Newsletter. Nieuwe inspiratie voor No. 4 januari 2012

Transcriptie

1 Newsletter No. 4 januari 2012 Nieuwe inspiratie voor 2012 Het jaar 2011 ligt al weer achter ons en wij zijn vol enthousiasme begonnen aan een nieuw jaar. Het vierde jaar alweer voor ons project Netzwerk Toekomst. Wij willen graag beginnen om alle lezers van deze nieuwsbrief een heel gelukkig Nieuwjaar te wensen. Wij hopen dat het een goed jaar mag worden, zowel voor u persoonlijk als ook in uw werkomgeving. Hopelijk geeft 2012 u weer nieuwe inspiratie om samen met andere organisaties uw doelen te bereiken. Afscheid en welkom Netzwerk Toekomst heeft een druk jaar achter de rug. We mochten twee nieuwe partners verwelkomen: Die Ostfriesische Landschaft en Fryslân Marketing. Ook namen we afscheid van één partner, namelijk de Waddenfederatie. Deze organisatie hield op te bestaan in de huidige vorm. Wij willen Matthijs van Walsum graag bedanken voor de bijdrage aan ons project. Die Ostfriesische Landschaft is de trekker voor een nieuw onderdeel van het deelproject Grensland Vestingland: Das Steinhaus Bunderhee. Verderop in de nieuwsbrief leest u hier meer over. Fryslân Marketing, die anderszins ook al bij Netzwerk betrokken was, neemt de taken van de Waddenfederatie over voor wat betreft het deelproject Waddenwerelderfgoed. Zo langzamerhand leren de partners in het project elkaar steeds beter kennen. We hopen dat hiermee ook een stevige basis wordt gelegd voor samenwerking in de toekomst! Het is leuk om te zien dat alle partners moeite doen om zich in elkaars taal verstaanbaar te maken. We weten zeker dat dat door allen wordt gewaardeerd! Skipper, workshops en fietsrouteplanner Vorig jaar is er hard gewerkt aan de website en de app van de Skipper. Het eerste prototype van de Skipper staat op het punt van oplevering en wordt in het voorjaar en de zomer uitvoerig getest. Ook organiseerden wij in de tweede helft van 2011 een aantal succesvolle workshops, zowel aan de Duitse als aan de Nederlandse kant van de grens, gericht op ondernemers in de toeristische sector. Een belangrijke doelgroep van ons project. Bijna 400 ondernemers kwamen hier op af. In deze Nieuwsbrief wordt verslag gedaan van deze bijeenkomsten. In Groningen wordt hard gewerkt aan de opzet van een fietsroutenetwerk en in Duitsland vordert de ontwikkeling van een grensoverschrijdende fietsrouteplanner gestaag. Uitdaging voor 2012 is om de toerist de mogelijkheid te bieden ook echt een fietstocht over de grens te kunnen plannen. Natuurlijk is er nog veel meer gebeurd binnen ons project. Blader verder en u komt het te weten. Financiën Een zeer belangrijk onderdeel van Netzwerk Toekomst dat naar onze mening soms wat te weinig waardering krijgt is de financiën. Het is echt essentieel voor een project van een dergelijke omvang om goed financieel management en een goede financiële administratie te voeren. Wij mogen ons binnen het projectteam Netzwerk Toekomst gelukkig prijzen met twee kanjers op dit gebied: Maarten van den Akker en Janna Hiemstra. In deze nieuwsbrief leest u meer over hun werk.

2 2 Toekomst Begin 2010 hadden we onze officiële startbijeenkomst in Leeuwarden. We zijn nu twee jaar verder en willen in het voorjaar van 2012 met alle projectpartners de stand van zaken van het totale project goed in beeld gaan brengen. Wat is er gerealiseerd, wat staat er nog in de planning? Waar moeten we nog op inzetten als we kijken naar de doelstellingen van ons project? We hebben nog twee jaar tot de einddatum van Netzwerk Toekomst (december 2013). In die twee jaar kunnen we nog hele mooie dingen realiseren als we met hetzelfde enthousiasme en dezelfde inzet als de afgelopen jaren doorgaan. Gerda Baarsma Judith Swart Ranshuysen Workshops voor toeristische ondernemers een succes De provincie Fryslân kan terugkijken op geslaagde bijeenkomsten voor ondernemers in de toeristische sector. Van 4 t/m 13 oktober werden er in Cloppenburg, Aurich, Assen en Sneek themabijeenkomsten met workshops over websitebeheer gehouden. Dit werd georganiseerd in samenwerking met Fryslân Marketing, Marketing Groningen en het Recreatieschap Drenthe. Ook de Duitse partners Landkreis Cloppenburg, Ostfriesland Tourismus GmbH en Touristikverband Emsland waren hierbij betrokken. Ondernemers in de toeristische sector konden gratis deelnemen aan deze workshops. verkopen zonder daarvoor bijvoorbeeld een advertentie te hoeven plaatsen. Bovendien bieden social media een makkelijke kans om internationale contacten Het doel van Netzwerk Toekomst is onder andere dat de toeristen en toeristische ondernemers in de Duits-Nederlandse Eems Dollard Regio elkaar beter kunnen vinden. En hoe vind je elkaar nou beter dan op het internet? De ondernemers zijn gastheer van hun eigen regio. Bij gastheerschap hoort een goede website. Tijdens de bijeenkomst werden de ondernemers verleid om eens kritisch naar hun eigen website te kijken. Wat heeft iedereen al en zijn er punten die verbeterd kunnen worden? In deze newsletter: 1 Nieuwe inspiratie voor Workshops voor toeristische ondernemers een succes 3 Fietsen in het noorden 3 Historische belevenissen in stamhoofdburcht Bunderhee 4 Friese Waterlinie krachtig verhaal voor toeristen 4 Kleine buswerkgroep breidt zich uit 5 Waddenwandelpaden krijgen vorm 6 Financiële controllers Maarten en Janna aan het woord 7 De Skipper 7 Horst en Uschi Onderhouden websites Het begint bij de aanschaf en het onderhouden van een website. Niels Bons, projectleider provincie Fryslân en webontwikkelaar, ging in op content management systemen (CMS). Met een content management systeem komt er een scheiding tussen de inhoud en de vormgeving. Hierdoor kun je snel, gemakkelijk en veilig de inhoud van je site beheren. Vormgeving websites Het is belangrijk om te weten wat je als gastheer wilt uitstralen. Hoe laat je je website er uit zien en hoe gebruiksvriendelijk is de site? Vormgeving speelt een belangrijke rol. Andre Fraiquin van AF Design vertelde onder andere over layout, indeling, kijkrichting, werking van kleuren en lettertypes. Sommige deelnemers hadden er nooit bij stilgestaan dat bijvoorbeeld een lettertype als Helvetica of zijn zusje Helvetica Neue een uitstekend lettertype is voor websites. Het is goed leesbaar, helder en door alle browsers goed herkenbaar. Internet marketing Een website biedt een prachtige mogelijkheid om jezelf te verkopen. En hierbij mogen we social media niet vergeten. Het integreren van social media in je website is een handige manier om jezelf extra te te onderhouden. Handig om ook de Duitse toeristen te kunnen bereiken! Ewald van der Hoop, internet marketeer voor het MKB van ibisz Internet Support, ging hier verder op in. Webteksten schrijven Kees Terwisscha van Scheltinga is medeeigenaar van Schrijfburo Terwisscha & Wagenaar en behandelde webteksten. Het schrijven van een webtekst vereist een specifieke aanpak. Ze moeten snel scanbaar zijn en toch inhoudelijk compleet. Cultuurverschillen Schrijfster Annette Birschel sloot het ochtendgedeelte af door in te gaan op de cultuurverschillen tussen Duitse en Nederlandse toeristen. Om een goede gastheer voor onze buren te zijn, is het handig om te weten hoe we van elkaar verschillen en wat de overeenkomsten zijn. Zo gaat de Duitse toerist gründlich te werk. Zij bezoeken vooraf de nodige websites en printen informatie uit. Een extra reden dus om je website goed op orde te hebben!

3 3 Nieuws van Fietsen in het noorden In het deelproject Web 2.0 houdt men zich bezig met de vraag op welke manier reisbestemmingen van de ontwikkelingen op internet kunnen profiteren. Het idee van het fietsland is om fietsen voor communicatie via het Social Web regiooverkoepelend te gebruiken. Langzaam maar zeker krijgt de portalsite van Fietsen in het noorden vorm. De laatste stappen zijn gezet; de functionaliteit van de portalsite en het ontwerp zijn vastgesteld. In oktober 2011 begon men met de programmering van de app voor Fietsen in het noorden zodat het technische gedeelte binnenkort klaar is. Eigen logo Tegelijkertijd zijn er logo s ontworpen. Om de virtuele gasten erbij te betrekken zijn de voorstellen op bekende social media portals geplaatst. De gebruikers zijn gevraagd om een reactie hierop te geven. In korte tijd discussieerden meer dan honderd gebruikers over het logo en het project en gaven zo uitstekende feedback. Daarnaast zijn de logo s ook aan de doelgroep in het veld gepresenteerd. Dit omdat de gast op het internet niet dezelfde is als de gast ter plekke oftewel de bezoeker. Toch zal de portalsite beide doelgroepen aanspreken. Daarom werden de ontwerpen ook aan bezoekers van de locale VVV s getoond. Iedere gast kon zijn of haar voorkeur voor het logo aangeven. Interessant genoeg bleek dat de voorkeur voor het logo van beide groepen overeenkwam zodat men voor het hierboven afgebeelde logo koos. Fietsen in het noorden heeft dus in de toekomst een eigen logo en een eigen merk! Marketingactiviteiten Naast de technische doorvoering zijn ook de marketingactiviteiten om Fietsen in het noorden bekendheid te geven besproken. De portalsite zal als een grensoverschrijdend samenwerkingsproject gepresenteerd worden. Toch zal iedere regio zijn eigen identiteit erin behouden. De bedoeling is om de promotie aan bestaande fietsevenementen in de regio s te koppelen. Bijvoorbeeld het Anradeln im Emsland of de feestelijkheden rond het 20-jarige bestaan van de Fehnroute. Deze activiteiten worden met advertenties in de folders en brochures van de partners aangevuld. Contact: Sandra Ludden Touristikverband Emsland +49 (0) ludden@emsland.com fietsrouteplanner Historische belevenissen in stamhoofdburcht Bunderhee In het Rheiderland, vlak bij de Nederlandse grens, staat de meest authentieke stamhoofdburcht van Ostfriesland: Steinhaus Bunderhee. Deze stamhoofdburcht is een torenvormig steenhuis. Dit soort speciale huizen ontstond in de loop van de 13e eeuw. Enkele families in de toenmalige gemeenten kregen veel macht en bouwden veilige huizen. Later wijzigde de vorm en functie van deze huizen door de veranderende politieke omstandigheden. Het nieuwe project Steinhaus Bunderhee sluit thematisch uitstekend aan bij het deelproject Grenzland Festungsland van het Netzwerk Toekomst project. Het voorziet in een goede verbinding met de bestaande activiteiten en is direct toeristisch te beleven. Het maakt deel uit van oude vestingswerken in Rheiderland langs de Nederlandse grens. Verschillende fases De middeleeuwse weertoren van Bunderhee is in onvervalste staat bewaard gebleven. Veel details binnen en buiten het gebouw vertellen over de verschillende fases van de geschiedenis. Oorspronkelijk was de weertoren uit de 14e eeuw een schuilplaats en beveiligingsgebouw voor zijn bewoners en hun bezit. Zij waren alleen met ladders en trappen toegankelijk en hadden kleine ramen c.q. geschutspoortjes. Later werd de toren leefbaarder gemaakt. Renovaties De Ostfriesische Landschaft voerde tussen april 2010 en maart 2011 belangrijke renovaties aan het bouwvallige monument uit. Dit was mogelijk dankzij de subsidie van de Bondsrepubliek Duitsland, de Europese Unie, de Deutsche Stiftung für Denkmalschutz en de gemeente Bunderhee. Het steenhuis is sinds 1976 in eigendom van de Ostfriesische Landschaft. Door de renovaties zal de oude stamhoofdburcht nu langzaam maar zeker een nieuwe cultuurtoeristische trekpleister voor historische belevenissen in het zuidelijke Ostfriesland worden. Geïnteresseerd? Er is een vaste tentoonstelling over de geschiedenis van het steenhuis en de Ostfriesche stamhoofden. Hier wordt ook een film getoond over de steenhuizen. Daarnaast vinden er regelmatig rondleidingen en cultuurevenementen plaats. Contact: Rolf Bärenfänger Ostfriesische Landschaft +49 (0) baerenfaenger@ostfriesischelandschaft.de

4 4 Friese waterlinie krachtig verhaal voor toeristen Inleiding en aanleiding Zoals in de vorige nieuwsbrief van Netzwerk Toekomst al naar voren kwam, zijn de toeristische en recreatieve effecten van de ontwikkeling van de Friese Waterlinie onderzocht. Het afgelopen jaar is Landschapsbeheer Friesland samen met de provincie Fryslân en partijen uit de streek bezig met visievorming en planontwikkeling voor deze gebieden. Dit traject wordt mei 2012 afgerond. Organisatie van het onderzoek Bureau voor Economie & Omgeving en Bureau Buiten hebben het onderzoek uitgevoerd. Het laatste bureau heeft ervaring met erfgoedgerelateerde projecten. UNESCO-consultant Frans Schouten ondersteunt de opdrachtgever. Daarnaast bestaat de begeleidingsgroep uit Hans Hartog van Recreatieschap Drenthe, Karin Sjoukes van Landschapsbeheer Friesland, Age Kramer en Nicolette Hartong van de provincie Fryslân. De formele opdrachtgever is de provincie Fryslân voor de Stuurgroep Friese Waterlinie. Het onderzoek sluit aan bij het project Netzwerk Toekomst, het deelproject Grensland Vestingland, wat momenteel aan de Duitse kant speelt. Verdedigingslinie De 16e-17e eeuwse verdedigingslinie ligt in Zuidoost Fryslân. Het grenst aan en overlapt met Overijssel, Steenwijkerland, Drenthe-Groningen, Noordenveld en Leek. Samen met de andere verdedigingslinies in het Noorden en in het aangrenzende Duitse gebied, vormden ze de verdediging van Noord-Nederland. Dit speelde in de 17e eeuw ten tijde van de aanvallen van de bisschop van Münster, alias Bommen Berend. Ook daarvoor, in de Tachtigjarige oorlog, bestond er een samenhangende verdediging van het Noorden. Dit was in de vorm van de hoogen laagveengebieden en schansen op plekken waar doorgangen door de venen waren. Denk daarbij aan Bourtange, Bellingwolderzijl bij Oudeschans, Coevorden en Zwartendijksterschans bij Een-West. Maar ook Steenwijk als vestingstad en de veldschansen ten noorden daarvan, zoals de Blessebrugschans onder Wolvega en de Bekhofschans bij Oldeberkoop. Aanpak onderzoek In het onderzoekgebied breidt het toerisme zich steeds meer uit en daarmee ook de verblijfsaccommodaties. Denk daarbij aan Bakkeveen, Appelscha, Natuurpark Drents Friese Wold, Natuurpark Weerribben-Wieden en de zuidelijke Friese Meren. Het gebied van de Friese Waterlinie kan op het toeristisch-recreatieve terrein breder ontwikkeld worden. Het ontwikkelperspectief is in verschillende varianten uitgewerkt en zijn de sociaal economische effecten in beeld gebracht. Ook zijn de effecten op het woon- en vestigingsklimaat en op de bewoners en bezoekers bekeken. Enkele conclusies Conclusies en overwegingen vanuit het onderzoek zijn onder andere: De Friese Waterlinie is een krachtig verhaal dat veel bewoners en toeristen aan zal spreken. Het biedt mogelijkheden voor dwarsverbanden met andere verhaallijnen en ontwikkelingen, ook in de EDR. De investeringen uit de Visie hebben een positief effect op de toeristisch-recreatieve bestedingen en werkgelegenheid. Contact: Rapport opvragen: Nicolette Hartong Provincie Fryslân +31 (0) Karin Sjoukes Landschapsbeheer Friesland +31 (0) De kleine buswerkgroep breidt zich uit De kleine buswerkgroep is een initiatief vanuit de regio s Cloppenburg, Ostfriesland en Groningen. Het is een onderdeel van Buskantoor Grenzeloos. Dit bustoerismeproject heeft als doelstelling om de Eems Dollard Regio als bustoeristische bestemming te profileren. Nieuw hierbij is de actieve vermarkting, direct bij de busondernemers door een gemeenschappelijke vertegenwoordiger van de regio. Andree Bliefernich, Sales Manager Groups & Tours, verzorgt de marketing en de distributie van de aanbiedingen uit de regio s. Maar hij staat er niet meer alleen voor; hij wordt ondersteund door de kleine buswerkgroep. Leden van de buswerkgroep Inmiddels bestaat de kleine buswerkgroep uit acht leden met drie vertegenwoordigers vanuit de initiatiefnemers. Voor de regio Ostfriesland is dit de heer Kurt Radtke, directeur van Ostfriesland Tourismus GmbH. De heer Hans Poll, directeur van Marketing Groningen, vertegenwoordigt de provincie Groningen en vanuit Cloppenburg is dit Karin Vogel. Rainer Gerdes, project manager Netzwerk Toekomst en manager Emden Marketing & Toerisme, vertegenwoordigt de havenstad Emden. Verder zit de heer Peter Eesmann in de werkgroep. Hij is directeur van de Vierjahreszeiten Hotels op Borkum. Daarnaast is Eesmann leider van de afdeling toerisme bij de rederij AG Ems. Hij heeft meerdere aanbiedingen in de Sales Guide. Hij kan

5 5 de werkgroep met toeristische knowhow ondersteunen en tevens als aanbieder het Buskantoor Grenzeloos feedback geven. In 2011 zijn er twee nieuwe leden bijgekomen. De heer Werner Fass versterkt de buswerkgroep met zijn lange ervaring als busondernemer van Fass- Reisen uit Wilhelmshaven. Als het om de denkcultuur van de busondernemers gaat, kan de werkgroep op zijn ervaring bouwen. Daarnaast is de heer Jochen Gemeinhardt aangeschoven. Hij is directeur van Jever Marketing & Tourismus GmbH. Activiteiten bespreken De kleine buswerkgroep vergadert drie tot vier keer per jaar. Dan worden de resultaten, de ontwikkelingen en de activiteiten van de afgelopen maanden besproken. Maar ook de komende marketing activiteiten worden gepland. Hierbij gaat het om journalistenreizen, verkoopreizen, workshops en evenementen voor de Sales-Guide-Partners. En ander belangrijk onderwerp waaraan tijdens de bijeenkomsten aandacht wordt besteed is het voortbestaan van het project. Dit wil zeggen dat men nadenkt over de financiering van het Buskantoor grenzeloos na de subsidieperiode. Contact Andree Bliefernich Buskantoor Grenzenloos Ostfriesland Tourismus GmBH +49 (0) Waddenwandelpaden krijgen vorm Het project Waddenwandelen gaat als een speer. Landschapsbeheer en de werkgroepen leggen de laatste hand aan de inventarisatie van de paden. Het netwerk krijgt, mede dankzij de inzet van vrijwilligers, nu echt vorm. Zo zijn in Noord-Holland en Fryslân de kaarten al klaar en legt Groningen de laatste hand aan de routestructuur. Dat moet ook wel, want 2012 is het jaar van de uitvoering. Dan gaan de eerste borden en palen met knooppunten de grond in en krijgt het wandelnetwerk fysiek gestalte. Landschapsbeheer Friesland, Landschapsbeheer Groningen en Landschap Noord- Holland zijn tevreden over het project tot nu toe. Belangrijk zijn de vrijwilligers. Zij zetten zich met hart en ziel in. De vrijwilligers werken in en aan hun eigen leefomgeving. Vooral dat motiveert, aldus Teatske van Dalen van Landschapsbeheer Friesland en Ine Bielevelt van Landschapsbeheer Groningen. In Noord-Holland fungeren de werkgroepen meer als klankbord. Arthur Schaafsma van Landschap Noord-Holland: Met input van de wandelaars ontwikkelen we samen met een professionele routemaker de route. Die is nu op papier klaar. In december presenteren we het voorstel en vragen we opnieuw feedback. Eén-op-ééngesprekken In alle drie provincies stellen de landschapsbehartigers de routes op korte termijn vast. Daarvoor is definitief toestemming nodig van de grondeigenaren. Bielevelt: Vrijwilligers gaan in hun omgeving om tafel met de boeren. Vaak kennen ze elkaar, dat helpt. Ook in Fryslân zijn er keukentafelgesprekken bij de grondeigenaren. Van Dalen: We praten over nadelen die de eigenaar ziet en proberen daar oplossingen voor te vinden. Verder informeren we over juridische zaken, financiën en contracten. Tegelijkertijd inventariseren we wie wel en niet meedoet. Potentiële paden zijn er in elk geval genoeg. Soms moet men keuzes maken tussen paden. Daarbij nemen we de aanwezigheid van passende horeca (zoals een theetuin), bezienswaardigheden en aantrekkelijke landschapselementen in ogenschouw, legt Van Dalen uit. Van stippellijn tot wandelpad Komend kalenderjaar staat in het teken van digitalisering van de paden en het aanbrengen van benodigde voorzieningen en bewegwijzering. Ook op de planning staan het voorbereiden van wandelgidsen

6 6 in samenwerking met de landelijke organisatie Wandelnet en de realisering van een routenetwerk op de Waddeneilanden. Bijzonder is de toevoeging van het Duitse Waddeneiland Borkum aan het wandelnetwerk dat met geld van Netzwerk Toekomst mogelijk is gemaakt. Dit past uitstekend binnen het NT concept. De wandelrecreatie in het grensgebied van Nederland en Duitsland wordt hiermee op een structurele manier naar een hoger niveau getild. Daarmee sluit het aan bij een van de doelstellingen van het NT project zoals het bevorderen van het toerisme door samenwerking in de EDR. Communicatie & marketing Er wordt inmiddels nauw samengewerkt met dé wandelorganisatie van Nederland: Wandelnet. Deze club heeft langs de volledige Nederlandse kust een LAW-pad liggen (ook onderdeel van het interreg-project Coast Alive). Samen met hen wordt op alle eilanden een gemarkeerde route ontwikkeld, die samen in een wandelgids wordt aangeboden. Ook voor de andere routes komen gezamenlijke wandelgidsen waar Waddenwandelen een flinke stempel op mag drukken. Voor het maken van een geavanceerde website, routeplanner, apps en social media, gaat Waddenwandelen in zee met Knowlogy. Dit is het ICT-bedrijf dat voor Netzwerk Toekomst in opdracht van de provincie Fryslân de Waterwegennavigator Skipper maakte. Zo komen alle lijntjes weer bij elkaar en is de gehele Waddenregio straks een prachtig wandelnetwerk rijker. Contact Kees Terwisscha van Scheltinga Landschapsbeheer Friesland +31 (0) Financiële controllers Maarten en Janna aan het woord: De financiën regelen voor Netzwerk Toekomst is erg arbeidsintensief Voordat de projecten van Netzwerk Toekomst subsidie krijgen, gaat er heel wat aan vooraf. Omdat de provincie Fryslân leadpartner is, doet zij ook de financiën. Dit houdt in dat de provincie er op toeziet dat projectpartners de juiste bewijzen, zoals facturen aanleveren. Hieruit moet blijken dat de kosten uitsluitend voor het project zijn geweest. Maarten van den Akker en Janna Hiemstra zijn vanuit de provincie Fryslân verantwoordelijk voor de financiën. Zij doen een eerste screening voordat alle documenten naar de accountant gaan. Wij krijgen alle stukken als eerste binnen. We moeten zorgen dat we alle bewijzen zoals facturen binnen hebben, en moeten deze vervolgens goed doornemen. We zijn soms behoorlijk streng, maar dit moet ook, anders komt de accountant achteraf nog met vragen, vertelt Maarten. Vervolg Nadat de accountant alles heeft doorgenomen gaan de stukkent naar het secretariaat van Interreg, dit zijn mensen uit de Eemsdollard-regio. Daarna moet de certificeringautoriteit een uitbetalingaanvraag goedkeuren voordat de subsidie uitbetaald kan worden. Ook vindt later een check plaats vanuit de EU. Je begrijpt dat dit veel tijd kost, het is daarom belangrijk dat de partners hun zaken op tijd en volledig aanleveren. Des te sneller kunnen we tot een betaling komen, vertelt Janna. Tussen het aanleveren van bewijzen en de uitbetaling zit gemiddeld vier maanden. Contact met de projectpartners Maarten en Janna houden contact met de projectpartners. Dit houdt ook in dat ze vaak achter zaken aan moeten bellen, omdat ze niet alle documenten binnen hebben. Het valt op dat de projectpartners in Duitsland de zaken vaak goed op orde hebben. Daar hoeven we zelden achteraan te bellen. Regelmatig komt een Duitse projectpartner helemaal vanuit Duitsland dozen met bewijzen afleveren. Nederlandse partners doen het ook best goed, maar daar bel ik soms wel even achteraan, vertelt Janna. Arbeidsintensief Maarten en Janna houden zich 25% van hun werktijd bezig met Netzwerk Toekomst. Daarnaast werken ze nog voor 16 andere projecten. Het leuke aan dit werk vind ik het contact met de partners. Ook spreken de beleidsonderwerpen me aan, zegt Maarten. Het meest bewerkelijke onderdeel van de beoordeling zijn de personeelskosten. De berekening hiervan is moeilijk en iedereen vult de formulieren op zijn eigen manier in. Ondanks dat het hele traject behoorlijk arbeidsintensief is, beleven Janna en Maarten veel lol aan hun werk. Ze hopen dan ook in de toekomst nog veel uitbetalingen voor de projecten te kunnen regelen.

7 7 De Skipper Het project De Skipper, voorheen de waterwegennavigator, krijgt langzaam maar zeker gestalte. Er wordt nu al ruim een jaar gewerkt aan de webapplicatie en de vulling daarvan met veel (uiteenlopende) informatie voor de watersportende toerist die langere tijd wil doorbrengen in de Eems-Dollard Regio. Kaart van de EDR Een groot gedeelte van de webapplicatie bestaat uit een kaart van de EDR waarop kan worden ingezoomd. Deze kaart kan heel veel informatie weergeven uit de onderliggende database. Gelukkig is de applicatie zo ingericht dat de gebruiker de berg van informatie kan filteren tot een voor haar of hem bruikbare hoeveelheid. Op de kaart is voor de toerist die van watersport houdt veel interessante informatie te vinden. Verschillende functies Uiteraard staan bijna alle vaarwegen in het gebied er op, onder te verdelen naar recreatieklasse. Daarnaast wordt er informatie gegeven over alle bruggen, sluizen en aquaducten. Ook zijn er veel toeristische interessante Points of Interest te vinden op de kaart, al kunnen sommige gebieden nog wel wat beter worden gevuld. Er is een uitgaansagenda te bekijken, maar een van de belangrijkste functies van de applicatie is de routeplanner. De gebruiker kan, naast een aantal voorgedefinieerde routes, ook zelf routes samenstellen. De route kan van A naar B zijn, maar er kunnen ook een aantal tussenstops worden vastgelegd. Naast het plannen van de route op de computer kan de gebruiker deze route ook bewaren en in de nabije toekomst downloaden naar de App voor de smartphone, die ook reeds in ontwikkeling is. Contact: Niels Bons Provincie Fryslân +31 (0) n.bons@fryslan.nl Lezing Annette Birschel Horst en Uschi op vakantie Horst en Uschi is een stel van middelbare leeftijd, dat graag met hun donkerblauwe BMW op vakantie gaat. Horst draagt een sportieve vrijetijdsbroek in uiterst praktische moddertinten, een fatsoenlijk overhemd en een sportieve jas. Het is een jas van een kostbare dunne stof met veel ritsen en zakken. Het ziet er allemaal keurig en zeker niet goedkoop uit. De jas mocht iets kosten, geeft Horst ongevraagd toe. Maar dan heb je ook wat. Dit jasje is namelijk zelfs bij een stortbui nog waterdicht en het ademt. En dat zou uiteindelijk heel goed voor je Kreislauf kunnen zijn. Want let op: Niets vreest een Duitser meer dan een Kreislaufstörung. Toen ik net in Nederland woonde stelde ik vast, dat er geen apotheek bij ons in de buurt was. Hoezo heb je een apotheek nodig? vroeg mijn man. Nou, reageerde ik lichtelijk geïrriteerd, zeker is zeker, vooral bij een acuut geval van Kreislaufstörung. Hij keek me aan alsof ik een ernstige aandoening had verzwegen. Toch was ik ervan overtuigd dat ook Nederlanders een Kreislauf hadden, een bloedsomloop, die je meestal op onpassende momenten met een storing het leven zuur kan maken. Zo'n belangrijke ziekte kon niet zo maar aan de grens stoppen. Inmiddels ben ik er niet meer zo zeker van. In ieder geval is die van mij nooit meer ontspoord in de laatste 16 jaar. De jas kan Horst voor een Kreislaufstörung beschermen en hem ook nog bij min 20 graden warm houden. Nu is het zelfs in het najaar in Nederland zelden min 20, maar je weet maar nooit. Sicher ist sicher, pleegt Horst dan te zeggen. En Uschi knikt instemmend, dat doet ze vaak. Horst's loopt op comfortabele grauwbruine schoenen, onopvallend en degelijk. Het is van het soort orthopedisch en ecologisch uitermate verantwoord schoeisel, waar Duitsers dol op zijn. Niet elegant, wel duurzaam. Trouwens, witte sokken in sandalen draagt Horst allang niet meer. Ook hij weet inmiddels dat dat helemaal uit is. Hij draagt nu donkergroene sokken in zijn sandalen. Het enige modieuze aan Horst is zijn bril. Het is een smal langgerekt vierkant model, dat de drager een intellectuele, bijna kosmopolitische uitstraling geeft. Tenminste, dat wil Horst graag geloven. Een zelfde model bril draagt ook Uschi. Verder heeft ze bijna dezelfde soort duurzame vakantiekleren als Horst. Een praktische broek, een polo en daarover de veilige jas. Net als haar man loopt ook Uschi op degelijke orthopedisch verantwoorde schoenen. Schoenen, waarop je stevig staat en waarmee je forse stappen kunt zetten. Schoenen die je veiligheid geven. Vlak voor de vakantie is Uschi nog bij de kapper geweest om haar korte haar bij te laten knippen, heel accuraat en asymmetrisch. Graag neemt ze ook een rode kleur. Geen haartje dat los over de scherp geknipte lijn hangt. Nieuwsgierig? Lees dit verhaal verder op

8 Projectpartners Nederland Provincie Fryslân Maarten van den Akker Projectcontroller Netzwerk Toekomst +31 (0) Gerda Baarsma Projectleider Netzwerk Toekomst +31 (0) Tilly Clijsters +31 (0) Niels Bons +31 (0) Judith Swart Ranshuysen Projectleider Netzwerk Toekomst +31 (0) Gemeente Leeuwarden Jacob Jonker +31 (0) Gemeente Súdwestfryslân Margriet Fokkema +31 (0) gemeentesudwestfryslan.nl Gemeente Oldambt Hans de Wolf +31 (0) Internetacademie Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Siger Bos +31 (0) Max Vijftigschild +31 (0) Marketing Groningen Hans Poll +31 (0) Recreatieschap Drenthe Hans Hartog +31 (0) Technische Universiteit Delft Marcel Crul +31 (0) Provincie Groningen Arjan Westerink +31 (0) Fryslân Marketing (subpartner) Jan Julius Buwalda +31 (0) Duitsland Die Nordsee GmbH Oliver Melchert +49 (0) Marc Klinke Internationale Dollard Route e.v. Ulrich Schmunkamp +49 (0) Landkreis Cloppenburg Karin Vogel +49 (0) Ostfriesland Tourismus GmbH / Touristik GmbH Südliches Ostfriesland Andree Bliefernich +49 (0) bliefernich@ostfriesland.de Andreas Polle +49 (0) polle@ostfriesland.de Kurt Radtke +49 (0) radtke@ostfriesland.de Insa Wutschke +49 (0) wutschke@ suedliches-ostfriesland.de Stadt Emden Rainer Gerdes +49 (0) r.gerdes@emden-touristik.info Stadt Leer Wolfgang Brandt +49 (0) wolfgang.brandt@leer.de Touristikverband Emsland e.v. / Internationaler Naturpark Bourtanger Moor Bargerveen e.v. Uwe Carli +49 (0) carli@emsland.com Sandra Ludden +49 (0) ludden@emsland.com Petra Rosenbach +49 (0) rosenbach@emsland.com Ostfriesische Landschaft Rolf Bärenfänger +49 (0) baerenfaenger@ ostfriesischelandschaft.de Netzwerk Toekomst: Een Duits-Nederlands samenwerkingsproject Negentien partijen uit de toeristische sector, regionale overheden en onderwijsinstellingen werken samen om de Eems Dollard Regio (EDR) te versterken tot een dynamisch toeristisch gebied. Het project wordt uitgevoerd met subsidie uit het Europese Interreg IVA Colofon Redactie Projectmedewerkers Netzwerk Toekomst programma Deutschland-Nederland, dat grensoverschrijdende samenwerking in Europa stimuleert. Netzwerk Toekomst loopt van mei 2009 tot en met december 2013 en beschikt over een totaal budget van ruim 7,6 miljoen. Sneek Leeuwarden Diever Groningen Schortens Emden Leer Winschoten Cloppenburg Meppen Vertaling Karin Vogel Ontwerp Klaas Pot, provincie Fryslân Drukwerk Huisdrukkerij Provincie Fryslân Oplage 800 exemplaren Mede mogelijk gemaakt door: Contact netzwerktoekomst@fryslân.nl