Collegevoorstel Openbaar. Transitiearrangement MEE regio Nijmegen Actief informeren van de raad. Onderwerp

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Transitiearrangement MEE regio Nijmegen Programma / Programmanummer Zorg & Welzijn / 1051 BW-nummer Portefeuillehouder B. Frings Samenvatting In het wetsvoorstel voor WMO 2015 is opgenomen dat de gemeente verantwoordelijk is voor het organiseren van onafhankelijke cliëntondersteuning voor haar inwoners. Deze taak wordt nu nog op basis van landelijke financiering voornamelijk uitgevoerd door MEE. Naar aanleiding van landelijke afspraken tussen VWS, VNG en MEE Nederland hebben de gemeenten in de Regio Nijmegen en MEE Gelderse Poort een transitiearrangement opgesteld over de continuïteit van de cliëntenondersteuning voor mensen met een beperking. Het transitiearrangement wordt voorgelegd aan alle colleges in de regio Nijmegen. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO10, Henk Peereboom, 9216 Datum ambtelijk voorstel 13 juni 2014 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. Het transitiearrangement MEE-regio Nijmegen vast te stellen, onder voorbehoud van vaststelling van de Stadsbegroting door de Raad en de beschikbaar gestelde rijksmiddelen. 2. Conform het transitiearrangement 85% van het totale budget per jaar voor cliëntenondersteuning in 2015 en 2016 te garanderen aan MEE Gelderse Poort voor inzet in de gemeente Nijmegen. 3. Het beschikbare budget voor Integrale Vroeghulp (IVH) voor 100% te garanderen aan MEE Gelderse Poort per jaar in 2015 en 2016 in Nijmegen. 4. Brief aan de adviescommissie LHB vast te stellen. 5. Brief aan de adviescommissie JMG en de Seniorenraad vast te stellen. 6. Brief aan de raad over het transitiearrangement vast te stellen. Steller Henk Peereboom Paraaf akkoord Datum Actief informeren van de raad Besluit B&W d.d. 1 juli 2014 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.8 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder Collegevst Transitiearrangement MEE def

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling In de nieuwe Wmo 2015 is opgenomen dat de gemeente verantwoordelijk is voor het organiseren van onafhankelijke cliëntondersteuning voor inwoners. De ondersteuning draagt bij aan het versterken van de zelfredzaamheid en participatie van de cliënt en het verkrijgen van een zo integraal mogelijke dienstverlening op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, preventieve zorg, zorg, jeugdhulp, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen. Deze cliëntondersteuning wordt op dit moment voornamelijk landelijk georganiseerd en uitgevoerd door MEE. In 2012 hebben 1078 mensen in Nijmegen begeleiding gehad van MEE. Transitiearrangement MEE Regio Nijmegen Op 25 februari 2014 hebben VWS, de VNG en MEE Nederland bestuurlijke afspraken gemaakt over een zorgvuldige transitie van de cliëntondersteuning voor mensen met een beperking. De afspraken houden onder meer in dat gemeenten en MEE-organisaties uiterlijk 1 mei 2014 afspraken met elkaar maken in een transitiearrangement. Uitgangspunten daarbij zijn: - Continuïteit van cliëntondersteuning voor mensen met een beperking. - Het vermijden van frictiekosten als gevolg van de transitie. Gemeenten zijn niet verantwoordelijk voor de frictiekosten, maar moeten zich inspannen om frictiekosten zoveel mogelijk te voorkomen. - Regionale samenwerking In zijn brief aan de tweede kamer van 25 februari 2014 heeft Staatssecretaris van Rijn als belangrijkste procesafspraak hieraan toegevoegd dat in de periode van 1 mei 2014 tot 1 oktober 2014 de afspraken per gemeente vertaald worden naar een concreet aanbod van MEE. De definitieve subsidiebeschikkingen worden per gemeente uiterlijk 1 oktober 2014 afgerond. Uitgangspunten regio Nijmegen De gemeenten in de regio Nijmegen hanteren enkele belangrijke inhoudelijke uitgangspunten voor dit transitiearrangement. Dat zijn: - De inhoudelijke beleidskeuzes zoals verwoord in het regionale beleidsplan Kracht door verbinding zijn leidend. - We gaan uit van betaalbare en kwalitatief goede cliëntondersteuning. Deze dient binnen de gestelde budgettaire kaders vorm te krijgen en de bestaande (voorlopige) kwaliteitscriteria worden gevolgd. - De functie cliëntondersteuning kan, op enkele diensten na, geïntegreerd en geborgd worden in de lokale toegangspoort en de informatie & adviesfunctie. - We streven naar eenduidige sturing op de lokale toegang, de informatie & adviesfunctie, de regionale taken en de opdracht voor de welzijnsfuncties op basis van de beleidsnota Kracht door verbinding, het Regionaal Transitie Arrangement Jeugd, het regionale Inkoop- en subsidiemodel en de regionale afspraken m.b.t. het Gedwongen Kader. MEE begeleidde in 2012 totaal 1743 cliënten in onze regio, waarvan 62% in de gemeente Nijmegen. Daarnaast begeleidde MEE 205 GGZ cliënten en 585 cliënten jonger dan 24 jaar met verstandelijke beperking (VG). De grootste doelgroep bestaat uit verstandelijk gehandicapten volwassenen (41%), gevolgd door lichamelijk gehandicapten (17%) en cliënten Integrale Vroeghulp voor kinderen van 0 tot 7 jaar.

3 Collegevoorstel Vervolgvel 2 2 Juridische aspecten Het transitiearrangement MEE heeft de status van een bestuurlijke overeenkomst, die wordt vast gesteld door de colleges van de regio Nijmegen. Op basis van het transitiearrangement worden door iedere gemeente afzonderlijk subsidies verleend. De Nijmeegse Kaderverordening Subsidieverstrekking 2011 is van toepassing. 3 Doelstelling In het bestuurlijk overleg tussen de regio Nijmegen en MEE Gelderse Poort op 16 mei 2014 is overeenstemming bereikt over het bijgevoegde transitiearrangement (bijlage Transitiearrangement). Dit transitiearrangement ligt nu ter besluitvorming voor in de colleges van de gemeenten in de regio Nijmegen. Hierin zijn de volgende afspraken gemaakt: De inzet van de middelen voor cliëntondersteuning (CO) en Integrale Vroeghulp (IVH) 1. De regio Nijmegen waarborgt 85% van het totale budget voor cliëntondersteuning in 2015 en Hiermee komt het totale beschikbare budget voor cliëntondersteuning in 2015 voor de regio Nijmegen uit op Het beschikbare budget voor IVH blijft 100% in 2015 en Voor 2015 betreft het een bedrag van Het totale budget voor beide producten komt uit op in Van dit budget wordt 85% ingezet in de lokale toegang en informatie & adviesfuncties en 15% ingezet voor regionale functies (nader te bepalen en af te spreken). 3. Voor Integrale Vroeghulp (IVH) worden aparte afspraken gemaakt op basis van de notitie van de stuurgroep IVH. 4. MEE zal de 15% waarvoor geen budgetgarantie gegeven is opvangen door efficiënter te werken: deels door meer declarabele uren te maken (met als resultaat een lager uurtarief) en deels door een reorganisatie waarbij personele krimp in zowel het primair proces als in de overhead aan de orde is. Daarnaast wordt de 15% opgevangen door het reduceren van de huisvestingskosten (van 3 naar 1 locatie) en voor zover mogelijk overige materiële kosten; 5. MEE Gelderse Poort werkt voor de regio Nijmegen en is daarmee ook verantwoordelijk voor de gemeente Mook en Middelaar. De MEE organisaties (Gelderse Poort en Noord Limburg) maken afspraken met Mook en Middelaar over de wijze waarop zij dit regelen. 6. De regiogemeenten maken met MEE afspraken over het voorkomen van frictiekosten m.b.t. huisvesting en het 'medewerker volgt werk' principe Continuïteit van zorg en vernieuwing in De gemeenten garanderen de ondersteuning aan de huidige cliënten en de nieuwe cliënten die in 2015 (of eerder) zijn ingestroomd en in 2015 nog ondersteuning nodig hebben. MEE zet hiervoor in overleg met gemeenten de beschikbare fte op basis van het budget in. Bestaande cliënttrajecten worden in de overgang van 2014 naar 2015 met voorrang door MEE consulenten zorgvuldig afgehandeld. Gemeenten bieden zekerheid door MEE vóór 1 oktober 2014 een subsidie te verlenen onder voorbehoud van het budgetrecht van de gemeenteraad, de beschikbaar gestelde rijksmiddelen en de resultaten van de evaluatie van het werkplan. 8. MEE verbindt zich aan de afspraak dat zij in 2015 inzet pleegt voor het (mede) realiseren van de in de beleidsnota Kracht door Verbinding en dit regionale transitieplan genoemde doelen. De bestuurlijke afspraken over de subsidieverlening aan MEE hebben betrekking op 2015 en Gemeenten bepalen in de loop van 2015 tussentijds of de transformatie voldoende op koers is. Het gaat dan om inzet van budget, de kwaliteit en de effectiviteit van de functies en om de invulling van de gewenste inhoudelijke transformatie.

4 Collegevoorstel Vervolgvel 3 Lokaal werkplan MEE 2015 Deze regionale afspraken worden per gemeente uitgewerkt in een werkplan voor Daarin komen onder andere aan de orde de aansluiting van MEE bij de lokale toegangspoort, een stappenplan en een beschrijving van de regionale taken (zoals groepswerk, ombudsfunctie, etc.). Het werkplan dient voor 1 oktober 2014 te zijn vastgesteld. 4 Argumenten 4.1 Continuïteit van zorg en vernieuwing zijn vastgelegd in het transitiearrangement Wij garanderen de ondersteuning aan de huidige cliënten en de nieuwe cliënten die in 2015 (of eerder) zijn ingestroomd en in 2015 en nog ondersteuning nodig hebben. MEE zet hiervoor in overleg met de gemeenten de beschikbare fte op basis van het budget in. Bestaande cliëntentrajecten worden in de overgang van 2014 naar 2015 met voorrang door MEE-consulenten zorgvuldig afgehandeld. 4.2 Het transitiearrangement krijgt een lokale invulling in Nijmegen De regionale afspraken worden per gemeente uitgewerkt in een werkplan voor Daarin komen onder andere aan de orde: de aansluiting van MEE bij de lokale toegangspoort (LTP) en een beschrijving van de regionale taken. Conform het transitiearrangement wordt 85% van het totale budget ingezet in de lokale toegang en 15% voor regionale functies. Voor een optimale aansluiting van de cliënt-ondersteuning van MEE in de lokale toegangspoort van Nijmegen wordt voor de opdrachtverlening 2015 aansluiting gezocht bij de opdracht/subsidiebestek Basisinfrastructuur Welzijn aan de W4. In de offerte geeft MEE aan op welke wijze de producten aansluiten op de Basisinfrastructuur Welzijn en op welke wijze deze lokaal en regionaal worden georganiseerd. 4.3 MEE vangt zelf de bezuiniging van 15% op MEE zal de 15%, waarvoor geen budgetgarantie gegeven is, opvangen door efficiënter te werken: deels door meer declarabele uren te maken (met als resultaat een lager uurtarief) en deels door een reorganisatie waarbij personele krimp in zowel het primaire proces als in de overhead aan de orde is. Daarnaast worden de huisvestingskosten gereduceerd (van 3 locaties naar 1 locatie). 4.4 Met een subsidieverlening per 1 oktober 2014 kan MEE zich optimaal voorbereiden op de transitie Wij bieden MEE zekerheid door vóór 1 oktober 2014 onder voorbehoud van vaststelling van de Stadsbegroting door de Raad een subsidie te verlenen, waarin de beschikbare rijksmiddelen worden toegezegd op basis van het gemeentelijke werkplan. Voor Nijmegen betreft dit plan de offerte cliënt-ondersteuning 2015 als onderdeel van de offerte Basis infrastructuur Welzijn van de W4. 5 Financiën Met dit voorstel maken we de voorlopige budgetten voor 2015 en 2016 gebaseerd op het transitiearrangement kenbaar aan MEE. Met een afzonderlijk collegevoorstel dat volgt voor 1 oktober 2014 nemen we een besluit over de subsidieverlening. Met de stadbegroting voegen we de rijksmiddelen toe aan de begroting van het Programma Zorg en Welzijn. In de berekening van de budgetgarantie gaan we uit van de voorlopige MEE-budgetten zoals die door ministerie van VWS zijn vermeld op de site De middelen zullen in het kader van wetsvoorstel WMO 2015 aanvullend beschikbaar worden gesteld aan

5 Collegevoorstel Vervolgvel 4 gemeenten, als toevoeging aan het sociaal deelfonds in het Gemeentefonds. De middelen zijn niet geoormerkt en voor de gemeente vrij besteedbaar binnen de kaders van WMO 2015, Jeugdwet en Participatiewet. Overzicht voorlopig budget gemeente Nijmegen Budget 2014 Budgetgarantie MEE Jaarlijks budget gemeente Nijmegen 2015 en 2016 Cliëntondersteuning % IVH % Totaal De afspraken met MEE worden gemaakt onder voorbehoud de definitief beschikbaar gestelde rijksmiddelen en de vaststelling van de Stadsbegroting Frictiekosten Met betrekking tot eventuele frictiekosten is afgesproken dat MEE zich optimaal zal inspannen de frictiekosten tot het minimum te beperken. De regio Nijmegen gaat de effecten van de frictiekosten beoordelen en zal waar mogelijk gezamenlijk met MEE naar oplossingen zoeken met betrekking tot huisvesting en het medewerker volgt werk -principe. De berichten in de media dat bij MEE Gelderse Poort wellicht 35% van de medewerkers boventallig wordt, is niet gebaseerd op het arrangement met de regio Nijmegen. Wij benadrukken echter dat wij niet verantwoordelijk zijn voor de eventuele frictiekosten en wij zullen deze niet opvangen. In het lokale MEE werkplan vindt een nadere uitwerking plaats van het voorkomen van frictiekosten. MEE Gelderse Poort neemt in de begroting 2015 een opbouw van de budgetverdeling op en draagt zorg voor een sluitende begroting. 6 Participatie en Communicatie De adviesraad JMG en de Seniorenraad hebben een gezamenlijk advies uitgebracht evenals de adviesraad homo-/lesbisch beleid. Met bijgevoegde brieven geven wij reactie op de beide adviezen. Wij informeren de raad over het transitiearrangement MEE Regio Nijmegen middels bijgevoegde brief. 7 Uitvoering en evaluatie Voor eind juni 2014 wordt het ondertekende transitiearrangement ingediend bij het rijk. Het lokale werkplan voor MEE moet klaar zijn voor 1 oktober Dit heeft voor Nijmegen betrekking op de offerte/subsidieaanvraag MEE in het kader van de Basisinfrastructuur Welzijn. Daarin geeft MEE aan op welke wijze de geoffreerde producten aansluiten bij de Basisinfrastructuur Welzijn en hoe deze (lokaal of regionaal) worden georganiseerd. In het arrangement spreken wij af dat twee keer per jaar tussentijdse evaluatiemonumenten organiseren om te bepalen of MEE resultaat boekt in relatie tot de gemaakte afspraken. Het gaat dan over de inzet van het budget en effectiviteit van de functies en invulling van de gewenste inhoudelijke transformatie.

6 Collegevoorstel Vervolgvel 5 8 Risico Een risico is dat de middelen die wij toekennen ontoereikend zijn voor een deugdelijke bedrijfsvoering. Het toe te kennen bedrag is taakstellend en MEE Gelderse Poost zal in het verlengde daarvan moeten zorgen voor een sluitende begroting. Wij monitoren dit bij de tussentijdse evaluatiemomenten die twee keer per jaar plaatsvinden. Bijlage(n): 1. Brief aan de raad 2. Brief aan adviescie. JMG en Seniorenraad 3. Brief aan adviescie. HLB 4. Transitiearrangement MEE Regio Nijmegen Factsheets MEE Nijmegen 6. Advies van de adviescie. JMG en Seniorenraad 7. Advies van de adviescie. HLB

7 Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum 1 juli 2014 Ons kenmerk MO10/ Contactpersoon Henk Peereboom Onderwerp Transitiearrangement MEE Datum uw brief Doorkiesnummer (024) Geachte leden van de raad, In deze brief informeren wij u over het Transitiearrangement MEE, dat de gemeenten in de regio Nijmegen sluiten met MEE Gelderse Poort. Daarbij gaan we in het bijzonder in op de gevolgen van het arrangement voor onze gemeente. Als bijlagen treft u aan: het transitiearrangement MEE , de factsheet van MEE met de cliëntenaantallen in de gemeente Nijmegen, de brief van staatssecretaris Van Rijn, het visiedocument van MEE en de visie op de Integrale Vroeghulp. Inleiding In het wetsvoorstel voor de nieuwe Wmo 2015 is opgenomen dat de gemeente per 1 januari 2015 verplicht zijn de onafhankelijke cliëntenondersteuning als algemene voorziening te organiseren voor alle (groepen) burgers. Dit houdt in ondersteuning met informatie, advies en algemene ondersteuning, die bijdraagt aan het versterken van de zelfredzaamheid en participatie en het verkrijgen van een zo integraal mogelijke dienstverlening op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, preventieve zorg, zorg, jeugdhulp, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen. Deze cliëntondersteuning wordt op dit moment voornamelijk landelijk georganiseerd en uitgevoerd door MEE. Vanaf 2015 zullen MEE-medewerkers participeren in alle sociale wijkteams in de stad. MEE is overigens de afgelopen periode al sterk betrokken bij het pilot Jeugdzorg Dichtbij (jeugdzorg zonder indicatie) en de ontwikkeling van het sociale wijkteam. MEE begeleidde in 2012 totaal 1743 cliënten in onze regio, waarvan 62% in de gemeente Nijmegen. Daarnaast begeleidde MEE 205 GGZ cliënten en 585 cliënten jonger dan 24 jaar met verstandelijke beperking (VG). De grootste doelgroep bestaat uit verstandelijk gehandicapten volwassenen (41%), gevolgd door lichamelijk gehandicapten (17%) en cliënten Integrale Vroeghulp voor kinderen van 0 tot 7 jaar. Een factsheet over de dienstverlening in Nijmegen is bijgevoegd. Transitiearrangement MEE Op 25 februari 2014 hebben het ministerie van VWS, de VNG en MEE Nederland bestuurlijke afspraken gemaakt over een zorgvuldige transitie van de cliëntondersteuning voor mensen met Raadsbrief transitiearrangement MEE 2015def

8 Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Vervolgvel 1 een beperking. De afspraken houden onder meer in dat gemeenten en MEE-organisaties uiterlijk mei 2014 afspraken met elkaar maken in een transitiearrangement. Uitgangspunten daarbij zijn: Continuïteit van cliëntondersteuning voor mensen met een beperking( de MEE-doelgroep) Het vermijden van frictiekosten als gevolg van de transitie. Gemeenten zijn niet verantwoordelijk voor de frictiekosten, maar moeten zich inspannen om frictiekosten zoveel mogelijk te voorkomen. Regionale samenwerking Verder zijn er afspraken gemaakt over de termijn van voorbereiding van de transitiearrangementen. In de periode tot mei 2014 worden de bestuurlijke afspraken gemaakt, waarin de gemeenten en MEE afspraken maken over de continuïteit van de cliëntondersteuning. In deze afspraken wordt tevens door de gemeenten aangegeven welk bedrag bij MEE wordt besteed of bij anderen ten behoeve van de cliëntondersteuning. De periode tot 1 oktober 2014 is de fase waarin de bestuurlijke afspraken per gemeente vertaald worden naar een concreet aanbod van MEE. De definitieve subsidiebeschikkingen worden per gemeente uiterlijk 1 oktober 2014 vastgesteld. De periode van 1 oktober 2014 tot 1 januari 2015 is de fase van implementatie. Op basis van de landelijke afspraken en budgetverdeling hebben de gemeenten in de regio Nijmegen vooraf inhoudelijke uitgangspunten opgesteld voor dit transitiearrangement: - De inhoudelijke beleidskeuzes zoals verwoord in het regionale beleidsplan Kracht door verbinding zijn leidend. - We gaan uit van betaalbare en kwalitatief goede cliëntondersteuning. Deze dient binnen de gestelde budgettaire kaders vorm te krijgen en de bestaande (voorlopige) kwaliteitscriteria worden gevolgd. - De functie cliëntondersteuning kan, op enkele diensten na, geïntegreerd en geborgd worden in de lokale toegangspoort en de informatie & adviesfunctie. - We streven naar eenduidige sturing op de lokale toegang, de informatie & adviesfunctie, de regionale taken en de opdracht voor de welzijnsfuncties op basis van de beleidsnota Kracht door verbinding, het Regionaal Transitie Arrangement Jeugd, het regionale Inkoop- en subsidiemodel en de regionale afspraken m.b.t. het Gedwongen Kader. De regionale afspraken worden per gemeente uitgewerkt in een werkplan voor Daarin komen onder andere aan de orde: de aansluiting van MEE bij de lokale toegangspoort (LTP) en een beschrijving van de regionale taken. Conform het transitiearrangement wordt 85% van het totale budget ingezet in de lokale toegang en 15% voor regionale functies. Hiermee kunnen de werkzaamheden zoveel mogelijk aansluiten bij onze lokale organisatie. Het budget voor de Integrale Vroeghulp blijft op peil, de kosten van MEE bedragen ruim per jaar ( voor Nijmegen ) Het transitiearrangement geldt voor de jaren 2015 en Voor de vervolgperiode zullen op basis van monitoring en ervaring met de samenwerkingspartners binnen de lokale toegangspoort nieuwe afspraken met MEE worden gemaakt. De ondersteuning door MEE wordt tot eind van dit jaar nog gefinancierd uit de AWBZ. Met ingang van 2015 komt deze taak naar de gemeente binnen het kader van het nieuwe Wmo-beleid. Raadsbrief transitiearrangement MEE 2015def

9 Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Vervolgvel 2 De financiële vertaling van afspraken van het transitiearrangement voor Nijmegen leiden op basis van het door het rijk beschikbaar te stellen budget tot het volgende financiële overzicht voor de jaren 2015 en Budget Budgetgarantie MEE Jaarlijks budget gemeente Nijmegen 2015 en 2016 Cliëntondersteuning % IVH % Totaal De afspraken met MEE zijn gemaakt onder voorbehoud van het budgetrecht van de gemeenteraad en de beschikbaar gestelde rijksmiddelen. Uw raad beslist in het najaar bij de stadsbegroting 2015 over het gehele financiële kader van de decentralisatietaken in het sociale domein. Frictiekosten Met betrekking tot eventuele frictiekosten is afgesproken dat MEE zich optimaal zal inspannen de frictiekosten tot het minimum te beperken. De regio Nijmegen gaat de effecten van de frictiekosten beoordelen en zal waar mogelijk gezamenlijk met MEE naar oplossingen zoeken. Wij benadrukken echter dat wij niet verantwoordelijk zijn voor de eventuele frictiekosten en wij zullen deze niet opvangen. Wij vertrouwen u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben. Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg Aantal Bijlagen: 1. Brief aan adviescie. JMG en Seniorenraad 2. Brief aan adviescie. HLB 3. Transitiearrangement MEE Regio Nijmegen Factsheet MEE Nijmegen 5. Advies van de adviescie. JMG en Seniorenraad 6. Advies van de adviescie. HLB Raadsbrief transitiearrangement MEE 2015def

10 Transitie Arrangement MEE regio Nijmegen Bestuurlijke afspraken tussen de gemeenten van de regio Nijmegen en MEE Gelderse Poort De colleges van B&W in de regio Nijmegen Uitgevoerd door het Regionaal Bestuursteam Transitie Jeugd en AWBZ 10 juni 2014

11 HOOFDSTUK 1 INLEIDING Op 25 februari 2014 hebben VWS, de VNG en MEE Nederland bestuurlijke afspraken gemaakt over een zorgvuldige transitie van de cliëntondersteuning voor mensen met een handicap (de MEE-doelgroep). Doel van de afspraken is de continuïteit van de cliëntondersteuning voor mensen met een handicap te waarborgen en frictiekosten te vermijden. De afspraken houden onder meer in dat gemeenten en MEEorganisaties uiterlijk 1 mei 2014 hierover afspraken met elkaar maken. Deze afspraken leggen de gemeenten van de regio Nijmegen vast in dit transitiearrangement. Achtergrond Op dit moment zijn gemeenten op grond van de Wmo verantwoordelijk voor de cliëntondersteuning van alle burgers en ze richten zich met name op ouderen en de ggz-doelgroep. In de huidige situatie wordt de cliëntondersteuning voor mensen met een beperking nog uitgevoerd door de MEE-organisaties, op basis van een AWBZ subsidieregeling. Per 1 januari 2015 zijn gemeenten op grond van de Wmo 2015 verplicht om cliëntondersteuning als algemene voorziening te organiseren voor alle (groepen) burgers. De budgetten die vanuit de AWBZ gemoeid waren met cliëntondersteuning voor mensen met een handicap, worden overgeheveld naar gemeenten. Wat betekent dit voor de gemeenten in de regio Nijmegen? De gemeenten hebben op basis van het wetsvoorstel Wmo 2015 de taak de ondersteuning van cliënten goed te organiseren en zetten daarbij afhankelijk van de hulpvraag verschillende vormen van ondersteuning, zoals individueel advies of hulp bij de verheldering van een ondersteuningsvraag, in. De gemeenten hebben beleidsvrijheid in de wijze waarop de ondersteuningsfunctie wordt vormgegeven. Samenhang aanbrengen: Er zijn veel partijen die informele en formele vormen van cliëntondersteuning leveren, zoals ouderenadviseurs, mentoren, beroepsmatige ondersteuners van welzijnsorganisaties, hulplijnen, steunpunten GGZ en MEE, maar ook ondersteuning door cliënten- en familieorganisaties, lotgenotencontacten en ervaringsdeskundigen en cliëntenbelangenorganisaties. De gemeenten zorgen voor meer samenhang. De MEE organisaties spelen een rol bij het organiseren van cliëntondersteuning, bijvoorbeeld binnen een sociaal wijkteam, of als trainer van medewerkers, uitvoerder van keukentafelgesprekken, netwerkcoach en aan ondersteuning bij de inzet van een sociaal netwerk strategie. Belang van de cliënt centraal: De cliënt moet het gevoel hebben dat de ondersteuner in zijn belang handelt, onafhankelijk is en mag om een andere ondersteuner vragen als hij dat gevoel niet heeft. Proces en vorm De inhoud van het transitiearrangement heeft de status van een bestuurlijke overeenkomst. Het is een regionaal document, dat vastgesteld wordt in alle colleges. De gemeenteraden worden actief geïnformeerd. Het document wordt binnen MEE Gelderse Poort vastgesteld door de directeur/bestuurder. Het Rijk ontvangt het document in mei In zijn brief aan de tweede kamer van heeft Staatssecretaris van Rijn de volgende afspraken over het proces opgenomen: We onderscheiden in het proces 3 fasen: 1. Periode tot 1 mei 2014 is de fase van de bestuurlijke afspraken waarin de gemeenten en MEE afspraken maken over de continuïteit van de cliëntondersteuning. In deze afspraken wordt tevens 2

12 door de gemeenten aangegeven welk bedrag bij MEE besteed wordt of bij anderen ten behoeve van de cliëntondersteuning. 2. Periode tot 1 oktober 2014 is de fase waarin de bestuurlijke afspraken per gemeente vertaald worden naar concreet aanbod van MEE. De definitieve contracten c.q. subsidiebeschikkingen (offertes) worden per gemeente uiterlijk 1 oktober 2014 afgerond. 3. Periode tot 1 januari 2015 is de fase van implementatie. Met het oog op behoud van expertise en beheersbaarheid van het proces en om frictiekosten te vermijden, werken gemeenten samen om tot regionale afspraken te komen. Daarin komen ook aspecten als mens volgt werk aan de orde. In de bestuurlijke afspraken VWS, VNG en MEE Nederland over de transitie van de cliëntondersteuning zijn de volgende afspraken opgenomen: a) Gemeenten maken afspraken met de MEE-organisaties over de cliëntondersteuning vanaf Doel van de afspraken is de continuïteit van de cliëntondersteuning voor mensen met een beperking te waarborgen en eventuele frictiekosten bij MEE-organisaties te vermijden. b) Deze afspraken hebben minimaal betrekking op het jaar VWS, VNG en MEE NL adviseren echter meerjarige afspraken te maken, gelet op de doelstellingen met betrekking tot continuïteit en vermijden van frictiekosten. c) De afspraken worden bij voorkeur gemaakt op regionaal niveau. VWS, VNG en MEE NL adviseren gemeenten en MEE organisaties hiervoor de Jeugdregio s te hanteren zoals die zijn vastgesteld in het kader van de Transitiearrangementen voor de Jeugdzorg. Binnen die regio s worden afspraken gemaakt met de MEE-organisaties die daarbinnen werkzaam zijn. d) Uiterlijk 1 mei 2014 moeten deze afspraken zijn gemaakt. e) Aan de inhoud van de afspraken worden de volgende eisen gesteld: - Is duidelijk hoe de cliënt gebruik kan blijven maken van cliëntondersteuning (de beschikbaarheid conform de nieuwe Wmo)? - Zijn er afspraken over de organisatie en financiering van de cliëntondersteuning gemaakt (inclusief de bevoorschotting daarvan) en is afgesproken welk budget bij MEE-organisaties wordt besteed en wat ze van het budget bij anderen besteden ten behoeve van de cliëntondersteuning? - Zijn er afspraken gemaakt over afhandeling van lopende zaken die per 1 januari 2015 nog in behandeling zijn bij MEE-organisaties? - Zijn er afspraken gemaakt over vermijding van frictiekosten van MEE-organisaties? - Zijn er afspraken gemaakt over mens volgt werk (zowel vanuit oogpunt behoud continuïteit als vermijden frictiekosten)? - Zijn met betrekking tot de netwerken integrale vroeghulp (IVH) afspraken gemaakt over de continuïteit van de coördinatie van deze netwerken? (NB: de netwerken IVH zijn formeel geen cliëntondersteuning in de zin van de nieuwe Wmo. De netwerken worden tot 1 januari 2015 door MEE gecoördineerd op basis van subsidie vanuit de subsidieregeling MEE; deze middelen worden eveneens overgeheveld naar het sociaal deelfonds van het Gemeentefonds). f) Het monitoren van de voortgang bij het opstellen van de regionale transitieafspraken en de implementatie daarvan geschiedt in het kader van het transitie-volg-systeem van het Transitiebureau Wmo. Gemeenten of regio s kunnen waar nodig gebruik maken van ondersteuning door ondersteuningsteams. Tevens kan een beroep worden gedaan op de ambassadeurs van het programma Slim samenwerken van het Ministerie van binnenlandse zaken en de VNG. g) In ieder geval zal per 1 april en per 1 mei 2014 worden gemonitord. Op basis van de uitkomsten van het transitievolgsysteem per 1 april zal waar nodig ondersteuning aan gemeenten of regio s geboden worden door de ondersteuningsteams, ter bevordering dat uiterlijk 1 mei 2014 afspraken zijn gemaakt tussen gemeenten en MEE-organisaties. 3

13 h) De uitkomsten van het transitievolgsysteem per 1 mei 2014 zullen - indien deze daartoe aanleiding geven - worden besproken in een bestuurlijk overleg tussen VWS, VNG en MEE NL te houden medio mei Tevens zullen de uitkomsten worden besproken met de cliëntenorganisaties. i) Als op basis van de uitkomsten van het transitievolgsysteem per 1 mei 2014 blijkt dat de afspraken niet c.q. onvoldoende tot stand zijn gekomen neemt VWS de verantwoordelijkheid op zich om - vooraf gehoord hebbend de VNG en MEE NL - partijen bestuurlijk aan te spreken en de noodzakelijke maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat partijen door middel van afspraken de continuïteit van de cliëntondersteuning borgen en frictiekosten te vermijden. j) In oktober wordt geïnventariseerd of de maatregelen naar verwachting daadwerkelijk leiden tot vermijding van frictiekosten. Indien blijkt dat ondanks alle inspanningen resterende frictiekosten overblijven, neemt het rijk het initiatief om in oktober met VNG en MEE NL te bespreken hoe om te gaan met resterende frictiekosten voor de MEE-organisaties en besluit op basis daarvan over passende maatregelen. k) In de subsidieregeling MEE 2014 is ruimte geschapen voor MEE-organisaties om in dat jaar te kunnen anticiperen op de nieuwe situatie per l) Ofschoon gemeenten formeel niet verantwoordelijk zijn voor frictiekosten bij MEE-instellingen nemen VWS, VNG en MEE NL in het kader van de bestuurlijke afspraken de inspanningsverplichting op zich om frictiekosten zoveel mogelijk te vermijden. m) VWS, VNG en MEE NL faciliteren het maken van afspraken, onder meer door middel van een handreiking en informatieoverdracht over cliënten van MEE richting gemeenten. Deze faciliteringsproducten dienen tijdig gereed te zijn, dat wil zeggen uiterlijk februari Toelichting van het stappenplan (ook uit dezelfde bestuurlijke afspraken VWS, VNG en MEE Nederland) De bestuurlijke afspraken hebben alleen betrekking op de MEE -doelgroep waar immers het meest verandert, niet op de doelgroepen waar de gemeenten al feitelijk de cliëntondersteuning voor uitvoeren. Onder continuïteit wordt enerzijds verstaan de continuïteit voor mensen die op 1 januari 2015 in een lopend ondersteuningstraject van een MEE-instelling zitten en die dat traject bij dezelfde instelling kunnen afronden, anderzijds de beschikbaarheid van de cliëntondersteuning voor genoemde doelgroep in het transitiejaar Bij voorkeur worden afspraken over een langere periode gemaakt. Bij frictiekosten gaat het om eventuele frictiekosten bij MEE-organisaties in verband met eventuele (partiële) afbouw als gevolg van minder contractering door gemeenten dan het budget in het kader van de Regeling subsidies AWBZ. Het gaat om de posten van wachtgelden voor personeel en kosten huisvesting; hierbij wordt dezelfde definitie van frictiekosten gehanteerd als bij de transitie Jeugd. Gemeenten maken voor 1 mei 2014 afspraken met MEE-organisaties over de continuïteit van cliënt ondersteuning waarbij wordt aangegeven welk budget bij de MEE-organisaties wordt besteed. Feitelijke contractering (i.c subsidiebeschikking) zal vermoedelijk na die datum plaatsvinden. Indien gemeenten besluiten om in 2015 ook andere aanbieders in te schakelen voor cliëntondersteuning voor mensen met een beperking (of taken deels in eigen beheer uit te voeren) dan worden deze afspraken ook opgenomen in de te maken (regionale) afspraken over continuïteit van cliëntondersteuning voor deze doelgroep. Uiterlijk 1 oktober 2014 worden conform de regelgeving nieuwe WMO contracten afgesloten tussen gemeenten en MEE-organisaties c.q. subsidiebeschikkingen geslagen. Gemeenten ontvangen (geaggregeerde) beleidsinformatie over de MEE-cliënten in hun gemeente, om welke doelgroepen het gaat en welke dienstverlening MEE thans voor hen inzet. Tevens bevat het informatie over het bedrag dat de desbetreffende MEE-organisatie in 2014 heeft ontvangen in 4

14 het kader van de Regeling subsidies AWBZ. MEE stelt deze informatie op, in afstemming met het Transitiebureau WMO. De invulling van het Transitie Arrangement MEE in de regio Nijmegen: In de regio Nijmegen wordt voor wat betreft de transities gewerkt volgens de indeling die door de gemeenten conform de hierover gemaakte bestuurlijke afspraken aan de VNG is aangereikt. Onze regio bestaat uit Nijmegen, Wijchen, Beuningen, Druten, Groesbeek, Heumen, Ubbergen, Millingen a/d Rijn en Mook en Middelaar. Doorlooptijd De bestuurlijke afspraken hebben voor wat betreft de subsidieverlening aan MEE betrekking op 2015 en Gemeenten bepalen in de loop van komend jaar tussentijds of de transformatie voldoende op koers is. Het gaat dan om inzet van budget, de kwaliteit en de effectiviteit van de functies en om de invulling van de gewenste inhoudelijke transformatie. Gegeven de relatief beperkte tijd die beschikbaar is om tot dit transitiearrangement te komen, bevat het plan onderwerpen die om nadere uitwerking vragen. In het komende jaar is tijd nodig om de gewenste situatie tot stand te brengen en daarna is nog tijd nodig om de veranderingen ook daadwerkelijk tot resultaten te laten leiden. Elke gemeente kan zelf met MEE afspraken maken over de inhoud van het werk en de duur van de inzet. Evaluatiemomenten We leggen jaarlijks twee tussentijdse evaluatiemomenten vast in onderling overleg met MEE. Die tussentijdse momenten bieden de gelegenheid om te bepalen of MEE resultaat boekt in relatie tot de gemaakte afspraken, zoals deze in de offertes van MEE en de opdrachtverlening door de afzonderlijke gemeenten zijn opgenomen. Er wordt besproken of de afspraken nog actueel zijn en of ze wellicht als gevolg van ontwikkelingen bijgesteld dienen te worden. Voorbehoud Gegeven de relatief beperkte tijd die beschikbaar is kan het zijn dat we mogelijk met elkaar niet in staat zijn om het definitieve besluit ten aanzien van dit transitiearrangement op 1 mei 2014 te behalen. Indien dit niet lukt, dan wordt dit definitieve besluit zeer spoedig na 1 mei 2014 behaald. Leeswijzer In hoofdstuk 2 werken we de inhoudelijke uitgangspunten uit en beschrijven we de functies van MEE. In hoofdstuk 3 gaan we in op de intenties voor garantstelling van budget voor MEE, het voorkomen van frictiekosten en de zorgcontinuïteit. *Het Transitiearrangement is opgesteld door de samenwerkende gemeenten in de regio en is opgesteld in overeenstemming met MEE Gelderse Poort. 5

15 HOOFDSTUK 2 INHOUDELIJKE UITGANGSPUNTEN EN KENMERKEN MEE Inhoudelijke uitgangspunten in het kort De gemeenten in de regio Nijmegen hanteren enkele belangrijke inhoudelijke uitgangspunten voor dit transitiearrangement. Dat zijn: - De inhoudelijke beleidskeuzes zoals verwoord in het regionale beleidsplan Kracht door verbinding zijn leidend. Dat betekent dat de inzet van de ondersteuning en zorg zo dichtbij mogelijk (lokaal), zo licht mogelijk en zo integraal mogelijk (1 gezin, 1 plan) dient te gebeuren, waarbij goed gekeken wordt naar maximale zelfredzaamheid en zelfregie. Duidelijk is dat de doelgroep van MEE (mensen met een beperking) een kwetsbare doelgroep is. Vooral mensen met een verstandelijke beperking en mensen met niet aangeboren hersenletsel hebben vaak moeite met het voeren van regie. Indien zij niet in staat zijn om zelf de regie te voeren dan wordt samen met een consulent van MEE gekeken of er iemand uit de naaste omgeving van de cliënt kan helpen zodat de cliënt toch zo zelfredzaam mogelijk is. De expertise van de consulent die o.a. bestaat uit kennis over beperkingen maakt dat er een juiste inschatting gemaakt wordt ten aanzien van de mogelijkheden van de cliënt en diens netwerk. - We gaan uit van betaalbare en kwalitatief goede cliëntondersteuning. Deze dient binnen de gestelde budgettaire kaders vorm te krijgen en de bestaande (voorlopige) kwaliteitscriteria worden gevolgd. - De functie cliëntondersteuning kan, op enkele diensten na, geïntegreerd en geborgd worden in de lokale toegangspoort en de informatie & adviesfunctie. Dit geldt daarmee ook voor de MEE functies m.b.t. informatieverstrekking en advies en onderdelen van signalering, vraagverheldering, aanvragen en realiseren dienstverlening en zorg, kortdurende en kor cyclische ondersteuning, monitoring en evaluatie van dienstverlening en zorg. - We streven naar eenduidige sturing op de lokale toegangspoort (sociale (wijk)teams), de informatie & adviesfunctie, de regionale taken en de opdracht voor de welzijnsfuncties op basis van de beleidsnota Kracht door verbinding, het Regionaal Transitie Arrangement Jeugd, het regionale Inkoop en subsidiemodel en de regionale afspraken m.b.t. het Gedwongen Kader. Kracht door Verbinding: transformatie van de gemeenten in de regio Nijmegen. Hier volgt een toelichting op de inhoudelijke uitgangspunten, zoals verwoord in de beleidsnota Kracht door Verbinding. Het primaat voor de toegang tot de zorg en ondersteuning ligt bij de lokale toegangspoorten. De beslissingsbevoegdheid over de toeleiding tot ondersteuning en voorzieningen ligt lokaal en wordt gemandateerd naar de lokale toegangspoort. Het keukentafelgesprek staat centraal in de werkwijze van het sociaal (wijk)team. Tijdens dit gesprek, of een serie van gesprekken, wordt samen met de cliënt, liefst samen met familie en/of vrienden, in kaart gebracht wat er speelt. Vervolgens maakt de cliënt samen met zijn/haar netwerk en de professional een plan waarin concrete actie- en verbeterpunten staan. Ook is in het plan opgenomen wie wat doet en of, en zo ja welke professionele ondersteuning en zorg er nodig is. De sociale (wijk)teams zijn de spil in het toeleiden naar zorg. Naast het sociaal (wijk)team zijn er andere toeleiders naar ondersteuning en zorg. Dit zijn huis-, jeugd- en kinderartsen, regieteams/lokale zorgnetwerken, schoolondersteuningsteam/zat, het veiligheidshuis en de rechter. Deze toeleiders werken waar mogelijk samen met het sociaal (wijk)team. Toeleiders kunnen cliënten rechtstreeks doorverwijzen naar zorgaanbieders voor kortdurende en langdurige professionele ondersteuning en zorg. Om een goede inschatting te kunnen maken van de zorg die nodig is kan de toeleider gebruikmaken van consultatie & advies/hulplijn van experts vanuit de zorgaanbieders. Voor een deel zal het netwerk tussen toeleiders en gebiedsgebonden ambulante teams in de vraag om consultatie 6

16 & advies/hulplijn voorzien. Daarnaast zal er ook specialistische kennis vanuit de zorgaanbieders nodig zijn om een plan op te stellen en ondersteuning en zorg toe te wijzen. De sociale (wijk)teams kunnen experts inschakelen via een hulplijn waarin voor alle doelgroepen specialistische expertise beschikbaar is. In de regionale visie is aangegeven dat voor complexere zorg een uitgebreidere toets noodzakelijk zal blijven. Om te zorgen dat cliënten zoveel mogelijk in de eerste lijn blijven en er niet onnodig zware zorg wordt ingezet, is het nodig dat de teams goed geëquipeerd worden en expertise kunnen inschakelen. De sociale (wijk)teams moeten dus experts 'erbij kunnen halen' voor consultatie en advies. Gemeenten hebben dit nu al voor een deel georganiseerd, vaak in de vorm van aansluiting van specialistische expertise in multidisciplinaire overleggen. De inzet van de consultatie en adviesfunctie heeft de volgende doelen: Voorkomen van inzet van zware zorg door consultatie te bieden aan de sociale professionals die al met het gezin werken. Mede-beoordelen van de zwaarte van zorg die nodig is samen met professionals in de lokale toegangspoort. Hiermee is de consultatie en adviesfunctie een belangrijk instrument voor het terugdringen van kosten en daarmee niet vrijblijvend in te zetten of te organiseren. De regio Nijmegen gaat werken met een regionaal ondersteuningsbureau. Hierin wordt het regionale contractmanagement opgenomen. Daarnaast zullen ook een aantal cliëntparticipatie- en communicatietaken door het bureau worden uitgevoerd. Ook de facilitering van een (kinder-)ombudsman en vertrouwenspersoon vindt hier plaats. De lokaal georganiseerde toegangspoorten worden vanuit het regionaal ondersteuningsbureau gefaciliteerd in kennisuitwisseling en intervisie. De functies van MEE dienen goed geïntegreerd en geborgd te worden in de regionale uitgangspunten en vormen van uitwerking. De samenwerking met MEE in de lokale toegangspoort en in de informatie & adviesfunctie verloopt momenteel naar tevredenheid en wordt de komende twee jaar verder geïntensiveerd. Daarnaast zijn er van MEE nog een aantal functies regionaal te positioneren. De cliëntondersteuning zal vanaf 2015 gesubsidieerd worden vanuit blok A (Algemene voorzieningen Wmo) uit het Inkoop en subsidiemodel. 7

17 Kenmerken huidige MEE organisatie en functies MEE Gelderse Poort heeft een visiedocument geschreven waarin de organisatie de uitgangspunten van de visienotitie Transformeren en integreren en de beleidsnota Kracht door Verbinding onderschrijft en waarbij gezocht wordt naar positionering van MEE in de gemeente en regio Nijmegen. Daarbij geeft MEE aan dat: - De huidige kennis en expertise niet overgedragen kan worden in 2 jaar tijd (2015 en 2016); - MEE het haar taak acht om maatschappelijke knelpunten en (complexe) vraagstukken te signaleren en daarvoor effectieve oplossingen te bieden; overheden, maatschappelijke en reguliere organisaties toe te rusten in het herkennen van en omgaan (burgers) met een beperking; in netwerken en ketens te participeren - ten behoeve van burgers met een beperking en hun netwerk - te coördineren en/of te regisseren en de toegankelijkheid van de samenleving te vergroten op alle leefgebieden: werk, wonen, vrije tijd, opvoeding en school. Vanuit bovenstaande taakopvatting biedt MEE Gelderse Poort ondersteuning. MEE werkt al vanuit de nieuwe kenmerken van de WMO. Daarnaast raakt de dienstverlening van MEE Gelderse Poort aan andere nieuwe wetgeving en/of decentralisaties: Passend Onderwijs, Jeugdzorg, Participatiewet, Langdurige Zorg. Die ondersteuning wordt gekenmerkt door: - zo kort als mogelijk en zo lang als nodig met goede en tijdige overdracht naar zorg, welzijn en werk. MEE vervult hierbij een schakelfunctie; - integraliteit (op alle leefgebieden in verbinding met alle samenwerkingspartners en door alle regelingen heen). Delen en verbinden kennis; - empowerment (versterken van de kracht van het individu en het netwerk); - zo normaal mogelijk, alleen speciaal waar nodig; - laagdrempelig (indicatievrij); hierdoor komen de cliënten van MEE niet voor in de bestanden van zorgverzekeraars/ciz en wordt de begeleiding van MEE alleen geregistreerd bij MEE; - outreachend (actief naar de burger en de omgeving, dichtbij de burger in de wijk); - preventief en kostenbesparend (Ernst & Young); - signalering verrijkt met ervaringsdeskundigheid; - inzet van ervaringsdeskundigen, vrijwilligers en mantelzorgers waar mogelijk; - te monitoren (de cijfers gekoppeld aan gericht onderzoek naar mensen met een beperking). MEE begeleidde in 2012 in totaal cliënten, waarvan 62% in de gemeente Nijmegen. Daarnaast begeleidde MEE 205 GGZ cliënten en 585 VG cliënten jonger dan 24 jaar. De grootste doelgroep bestaat uit verstandelijk gehandicapte volwassenen (41%), gevolgd door lichamelijk gehandicapten (17%) en cliënten Integrale Vroeghulp (IVH voor jeugd 0-7 jaar, 16%. Zie factsheet 2012). 8

18 Functies van MEE MEE biedt informatie, advies en kortdurende ondersteuning aan kinderen, jongeren en volwassenen met een lichamelijke, verstandelijke, visuele en/of auditieve beperking, autisme, chronische ziekte, niet-aangeboren hersenletsel of psychische problematiek. De MEE dienstverlening biedt ondersteuning op alle levensgebieden te weten: a. Leren en werken b. Opvoeding en ontwikkeling c. Regelgeving en geldzaken d. Wonen en samenleven en raakt daarmee aan de vier decentralisaties. (samengevat op basis van het visiedocument waarin de volgende functies beschreven staan, zie hiervoor bijlage visiedocument MEE Nijmegen): Cliëntondersteuning Cliëntondersteuning bij MEE bestaat uit de volgende diensten: Lokaal Individuele dienstverlening: - Deelname aan lokale netwerken - Informatieverstrekking & advisering - Vraagverheldering - Aanvragen & realiseren van externe dienstverlening & zorg(i.c. toegang) - Ondersteuning bij bezwaar & beroep - Evaluatie van dienstverlening & zorg - Ondersteuning in crisissituaties - Diagnostiek (intelligentie-onderzoek - Kortdurende en kortcyclische ondersteuning - Langdurige ondersteuningstrajecten - Monitoring en evaluatie van dienstverlening en zorg - Casemanagement als meerdere partijen zijn betrokken - Casemanagement integrale vroeghulp (IVH) Collectieve dienstverlening i.c. maatschappelijke taken - Signaleren & activeren - Vergroten toegankelijkheid - Verhogen integratie & participatie Bovenlokaal Coördinatie Integrale Vroeghulp (IVH): IVH is een samenwerkingsverband dat zich richt op kinderen van 0-7 jaar met (vermoedens) van ontwikkelingsstoornissen. Vanuit het samenwerkingsverband werkt een multidisciplinair kernteam voor alle gemeenten dat bestaat uit de volgende deskundigen: 9

19 GZ psycholoog geleverd door Kleur, Kentalis, Driestroom, Karakter/ Revalidatie arts geleverd door de Maartenskliniek/-Jeugdarts geleverd door GGD/ -Coördinator en casemanagers geleverd door MEE Gelderse Poort. Alleen de coördinatiefunctie wordt apart betaald (aan MEE via de AWBZ ongeveer euro per jaar). De inzet van deskundigen en casemanagers geschiedt vooralsnog nog steeds) met gesloten beurzen. De casemanagers van MEE Functioneren in een aantal wijkteams en zijn de linking pin met het regionale kernteam. Diagnostiek en IQ bepaling: is te omschrijven als specialistisch gelet op de betrokkenheid van gedragsdeskundigen (WO-niveau) en diagnostisch medewerkers. Deskundigheidsbevordering/intervisie/consultatie: aan collega-professionals of medewerkers van gemeenten op het terrein van beperkingen. Specialistische expertise: m.b.t. Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH), Autisme en ondersteuning bij specifiekere arbeidsvraagstukken. Ondersteuning bij crisissituaties: Adequaat optreden en handelen bij crisissituaties zodat de cliënt zo spoedig mogelijk weer zelfstandig verder kan. Daar waar een (tijdelijke) opname nodig is wordt deze geregeld. Groepswerk: Groepsgewijze training van of instructie aan cliënten zoals een cursus omgaan met geld of een moedergroep van vrouwen die moeilijk lerend zijn. Mediation en werken als vertrouwenspersoon: wordt aangeboden door een medewerker die als gecertificeerd mediator werkzaam is bij MEE. Nieuw aanbod MEE MEE kan in de toekomst ook de volgende diensten bieden: Bezwaar en beroep: de cliënt en zijn netwerk worden geïnformeerd bij bezwaar beroeps- en klachtenprocedures. De MEE consulent ondersteunt en verwijst door indien nodig. Betreffende dienstverlening wordt veelal geboden door consulenten met een HBO-SJD-opleiding (Sociaal juridische dienstverlening) en is te omschrijven als specialistisch. Inzet Ombudsman Rol van het Expertisecentrum van MEE Deskundigheidsbevordering, consultatie en advies, mediation, inzet ombudsman, diagnostiek, innovatieve projecten gericht op een inclusieve samenleving, zijn voorbeelden van diensten die vanuit het Expertisecentrum van MEE worden geboden. Dit centrum werkt voor alle drie de regio s van MEE Gelderse Poort i.c. Nijmegen, Rivierenland en Arnhem. Het Expertisecentrum draagt zorg voor de borging van de specifieke kennis van MEE en werkt aan de innovatie van nieuwe diensten en producten. (Specifiek op het werkgebied van MEE maar eventueel ook op het verzoek van ketenpartners). Hierbij is er veel aandacht voor de samenwerking met ketenpartners. 10

20 Bovenlokaal is de deelname van MEE-consulenten (o.a.) aan de volgende initiatieven/activiteiten Samenwerkingsverband Autisme Gelderland/-kwartaaloverleg Meldpunt Bijzondere Zorg (MBZ)/-Regionaal Preventie Netwerk/-Netwerkoverleg Niet Aangeboren Hersenletsel/-overleg schoolverlaters met Praktijkonderwijs, CWI, UWV/ OGGZ-team (zorgmijders) (op verzoek)/-verwijsindex Risicojongeren/- Steunpunt Huiselijk Geweld/-Veiligheidshuis (op verzoek). Methodieken De consulenten van MEE zijn allemaal HBO opgeleid. Binnen de MEE organisatie is een actief scholingsbeleid. MEE Nederland heeft hier ook altijd een actieve rol in gespeeld. In de afgelopen jaren is ter voorbereiding op de kanteling en werken binnen de wijk/buurtteams o.a. geschoold in Brede vraagverheldering, Kortdurende Specifieke Ondersteuning (KSO), Sociale netwerk strategieën (SNS). Deze laatste werkwijze is erop gericht om problemen met behulp en inzet van het netwerk op te lossen. (Hierin zijn alle consulenten geschoold). Schakel tussen informele en formele zorg MEE Gelderse Poort is zelf een voorliggende voorziening in de nuldelijnszorg die de druk op en de kosten van formele zorg vermindert. Deze komt pas in beeld als de samenleving zelf geen oplossingen kan bieden. Onder informele zorg verstaan wij vrijwilligers, mantelzorgers en ervaringsdeskundigen (lotgenoten). Maatschappelijke participatie, MEEdoen in de samenleving Met gemeenten en andere samenwerkingspartners heeft MEE veel positieve ervaring met wijkgericht werken. Het vergroot het succes van maatschappelijke activering en participatie. Met een verbindende aanpak brengt MEE lokale partners in de wijk snel samen, men investeert in relatiebeheer en netwerkopbouw op lokaal en regionaal niveau. MEE bouwt relaties op en initieert dialogen met ketenpartners, met cliëntenorganisaties, gemeenten, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven binnen de verschillende levensgebieden. Hiervoor is het opbouwen en onderhouden van de sociale kaart belangrijk. MEE initieert projecten gericht op inclusie, bijvoorbeeld als het gaat over deelnemen aan onderwijs en arbeid, aan sport en cultuur, aan zelfstandig wonen, of de gemeenteraadsverkiezingen. Hiervoor worden relatienetwerken met onderwijs, UWV, re-integratiebedrijven, culturele instellingen, sportverenigingen, zorginstellingen, woningbouwcoöperaties, en dergelijke onderhouden. De ervaring heeft MEE geleerd dat het versterken van de eigen kracht van de burgers in het eigen netwerk, helpt om de burgers te laten participeren. Dit is zowel individueel als collectief toe te passen. En volgens de kantelingsgedachte is ook de toename van burgers in de nuldelijn belangrijk. Mensen met een beperking moeten gewoon kunnen meedoen in het reguliere circuit. De ervaring leert dat hiervoor sprake moet zijn van een subtiel samenspel tussen de nulde- t/m tweedelijnszorginstellingen. Door de brede vraagverduidelijking in te zetten, kan maatwerk worden ingezet waar nodig en het collectief aanbieden waar mogelijk. Gewoon waar het kan, speciaal waar het moet. 11