maanden geldig. Voldoende tijd dus om veel te oefenen en vooral veel ervaring op te doen. Tijdens die oefenperiode mag er echter niet op weekendnachten en op nachten voor en tijdens wettelijke feestdagen worden gereden. Wie twee keer op rij niet slaagt voor het praktijkexamen, is verplicht om 6 uur opleiding via de rijschool te volgen. Voor automobilisten die net hun rijbewijs hebben behaald, geldt twee jaar lang een nultolerantie. Wie minder dan twee jaar geleden zijn/haar rijbewijs heeft behaald en een ernstige overtreding (van derde of vierde graad) begaat, zal vervallen verklaard worden en herstelexamens (theorie en/of praktijk) moeten afleggen. Afschaffing Boetezegels De boetezegel werd vervangen door het principe van onmiddellijke inning. Hierbij wordt de overtreder uitgenodigd om zijn boete te betalen via een overschrijvingsformulier met gestructureerde mededeling. Een lastenverlaging van bijna 27 miljoen euro. Invoering van de Car Pass Vroeger was het verplicht om in het onderhoudsboekje bij te houden op welke datum een wagen een onderhoud, herstelling of keuring had ondergaan en welke kilometerstand de wagen op dat moment had. Voortaan geeft de garagist de kilometerstand in in een centrale databank. Als de eigenaar een wagen als occasie wil verkopen, moet die wagen gekeurd worden. Uit de databank kunnen de keuringscentra dan een zogenaamde car pass halen De verkoper moet aan de koper de car pass kunnen voorleggen met de historiek van de kilometerstanden. Dit betekent voor de garagisten een lastenverlaging van 10 miljoen euro. Vereenvoudigingen voor vervoer te land 3

8 afschaffing Fiscale zegels De fiscale zegels werden afgeschaft in verschillende inschrijvingsprocedures. Bijna 13 miljoen euro aan lastenverlaging. Termijn voor technische controle verlengd Personenwagens jonger dan 6 jaar en met minder dan km op de teller moeten slechts om de twee jaar naar de autokeuring. Meer dan 8 miljoen euro aan lastenverlaging. Versoepeld gebruik van vrachtbrieven Een belangrijk initiatief voor ondernemingen is de versoepeling van de regelgeving voor het gebruik van CMR-vrachtbrieven. Sinds 1 maart 2007 moeten bedrijven die nationale vervoeren uitvoeren voor rekening van distributiebedrijven, niet langer een CMR-vrachtbrief opmaken. Deze regel geldt indien het terrein waar wordt geladen en gelost, tot eenzelfde bedrijf of groep van bedrijven behoort. In plaats van de CMR-vrachtbrief mag het bedrijf een vrij model van brief gebruiken als daarop een aantal specifieke gegevens worden vermeld. De vervoereur mag deze brief zelf afdrukken of laten afdrukken. afschaffing Geneeskundig onderzoek voor bestuurders van firmawagens Vóór 2008 moesten bestuurders van een firmawagen die collega s meenamen, om de vijf jaar een verplicht geneeskundig onderzoek ondergaan. Die regeling gold onder meer voor bouwvakkers die samen naar een werf reden of vertegenwoordigers die samen klanten bezochten. Ook deze afschaffing heeft een enorme administratieve lastenverlaging tot gevolg: door het wegvallen van de geneeskundige onderzoeken dalen de lasten met 24 miljoen euro. De verplaatsing naar het gemeentehuis gekoppeld aan de aanpassing van het rijbewijs zorgt voor een bijkomende besparing van 11 miljoen euro. Overzicht Omschrijving regelgeving Verandering in lasten ten gevolge van vereenvoudigingsprojecten (= bij volledig gebruik van de applicaties/100% toepassing) (*) Treintickets thuis afdrukken + treinabonnement online verlengen ,00 Met de Thalys zonder ticket ,00 Fiscale vrijstelling voor treinkaarten voor woonwerkverkeer (zowel private als publieke sector) ,00 Moderne regels voor verminderingskaarten voor grote gezinnen ,00 Vereenvoudigingen voor vervoer te land 4

9 Arbeidsvoorwaarden voor mobiele werknemers in de spoorwegsector ,00 Afschaffing fiscale zegels op goedkeuringsdocumenten vervoer ,00 Eén vrijkaart openbaar vervoer voor alle houders van een statuut van nationale erkentelijkheid ,00 Inschrijving van voertuigen: WebDIV (gewone en commerciële nummerplaten) ,00 Afschaffing boetezegels ,00 Centrale databank voor onderhoud ,00 Afschaffing fiscale zegels ,00 Termijn voor technische controle verlengd ,00 Versoepeld gebruik van vrachtbrieven ,00 Afschaffing geneeskundig onderzoek voor bestuurders van firmawagens Vereenvoudiging van de procedure voor de aanvraag van commerciële platen voor bestaande ondernemingen (1 fase) , ,00 TOTAAL (*) negatieve cijfers duiden op een lastenverlaging Deze resultaten komen er niet alleen door investeringen in nieuwe technieken. In sommige gevallen volstaat het om de regels aan te passen om de administratieve rompslomp te beperken. vv Vereenvoudigingen voor vervoer te land 5

10 Vereenvoudigingen voor vervoer in de lucht De luchtvaart is een sector die sterk gebonden is aan dwingende Europese en internationale regels, waardoor het niet voor de hand ligt om ingrijpende vereenvoudigingen door te voeren. Zo moeten Belgische piloten bijvoorbeeld via een taalexamen aantonen dat ze de Engelse taal machtig zijn. Deelnemen aan dit examen kost tijd, geld en verplaatsingen. Toch slaagden de medewerkers erin om de dienstverlening te verbeteren door klantgericht te denken. Vroeger kon men slechts op een aantal vaste data deelnemen aan het theoretische examen en werd dit afgenomen op papier. Nu kan men een afspraak maken over de datum waarop men het examen aflegt, en gebeurt dit via een computertest. De kandidaat krijgt onmiddellijk na het examen het resultaat. Voor een bewijs van luchtwaardigheid en de inschrijving van een luchtvaartuig moet je geen fiscale zegel meer kopen. Omschrijving regelgeving Verandering in lasten ten gevolge van vereenvoudigingsprojecten (= bij volledig gebruik van de applicaties/100% toepassing) (*) Kennis Engelse taal in burgerluchtvaart ,00 Betalen bewijs van luchtwaardigheid en voor inschrijving van luchtvaartuigen ,00 TOTAAL ,00 (*) negatieve cijfers duiden op een lastenverlaging Vereenvoudigingen voor vervoer in de lucht 6

11 Vereenvoudigingen voor vervoer op het water Op zee Invoering van E-Fish Ook in het maritieme vervoer zagen de laatste jaren verschillende vereenvoudigingsinitiatieven het levenslicht, zoals de automatisering van verschillende procedures en de uiteindelijke oprichting van E-Fish, een uniek loket met als doel de lasten voor de KMO s in de visserij te verlagen. Vóór 2005 waren zeelieden aan boord van vissersschepen verplicht om hun vaartijden te registreren via een zogenaamde monsterrol, waarop alle vaartijden van een volledig jaar werden bijgehouden. Aangezien met behulp van deze rol ook kon worden nagegaan wie wanneer in dienst was, diende deze ook als arbeidsovereenkomst. In 2005 werd de monsterrol afgeschaft en vervangen door echte arbeidsovereenkomsten. Tegenwoordig houdt de reder alle vaartijden bij via de internettoepassing DIMONA. Bemanningen en reders hoeven daarom ook niet meer op het kantoor van de scheepvaartcontrole langs te gaan. Nu registreert het Centraal Scheepvaart Systeem alle informatie in een centrale databank. Het Centraal Scheepvaart Systeem is de centrale pijler van E-Fish. Deze centrale databank voor maritiem vervoer bevat onder andere informatie over de schepen die onder Belgische vlag varen, de bedrijven die in de sector actief zijn en de zeelieden en hun kwalificaties. afschaffing Fiscale zegels Net zoals in de andere overheidsdiensten werd het gebruik van fiscale zegels in de sector van het maritieme vervoer afgeschaft. Aangezien de monsterrol is afgeschaft, valt ook de fiscale zegel hierbij weg. Voor het afleveren van vlaggenbrieven en immatriculatieplaten is de fiscale zegel vervangen door een betaling via overschrijving of elektronische betaalkaart. Op de binnenwateren Een ingrijpende wijziging voor de binnenvaart is de One Stop Schouwing. Schepen in de binnenvaart hebben een aantal technische certificaten (meetbrief en het communautaire certificaat) nodig om te mogen varen. Deze documenten werden pas na een keuring en een onderzoek uitgereikt en waren slechts een aantal jaar geldig. Terwijl deze keuringen vroeger apart plaatsvonden, kan de reder of de scheepseigenaar nu beide aanvragen combineren. Voor deze aanvraag wordt met EPIC (Enig Plan en InformatieCentrum) contact opgenomen. Die dienst controleert of een combinatie van de onderzoeken mogelijk is. Zo ja, dan stuurt de dienst een team naar het schip. Hierdoor hoeft het schip slechts één keer aan te meren. Bovendien is de tariefstructuur aangepast, zodat een gecombineerd onderzoek nu goedkoper is dan twee afzonderlijke onderzoeken. Vereenvoudigingen voor vervoer op het water 7

12 Overzicht Omschrijving regelgeving Verandering in lasten ten gevolge van vereenvoudigingsprojecten (= bij volledig gebruik van de applicaties/100% toepassing) (*) Invoering van E-Fish ,00 Afschaffing fiscale zegels ,00 One stop schouwingen binnenvaart ,00 TOTAAL ,00 (*) negatieve cijfers duiden op een lastenverlaging Vereenvoudigingen voor vervoer op het water 8

13 Het milieueffect van lastenverlaging Wanneer de lasten voor de burger of onderneming dalen, worden de nodige verplaatsingen voor deze burger of voor medewerkers van de ondernemingen vaak gereduceerd of geëlimineerd. Natuurlijk heeft dit ook een invloed op het milieu, want elke kilometer die niet wordt gereden, zorgt voor een lagere uitstoot aan CO2 in de atmosfeer. Terwijl de impact op de emissierechten per gram CO2 relatief beperkt lijkt qua financiële besparing, is de impact op het milieu toch behoorlijk zichtbaar. Het totale milieueffect ten gevolge van de lastenverlagingen van de FOD Mobiliteit en Vervoer over de afgelopen vijf jaar komt neer op de volgende cijfers: Vervoermiddel Km-impact (*) CO2-impact (*) impact (emissie-rechten) (*) Te land ,17 km ,564 ton CO ,29 Op het water ,22 km -369,751 ton CO ,03 In de lucht ,06 km 26,367 ton CO 2 527,35 TOTAAL ,32 km ,948 ton CO ,97 (*) negatieve cijfers duiden op een reductie van impact of emissierechten De administratieve lastenverlagingen van de FOD Mobiliteit en Vervoer hebben een directe en meetbare impact op het aantal afgelegde kilometers. Tussen 2003 en 2008 moest er 110 miljoen kilometer minder worden afgelegd, goed voor een daling van 17,5 miljard gram aan CO2-uitstoot. Dankzij deze daling kan bij de betaling van emissierechten bijna euro worden bespaard. De lastenverlagingen hebben ook indirecte meetbare effecten. Dat geldt vooral voor de lastenverlagingen die leidden tot een verhoogd gebruik van andere, minder vervuilende vervoersmiddelen zoals het openbaar vervoer. Deze cijfers kunnen niet worden berekend, maar men kan vermoeden dat ook deze effecten aanzienlijk zijn. Het milieueffect van lastenverlaging 9

14 Wat brengt de toekomst? Er zijn bij de FOD Mobiliteit en Vervoer nog enkele veranderingen op til die een verlaging van de lasten met zich zullen meebrengen. Eén van de belangrijkste wijzigingen wordt de centrale databank voor rijbewijzen. Iedereen die vanaf 2010 voor zijn rijexamen slaagt, wordt automatisch in een centrale databank opgenomen. Dit zal bovendien gepaard gaan met de verdeling van het nieuwe rijbewijs. Het nieuwe exemplaar heeft de vorm van een bankkaart. Dit rijbewijs wordt na slagen in het rijexamen automatisch aangemaakt en naar het gemeentehuis opgestuurd. Het zal in tegenstelling tot nu wel om de 15 jaar moeten vervangen worden. Verder heeft de Commissie Infrastructuur op 13 januari 2010 heeft een wetsontwerp goedgekeurd om het bewaren van op de trein verloren voorwerpen voor de spoorwegondernemingen te vereenvoudigen. De verloren voorwerpen zullen gedurende een veel kortere periode worden bewaard in het station waar ze gevonden werden. Ze zullen dus niet langer overgebracht worden naar een centrale bewaarplaats en niet meer worden verkocht maar rechtstreeks ter beschikking gesteld aan de mensen die ze het best kunnen gebruiken. De huidige procedure dateert van 1860 en zorgt voor veel rompslomp. Ook voor het maritiem vervoer wordt momenteel aan een aantal vereenvoudigingen gewerkt. Zo worden de functionaliteiten van het Centraal Scheepvaart Systeem uitgebreid, waardoor nog meer registraties automatisch zullen verlopen. Bedoeling is om zowel de crewmanagers van rederijen als de planning van schouwingen in het systeem te registreren. Daarnaast zal het Centraal Scheepvaart Systeem ook buiten de commerciële vaart worden toegepast. Zo zal bijvoorbeeld de registratie van Belgische pleziervaartuigen eenvoudiger worden. Ondertussen werkt men ook aan de actualisering van de veiligheidsregels rond de pleziervaart. Ten slotte werd het initiatief genomen om de volledige zeewet, die nog van 1879 dateert, volledig te actualiseren. Die aanpassing staat gepland voor Wat brengt de toekomst? 10

15 Conclusie De FOD Mobiliteit en Vervoer heeft tussen 2003 en 2008 verschillende vereenvoudigingsprojecten of -maatregelen uitgevoerd. In 2003 leverden de inspanningen een potentiële lastendaling van 82 miljoen euro op. Deze lastendaling groeide jaarlijks verder aan tot 179 miljoen euro in GECUMULEERDE LASTENDALINGEN De initiatieven van de FOD leidden niet alleen tot een lastenverlaging, maar ze brachten ook een belangrijke milieuimpact met zich mee. Zo werd maar liefst 110 miljoen kilometer minder gereden met de wagen, wat ton minder CO2 uitstoot betekent. Deze mooie resultaten zijn te danken aan een niet-aflatende aandacht voor de optimalisatie van de dienstverlening. De FOD Mobiliteit en Vervoer maakt optimaal gebruik van e-governmentsystemen en denkt voortdurend na over de manier waarop ze met haar klanten omgaat. Hierdoor kan deze FOD vandaag als de kampioen van de administratieve lastenverlaging worden beschouwd. De Dienst Administratieve Vereenvoudiging kijkt dan ook met interesse uit naar de toekomstige initiatieven van de FOD Mobiliteit en Vervoer. Volgens de FOD zelf kan er nog veel meer vereenvoudigd worden en biedt de verdere optimalisering van de eigen systemen nog heel wat mogelijkheden om de dienstverlening nog verder te verbeteren. 11

16 Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer Verantwoordelijke uitgever: Erwin De Pue, Hertogsstraat 4, 1000 Brussel