Een jaar met twee gezichten. jaarverslag 2008

Transcriptie

1 rdw jaarverslag 2008 rdw 11e jaargang nummer jaarverslag 2008 Een jaar met twee gezichten Column Ton Roks (p. 22) / Muziek voor in de auto (p. 30) / Digitale Diensten gepersonaliseerd (p.32) / Hoe schoon is schoon? (p.50) / Interviews met Guus Wesselink van AVC, Misdaad Anoniem (p. 37) en Jan Mengelers van TNO (p. 63) 56968_RDW_Cover.indd :03:35

2 Inhoud Profiel RDW Interview: Raad van Toezicht jaaroverzicht Interview: Directie Mijn eerste auto (I) Strategische activiteiten Column Ton Roks Muziek & Auto s RDW online Interview: Guus Wesselink Mijn eerste auto (II) Kernactiviteiten Column Meike Huber Human Resources Groen op weg Questions & Answers Segway kenteken Mijn eerste auto (III) Goedgekeurd Interview: Jan Mengelers Governance Financiële informatie Prestatie-indicatoren Personalia KEN-TEKENS colofon Op de achterbank met Wim Kuijken 2 RDW JAARVERSLAG RDW JAARVERSLAG

3 profiel RDW Taken RDW Toelating Toelaten van voertuigen en voertuigonderdelen op de Nederlandse en Europese markt op basis van technische voorschriften. Toezicht en controle Toezicht houden op door de RDW erkende bedrijven en controle uitoefenen op de technische staat van voertuigen in verband met veiligheidsen milieueisen. Registratie en informatieverstrekking Verzamelen, opslaan, bewerken en beheren van gegevens van voertuigen, hun eigenaren en de voertuigdocumenten en het verstrekken van informatie over deze gegevens. Documentafgifte Afgeven van documenten gerelateerd aan voertuigen en hun eigenaren of houders. De RDW, voertuigautoriteit in Nederland, bewaakt de veiligheids- en milieuaspecten van het Nederlandse voertuigpark. Daarnaast registreert de RDW de gegevens van voertuigen, hun eigenaren en de afgegeven documenten zoals kenteken- en rijbewijzen. Ook verstrekt de RDW hierover informatie aan autoriteiten in binnen- en buitenland. Met deze specifieke kennis adviseren wij belanghebbenden, Wie zijn wij? 10,6 Waar zijn we actief? facts & figures Bijna 10,6 miljoen Nederlanders hebben een auto- en of motorrijbewijs. Meer dan 1,4 miljoen rijbewijshouders mogen een motorfiets besturen mensen zijn gemachtigd om achter het stuur van een vrachtauto of bus te kruipen. De grootste groep rijbewijsbezitters zijn personen tussen de 40 en 54 jaar. voeren we overleg in EU- en ECE-verband, spelen we een centrale rol in de internationale informatie-uitwisseling en werken we mee aan fraude-, criminaliteit- en terrorismebestrijding. Alle werkzaamheden vinden plaats in het belang van Nederland in het algemeen en de voertuigbezitters in het bijzonder. Als Nederlandse goedkeuringsautoriteit voert de RDW keuringsactiviteiten uit voor nieuwe voertuigen en onderdelen daarvan. Klanten zijn fabrikanten en importeurs uit de hele wereld. Ook stelt de RDW zijn kennis ter beschikking in Relaties advies- en bijstandstrajecten in andere landen op het gebied van verkeersveiligheid. Daarnaast werkt de RDW samen met zusterorganisaties op het gebied van Europese regelgeving. Missie RDW De RDW is voor alle partijen in de voertuigketen de professionele en betrouwbare partner. De RDW heeft te maken met vele externe partijen. Van de politie die een auto wil opsporen, tot een fabrikant die een nieuw model ontwikkelt en de voertuigeigenaar die daarmee de weg op wil. Natuurlijk de ministeries, maar ook de ondernemer die een ontheffing nodig heeft voor een bijzonder transport en de verzekeraar die de wettelijke aansprakelijkheidsverzekering regelt. Voor iedereen wil de RDW een professionele en betrouwbare partner zijn. Het algemeen belang van alle partijen in de voertuigketen staat voorop. 4 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

4 Tekst: Guus Peters, Fotografie: Keke Keukelaar Interview: Raad van Toezicht Tineke Netelenbos, Voorzitter Raad van Toezicht In het centrum van de mobiliteit De rol van de RDW lijkt in 2008 iets veranderd. Is dat ook uw opvatting? De RDW is primair opgericht om te zorgen dat kentekens en eigenaren herkend worden. Maar als je kijkt naar de ontwikkelingen door de jaren heen en zeker naar de toekomst, dan zien we de RDW toch meer als een centrum waar alle mobiliteitsvraagstukken en het belang van de hele keten samenkomen. Dan vind ik de aanduiding mobiliteitscentrum wel mooi. Daar bedoel ik mee dat we natuurlijk met kentekening en rijbewijzen te maken hebben, maar ook met fiscale regelgeving en met het milieu. We zijn als RDW bijvoorbeeld heel druk bezig de milieukenmerken van auto s te definiëren. Het milieu-aspect gaat in de toekomst een belangrijke rol spelen? Ja, dat wordt straks zeer belangrijk. Minstens dertig gemeenten zijn bezig met een ander parkeersysteem, deels gebaseerd op milieukenmerken van de auto. Daar heb je kentekengegevens bij nodig. Wij zien onszelf ook als servicecentrum naar de andere overheden; primair was de RDW er altijd voor het Rijk, maar er is natuurlijk niets op tegen dat ook provincies en gemeenten gebruikmaken van de kennis en de informatie van de RDW. Onze gegevens worden ook gebruikt voor handhaving (politie, justitie). Je ziet bovendien dat systemen als ANPR (Automatic Number Plate Recognition) steeds vaker worden toegepast, daar zijn eveneens de RDW-gegevens bij nodig. Net als het systeem van de politie waarbij men probeert via kentekens misdaden op te lossen. Anders Betalen voor Mobiliteit komt er ook aan. Dus in de hele mobiliteitsketen is de RDW letterlijk een spin in het web. Dat zou je echt een mobiliteitscentrum kunnen noemen. En dan heb ik het nog niet eens over internationale ontwikkelingen. In toenemende mate zie je dat landen gegevens uitwisselen via het EUCARIS-systeem. Als je vroeger te hard reed in Duitsland, dan merkte je daar nooit meer iets van. Nu wel. Steeds meer landen participeren in EUCARIS. De keten wordt steeds groter en als Raad van Toezicht vinden we Europese coördinatie in plaats van het ontwikkelen van allerlei verschillende systemen naast elkaar belangrijk. Speelt het naast elkaar bestaan van bestanden ook in Nederland? Er zijn overheden die vinden dat ze zelf over ons databestand moeten kunnen beschikken. Ik breng daar tegenin dat we bij de RDW ongeveer zestigduizend mutaties per dag hebben. Als iedereen dat zelf gaat bijhouden, leidt dat onherroepelijk tot fouten. Vandaar dat gemeenten graag relaties met de RDW aangaan. Ik vind dat het Rijk dat moet toestaan. Er is nog discussie over, maar goedbeschouwd is het allemaal ten dienste van de burger. Je moet altijd in ogenschouw nemen waarom je als RDW in de wereld staat. Wat is er logischer dan de RDW als gegevensbeheerder een rol laten spelen bij alles wat te maken heeft met mobiliteit en voertuigen? Wat gaat de burger merken van al die RDWexpertise? We zijn ook in toenemende mate IT-gedreven; de burger kan online informatie krijgen over zijn of haar voertuig en bedrijven kunnen gemakkelijk communiceren met ons over zaken als APK of straks over milieuprestaties van auto s. Waar ligt de focus van de RDW in de nabije toekomst? ICT-ontwikkelingen worden op korte termijn steeds belangrijker. We zijn als Raad van Toezicht onlangs uitgebreid geïnformeerd over Anders Betalen voor Mobiliteit, privacyen betrouwbaarheidsvraagstukken die daarbij aan de orde zijn, e-governance dat zijn allemaal ontwikkelingen die niet te stuiten zijn. We participeren nu in een proef in de regio Zoetermeer met zogenaamde On Board Units (OBU s) in een aantal auto s. Daarbij krijgen mensen een premie wanneer ze de auto tijdens de spits laten staan. Bij zo n systeem worden álle verkeersbewegingen geregistreerd. Dat gaat behoorlijk ver; dan zie je dat de privacy straks goed geregeld moet worden. Komen er nieuwe taken op de RDW af? We hebben voortdurend nieuwe taken. Het participeren in Anders Betalen voor Mobiliteit, de hele milieu-indeling van het autopark, dat is een enorme taak. Alle auto s moeten in categorieën worden ingedeeld, dat is nog niet zo simpel. We hebben wél afgesproken dat als de overheid ons nieuwe taken opdraagt, daar ook een budget bij hoort. We doen bij de RDW niets meer gratis. We moeten al inleveren op de personeelsformatie vanwege de algemene taakstelling van de overheid, maar we zijn aan de andere kant tariefgefinancierd. De RDW kan zich geen wachtlijsten permitteren, want dan worden burgers terecht heel erg boos. Het zal duidelijk zijn dat in de toekomst eerder meer werk op de RDW afkomt dan minder. Wie Tineke Netelenbos Wat Voorzitter Raad van Toezicht RDW Leeftijd 65 jaar Huidige auto Volvo XC70 Eerste auto ooit Volkswagen Kever ( wit, 12 jaar in gereden ) De in dit Jaarmagazine opgenomen financiële informatie over het boekjaar 2008 is gecontroleerd door KPMG. Het complete wettelijk Jaarverslag 2008, inclusief volledige jaarrekening 2008 en accountantsverklaring, treft u aan op De Raad van Toezicht heeft dat wettelijk jaarverslag in de vergadering van 13 maart 2009 goedgekeurd. De Raad van Toezicht legt over haar eigen functioneren verantwoording af aan de minister van Verkeer en Waterstaat in een afzonderlijke rapportage. Ook deze rapportage is te lezen op Zoetermeer, 24 april 2009 Raad van Toezicht, Mw. T. Netelenbos Drs. P.P.J.J.M. van Besouw Mw. dr. P.C. Plooij-van Gorsel Mr. P.W. de Kam C.A. Vrins 6 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

5 Jaaroverzicht Tekst: Lucas Boot Dit was 2008 In 2008 is weer het nodige gebeurd en gewijzigd binnen de geledingen van de RDW en met betrekking tot het wegverkeer. Zoveel zelfs dat we er een boek over zouden kunnen schrijven. Doen we niet, natuurlijk. In plaats daarvan zetten we de belangrijkste gebeurtenissen voor u op een rij. Januari Fietsdiefstalregister online Eind januari werd het landelijke fietsdiefstalregister voor alle Nederlanders online inzichtelijk. Via de website kan iedereen controleren of een fiets als gestolen geregistreerd staat. Handig, voor wie een tweedehands fiets wil kopen, maar de boel niet vertrouwt. In het register worden alle aangiftes van fietsdiefstal verwerkt; zowel de aangiftes die op het politiebureau binnenkomen als aangiftes die via internet worden gedaan. Het register bevat ruim 4,5 miljoen fietsen en wordt beheerd door de RDW. Twinning met Bulgarije De expertise van de RDW reikt verder dan ons land alleen. Zo startte de RDW in 2008 een Twinningproject met de Bulgaarse verkeerspolitie. De RDW was gevraagd door de EVD om Bulgarije te assisteren bij het verbeteren van de voertuigregistratie. Er zijn diverse Bulgaarse autoriteiten die zich hiermee bezighouden, maar de onderlinge en internationale gegevensuitwisseling is beperkt. Aan de RDW de taak om de huidige situatie te inventariseren en te vergelijken met andere landen én hierover aanbevelingen ter verbetering te doen. APK-frequentie gewijzigd Sinds 1 januari 2008 is de keuringsfrequentie voor de APK gewijzigd. Er wordt vanaf nu onderscheid gemaakt tussen verschillende brandstoffen. Nieuwe benzineauto s (op de weg vanaf 1 januari 2005) hoeven pas vier jaar na toelating op de weg te worden gekeurd; daarna twee keer om de twee jaar en vervolgens ieder jaar opnieuw. Auto s die op diesel of LPG rijden, moeten net als voorheen de eerste keer na drie jaar op voor een APK, daarna moeten ze jaarlijks worden gekeurd. Auto s ouder dan 30 jaar hoeven slechts om de twee jaar te worden gekeurd. Modellen van vóór 1 januari 1960 zijn gevrijwaard van de keuringsplicht. Identificatie gestolen auto s Gestolen auto s worden in het criminele circuit steeds vaker een makkelijk ruilbaar en internationaal geaccepteerd betaalmiddel. Een effectief wapen in de strijd tegen de handel in gestolen voertuigen, is het identificeren van verdachte voertuigen. Nu klinkt dat achterhalen van de juiste identiteit aanzienlijk eenvoudiger dan het in de praktijk is. Het is specialistenwerk, dat werd uitgevoerd door het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Sinds 2008 is die taak volledig overgedragen aan de RDW. Doordat de RDW de onderzoeken nu zelf uitvoert, wordt de doorlooptijd aanzienlijk verkort. Mei Nieuw kenteken: drie letters Een historisch moment in mei: minister Camiel Eurlings van Verkeer en Waterstaat en RDW-directeur Johan Hakkenberg overhandigen in Driebergen het eerste exemplaar van het nieuwe, drieletterige kenteken voor personenauto s aan een nietsvermoedende automobilist, die net een auto had gekocht. Het kenteken met twee cijfers, drie letters en één cijfer lijkt in eerste instantie wat merkwaardig, maar uit onderzoek van TNO blijkt dat dit de best leesbare combinatie is, waarmee drie miljoen nieuwe voertuigen gekentekend kunnen worden. Grootscheepse voertuigcontrole De RDW heeft vorig jaar verschillende voertuigen gecontroleerd die vóór 1995 op naam waren gezet en waarvan werd vermoed dat ze niet meer op de weg kwamen. Met deze controle wilde de RDW voorkomen dat mensen onterecht brieven of boetes zouden krijgen voor het op naam hebben van een onverzekerd of ongekeurd voertuig. De RDW wilde natuurlijk ook zeker zijn van een correcte registratie van voertuigen, zodat alle voertuigen rechtmatig gecontroleerd kunnen worden op een geldige APK en Wettelijke aansprakelijkheidsverzekering (WA). Maart Verzekeringscheck De RDW heeft in maart brieven naar eigenaren van onverzekerde scooters, brommers en snorfietsen gestuurd met het advies hun voertuig alsnog te laten schorsen of te verzekeren. Een verzekering is volgens de Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen (WAM) namelijk verplicht, ook als het voertuig niet wordt gebruikt. Achteraf bleek dat een aantal bedrijven met scooters, brommers en snorfietsen in de bedrijfsvoorraad geen (collectieve) verzekering hadden afgesloten. In sommige gevallen had de verzekeringsmaatschappij verzuimd de verzekering te registreren bij de RDW. Juni RDW vijfde beste werkgever Toezichtbeleid gestroomlijnd De RDW wil zo klantgericht en efficiënt mogelijk werken. Mede daarom en op verzoek van de voertuigbranche heeft de RDW het toezichtbeleid Erkenningen in juni gestroomlijnd. In het vernieuwde beleid gelden bij vergelijkbare overtredingen dezelfde sancties voor de diverse erkenningen en bevoegdheden, zoals APK, bedrijfsvoorraad en handelaarskentekenbewijzen en de inbouw van LPG-installaties. 5 De RDW gooide in 2008 hoge ogen in het Intermediair Beste Werkgevers Non-Profit Onderzoek. Intermediair nam de arbeidsvoorwaarden en de tevredenheid van werknemers mee in het eindoordeel. De RDW eindigde op een eervolle vijfde plek. 8 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

6 Juli Kentekenregister wordt basisregistratie Sinds 1 juli 2008 is het kentekenregister van de RDW officieel de basisregistratie voertuigen voor de overheid. Het register, waar tientallen overheidsinstanties gebruik van maken, behoort daarmee tot één van de tien basisregistraties in Nederland. Dit stelsel van basisregistraties gaat ervoor zorgen dat burgers en bedrijven hun gegevens in de toekomst maar één keer hoeven door te geven. Overheidsorganen zijn dan verplicht de informatie uit elkaars registratie te halen en bij twijfel elkaar te informeren. Tariefsverlaging keuringen, toeslagen en ontheffingen De RDW heeft per 1 juli een flink aantal tarieven voor keuringen, toeslagen en ontheffingen verlaagd. Zo zijn veel keuringstarieven met 5 euro gedaald. De toeslag voor bijvoorbeeld een dieselroetmeting bedraagt sinds juli geen 20 maar 15 euro en het laten wegen van een personenauto kost nog maar 5 euro. De gunstige conjunctuur en de door de RDW gerealiseerde efficiency maakten deze tussentijdse tariefsverlagingen mogelijk. September Kentekenbewijs en kentekenplaat gescheiden Sinds eind september hoeven voertuigeigenaren bij verlies of diefstal van hun kentekenbewijs geen nieuwe kentekenplaten meer aan te schaffen. Voortaan moet alleen het kentekenbewijs worden vernieuwd. Andersom geldt hetzelfde. Dus is de kentekenplaat vermist, dan is de aanvraag van nieuwe papieren niet langer noodzakelijk. Hiermee besparen gedupeerden tijd én geld. Om het nog makkelijker te maken: een nieuw kentekenbewijs kan via worden aangevraagd. A u g u s t u s 60-tonners toegestaan Minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat heeft in 2008 besloten om 60 ton voor Lang en Zwaar Vervoer (LZV) toe te staan. De RDW mag hierdoor vergunningen afgeven voor dit exceptionele transport. Dankzij de toezegging van de minister kunnen vrachtwagens nu meer lading in één keer vervoeren. En dat levert veel voordeel op; minder verkeer op de weg, aanzienlijke brandstofbesparing én minder CO 2 -uitstoot. Oktober EUCARIS wint award Het European car and driving license Information system (EUCARIS), een initiatief van de RDW, sleepte in november de igovernment 2.0 Award in de wacht. Deze prestigieuze prijs, onder auspiciën van de Europese Commissie, werd uitgereikt voor het beste Europese project op het gebied van gegevensuitwisseling binnen de Europese digitale overheid. De jury koos EUCARIS als het meest innovatief, praktisch, toepasbaar en overdraagbaar. EUCARIS wordt in 19 landen gebruikt om informatie uit te wisselen over voertuigen en rijbewijzen. December Top(klanten)service De klantenservice van de RDW heeft in december het officiële ITO-keurmerk gekregen. De RDW is de eerste overheidsorganisatie die het keurmerk ontving voor zowel telefonie als afhandeling. Het ITO-certificaat is een bewijs dat een organisatie voldoet aan de strenge normen die het ITO (Instituut voor Telecom Organisatie) stelt aan klantenservice. Het keurmerk wordt toegekend aan bedrijven waarvan de dienstverlening wordt gekenmerkt door hoge kwaliteit, betrouwbaarheid en bereikbaarheid. De onafhankelijke stichting ITO zet zich in voor de kwaliteitsverbetering van de klantenservice van organisaties in Nederland. November Nieuwe kentekens brommers Brom- en snorfietsen zijn in december overgegaan op weer een nieuwe kentekenserie. Op de kentekenplaat staat nu een combinatie van één letter, drie cijfers en twee letters. Met de nieuwe combinatie voorziet de RDW ongeveer nieuwe brom- en snorfietsen van een kenteken. Sinds 1 september 2005 zijn in totaal brom- en snorfietsen op kenteken gezet. Daardoor zijn de series met twee cijfers, drie letters en een cijfer al helemaal gebruikt. Jaaroverzicht Segway op kenteken U heeft m wellicht al eens voorbij zien snorren, de Segway. Sinds 1 juli is dit elektrisch aangedreven, zelfbalancerende eenpersoons scootertje toegestaan op de openbare weg. Sinds medio oktober is het bovendien verplicht de Segway te voorzien van een kentekenplaat. Om deze te verkrijgen, moet de tweewiels-segway worden gekeurd op een keuringsstation van de RDW. Proef Spitsmijden De RDW was wederom een van de deelnemers van de tweede proef Spitsmijden die in september van start ging. Automobilisten die dagelijks het traject Gouda Den Haag (A12) rijden, kregen tijdens de proef een beloning als ze dit traject meden tijdens de spits. Op de route kon zo n 8 euro per dag worden verdiend. De RDW is al sinds de eerste proef in 2006 bij het project Spitsmijden betrokken. Kwaliteitscertificaat gastankwagens De Raad voor Accreditatie (RvA) heeft eind november een kwaliteitscertificaat uitgereikt waarmee de RDW gastankwagens mag keuren volgens de nieuwe EU-richtlijn Transportable Pressure Equipment (TPED). Deze richtlijn houdt in dat de goedkeuring van een tankwagen geldig is in alle EU-landen. De gastank hoeft bij import of export binnen de EU dus niet opnieuw gekeurd te worden. 10 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

7 Interview: Directie Tekst: Guus Peters, Fotografie: Keke Keukelaar Johan Hakkenberg en Hans van Santen, DIRECTIE Een jaar met twee gezichten Johan: Eigenlijk hebben we twee halve jaren gehad in Hans: Een jaar met twee gezichten. De eerste negen maanden waren traditioneel, gingen goed, maar het laatste kwartaal konden we de recessie wel voelen. Johan: Dat kwam vooral door de tegenvallende inkomsten. De autoverkopen zakten in, wat wij merkten in een verminderde afgifte van kentekenbewijzen. Ook hebben we minder typegoedkeuringen verricht; fabrikanten zetten nieuwe ontwikkelingen gewoon op een laag pitje. Ten slotte nam ook het aantal APK s af. Hans: De eerste negen maanden was er een groei in onze omzet. Die groei zagen we zeker de laatste paar maanden stagneren. Johan: We hebben onze begroting van 2009 al bijgesteld, naar aanleiding van die cijfers. Helemaal niemand in de branche heeft de recessie zien aankomen. De autobranche hoopte volgens de prognoses in 2008 weer eens door de grens van auto s te breken, maar daar heeft de crisis een stokje voor gestoken. Wij moeten daar natuurlijk op reageren, uit oogpunt van onze exploitatierekening. Als onze omzet daalt terwijl de kosten gelijk blijven, krijg je te maken met een exploitatietekort. Nu kan de RDW financieel gezien wel een stootje hebben, maar we moesten wel reageren. Dat hebben we gedaan door 15 miljoen op de begroting van 2009 te bezuinigen. Wij wilden zeker op dit moment de tarieven niet verhogen. Hans: Dat is eind vorig jaar al voorbereid. Toen wisten we al dat de crisis ons ook zou raken én dat we adequaat moesten reageren. We gingen aanvankelijk uit van 1 procent groei, maar we stevenen nu af op 20 procent We hebben onze belangrijkste doelstellingen voor 2008 gehaald Wie Hans van Santen Wat Directeur bedrijfsvoering RDW Leeftijd 55 jaar Huidige auto Toyota Yaris Eerste auto ooit Daihatsu Charade (geel) Wie Johan Hakkenberg Wat Algemeen directeur RDW Leeftijd 58 jaar Huidige auto Nissan X-Trail Eerste auto ooit Renault 8 12 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

8 Interview: Directie In deze tijd van recessie moet je je voorbereiden op een toekomst waarin de markt weer gaat aantrekken Hans: In het verlengde daarvan houden we ons bezig met de modernisering van de APK. We gaan bijvoorbeeld ook airbags en elektronische systemen in de auto, zoals het motormanagement, betrekken bij de keuring. Dat wordt in fases ingevoerd vanaf 1 mei van een voertuig kunt regelen. Bovendien mogen garages nu alleen de tenaamstelling doen van auto s uit de eigen bedrijfsvoorraad. We kijken nu of het mogelijk is dat ze ook andere voertuigen te naam stellen. Dat is ook een reactie op het verdwijnen van de postkantoren. achteruitgang bij sommige inkomsten, zoals bij kentekenbewijs delen IA. Johan: Als er honderdduizend auto s minder worden verkocht, scheelt dat registraties à 39 euro. Dat is een kleine 4 miljoen euro. De kentekenregistratie is een verregaand geautomatiseerd proces; we kunnen daar niet even wat minder mensen opzetten. Zoveel mensen werken er niet eens aan. Wij hebben het probleem dat we de inkomsten zien teruglopen, terwijl de kosten min of meer gelijk blijven als we niets doen. Hans: De kracht van deze organisatie is dat we in staat zijn snel te reageren. We bekijken ook in hoeverre we hier ons voordeel mee kunnen doen; zijn er nieuwe taken denkbaar, moeten we de huidige processen anders bekijken? Het kan ook een prikkel zijn voor creativiteit. Die creativiteit is kenmerkend voor de mensen hier, zij komen zelf ook met suggesties voor oplossingen. Johan: Feit is wel dat we onze belangrijkste doelstellingen voor 2008 hebben gehaald. Onze prestatie-indicatoren staan gewoon op groen. Met de APK halen we de juiste percentages, onze telefonische bereikbaarheid is goed, de ICT-vernieuwing is doorgezet, het aantal klachten is gedaald. De RDW heeft goed gedraaid in 2008, we hebben een aantal belangrijke projecten in gang gezet. Zo hebben we een belangrijke bijdrage geleverd aan Anders Betalen voor Mobiliteit. Hans: Ook het digitaliseringprogramma is doorgezet. Een vervangend kentekendocument kun je nu digitaal bij ons bestellen. Johan: Op milieugebied is eveneens het nodige gedaan. Elke auto wordt straks in een bepaalde emissieklasse ingedeeld. Dat is van belang voor bijvoorbeeld de invoering van milieuzones door gemeenten, of voor het toepassen van gedifferentieerde parkeertarieven. Hans: Begin 2008 was de keuring van de Segway een punt. De vraag was: is dat nu een voertuig of niet? En zo ja, welke eisen ga je eraan stellen? Het is geen step, geen fiets, geen brommer. Johan: Er bestaat geen Europese regelgeving voor. En de vraag was: áls ze gaan rijden, wáár dan? Op de stoep, de rijbaan of het fietspad? En hoe behandel je Segway-bestuurders in geval van een ongeluk? De politie vreesde al voor de handhaving. Aanvankelijk wilden we de Segway niet toelaten, maar de Kamer oefende druk uit op Verkeer en Waterstaat en Justitie. De beste oplossing was: een kenteken verplicht stellen en er een speciale bromfietscategorie aan koppelen. Hans: Herziening van het voertuigreglement is ook een belangrijke ontwikkeling. Er wordt in ons land veel gepraat over regeldruk. De herziening komt vooral fabrikanten tegemoet; als je nu iets wilt wijzigen in het voertuigreglement, kunnen we als RDW sneller opereren. Het is vooral een verlichting van het juridisch bouwwerk. Johan: De nationale regelgeving voor voertuigen is stapje voor stapje vervangen door Europese eisen. Er bestonden lange tijd twee systemen naast elkaar. Het ene systeem is inmiddels uitgefaseerd en nu bekijken we of we het Europese systeem kunnen vereenvoudigen en naar een lager niveau van regelgeving kunnen brengen. Johan: Naast de kwantiteit bekeken we vooral ook de kwaliteit van de APK. Rond de zomer heeft een stuurgroep tien aanbevelingen voor de korte termijn gedaan en ook een aantal die wat meer studie nodig hebben. Daar is vrij snel een besluit over genomen door minister Eurlings. Hans: We hebben in 2008 veel energie gestoken in de ontwikkeling van de RDW. Ons doel was om een nóg proactievere organisatie worden en om de klant nóg centraler stellen. Daar is een aantal activiteiten voor ontwikkeld. De meest aansprekende is dat we een nieuwe managementleergang hebben ontwikkeld, genaamd Tools 2. Het hele middenkader doet daar inmiddels aan mee. We willen de managers beter in staat stellen om leiderschap te ontwikkelen, de klant centraal te stellen en kansen en mogelijkheden te benutten. Johan: Zij moeten meer ruimte krijgen voor eigen initiatief. Binnen de RDW moet het besef doordringen dat je niet meer alles centraal kunt regelen en sturen. Alles wordt ingewikkelder, we moeten sneller opereren en werknemers hebben meer ruimte nodig. Kijk, als je iets moet opbouwen in crisistijd dan moet van bovenaf strak gemanaged worden. Maar als je organisatie goed loopt, zoals bij de RDW het geval is, dan kun je meer loslaten, meer ruimte geven, meer van vertrouwen uitgaan. De organisatie kan dan de kwaliteit van de medewerkers beter tot zijn recht laten komen. Hans: Het contract met de postkantoren is met drie jaar verlengd. De eenvoudigere diensten zijn gedigitaliseerd. Voor bijvoorbeeld het schorsen van een voertuig of het aanvragen van een vervangend kentekendocument hoef je nu niet meer naar het postkantoor. Daar wordt al veel gebruik van gemaakt. Johan: De autobranche moest daar aanvankelijk behoorlijk aan wennen. Langzamerhand worden ook de meer gevoelige diensten gedigitaliseerd. We willen toe naar een situatie waarin je online bijvoorbeeld ook de tenaamstelling Hans: We stellen eisen aan de kwaliteit van verkooppunten die de postkantoren gaan vervangen. En aan de verspreiding ervan; we willen dat er tussen de 650 en de 800 verkooppunten komen, met gekwalificeerd personeel. Johan: Het bestuurlijke klimaat zit ons af en toe wel in de weg. Op nieuwe ontwikkelingen wordt nu een rem gezet of het duurt lang voordat tot besluitvorming wordt gekomen. Hans: We hechten als RDW groot belang aan voortdurende vernieuwing en verbetering van efficiency. Elk jaar moet minimaal 2 procent productiviteitsverbetering worden gerealiseerd. Daarenboven heeft het kabinet ons opdracht gegeven een besparing te realiseren van een aantal formatieplaatsen. Wij moeten er echter voor waken dat door deze taakstelling vernieuwing van processen en werkwijzen in het gedrang komen. In tijden van recessie is het soms handiger om juist nieuwe dingen aan te roeren en op die manier je werkgelegenheid te behouden. Daar is niet zoveel begrip voor. We sluiten 2008 af met een tekort van 7,1 miljoen, terwijl we een tekort van 2,3 miljoen hadden geprognosticeerd. Daar zijn wel allerlei verklaringen voor, maar het geeft aan dat we exploitatietekorten laten zien die niet des RDW s zijn. Voor 2009 komt het exploitatietekort naar verwachting uit op 10,5 miljoen. De terugval in activiteiten door de recessie gaat ons raken. Hans: In deze tijd van recessie moet je de vernieuwingsparagraaf niet stoppen. Je moet je juist voorbereiden op een toekomst waarin de markt weer gaat aantrekken. Als je nu alleen op de winkel gaat passen, doe je iets niet goed. We moeten blijven investeren. Johan: Anders gezegd: door de recessie loop je deuken en schrammen op. Maar je moet die deuk niet groter laten worden dan strikt noodzakelijk. Het is onze verantwoordelijkheid die schade zo klein mogelijk te houden, zodat wij fris aan de start verschijnen als het straks weer beter gaat. Want we hebben bij de RDW vertrouwen in de toekomst. 14 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

9 mijn eerste auto (I) Tekst en beeld: Liselore Chevalier Je eerste auto. Het is net als je eerste liefde: je vergeet het nooit meer. We vroegen een aantal RDW-medewerkers naar hun eerste auto. Het resultaat is een verzameling mooie anekdotes. Wim Tepper Medewerker Klantenbeheer en Informatie - RDW Veendam Dankzij het Variomatic-versnellingssysteem trok mijn okergele Volvo 66 uit 1978 er menig snelle BMW bij het stoplicht wel uit. Daarna hield het een beetje op, want hij ging niet harder dan 110 kilometer per uur. Een lekke koppakking betekende het einde van deze eerste auto. Iedereen die toen achter me reed, verdween volledig in de rook. Gelukkig heeft hij voor die ontploffing nog in de Autovisie gestaan, in een artikel over de overeenkomsten en verschillen tussen de Daf 66 en de Volvo 66. Hij leefde dus toch een beetje voort. Stefan van Leeuwen Huismeester - RDW Groningen Met dochter Lente op komst werd het in januari 2008 tijd voor mijn eerste auto, een Ford Focus uit Het is een ideale gezinsauto, ik zou geen andere auto meer willen rijden. Alles past erin en hij rijdt als een lentezonnetje. Tom van der Laan Tester - RDW Groningen Toen ik in 1975 terugkwam van een jaar High School in Amerika, kreeg ik als welkomstgeschenk van mijn vader een vijf jaar oude Daf 33. Ik hing de auto vol met Amerikaanse nummerplaten en stickers. Toen ik een jaar later een stoeprand raakte, betekende dat het einde van mijn prachtige Dafje. Hans van Geenhuizen Persvoorlichter - RDW Zoetermeer De Triumph Spitfire uit 1978 heb ik langs de kant van de weg gekocht in De jongen die hem verkocht was er zo zuinig op dat ik niet eens een testritje mocht maken, omdat hij bang was dat er wat zou gebeuren. Toch heb ik hem gekocht. Het Spitfire-virus deelde ik met andere Spitfire-liefhebbers in de Triumph Spitfireclub. Ondanks vele dure reparaties heb ik ongelooflijk veel plezier gehad van deze auto. Bjorn van der Schaaf IT-auditor - RDW Groningen Toen het voor mijn tachtigjarige opa toch echt te gevaarlijk werd om de openbare weg op te gaan, zei mijn vader tegen hem: Geef die Datsun Cherry uit 1982 maar aan je kleinzoon. De auto had tien jaar voor de deur gestaan en maar km op de teller, dus ik heb er nog heel lang in kunnen rijden. Selina Smits Controller - RDW Groningen In 2003 kocht ik van mijn buurman een Volkswagen Golf, bouwjaar Hij kostte maar 600 euro en we mijn man en ik wisten dat het een goede auto was. Wij hebben de auto op een gegeven moment verkocht voor 550 euro, omdat de kosten voor reparatie hoger waren dan de aanschafprijs. Het is een goede auto gebleven, want ik zie hem nog steeds rondrijden. Margreet van der Klei-Spieker Medewerker Klantenbeheer en Informatie - RDW Veendam Mijn eerste auto was een rode tweedehands Daihatsu Cuore uit Een superauto, tot de dag in 1999 waarop ik te horen kreeg dat ik een vaste aanstelling bij de RDW kreeg. In jubelstemming reed ik naar huis. Ik sloeg nog eens een vreugdekreet en dacht vervolgens: heb ik zo n slechte adem? Staat er iets in brand? Toen begon het ook nog eens te sneeuwen, in de auto! Bleek de kachelradiateur kapot te zijn. De Cuore mocht geen meter meer rijden. Omdat er meer gebreken verwacht werden, heb ik besloten: een nieuw RDWcontract, een nieuwe Cuore. Wendy Baar Secretaresse - RDW Groningen Mijn zus en ik hadden samen een Volkswagen Golf uit De eerste keer dat mijn zus daarin reed, nam ze een scherpe bocht met zoveel snelheid, dat ik dacht dat we het niet zouden overleven. Toen we wonderbaarlijk genoeg niet omsloegen of uit de bocht vlogen, was het enige wat mijn zus zei: woeiiiiiiii. Het was de laatste keer dat ik bij mijn zus in de auto stapte. Hans Noordhuis Netwerkbeheerder - RDW Groningen Ik kocht mijn Toyota Starlet uit 1981 bij het dealerbedrijf van mijn toenmalige schoonvader. Als deze auto de sleutel róók, dan startte hij al, geweldig. De auto is uiteindelijk bij mijn ex-partner gebleven. Wat ik nog wel heb, is een knuffeltje uit die tijd. Dit snelheidsduiveltje heb ik op de kermis gewonnen en rijdt als een soort talisman al vanaf mijn eerste auto met me mee. Het heeft al heel wat auto s overleefd. 16 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

10 strategische activiteiten Strategische activiteiten & belangrijkste projecten Doelstelling 1: Waarborgen van de continuïteit van dienstverlening ICT-Systemen ICT vormt een cruciale component in de dienstverlening van de RDW. Zeker gezien de intensivering van het gebruik van ICT de afgelopen jaren en de groei in het aantal informatiesystemen en daardoor de complexiteit. Deze groei vertaalt zich door naar een hoger ICT-aandeel in de totale RDW-bedrijfsvoeringskosten. De beheersing hiervan heeft in 2008 onder meer vorm gekregen door een verbeterde interne afstemming tussen ICT en de verschillende afdelingen en divisies, door de invoering van Enterprise Architectuur en door structureel een opruimkalender te hanteren. Doel is om de beheersingsmaatregelen te integreren in de dagelijkse bedrijfsvoering. De vraag naar ICT-inzet is nog steeds groeiende, zowel vanuit de RDW als daarbuiten. De komende jaren zal extra investering en aandacht voor dit onderwerp nodig blijven. De RDW zorgt ook voor de algemene bescherming van zijn informatie, de informatiebeveiliging. Het doel is om via een bewuste afweging van risico s en kosten te komen tot het juiste beveiligingsniveau. In 2008 is het informatiebeveiligingsbeleid opgesteld conform ISO Dit houdt in dat er een standaardmethode is om informatiesystemen te classificeren, dat er twee risicoanalysemethodes zijn (beperkt en volledig) en dat het normenstelsel op hoofdlijnen is toegewezen aan specifieke afdelingen. Het project Generieke Internettoegang (GIT) heeft de manier waarop klanten zich via internet identificeren bij de RDW als een losse functie geïmplementeerd. Hierbij is gebruik gemaakt van open standaarden, zodat de RDW eenvoudiger kan aansluiten bij standaarden binnen het overheidsdomein (bijvoorbeeld DigiD). Ook kunnen de authenticatiemiddelen technisch beschikbaar worden gesteld voor derde partijen en is de interne productieomgeving beter afgeschermd. In het kader van de betrouwbaarheid en veiligheid van ICT-systemen is in 2008 daarnaast een faciliteit ingericht voor het vastleggen van log-informatie en de analyse daarvan. Tot slot voldoet de RDW, evenals voorgaande jaren, aan het Voorschrift Informatiebeveiliging Rijksdienst (VIR). Verstrekkingenbeleid en Basisregistratie Voertuigen Vanaf 1 juli 2008 is het kentekenregister van de RDW officieel de basisregistratie voertuigen voor de Nederlandse overheid. Het register behoort daarmee tot een van de tien basisregistraties in Nederland. Dit stelsel van registraties omvat verder bijvoorbeeld de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA), het Handelsregister en de Basisregistratie Kadaster. Het doel van het stelsel is om de dienstverlening van de overheid naar burgers en bedrijven te verbeteren. Dit kan door gegevens die al geregistreerd zijn, zoals naam, adres en vestigingsplaats, binnen de overheid breed te delen. De overheid heeft zich tot doel gesteld om op termijn de gegevens nog maar één keer bij burgers en bedrijven opvragen. Dit bespaart hun tijd en moeite in het contact met de overheid, waardoor de administratieve lasten afnemen. Ook draagt het bij aan effectieve fraudebestrijding, wetshandhaving en kostenbesparing. Het kentekenregister van de RDW fungeert al jaren als een zeer betrouwbaar, volledig en actueel register van voertuiggegevens en gegevens van eigenaren/houders. Tientallen overheidsorganisaties en in een aantal gevallen ook bedrijven, gebruiken de gegevens uit het register. Het instellen van een basisregister zorgt voor een eenduidige toegang tot voertuig- en daarmee samenhangende gegevens in Nederland. De komende jaren voeren de RDW en ook de afnemers van de gegevens noodzakelijke aanpassingen door. Zo komt er een terugmeldplicht voor overheidsinstanties bij twijfel aan de juistheid van gegevens. Bij gebleken onjuistheden start de RDW een onderzoek. Ook moderniseert de RDW de gegevensverstrekking uit het kentekenregister. Op deze wijze worden gevoelige gegevens nog beter beschermd. Er is exact vastgelegd welke (combinaties van) te verstrekken gegevens gevoelig zijn voor de privacy, fraude en ook welke de Doelstelling 2: Voor onze doelgroepen onze wettelijke en opgedragen taken goed uitvoeren De RDW streeft ernaar om zowel bestaande dienstverlening te blijven verbeteren en om nieuw opgedragen wettelijke taken goed uit te voeren. Verbeteren van bestaande dienstverlening Elektronische dienstverlening door de RDW Op het gebied van elektronische dienstverlening was 2008 een belangrijk jaar. Sinds eind 2007 kunnen klanten online een vervangend kentekenbewijs aanvragen. Dit blijkt een groot succes te zijn. De RDW handelde in 2008 maar liefst elektronische aanvragen via deze dienst af. In december werd meer dan 70 procent van de aanvragen voor een vervangend kentekenbewijs online afgehandeld. Ook is het gebruik van DigiD mogelijk gemaakt. Online Voertuig Informatie (OVI), een digitale dienst die de RDW al langer aanbiedt, is in 2008 verder uitgebreid. vrije markt te zeer beïnvloeden. Daarbij verscherpt de RDW het toezicht op het gebruik van gevoelige gegevens. Niet-gevoelige gegevens worden voortaan ruimer verstrekt. Met de afnemers van voertuiggegevens overlegt de RDW het komende jaar wanneer het verplichte gebruik van de basisregistratie voertuigen in werking kan treden. Administratieve lasten De RDW werkt mee aan de kabinetsdoelstelling om de administratieve lasten voor met name bedrijven, maar ook voor burgers, verder te reduceren. De RDW realiseert dit onder andere door voorstellen te doen voor het vereenvoudigen van wetgeving, het verbeteren van de efficiency en het afschaffen van regelingen. In 2008 zijn in dit kader twee projecten afgerond. Ten eerste het ontkoppelen van de kentekenplaat en het kentekenbewijs, zodat bij verlies niet beide vervangen hoeven te worden. Dit levert voor bedrijven een reductie op van 3,3 miljoen euro en voor burgers 1,8 miljoen euro ( uur). Daarnaast is de APK-frequentie voor personenauto s en lichte bedrijfswagens gewijzigd en is de APK voor oldtimers vervallen. Dit levert voor bedrijven een reductie op van 2,8 miljoen euro en 8,6 miljoen euro ( uur) voor burgers. Inmiddels is er een zakelijke dienst beschikbaar en kunnen particulieren inzicht krijgen in welke voertuigen op hun naam geregistreerd staan. OVI had in ,2 miljoen opvragingen. De digitale diensten zijn te bereiken via het burgerportaal en In 2009 gaat de RDW verder met het aanbieden van diensten via internet aan verschillende doelgroepen. Zo kunnen vanaf het voorjaar 2009 voertuigen online worden geschorst. Klantcontactcentrum ITO-gecertificeerd De klant centraal en in één keer goed zijn veelgehoorde uitspraken bij het Klantcontactcentrum (KCC) van de RDW. Om dit kracht bij te zetten en te laten zien dat afspraken rondom klantafhandeling zijn vastgelegd en worden nageleefd, heeft het KCC begin 2008 bij het Instituut voor Telecom Organisatie aangegeven in aanmerking te willen komen voor het ITO-keurmerk. De stichting ITO heeft een kwaliteitskeurmerk ontwikkeld voor organisaties die klantenservice verlenen via telefoon en internet ( en webforms) en die hun streven naar klantgerichtheid 18 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

11 strategische activiteiten facts & figures In 2008 werden alle personenauto s van 25 jaar en ouder gekenmerkt als oldtimer. In totaal zijn bijna auto s in of voor 1983 gebouwd. De kans dat u een oldtimer-motorfiets tegenkomt is nog veel groter. Eén op de vijf motorfietsen is van voor Voor de RDW is een oldtimer overigens nog een stuk ouder, de Belastingsdienst hanteert 25 jaar en ouder, de RDW definieert oldtimers als voertuigen van 30 jaar en ouder. willen bekronen met een onafhankelijke en objectieve certificering. Medio 2008 is het KCC ITO-gecertificeerd. De RDW is de eerste overheidsorganisatie met een keurmerk voor zowel telefonie als afhandeling. Introductie van Regeling Voertuigen (IVR) In 2008 is hard gewerkt aan het voorbereiden van nieuwe voertuigregelgeving. De nieuwe Regeling Voertuigen gaat op 1 mei 2009 in. De nieuwe regeling introduceert de Europese typekeuring voor voertuigcategorieën die dat momenteel nog niet hebben op Europees niveau, zoals bedrijfsauto s en aanhangwagens. Het project behelst ook een reeks inhoudelijke verbeteringen die voortkomen uit het overheidsbrede project Beter geregeld. Tot slot bleken ook vereenvoudigingen in de regelgeving mogelijk. Naast deze inhoudelijke wijzigingen is de regelgeving juridisch gezien op een een lager niveau gebracht. Hierdoor zijn de regels in de toekomst eenvoudiger en daarmee sneller aan te passen aan veranderende omstandigheden. Inmiddels heeft de RDW de impact van alle veranderingen in kaart gebracht en zijn er plannen gemaakt voor de daadwerkelijke implementatie in mei Modernisering APK Al enige tijd bestond de wens om de inhoud van de APK kritisch te bezien en ook meer in overeenstemming te brengen met de moderne autotechnieken. Binnen het project IVR was hiermee al een begin gemaakt. In 2008 heeft de RDW een advies uitgebracht aan de minister van Verkeer en Waterstaat over een modernisering van de APK in twee fasen. Daarmee sluit Nederland ook aan op ontwikkelingen in de landen om ons heen. De eerste fase bestaat uit een aantal quick wins in De tweede fase bestaat uit een aantal verbeteringen die nog nadere studie vereisen, zoals de elektronica, de veiligheid en het milieu. Tot slot betreft het verbeteringen die de administratieve lasten verminderen, zoals een eenvoudiger keuringsprocedure. Redline De afgelopen jaren heeft een heropzet van het proces op de keuringsstations plaatsgevonden. Dit traject met de naam Redline is in de zomer van 2008 afgerond. Zo zijn onder andere alle activiteiten waarbij de aanwezigheid van de klant niet strikt noodzakelijk is, verplaatst naar de backoffice. Hierdoor is de verblijfsduur voor de klant op het keuringsstation met ongeveer 20 procent teruggebracht. Tijdens het project is intensief samengewerkt tussen de verschillende divisies van de RDW met als resultaat een wezenlijke verbetering in de kenteken- en registratieketen. In samenhang met de ontwikkeling van het keuringsaanbod voor intreding van de recessie heeft dit geleid tot een tussentijdse tariefverlaging per 1 juli Recall Een recall is een terugroepactie door een fabrikant als deze in een voertuigserie gebreken constateert die ten koste gaan van het milieu en/of de veiligheid. De RDW heeft de taak toegewezen gekregen om toezicht te houden op de uitvoering van het recallproces op het gebied van EC, ECE en Nederlands gecertificeerde voertuigen en voertuigonderdelen. Deze taak wijzigt als gevolg van de nieuwe kaderrichtlijn die eind april 2009 van kracht is geworden. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat het recall-proces verbeterd kan worden. Momenteel is het proces bijvoorbeeld te veel gericht op signalen van fabrikanten. Signalen van gebruikers worden onvoldoende benut. Ook kan de informatievoorziening over recalls verbeterd worden en is betere afstemming wenselijk met de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA), die verantwoordelijk is voor het toezicht op de recalls van alle andere consumentenproducten. Het verbeterproject wordt in 2009 afgerond. Nieuwe wettelijke taken Landelijk fietsdiefstalregister In januari 2008 is het landelijk fietsdiefstalregister, dat is ondergebracht bij de RDW, in gebruik genomen. In het register staan alle fietsen die sinds januari 2006 nieuw verkocht zijn. Alle politiekorpsen hebben een automatische koppeling met het register, zodat de aangifte van een gestolen fiets vanzelf in het register komt te staan. Daardoor kan iedereen die een tweedehands fiets koopt, in het register nagaan of de fiets niet gestolen is. Ook kunnen met het register teruggevonden fietsen bij de eigenaar terugbezorgd worden. Ontwikkelingen op het gebied van milieu Vanaf 2009 voert Nederland een aantal landelijke milieuontwikkelingen door, waarbij gebruik gemaakt wordt van voertuiggegevens uit het kentekenregister. Bijvoorbeeld Anders Betalen voor Mobiliteit, het instellen van milieuzones voor lichte bedrijfsauto s en de differentiatie van de motorrijtuigenbelasting en parkeertarieven. Om de benodigde gegevens te kunnen leveren is de RDW in 2008 gestart met de voorbereidingen om milieugegevens te registreren en te verstrekken. Het gaat daarbij om de emissieklassen en de CO 2 -uitstoot. Deze projecten lopen door in Anders Betalen voor Mobiliteit (ABvM) is een besluit van het kabinet om te komen tot een heffing per gereden kilometer. In 2008 heeft het kabinet besloten dat dit gaat plaatsvinden met behulp van de GPS-techniek. De RDW vervult als publieke partij in de voertuigketen en houder van de basisregistratie voertuigen een belangrijke rol binnen het project. In 2008 heeft de RDW in dit kader ondersteunende activiteiten aan het ministerie van Verkeer en Waterstaat verleend. Naast het leveren van expertise aan het ministerie heeft de RDW in 2008 nog een aantal activiteiten uitgevoerd gericht op het vergaren van (praktijk)kennis en ervaring. Zo is onderzoek gedaan naar de rol van de toezichthouder bij multiservice providers, een proef uitgevoerd met GPSmetingen en in samenwerking met TNO een traject gestart voor elektronische voertuigidentificatie (EVI). EVI heeft als doel een toepasbare oplossing te ontwikkelen voor de elektronische identificatie van motorvoertuigen en in het verlengde daarvan praktijkonderzoek te doen naar de werking van deze vorm van identificatie in het mobiliteitsproject Spitsmijden. De RDW heeft de ontwikkeling van elektronische voertuigidentificatie uitbesteed aan TNO. Die heeft een concept ontwikkeld dat de identificatie regelt met behulp van een chip, een reader en een centrale unit. Deze On Board Unit (OBU) regelt de communicatie vanuit het voertuig met de backoffice. Dit concept levert een hoog beveiligingsniveau en biedt voldoende aanknopingspunten voor toekomstige ontwikkelingen. Er zijn koppelingen denkbaar tussen de ingebouwde EVI-chip en chips op bijvoorbeeld kentekenplaten, waardoor bijvoorbeeld frauderen nog lastiger wordt. TNO heeft voor de chip bovendien een zodanig montageprocedé ontwikkeld, dat deze bij verwijdering kapot gaat. De RDW voert als opdrachtgever de regie over deze activiteiten, waaronder de EVI-praktijkproef in het voorjaar van Kentekening Segways In 2008 is op aandringen van de Tweede Kamer besloten Segways per 1 juli op de openbare weg toe te laten. Hiertoe moesten ze ook gekentekend worden. Voordat de kentekening kon plaatsvinden moesten de technische eisen aan de Segway worden geformuleerd en genotificeerd. Dit had een langere doorlooptijd dan vooraf aangenomen met als gevolg dat kentekening voor 1 juli 2008 niet haalbaar is gebleken. Daarom is per 1 juli een gedoogregeling ingegaan. In samenwerking met Segway Nederland is de RDW in de tweede helft van 2008 gestart met het individueel keuren van Segways en het afgeven van voorlopige kentekenbewijzen. In februari 2009 zijn de technische eisen vastgesteld en zijn de definitieve kentekenbewijzen afgegeven. Boordcomputer Taxi (BCT) De boordcomputer voor taxi s combineert een betere registratie van rij- en rusttijden met het voorkomen van fraude met taximeters. Binnen twee jaar moeten alle taxi s in Nederland een boordcomputer hebben. Hierin dienen ritgegevens zoals tijden, afstanden en prijzen op eenduidige wijze te worden vastgelegd. Zo verwacht de overheid miljoenen euro s minder aan belastinggeld mis te lopen. Ook kunnen bijvoorbeeld verzekeraars beter vertrouwen op de declaraties die verzekerden indienen. De RDW is verantwoordelijk voor de typegoedkeuring, het toezicht op de inbouw en de periodieke keuring van de boordcomputer. Begin 2009 past de RDW de ICT-systemen aan om de boordcomputer te kunnen registreren en te kunnen koppelen aan een kenteken. Ook de historie van een boordcomputer wordt geregistreerd, bijvoorbeeld of deze verplaatst is naar een andere taxi. De ervaring die de RDW met dit project opdoet, is goed bruikbaar voor Anders Betalen voor Mobiliteit. facts & figures Zuid-Holland is met 2 miljoen geregistreerde voertuigen de drukst bezette provincie. Iets zuidelijker is het aanzienlijk rustiger op straat. In Zeeland staan slechts voertuigen geregistreerd. Noord-Brabant, Noord-Holland en Gelderland passeren eveneens de grens van 1 miljoen geregistreerde voertuigen. De overige provincies zitten daaronder. 20 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

12 COLUMN strategische activiteiten Plug me in Hoewel ik liever de oorlogshuil van een V12 hoor of de vette roffel van een V8, ben ik ook blij dat er elektrische auto s komen. Als gebruiksvoorwerp voor miljoenen zijn ze nu eenmaal veel geschikter dan de Ferrari Enzo en de 427 Shelby Cobra. Maar voordat de elektrische auto net zo n handig en foolproof gebruiksvoorwerp is als de ipod en de Senseo moeten de autoconstructeurs nog wat hobbels nemen. Elektrische auto s kunnen bij de huidige stand van zaken een kilometertje of 60 rijden op een acculading. Wellicht worden dat er 100 of 150 in de toekomst, maar echt veel gaat het voorlopig niet worden. In de industrie vreest men dat de 100% elektrische auto daardoor lang zo n bliksemstart niet gaat maken. Opel dat hard aan de voltooiing van zijn elektrische Ampera werkt waarschuwt zelfs voor de zogenaamde radiusangst of accukoorts: bij gebruikers zou de vrees kunnen ontstaan onderweg met lege accu s stil te vallen. Dat zou zich tot een reëel probleem kunnen ontwikkelen, want accu s laad je langs de kant van de weg niet zo maar op; stopcontacten zijn daar schaars en het laden duurt lang. Niemand wil urenlang in de berm onder hoogspanning staan wachten tot hij eindelijk verder kan. Er zijn ondernemers die geloven dat we daarom ketenen van wisselstations moeten bouwen, waarin je om de 100 of 150 kilometer snel even je lege accu s omruilt voor volle. Net zoals de ridders die vroeger bij een herberg hun paarden verversten als er buiten hun actieradius een prinses bevrijd of draak gedood moest worden. De onhandigheid daarvan is duidelijk. Als je om de 100 kilometer moet stoppen om accu s te wisselen, wordt een lange reis al gauw een vervelende hordeloop. Je zou dat kunnen oplossen door de wisselstations feestelijk te combineren met vestigingen van Starbucks en La Place, waardoor alle trips gezellig en voedzaam worden, maar dat haalt de vaart er nog meer uit. Het lijkt er dan ook op dat de 100% elektrische auto s het gaan verliezen van de hybriden, en dan vooral van de hybriden waarvan de wielen altijd door elektromotoren worden aangedreven en die een kleine benzinemotor aan boord hebben om de accu onderweg te laden. Die auto s zullen een kilometer of 60 kunnen afleggen op de accu, maar daarna kunnen ze door blijven rijden dankzij die oplaadmotor. Bij sommige mensen, die minder dan 60 kilometer per dag rijden, zal de oplaadmotor nimmer aan hoeven te slaan. Dat is helaas niet zo best voor die motor en ook niet voor de benzine. Als die maanden in de tank zit, gaat de kwaliteit ervan fiks achteruit. Dat is iets waarover de fabrikanten moeten nadenken. Duidelijk is dat het oplaadmotortje bij weinigrijders geregeld even gestart zal moeten worden om zichzelf in conditie te houden. Hij gaat dus af en toe fitnessen. Als zo n motortje spontaan begint te ronken, terwijl bijvoorbeeld juist je mobieltje afgaat en je de handen vol hebt aan het ontwijken van een eland, kun je daar aardig van in de war raken. De oplossing wordt gezocht in elektronica die in het oog houdt wat er allemaal in en met de auto gebeurt en die regelt dat de laadmotor alleen op natuurlijke momenten aanslaat, bijvoorbeeld als u bij een groen licht wegrijdt. De auto zal ook moeten weten wanneer u ongeveer thuis zult zijn, want dan kan de elektronica ervoor zorgen dat u niet met volle maar met bijna lege accu s thuiskomt, zodat u ze via het stopcontact met nachtstroom van nieuwe en schonere energie kunt voorzien. De oplossing zou een slim navigatiesysteem kunnen zijn, dat niet alleen de weg wijst, maar tevens de energiehuishouding aan uw bestemming aanpast. Een autorit wordt daardoor nog mooier, want als u thuiskomt zegt een fraaie vrouwenstem niet alleen maar het geweldige You have reached your destination, met een beetje geluk voegt ze er nog iets aan toe. Honey, plug me in please Ton Roks (1953) is hoofdredacteur van het tijdschrift Autovisie. Maar voordat de elektrische auto net zo n handig en foolproof gebruiksvoorwerp is als de ipod en de Senseo moeten de autoconstructeurs nog wat hobbels nemen Doelstelling 3: Een goede internationale positie verkrijgen om invloed uit te kunnen oefenen Internationale samenwerking In Europa wordt in toenemende mate samengewerkt op het gebied van voertuigdocumenten, rijbewijzen en informatievoorziening. Sinds begin jaren negentig wordt via EUCARIS, een Nederlands initiatief, informatie uitgewisseld over voertuigen en rijbewijzen. De samenwerking op allerlei andere documentatie- en informatieonderwerpen kreeg met de oprichting van de EReg (Association of European Vehicle and Driver Registration Authorities) in 2006 een formele status. RDW adjunct-directeur Hans van der Bruggen is momenteel voorzitter van EReg. De associatie heeft inmiddels 25 leden en een eigen website, In 2008 zijn de Statuten en het Huishoudelijk Reglement van de associatie vastgesteld, evenals het meerjarenwerkplan Als uitwerking daarvan is medio 2008 besloten tot de oprichting van acht internationale werkgroepen. De Europese registratieautoriteiten pakken hierin al dan niet in samenwerking met de Europese Commissie gezamenlijk diverse actuele onderwerpen op. Bijvoorbeeld internationale gegevensuitwisseling, de chip op het rijbewijs, de invoering van de derde rijbewijsrichtlijn en de herregistratie van voertuigen. Overigens hebben meerdere landen aangegeven interesse te hebben in het lidmaatschap van EReg en zijn in dit kader gesprekken gaande met Italië, Bulgarije, Frankrijk en Slovenië facts & figures De kans is het grootst dat u een Duits of Frans automerk rijdt personenauto s van het merk Opel en een dikke Volkswagens bevolkten in 2008 de Nederlandse wegen. Renault en Peugeot waren met om auto s eveneens goed vertegenwoordigd. In 2007 hebben de Raad van Toezicht en de directie van de RDW een werk- en studiebezoek gebracht aan Brussel. Naar aanleiding hiervan zijn alle overleggen geïnventariseerd waarin de RDW is vertegenwoordigd. De RDW blijkt goed vertegenwoordigd op het gebied van voertuigtechnische eisen, maar de betrokkenheid bij overleg in de Raadswerkgroep Transport en in het RijbewijsComité mag meer aandacht en inhoud hebben. Dit wordt in het overleg met het ministerie van Verkeer en Waterstaat verder bepleit. Verder is met de Raad van Toezicht van gedachten gewisseld over de te organiseren lobby-functie. Internationale gegevensuitwisseling Ook in 2008 is hard gewerkt om binnen Europa het internationale model voor gegevensuitwisseling verder uit te bouwen. Dit model staat voor het gebruik van één systeem, het al in gebruik zijnde EUCARIS. Dit systeem is geschikt voor de informatie-uitwisseling ten behoeve van alle verdragen, akkoorden en richtlijnen, voor alle doelgroepen en voor alle voorkomende functionaliteiten. Gebruik van EUCARIS voorkomt onnodige uitgaven aan allerlei nieuw op te zetten systemen. Nationale registratie-autoriteiten fungeren als contactpunt voor bijvoorbeeld informatieverzoeken van politie en douane. Door deze autoriteiten met elkaar te verbinden en ze te gebruiken als internationale in- en uitgang voor informatieuitwisseling, wordt voorkomen dat een spaghetti aan systemen en verbindingen ontstaat. Kortom, met gebruik van het bestaande systeem wordt de informatie-uitwisseling gestroomlijnd en daarmee efficiënter. Bovendien worden beveiliging en privacy optimaal gewaarborgd. Dit standpunt wordt gedeeld door alle betrokken Nederlandse ministeries en door de buitenlandse registratieautoriteiten. In 2008 heeft de RDW er veel energie in gestoken om ook de Europese Commissie, die tot op heden nog steeds diverse eigen systemen wil bouwen, van dit standpunt te overtuigen. Volgens ramingen van onderzoeksbureau Gartner kost de ontwikkeling en implementatie van een nieuw systeem tussen de 10 en 20 miljoen euro. Een onnodige investering voor de lidstaten en de Europese Commissie. De rol van de Europese Commissie kan beperkt blijven tot algemene coördinatie van en supervisie op de doelmatigheid van de gewenste informatie-uitwisseling. Dit standpunt is als Nederlands standpunt in Brussel kenbaar gemaakt. Ook diverse andere lidstaten hebben dit standpunt naar voren gebracht. 22 RDW 22 JAARVERSLAG RDW JAARVERSLAG RDW JAARVERSLAG

13 strategische activiteiten facts & figures 11 miljoen voertuigen is Nederland rijk, 7,5 miljoen daarvan zijn personenauto s. Verder is het totaal opgebouwd uit ruim 1 miljoen bedrijfswagens en bijna net zoveel aanhangwagens. De tweewielers zijn met ruim bromfietsen en motorfietsen minder goed vertegenwoordigd. EUCARIS Via EUCARIS kunnen aangesloten landen elkaars voertuig- en rijbewijsregisters raadplegen. Dit gebeurt onder meer bij de import van voertuigen en bij omwisseling van buitenlandse rijbewijzen. Momenteel maken 15 landen gebruik van deze uitwisseling. Afgelopen jaar is Estland naast voertuiggegevens ook rijbewijsgegevens gaan uitwisselen. In 2008 hebben Frankrijk en Italië aangegeven te willen gaan deelnemen. Waarschijnlijk kunnen zij op korte termijn gebruik gaan maken van EUCARIS, net als Slovenië, Polen en Noorwegen. EUCARIS is in 2007 uitgebreid ter ondersteuning van het Verdrag van Prüm. Dit verdrag is in 2008 omgezet in twee Raadsbesluiten van de Europese Commissie, met als gevolg dat uiterlijk in 2011 alle 27 lidstaten van de Unie gebruik zullen maken van de technologie. In 2008 waren zes landen al aangesloten op Prüm. Ook is een nieuwe module ontwikkeld waarmee het mogelijk is persoonsgegevens internationaal uit te wisselen om verkeersboetes op te leggen aan buitenlanders. In 2008 gebruikten alleen Nederland en Duitsland nog deze module en was Frankrijk druk bezig deze te installeren voor uitwisseling met Duitsland. Tussen Frankrijk en België en binnen de Benelux is besproken om in 2009 ook van deze module gebruik te gaan maken. De verwachting is dat in het kader van tal van andere bilaterale en multilaterale overeenkomsten deze EUCARISapplicatie ook gebruikt gaat worden. De beschikbaarheid van EUCARIS lag in 2008 rond de 97 procent. Verwacht wordt dat dit percentage nog hoger is als in 2009 alle landen zijn overgestapt op de nieuwe en stabielere EUCARIS II-technologie. Ondanks het toegenomen aantal aansluitingen is het aantal bevragingen in EUCARIS in 2008 licht gedaald. De reden hiervoor is dat er vanwege de economische crisis minder voertuigen worden geïmporteerd en geëxporteerd. EUCA- RIS wordt met name bij de importprocedure geraadpleegd. Verder hebben enkele landen bij de overstap naar de moderne technologie van EUCARIS II enkele technische problemen gehad, waardoor zij EUCARIS enige tijd niet konden bevragen. Hoewel deze problemen snel waren opgelost, heeft dit het totale aantal bevragingen wel gedrukt. Nu de Prüm-applicatie in steeds meer landen wordt uitgerold en boetegegevens op steeds grotere schaal worden uitgewisseld, zal het gebruik van EUCARIS in 2009 sterk gaan toenemen. EUCARIS Bevragingen met hit Afwijzingen / geweigerde herregistraties In oktober 2008 heeft EUCARIS de igovernment 2.0 Award gewonnen. Deze award is de prijs voor het beste Europese project op het terrein van uitwisseling van gegevens binnen de Europese digitale overheid. Meer informatie over EUCARIS is te vinden op Verdere gegevensuitwisseling Onderzoeksbureau Gartner heeft onderzocht of de EUCA- RIS-technologie geschikt is voor een Europees systeem voor de uitwisseling van rijbewijsgegevens: RESPER. In 2008 zijn de resultaten bekend geworden. Deze vielen zeer positief uit voor EUCARIS. Daarom is het advies uitgebracht aan de Europese Commissie om de EUCARIS-technologie te gaan gebruiken voor RESPER. Bovendien is geadviseerd EUCA- RIS in te zetten voor alle transportgerelateerde Europese gegevensuitwisseling. Ondanks het positieve advies van Gartner en ondanks het toekennen van de prijs wil de Europese Commissie nog steeds een eigen systeem bouwen voor de uitwisseling van rijbewijsinformatie. In 2008 hebben de EUCARIS-landen gezamenlijk een brief gestuurd aan de leden van het Europese rijbewijs-comité die zullen beslissen over het systeem. Internationaal netwerk uitgebouwd In 2008 heeft de RDW acht buitenlandse delegaties ontvangen. Naast de reguliere bezoekers uit de jongste lidstaten, kwamen ook delegaties uit Maleisië en Indonesië. Men ziet de RDW veelal als een best practice waarvan men kan leren. In het eerste halfjaar van 2008 heeft de RDW twee Twinningprojecten succesvol gestart en afgerond in Roemenië en Bulgarije. Eind 2008 heeft de EVD geld vrijgemaakt voor een project voor de Bulgaarse verkeerspolitie. De RDW gaat hen tot medio 2009 ondersteunen bij het verbeteren van het Bulgaarse voertuigregister. Op verzoek van Curaçao zijn in het voorjaar van 2008 diverse experts afgereisd naar het eiland. Zij hebben er geadviseerd over voertuigregistratie, toelating, criminaliteitbestrijding en wetgeving. Eind 2008 heeft Curaçao een verzoek gedaan voor verlenging tot eind De RDW is in 2008 ook gevraagd voor diverse andere advies- en bijstandprojecten. Deze projecten, in onder meer Algerije, Albanië en Turkije starten naar verwachting in Na een strenge selectie is een RDW-medewerker aangenomen bij de Europese Commissie. Deze wordt voor twee tot zes jaar gedetacheerd bij het Directoraat Generaal voor Ondernemingen en Industrie, met als werkveld de voertuigtechnische wetgeving. Dergelijke initiatieven versterken de internationale positie van de RDW. Internationaal overleg Namens de Nederlandse overheid participeert de RDW in internationaal overleg over voertuigeisen die invloed hebben op milieu, verkeersveiligheid en volksgezondheid. In 2008 is de RDW nauw betrokken geweest bij de volgende ontwikkelingen:»» De Europese Commissie wil de voertuigeisen op het gebied van voetgangerbescherming versoepelen op basis van een Brake Assist System (BAS). Daarom is in de nieuwe EGverordening voetgangerbescherming een specificatie voor een BAS opgenomen. Hiermee is duidelijk hoe dergelijke remhulpsystemen moeten worden beoordeeld. Op Raadsniveau is de nieuwe EG-verordening in 2008 goedgekeurd. Enkele onderdelen worden begin 2009 nog getoetst in het Europees Parlement.»» Binnen de UN-ECE is overeenstemming bereikt over de finale tekst van een global technical regulation voor de voetgangerbescherming. Dit is gebeurd in het kader van het mondiaal harmoniseren van eisen aan voertuigen om de bescherming van voetgangers bij een aanrijding te verhogen.»» In het kader van het mondiaal harmoniseren van eisen aan hoofdsteunen is een nieuwe global technical regulation gerealiseerd. Deze bevat ook eisen voor de bestrijding van whiplash. Helaas is deze regulation voor Nederlandse be- 1% facts & figures Ten opzichte van 2007 is het aantal bedrijfswagens het afgelopen jaar met 1 procent gestegen. Lichte bedrijfswagens zijn het meest te zien op de Nederlandse wegen. Met een totaal van ruim overstijgen ze de bedrijfswagens zwaarder dan kilo met groot gemak. 24 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

14 strategische activiteiten 138% 1e tenaamstellingen met 10,5 procent toenemen. De absolute facts & figures Van de grote automerken heeft FIAT het afgelopen jaar de grootste groei doorgemaakt. Het Italiaanse automerk zag de winnaar is echter Dacia, dat de categorie klein automerk aanvoert met 138 procent meer auto s die voor het eerst te naam werden gesteld. Topdaler bij de grote merken is KIA en bij de kleine merken Chrysler. Zij zagen de 1e tenaamstellingen met 28,8 en 35,5 procent afnemen. grippen gebaseerd op een te lage hoofdsteunhoogte. Ook ontbreekt vooralsnog een goede dynamische test. De RDW wil deze tekortkomingen teniet doen door de start van een tweede fase met betrekking tot de regulation.»» In 2008 is de kaderrichtlijn 2007/46/EG verder uitgewerkt volgens de visie van CARS21. Ook heeft een verdere detaillering van de technische voorschriften plaatsgevonden. CARS21 is een beleidsvoornemen van de Europese Commissie om de Europese auto-industrie een betere concurrentiepositie te geven. Dit gebeurt onder andere door het vereenvoudigen van regelgeving en door het vervangen van Europese richtlijnen door UN-ECE-reglementen, die breder geaccepteerd worden dan alleen binnen de EUgrenzen. In de vorm van een ontwerp Algemene Veiligheidsverordening is hier in 2008 een eerste aanzet gegeven. Als reparatiemaatregel heeft het Technisch Comité Motorvoertuigen (TCMV) eind 2008 een aanpassing van het Certificaat van Overeenstemming (CvO) goedgekeurd. De CvO houdt nu meer rekening met bedrijfsauto s, bussen en aanhangwagens. Verder is een begin gemaakt met het harmoniseren van de eisen voor de individuele goedkeuring van personenauto s en bestelauto s die in grotere aantallen buiten de EU worden gefabriceerd. Ten slotte heeft de Europese Commissie een voorzichtig begin gemaakt met een verdere uitwerking van regelgeving die het mogelijk moet maken dat fabrikanten zelf testen kunnen gaan uitvoeren en gebruik kan worden gemaakt van virtuele testen in plaats van fysieke testen.»» Uit ongevallenonderzoek is gebleken dat de elektronische stabiliteitscontrole (ESC) een van de meest effectieve systemen kan zijn om ongelukken en verkeersslachtoffers te voorkomen. Daarom is regelgeving in ontwikkeling om ESC voor personenauto s en lichte bedrijfsauto s te beoordelen.»» De controle van bandenspanning aan boord van auto s, veelal aangeduid als Tyre Pressure Monitoring Systems (TPMS), kan een positieve bijdrage leveren aan zowel de verkeersveiligheid als aan brandstofbesparing. De Europese Commissie wil daarom TPMS verplicht stellen. De RDW heeft in samenwerking met andere betrokkenen onderzoek gedaan naar de actuele bandenspanningen bij in gebruik zijnde personenauto s met en zonder TPMS. De resultaten zijn meegenomen in een voorstel van een UN- ECE werkgroep in de voorbereiding van regelgeving.»» De Europese Commissie wil toe naar een groter aandeel milieuvriendelijke voertuigen binnen het wagenpark. Voor de wederzijdse acceptatie van voertuigen met waterstofaandrijving moeten geharmoniseerde voorschriften worden gerealiseerd. De eerste stap, een EU-verordening met de meer fundamentele bepalingen over de voorschriften, is via co-decisie onlangs goedgekeurd.»» In 2008 is het stadium van finale besluitvorming bereikt met betrekking tot UN-ECE-reglement No. 48. Dit reglement stelt eisen aan de zogenoemde operating voltage (werkspanning) van de belangrijkste lampen op voertuigen. Deze lampen moeten met de juiste werkspanning worden gevoed en mogen niet door een te hoog voltage extra worden belast. Hogere voltages leiden niet alleen tot lampjes die feller branden dan bedoeld, maar ook tot een drastisch kortere levensduur. Op de weg zijn de laatste jaren steeds vaker relatief nieuwe auto s te zien die rondrijden met kapotte lichten.»» De Milieuraad van de EU heeft in 2008 het voorstel voor implementatie van de in 2007 gepubliceerde verordening Euro 5 en Euro 6 goedgekeurd. Het gaat hier om de aanscherping van de emissie-eisen voor personenauto s en lichte bedrijfswagens. De verordening is in juli 2008 gepubliceerd Doelstelling 4: Permanent investeren in medewerkers en de organisatie Triple E In 2008 is gestart met de eerste fase van het project Triple E (Efficiënt en Effectief opleiden met E-learning). In deze fase heeft een eerste uitwerking van en kennismaking met de nieuwe opleidingsvisie plaatsgevonden. Er is een demo ontwikkeld met uitleg over de nieuwe opleidingsmethode en het eerste deel van een leer- en contentmanagementsysteem (LCMS) is ontwikkeld. Ook zijn er vier modules opgezet: Algemeen (een kennismaking met de RDW), Integriteit, Identificatie & Documentherkenning en Controleapparaat & Snelheidsbegrenzer. Uit een tussentijdse evaluatie is gebleken dat gebruikers zeer positief zijn over de modules. In de tweede helft van 2008 is gestart met het ontwikkelen van opleidingen in het kader van het project IVR. Strategisch HR beleid Het strategisch HR beleid heeft als doel een solide basis van personeelsbeleid en -instrumenten neer te zetten. Management en medewerkers worden hierdoor zodanig gefaciliteerd in hun ontwikkeling dat zij gezamenlijk in staat zijn de strategie van de RDW en de daarvan afgeleide bedrijfsdoelstellingen te realiseren. In 2008 is voortvarend gewerkt aan diverse projecten uit het strategisch HR plan, dat in 2007 is vastgesteld. De managementleergang Tools is van start gegaan. Hieraan nemen inmiddels ongeveer honderd facts & figures We doen graag zaken met onze buren als het om de individuele import (dus niet via de officiële importeurs) van voertuigen gaat. Liefst personenauto s kwamen uit Duitsland ons land binnen en ruim uit België. Op plek drie staat Frankrijk met exemplaren. Voor bedrijfswagens voert hetzelfde trio de lijst aan, maar als het om motorfietsen en bromfietsen gaat, prijkt Italië opeens op plek twee achter Duitsland. managers deel. Ook is het vooronderzoek naar een nieuw functiegebouw afgerond. Dit wordt in 2009 geïmplementeerd. Andere projecten, zoals de invoering van personeelsplanning, integraal gezondheidsmanagement en het digitale ontwikkelplein zijn in volle gang en zullen in 2009 verder beslag krijgen. Nieuw functiegebouw RDW Het huidige systeem van functie beschrijven is taakgericht, gedetailleerd en verschilt qua opzet en aanpak per divisie of afdeling. De basis van een goede uitvoering van het Strategisch HR-Plan is een nieuw functiegebouw dat resultaatgericht, flexibel en onderling vergelijkbaar is. In 2008 is vooronderzoek verricht. Allereerst zijn de eisen aan een nieuw functiegebouw in kaart gebracht. Op basis hiervan zijn verschillende alternatieven getoetst, is gekeken hoe andere organisaties hun functiegebouw hebben ingericht en zijn kosten en baten van verschillende mogelijkheden uiteengezet. Voorbeeld voor het functiegebouw van de RDW is dat van Rijkswaterstaat. Vanzelfsprekend is bij de invoering van het nieuwe RDW functiegebouw sprake van maatwerk. Uit het vooronderzoek kon worden geconcludeerd dat de vorm van generieke functiebeschrijvingen in functiefamilies het meest geschikt is voor de RDW. Eind 2008 is in het MT RDW het plan van aanpak voor het nieuwe functiegebouw geaccordeerd. Tools De managementleergang Tools levert een bijdrage aan het (permanent) ontwikkelen van managementvaardigheden van het middelmanagement. Tools levert hiermee dan ook een belangrijke bijdrage aan het realiseren van de strategische doelstellingen van de RDW. In 2008 zijn acht groepen gestart met alle leidinggevenden (ca. honderd). Alle programma s van Tools zijn inmiddels ingevuld. De deelnemers zijn tevreden tot zeer tevreden. De managementleergang wordt geaccrediteerd door Business School Nederland. Arbeidsomstandigheden Na 9 jaar dienstverlening door Achmea Arbo is de overstap gemaakt naar Maetis. Hun aanpak sluit beter aan bij de huidige visie van de RDW om over te gaan van verzuimbeleid naar gezondheidsmanagement. Het is tevens het moment geweest om regels en protocollen rondom ziekte te wijzigen. De gedachte achter deze aanpak is dat ziekte je overkomt, maar je ziek melden een keuze is. De nadruk ligt op de eigen regiefunctie van leidinggevenden bij verzuimbeheersing/ gezondheidsmanagement. Bedrijfsartsen adviseren en coachen leidinggevenden nadruk- 26 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

15 strategische activiteiten kelijk op hun verantwoordelijkheid om in goed contact met de medewerker te zoeken naar wat nodig is om te zorgen dat hij optimaal kan werken. De dienstverlening van Maetis is per 1 januari 2008 van start gegaan. Als nulmeting heeft de verzuimanalysescan aan het begin van het jaar per afdeling inzicht gegeven in hoe leidinggevenden aankijken tegen verzuim en de aanpak ervan. In voorlichtingsbijeenkomsten voor alle leidinggevenden is informatie gegeven over de Wet verbetering poortwachter en de aanpak van Maetis volgens contractuele afspraken. Ook is in 2008 gestart met de digitalisering van arbodienstondersteuning voor leidinggevenden. Een efficiënt hulpmiddel bij de invulling van hun eigen regiefunctie. Leidinggevenden hebben zo op elk moment actuele informatie over het ziektedossier van hun medewerkers. Op afdelingsniveau wordt met de betreffende managers Sociaal Medisch Team-overleg gehouden. Rode draad bij het overleg is bespreken hoe Integraal Gezondheidsmanagement vorm kan worden gegeven en ontwikkeld binnen de RDW en in het bijzonder voor de eigen afdeling. Individuele casuïstiek komt aan de orde bij de zogenoemde driegesprekken : medewerker, bedrijfsarts en leidinggevende. Daar bespreken ze samen wat er nodig is om het werk optimaal te kunnen doen als er beperkingen zijn. Het ziekteverzuim is in 2008 gedaald naar 4,0 procent. Integriteit Zoals aangegeven is de missie van de RDW om voor alle betrokken partijen in de voertuigketen de professionele en betrouwbare partner te zijn. Juist bij een publieke organisatie als de RDW is integriteit zeer belangrijk. Inbreuk erop kan een professioneel en betrouwbaar imago aantasten. Tot voor kort werden de medewerkers over integriteit en gedragsregels geïnformeerd via een folder en documentatie op intranet. Daarnaast werd er maandelijks een dilemma in het personeelsblad Katalysator besproken en werd tijdens werkoverleggen aandacht besteed aan actuele dilemma s. Om dit vrij abstracte onderwerp concreter te maken én medewerkers vaardiger te maken in integer en aanspreekbaar handelen wordt er een blended opleidingstraject ontwikkeld. Het volledige opleidingstraject bestaat uit een combinatie van E-learning en een aanvullende gedragstraining. Het E-learningdeel van de module Integriteit is in 2008 ontwikkeld. Deze is vooral gericht op bewustwording van integriteitthema s, kennisoverdracht over normen en over hoe te handelen bij dilemma s. De module is als eerste uitgerold bij de divisie Voertuigtechniek. In 2009 kunnen ook andere, vooral nieuwe medewerkers de module gaan volgen. In 2009 wordt gestart met de ontwikkeling van de aanvullende gedragstraining. Vertrouwenspersonen Het aantal vertrouwenspersonen is in 2008 uitgebreid met een permanente vertrouwenspersoon in het zuiden van het land. Een vertrouwenspersoon in Zoetermeer wordt tijdelijk waargenomen door een vertrouwenspersoon in het noorden van het land. Er zijn nu zes vertrouwenspersonen aangesteld binnen de RDW. Medewerkerstevredenheidsonderzoek Respons 3! De RDW doet elke drie à vier jaar onderzoek naar de tevredenheid van al zijn medewerkers. Zo ook weer in 2007, onder de naam Respons 3!. Het onderzoek is bedoeld om inzicht te krijgen in de wensen, verwachtingen en ervaringen van alle medewerkers, maar ook in het effect van verbeterpunten uit vorige onderzoeken. Op basis van de onderzoeksresultaten hebben de afdelingen en divisies in het eerste kwartaal van 2008 hun verbeterpunten geformuleerd. Deze zijn in maart 2008 vastgesteld door het MT-RDW. Om de vinger aan de pols te houden is afgesproken dat elk halfjaar de voortgang van de verbeterpunten wordt gerapporteerd aan het MT-RDW. Uit de eerste voortgangsrapportage in oktober 2008 blijkt dat in totaal 197 verbeterpunten zijn geformuleerd. Hiervan is tussen maart en oktober 2008 al meer dan de helft (56%) afgerond of opgenomen in de reguliere bedrijfsvoering. In maart en oktober 2009 verschijnen nog twee voortgangsrapportages. 5,8% er aanzienlijk vaker aangiftes van gestolen tweewielers binnen facts & figures 2008 betekende een druk jaar voor de politie met betrekking tot voertuigdiefstallen. Hoewel het aantal geregistreerde diefstallen van personen- en vrachtauto s zo n 6 procent afnam, stroomden dan in Doordat er een kleine 15 procent meer motorfietsen en bijna 20 procent meer bromfietsen als gestolen werden aangegeven, steeg het aantal geregistreerde ontvreemde voertuigen met 5,8 procent. facts & figures De bromfietsbezitter blijkt lang niet altijd jonger dan 18 jaar te zijn. Zo zijn er bijna mensen van 35 tot 50 jaar die ook een bromfiets hebben. Slechts minderjarigen hebben een bromfiets. Op een totaal van bromfietsbezitters is het aandeel van minderjarigen 9,6 procent. Doelstelling 5: Een communicatieve organisatie zijn: transparant en open Strategieontwikkeling De strategieontwikkeling bij de RDW gaat via de zogenoemde besturingscyclus. Deze cyclus houdt in dat vanuit de bestaansgrond van de RDW de missie wordt ontwikkeld. Van daaruit wordt een SWOT-analyse uitgevoerd en worden strategische doelstellingen geformuleerd. Op basis van deze strategische doelstellingen wordt het jaarplan ontwikkeld wat weer leidt tot de verschillende deelplannen van de organisatieonderdelen. In dit proces krijgen de verschillende doelgroepen van de RDW een grotere rol. In de nieuw ontwikkelde besturingscyclus worden zij actief betrokken bij de strategieontwikkeling. De doelgroepen worden bevraagd op hun wensen, eisen en ontwikkelingen. Ook kunnen ze actief invloed uitoefenen op de strategie van de RDW. Naast deze grotere externe invloed worden de medewerkers van de RDW ook meer betrokken. De interne kennis wordt nog meer dan nu aangewend bij de strategieontwikkeling. De RDW wil zich met de nieuwe besturingscylcus, met de uitgangspunten van buiten naar binnen en bottum-up, nog meer dan nu proactief richten op het optimaliseren van de toegevoegde waarde voor de doelgroepen. Doelgroepenbeleid De RDW heeft doelgroepen die zeer verschillend van aard zijn. Zo zijn er opdrachtgevers, partners, klanten/gebruikers en burgers. Deze doelgroepen hebben verschillende relaties met de RDW en de RDW met hen. De RDW vervult op zijn beurt zowel de rol van dienstverlener als die van toezichthouder. Elke doelgroep heeft andere wensen met betrekking tot bijvoorbeeld de kwaliteit van de dienstverlening, de prijs/kwaliteit-verhouding, transparantie en participatie. Dit vraagt om differentiatie in de benadering van de doelgroepen. De RDW wil dit de komende periode nadrukkelijker vormgeven. Dit zal zich uiten in een meer gestructureerde doelgroepspecifieke dienstverlening, gericht op de gewenste toegevoegde waarde voor de doelgroepen. 28 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

16 muziek & auto s Tekst: Cora Woudstra, Beeld: Getty Images, Hollandse Hoogte, istockphoto 01: Mustang Sally Wilson Pickett Het inmiddels klassieke rhythm & bluesnummer Mustang Sally is oorspronkelijk van Mack Rice, maar werd beroemd door de uitvoering van Wilson Pickett uit Het nummer heette oorspronkelijk Mustang Mamma, maar Aretha Franklin verzon de titel Mustang Sally. De Ford Mustang 1965, het model waarover gezongen wordt, was na de introductie direct een groot succes. I bought you a brand new Mustang, a nineteen sixty-five. Mustang Sally werd onder andere gecoverd door Solomon Burke, Bruce Springsteen en Muddy Waters. playlist 01: Mustang Sally Wilson Pickett 02: Fast Car Tracy Chapman 03: Drive My Car The Beatles 04: Chasing Cars Snow Patrol 05: Met de vlam in de pijp Henk Wijngaard 06: Silver Thunderbird Marc Cohn 07: Pink Cadillac Bruce Springsteen 02: Fast Car Tracy Chapman In 1988 werd Tracy Chapman in één klap wereldberoemd door vrij onverwachts deel te nemen aan het concert ter ere van de zeventigste verjaardag van Nelson Mandela in het Wembley Stadion. Een van de nummers die ze daar speelde was Fast Car van haar titelloze debuutalbum. In het liedje probeert een meisje aan haar miserabele bestaan te ontsnappen door er met haar vriendje vandoor te gaan. Take your fast car and keep on driving. Tracy Chapman heeft dit jaar een nieuw album uitgebracht, Our Bright Future, en geeft akoestische concerten. 03: Drive My Car The Beatles De Fab Four schreven in 1962 het nummer Drive My Car, over een meisje dat filmster wil worden. Het is het openingsnummer van het album Rubber Soul, het eerste echte meesterwerk van The Beatles. De nummers klinken levendig en zinderen van de originaliteit, zowel in compositie als in arrangement. Een perfecte weergave van de vitale tijdgeest van de jaren zestig, die The Beatles als geen ander wisten te vangen. Het nummer eindigt met de ironische woorden: I got no car and it s breaking my heart, but I ve found a driver and that s a start. 04: Chasing Cars Snow Patrol Let s waste time chasing cars around our heads, zingt de zanger van de Schotse band Snow Patrol vol overgave. Chasing Cars is Snow Patrols grootste hit tot nu toe. Het is een ontroerend nummer over de liefde. Het liedje werd vooral populair toen het werd gebruikt in de emotionele slotscène van de laatste aflevering van de serie Grey s Anatomy. De titel verwijst naar de uitdrukking Like a dog chasing a car. Je rent impulsief achter je grote liefde aan, maar wat doe je als je haar inhaalt? 05: Met de vlam in de pijp Henk Wijngaard Dertig jaar geleden stond Henk Wijngaard op nummer 1 met het nummer Met de vlam in de pijp. Hij schreef het toen hij werkte als parttime vrachtwagenchauffeur. Het nummer is nog steeds heel populair en werd vorig jaar zelfs door het vakblad Nieuwsblad Transport verkozen tot favoriete truckershit. Deportees van protestzanger Woody Guthrie was een goede tweede en op de derde plaats stond André van Duin met het toepasselijke nummer File. Turn up the music Pop, rock, blues, klassiek of jazz? Waar luistert u naar in de auto? Muziek en auto s zijn sinds jaar en dag met elkaar verbonden. Nieuwe modellen en tijdloze klassiekers hebben talloze songwriters geïnspireerd tot het schrijven van prachtige nummers. 06: Silver Thunderbird Marc Cohn Het nummer Silver Thunderbird stamt uit Marc Cohn werd bekend met het liedje Walking in Memphis, waarin hij zingt over Elvis. In zijn tweede hit bezingt hij vol passie een van zijn andere helden: de T-bird. De Ford Thunderbird werd in 1955 geïntroduceerd als concurrent van de Chevrolet Corvette. Ford produceerde met de Thunderbird een sportieve luxe wagen die niet bedoeld was om mee te racen, maar om rustig mee te cruisen. Great big fins and painted steel, man it looked just like the Batmobile, zingt Cohn jaren later vol bewondering. 07: Pink Cadillac Bruce Springsteen The Boss staat bekend om zijn liedjes over auto s. Toen hij zeven jaar was, zag hij Elvis Presley optreden in The Ed Sullivan Show en wist hij dat hij zanger wilde worden. Jaren later coverde hij Presleys hit Pink Cadillac. Het was het tweede nummer dat Springsteen zong over het merk. In 1980 had hij al een hit met Cadillac Ranch. Pink Cadillac is een humoristisch rockabilly-nummer met teksten als Honey, I just wonder what you do there in the back of your pink Cadillac. 30 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

17 Tekst: Toine van der Heijden RDW ONLINE Digitale diensten: nu ook gepersonaliseerd Digitalisering is een belangrijke dimensie in het werk van de RDW. Aanvankelijk stelde het de RDW in staat grote hoeveelheden gegevens te verwerken, op te slaan en te gebruiken. Maar sinds een paar jaar worden digitale instrumenten ook benut om burgers en andere belanghebbenden direct toegang te geven tot relevante informatie. Niet alleen om te zien wat er zoal geregistreerd is, maar ook om nieuwe informatie toe te voegen of onjuiste gegevens te verbeteren. RDW JAARVERSLAG

18 Digitalisering verbetert de doelmatigheid van de RDW; processen verlopen sneller en vergen minder handelingen. Dat voordeel geldt ook voor instanties en bedrijven die gebruikmaken van RDW-gegevens, en in toenemende mate ook voor individuele burgers. Digitalisering reduceert eventuele onjuistheden in de verschillende gegevensbestanden, omdat er automatische koppelingen ontstaan en omdat gebruikers sneller inzage hebben in voor hen relevante verbeteringen. Bovendien maakt digitalisering het gebruik van gegevensbestanden van de RDW gemakkelijker en verlaagt het de administratieve lasten. Tot op heden is de focus gericht op de ontwikkeling van nieuwe en verbetering van bestaande diensten. In 2008 is DigiD ingevoerd als unieke sleutel tot gepersonaliseerde informatie op websites van de RDW en MijnOverheid. Op basis daarvan worden het komende jaar weer nieuwe digitale diensten gelanceerd, afgestemd op individuele gebruikers. Het geeft voldoening om te constateren dat het gebruik van de digitale diensten geleidelijk groeit, naarmate het aanbod breder wordt. Digitaal opzoeken De RDW bood al langer de mogelijkheid om via internet informatie op te vragen over onder meer de verzekering, keuringsdata en milieugegevens van voertuigen. Het aantal bezoeken groeide de afgelopen jaren met 20 procent per jaar, tot 34 miljoen in De gegevens waren opvraagbaar door invoering van een kenteken. De Wet bescherming persoonsgegevens staat niet toe dat de naam van de eigenaar voor iedereen zichtbaar is. Behalve voor die eigenaar zelf, uiteraard. Het afgelopen jaar is daarom gewerkt aan een systeem om online voertuiginformatie te koppelen aan persoonsgegevens, alleen toegankelijk voor de betrokken persoon zelf. Sinds december 2008 kunnen belangstellenden met behulp van DigiD een overzicht opvragen van de voertuigen op hun naam. Online voertuiginformatie is sinds 2008 ook via de site MijnOverheid.nl op te vragen. Deze website wordt momenteel ontwikkeld in het kader van het programma Persoonlijke Internet Pagina (PIP), dat erop gericht is elke burger toegang te geven tot relevante overheidsinformatie via een persoonlijk internetportaal. In de loop van 2008 is deze digitale dienst geleidelijk geopend voor de eerste deelnemers, en eind 2008 waren reeds 250 overheden en uitvoeringsorganisaties aangesloten bij dit initiatief, waaronder de RDW. Een verwant project is de berichtenbox die gebruikers van de persoonlijke internetpagina de mogelijkheid biedt s uit te wisselen met aangesloten overheidsorganisaties. Eind 2008 is budget vrijgemaakt voor de ontwikkeling van deze digitale overheidspostbus bij de RDW. De eerste fase bestaat uit een berichtenbox voor voertuigverwante informatie op de website van de RDW, die naar verwachting voor de zomer van 2009 operationeel is. Deze berichtenbox kan bij gebleken succes vervolgens overgezet worden naar de persoonlijke internetpagina en ook door andere diensten gebruikt worden. Het is de bedoeling dat de MijnOverheid-website in 2012 een volwaardige voordeur naar relevante overheidsdiensten is, met informatie gegroepeerd rond belangrijke levensmomenten en -gebeurtenissen. Digitaal keuren Erkende APK-keuringsinstanties kunnen sinds 2007 gebruikmaken van een online afmeldingssysteem. Deze digitale meldingen zijn vaak onderdeel van een breder pakket dat aangeboden wordt door gespecialiseerde service-providers. maar via de digitale dienst APK Web- Elektronische identificatie bespaart de burger tijd en maakt diverse ambtelijke handelingen overbodig direct is ook directe afmelding bij de RDW mogelijk. In 2008 heeft de RDW in opdracht van het Openbaar Ministerie de controle op afmeldingen naar 100 procent opgevoerd, omdat de databank met voertuiginformatie maar liefst auto s telt waarbij een correcte APKafmelding ontbreekt. Een aantal van deze voertuigen staat geregistreerd op naam van iemand die geen eigenaar meer meent te zijn. De auto is gesloopt of verkocht, maar de eigendomsoverdracht en schorsing zijn niet correct afgehandeld. Aan bezitters van een auto die vermoedelijk niet meer in gebruik is omdat er al dertien jaar geen wegenbelasting betaald is heeft de RDW een brief gestuurd met het verzoek zich te melden. Mensen die een APK-boete hebben gekregen van het Centraal Justitieel Incassobureau krijgen bovendien de mogelijkheid eventuele onjuistheden in de registratie snel en soepel te corrigeren. Die correctie wordt schriftelijk afgehandeld, maar door vergemakkelijkte toegang tot online voertuiginformatie en de invoering van digitaal schorsen moet het aantal verkeerd geregistreerde voertuigen in de databanken van RDW de komende jaren snel afnemen. De 100 procent controle op APK-afmeldingen stimuleert voertuigbezitters immers om eigendomsafstand correct te registreren. Digitaal schorsen Bezitters van campers, oldtimers of andere voertuigen willen soms hun bezit tijdelijk van de weg halen. Het is mogelijk om voertuigverplichtingen zoals verzekering, motorrijtuigbelasting en APK op te schorten, door de aanvraag van een schorsingsbewijs. In 2008 is de online versie van deze dienst ontwikkeld, zodat digitaal schorsen in het voorjaar van 2009 mogelijk wordt. In 2008 zijn voertuigen geschorst. Het betrof overwegend personenauto s, hoewel een aanzienlijk deel van de schorsingsbewijzen is uitgereikt aan bromfietsbezitters. Ook motorfietsen worden regelmatig geschorst. Digitaal schorsen is mogelijk voor voertuigbezitters die inloggen met behulp van DigiD, zodat de identiteit van de voertuigbezitter geverifieerd kan worden. Digitaal vervangen Wanneer een voertuigbezitter zijn kentekenbewijs verliest, is een vervangend exemplaar sinds 2007 ook online aan te vragen. Deze digitale dienst van de RDW werd in 2008 net als het voorgaande jaar voor 57 procent van alle vervangende kentekens gebruikt, maar in december schoot dat aandeel ineens naar 70 procent. Waarschijnlijk is deze groei het gevolg van de opeenstapeling van digitale diensten bij de RDW, waardoor meer en meer voertuigbezitters de weg naar de website weten te vinden. Het voordeel in vergelijking met traditionele loketten is dat de website 24 uur per dag, zeven dagen per week beschikbaar is en dat de informatie snel verwerkt wordt. Digitale unie Door het toenemend grensverkeer binnen de Europese Unie wordt ook gegevensuitwisseling tussen de verschillende landen van Europa belangrijker. Om de uitwisseling van voertuig- en rijbewijsdata te bevorderen tussen overheidsinstanties en verzekeraars, heeft de RDW samen met Unisys sinds 1994 het systeem EUCARIS ontwikkeld: de European Car & Driving Licence Information System. Doel is grensoverschrijdende diefstal en fraude tegen te gaan. EUCARIS is geen centraal register; slechts een netwerk dat de verschillende databanken verbindt. In 2008 zijn Duitsland en Nederland met een experiment begonnen om informatie over verkeersovertreders uit te wisselen; in 2009 sluiten ook Frankrijk, België en Luxemburg zich aan bij deze exchange. Naar verwachting zullen in de toekomst alle EU-landen gebruikmaken van dit netwerk. In 2008 is EUCARIS onderdeel geworden van de juridische infrastructuur in de Europese Unie, als gevolg van een beslissing van de Raad van Europa. Binnen drie jaar moeten alle politieautoriteiten in de betrokken landen aangesloten zijn. In 2008 werd het systeem beloond met de igovernment 2.0 Award tijdens de Europese top voor de Digitale Overheid in Rome. Digitaal identificeren Maar liefst 9 miljoen Nederlanders bezitten een rijbewijs, een aantal dat zal oplopen tot 11 miljoen als in 2009 het brommerrijbewijs wordt ingevoerd. Het nieuwe rijbewijs dat RDW eind 2006 heeft gelanceerd, is voorzien van beveiligingen die in de pas lopen met de Europese normen voor officiële identiteitsbewijzen. Met instemming van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Justitie heeft de RDW eind 2008 voorgesteld een aangepaste versie van het nieuwe rijbewijs in te zetten als digitaal identiteitsbewijs, een alternatief voor de elektronische nationale identiteitskaart (enik). Het nieuwe rijbewijs is zo ontworpen dat toevoeging van een chip relatief eenvoudig is. Paspoorten en officiële identiteitskaarten zijn reeds voorzien van zo n chip, waarop onder andere een digitale afbeelding van de gebruikte pasfoto opgeslagen is. Bij controle op luchthavens kan de douane zo direct vaststellen of er met het identiteitsbewijs geknoeid is. Aanpassing van systemen en infrastructuur voor het aangepaste rijbewijs en de voorbereiding van productie en distributie kunnen volgens de RDW binnen drie jaar gerealiseerd zijn; oftewel voor 2012, dat binnen Europa als deadline geldt voor een uniform rijbewijs met beveiligde chip. Elektronische identificatie is voor de RDW van belang, omdat handelingen zoals het overschrijven van een kenteken op naam van de nieuwe eigenaar vergemakkelijkt kunnen worden met digitale herkenning. Het bespaart de burger tijd en maakt diverse ambtelijke handelingen overbodig. De benodigde investering wordt ruimschoots gecompenseerd door de potentiële kostenreductie, zeker wanneer meer overheidsdiensten gebruikmaken van deze smartcard. Daar is belangstelling voor, want het College voor Zorgverzekeringen ziet mogelijkheden om het elektronisch identiteitsbewijs in te zetten als veilig toegangsbewijs tot het digitaal patiëntendossier. 34 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

19 Digitalisering RDW pionier in online dienstverlening Tekst: Yvonne Jansen, Fotografie: Keke Keukelaar AVc: Publiek-private crimefighter Guus Wesselink, oprichter en directeur van de stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc), lijkt in één opzicht op de criminelen met wie hij al het grootste deel van zijn werkzame leven de strijd aanbindt: hij heeft zijn tentakels overal. Bij de AVc verzilvert de oud-politieman en geboren netwerker de optelsom van zijn ervaringen. Mét een aantal zeer betrokken partners, onder wie de RDW. Interview: Guus Wesselink De afdeling TET. Elke transporteur van vervoer dat buiten de wettelijke maten valt heeft er mee te maken. Sinds 2008 gaat deze Toelating Exceptioneel Transport via de RDW website. Binnen drie minuten is online de ontheffing aangevraagd. Tot voor kort was het aanvragen van een ontheffing van exceptioneel vervoer een papierwinkel. De aanvraag werd ingevuld, vervolgens gefaxt, waarna een medewerker van de RWD de gegevens in een database verwerkte. Na een proefperiode begin 2008, werd besloten de aanvragen voortaan digitaal te doen. Het voornaamste doel: meer gebruiksgemak en vooral tijdwinst. Papierwerk Een van de gebruikers van de nieuwe online dienst van de RDW is het bedrijf Heavy International Services, gespecialiseerd in het vervoer van exceptionele vrachten. De transporteur werkt al sinds de eerste proefperiode met de online dienst. Wim Cassimon van Heavy International Services: Het belangrijkste is dat het papierwerk achterwege blijft. We hebben veel sneller de bevestigingen binnen en kunnen dus vlotter werken. Wagenborg Nedlift, eveneens vervoerder van uitzonderlijke vrachten, zet Cassimons woorden kracht bij met een voorbeeld. Wij hebben 700 tot 900 incidentele aanvragen per jaar. Gisteren aan het eind van de dag deed ik er nog vijf. Met zoveel ontheffingsaanvragen merken we duidelijk de tijdswinst die de online dienst biedt, zegt Gert Kleis van het Groningse bedrijf. Tegenwoordig is hij niet meer dan drie minuten per opdracht kwijt. Snelheid Tussen het aanvragen van de ontheffing en het moment dat de vracht daadwerkelijk de weg op kan, zit vaak maar twee dagen, en valt dus ruim binnen de termijn van twee tot vijf werkdagen die de RDW voor ogen heeft. Ian Kleisen is namens Bolk Almelo ook een vaste gebruiker van de digitale dienst: De snelheid van de toekenning is afhankelijk van de afmeting en het gewicht. Bij gangbare afmetingen duurt het twee dagen, bij minder gebruikelijke maten kan het tien dagen duren. Want zelfs binnen de wereld van het exceptioneel vervoer zijn er uitzonderingen. Een ophaalbrug met een breedte van 10 meter of windmolenbladen van lengtes tot 50 meter vragen nu eenmaal om meer regelwerk. Ian Kleisen: Als de RDW een mandaat heeft, gaan simpele vrachten heel snel. Dan is het in een halve dag geregeld. Maar dat geldt tot bepaalde afmetingen. Daarbuiten moet de RDW de wegbeheerder om toestemming vragen. Hergebruik Volgens Gert Kleis is het digitale systeem om nog een reden een uitkomst. Het biedt de mogelijkheid tot het hergebruiken van oude opdrachten. Soms is met een paar simpele aanpassingen al te doen. Je ziet dat het bij de RDW ook sneller gaat. En digitaal werken maakt zaken overzichtelijker. Alle aanvragen zijn makkelijk na te kijken. We stoppen ze in één openbare map, waar meerdere mensen binnen ons bedrijf toegang tot hebben. Wim Cassimon is te spreken over de Nederlandse aanpak: Omdat we naast in Nederland ook in Duitsland en België actief zijn, zien we het verschil. In België gaat het aanvragen van de vergunningen nog altijd via de post. Pas na vier weken hebben we een reactie. Via de RDW duurt het ongeveer één week voor vrachten boven een ton en voor ladingen met meer gangbare afmetingen aanzienlijk korter. We hebben veel sneller de bevestigingen binnen en kunnen dus vlotter werken e-overheid De digitale initiatieven van het RDW worden geroemd door Ank Bijleveld, staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Uitvoeringsorganisaties zoals de RDW nemen initiatieven en succesvolle digitale instrumenten zijn daarvan het resultaat. Zo vindt zij dat het initiatief van de RDW voor een chip met e-handtekening op het nieuwe rijbewijs een prima voorbeeld is hoe de komende jaren de e-overheid versterkt kan worden. Alle ideeën voor de verbetering zijn gevat in het Nationaal Uitvoeringsprogramma betere dienstverlening en e-overheid, kortweg het NUP. Bijleveld zegt daarover: Een ambitieus programma over hoe we samen de komende jaren de e-overheid zullen versterken. De RDW is daarin prominent. En de digitale aanvraag van ontheffingen voor exceptioneel verkeer is daar een prima voorbeeld van. Autodiefstal was vroeger een fluitje van een cent: morrelen aan het portierslot, draadjes verbinden, wegwezen. Startonderbrekers, boordcomputers en voertuigvolgsystemen maken het lastiger. Maar zelfs mét nieuwe technologie zou het aantal autodiefstallen niet zo sterk zijn teruggedrongen, als de RDW, het ministerie van Justitie, de politie, het Openbaar Ministerie, ANWB, RAI, BOVAG, Transport en Logistiek Nederland, verzekeraars en nog wat organisaties de handen niet ineen hadden geslagen. Geen Europees land kent zo n cultuur van samenwerking, constateert directeur Guus Wesselink, terugkijkend op ruim elf jaar AVc. De overtuiging dat we elkaar nodig hebben zit er diep in. Bij de betrokken partijen staat het delen van gegevens bovenaan, gecombineerd met uitwisseling van expertise. Alle partijen betalen ook mee. Dat kweekt commitment. Zou die krachtenbundeling ontbreken, dan speelt dat bijvoorbeeld criminelen in de kaart die zich gespecialiseerd hebben in het omkatten van auto s: identiteitsfraude waarbij een gestolen auto wordt gelegaliseerd door het chassisnummer van een autowrak van hetzelfde model erin te bouwen. Georganiseerde misdaad Dat een publiek-private krachtenbundeling de juiste formule is, hebben cijfers keihard aangetoond. Wesselink: Het aantal autodiefstallen is vanaf de oprichting van AVc verminderd met 60 procent en het loopt nog steeds licht achteruit. Er komt bovendien schot in de aanpak van andere soorten criminaliteit: diefstal van lading of onderdelen, pleziervaartuigen of, een typisch Nederlandse ergernis, het stelen van (brom)fietsen. Niettemin hebben crimefighters een harde dobber aan voertuigcriminaliteit, want boeven worden professioneler en Nederland is géén eiland. Wesselink: Bij diefstal van personenauto s is het laaghangend fruit geplukt. De gelegenheidsdiefjes vissen we er uit. Wat rest, is ingedikte soep, de echte professionals. De auto s die worden gestolen zijn in 20 procent van de gevallen jonger dan drie jaar en verdwijnen meestal definitief uit het zicht. Ze gaan, compleet of in onderdelen, binnen enkele uren de grens over. Naar schatting 30 tot 40 procent van alle voertuigdiefstallen in de EU wordt gepleegd door georganiseerde criminelen. Wijdvertakte netwerken, teams van wisselende samenstelling: een opdrachtgever, een tussenpersoon, een diefje, een leverancier. De diefjes worden gepakt, de achterliggende figuren blijven vaak buiten schot. Jammer dat ik het moet zeggen, maar vermogenscriminaliteit is een stiefkindje. Zaken met bloed en geweld scoren meer. In internationaal perspectief heeft de aanpak van voertuigcriminaliteit door politie en justitie een slagkracht van nul. In onze grensregio s wordt door politiediensten wél prima samengewerkt. Maar in groter Europees verband zorgen 27 verschillende juridische systemen voor bijna onoplosbare problemen. Gelukkig krijgt Brussel de laatste tijd meer oren naar het vooral door Nederland aangezwengelde debat over voertuigcriminaliteit. We pleiten niet alleen voor intensievere samenwerking, maar ook voor preventie. Microdots Voor wat betreft preventie wordt volgens Wesselink het technisch potentieel volstrekt onvoldoende benut. De AVc-directeur grijpt een lampje, waarmee hij microdots opspoort, minuscule plaatjes waarop het chassisnummer van een voertuig staat. Als suikerkorreltjes kun je ze over de belangrijkste onderdelen verdelen. Zo is een voertuigonderdeel eenvoudig te identificeren als afkomstig van één gestolen auto. Dat maakt omkatten vrijwel ondoenlijk. In Australië waren modellen waarvan de belangrijkste onderdelen op deze wijze gemerkt waren, binnen de kortste keren uit de gratie bij dieven. In Europa heeft de auto-industrie weinig zin in die extra last. Onbegrijpelijk, stelt Wesselink: Het dotten van onderdelen kost nauwelijks iets en levert veel op. Een robot doet alle belangrijke onderdelen in opgeteld 40 seconden. In geld uitgedrukt vergt het 15 euro per auto. Deze bewerking leidt volgens onze Australische collega s tot 80 procent minder diefstal! AVc en partners gooien het nu over de boeg van de Europese politiek. Niet vruchteloos: De Europese Commissie voert een haalbaarheidsstudie uit naar verplichte invoering van deze voor het menselijke oog onzichtbare, maar veelbelovende wapentjes in de strijd tegen voertuigcriminaliteit. 36 RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG

20 mijn eerste auto (II) Tekst en beeld: Liselore Chevalier Wendy Pauselius Beheersmedewerker Administratie en Registerbeheer (A&R) - RDW Zoetermeer Voor mijn 19de verjaardag kreeg ik van mijn ouders een zilvergrijze Opel Kadett, bouwjaar De auto was toen al dertien jaar oud, en dat heb ik gemerkt. De auto had voorheen op gas gelopen maar liep nu alleen nog op benzine. Het zuigsysteem zoog alleen maar roest op, waardoor ik door de straten stuiterde alsof ik op een hobbelpaard zat. Ik moest dan de auto altijd even aan de kant zetten en wachten tot het bezinksel was gezakt. Daarna kon ik weer verder rijden. Jeroen Fridrichs Productieconsultant - RDW Veendam Mijn eerste auto was een koekblik op wielen. Het was een Daihatsu Cuore; het bouwjaar weet ik niet meer. Toen ik mijn rijbewijs had gehaald, kocht ik de auto van een collega van mijn moeder. Het moet een komisch gezicht geweest zijn toen ik met mijn vriendin op vakantie ging naar Een, om de hoek van waar ik woonde, met een overdreven volgepropt autootje. Ik heb dit jaar trouwens nog gekeken of ik weer een Cuore zou kopen. Het blijft een leuk monstertje. René Vlietstra Beleidsmedewerker - RDW Zoetermeer Als je gek op auto s bent, wil je natuurlijk iets bijzonders. Mijn eerste auto was daarom een Triumph Spitfire 1500, bouwjaar Ik heb hem in 1978 gekocht bij een autohandelaar. Een super autootje, maar er was altijd wel iets aan kapot. Zo werd ik eens op de terugreis vanuit Spanje ingehaald door mijn eigen achterwiel. Het was volledig afgebroken en belandde aan de overkant van de snelweg. Gelukkig was het toen nog niet zo druk op de weg en is niemand geraakt. Daar zou je nu niet aan moeten denken. Robin Draaijer Robin Draaijer - Medewerker werkinstructies - RDW Zoetermeer Mijn eerste auto is een hele gewone Toyota Yaris uit Niets vreemds aan, maar ik kocht hem pas op mijn 47ste. Ik dacht destijds dat de dealer niet doorhad dat het mijn eerste auto was, maar ik reed zo voorzichtig het terrein af, dat het voor hem wel duidelijk was. Wat hij echter niet wist, is dat het ook de allereerste keer was dat ik alleen achter het stuur zat. Deze auto is voor mij dus echt een eerste auto. Patrick van der Hoeven Adviseur digitale media - RDW Zoetermeer Ik kocht in 1994 een Renault GT Turbo uit 1987 in een opwelling. Onder het motto: je bent jong en je wilt wat. Maar dat ik prins Bernhard jr. ermee zou verslaan tijdens een rally, had ik natuurlijk nooit verwacht. Ik moet het verhaal een beetje nuanceren want prins Bernhard was eigenlijk mijn enige serieuze concurrent, die tijdens de opwarmronde de motor van zijn nieuwe Renault Clio met 16 kleppen al had opgeblazen. Ik won de race dus op mijn sloffen. Elza van Dijk Medewerker Klantenservice - RDW Veendam Mijn Belgische vriend kwam speciaal voor mij in Nederland wonen en nam zijn auto mee: een rode Citroën C3 uit Het is misschien niet de meest speciale of mooiste auto, maar voor mij is het een geweldige auto die om een geweldige reden nu van mij is. Liefde is Frank Niemeijer Consultant - RDW Veendam In 1999 ging ik op zoek naar een Japanse auto, want ik wilde voor niet al te veel geld wel een goede auto hebben. Het werd de Mazda F323. Het grote nadeel van deze auto was dat ik er maar niet vanaf kwam: hij bleef maar rijden. Tot de keer dat de radiateur kapotging, terwijl ik in de file stond. Toen iedereen weer ging rijden stond ik midden op de snelweg stil. Een aantal automobilisten, waaronder collega Giuseppe, is er bijna opgeknald. Levensgevaarlijk. Hans Heijn Projectmanager - RDW Veendam Veertig jaar geleden kocht ik mijn eerste auto, een turkooise Citroën Dyane uit De auto zou in perfecte staat zijn, maar toen ik van de garage naar huis reed, geloofde ik daar meteen niets meer van. Over een afstand van maar vijf kilometer begon de auto meer en meer te roken en te stinken. Boos belde ik de garage. Bleek dat ik de handrem er nog op had staan. Giuseppe Salvaggio Productieconsultant relatiemanagement - RDW Veendam In mijn eerste auto, een elf jaar oude Golf 2, heb ik echt leren rijden. Deze arme auto had binnen twee weken al diverse deuken en een lekke band. Toen ik op Sinterklaasavond op tijd wegreed om lekker vroeg thuis te zijn, ging het mis. Verkeerde inschatting gemaakt over het aantal kilometers dat je op één tank kan rijden. Ik kwam met een lege tank langs de snelweg te staan. Dat betekende dat ik alsnog heel laat thuis was. De ANWB heeft mij toen geholpen door een jerrycan met benzine af te leveren. Verder was het een trouwe auto, die ik later heb ingewisseld voor een Golf RDW JAARVERSLAG 2008 RDW JAARVERSLAG