Verslag scholenoverleg BaO 04 maart 2015

Transcriptie

1 Verslag scholenoverleg BaO 04 maart 2015 Aanwezig: zie aanwezigheidslijst Locatie: Terraszaal CC De Warande in Turnhout: 12.30u 15.00u Agenda 1. Welkom en kennismaking 2. Nieuwe LOGO-projecten 3. Interactieve werksessie 4. Gezonde Scholen methodiek 5. Afronden 1. WELKOM EN KENNISMAKING: vanuit - LOGO Kempen: Leen: trekker sector onderwijs en themaverantwoordelijke milieu en gezondheid, Christine: administratief medewerker - Centrum voor Geestelijke Gezondheid: Inge Truyens: vormingsmedewerker De Meander, verslavingszorg- en preventie - Onderwijs: directie, sociaal verpleegkundigen, leerkrachten, zorgleerkrachten, medewerkers werkgroep gezondheidspreventie, LO lagere school, LO kleuters, gezondheidscoördinator, CLB-medewerkers 2. NIEUWE LOGOPROJECTEN: voorstelling van de nieuwe scholenbrochure Op de agenda: - Provinciale vorming dinsdag 27/10/2015 in Antwerpen: Kennis en vaardigheden doorgeven rond gezondheidsbeleid op school - Het aanbod van gezondheidsacties wordt vanaf dit schooljaar een schooljaar op voorhand voorgesteld zodat scholen zich beter kunnen voorbereiden om in te gaan op het aanbod. Datum van het volgende scholenoverleg: woensdag 09/03/2016 in Turnhout voor het aanbod in het schooljaar Inhoud - Ons aanbod: acties, partners, kadermethodiek voor het opstellen van een gezondheidsbeleid op school zowel voor leerlingen als personeel, draaiboeken, contactadressen per regio. - Extra katern met 3 projecten die enkel aangeboden worden in de regio Kempen en Antwerpen: Geestje-Gezond-box Bezoek veiling Hoogstraten Bezoek proefserre Thomas More hogeschool In de kijker: ook te bekijken via - De waterpas : Een sensibiliserende actie om leerlingen in het basisonderwijs aan te moedigen om regelmatig water te drinken. Dit pakket kan ook samen gebruikt worden met het pakket Wild van Water. - Vlucht naar Avatar : een pakket rond gamen voorgesteld door Inge Truyens 1

2 CGG werkt samen met LOGO, VAD (Vereniging voor Alcohol en andere Drugproblemen) en VIGeZ (Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie) rond sensibilisatie van verslavingszorg en -preventie. Vertrekpunt om te werken naar de 3 de graad lager onderwijs: Uit een leerlingenbevraging blijkt dat preventieve acties rond tabak en alcohol vanaf het 6 de leerjaar nodig zijn. Samen met VIGeZ en VAD werden er leerlijnen uitgewerkt waarin gefocust wordt op de 3 de graad om leerlingen inzicht te laten verwerven rond bv. voor- en nadelen van gamen, tabak & alcohol en de vaardigheid om weerstand en assertiviteit op te bouwen. Hieruit volgde de ontwikkeling van enkele pedagogische pakketten. LOL zonder alcohol Game TABAK Vlucht naar AVATAR: gamen Wat en voor wie: Het is een educatief pakket met leerkrachtenhandleiding en leerlingenbundel voor de 3 de graad lager onderwijs. Het pakket is gratis te downloaden via de website van VAD. Doelstelling: Kennis, inzicht en vaardigheden versterken om verantwoordelijk te gamen. 6 lessen die apart of in combinatie gebruikt kunnen worden. Ze bieden veel interactieve werkvormen (interview afnemen, rollenspel, ). Er is ook een digitaal spel (kennis-tip of doeopdracht) aan verbonden. Dit kan u downloaden via de website van VAD: MEGA-project: (drug-)preventiepakket: De ondersteuning door de politiedienst hangt van zone tot zone af. Aanbod naar ouders Als kleine kinderen groot worden. Dit aanbod is geschikt voor een ouderavond en biedt ouders een houvast, een uitwisselingsplatform om met triggers in de puberteit om te gaan? Hoe grenzen stellen, hoe doen andere mensen dit? Vragen? De infoavond naar ouders toe kan met begeleiding/ondersteuning van CGG georganiseerd worden. Omwille van de interactieve uitwisseling, wordt gevraagd om in kleine groepen te werken (12-15 personen). CGG kan ook een train-de-trainer binnen de school ondersteunen zodat bv. leerkrachten zelf deze avond kunnen begeleiden. Contact CGG De Meander: Parklaan 55 b17, 2300 Turnhout (t) 014/ preventietad@cggkempen.be 3. INTERTACTIEVE WERKSESSIE - Schrijf op een blauwe post-it een vraag of probleem, met betrekking tot het gezondheidsbeleid op school waar je een antwoord op wenst. We overlopen samen alle vragen en bundelen gelijkaardige. - Schrijf voor minstens 5 vragen/problemen een mogelijk antwoord/oplossing op een gele post-it. - We overlopen de ideeën samen, bundelen de gelijkaardige gegevens en verduidelijken en/of geven meer uitleg waar nodig. Wat zien jullie als gezonde snacks en drankjes (voor leerlingen en leerkrachten) Via VCOV (koepel van ouderverenigingen van het vrij onderwijs) kan je een lijst opvragen van gezonde tussendoortjes. Hieraan is ook een wedstrijd gekoppeld en kost de school niets. De oudervereniging moet wel aangesloten zijn bij VCOV om prijzen, bv. een T-shirt te bekomen. Niet elk kind krijgt een T-shirt, enkel de winnaar van de prijs. Indien kinderen niets bij hebben, doen ze niet mee.(wat met kansarme kinderen?). Je kunt tot 30 T-shirts krijgen. Een klasprijs kan ook maar dan krijgen ook kinderen die niet hun best doen een prijs. Hoe ongezonde traktaties vermijden? 2

3 Geen traktaties meer van thuis uit. De school organiseert de verjaardag, bv. 1X per maand alle leerlingen vieren van die maand met een gezonde traktatie. Maak een lijstje van gezonde traktaties en bied dit aan de ouders en personeel aan, bv. rijstwafel, nootjes, rozijnen, fruit, groenten, droge koek, Maak afspraken met de ouderraad tijdens de start van het schooljaar. Geef het goede voorbeeld, bv. soep als traktatie in de lerarenkamer. Zoek een alternatief, bv. de traktatie = een boek voor de klasbib Nodig de ouders uit om in de klas een gezond ontbijt te maken. Organiseer een gezond ontbijt. Dit varieert van school tot school in prijs ( mits betaling (10 ) paasbrunch is wel gratis, ). CM sponsort (met materialen) gezond ontbijt in de klas voor kleuters en 1 ste leerjaar. Via het VCOV kan je begeleiding van een diëtiste vragen. Dit kan tijdens de schooluren op school voor de kinderen of tegen beperkt budget voor de hele school. Bekijk ook het aanbod via sponsoring (plaatselijke handelaars en grotere leveranciers). Leerkrachten trakteren met soep op de personeelsvergadering Hoe motiveer je leerlingen om een gezonde brooddoos mee te brengen? Zelf als leerkracht het goede voorbeeld geven. Blijven stimuleren en geduld hebben. Dit is een actie die tijd vergt. Brochure van Klasse : gezonde brooddoos kan je downloaden via de website van Klasse (tips, overzicht, ). Bij herhaling merk je dat de inhoud van de brooddozen verandert bij het aanhalen van de brochure. Staat er in een reglement wat kan of niet? Een uitsluitende lijst maken, kan niet. Sommige ouders houden niet van bemoeienissen. Op oudercontacten zie je vaak niet de problematische ouders om hen via deze weg tips te geven. Tip: Bij de inschrijving kan je nieuwe ouders attent maken op wat goed en minder goed is om mee te geven in de brooddoos. Niet alleen de inhoud maar ook de hoeveelheden moeten onder de aandacht gebracht worden. Naar gezonde brooddoos toe in spelvorm werken, bv. kaartje trekken en de dag erna meebrengen (stukje fruit, bruine boterham,.) Herhalen van de boodschap in een nieuwsbrief, website, projectweek, Gezondheid warm houden in de dagdagelijkse werking, niet enkel in een projectweek Gezonde voeding implementeren vergt een goede communicatie tussen de school en de leerkracht. Het onderwerp moet levendig gehouden worden en gedragen worden door gans het schoolteam. De ouders moeten ook voldoende info krijgen. Werken aan hygiëne (bv. handjes wassen van 100 kleuters voor het eten of na een toiletbezoek) Hoe kunnen we aandachtspunten rond hygiëne in de aandacht brengen en vooral houden? Iedereen is het er over eens dat dit een heikel punt is om aan te kaarten bij de ouders. Hygiëne vergt een visuele aanpak. Kinderen krijgen dit soms van thuis niet mee. Het vergt vaak van de leerkracht een enorme tijdsinvestering om kinderen handen te leren wassen, haren te laten kammen en de boodschap steeds te moeten herhalen gedurende het ganse schooljaar. Indien de school een apart team (kriebelteam) heeft kan dit na de vakantie extra tijd besteden aan haren kammen en verzorgen. Projectweek met jaarlijkse herhaling. Lange wasgoten met kranen die vanzelf stoppen. Tip: geen zeepbusjes omwille van het overtollige gebruik. 2 washandjes per dag voor de juf ter beschikking stellen. 3

4 De leerkracht begeleidt de leerlingen naar het toilet en houdt toezicht op het handen wassen. Communicatie naar de ouders toe moet verbeteren. Ouders laten soms niet toe dat er hierover gepraat wordt en zien de problemen niet van andere normen en waarden te hanteren. Pakketten die helpen om het onderwerp aan te kaarten zijn o.a. Ben de Bever (CM), Handig Hans (VIGeZ), Visueel stappenplan: hoe handen wassen. Hoe betrek je de ouders bij het gezondheidsbeleid? Bij het organiseren van ouderavonden komt er heel weinig volk Probeer de ouders te bevragen rond wat zij belangrijk vinden of wat er goed is of minder goed in het gezondheidsbeleid op school (zie ook drankenbeleid op school). Naar anderstalige ouders toe zijn er vaak andere prioriteiten o.a. op tijd komen. Een school gaf als voorbeeld dat ze, om de communicatie te verbeteren en de drempel te verlagen, de ouders, bij het brengen van de kinderen, aan de schoolpoort uitnodigden voor een tas koffie of thee. Dit werkte enkele dagen maar kon niet op lange termijn verder gezet worden. Communiceer goed wat kan en niet kan en ga hier consequent mee om. Wat met de gevoeligheid naar kansarme kinderen? Hoe betrek je hen voor de volle 100% zonder persoonlijk te worden, zonder te kwetsen? Werken via overleg met organisaties waar kansarme het woord kunnen nemen, bv. t Antwoord Turnhout. Ook gezonde goedkope alternatieven voorstellen, bv. craquotte, gratis/goedkoop fruit Via sponsoring fruitbedeling en gezond ontbijt goedkoop aanbieden. Leerlingen laten drinken tijdens de lessen Water laten drinken volgens behoefte. Het plassen zien als een bewegingstussendoortje. Flesjes op de gang zetten. Tijdens de wisseling van de lesuren mag er gedronken worden. Op welke manier schakel je over van een drankenaanbod (melk, fruitsap, chocomelk, ) naar water tijdens de middagpauze zonder daarbij voorbij te gaan aan inspraakorganen (ouderraad, leerlingenraad, )? Uit een bevraging van de ouders kwam de motivatie van de ouders en de school om fruitsap af te schaffen. Documenteer de standpunten en overleg met de schoolarts. Aanbieden van soep op school. Een aanrader of niet? Goed idee. De leerlingen en leerkrachten kunnen eventueel zelf soep bereiden met groenten uit de eigen schoolmoestuin. Soep kan je in een thermos meebrengen. Hoe controleer je, dwing je af dat kinderen enkel water in de drinkbus meebrengen? Gebruik doorzichtige drinkbussen Controleer af en toe Als de fles leeg is, krijgen de kinderen een stickertje waarmee ze de fles aan de kraan kunnen hervullen. Psychische gezondheid van kinderen is vaak moeilijk bespreekbaar omwille van de thuissituatie. Aan de hand van spelformules kan je kinderen weerbaarder maken, bv. Geestje gezond (LOGO Kempen). 4

5 Zoveel verplichte opdrachten. Hoe kan je scholen sensibiliseren om een gezondheidsbeleid op te zetten. Hoe motiveer je het team van leerkrachten en directie? Opleggen werkt niet, in overleg opnemen in het beleid als de meerderheid achter de visie staat. Ook de directie moet open staan voor nieuwe ideeën. Motivatie van vrijwilligers stimuleert. Meer tijd vragen om het onderwerp gezondheid in de personeelsvergadering voor te leggen. Vooraf een kleine enquête voorleggen aan de leerkrachten en peilen naar vragen en behoeften. Bundel bestaande initiatieven. Projectweek opstellen en ieder jaar herhalen. Raakvlakken vinden tussen verschillende thema s (namiddagsport), MOS en fruitafval composteren,. Stappenplan opmaken voor bv. 3 jaar (doseren, stap voor stap, focussen op 1 zaak,..) Neem gezondheid op in het schoolreglement. Op welke manier pak je het gezond eten drinken aan op school? Eigenlijk mag je ouders niet verplichten een schooldrankje te nemen en toch proberen we dat. Wat als ouders het anders willen? Neem dit op in het schoolreglement. Probeer tijdens alle momenten water te drinken en laat tijdens de middag de keuze om iets te nemen uit het schoolaanbod. Het lanceren van een nieuwe gewoonte uitwerken in een stappenplan: Als team eensgezind naar buiten treden en de nieuwe maatregelen opnemen. Aankondigen in de scholennieuwsbrief en de boodschap enkele malen herhalen De aanpak voorleggen in de ouderraad. Beginnen na een vakantie, best 1 september Fruitdag: kinderen dwingen om zaken te eten? Er wordt op verschillende manieren een fruitdag georganiseerd op de scholen. Het fruit wordt wekelijks gratis bedeeld met steun van de gemeente en het oudercomité Via deelname aan Tutti Frutti kom je in aanmerking voor Europese subsidie. Voorwaarde is wel dat je 2 /jaar/leerling voor fruit op school aanrekent en dit voor 30 schoolweken. Je moet wel een contract met de fruithandelaar kunnen voorleggen en regelmatig indienen. fruit zelf laten meebrengen fruit meebrengen, schillen en in 1 kom doen. Fruit consumeren bij kleuters vergt een inspanning van de kleuterjuf, schilouders, MillekeMol: geen deelname meer aan TF omwille van verkwisting als ze het niet lusten. Koeken mag niet maar wel fruit van thuis uit meebrengen mag wel. Kansarme kinderen hebben vaak niets bij. Leerkracht eet meer fruit. Om geen verkwisting van fruit te hebben in de lagere school? Appels schillen en in een potje meegeven zodat de kinderen geen heel stuk moeten opeten in 1 keer en voldoende speeltijd over hebben. Waarom kan er geen fruit geschild worden in een lagere school? Even 10 minuten op een fruitdag om het fruit te wassen, schillen. 5

6 Fruit ophalen in de refter en daar laten opeten = leertijd. Keuzes maken: wat is belangrijk, durf je de keuze maken? Opnemen in het schoolbeleid, niet van een individuele leerkracht laten afhangen. Hoe motiveer je het team van leerkrachten en directie? Opleggen werkt niet, in overleg opnemen in het beleid als de meerderheid achter de visie staat. Ook de directie moet open staan voor nieuwe ideeën. Motivatie van vrijwilligers stimuleert. Hoe gezondheid warm houden: elke week fruitdag Fruit eten in kleine stapjes zelf koken, maken zelf voorbeeld geven De proefkampioen (Logo Kempen) kan hierbij helpen. Informatie doorgeven aan collega s op een leuke manier en buiten een personeelsvergadering. Scholen motiveren om aan een gezondheidsbeleid te werken als CLB. Hoe? Probeer zelf gezonde traktaties in de lerarenkamer te zetten. Bundel initiatieven hoe minimaal ze ook zijn. Je zal zien dat je al heel wat rond gezondheid gebeurt in jouw school! Zet deze initiatieven eventueel uit in de gezondheidsmatrix, zo kan je zien waar er al veel rond gebeurt en wat er nog beter kan. Hieruit kan je dan één (of enkele) werkpunt(en) halen. (zie ook de tools op Maandelijks één item in de kijker zetten. Niet te veel ineens willen doen. PAUZE 4. GEZONDE SCHOLENMETHODIEK Kadermethodiek gezonde school: vooraan in de brochure: via website Zelfevaluatietest voor gezondheidsbeleid op school 5. AFRONDEN Meer informatie: VCOV (koepel van ouderverenigingen): Klasse (tijdschrift voor het onderwijs: VOLGENDE SCHOLENOVERLEG: WOENSDAG 9 MAART 2016 TE TURNHOUT 6