De betekenis van een füchtrechtelijk oordeel voor de beroepsaansprakelijkheid overschat?

Transcriptie

1 Mr. H. Uhenbroek en M.F. Mooibroek' Artikeen De betekenis van een füchtrechteijk oordee voor de beroepsaansprakeijkheid overschat? Jurisprudentieonderzoek toegespitst op de beroepen van advocaat, arts, notaris en accountant 1 Mr. H. Uhenbroek ís advocaat tíj Büeke De Neree NV. M.F. Mooibroek ís student Master Prvaatrecht UvA. 2 Zíe voor schattingen omtrent de hoeveeheid zaken waarin de tuchtrechteíjke procedure met de civierechteíjke procedure samenoopt: R.P.J.L.Tjíttes, asamenoop van tuchtrecht, strafrecht en privaatrecht bij beroepsaansprakeiikheida, AA '1995. nr. 2. p. 103 (híerna: Tjittes 1995): W.F.Hendríksen, L.H.Rammeüo, atuchtrecht en civie recht: zesche!den systemen: WPNR nr. 6778, p. 952 (híerna: Hendríksen en Rammeoo 20ü8). Tjittes noemt een percentage van O.5% voor medïsche zaken. terwij Hendriksen en Rammeüo voür notariëe zaken het percentage aaanzíeníjk hogera schatten tïit recent jurisprudentieonderzoek bijkt dat civiee rechters sechts incidentee doorsaggevende betekenis toekennen aan een uitspraak van de füchtrechter. Veeeer is zo'n uitspraak sechts één van de aspecten die door de civiee rechter worden meegewogen. Uit dat onderzoek bijkt ook dat de civiee rechter zijn beoordeing niet atijd vodoende begrijpeijk maakt in het icht van een voorafgaande tudïtrechteijk oordee. neiding Wanneer een beroepsbeoefenaar een fout heeft gemaakt, stapt de geaedeerde niet zeden naar de tuchtrechter. Regematig spannen kagers na een uitspraak van de tuchtrechter ook nog een civiee procedure aan om schadevergoeding van de beroepsbeoefenaar te krijgen.' De vraag rijst dan, weke betekenis een uitspraak van de tuchtrechter over het gewraakte handeen heeft voor de aansprakeijkheid van de beroepsbeoefenaar jegens de kager voor de door hem geeden schade. De Hoge Raad heeft in enkee arresten handvatten gegeven voor de beantwoording van deze vraag. De burgerijke rechter kan betekenis toekennen aan het oordee yan de tuchtrechter, maar aan het oordee van de tuchtrechter dat in strijd is gehanded met de voor de betreffende beroepsgroep gedende normen en reges kan niet zonder meer de gevogtrekking worden verbonden dat de beroepsbeoefenaar civierechteijk aansprakeijk is wegens schending van een zoïgvudigheidsnorm, zo overwoog de Hoge Raad in 1996 in het NTK/Paardekooper & Hoffman-arrest.3 n een zeven jaar ater gewezen arrest bijkt waarom. Bij de beoordeing van de vraag of een tuchtkacht gegrond is worden vogens de Hoge Raad andere maatstaven gehanteerd dan bij de beoordeing van de civiee aansprakeijkheid. Bovendien geden de mede ter bescherming van een gedaagde in HR 15 november NJ '?715 (NTK/Paardekooper & Hoffman} g een civiee procedure strekkende bewijsreges niet in een tuchtprocedure.43 De Hoge Raad aat met deze overwegingen vee open. De uitspraak van de tuchtrechter kan immers een ro speen bij de beoordeing van het gewraakte handeen, maar dat hoeft niet. De civiee rechter kan het tuchtrechteijk oordee dat in strijd met beroepsreges is gehanded dus van aanzienijk beang aten zijn om te bepaen of de beroepsbeoefenaar onzorgvudig heeft gehanded,s maar ook is mogeijk dat hij oordeet dat de uitspraak van de tuchtrechter hierbij geen ro speet, nu daarvoor andere maatstaven geden.7 Sommigen hebben betoogd dat agere rechters regematig grote betekenis toekennen aan het oordee van de tuchtrechter." Uit een anayse van rechtspraak is onze indruk dat de gewone rechter het tuchtrechteijk oordee zeker weeens van groot beang aat zijn voor de vraag of zorgvudig is gehanded, maar dat vaker voorkomt dat de tuchtrechteijke uitspraak daarbij van ondergeschikt beang is of zefs dat rechters nauweijks aandacht besteden aan een voorafgaand aan de civiee procedure verkregen tuchtrechteijk oordee. Tevens wijkt de civiee rechter in een niet gering aanta zaken af van hetgeen de tuchtrechter heeft overwogen. 2. Afüorens de onderzoeksresutaten te behandeen, is het noodzakeijk er sti bij te staan waarom de Hoge Raad signaeert dat in de tuchtprocedure 'een andere maatstaf' wordt gehanteerd. Taakundig ijken de tuchtnormen van beroepsbeoefenaren ('enig handeen of naaten in strijd met de zorg die de advocaat behoort te betrachten of strijd met hetgeen een behoorijk advocaat betaamt'9) soms erg op de civiee norm voor beroepsaansprakeijkheid ('handeen of naaten in strijd met de zorgvudigheid van een redeijk handeend en redeijk bekwaam beroepsgenoot"o). Het verschi van maatstaven moet echter worden gezocht in de verschiende kaders waarin de normen worden gebruikt. Het tuchtrecht - en dus de tuchtnorm - dient een wezenijk ander doe dan het civiee recht. Het tuchtrecht strekt tot de behartiging van het agemene beang dat gediend is met een 10 Andere maatstaven? HR 10 januari 2üü3, LJN AFO690 {Portiejenotars Y), r.o Deze overwegíng is ater herhaad ín HR 13 oktober 2006, LJN AW208ü (La Vked'Or}. Zie bijv. Rb. Utrecht 28 oktüber 2009, LJN BK1546, r.o. s.íí. Zie bijv. Rb. Middeburg 3 1 mei 2ü06, LJN AY6 155, r.a 4.1. Hendriksen en Rammeoo 2008, p. 952 en L.H. Rammeoo, awat is de ínvoed van tuchtuitspraken op civiee caims?: Advocatenbad 2010, p. 539 Art. 46 Advocatenwet. HR 9 november 1990, NJ (Speeckaert/Gradener}. i: AV&S Af. 6 - december i i

2 DE BETEKENS VAN EEN TUCHTRECHTELJK OORDEEL VOOR DE BEROEPSAANSPRAKELJKHED OVERSCHAT? goede beroepsuitoefening. Het civiee recht daarentegen is gericht op de behartiging van het individuee beang, de vergoeding van schade. De tuchtnorm en de civiee norm zijn niet zonder meer identiek, omdat de eerste niet strekt tot vaststeing van civierechteijke aansprakeijkheid en dus bescherming tegen individuee geeden schade." Deze benadering van de normen verdient reativering. Om de tuchtrechteijke aansprakeijkheid van een arts vast te steen, toetst de medische tuchtrechter meesta aan de norm van art. 47 id 1 sub a Wet op de beroepen in de individuee gezondheidszorg: (kort weg) het handeen of naaten in strijd met de zorg die de arts behoort te betrachten jegens de patiënt of diens naaste betrekkingen. Deze norm heeft in ieder geva mede tot doe het beang van de patiënt te beschermen. En wat te denken van art. 48 id 7 Advocatenwet: "de raad spreekt, indien de kager daarom verzoekt, [uit] (...) of de advocaat (...) jegens [de kager] de zorgvudigheid heeft betracht die bij een behoorhjke rechtshupverening betaamt"? Een dergeijke uitspraak strekt duideijk tot bescherming van het individuee beang van de kager. De tuchtnorm is bovendien een open norm, die in de praktijk door tuchtrechters vaak ook weer wordt ingevud met civierechteijke normen.'2 Het zou gekunsted aandoen indien de civiee rechter in deze gevaen zou overwegen dat de tuchtnorm een wezenijk andere is dan de civiee norm. Wanneer men ten sotte afschrikking as één van de doeen van het aansprakeijkheidsrecht beschouwt,'3 in zoverre dat de aansprakeijkheid van de ene beroepsbeoefenaar het efrect heeft dat een andere beroepsbeoefenaar zijn handeen aanpast, wordt daarmee (mede) het agemeen beang (van reguering van de beroepsbeoefening) ook door de civiee rechter gediend. De steing dat in ae gevaen de tuchtnorm een wezenijk andere maatstaf is dan de civiee norm, is ons inziens dan ook niet onweeregbaar. Dat een tuchtrechteijke procedure niet (primair) tot doe heeft civierechteijke aansprakeijkheid vast te steen, maakt dit niet anders. 11 0verígens open de meningen uíteen over weke rechter een strengere maatstaf mag hanteren ter beoorde!íng van het handeíen van de beroepsbeoefenaar. A. Hammersteín, Tuchtrecht mag afwijken van bíírgeríjk recht', WPNR 2012, p en W.C,. Huíjgen en A.J.H. Peysier, De wetgevkng op het notarisambt, Deventer: Kuwer 2001, p. 57, waarin wordt betoogd dat het tuchtrecht een strengere maatstaf mag hanteren, staan op dít punt tegenover TjítteS 1995, p. 107 en p.c. Van Es, anotariee tuchtrecht en cívíe recht; meten met twee maatmannen?: in: A.Cí. Castermans e.a. (red.), De maatman kn het burger0k recht, Deventer: Kuwer 2ü08, p , p. 216 (híerna: Van Es 2008). 12 Bijv.: RT( Zwoe 26 aprí LJN YG2878. waarin het Coege de geheímhoudingspicht van de hupverener baseert op art. 7:4S7 BW en KvT Arnhem 16 december 2010, LJN YC0584, waarín de Kamer op grond van een uítspraak van de Hoge Raad (dat vomachtverening níet een rechtsverhoudíng schept op grond waarvan de gevomachtigde gehouden ís zich te verantwoorden tegeríover anderen dan de vomachtgever) concudeert dat de handewíjze van de notaris niet onjuist ís. 13 'N.VariBoom,Effcacousenforcementkncontractandtort.DenHaag:Boom 2ü06, p. 18. De Hoge Raad spreekt ín Portieje/notaris Y ook van andere bewijsreges, die de gedaagde in de civiee procedure beschermen en die niet geden in de tuchtprocedure. De tuchtrechter is, anders dan de civiee rechter, niet gebonden aan rormee bevvï3srege}s. Waarheidsvinding heeft bij de tuchtrechter een grotere ro.í" Kagers kunnen bij de formuering van de kacht worden gehopen door de tuchtrechter en daarbij kan deze soms ook buiten de grenzen van de kacht zoas die is ingediend onzorgvudigheden vaststeen." De civiee rechter is echter in beginse gebonden aan feiten die hem in de procedure ter kennis zijn gekomen of gested zijn door partijen en mag deze niet ambtshafüe aanvuen.'6 Overigens kan het afwijken van het oordee van de tuchtrechter worden verkaard uit de zefstandigheid van de civiee rechter ten opzichte van de tuchtrechter. Ook indien de civiee rechter dezefde beoordeingsmaatstaf as de tuchtrechter zou aanhouden, heeft hij de vrijheid zef te bepaen or sprake is van overschrijding ervan. Hij oordeet immers autonoom van de tuchtrechter.17 Uiteraard dient de civiee rechter ook te toetsen aan andere vereisten om tot aansprakeijkheid te kunnen concuderen: het bestaan van schade, causaiteit, en eventuee eigen schud. De betekenis van een tuchtrechteijk oordee in de civiee procedure komt ook aan de orde in het Tefout-arrest.18 n dit arrest overwoog de Hoge Raad dat de civiee rechter bij de beoordeing van medisch handeen van een arts zijn oordee over dat handeen vodoende begrijpeijk moet maken in het icht van het oordee van de (medische) tuchtrechter. Bij de motivering van een afwijking vat, vogens de Hoge Raad, voora te denken aan verkaringen van deskundigen.'9 Deze overwegingen impiceren dat de uitspraak van de (ín ieder geva medische) tuchtrechter van dermate gewicht moet worden beschouwd, dat daarop niet zomaar - niet or nauweijks gemotiveerd - een oordee van de civiee rechter mag vogen dat daar haaks op staat. Dat is ogisch, want de civíee rechter mist doorgaans de expertise om medísch handeen te beoordeen, terwij de medische tuchtcoeges deze we in huis hebben. Een uitspraak van de medisch tuchtrechter wordt dan ook vaak as 'deskundigenrapport' in de civiee procedure ingebracht.2o De vraag is hoever de essentie van het refout-arrest reikt. Gedt de motiveringspicht bij het afwijken van het oordee van de tuchtrechter aeen bij situaties waarin de civiee rechter niet üver de nodige deskundigheid beschikt om een oordee te veen or ook in situaties waarin hij - zonder deskundige voorichting ig 20 Van Es 2008, p. 2í9. Bijv.: RTCí ZwoHe 8 november 2012, LJN YC2405, waarin het Coege buiten de kacht orn opmerkt dat de versageggíng van de arts as sumríïier moet worden beschüuwd. Afgezien van feiten van a{gemene bekendheïd. Van Es 2008, p HR '12 jui 20ü2, LJN AE532 (Tefout}. Door sommigen ís naar aaneífüng van het Tefout-arrest dan ook geconstateerd dat de (mefüsche) tuchtnorm en de cíviee aansprakehjkheidsnorm zeer dicht tey4en ekaar aan íggen. Zie p.c.s. Van Wijmen in diens noot bij HR 12 juí 2002, NJ H.J.J. Leenen e.a., Handboek Gezondhekdsrecht dee Ï, Den Haag: BJu 2011, p. 418.» #, # 2'8 Af. 6 - december 20'3 AV&S

3 í? j DE BETEKENS VAN EEN TUCHTRECHTELJK OORDEEL VOOR DE BEROEPSAANSPRAKEL?JKHED OVERSCHAT? «zef tot een oordee kan komen?2' n paragraaf 6 komt nader aan de orde hoe de civiee rechter in de praktijk zijn van de tuchtrechter afwijkende oordee motiveert. 3. Onderzoeksresutaten Bij het in kaart brengen van hoe feitenrechters omgaan met tuchtrechteijke uitspraken hebben wij in de periode van uitspraken van de civiee rechter waaruít van een tuchtrechteijke voorgeschiedenis bijkt, geïnventariseerd (tabe '). Ae uitspraken hebben betrekking op de beroepsgroepen van artsen, advocaten, notarissen en accountants. De indeing heeft aereerst paatsgevonden op basis van het antwoord op de vraag of de civiee rechter in enig opzicht van de tuchtrechteijke uitspraak is afgeweken. ndien geconstateerd werd dat het antwoord ontkennend uidde, is vervogens gekeken weke ro het tuchtrechteijk oordee heeft gespeed bij de beoordeing door de ci- viee rechter. Dat kan variëren van een grote ro tot die van sechts een factor die van beang was. Bij de constatering dat we van het oordee van de tuchtrechter is afgeweken, is de aard van de afwijking ingedeed in vier te onderscheiden subcategorieën. Bij deze subcategorieën is voornameijk geet op de motivering die de civiee rechter heeft gegeven om zijn van de tuchtrechter afwijkende oordee (vodoende) duideijk te maken. Ten sotte zijn ook zaken gevonden, waarbij de ctviee rechter niet is ingegaan op de (on)rechtmatigheid van het handeen. Dit kan zijn omdat de uitspraak een tussenvonnis/arrest is (waarbij het vervog niet was te achterhaen), or omdat de schade of causaiteit ontbreekt en de civiee rechter het daarom overbodig achtte om op de onrechtmatigheid van het gewraakte handeen van de beroepsbeoefenaar in te gaan. Tabe 1. Anayse van civierechteijke zaken met een tuchtrechteijke voorgeschiedenis ' BEROEPSGROEP AANTAL GEVON- DEN ZAKEN MET TUCHTPROCE- DURE VOORAF GEEN AFWJKNG VAN OORDEE TUCHT- RECHTER Zeer grote/ doorsazgevende ro füchtr. uitspraak On«1ergeschikte ro tuchtr. uitspraak EEN OF MEER AFW- KNGEN VAN OORDEEL TUCHTRECHTER BEROEPSFOUT DOOR CVELE RECHTER (NOG) NET VASTGE- STED V' Want: tussenvonnis/ arrest Want: schade/ causaiteit ontbreekt Í j Accountants o o 2 1 Adyocaten o Medici í Notarissen 20 o 9 5 o o o 2 4 TOTAA S Totüa: 28 ji : 4 " Ondanks tuchtrechteijke gegrondverkaring van de kacht is onvodoende gested om onrechtmatih onzorgvudig handeen aan te nemen, zonder inhoudeijk commentaar van civiee rechter op tuchtuitspraak. Ondanks tuchtrechteijke gegrondverkaring van de kacht is onvodoende gested om onrechtmatig onzorgvudig handeen aan te nemen, met inhoudeijk commentaar van civiee rechter op tuchtuitspraak. Tuchtrechteijke uitspraak heemaa buiten beschouwing geaten (tuchtuitspraak niet meegewogen om uiteenopende redenen). V Ondanks tuchtrechteijke ongegrondverkaring van de kacht is vodoende gested om onrechtmatig onzorgvudig handeen aan te nemen. 21 Vg. S.H.E. Janssen, akosten van de tuchtrechtprocedure en art. 6:96 BW: NbBW 2003, nr. 3, p. 39. i AV&S Af, 6 - december 20'3 2'9 : ii j.1 [ 'i Í í } í ií!

4 DE BETEKENS VAN EEN TUCHTRECHTELJK OORDEEL VOOR DE BEROEPSAANSPRAKELJKHED OVERSCHAT? 4. Geen afwijking/grote betekenis van de sages, van de verwptbaarheid van de steers van het rapport tuchtrechteiike uitspraak en van de schade die hierdoor is veroorzaakt [...]'.24 Een tweede verkaring voor een grote invoed van het tuchtrechteijke oordee, zonder dat sprake ijkt te zijn van een vaktechnisch aspect dat de civiee rechter niet zef zou kunnen beoordeen, kan worden gevonden in de uitgebreide aard van het onderzoek met betrekking tot het gewraakte handeen dat de tuchtrechter heeft (aten) verricht(en). Nadat de Deken uitgebreid onderzoek had gedaan naar de (on) juistheid van de door een advocaat gehanteerde tarieven, overwoog het Hof van Discipine op basis van dit onderzoek dat sprake was van excessief decareren en egde de advocaat de maatrege van berisping op. Vervogens vogde de civiee rechter dit tuchtrechte?ijk oordee zonder a te ingewikked te doen: dat sprake was van excessief decareren 'behoeft, na tuchtrechteijke vaststeing in twee ínstantíes, verder geen betoog.' 25 Bij een dergeijke uitgebreide anaíyse van de tuchtrechter ziet de civiee rechter kenneijk geen aaneiding zer onderzoek te doen verrichten en/of van het tuchtrechteijke oordee af te wijken.2a Ten sotte kan een grote invoed van het oordee van de tuchtrechter worden geconstateerd in zaken waarin de tuchtrechter heeft geoordeed dat sprake is van ernstig wangedrag en dat uitvoerig heeft beargumenteerd. De registratie in het BG-register van de psychtater die zijn patiëme jarenang misbruikte, werd door het Centraa Thchtcoege voor de Gezondheidszorg doorgehaad.27 De civiee rechter eidde vervogens vrijwe aeen uit het tuchtrechteijke oordee af dat sprake was van onrechtmatig onzorgvudig handeen en baseerde zefs het bestaan van schade bij patiënte en de causaiteit op hetgeen de tuchtrechter had overwozen.28 n de període van a2 kreeg ín 10% van de onderzochte zaken het oordee van de tuchtrechter een zeer grote ro toegekend.22 De civiee rechter overweegt dan dat het tuchtrechteijk oordee zeer zwaarwegend, zo niet doorsaggevend is om de voor de aansprakeijkheid reevante normoverschrijding vast te steen. Soms is dat begrijpeijk, omdat het handeen betreft dat de civiee rechter niet kan beoordeien omdat hij daarvoor niet de deskundigheid heeft. Duideijk is dat de civiee rechter voor het beoordeen van een medische ingreep van een arts of het afgeven van een controeverkaring door een accountant voedig eunt op medische respectieveijk financiëe expertise van hetztj de tuchtrechter, hetzij deskundigen. De civiee rechter za zich zonder contra-expertise in dergeíjke zaken a sne conformeren aan het oordee van de - deskundige - tuchtrechter. Soms is daarentegen vanuit het perspectief van deskundigheid niet duideíjk waarom de civiee rechter besuit het oordee van de tuchtrechter zonder meer te vogen. Dat de Rechtbank Amsterdam een doorsaggevende ro voor de uitspraak van het Coege van Beroep voor het bedrijfseven toekende bij het beoordeen van de wijze waarop accountants van KPMG het decaratiegedrag van Bram Peper onderzochten, hun bevindingen omtrent de functionaiteit van uitgaven hadden verwoord en de betekenis van die bevindingen hadden verduideijkt, ijkt athans niet specifiek afhankeíjk te zijn van bijzondere expertise van het Coege.23 De gewone rechter za dergeijk gewraakt handeen immers vaak zef kunnen beoordeen. Daarom dient in deze zaak een andere verkaring te worden gezocht voor de grote invoed van het oordee van de tuchtrechter. n dit geva kan gekeken worden naar de door de tuchtrechter gebruikte kwaificaties om het gewraakte handeen te duiden in combinatie met de opgeegde maatrege. Het Coege van Beroep voor het bedrijfseven had overwogen dat de accountants 'ernstig tekortgeschoten' waren in hun verpichtingen vodoende onderzoek te doen en bevindingen juist te presenteren en de juiste concusies te trekken, waarbij hen een berisping was opgeegd. De rechtbank overwoog vervogens ín kort geding dat hieruit vogt'dat de door het CBB geïncrimíneerde gedeeten uit het rapport van KPMG in hoofdzaak de aaneiding hebben gevormd tot de ontsagname van [A.P.]. Hiermee is in hoge mate aannemeijk dat de bodemrechter za uitgaan van de onzorgvu[dígheíd van de geïncrirrúneerde pas- 22 Zíe voor een kenneíjk doorsïaggevende ro voor het tuchtrechteíjke oordee bíjv. Rb. Dordrecht 7 jui 20'O, LJN BNü803 (waarín wordt overvvogen dat 'geet op de utspraak van de Raad van Disckpkne moet worden geoordeed dat het handeen van {advocaat í en advocaat 2] maatschappe5k onzorgvudig was'); Rb. Akmaar 3 oktober LJN AE8326 (waarin wordt geoordeed dat met de uítspraak van het mefüsch tuchtconege avast staata dat de arts net de zorgvudghe!d díe van een redeijk bekwaam en redeijk handeend huísarts verwacht mag worden in acht heeft genomen); Rb. Rotterdam í 5 oktober 2008, LJN BG2530 (waarin de rechtbank üordeet dat auit de utspraak van de tuchtrechter vcïgt dat {ekseres sub b? rúet heeft gehanded zoas van een mrgvu«hg handeend accountant knn worden vemachta}. 23 Rb. Amsterdam 24 oktober 2002, LJN AE Ä +4h-? Geen afwijking/de tuchtrechteoke uitspraak van ondergeschikt beang m veruit de meeste gevaen waarin de civiee rechter niet afwijkt van het oordee van de tuchtrechter (círca 50% van ae onderzochte uitspraken), speet de tuchtrechteijke uitspraak een ondergeschíkte ro. Dat wi zeggen dat de civiee rechter bij de beoordeing van het gewraakte handeen van de beroepsbeoefenaar in ijn met de uitspraak van de tuchtrechter oordeet, maar dat de betekenis van de tuchtrechteijke uitspraak in deze gevaen niet groot, aat staan doorsaggevend bijkt te zijn voor dat oordee. Veeeer is dan de uitspraak van de tuchtrechter sechts één factor die heeft meegewogen om te bepaen of de beroepsbeoefenaar zich redeijk handeend en redeijk bekwaam heeft gedragen. Daarbij kan het zijn dat de civiee rechter overweegt dat de tuchtnorm en de cíviee aansprakeijkheidsnorm vrijwe de Rb. Amsterdam 24 oktober LJN AE9353, r.o. 9. Rb. Haaríem 14 apri 2010, LJN BM1389, r.o. s.s. Zie echter Hof 's-hertogenbosch 15 mei , LJN CAC069, r.o , waarín het hof overwoog dat het, indien de Deken. de Raad van DiscipHne en het Hof van Díscípíne achtereenvogens hebben geoordeed dat de kacht van excessíef decareren ongegrond is, niet reeds op grond híervan moet oordeen dat van excessief decareren zeen sprake is. CTG 1 jui 2008 (2007{276). Rb. Utrecht 28 oktober 2009, LJN BK n hoger beroep beef dít oordee ín stand (Hof Amsterdam 2 augustus LJN BR4200). ( «1 í 220 Af. 6 - december 2ü'3 AV&S

5 DE BETEKENS VAN EEN TUCHTRECHTELJK OORDEEL VOOR DE BEROEPSAANSPRAKEL?JKHED OVERSCHAT? e 4 zefde zijn, maar dat het oordee van de tuchtrechter over de overschrijding van deze norm niet zonder meer doorsaggevend is voor zijn eigen oordee.29 Evenmin doorsaggevend voor de vaststeing van een civiee normoverschrijding bijkt de zorgvudigheidsverkaring van art. 48 id 7 Advocatenwet die de advocatentuchtrechter kan uitspreken (zie hiervoor). De gewone rechter voet zich niet aan zo'n vaststeing gebonden.3o" n sommige gevaen is zefs weiswaar in ijn met het oordee van de tuchtrechter geoordeed, maar onteent de civiee rechter aan dat oordee bij zijn beoordeing van het gewraakte handeen geen enkee betekenis, athans niet voor zover kenbaar uit de uitspraak Het afwjken van de tuchtrechteijke beoordeing n ruim 25% van de 105 onderzochte uitspraken wordt door de civiee rechter van het tuchtrechteijke oordee afgevveken, Dergeijke afwijkingen kunnen worden onderverdeed in vier categorieën (zie tabe). Tijdens het onderzoek is in het bijzonder gekeken in hoeverre de civiee rechter zijn oordee in het icht van de tuchtrechteijke beoordeing vodoende begrijpeijk probeert te maken. 6.1 () 7?ichtrechteijke gegrondverkaríng van de kacht, onvodoende gested voor onrechtmatig handeen. Geen commentaar op oordee van de tuchtrechter n het merendee van de gevaen waarin de civiee rechter het tuchtrechteijke oordee passeert, üordeet hij dat, ondanks een gegrond bevonden tuchtkacht, onvodoende is gested om een onrechtmatige onzorgvudigheid van de beroepsbeoefenaar aan te nemen. Zijn van de tuchtrechter afwijkend oordee motiveert hij dan outer met een verwi3- zing naar de andere aard van de tuchtrechteijke procedure/ maatstaf, dan we met de opmerking dat de civiee rechter niet gebonden is aan hetgeen de tuchtrechter heeft overwogen. Typerend voor afwijkingen in deze categorie is dat de civiee rechter ter rechtvaardiging van zijn oordee geen inhoudeijk commentaar evert op de overwegingen van de tuchtrechter. Dat is vanuit het argument zef gezien ook niet 29 Bijv. Rb. Rotterdam 28 maart 2012, LJN BW4612, r.ü. 4.5 (rechtbank overweegt dat a[hoewe de notarks ge?jk heeft as ZU stet dat de tuchtrechte0ke uktspraak raet zonder meer doorsaggevend is, ] kan daaraan zeker gewkcht toekomen. De tuchtrechter heeft kmmers. ukt een gedegen achtergrondkennks over de beroepsuitoefening door notarkssen, geoordeed aan de hand van in WeZen dezeffde norma}. Zie 00k Rb. UtreCht 15 februari 2012, LJN BV732ü, r.o. 4.2 (waarin de rechtbank oordeet dat ade norm waaraan de handeingen van {gedaagde? kn het kader van de beroepsaansprakegkhekd moet worden getoetst, [...] voort [voeït ukt art?ke 46 Advocatenwet. n dkt artike ís bepaad dat een advocaat b5 de uitoefening van zijn beroep wordt geacht de zorgvudighekd te betrachten dke van een redeïjk handeend en redeïjk bekwaam vakgenoot mag worden verwachta}. 30 Rb. Arnhem 7 november 2ü(17, LJN BB8054, r.o Zie ook S. Boekman, F.A.W. Bannier, Advocatentuchtrecht, Deventer: Kuwer 20'2, p Tjittes betoogt dat deze tuchtrechteijke bepaing (vroeger art. 48 id 6 Advocatenwet) overeenstemt met de civíee norm voor beroepsaansprakeijkheid, zodat met de overtreding van de tuchtnorm de civiee onrechtmatígheid in begknse zou vaststaan. Tjittes 1995, p Bíjv. Rb. Dordrecht 20 juni 2012, LJN BW9813 en Rb. Amsterdam 6 juni 2012, LJN BX221ü. nodig; de andere aard van de tuchtprocedure is vodoende om een andersuidend oordee van de civiee rechter te kunnen rechtvaardígen zonder verder in te gaan op de overwegingen van de tuchtrechter. Hieronder bijkt tot weke situaties dit kan eiden. Ten eerste kan het (geringe) verwijt dat de beroepsbeoerenaar gemaakt wordt reden voor de civiee rechter zijn geen onrechtmatige onzorgvudigheid aan te nemen. Een tuchtrechteijke correctie is voor bepaade handeingen - in het kader Van ering VOOr zowe de beroepsbeoefenaar zef as de andere beroepsgenoten - nu eenmaa nodig, ook a is sechts sprake van een nauweijks aakbare gedraging.33 De civiee rechter kan in de daaropvogende aansprakeijkheidsprocedure oordeen dat een dergeijke (tuchtrechteijke) aakbaarheid onvodoende is om van een (civierechteijke) tekortkoming of onrechtmatigheid te spreken.34 Het schenden van het beginse van hoor en wederhoor bij het opsteen van een rapport35 of het niet in acht nemen van de daarbij horende beroepsnormer!a wordt door de tuchtrechter bestraft, maar hoeft niet te eiden tot een onrechtmatige gedraging indien de bevindingen in de rapportage op zichzer niet onjuist zijn. Ten tweede is in sommige gevaen het outer verwijzen naar de tuchtrechteijke uitspraak waarbij een kacht over bepaad handeen van de beroepsbeoefenaar gegrond is verkaard niet genoeg voor de civiee rechter om van de juistheid van een steing uit te gaan. Een cíënte díe zich er bij de Kamer Van Toezicht üver had bekaagd dat haar notaris niet gewezen had op de risico's van zuivere aanvaarding van een naatenschap kreeg geijk: de Kamer vond dat het op de weg van de notaris had geegen zijn steing dat hij we aan zijn informatiepicht had vodaan, te onderbouwen. Dit kon hij in de ogen van de Kamer onvodoende en daarom kreeg hij een waarschuwing.37 De rechtbank vond echter dat de ciënte onvodoende had gested en oordeede dat sechts verwijzing naar het tuchtrechteijke oordee onvodoende was om aan de stepicht van art. 150 Rv te vodoen. Daardoor kwam in de civiee procedure niet vast te staan dat de notaris zijn informatiepicht had geschonden.38 n een ander geva werd de notaris, die naar het oordee van de Kamer van Toezicht kaagster in een astige positie paatste door tegen haar wi een exoneratiecausue in een vaststeingsovereenkomst te handhaven, daarvoor berispt. Toen kaagster in de civiee procedure onder verwijzing naar dit oordee aanvoerde dat de notaris bij de afhandeing van de transactie jegens haar onrechtmatig had gehanded, werd vervogens overwogen dat uit de uitspraak van de tuchtrechter niet kon worden 33 Daarbij mnet wnrden bedacht dat de tuchtrechter met de maatrege van waarschuwing formee een zakeijke terechtwijzíng van de beroepsbeoefenaar beüogt, en níet per definitie wí aangeven dat sprake is van aakbaar handeen. Zie voor medici de Mí op de Wet B(J; Kamerstukken ÏÏ 1 985/ , nr. 3, p Hof Arnhem 6 maart 20ü7, LJN BA Rb. -Gravenhage 20 januarí , LJN BL9725, waarfö de tuchtrechter een accountant een berísping gaf voür het schenden van hoor en wederhoor maar de civíee rechter vond dat niet onrechtmatig was gehanded. 36 Rb. Arnhem 20 oktober 2004, LJN AR KvTArnhem 18februarí200(07.831/2009/923). 38 Rb.Arnhern5januari2(?L}NBP1897. AV&S Af. 6 - december 20'3 22'

6 DE BETEKENS VAN EEN TUCHTRECHTELJK OORDEEL VOOR DE BEROEPSAANSPRAKELJKHED OVERSCHAT? opgemaakt dat aanvaarding van de causue door zijn ciënte onder deze omstandigheden niet rechtsgedig zou zijn."g Wanneer eiser de gestede civiee normoverschrijding van de beroepsbeoefenaar zo beargumenteert dat deze verschit van de kacht die door de tuchtrechter gegrond is verkaard, igt afwijking van het oordee van de tuchtrechter eerder voor de hand, aeen a omdat het gestede onrechtmatig handeen niet voedig overeenkomt met de gegronde kacht. Dat verkaart waarom het kan voorkomen dat ondanks een tuchtrechteijke schorsing geen sprake is van onrechtmatig handeen: de steingen zijn dan onvodoende (concreet) onderbouwd."o Een gegronde tuchtkacht kan vanuít het oogpunt van zefstandige (bewijs)waardering niet dienen ter vervanging van het everen van bewijs. Dat werd duideijk in de zaak waarin een procespartij onder verwijzing naar de uitspraken van de Raad van Discipine en het Hof van Discipine meende dat een advocaat bij de overbetekening van een incassodagvaarding aan een betrokkene zijn geheimhoudingspicht jegens kagers had geschonden en informatie aan die betrokkene had verstrekt die de procespositie van kagers jegens de betrokkene kon schaden. Toch stond onrechtmatig handeen voor de civiee rechter niet yast: "[v?an [gedaagden] had minimaa mogen worden verwacht dat zij ook de gewraakte incassodagvaarding zef zou[den? hebben overgeegd teneinde de rechtbank in staat te steen zefstandig een oordee te veen over de gestede schending van de geheimhoudingspicht door hetgeen daarin is opgenomen.?' Onzorgvudigheid van de advocaat werd dan ook niet door de civiee rechter geconstateerd. Het afwijken van het tuchtrechteijk oordee met de enkee verwijzing naar de andere aard van de tuchtprocedure/ maatstaf kan soms as een dooddoener overkomen, zeker as de tuchtrechter spreekt van ernstíge missagen en een van de zwaardere tuchtrechteijke maatregeen heeft opgeegd maar de civiee rechter desondanks niet tot een onrechtmatige onzorgvudigheid concudeert ao Hof 's-hertogenbosch 27 maart 2012, LJN BWO325. Rb. Rotterdam 22 juí 20C9, LJN BJ5450. Rb. Arnhem 19 september 2012, LJN BX8876. Zie Hof eeuwardeíí 7 februari 20'2, LJN BV6695 (waarbij een advocaat door de tuchtrechter voorwaardeíjk was 'g,eschorst omdat híj zich eígenmachtíg zekerheid had verschaft voor de vodoening van zijn decaraties (Hof van Discipine 15 mei 2ü09, LJN YAü535). maar de civiee rechter oordeede dat füt níet zonder meer tot een civierechteíjke normschendíng eídde) en Hof Amsterdam 13 december 2011, LJN BU8763, {waarïn het Hof van Díscipíne een advocaat voorwaardeijk had Hesch«:ïrst wegens het onvodoende vergevvkssen van de (deugdeíjkheid van de) motíeven van kaagster om Been toevoegng te wien, het naaten dit schrífteijk te bevestigen en het jegens kaagster hanteren van een ontoeaatbare financíëe constructie maar de cívíee rechter toch vond dat onvodoende was gested voor wanprestatie/onrechtmatíge daad). Zíe ten sotte Hof Amsterdam 13 december 201 1, LJN BX7865, waarbij rechtbank en hof ondanks een tuchtrechteíjk schorsing van een advocaat asnog overwogen dat füt níet zonder meer tot cívierechteijke aansprakeijkheid van de aansprakeijk gestede advocaat eídt. 6.2 (Ï)Tuchtrechteijkegegrondverkaringvande kacht, onvodoende gested voor onrechtmatig handeen. Commentaar op oordee van de tuchtrechter Andere afwijkingen van het tuchtrechteijk oordee worden duideijk meer gemotíveerd dan met sechts een verwijzing naar de andere aard van de tuchtprocedure/maatstaf of de niet-gebondenheid aan een tuchtrechteijke uitspraak. n tegensteing tot de gevaen in categorie, is de civiee rechter het bijkens de in deze categorie ondergebrachte uitspraken inhoudeijk niet eens met hetgeen de tuchtrechter heeft overwogen. Het tuchtrechteijk oordee wordt derhafüe niet opzijgezet door een verwijzing naar de andere aard or maatstaven van de tuchtprocedure, maar door gebreken in dat oordee te constateren. Dit kan zijn omdat de civiee rechter bevindingen uit een andersuidend deskundigenrapport overneemt.43 n een enke geva overtuigen de overwegingen van de tuchtrechter de civiee rechter niet, omdat daarin van een naar zijn mening onjuiste opvatting is uitgegaan."" n deze categorie gaat de civiee rechter er kenneijk van uit dat het tuchtrechteijk oordee over het handeen niet zomaar gepasseerd kan worden. Een gemotiveerde afwijking die in deze categorie thuishoort betreft niet atijd een vaktechnisch aspect dat de civiee rechter niet zef zou kunnen beoordeen. Wat betreft de medische beroepsgroep vat dan bijvoorbeed te denken aan het informed consent-vraagstuk. Dat is immers een aspect dat de civiee rechter zef zou kunnen beoordeen. Een tandarts die door de tuchtrechter voor een ingreep op de vingers werd getikt, omdat hij deze vogens de tuchtrechter niet had mogen uitvoeren, vond de civiee rechter vervogens aan zijn zijde. Deze vond het juist reevant dat de patiënte informed consent had vereend voor de ingreep. Verder achtte hij van beang dat patiënte en het tuchtcoege geen concrete aternatieven voor de gewraakte behandeing hadden genoemd. De bewuste ingreep everde vogens de civiee rechter dan ook geen toerekenbare tekortkoming van de tandarts op.'5 Overigens beschikt soms, behave de tuchtrechter, ook een speciae civiee rechter over deskundigheid om het gewraakte handeen te beoordeen. n de door de Vereniging van Effectenbezitters bij de Ondernemingskamer tegen (de bestuurder van) beursfonds Landis aanhangig gemaakte, op een enqfüte gevogde procedure waarín werd gevorderd vast te steen dat bij t.andis sprake was geweest van wanbeeid, kwam ook het optreden van de accountant van Landis aan de orde. De Vereniging van Effectenbezitters stede zich op het standpunt dat Landis en haar bestuurders, hun picht tot het voeren van een juiste administratie stesematig hadden verzaakt en daardoor het beeggend pubiek ernstig hadden miseid. Daarbij baseerde zij zích onder meer op een tegen de externe accountant van Landis gewezen uitspraak van de Raad van Tucht. De accountant was door de raad geschorst, omdat hij ten onrechte een goedkeurende verkaring had afgegeven met betrekking tot een tweeta Rb. Arnhem 28 september 2üü5, LJN AU5588. Rb. Dordrecht 28 maart 2007, LJN BA1996. Rb.Arnhem 12januarí20LJNBP905. t # # 222 Af. 6 - december 2013 AV&S

7 1 Í ) J' 4 jz jaarrekeningen van Landis. Hij had tegen deze besissing hoger beroep ingested en in de civiee procedure werd zijn beroepschrift door een Landis-bestuurder geproduceerd. n het beroepschrift stond, kort gezezd, dat afgezien van de reorganisatievoorziening ook overigens uit de bewuste jaarrekening beek weke asten ten aste van het eihen vermogen waren gebracht. De Ondernemingskamer overwoog dat 'dit betoog haar niet ongegrond voorkwam' en oordeede dat bij deze stand van zaken niet kon worden aangenomen dat op de door de onderzoekers veronderstede wijze operationee veriezen buiten de winst-en-veriesrekening zijn gehouden."" Het oordee van de Raad van Tucht werd in het icht van de tuchtrechteijke beoordeing dus - nauweijks begrijpeijk gemaakt - door de Ondernemingskamer gepasseerd. De verwijzing naar het beroepschrift is athans we erg summier. 6.3 () Tuchtrechte0ke uitspraak heemaa buiterx beschouwing geaten Er zijn verschiende situaties waarin de civiee rechter oordeet dat de tuchtrechteijke uitspraak buiten beschouwing geaten moet worden. Aereerst komt in een enke geva voor dat de civiee rechter oordeet dat de verschiende aard van de maatstaven ervoor zorgt dat de tuchtuitspraak in beginse buiten beschouwing geaten moet worden."" n de tweede paats kan het zijn dat hoger beroep is aangetekend in de tuchtrechteijke procedure, waardoor de tuchtuitspraak nog niet onherroepeijk is. Dat kan voor de civiee rechter reden zijn om (nog) geen ro toe te kennen aan de tuchtrechteijke beoordeing."" ndien beroepsbeoefenaars voor de tuchtrechter geen openheid van zaken geven, en deze weinig heeft kunnen vaststeen, za voor de tuchtuitspraak in de daaropvogende civiee procedure geen ro weggeegd zijn. De civiee rechter oordeet dan nameijk dat hij om die reden aan de tuchtrechteijke uitspraak kan voorbijgaan."g Het komt voor dat de beroepsbeoefenaar in de civiee procedure een ander standpunt inneemt dan in de tuchtprocedure. De civiee rechter za dit standpunt dan op zichzef - os van het gevoerde vervveer in de tuchtprocedure - beoordeen.5o Een in de tuchtprocedure aangevoerde steing kan echter in sommíge gevaen toch weer we een ro speen bij de beoordeing van de geoofwaardigheid van een in de civiee procedure aangevoerde steing, zo bijkt uit een arrest van het Hof Amsterdam: "(...). We vat op dat het verweer dat door [geïntimeerde? in de onderhavige procedure wordt gevoerd, moeiijk 46 Hof Amsterdam (OK) 15 december 20 11, LJN BUB414, Ï.o Rb. Middeburg 31 meí 2006, LJN AY Rb. Zwoe-Leystad 25 oktober 2(112, LJN BY' Rb. Utrecht 15 februarí 2012, LJN BV7320, waarín werd overwoberí dat een advocaat geen beroepsfout had gemaakt. "Dat de Raad [van Discipine, red.] de kacht van í eiser? gebrond heeft verkaard doet aan dit oürdee niet af, nu de Raad de kacht met name gegrond acht vanwege het naaten van (gedaagde om duídeijkheíd te verschaffen omtrent de g,anz van zaken, zodat de Raad niet heeft kunnen vaststeen wat er precïes is gebeurd en waai'om (gedaagde} heeft gehanded zoas hij heeft gedaan. Ook heeft de Raad de antecedenten van [gedaazde? aten meewegen? (r.o. 4.5). 50 Rb.Anhem8mei20L]NBQ6610. DE BETEKENS VAN EEN TUCHTRECHTELJK OORDEEL VOOR DE BEROEPSAANSPRAKELJKHED OVERSCHAT? te rijmen is met het verweer dat hij in de tuchtrechteijke procedure heeft gevoerd. (...) Een en ander draagt niet bij aan de geoofwaardigheid van de verweren van [ge'íntimeerde?."sí Ook het bij de tuchtrechter verstek aten gaan kan in bepaade gevaen ervoor zorgen dat de civiee rechter de tuchtrechteijke feitenvaststeing buiten beschouwing aat. De tuchtrechter heeft de steingen van kager dan immers niet in het icht van het weerwoord van de beroepsbeoefenaar kunnen beoordeen!' 6.4 (ív) Ondanks tuchtrechteijke van de kacht is vodoende gested om onrechtmatig onzorgvudig handeen aan te nemen Tot sot worden zaken onderscheiden waarbij in weerwi van een ongegrond bevonden tuchtkacht de civiee rechter concudeert dat onzorgvudig is gehanded. Ook bij deze categorie afwijkingen wordt verwezen naar de andere aard van de tuchtprocedure/maatstaf of de niet-gebondenheid aan de tuchtuitspraak as basis voor het afwijken van het oordee van de tuchtrechter.53 Wanneer het handeen betreft ten aanzien waarvan de tuchtrechter expertise heeft, za de afwijking moeten worden gemotiveerd met een andersuidend deskundigenrapport.s" Opmerkeijk is echter dat de civiee rechter in zo'n geva zijn oordee niet atijd (vodoende) begrijpeijk tracht te maken in het icht van de tuchtrechteijke beoordeing. Een arts die bij een hiv-patiënt o.a. niet direct tot behandeing van diens gorderoos overging, waarna zich een compicatie voordeed, zag zich geconfronteerd met een kacht. Het Centraa Tuchtcoege oordeede op basis van een deskundigenrapport dat de betreffende compicatie niet voorzienbaar was voor de arts en verkaarde de kacht ongegrond.55 De civiee rechter vond echter dat de compicatie wé voorzienbaar was voor de arts en onteende dat oordee aan hetzefde deskundigenrapport dat het Centraa Tuchtcoege had gebruikt om juist de kacht ongegrond te verkaren.56 Hoewe gebaseerd op een deskundigenrapport, maakte de civiee rechter zijn oordee hier dus niet begrijpeijk in het icht van de tuchtuitspraak. Ook in de zaak die het vervog op het Tefout-arrest bij Rechtbank Amsterdam vormde (waarbij de kacht tegen HofAmsterdam3december20,LJNBX7865. Hof Arnhem 3 februari 2004, LJN AO5925. Zie bijv. Rb. Rotterdam 15 juí 2009, LJN BJ7574 (waarín een advocaat naar het oordee van de rechtbank een beroepsfout maakte doordat hij níet tijdig met de verzekeraar in oveï{eh trad oveï de veïgoed!nb van de doür een deskundige gemaakte werkzaamheden. maar de tuchtrechter de kacht ongegrond had verkaard); Hof eeuwarden 15 juni 2CO, LJN BN2'36 (tuchtrechter verkaart kacht tegen advocaat dat híj níet aan de wederpart5 van kaagster bekend had gemaakt dat kaagster openstond voor een SChíkking ongegrond, terwíj CíViee TeChter dit We eerï beroepsfout achtte). HR 12 juí LJN AE1532 (Tefout}. CTG 3 februari 2009 ( ). Deze uitspraak is overigens opmerkeijk, nu vogens de deskundíge uit internationae richtíjnen en iteratuur bijkt dat bíj hív-positieve patiënten een herpes zoster atíjd behanded dient te würden zoang er zich nog geen voíedige korstvorming op ae baasjes heeft voorgedaan (wat zich i.c. had voorgedaan}. Rb. Rotterdam 17 maart LJN BL8825, r.o i i.1 ï ', A i i i i ii NÍ R.Í i i! ií [1 AV&S Af, 6 - december jii i

8 DE BETEKENS VAN EEN TUCHTRECHTELJK OORDEEL VOOR DE BEROEPSAANSPRAKELJKHED OVERSCHAT?.&. de arts ook ongegrond was bevonden) werd het afwijkende oordee van de civiee rechter niet beargumenteerd met een andersuidend deskundigenbericht, terwij het gewraakte handeen we een medisch-technisch aspect betrof.s" 7. Beroepsfout (nog) niet door civiee rechter vastgested Soms wijkt de civiee rechter niet met zo vee woorden af van het tuchtrechteijk oordee, maar aat hij in het midden of sprake is van onrechtmatigheid of een 'beroepsfout'. Dat is dan omdat de civiee rechter voordat hij toekomt aan de vraag of een fout is gemaakt, de vordering tot schadevergoeding afwijst omdat hem niet is gebeken van schade en/ of causaa verband tussen het beweerdeijke onrechtmatig handeen en de schade.58 Tevens kunnen gepubiceerde tussenvonnissen van beang zijn voor de vraag weke invoed de civiee rechter aan de uitspraak van de tuchtrechter toekent. n hoeverre de civiee rechter uitdrukkeijk ruimte geeft aan de beroepsbeoefenaar voor het betoog dat ondanks een tuchtrechteijke veroordeing toch geen sprake is van een fout, vormt een indicatie voor het gewicht dat aan het tuchtrechteijk oordee wordt toegekend. Hoewe de civiee rechter uiteindeijk dan toch in ijn van de tuchtrechter kan oordeen, zegt een dergeijke overweging immers iets over de mogeijkheid die hij openhoudt om van het tuchtrechteijke oordee af te wijken en dus over de direct werkende invoed van het tuchtrechteijk oordee.59 n meer dan 10% van ae onderzochte uitspraken staat voor de civiee rechter (nog) niets vast met een tuchtrechteijk oordee over het handeen (zie tabe, onder 'beroepsfout door de cíviee rechter (nog) niet vastgested'). 8. Verschi van invoed van verschiende tuchtrechters? Een ogische vraag die men in het kader van de verhouding tuchtrecht-civie recht kan steen is of de invoed van de tuchtrechter groter is wanneer het de niet-juridische beroepen betreft. Naar men kan aannemen, za de civiee rechter eerder het - juridisch - handeen van een advocaat of notaris aan de hand van een eigen anayse kunnen beoordeen, dan het handeen van een accountant of arts. Op het eerste gezicht ijkt dan ook zeker aaneiding te zijn een y4rotere invoed van ingebrachte uitspraken van niet-juridische tuchtrechters te verondersteen. Afwijken van een deskundige visie, terwij bij de civiee rechter zer deze deskundigheid ontbreekt, za immers deugdeijk moeten worden gemotiveerd."o Zichtbaar in de tabe is dat bij de beroepsgroepen van medici en accountants de meeste zaken zijn gewezen waarin de invoed van de tuchtrechter groot, zo ntet doorsaggevend was voor het oordee van de civiee rechter dat sprake was van een beroepsfout. De hoeveeheid zaken waarin een grote invoed op dat oordee te bemerken is van de advocaten- of notarissentuchtrechter is kein, zo niet nihi. Ten tweede ijkt het afwijken van de advocaten- en notaríssentuchtrechter eerder voor te komen dan het afwijken van de artsen- en accountanttuchtrechter. Ae afwijkingen van de advocaten- en notarissentuchtrechter worden in het icht van het tuchtrechteijke oordee niet meer gemotiveerd dan met een outere verwijzing naar de andere aard van de tuchtprocedure of de niet-gebondenheid aan hetgeen de tuchtrechter heeft vastgested. Dit terwij afwijkingen van de accountants- en medische tuchtrechter soms uitgebreider zijn gemotiveerd en soms ook zi3n voorzien van contra-expertise. De mate van afwijking van (in ieder geva) de advocatentuchtrechter is vaak groter dan van de andere tuchtrechters. Bij vee zaken waarin van het oordee van deze andere tuchtrechters wordt afgeweken bijft, ondanks de afwijking, meer van de tuchtrechteijke uitspraak overeind.sí g. Concusie Uit voorgaande bijkt dat de praktijk aat zien dat met een tuchtrechteijke uitspraak de civiee procedure geenszins een geopen race is. Er bestaat een grote verscheidenheid in hoe rechters met uitspraken van de tuchtrechter omgaan. Daarnaast is van beang dat, zoas uit de geanayseerde uitspraken bijkt, een grote invoed van een tuchtrechteijke uitspraak niet noodzakeijkerwijs hoeft samen te vaen met het ontbreken van expertise van de civiee rechter om het handeen te beoordeen. Aansuitend kan men zich afvragen of in situaties, waarbij de civiee rechter de deskundigheid om het handeen te beoordeen niet ontbeert, een motiveringspicht dient te bestaan om van het tuchtrechteijk oordee af te wijken. Civiee rechters wijken in deze gevaen soms a af met inhoudeijke argumenten (dus niet met een outere verwijzing naar de andere aard van de tuchtmaatstaf/procedure of de opmerking dat een tuchtrechteijke uitspraak níet bindend is voor de civiee rechter).62 Behafüe dat in de jurisprudentie a basis is voor een dergeijke 'brede' motiveringspicht, kan men 57 Rb. Amsterdam 4 februar 2009, LJN B2867. Stríkt 5genomen was dat ook níet nodig, omdat het eer3ere oordeeí a kracht van gewk3sde had gekregen. De rechtbank overwoog echter ten overvoede waarom naar haar üordee ondanks een ongegronde tuchtkacht wé sprake was van onzorgvudig handeen en gebruïkte ter onderbouwing zoas gezegd geen deskundígenrapport (r.o. 2.4). 58 Zíebíjv.Ktr.Arnhem29oktober2012,LJNBY2373,waarbijeen(voorwaardeijk) geschorste advocaat adus aan aansprakeijkheid ontsnapte. 59 Ziebíjv.Rb.Arnhern6november201iL}NBU6944,waaríneennotaris door de tuchtrechter was beríspt en de civiee rechter besoot tot aanhouding van iedere verdere besissing HR 12 jui 2002, LJN AE1532 [Tèfout). Voora bíj medische zaken kan een dergehjke sifüatie zich voordoen. Zie behave Rb. Dürdrecht 28 maart 2007, LJN BA'996 en Rb. Arnhem 12 januari 2C 1, LJN BP1905 (aan de orde gekomen ín par. s.;i), ook Hof 's-cravenhage 1 1 december 1996, NJ , r.o. 5.3, waarn werd overwogen: aadoet zich het geva voor dat de rechter in een prücedure ter zake van een gestede doch betwíste beroepsfout van een advocaat tot een ander oordee komt dan de tuchtrechter, die hetzefde handeen of naaten van de advocaat heeft getoetst aan de zorgvudigheidsnorm van art. 46 Advocatenwet. dan za het agemene procesrechteijke vereiste dat rechteríjke uitspraken deugdeijk meebrengen dat in de motívering van de rechter inzícht wordt gegeven ín de argumenten füe (mede) eiden tot een andere beoordeing." 224 Af. 6 - december 20'3 AV&S

9 DE BETEKENS VAN EEN TUCHTRECHTELJK OORDEEL VOOR DE BEROEPSAANSPRAKEL?JKHED OVERSCHAT? è ook eders ondersteuníng vinden voor deze gedachte.63'64 Wij zijn in ieder geva van mening dat het nog maar de vraag is or verwijzing naar de andere aard van de tuchtprocedure/ maatstaf of de niet-gebondenheid aan de tuchtuitspraak in ae gevaen - zeker die waarin de tuchtrechter spreekt van ernstig aakbaar handeen - een deugdeijke motivering voor een van de tuchtrechter afwijkend oordee vormt. Het zou de aanvaardbaarheid van uitspraken ten goede komen wanneer de civiee rechter bij een andersuidend oordee kenbaar maakt op weke inhoudeijke overwegingen hij van het oordee van de tuchtrechter afwijkt. è Zíe bijv. de conc. van A-G Spíer bij HR ü januarí 2C)03, LJN AFO690 (Portieje/notarks y), r.o. 4.': aaín zaken waarin het gaat üm een gespecíaiseerde tuchtrechter die oordeet over kwestíes waamver de burgefüjke rechter doorgaans níet zef zonder deskunfüge voorichting een oordee kan veen, ís het aeszíns praktisch en daarmee üok hoogst wenseijk dat de rechter níet zonder deugdeijke motivering tot een ander oordee geraakt. Ciaat het om kwestíes die de burgerijke rechter gemakkeíjk zef, zonder deskundíge voorichting, kan beoordeïen dan vat vüür de rege eveneens vee te zeggen;' De gedachte van een dergeíjke abredea motíveringspícht tíj het afwíjken van het tuchtrechteíjk vonnis íjkt men oük te kunnen ontwaren bij W.M. Keijn. n zíjn noot bij HR 10 januari 2003, LJN AFO690 (PortieJe/notarks Y), waarin het om de aansprakeijkheid van een notarís gíng, schrijft Keijn dat a[bïjkens HR 12 juí RvdW2002, 122 (NJ ). moet de aviee rechter deugde0k argumenteren waarom hij zou wken afnrïjken íían een tuchtrechteijke uítspraak kn dezefde uitspraaka. AV&S Af. 6 - december