Bodemvruchtbaarheid. Arjan Reijneveld. Dr. Arjan Reijneveld BLGG, Wageningen. August 27, 2013

Transcriptie

1 Bodemvruchtbaarheid Dr. Arjan Reijneveld BLGG, Wageningen Arjan Reijneveld August 27, 2013

2 Wat wil BLGG Tools leveren aan de boer: - Hogere productie - Betere kwaliteit - Kosten (efficiënt inzetten van (kunst)mest)

3 Tools Onder andere: - Nematoden - Kuilonderzoek - Grondonderzoek

4 Grondonderzoek tot 2004

5 Bemestingsonderzoek tot 2004 Voor ieder kengetal (N, S, P, K, ) een andere methode - Kost veel tijd (nat-chemisch) - Duur - Kennis uit de jaren

6 Grondonderzoek nu

7 Grondonderzoek: nu 1.NIR 2.CaCl 2 3.P-Al

8 Grondonderzoek: nu Grond in glazen pot Geanalyseerd met near infra red method (NIR) In ieder monsters > 20 bodemkengetallen

9 NIR > 20 bodemkengetallen Onder andere: N-totaal S-totaal P-totaal and P verzadiging Ca-, Mg-, K-, and Na-CEC Plant beschikbare Ca Bodemtextuur (klei, silt, zand) ph CEC, Totaal C Bodemorganische stof (SOM) en koolstof (C) Kalk EC

10 CaCl M CaCl 2 droge grond= plant beschikbare voorraad NO 3, NH 4, DON, P, S, K, Mg, Na, Si, Mo, Fe, Zn, Se, Cu, Co, B, Mn 0.01 M CaCl 2 veldvochtige grond = direct opneembare voorraad NO 3, NH 4, P, S, K, Mg, Si, Fe, B, Mn

11 Van analyse naar verslag

12 Op het verslag Bemestingsadvies (nutriënten) Onder andere fosfaat Voorbeeld I Extra informatie CEC Voorbeeld II Bodemstructuur pf curve Organische stof balans Voorbeeld III Bodemtype

13 Fosfaat

14 Fosfaat

15

16 Totale bodemvoorraad Bodemvoorraad Plant beschikbare voorraad Direct opneembare voorraad Metafoor Kelder Keuken Tafel Bord Methode P-totaal P-Al P-PAE P-vv Kg P ha ,5 Bemesting Bouwplan Gewas Bijbemesten BLGG Bodem Teelt Check Science Quantity Intensity

17 Van de tafel via de keuken naar de kelder 17

18 Maisopbrengst ds (ton) Maisopbrengst ds (ton) Bodemvruchtbaarheid = kelder = bepalend! Percelen hogere P-Al = hogere opbrengst (zelfs na correctie voor mestgift) 16 P-Al P-Al laag goed 10 laag goed P-PAE P-PAE

19 Fosfaatadvies Advies gebaseerd op: Plant beschikbare P Nalevering P Betere wortelontwikkeling, onder andere ook minder droogtegevoelig!

20 Bodem levert opbrengst P-PAE K-PAE Laag 1,1 34 Medium 2,7 60 Hoog 5,

21 21

22 22

23 CEC

24 Fosfaat

25 Opbrengst, x 1000 kg ha -1 ) Bodem levert opbrengst R² = 0, R² = 0,8528 R² = 0, industrieaardappel koolzaad (opbrengst * 10) wintertarwe (x 10 / 2) Klei humuscomplex (CEC mmol + kg -1 ) 25

26 CEC verbeterd worden door Effectieve CEC verbeteren door ph verbeteren CEC verbeteren door: - Vangwassen - Compost - Mest - Organische meststoffen

27 27

28 structuur

29 Wat zit er aan de CEC?. klei-humus complex K + K + Na + Al 3+ Mg 2+ Ca 2+ K + Ca 2+ H + Ca2+ H + Ca 2+

30 Bodemstructuur: hoe zat het ook al weer? K + K + K + K + Ca 2+ Ca 2+ Ca 2+ Ca 2+ Veel natrium aan de kleiplaatjes Slechtere binding, kaart-huis structuur (peptisatie) >5% = risico Veel kalium aan de kleiplaatjes Kleiplaatjes dicht op elkaar, slechte, dichte structuur Magnesium ook grotere deeltjes, maar geven minder binding dan calcium Veel calcium aan de kleiplaatjes Kleiplaatjes op mooie afstand van elkaar, luchtige structuur en geeft een goede binding van de plaatjes

31 Calcium en structuur calcium toegediend 0 - behandeling kalium toegevoegd natrium nog slechter D.Tessier, INRA, France

32 bodemstructuur

33 Organische stof

34

35 Soil organic matter (SOM) Not only a measurement but also information about maintaining soil organic matter content (balance) 2.9 % SOM mineralisation Input through crop residues Shortage, to be filled in with animal manure, compost, green manuring.

36 Soil organic matter important for: N and S mineralization Binding (part of CEC) of K, Mg, Ca Water holding capacity: less drought sensitive Binding on soil particles (prevent soil physical problems) Weerbaarheid 36

37 37

38 Afname bodemvruchtbaarheid wereldwijd West P C et al. PNAS 2010;107:

39 Afname bodemvruchtbaarheid (ook dichtbij)

40 Veel variatie binnen Nederland Verschillen tussen o.a. Grondsoort Landgebruik Historie In deze figuur organische stof grasland

41 Veranderingen in organische stof, % per jaar Gemiddeld blijf het organischestofgehalte gelijk

42 Zorgen omtrent bodemvruchtbaarheid Organische-stofgehalte nu gemiddeld stabiel Toch zorgen: resultaat enquête: Maar: minder dierlijke mestaanvoer: risico op afname in de toekomst! Organische-stofgehalte monitoren 42

43 In NUTRINORM ook toetsing aan wetgeving Sector Toestand Jaar Grasland Hoog Neutraal Laag P-arm Bouwland Hoog Neutraal Laag P-arm kg P 2 O 5 Rundveemest: Varkensmest: ~ 52 ton ~ 19 ton 1700 kg effectieve org stof 400 kg eff. Org stof 55 kg P2O5 Rundveemest: Varkensmest ~35 ton ~12 ton 1150 kg effectieve org stof 250 kg eff. Org stof

44 Soil organic matter (SOM) Not only a measurement but also information about maintaining soil organic matter content (balance) 2.9 % SOM mineralisation Input through crop residues Shortage, to be filled in with animal manure, compost, green manuring.

45 Aanvoer effectieve organische stof i Behoeft aan effectieve org stof (zand) 2000 Continue maïs (gewasresten): 660 Nog nodig m 3 rundveedrijfmest: 50 x 33 = Conclusie: +310: blijft op niveau/stijgt licht?

46 Aanvoer effectieve organische stof Behoeft aan effectieve org stof (zand) 2000 Continue maïs (gewasresten): 660 Nog nodig m 3 rundveedrijfmest: 25 x 33 = Conclusie: -515 tekort: org stof daalt licht!?

47 Tekort invullen via: groenbemesters

48 Tekort invullen via: andere gewassen

49 Tekort invullen via: mest

50 Perceel versus bedrijfsniveau

51 Nieuwe ontwikkelingen water

52 Deeltjesgrootte = textuur cent bord regenton Klei (< mm) silt ( mm) USDA system for determining soil separates zand

53 Grondsoortbenaming (Textuurdriehoek) Klei: 6% Silt: 19% Zand: 75% Lemig zand

54 Grondonderzoek anno 1952 Afslibbaar/grof zand/totaal zand = textuur

55 Water retention curve Wilting point Plant available water Field capacity

56 Plantbeschikbaar water Verwelkingspunt Veldcapaciteit = STREEFWAARDE = 17 % vocht

57 Verwelkingspunt: 28% Veldcapaciteit: 45% = 17% vocht 17% vocht = 0,17 0,17 x 250 mm = 43 mm maximaal (in de laag 25 cm) 57

58 Plantbeschikbaar water Verwelkingspunt Veldcapaciteit = STREEFWAARDE = 4 % vocht

59 45 41 = 4 % vocht 4% vocht = 0,04 0,04 x 250 mm = 10 mm maximaal (in de laag 25 cm) 59

60 lantbeschikbaar water water lucht vaste fractie

61 water bergend vermogen Geeft informatie over: Welk perceel is het meest droogtegevoelig Hoeveel mm kun je beregenen Te veel beregening Water verdwijnt naar diepere lagen Kost diesel Nutrienten spoelen uit

62 Overig

63 RE g/kg DS Ontwikkelingen in kwaliteit 220 RE voorjaarskuilen RE voorjaarskuilen

64 microgram/kg DS Ontwikkelingen in kwaliteit 300 Co in graskuil Co microgram/kg DS

65 Bodem bepaalt, dat zie je 65

66 Bemest naar potentie? 66

67 P-Al (P bodemvoorraad) Of alle percelen evenveel bemesten? 90 Kolstee 80 Es Kappert 70 Slat R² = 0, R² = 0, R² = 0,

68 Finally

69 In conclusion Higher soil fertility = higher production With NIR technique much insight in soil fertilty More insight can be used to optimise - Production (yield) - Product quality - Water use - Prudent use of minerals Results of soil tests should be discussed with famers and extension services (advisors) to fully exploit its added value

70 Soil tests can contribute to Profitable farming Feeding a steadily increasing world population FAO, 2012

71 VRAGEN