De gemeenteraad Het college Beschouwing op het initiatiefvoorstel van de CDA en de Pvda fractie inzake een proef beschutte werkplekken bij PAUW

Transcriptie

1 Aan: Van: Betreft: De gemeenteraad Het college Beschouwing op het initiatiefvoorstel van de CDA en de Pvda fractie inzake een proef beschutte werkplekken bij PAUW 1. Inleiding. In de vergadering van de gemeenteraad op 6 juli 2016 hebben het CDA en de Pvda een initiatiefvoorstel ingediend inzake een proef met beschutte werkplekken bij de gemeenschappelijke regeling PAUW Bedrijven. Besluitvorming over een initiatiefvoorstel is pas mogelijk nadat het college in de gelegenheid is gesteld om wensen en bedenkingen ter kennis van de raad te brengen. Deze notitie betreft de beschouwing van het college op het voorstel en beschrijft de wensen en bedenkingen die het college heeft bij het voorstel. Het voorstel van de fracties behelst een proef waarbij open gevallen plekken van de Wsw-ers bij PAUW aangemerkt worden als beschut werk nieuwe stijl en worden ingevuld door de doelgroep van de Participatiewet. Deze mensen uit de proef dienen volgens het voorstel structureel te worden toegevoegd aan PAUW. Het voorstel van de fracties schetst de context en aanleiding van de proef en gaat vervolgens in op de proef zelf. In deze beschouwing van het college wordt eerst een reactie gegeven op een aantal zaken die genoemd worden in de toelichting op de proef en gaat vervolgens in op de proef zelf. Afgesloten wordt met een samenvattende beschouwing en advies. 2. Beschouwing op de toelichting en de context van het voorstel. In deze paragraaf wordt ingegaan op een aantal aspecten die in de toelichting en context beschrijving bij het voorstel van de fracties worden genoemd. a) Is er voldoende ondersteuningsaanbod voor mensen met arbeidsbeperkingen. Met de Participatiewet is de gemeente meer verantwoordelijk geworden voor ondersteuningsaanbod richting werk voor mensen met arbeidsbeperkingen. Dit zijn mensen die niet zelfstandig het wettelijk minimumloon kunnen verdienen, die in het verleden wellicht een Wsw of Wajong indicatie hadden gekregen. We willen deze mensen naar vermogen aan de slag krijgen, zoveel mogelijk bij reguliere werkgevers. Voor wie betaald werk (tijdelijk) geen optie is bieden we dagbesteding, vrijwilligerswerk, werkervaringsplekken of trajecten om werknemersvaardigheden te vergroten. Voor het plaatsen van mensen met arbeidsbeperkingen op loonvormende arbeid heeft de gemeente met de Participatiewet nieuwe instrumenten ter beschikking gekregen zoals; loonkostensubsidie, jobcoaching, No-risk polis, etc. In het voorstel van CDA en Pvda wordt gesteld dat er nu noodgedwongen veel mensen met arbeidsbeperkingen thuis zitten die voorheen in de Wsw, de sociale werkvoorziening, zouden instromen. Er zou geen of onvoldoende aanbod zijn voor deze mensen. Dit is echter niet de realiteit. De gemeente slaagt er in om met WIL en andere partijen mensen met arbeidsbeperkingen, die voorheen een Wsw of Wajong indicatie hadden gekregen, te plaatsen bij reguliere werkgevers op garantiebanen of anderszins te ondersteunen. Tevens zijn er met scholen voor Praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs sluitende afspraken gemaakt over jongeren die uitstromen uit het onderwijs. Vanzelfsprekend is er niet meteen voor iedereen met een arbeidsbeperking een betaalde baan. Deze garantie geldt tenslotte ook niet voor grote groepen andere werkzoekenden. Indien er geen betaalde baan beschikbaar is bieden we mensen de mogelijkheid om werkervaring op te doen en/of werknemersvaardigheden te vergroten. Garantiebanen Voor mensen met arbeidsbeperkingen zijn garantiebanen beschikbaar o.a. als alternatief voor plekken binnen sw-bedrijven. Dit zijn banen bij reguliere werkgevers en dus niet in kunstmatige settings. Op landelijk niveau zijn afspraken gemaakt over het op termijn realiseren van van deze garantiebanen in de marktsektor en bij de overheid. Dit aantal is voldoende voor alle mensen met arbeidsbeperkingen. Via het UWV kunnen mensen opgenomen (geïndiceerd) worden voor het zogeheten doelgroepenregister. Indien werkgevers mensen vanuit dit doelgroepenregister in dienst 1

2 nemen tellen deze mee in het quotum van het aantal plekken dat een werkgever moet realiseren. Ook komen werkgevers dan in aanmerking voor instrumenten die het gemakkelijk en aantrekkelijk maken om deze mensen in dienst te nemen. Een belangrijk instrument is bijvoorbeeld loonkostensubsidie waardoor werkgevers alleen de werkelijke verdiencapaciteit van iemand betalen. Voor het deel dat iemand niet productief is ontvangt de werkgever een loonkostensubsidie. Ten aanzien van de garantiebanen wordt op het niveau van de arbeidsmarktregio samengewerkt in het overleg platform de Utrechtse Werktafel. Hierin zijn gemeenten (sociale diensten en SW-bedrijven), het UWV, werkgevers en vakbonden vertegenwoordigd. Er zijn afspraken over uniforme instrumenten en aanpak, er zijn campagnes zoals Ieder talent telt, er is een digitaal platform voor werkzoekende en werkgevers Onbeperkt aan de slag. Voor 2015 en 2016 was de ambitie het realiseren van 1145 garantiebanen. Aanvankelijk leek het moeilijk om deze ambitie te halen. De (te) strenge toetsingscriteria van het doelgroepenregister bleken in de praktijk een drempel om het doelgroepenregister te vullen. Hierdoor bleven ook in eerste instantie de plaatsingen achter bij de ambities. Voor deze uitvoeringsproblemen zijn (landelijk) oplossingen voor gevonden waardoor ook het aantal plaatsingen is gestegen. De meest recente cijfers laten zien dat we eind 2015 in totaal op 849 extra banen stonden. Om de ambitie te realiseren, moeten er in 2016 nog tenminste 296 extra banen realiseren. Dat is zeker haalbaar gelet op de resultaten tot nu toe. We zien ook dat het aantal plaatsingen door WIL toeneemt. In 2015 zijn er via WIL 15 mensen op een garantiebaan geplaatst, in het eerste kwartaal van mensen. Dit is een grote stijging ten opzichte van Uit landelijke cijfers die recent naar de Tweede Kamer zijn gestuurd blijkt dat de landelijke ambitie ten aanzien van de garantiebanen gehaald wordt. De doelstelling zoals is vastgelegd in het sociaal akkoord was dat er eind 2015 tenminste banen van 25,5 uur in de marktsector en bij de overheid - zouden moeten zijn gerealiseerd. Die doelstelling is ruimschoots gehaald. Bij werkgevers in de markt- en overheidssector zijn sinds 1 januari banen ingericht voor mensen met een arbeidsbeperking. Het rijk zal daarom voor 2017 de Quotumregeling niet activeren. Er wordt dus voor 2017 geen quotum opgelegd aan individuele werkgevers en er worden ook geen boetes uitgedeeld. Sluitende afspraken nieuwe instroom vanuit onderwijs. In het initiatief voorstel van het CDA en Pvda wordt aangegeven dat de meeste mensen met (arbeids)beperkingen worden geboren hetgeen ook zo zal blijven. Deze groep mensen zal niet verdwijnen en steeds zullen jongeren met arbeidsbeperkingen zich melden op de arbeidsmarkt. Deze jongeren komen niet uit de lucht maar hebben eerst onderwijs gevolgd. Via het Praktijkonderwijs en vanuit het voortgezet speciaal onderwijs en voor een deel ook vanuit het MBO entree onderwijs stromen deze jongeren uit richting werk of dagbesteding. Daarom is het van belang dat er na school een goede aansluiting is op werk of dagbesteding en dat er geen jongeren tussen wal en schip vallen. Om dit te voorkomen zijn tussen deze scholen en gemeenten in 2015 sluitende afspraken gemaakt. Over jongeren die uitstromen uit het onderwijs vindt voorafgaand overleg plaats tussen de gemeenten de school om te bepalen wat de uitstroomplek wordt en op welke wijze hier al tijdens de schoolperiode op kan worden voorgesorteerd. Hierdoor valt er geen enkele jongere na school tussen wal en schip. Na het schooljaar 2014/2015 zijn alle (40) jongeren van de Lekstroom gemeenten die zijn uitgestroomd doorgestroomd naar vervolgonderwijs, werk of dagbesteding. In de praktijk blijkt dat er voldoende ondersteuningsaanbod is om dit te realiseren. Ook voor het schooljaar 2015/2016 is dit de praktijk (de exacte cijfers zijn nog niet bekend). Samenvattend: er zitten nu geen mensen noodgedwongen thuis zitten doordat er bij PAUW bedrijven mensen uitstromen. Er is ondersteuningsaanbod voor mensen met arbeidsbeperkingen richting werk of dagbesteding. Via garantiebanen worden werkplekken gerealiseerd voor mensen met arbeidsbeperkingen. De ambities over het aantal plekken wordt steeds meer gehaald. Er zijn sluitende afspraken over nieuwe instroom vanuit het onderwijs. Uiteraard is uitbouw en verdere verbetering mogelijk. Ook landelijk wordt regelgeving op basis van de praktijk nog steeds verder verbeterd. b) SER verkenning. In het initiatief voorstel wordt gerefereerd aan de recente verkenning van de Sociaal Economische Raad (SER) naar de infrastructuur voor kwetsbare groepen. De SER spreekt onder ander haar 2

3 verontrusting uit dat het aantal te realiseren (nieuw) beschut werkplekken achterblijft bij de gestelde verwachting en pleit voor een vernieuwde rol van sw-bedrijven bij de uitvoering van de banenafspraak (garantiebanen) en de Participatiewet. Nieuw beschut werk Onder de groep van mensen met beperkingen bevindt zich een groep mensen die alleen kunnen werken met veel ondersteuning en begeleiding. Voor deze groep heeft het rijk het instrument (nieuw) beschut werk opgenomen in de Participatiewet. Het doel van dit instrument is om voor mensen die veel begeleiding en ondersteuning nodig hebben loonvormende arbeid te garanderen in een beschutte werkomgeving. Op voordracht van de gemeente kunnen mensen zich bij het UWV laten indiceren voor beschut werk. Indien mensen door het UWV worden aangemerkt voor beschut heeft de gemeente de verplichting om deze mensen loonvormende arbeid (een arbeidsovereenkomst) te bieden, in principe voor onbepaalde tijd. Aan het instrument nieuw beschut zitten ook nadelen: Een kleine groep mensen krijgt garantie! op betaald werk, waar die garantie voor anderen niet geldt (rechtsongelijkheid). Het instrument heeft een structureel karakter waardoor het weinig rekening houdt met ontwikkelingsmogelijkheden van mensen en mensen ook niet of minder geprikkeld worden zich te ontwikkelen. Mensen zijn voor onbepaalde tijd verzekerd van een arbeidsovereenkomst. Inzet van het instrument betekent een grote financiële verplichting voor de gemeenten die structureel wordt aangegaan (tot aan de pensioendatum). Voor deze financiële verplichting worden gemeenten maar ten dele gecompenseerd door het rijk. Het gat tussen het bedrag dat de gemeente ontvangt per plek en dat het kost wordt door VNG en Divosa becijferd op a euro op jaarbasis. Deze financiële verplichtingen beperken indirect ook de mogelijkheden voor andere groepen omdat hier dan minder middelen voor resteren. Inzet van het instrument is op dit moment geen verplichting voor gemeenten, maar een bevoegdheid. Veel gemeenten aarzelen of zij gebruik willen maken van dit instrument. Nog maar weinig gemeenten gaan hiertoe over. Het aantal plekken blijft landelijk gezien ver achter bij de prognoses van het rijk. Hierbij wel opgemerkt dat steeds duidelijker wordt dat deze prognoses aan de hoge kant zijn. De prognoses (met op termijn een vergezicht op plekken) zijn gebaseerd op de doelgroep beschut werk binnen de oude Wsw. Dit is een andere groep dan beschut werk binnen de Participatiewet. De criteria zijn strenger dan binnen de oude Wsw. Indien het rijk de prognoses wil halen zullen ook de criteria moeten worden aangepast. Het rijk is voornemens om het realiseren van beschut werk verplicht te stellen voor gemeenten. Het SER advies ondersteunt dit. Dit in tegenstelling tot adviezen van de VNG en Divosa die vinden dat het de beleidsvrijheid van de gemeenten moet blijven om beschut werk in te zetten. Ook het college van IJsselstein vindt dat de gemeente beoordeeld moet worden op de ondersteuning die zij biedt aan de doelgroep beschut en niet op basis van het aantal plekken beschut werk, volgens de letter van de wet, die zij realiseert. Hierbij moeten de talenten en kwaliteiten van de doelgroep centraal staan en niet het aanbod of instrument. Ook binnen WIL is momenteel het beleid om terughoudend te zijn met het inzetten van nieuw beschut werk. Ook is de afspraak dat WIL samen met de gemeenten komt tot een meer concreet handelingskader. Tot nu is het instrument ook niet ingezet omdat hier geen noodzaak toe was. Recent heeft WIL aangegeven dat zij ongeveer 5 mensen in beeld hebben die vallen in de doelgroep van beschut. Zodra duidelijk is op welke wijze beschut werk wordt verplicht zal WIL samen met de gemeente het handelingskader hiervoor vaststellen en het instrument conform de wet inzetten. Er zitten geen mensen thuis te verpieteren doordat beschut werk nieuwe stijl nu niet wordt ingezet. Ook mensen met veel beperkingen en een lage loonwaarde kunnen deelnemen loonvormende arbeid in een werkomgeving met voldoende ondersteuning. Dit is ook mogelijk zonder dat gebruik wordt gemaakt van het instrument beschut werk volgens de letter van de wet, maar door gebruik te maken van de andere instrumenten die de Participatiewet biedt (zie paragraaf a.). Voor mensen voor wie loonvormende arbeid (tijdelijk) geen optie is wordt (tijdelijk) dagbesteding, vrijwilligerswerk geboden, werkervaring of trajecten gericht op het vergroten van werknemersvaardigheden. 3

4 Samenvattend is te zeggen dat het college genuanceerder aankijkt tegen beschut nieuw dan het beeld dat in het initiatiefvoorstel wordt geschetst. Het niet behalen van een taakstelling van een aantal beschut werkplekken nieuwe stijl zegt niets over of mensen passende ondersteuning krijgen. Het college ondersteunt van harte de strekking van het voorstel dat kennis en expertise van de swbedrijven gebruikt moet worden bij de uitvoering van de garantiebanen en de Participatiewet. Voor de P-wet doelgroep is dit al bestaand beleid en uitvoering is. WIL maakt voor de brede doelgroep van de P-wet gebruik van diensten die PAUW Bedrijven op dit gebied aanbiedt. PAUW Bedrijven is hierbij preferred supplier. Het gaat hierbij om, leerwerktrajecten (van 3 tot 9 maanden), leerwerkplekken als voorbereiding op garantiebaan, empowermentraining, training werknemersvaardigheden, jobcoaching, arbeidsdiagnose, etc maar ook om scholingsprojecten zoals een opleiding tot vorkheftruckchauffeur. De Lekstroom gemeenten zijn de grootste afnemer van diensten. Dit zijn diensten gericht op het (uiteindelijk) bij reguliere werkgevers aan de slag krijgen van mensen. Aan al dit soort trajecten nemen mensen vanuit WIL deel met behoud van uitkering. De proef zoals in het initiatief voorstel beschreven gaat uit van het in dienst nemen door PAUW van mensen. Dit is wezenlijk anders en komt niet overeen met het beleid om mensen zo veel mogelijk bij reguliere werkgevers te plaatsen en zo min mogelijk in kunstmatige werksettings. Het college is van mening dat kennis en expertise van PAUW vooral moet worden gebruikt om mensen bij reguliere werkgevers te plaatsen. c) Onderzoek uitvoering Wsw De gemeenten verbonden in de gemeenschappelijke regeling PAUW Bedrijven doen momenteel een onderzoek naar de toekomstige uitvoering van de Wsw. De reden voor dit onderzoek is dat door de Participatiewet vanaf 2015 de instroom in de Wsw is gestopt. Hierdoor daalt vanaf 2016 het aantal Wsw-werknemers. Dit noodzaakt tot een heroriëntatie op de toekomstige uitvoering van de Wsw en rol en positie van PAUW Bedrijven hierbij. Het onderzoek moet dit jaar leiden tot strategische keuzes over de uitvoering van de Wsw en over PAUW. Het is op dit moment voor IJsselstein maar ook voor de andere gemeenten niet mogelijk om te beoordelen of de voorgestelde proef aansluit bij de keuzes die de gemeenten gaan maken in het kader van het onderzoek Wsw. Met het nu starten van deze proef zouden gemeenten voorsorteren op deze keuzes. Het college vindt dit niet wenselijk is. Zeker gezien de structurele verplichtingen die met de proef worden aangegaan. Het is beter om eerst strategische keuzes te maken ten aanzien van PAUW alvorens met experimenten te starten. Ook is onduidelijk is of er draagvlak is bij de andere gemeenten. Dit draagvlak is van belang met het oog op de uitvoerbaarheid. Indien er geen draagvlak is bij andere gemeenten zal dit de uitvoerbaarheid sterk bemoeilijken dan wel onmogelijk maken. Zowel WIL als PAUW zijn gemeenschappelijke regelingen waarin gemeenten gezamenlijk besturen en beslissen. Ook in het geval maar één gemeente iets wil laten uitvoeren. 3. Beschouwing op de inhoud van de proef. In het initiatief voorstel wordt de proef als volgt omschreven: een proef waarbij open gevallen plekken van de Wsw-ers bij PAUW aangemerkt worden als beschut werk nieuwe stijl. Deze mensen dienen structureel toegevoegd te worden aan PAUW. Er wordt uitgegaan van ongeveer 20 mensen. Plekken aanmerken als beschut is niet mogelijk Het voorstel gaat voorbij aan de onmogelijkheid om plekken aan te merken als beschut werk nieuwe stijl. Dit is niet mogelijk. Het is mogelijk om mensen op voordracht van de gemeenten bij het UWV te laten aanmerken (indiceren) voor beschut werk. Indien mensen hiervoor worden aangemerkt dient de gemeente ze werk en een arbeidsovereenkomst te geven. Deze plekken kunnen onder andere worden ingekocht bij Sw-bedrijven, zorgaanbieders en mogelijk ook bij reguliere werkgevers worden georganiseerd. De criteria voor beschut werk zijn streng. Het gaat echt om mensen die veel begeleiding nodig hebben dan wel om grote aanpassingen op de werkplek vragen. Niet elke vrijvallende plek bij PAUW zal geschikt zijn om te worden ingevuld door iemand met de indicatie beschut werk. 4

5 Passend aanbod moet centraal staan. Het voorstel redeneert vooral vanuit het instituut PAUW en de beschikbare plekken. Het beleid van IJsselstein in het sociaal domein is om vooral te redeneren vanuit de inwoner, zorgen voor passend aanbod en het leveren van maatwerk. Op basis van de situatie en mogelijkheden van de betreffende inwoner zetten we het passende instrument in. Dit uitgangspunt is o.a. vastgelegd in de in 2015 door de raad vastgestelde kader notitie aanbod arbeidsbeperkten. Veel sw-bedrijven waaronder PAUW bieden werksoorten aan die afgeleid zijn van industriële werkzaamheden. Daar ligt vooral de expertise en de kennis van de onderneming. Deze werksoorten sluiten niet automatisch aan bij de talenten, mogelijkheden en wensen van mensen met arbeidsbeperkingen. Het is daarom van belang om als gemeente een breed palet te hebben aan aanbieders van plekken en niet alleen te focussen op het sw-bedrijf. We gaan uit van de kwaliteiten van de doelgroep en niet van het aanbod van het sw-bedrijf. Het in stand houden van het PAUW in zijn huidige vorm moet niet het doel zijn het gaat om passend aanbod voor de inwoner. Proef betekent structurele verplichting. Er zit een tegenstrijdigheid in de beschrijving van de proef. Aan de ene kant wil men een tijdelijk experiment aan de andere kant structurele zekerheid op werk bij PAUW voor de betrokkenen. Indien mensen aangemerkt worden voor beschut werk is er sprake van een structurele verplichting door de gemeente. Er is dan geen sprake van een tijdelijke proef, de gemeente gaat dan een structurele verplichting aan. Gezien het gezamenlijk onderzoekstraject waar de PAUW-gemeenten in zitten is aangaan van structurele verplichting op dit moment niet wenselijk. Aantal plekken te hoog In het voorstel wordt gesproken over een aantal van 20 mensen. Dit is een (te) hoog aantal. Recent heeft WIL aangegeven zo n 5 mensen in beeld te hebben die mogelijk in aanmerking komen voor beschut werk nieuwe stijl. Dit is voor alle lekstroom gemeenten!. Ook PAUW heeft aangegeven dat het aantal van 20 (op korte termijn) te hoog is. Het gaat om een beperkt aantal mensen per jaar op Lekstroom niveau, voor IJsselstein om hooguit om enkele mensen. Beter zicht krijgen op omvang en aard van de groep is wel een aandachtspunt. Kan IJsselstein dit alleen beslissen? In het initiatief voorstel wordt aangegeven dat IJsselstein dit alleen kan beslissen. Dit is niet onmogelijk, het zou echter wel een fundamentele breuk zijn met de vigerende afspraken waar het gaat om beleid en uitvoering van de Participatiewet. Beleid en uitvoering ten aanzien van de Participatiewet zijn door IJsselstein onder verantwoordelijkheid gebracht van de gemeenschappelijke regeling Werk en Inkomen Lekstroom. Via zienswijze procedures op kaderbrief, begroting en beleidsplan kan de gemeenteraad invloed uitoefenen op het beleid. Hiernaast is de gemeente vertegenwoordigd in het algemeen en dagelijks bestuur van WIL en heeft als zodanig invloed. Tevens wordt er jaarlijks een dienstverleningsovereenkomst met de gemeente gesloten waarin maatwerk afspraken worden overeengekomen. Beschut werk nieuw is een instrument zijnde onderdeel van de Participatiewet. De verantwoordelijkheid van de inzet hiervan ligt bij WIL en wordt gedaan op basis van de Participatieverordening van WIL. Op basis van deze verordening wordt het totale ondersteuningsaanbod op het gebied van werk ingezet. Dit vindt plaats op basis van solidariteit tussen gemeenten. Er vindt geen afrekening plaats naar gemeenten op basis van instrumenten die zijn ingezet voor inwoners. De gemeente stuurt binnen de vigerende afspraken niet direct op welke instrumenten voor wie worden ingezet. De gemeente kan wel sturen op de algemeen geldende gezamenlijk beleidskaders. De gemeente heeft ook in het geval beschut nieuw dus geen directe zeggenschap over de inzet van dit instrument. Het is mogelijk om maatwerk afspraken te maken met WIL. Dit kan in principe ook voor de inzet van beschut werk nieuw gelden. De kosten hiervan worden dan aanvullend in rekening gebracht. Het college vraagt zich echter sterk af of op dit punt dit de weg is om te gaan. Hiermee wordt getornd aan het fundament van de gemeentelijke samenwerking in WIL verband, gezamenlijke uitvoering van de Participatiewet op basis van solidariteit. Ook binnen PAUW werkt de gemeente samen met andere gemeenten. Het is nog maar de vraag in hoeverre de andere gemeenten kunnen instemmen met een proef op dit gebied gelet op het lopende onderzoek naar de toekomst van PAUW. Onduidelijk is of hier draagvlak voor is. 5

6 Kosten. Volgens PAUW zijn de kosten van een fulltime beschutwerkplek indicatief! Op basis van een globale raming op jaarbasis voor de gemeente als volgt: Salariskosten WML fulltime Overhead en begeleiding *Verdiencapaciteit Totaal PAUW gaat uit van een gemiddelde verdiencapaciteit van iemand met de indicatie beschut werk van ongeveer De gemeenten ontvangen van het rijk middelen die kunnen worden ingezet voor beschut werk. Gemeenten kunnen voor de financiering van beschut werk loonkostensubsidie inzetten. De middelen voor de loonkostensubsidie zijn toegevoegd aan het budget voor uitkeringen (BUIG-budget), per jaar. Hierbij opgemerkt dat het budget dat IJsselstein ontvangt van het rijk nu al niet toereikend is voor het aantal uitkeringen. Voor de kosten voor begeleiding en werkplekaanpassing wordt door het rijk gerekend met een gemiddeld bedrag van per werknemer per jaar. Dit bedrag is onderdeel van de integratie uitkering sociaal domein, component re-integratie. Als tijdelijk impuls is er ook een bonus beschikbaar voor gemeenten van maximaal per gerealiseerde plek. Deze bonus is tijdelijk maximaal voor 5 jaar, tot Overzicht kosten plek versus rijkscompensatie. Kosten beschut werk plek nieuw PAUW Compensatie rijk structureel Verschil Er is sprake van een structureel! gat van op jaarbasis tussen de kosten van een plek en het bedrag dat de gemeente van het rijk ontvangt. Dit komt overeen met hetgeen VNG en DIVOSA hebben becijferd. In het geval de proef wordt uitgevoerd als een maatwerk afspraak met WIL kunnen hier nog extra uitvoeringskosten bij komen. Ook bij PAUW kunnen er nog extra (project) kosten bij komen. Het is de vraag of deze kosten gedekt kunnen worden uit de bestaande budgetten en leidt tot extra kosten voor de gemeente. Dit hangt mede af van de wijze waarop een experiment wordt vorm gegeven. 4. Samenvattend, wensen en bedenkingen van het college bij het voorstel. Het college onderschrijft het doel dat met het voorstel wordt beoogd. Ook voor mensen met verdiencapaciteit die veel ondersteuning en aanpassingen op een werkplek nodig hebben willen we ondersteuning bieden en plekken realiseren. Nu, maar ook in de toekomst, willen we hierbij gebruik maken van de kennis en expertise van PAUW Bedrijven in welke vorm dan ook. Uiteindelijk wil de gemeente hierbij beoordeeld worden op de ondersteuning die zij biedt aan de doelgroep en niet op basis van het aantal plekken beschut werk, volgens de letter van de wet, die zij realiseert. Het college plaatst een aantal kanttekeningen bij het initiatief voorstel. Het voorstel stelt te veel het in stand houden van PAUW in zijn huidige vorm centraal en gaat minder uit van een passend aanbod voor de inwoner. Het is ook niet mogelijk om vrijvallende plekken bij PAUW aan te merken als beschut werk nieuwe stijl. Het is wel mogelijk om voor mensen met een indicatie beschutwerk een plek te creëren bij PAUW. De gemeente zou deze plekken dan (via WIL) in kunnen kopen. 6

7 Met het mogelijk inkopen en realiseren van deze plekken beschut werk nieuwe stijl bij PAUW gaat de gemeenten structurele (financiële) verplichtingen aan. Het is op dit moment voor IJsselstein maar ook voor de andere gemeenten niet mogelijk om te beoordelen of deze keuze, de voorgestelde proef, aansluit bij de keuzes die de gemeenten gaan maken in het kader van het onderzoek Wsw. Met het nu starten van deze proef zouden gemeenten voorsorteren op deze keuzes. Het college vindt dit niet wenselijk is. Zeker gezien de structurele verplichtingen die met de proef worden aangegaan. Het is beter om eerst strategische keuzes te maken ten aanzien van PAUW alvorens met experimenten te starten. Op dit moment is ook onduidelijk of er draagvlak is bij de andere gemeenten voor de proef. Dit draagvlak is van belang met het oog op de uitvoerbaarheid. Indien er geen draagvlak is bij andere gemeenten zal dit de uitvoerbaarheid sterk bemoeilijken dan wel onmogelijk maken. Zowel WIL als PAUW zijn gemeenschappelijke regelingen waarin gemeenten gezamenlijk besturen en beslissen. Ook in het geval maar één gemeente iets wil laten uitvoeren. Draagvlak is een belangrijke voorwaarde niet alleen binnen PAUW-verband maar ook binnen WILverband. De Lekstroom gemeenten voeren de Participatiewet gezamenlijk op basis van solidariteit uit. Dit is een belangrijk fundamenteel principe waarop WIL gebaseerd is. Beschut werk nieuwe stijl is onderdeel van de Participatiewet. Het college gaat er van uit dat de Lekstroom gemeenten dit ook in de toekomst op basis van gezamenlijkheid uitvoeren. Maatwerk afspraken met WIL op dit punt zijn in tegenstrijd zijn met het basis principe van WIL. Naar verwachting wordt beschut werk nieuwe stijl een verplichting voor de gemeente. Op basis van de gewijzigde regelgeving zullen de gemeente en WIL een gezamenlijk handelingskader opstellen voor beschut werk nieuwe stijl. Het is zeker denkbaar dat de gemeente via WIL in de toekomst PAUW Bedrijven inschakelt bij de uitvoering hiervan. Omdat we inwoners maatwerk willen bieden en aanbod dat aansluit bij hun talenten en kwaliteiten kunnen ook andere partijen niet op voorhand worden uitgesloten. Het college is gelet op het onderzoek naar de uitvoering van de Wsw op dit moment er geen voorstander van voor het starten van experimenten met PAUW, zeker niet als het gaat om experimenten met structurele verplichtingen. Draagvlak bij andere gemeenten voor experimenten op het gebied van beschut werk nieuwe stijl is van belang als belangrijke voorwaarde voor uitvoering. Aangezien de uitvoering is belegd in gemeenschappelijke regelingen met andere gemeenten. Het college wil daarom bij de gemeenten betrokken bij WIL en PAUW toetsen of in en in welke mate er draagvlak is voor experimenten (in de toekomst) op dit gebied, ook experimenten in lijn met het initiatief voorstel. 7