De kleine Rotterdamse Toetssteen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De kleine Rotterdamse Toetssteen"

Transcriptie

1 De kleine Rotterdamse Toetssteen Stedelijke rapportage Toetsservice Rotterdams primair en voortgezet onderwijs

2 De kleine Rotterdamse Toetssteen Stedelijke rapportage Toetsservice Rotterdams primair en voortgezet onderwijs Datum Rotterdam, april 2013 Cluster/Unit Onderzoek & Ontwikkeling, Onderzoek & Evaluatie Auteurs Marco Algera, Ellen Lacor, Johan Wesseling Project Toetsservice

3 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 3/38 Inhoudsopgave Voorwoord 4 1. Inleiding De Toetssteen, een stedelijke leerprestatiemonitor Dienstverlening en de Toetsservice Leeswijzer 6 2. Scholen, leerlingen en toetsen Scholen Leerlingen Toetsen Resultaten Resultaten primair onderwijs Toetsresultaten primair onderwijs Longitudinale resultaten primair onderwijs Toegevoegde waarde primair onderwijs Verschillen Noord- en Zuidoever primair onderwijs Bollebozen primair onderwijs Resultaten voortgezet onderwijs Toetsresultaten voortgezet onderwijs Longitudinale resultaten voortgezet onderwijs Verschillen Noord- en Zuidoever voortgezet onderwijs Bollebozen voortgezet onderwijs Doorgaande lijn primair voortgezet onderwijs Samenvatting en conclusies 37

4 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 4/38 Voorwoord Ook deze veertiende Rotterdamse Toetssteen heeft als doel om inzicht te geven in de cognitieve prestaties en vorderingen op taal- en rekengebied van de leerlingen in Rotterdams onderwijs. Naast de gegevens uit het primair onderwijs, worden in deze Toetssteen ook gegevens uit het voortgezet onderwijs gepresenteerd. Hiermee is het mogelijk een bijdrage te leveren aan het onderwijsbeleid op stedelijk niveau. De Toetsservice voor Rotterdamse scholen is gefinancierd vanuit een geldelijke bijdrage van de gemeente Rotterdam (JOS, dienst Jeugd Onderwijs en Samenleving). In de afgelopen dertien jaar zijn Toetsstenen verschenen over de schooljaren tot en met (Lacor e.a., ). De Toetssteen verschijnt al enige jaren in twee versies en ook voor zijn er twee versies, namelijk: Deze compacte versie De kleine Rotterdamse Toetssteen Deze uitvoering is vooral bedoeld om snel een accuraat beeld van de Rotterdamse resultaten te geven. Voor de geïnteresseerde lezer, zoals de subsidiegever, schoolbesturen en schooldirecties, is er De GROTE Rotterdamse Toetssteen , waarin de resultaten uitgebreid worden toegelicht aan de hand van diverse tabellen, grafieken en voorbeelden. In de meeste Toetsstenen zijn naast de standaardonderdelen extra onderdelen ongevraagd opgenomen. Zo is bijvoorbeeld in bij de toetsresultaten extra aandacht aan woordenschat en technisch lezen besteed en is er extra aandacht voor het onderdeel de toegevoegde waarde geweest. Deze onderdelen zijn inmiddels standaard geworden. De uitbreiding van de Toetssteen met gegevens uit het voortgezet onderwijs voor de domeinen woordenschat en begrijpend lezen maakt het ook mogelijk te kijken naar de doorgaande lijn van po naar vo voor deze twee domeinen. Daarnaast hebben we nog twee nieuwe onderdelen opgenomen: een vergelijking tussen de Noord- en de Zuidoever en de prestaties van de bollebozen in het Rotterdamse onderwijs. Hopelijk is ook deze Toetssteen weer informatief en verhelderend en vormt het een grote inspiratiebron voor het Rotterdamse onderwijsbeleid. Wij danken alle deelnemende Rotterdamse scholen voor hun medewerking aan de totstandkoming van deze Rotterdamse Toetssteen. Voor informatie over de Toetsservice en de Toetssteen kunt u zich wenden tot de: Toetsservice Helpdesk bereikbaar: maandag, dinsdag en donderdag van uur; woensdag van uur telefoon: toetsservice@cedgroep.nl website:

5 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 5/38 1. Inleiding 1.1. De Toetssteen, een stedelijke leerprestatiemonitor Het belang van het volgen van leerprestaties voor het adequaat invullen van het onderwijs is al lange tijd bekend. Telkens weer wordt benadrukt dat met regelmaat toetsen tot betere leerprestaties leidt (zie onder andere Wat scholen toevoegen advies van de Onderwijsraad, juli 2003), waarbij naast het toetsen ook andere evaluatie-activiteiten een positieve bijdrage aan de verhoging van de leerprestaties kunnen leveren (Janssens, Frans J.G., 2008). Het merendeel van de basisscholen maakt gebruik van de toetsen uit het Leerling- en onderwijsvolgsysteem van het Cito: het Cito-LOVS 1. Dit systeem bestaat uit diverse toetsen waarmee de vorderingen van leerlingen op allerlei onderwijsdomeinen gevolgd kunnen worden. Deze toetsen zijn gestandaardiseerd, genormeerd, betrouwbaar en valide. Bovendien beslaan ze de hele periode van het primair onderwijs. In de jaren negentig is de Toetsservice met subsidie van de gemeente Rotterdam gestart. De primaire doelstelling was het vergemakkelijken van de verwerking van de toetsresultaten uit het Cito-LOVS door het maken van handzame rapportages per toets, per groep en/of per leerling. Ook nu wordt hier nog gebruik van gemaakt. De school zelf krijgt hierbij inzicht in de groeps- en leerlingresultaten. Een tweede belangrijke taak is het schrijven van monitorrapporten waarin de leerprestaties en -vorderingen per school en op bovenschools niveau (per bestuur, stad of regio) jaarlijks in beeld worden gebracht. Daarnaast is duidelijk geworden dat de toetsresultaten breder inzetbaar zijn. De Toetsservice fungeert als gegevensbank voor de evaluatie van onderwijs en onderwijsvernieuwing, bijvoorbeeld voor het Rotterdamse onderwijsachterstandenproject Deltaplus. Met de Toetsservice kan men de Cito-LOVS toetsen dus niet alleen inzetten als leerlingvolgsysteem, maar juist ook goed gebruiken als een school- en onderwijsvolgsysteem. In het kader van ROAP 2 I ( ) en ROAP II ( ) zijn afspraken gemaakt tussen de Toetsservice en de Rotterdamse scholen over het systematisch verwerken van toetsresultaten en het monitoren van leerprestaties in het kader van de verbetering van onderwijskwaliteit of verhoging van de leeropbrengst. Kwaliteitszorg was en is namelijk één van de stedelijke prioriteiten in het Rotterdamse beleid ter bestrijding van onderwijsachterstanden. Sinds het schooljaar is de wijze van financiering gewijzigd, maar de afspraken over het monitoren van prestaties voor de verbetering van onderwijskwaliteit zijn grotendeels gehandhaafd. De Toetsservice sluit aan bij de actiepunten van het Rotterdamse Onderwijs Beleid: kwaliteitsverbetering van het Rotterdams onderwijs en het zicht houden op de kwaliteit van het Rotterdamse onderwijs. Sinds 1998 kunnen scholen hun Cito-LOVS toetsen bij de Toetsservice laten verwerken. Met de Rotterdamse scholen is afgesproken om ten minste de kerntoetsen af te nemen. Deze standaardisering maakt het mogelijk om resultaten te vergelijken en om op bovenschoolse niveaus te rapporteren. Bovendien is het, als scholen meerdere jaren met de Toetsservice meedraaien, zeer goed mogelijk om meerjarenoverzichten te maken. Uit deze meerjaren- of longitudinale overzichten wordt duidelijk of de 1 Vanaf het schooljaar is de naam van het Leerling- en onderwijsvolgsysteem (LOVS) gewijzigd in Cito Volgsysteem primair onderwijs (LOVS). 2 ROAP = Rotterdamse Onderwijsachterstandenplan

6 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 6/38 leerprestaties wijzigen en zo ja, of dit bijvoorbeeld specifieke groepen leerlingen of domeinen betreft. Het gebruik van de Toetsservice maakt het ook mogelijk om goed aan te sluiten bij de uitspraken van de voormalige staatssecretaris Dijksma van Onderwijs. Toetsen worden een middel om het niveau van de leerlingen te verbeteren, in plaats van een middel om de school op haar prestaties af te rekenen, Meer toetsen zijn niet nodig, het afnemen van toetsen is al zeer gebruikelijk in het basisonderwijs en scholen zijn geen toetsfabrieken en De Inspectie van het Onderwijs gaat scholen ook beter beoordelen op de voortgang van hun leerlingen. Op deze manier is niet alleen het niveau van een leerling in groep acht gezichtsbepalend voor een school, maar veel meer de toegevoegde waarde: hoe heeft een leerling zich binnen de school ontwikkeld (16 juni 2008). In aansluiting op het voorgaande heeft oud-minister van Onderwijs, Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart, zich als volgt uitgesproken: Toetsen zijn geen doel op zich, maar een middel om opbrengstgericht te werken en zo tot betere taal- en rekenprestaties te komen (maart 2011) Dienstverlening en de Toetsservice De Toetsservice is een dienstverlenende instantie voor scholen en schoolbesturen. Er wordt aldoor hard gewerkt om de Toetsservice af te stemmen en afgestemd te houden op de digitale leerlingvolgsystemen van de scholen, waardoor de scholen op relatief eenvoudige wijze toetsgegevens naar de Toetsservice kunnen exporteren. Door aanpassing aan de wensen van de klant, zorgt de Toetsservice ervoor dat haar monitorrapportages voor het onderwijs interessant zijn en blijven. Hierdoor vormen deze rapportages een aanvulling op wat de scholen uit hun eigen leerlingvolgsysteem kunnen halen. Nieuwe onderdelen worden uitgeprobeerd en aan het arsenaal van activiteiten van de Toetsservice toegevoegd. Voor het vo-project Rotterdams (Taal)Effect maakt de Toetsservice de grafieken en tabellen die de basis vormen voor de rapportages van dit project op school-, bestuurs- en stedelijk niveau Leeswijzer Voordat ingegaan wordt op de Rotterdamse resultaten in hoofdstuk 3 (po) en 4 (vo), gaan we in hoofdstuk 2 eerst de deelnemende scholen, de leerlingen en toetsen en de representativiteit van de gegevens na. Heeft u deze informatie niet nodig en wilt u meteen weten hoe het met de Rotterdamse leerlingen en scholen gaat, dan kunt u direct verder met hoofdstuk 3! In hoofdstuk 5 kijken we naar de doorgaande lijn po-vo en hoofdstuk 6 geeft tenslotte de conclusies en aandachtspunten weer om over de Rotterdamse resultaten te spreken.

7 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 7/38 2. Scholen, leerlingen en toetsen 2.1. Scholen In het schooljaar hebben 83 scholen of schoollocaties voor primair onderwijs data aangeleverd. De verdeling over de soorten basisonderwijs is als volgt: - 73 scholen voor regulier basisonderwijs; - 6 scholen voor speciaal basisonderwijs; - 4 scholen voor speciaal onderwijs. Van de scholen voor voortgezet onderwijs die in schooljaar hebben deelgenomen aan het project Rotterdams (Taal)Effect bevinden zich er 52 binnen de Rotterdamse gemeentegrenzen. Dit zijn scholen die Diataal (48 schoollocaties) dan wel Cito VO (4 schoollocaties) hebben gebruikt. Deze zijn als volgt over de onderwijsniveaus verdeeld (er kunnen per school meerdere onderwijsniveaus bestaan): - 8 locaties voor praktijkonderwijs, getoetst met Diataal; - 10 locaties voor vmbo-basis/-kader met lwoo, getoetst met Diataal; - 16 locaties voor vmbo-basis/-kader zonder lwoo, getoetst met Diataal; - 18 locaties voor vmbo-tl/havo, getoetst met Diataal; - 16 locaties voor havo/vwo, getoetst met Diataal; - 12 locaties voor vwo, getoetst met Diataal - 2 locaties voor vmbo-tl, getoetst met Cito VO; - 4 locaties voor havo, getoetst met Cito VO; - 2 locaties voor vwo, getoetst met Cito VO. In deze rapportage zijn de toetsresultaten van 135 Rotterdamse scholen/locaties opgenomen Leerlingen Leerlinggewichten basisonderwijs Wanneer de administratiegegevens van de scholen bij de export ook de leerlinggewichten van de leerlingen bevatten, zijn deze door de Toetsservice geregistreerd en in de gegevensbestanden opgenomen. Hierdoor is het mogelijk bij de resultaten onderscheid te maken naar de diverse leerlinggewichten. Met ingang van 1 augustus 2006 is de invoering van een nieuwe gewichtenregeling van start gegaan. Deze nieuwe indeling is sinds schooljaar voor alle leerlingen van kracht. Deze indeling staat hieronder in box 2.1.

8 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 8/38 Box 2.1 Leerlinggewichten De volgende groepen worden onderscheiden: het gewicht 0 wordt toegekend aan leerlingen van wie één van de ouders of beide ouders een opleiding heeft gehad uit categorie 3 (overig voortgezet onderwijs en hoger). het gewicht 0.3 wordt toegekend aan leerlingen van wie beide ouders of de ouder die belast is met de dagelijkse verzorging een opleiding uit categorie 2 (maximaal lbo/vbo, praktijkonderwijs of vmbo basis- of kaderberoepsgerichte leerweg) heeft gehad. het gewicht 1.2 wordt toegekend aan leerlingen van wie één van de ouders een opleiding uit categorie 1 (maximaal basisonderwijs of (v)so-zmlk) en de ander een opleiding uit categorie 1 óf 2 (maximaal lbo/vbo, praktijkonderwijs of vmbo basis- of kaderberoepsgerichte leerweg) heeft gehad. In tabel 2.1 zijn de aantallen leerlingen per gewichtengroep weergegeven. Hiervoor hebben we gebruik gemaakt van de gewichtengegevens per school. We kijken op twee manieren naar de Rotterdamse gegevens: de verdeling over de leerlinggewichten van alle Rotterdamse scholen en van de deelnemende scholen. De Rotterdamse gegevens zijn vergeleken met de landelijke gegevens (teldatum 1 oktober 2011). Er zijn alleen gewichtengegevens van de basisscholen. De verdeling over de verschillende leerlinggewichten is als volgt: Tabel 2.1 Verdeling Rotterdamse en alle leerlingen naar leerlinggewicht Rotterdam Toetsservice Rotterdam totaal Landelijk Leerlinggewicht Aantal % Aantal % Aantal % % % % % % % % % % Totaal % % % bron: DUO informatieproducten De groep Toetsservice-leerlingen komt goed overeen met de hele groep Rotterdamse leerlingen; er zijn nauwelijks verschillen te zien. Vergelijken we de Rotterdamse met de landelijke cijfers dan zien we een groot verschil tussen de percentages 0.0- en gewichtenleerlingen (0.3- en 1.2-leerlingen tezamen): landelijk is het percentage gewichtenleerlingen 12%, terwijl dat in Rotterdam op 29% (totaal) of 30% (Toetsservice) uitkomt Onderwijsniveaus voortgezet onderwijs De toetsen voor het voortgezet onderwijs kennen aparte normeringen voor de verschillende onderwijsniveaus. Diataal en het Cito Volgsysteem voortgezet onderwijs hanteren geen identieke indeling in onderwijsniveaus, maar op basis van inhoudelijke kenmerken zijn de verschillende onderwijsniveaus wel vergelijkbaar. In deze Toetssteen worden de volgende (samengestelde) onderwijsniveaus onderscheiden: - praktijkonderwijs; - vmbo-basis/kader met lw00; - vmbo-basis/kader zonder lw00; - vmbo-tl(/havo); - havo(/vwo); - vwo.

9 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 9/ Toetsen Toetsen primair onderwijs In deze Toetssteen zijn resultaten opgenomen van een aantal toetsen van het Cito Volgsysteem primair en speciaal onderwijs (LOVS). Het gaat om de toetsen van groep 1 en 2 (kleuterdomeinen taal en rekenen) en groep 3 tot en met 8 op het gebied van woordenschat, spelling, technisch lezen, begrijpend lezen en rekenen. In box 2.2 staat een overzicht van de Cito LOVS-toetsen die opgenomen zijn in dit rapport. Box 2.2 Overzicht toetsen primair onderwijs Domein Code Toets Leerjaar Kleuters LTK LOVS Taal voor Kleuters 1 t/m 2 TVK Taal voor Kleuters 1 t/m 2 LRK LOVS Rekenen voor Kleuters 1 t/m 2 ORD Ordenen (versie 1997) 1 t/m 2 Woordenschat LWT LOVS Woordenschat 3 t/m 7 LWS Leeswoordenschat 6 t/m 8 Spelling LSP SVS LOVS Spelling (vanaf 2007) Schaal Vorderingen Spellingvaardigheid 3 t/m 8 3 t/m 8 Technisch Lezen LDM LOVS DMT (2010) 3 t/m 8 Begrijpend Lezen LBL TBL LOVS Begrijpend Lezen (vanaf 2007) Toets Begrijpend Lezen 3 t/m 8 5 t/m 8 Rekenen LRA R&W LOVS Rekenen en Wiskunde (vanaf 2006) Rekenen-Wiskunde 2002 (algemeen) 3 t/m 8 3 t/m 8 Vrijwel alle scholen hebben de nieuwe toetsen (LOVS) afgenomen. In enkele gevallen zijn nog de oude toetsen gebruikt Toetsen voortgezet onderwijs Voor het voortgezet onderwijs zijn in deze Toetssteen de resultaten opgenomen van de toetsen die zijn afgenomen in het kader van het project Rotterdams (Taal)Effect. Het betreft de gegevens van de onderdelen Begrijpend Lezen en Woordenschat van Diataal van de toetsen A en B voor leerjaar 1 en toets 2 voor leerjaar 2 en de gegevens van de onderdelen Begrijpend Lezen/Taal en Woordenschat van de toetsen 0 en 1 voor leerjaar 1 en toets 2 voor leerjaar 2 van het Cito Volgsysteem voortgezet onderwijs. Box 2.3 Overzicht toetsen voortgezet onderwijs Domein Toets Leerjaar Woordenschat Diataal A, B en 2 1 t/m 2 Cito Toets 0, 1 en 2 Begrijpend Lezen Diataal A, B en 2 Cito Toets 0, 1 en 2 1 t/m 2

10 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 10/ Resultaten In deze Toetssteen worden twee maten gebruikt om de leerprestaties in beeld te brengen: de niveauverdeling en (gemiddelde) standaardscores. Voor de landelijke vergelijking van toetsresultaten (normering) maken de Cito-toetsen voor po en vo gebruik van scoreniveaus. Diataal hanteert eenzelfde niveau-indeling (letter-scores). Box 2.4 geeft een overzicht van deze niveaus. Box 2.4 Scoreniveaus Bij de presentatie van de toetsresultaten gebruiken we de landelijke verdeling in scoreniveaus, namelijk: niveau A: de 25% hoogst scorende leerlingen niveau B: de 25% net boven de mediaan scorende leerlingen niveau C: de 25% net onder de mediaan scorende leerlingen niveau D: de 15% ruim onder de mediaan scorende leerlingen niveau E: de 10% laagst scorende leerlingen. Om de prestaties op de verschillende toetsdomeinen en van de verschillende leerjaren met elkaar te kunnen vergelijken, maken we gebruik van standaardscores (t-scores). Box 2.5 Standaardscores De vaardigheidsscores, resultaten op de Cito-toetsen, zijn omgezet in gestandaardiseerde t-scores, waarbij het landelijk gemiddelde 50 en de standaarddeviatie 10 is. Hiervoor is het landelijk gemiddelde en de standaarddeviatie van de toetsen gebruikt, op basis van de landelijke normering van het Cito. 2/3 van de leerlingen scoort tussen de 40 en 60. Een score onder de 40 is bijzonder laag, een score boven de 60 is bijzonder hoog. Bij analyses van grote groepen zoals in deze Toetssteen, wordt een verschil van twee of meer punten als betekenisvol geïnterpreteerd. Omdat voor alle toetsen op alle domeinen op dezelfde wijze de standaardscores zijn berekend, kunnen deze onderling worden vergeleken.

11 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 11/38 3. Resultaten primair onderwijs 3.1. Toetsresultaten primair onderwijs In deze paragraaf worden de toetsresultaten gepresenteerd die de Rotterdamse basisschoolleerlingen in het schooljaar hebben behaald. De resultaten van alle leerjaren komen aanbod voor de toetsdomeinen: - Taal voor Kleuters; - Rekenen voor Kleuters; - Woordenschat; - Spelling; - Technisch Lezen; - Begrijpend Lezen; - Rekenen-Wiskunde Taal voor Kleuters Mondelinge taalvaardigheid ontwikkelt zich in interactie met de omgeving. Bij aanvang van de basisschool kunnen er al grote verschillen zijn in taalvaardigheid tussen kinderen. Met de toets Taal voor Kleuters kan de ontwikkeling van de mondelinge taalvaardigheid al vanaf groep 1 gevolgd worden en kunnen eventuele achterstanden tijdig gesignaleerd worden. Mondelinge taalvaardigheid is de basis voor de beginnende geletterdheid. Hoe beter de mondelinge taalvaardigheid is ontwikkeld, des te gemakkelijker het leren lezen zal verlopen. Grafiek Stapelgrafiek Taal voor Kleuters Uit grafiek wordt duidelijk dat Rotterdamse kleuters op deze toets aan het einde van hun eerste leerjaar onder het landelijk niveau scoren. De percentages A- en B-scores zijn elk kleiner dan 25%, wat betekent, dat minder dan de verwachte 50% boven het landelijke gemiddelde scoort. Het aantal jongste kleuters dat het C- en D-niveau behaalt, is ongeveer gelijk aan de landelijke verdeling. Het percentage E- scores is duidelijk groter dan 10%.

12 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 12/38 De oudste kleuters doen het beter. Eind leerjaar 2 komt de verdeling van de Cito-niveaus aardig overeen met de landelijke verdeling. Het percentage E-scores is nog wel groter dan 10%. Tabel laat de standaardscores voor de verschillende gewichtengroepen zien. In beide leerjaren heeft de hele groep Rotterdamse kleuters een standaardscore behaald die bijna gelijk is aan het landelijke gemiddelde (50). De gewichtenleerlingen blijven duidelijk achter op het landelijke gemiddelde en de score van de hele groep. Bij de jongste kleuters valt het grote verschil op tussen de 1.2-leerlingen en de 0.3-leerlingen die net onder het gemiddelde van de hele groep scoren. Tabel Standaardscores en leerlingaantallen per leerjaar Taal voor Kleuters Leerjaar Hele groep (n=1.323) 51 (n= 991) 48 (n=106) 41 (n=166) 2 51 (n=1.313) 52 (n=946) 47 n=100) 43 (n=183) Rekenen voor Kleuters De nieuwe toets Rekenen voor Kleuters is de opvolger van het toetsen Ordenen en Ruimte & Tijd. Drie domeinen worden binnen deze toets onderscheiden: getalbegrip, meten en meetkunde. Er wordt inzicht verkregen in wat de leerling beheerst op deze drie gebieden. Jonge kinderen zijn nieuwsgierig en doen dagelijks allerlei ervaringen op die met rekenen en wiskunde te maken hebben. Door het verwerven van rekengerelateerde deelvaardigheden krijgen kinderen geleidelijk steeds meer besef van de gecijferde wereld. Wat jonge kinderen al kennen, kunnen en begrijpen op het gebied van rekenen en wiskunde geeft ons inzicht in hun (beginnende) rekenontwikkeling. Voor een goede rekenvaardigheid in groep 3 tot en met 8 is het ontwikkelen van beginnende gecijferdheid ofwel voorbereidend rekenen bij jonge kinderen dus van aanmerkelijk belang. Grafiek Stapelgrafiek Rekenen voor Kleuters Grafiek laat een omgekeerd beeld zien in vergelijking met de taaltoetsen voor kleuters. Bij Rekenen voor kleuters is het juist leerjaar 1 waarin de Rotterdamse kleuters vrijwel conform de landelijke verdeling scoren en wijken de behaalde resultaten in leerjaar 2 wat meer af en wel in negatieve zin. Vooral het percentage E-scores is duidelijk hoger dan landelijk wordt gezien.

13 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 13/38 Uit tabel wordt duidelijk dat de hele groep leerlingen in leerjaar 1 precies op het landelijke gemiddelde zit qua scores, maar in leerjaar 2 iets daaronder. De groep leerlingen zonder gewicht zitten in beide leerjaren net boven het gemiddelde. In de beide groepen gewichtenleerlingen (0.3 en 1.2) blijven de scores achter bij het landelijke gemiddelde en de hele groep. Vooral bij de oudste kleuters zijn de verschillen groot. Tabel Standaardscores en leerlingaantallen per leerjaar Rekenen voor Kleuters Leerjaar Hele groep (n=1.336) 51 (n= 998) 49 (n=108) 46 (n=170) 2 49 (n=1.311) 51 (n=944) 46 (n=101) 44 (n=183) Woordenschat Woordenschatontwikkeling is de basis van de mondelinge taalvaardigheid. Woorden zijn de betekenisdragers en de belangrijkste bouwstenen van een taal. Woordenschatontwikkeling is sterk gerelateerd aan de cognitieve ontwikkeling. Uitbreiding van de woordenschat betekent ook dat iemands kennis van de wereld groter wordt. Met de woordenschattoetsen krijgen we een indicatie van de omvang van de receptieve woordenschat (het begrip van woorden) van een leerling. Woordenschatontwikkeling en de ontwikkeling van de geletterdheid zijn sterk gerelateerd. Bij het leesonderwijs is het van belang dat leerlingen de inhoudelijke samenhang tussen woorden, zinnen en grotere teksteenheden doorzien. Op zijn minst veronderstelt dit dat de leerlingen de gelezen woorden kennen en ook kennis hebben van de betekenisrelaties tussen woorden. Door een beperkte woordenschat kunnen leerlingen problemen hebben met het leren lezen. Grafiek Stapelgrafiek Woordenschat Uit grafiek blijkt duidelijk dat de woordenschat van leerlingen vanaf groep 3 er niet zo goed uitziet. De prestaties zijn zwak tot zeer zwak. Het aandeel scores op A- en B-niveau is in alle leerjaren veel te laag (< 50%). Daarbij zijn de percentage D- en E-scores bij alle leerjaren veel te hoog (>25%); op leerjaar 5 en 8 na naderen deze percentages samen zelfs 50%. In de leerjaren 3 en 4 is het percentage E-scores al meer dan 25%, terwijl 10% E-scores de landelijke norm is. In leerjaar 8 zitten leerlingen relatief vaak op C-niveau (>25%).

14 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 14/38 Tabel Standaardscores en leerlingaantallen per leerjaar Woordenschat Leerjaar Hele groep (n=1.584) 47 (n= 990) 44 (n=142) 34 (n=245) 4 44 (n=1.607) 46 (n=1.009) 41 (n=121) 39 (n=304) 5 46 (n=1.481) 49 (n=884) 45 (n=136) 38 (n=263) 6 45 (n=1.512) 47 (n=903) 45 (n=164) 40 (n=270) 7 45 (n=1.127) 49 (n=561) 43 (n=99) 40 (n=185) 8 47 (n=785) 49 (n=380) 44 (n=101) 44 (n=155) Tabel laat zien dat geen enkel leerjaar het landelijke gemiddelde (50) haalt, ongeacht het gewicht van de leerlingen. Wel wordt duidelijk dat 1.2-leerlingen van hogere leerjaren minder ver van het landelijke gemiddelde staan dan lagere leerjaren. In leerjaar 8 behalen de 0.3- en 1.2-leerlingen een zelfde score. Leerlingen zonder gewicht scoren het dichtst bij het landelijk gemiddelde Spelling Bij spellen gaat het erom een klankbeeld van een woord om te zetten in een schriftbeeld. Op school ontwikkelen leerlingen vaardigheden waarmee ze de taal in situaties die zich in het dagelijkse leven voordoen doelmatig kunnen gebruiken. Ook verwerven ze kennis en inzicht over betekenis, gebruik en vorm van taal. Een goede spellingvaardigheid is een voorwaarde voor lezen en efficiënt schriftelijk taalgebruik. Grafiek Stapelgrafiek Spelling Grafiek toont dat de leerlingen van leerjaar 3 het erg goed doen ten opzichte van de landelijke scoreverdeling: zowel niveau A als B komen elk boven 25% uit. Ook de verdeling over de andere niveaus is gunstig. De leerjaren 4 tot en met 7 scoren redelijk gelijk aan de landelijke scoreverdeling, maar leerjaar 8 blijft daar bij achter. Vooral het aandeel D-scores is groter dan verwacht mag worden.

15 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 15/38 Tabel Standaardscores en leerlingaantallen per leerjaar Spelling Leerjaar Hele groep (n=1.880) 53 (n=1.201) 51 (n=162) 52 (n=303) 4 50 (n=1.866) 52 (n=1.220) 46 (n=130) 50 (n=339) 5 50 (n=1.820) 52 (n=1.112) 51 (n=149) 49 (n=314) 6 50 (n=1.839) 51 (n=1.095) 49 (n=193) 49 (n=331) 7 51 (n=1.742) 53 (n=1.014) 51 (n=175) 49 (n=335) 8 48 (n=1.881) 49 (n=1.028) 49 (n=174) 49 (n=276) Tabel laat zien dat de Rotterdamse leerlingen over het geheel genomen op spelling net zo goed scoren als de landelijke groep leerlingen. Het is opvallend dat 1.2-leerlingen vergelijkbaar scoren met de groep 0.3-leerlingen en in sommige gevallen zelfs beter. Leerlingen met een gewicht van 0.3 scoren in elk leerjaar rond het landelijke gemiddelde, alleen leerjaar 4 blijft hier duidelijk bij achter. Leerlingen zonder gewicht scoren steeds (ruim) bovengemiddeld, behalve in leerjaar Technisch Lezen Het technisch lezen is van groot belang voor het begrijpen van teksten en is een absolute voorwaarde voor het begrijpend lezen. Leerlingen moeten snel en accuraat woorden kunnen decoderen of ontsleutelen. Met de DMT (Drie-Minuten-Toets) kan worden vastgesteld hoe goed leerlingen in groep 3 tot en met 8 losse woorden van uiteenlopende moeilijkheidsgraad kunnen verklanken. De DMT brengt de technische leesvaardigheid in kaart. Om de techniek van het lezen onder de knie te krijgen, moeten kinderen over nogal wat vaardigheden beschikken. Grafiek Stapelgrafiek Technisch Lezen Uit grafiek valt op te maken dat in Rotterdam hogere leerjaren het beter doen op Technisch Lezen, zelfs beter dan het landelijk beeld. Vooral groep 8 excelleert met een sterke oververtegenwoordiging op niveau A. Het aandeel D s en E s is in dat leerjaar ondergemiddeld en dus positief. Ten opzichte van de andere leerjaren zijn de scores in leerjaar 3 gematigder, maar volgt de omvang van niveau A en B de landelijke verdeling heel behoorlijk; wel komen de percentages E- en D-scores opgeteld boven de norm van 25% uit.

16 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 16/38 De standaardscores in tabel herhalen dit gunstige beeld. In bijna alle leerjaren scoren alle gewichtengroepen boven het landelijke gemiddelde. Alleen o.3-leerlingen van leerjaar 3 en 4 blijven daarbij wat achter. Opmerkelijk is de hoge score voor 1.2-leerlingen in leerjaar 8, die nog weer een punt hoger is dan de hoge score van de 0.0-leerlingen. Tabel Standaardscores en leerlingaantallen per leerjaar Technisch Lezen Leerjaar Hele groep (n=1.520) 51 (n=1.009) 49 (n=138) 50 (n=212) 4 50 (n=1.502) 51 (n=1.028) 47 (n=112) 51 (n=237) 5 51 (n=1.423) 51 (n=909) 52 (n=123) 51 (n=248) 6 51 (n=1.466) 52 (n=899) 52 (n=164) 52 (n=275) 7 52 (n=1.515) 53 (n=911) 50 (n=165) 52 (n=270) 8 54 (n=1.511) 55 (n=906) 53 (n=154) 56 (n=249) Begrijpend Lezen Begrijpend Lezen is een belangrijke, complexe vaardigheid. Het is een essentiële vaardigheid om op andere vakken, zoals wereldoriëntatie, goed te kunnen scoren. Ook voor het goed functioneren in de dagelijkse Nederlandse praktijk is het kunnen lezen van complexe teksten in het Nederlands een voorwaarde. Denk bijvoorbeeld aan kranten en aan folders en brochures die door de overheid worden verspreid. Grafiek Stapelgrafiek Begrijpend Lezen Met het begrijpend lezen is het niet goed gesteld in schooljaar Alleen in leerjaar 4 is de scoreverdeling iets beter dan landelijk verwacht wordt. In leerjaar 5 zijn de resultaten nog redelijk conform het landelijk scorebeeld, maar in de overige leerjaren zijn die duidelijk onder de maat. In leerjaar 6 tot leerjaar 8 neemt het percentage A-scores weliswaar steeds iets toe, maar dat doet ook het aandeel E-scores.

17 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 17/38 Tabel laat zien dat er bij begrijpend lezen grote verschillen zijn tussen de gewichtengroepen. Leerlingen zonder gewicht scoren op deze toets doorgaans net onder het landelijke gemiddelde (met positieve uitzonderingen in leerjaar 4 en 5). De 0.3-leerlingen hebben een achterstand op het landelijke gemiddelde, behalve in leerjaar 5. Met uitzondering van leerjaar 4, scoren de leerlingen met een gewicht van 1.2 duidelijk lager dan de 0.3-leerlingen. Tabel Standaardscores en leerlingaantallen per leerjaar Begrijpend Lezen Leerjaar Hele groep (n=1.572) 49 (n=982) 47 (n=139) 45 (n=237) 4 51 (n=1.764) 53 (n=1.155) 48 (n=120) 48 (n=314) 5 49 (n=2.181) 51 (n=1.326) 50 (n=181) 44 (n=329) 6 46 (n=2.270) 49 (n=1.323) 46 (n=227) 42 (n=363) 7 46 (n=2.510) 49 (n=1.342) 44 (n=227) 42 (n=384) 8 46 (n=1.999) 49 (n=1.096) 45 (n=195) 44 (n=300) Rekenen Een goede rekenvaardigheid is van groot belang, omdat het leerlingen de mogelijkheid geeft: - basisvaardigheden te verwerven om eenvoudige wiskundetaal te begrijpen en deze toe te passen in praktische situaties; - te reflecteren op eigen wiskundige activiteiten en resultaten daarvan op juistheid te controleren; - eenvoudige verbanden, regels, patronen en structuren op te sporen; - onderzoeks- en redeneerstrategieën in eigen woorden te kunnen beschrijven en gebruiken; - verbindingen te leggen tussen het onderwijs in Rekenen-Wiskunde en hun dagelijkse leefwereld. Grafiek Stapelgrafiek Rekenen Uit grafiek komt naar voren dat de scores in leerjaar 3, 4, 5 en 7 per niveau onderling redelijk vergelijkbaar zijn. Het percentages A-scores is in die leerjaren hoger dan de landelijk norm van 25%, waardoor de niveaus A en B tezamen boven de 50% uitkomen. Het aandeel D- en E-scores is ook ongeveer gelijk aan de landelijke verdeling van respectievelijk 15% en 10%. Leerjaar 8 valt op door een duidelijk hoger percentage leerlingen op niveau E.

18 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 18/38 Tabel laat zien dat de Rotterdamse basisschoolleerlingen zonder gewicht bovengemiddeld scoren, met uitzondering van de leerjaar 8. De hele groep leerjaar 8-leerlingen scoort duidelijk lager dan de andere leerjaren en het landelijke gemiddelde. Leerlingen met gewicht 0.3 of 1.2 scoren bijna altijd net onder het landelijke gemiddelde. Verder behalen de beide gewichtengroepen telkens eenzelfde score, waarbij dan weer de ene groep, dan weer de andere groep iets beter scoort. Tabel Standaardscores en leerlingaantallen per leerjaar Rekenen Leerjaar Hele groep (n=1.931) 53 (n=1.213) 50 (n=161) 49 (n=298) 4 51 (n=1.991) 53 (n=1.264) 47 (n=138) 49 (n=344) 5 51 (n=1.894) 53 (n=1.145) 49 (n=154) 47 (n=323) 6 49 (n=1.927) 52 (n=1.110) 48 (n=196) 48 (n=333) 7 50 (n=1.849) 52 (n=1.007) 48 (n=175) 48 (n=320) 8 47 (n=2.055) 49 (n=1.131) 46 (n=193) 48 (n=300) 3.2. Longitudinale resultaten primair onderwijs De hiervoor gepresenteerde resultaten van de toetsgegevens geven de stand van zaken van dat schooljaar weer. In deze paragraaf volgen we de ontwikkeling van de leerlingen van leerjaar 8 door de jaren heen. Om de prestaties van de leerjaar 8-leerlingen in de verschillende schooljaren met elkaar te kunnen vergelijken, kijken we naar de gemiddelde standaardscores die deze leerlingen op de verschillende toetsmomenten hebben behaald Spelling Grafiek geeft de ontwikkeling door de schooljaren heen op het gebied van spelling weer van de leerlingen die in schooljaar in leerjaar 8 zaten. Grafiek Trendgrafiek Spelling leerjaar

19 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 19/38 De grafiek geeft een neerwaartse trend weer. Aan het eind van leerjaar 3 (06/07 E) hadden de Rotterdamse leerlingen een aanzienlijke voorsprong op hun landelijke groep leeftijdsgenoten. In de daarop volgende jaren verloren ze steeds meer van hun voorsprong. In leerjaar 7 (10/11) verbeterden ze zich enigszins in vergelijking met de landelijke groep leerlingen, maar ze eindigden in leerjaar 8 onder het landelijke gemiddelde. Tabel Longitudinale standaardscores Spelling Leerjaar Hele groep M E E E E E M Tabel laat zien dat de verschillende gewichtengroepen dezelfde trend volgen als de hele groep Rotterdamse leerlingen. Steeds beginnen ze in leerjaar 3 boven het landelijke gemiddelde en zakken relatief af tot aan leerjaar 7, waarin ze ten opzichte van het landelijk gemiddelde weer iets gunstiger scoren, om vervolgens in leerjaar 8 met hun laagste score te eindigen. Begrijpend Lezen Grafiek geeft de ontwikkeling door de schooljaren heen op het gebied van begrijpend lezen weer van de leerlingen die in schooljaar in leerjaar 8 zaten. Grafiek Trendgrafiek Begrijpend Lezen leerjaar De grafiek laat aanvankelijk een stijgende lijn 3 zien met een score boven het landelijke gemiddelde aan het eind van leerjaar 4 (07/08 E) als hoogtepunt. Daarna presteren de Rotterdamse leerlingen steeds minder goed in vergelijking met de landelijke groep leerlingen en eindigen in leerjaar 8 ruim onder het landelijke gemiddelde. 3 Het eerste punt van de grafiek is de gemiddelde standaardscore van 5 zittenblijvers die in schooljaar 06/07 in leerjaar 4 zaten en een medio-toets hebben gemaakt. Voor een juist beeld van de trend moet dit punt van de grafiek buiten beschouwing worden gelaten.

20 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 20/38 Tabel Longitudinale standaardscores Begrijpend Lezen Leerjaar Hele groep E M E M M M M Tabel laat zien dat de leerlingen zonder gewicht de trend van de hele groep Rotterdamse leerlingen volgen: een hoogtepunt aan het eind van leerjaar 4 en daarna een neerwaartse trend naar hun laagste score in leerjaar 8. In tegenstelling tot de hele groep scoren de leerlingen zonder gewicht alleen in leerjaar 8 onder het landelijke gemiddelde. De 0.3-leerlingen beginnen in leerjaar 3 op het landelijke gemiddelde, maar presteren daarna steeds minder goed. In leerjaar 7 en 8 scoren ze ruimschoots onder het landelijke gemiddelde. De leerlingen met gewicht 1.2 beginnen en eindigen met dezelfde achterstand ten opzichte van het landelijke gemiddelde, ondanks de aanvankelijk stijgende lijn in hun prestaties Rekenen Grafiek geeft de ontwikkeling door de schooljaren heen op het gebied van rekenen weer van de leerlingen die in schooljaar in leerjaar 8 zaten. Grafiek Trendgrafiek Rekenen leerjaar De grafiek laat een dalende lijn zien van een gemiddelde standaardscore boven het landelijke gemiddelde in leerjaar 3 (06/07) naar een score onder het landelijke gemiddelde medio leerjaar 5 (08/09 M). Van eind leerjaar 5 (08/09 E) tot eind leerjaar 7 (10/11 E) blijven de prestaties van de Rotterdamse leerlingen ongeveer gelijk aan het landelijke gemiddelde. De leerjaar 8-leerlingen eindigen hun basisschoolloopbaan met hun laagste score, onder het landelijke gemiddelde.

21 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 21/38 Tabel Longitudinale standaardscores Rekenen Leerjaar Hele groep M E E E E E M Tabel laat voor de leerlingen zonder gewicht een dalende trend zien van leerjaar 3 naar leerjaar 6, maar deze groep leerlingen blijft boven het landelijke gemiddelde presteren. In leerjaar 7 verbeteren ze zich iets in vergelijking met de landelijke groep leerlingen, maar in leerjaar 8 scoren ze onder het landelijke gemiddelde. De 0.3-leerlingen beginnen in leerjaar 3 net boven het landelijke gemiddelde, maar vanaf leerjaar 4 scoren ze constant onder het landelijke gemiddelde. De 1.2-leerlingen presteren steeds net onder het landelijke gemiddelde, met een dip in leerjaar Toegevoegde waarde primair onderwijs Vanuit het onderwijsbeleid is het van belang om de prestaties en resultaten van leerlingen binnen de gemeente nauwgezet te kunnen volgen. Beleidsambtenaren, schoolbesturen en scholen willen graag weten wat de toegevoegde waarde is van het onderwijs. Ze willen nagaan wat er nu precies aan de ontwikkeling van de leerlingen wordt bijgedragen. Met een indicator voor de toegevoegde waarde kan men nauwkeurig aangeven of een (bepaalde) groep leerlingen een achterstand heeft, (een deel van) hun achterstand heeft ingelopen of dat deze achterstand gelijk is gebleven óf juist groter is geworden. Scholen en gemeentelijke beleidsmakers kunnen dan vaststellen of bepaalde onderwijskundige maatregelen met succes onderwijsachterstanden verminderen. In Rotterdam zijn we al een aantal jaren bezig met een maat voor toegevoegde waarde/leerwinst. Hierbij wordt de toegevoegde waarde van het onderwijs als volgt gedefinieerd: dat deel van de vooruitgang in ontwikkeling van leerlingen dat aan de invloed van de school kan worden toegeschreven. In dit hoofdstuk wordt gekeken naar wat een kind heeft geleerd, dat wil zeggen het verschil tussen de kennis aan het begin en het einde van de basisschool. Het is van groot belang dat er niet alleen een eindscore, maar ook een beginscore beschikbaar is om zodoende een verschilscore te kunnen berekenen. Bovendien moeten de begin- en eindscore vergelijkbaar zijn. Vandaar dat ook hier gebruik wordt gemaakt van standaardscores. De beginmeting starten we in leerjaar 3. Als eindscore worden de toetsscores van leerjaar 8 genomen, de toetsen uit het laatste jaar van het basisonderwijs. De toegevoegde waarde van het Rotterdamse onderwijs is in de Toetssteen van voor het eerst beschreven en in de Toetsstenen daaropvolgend is hier steeds een vervolg aan gegeven. In deze Toetssteen zijn wederom resultaten toegevoegde waarde opgenomen. Het instroomniveau, de tussentijdse vorderingen en het uitstroomniveau van de groepen leerlingen die vanaf 1996 tot en met 2010 op de basisschool hebben gezeten, zijn bekend. In deze Toetssteen beperken we ons tot de laatste vijf instroomgroepen, namelijk instroomgroep 2000 tot en met 2004.

22 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 22/38 Box 3.1 Instroomgroep Een instroomgroep is een groep leerlingen die gelijktijdig in het onderwijs is ingestroomd. Zo is de instroomgroep van 2004 de groep leerlingen die in het schooljaar in groep 1 is ingestroomd. Deze instroomgroep zat in in leerjaar 3, in in leerjaar 4, enzovoort en ten slotte in in leerjaar 8. We gaan er steeds vanuit dat de samenstelling van een instroomgroep in de opeenvolgende schooljaren niet veel verandert. We realiseren ons terdege, dat het aantal deelnemende leerlingen van de verschillende schooljaren wel aan verandering onderhevig is. In de tabellen van deze paragraaf is de toegevoegde waarde berekend. De cijfers van de instroomgroepen 2000 tot en met 2003 zijn overgenomen uit de vorige Toetssteen; de cijfers voor instroomgroep 2004 kunnen ook uit de tabellen van 3.2 afgeleid worden. De toegevoegde waarde is het verschil tussen start- (leerjaar 3) en eindniveau (leerjaar 8). Voor deze verschilscores geldt: 0 wanneer de leerlingen leren in het tempo waarin ze geacht worden te leren, dan blijft hun standaardscore gelijk en is de toegevoegde waarde nul. als leerlingen zich beter ontwikkelen dan hun landelijke vergelijkingsgroep, bijvoorbeeld als ze hun achterstand inlopen, dan stijgt hun standaardscore en is de toegevoegde waarde positief. als leerlingen zich minder goed ontwikkelen, ze raken hun voorsprong kwijt of ze lopen een achterstand op, dan daalt hun standaardscore en is de toegevoegde waarde negatief. Ook voor de toegevoegde waarde geldt, dat er bij een verschil van 2 punten sprake is van een betekenisvol verschil Spelling De toegevoegde waarden voor de vijf meest recente instroomgroepen staan in tabel weergegeven. In deze tabel zijn per instroomgroep voor de gehele groep en voor de gewichtengroepen de verschilscores op het gebied van spelling tussen leerjaar 3 en leerjaar 8 opgenomen. Tabel Toegevoegde waarde leerjaar 3-8 Spelling Instroomgroep Hele groep Net als instroomgroep 2003 heeft instroomgroep 2004 een negatieve toegevoegde waarde. De leerlingen die in in leerjaar 8 zaten, hebben zich dus minder goed ontwikkeld dan verwacht mocht worden. In de vorige paragraaf hebben we al gezien dat deze leerlingen aan het eind van hun basisschoolloopbaan een achterstand hebben opgelopen op het gebied van spelling. Dat de negatieve toegevoegde waarde van de laatste twee instroomgroepen groter wordt, is zorgelijk te noemen. De oudste twee instroomgroepen hadden nog een toegevoegde waarde van 0 en instroomgroep 2002 had zelfs een licht positieve toegevoegde waarde.

23 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 23/38 De verschillende gewichtengroepen van instroomgroep 2004 hebben ook een negatieve toegevoegde waarde. Wat opvalt, is dat de gewichtenleerlingen het uiteindelijk beter gedaan hebben dan de leerlingen zonder gewicht Begrijpend Lezen Tabel laat de toegevoegde waarden op het gebied van begrijpend lezen zien. Tabel Toegevoegde waarde leerjaar 3-8 Begrijpend Lezen Instroomgroep Hele groep Ook op het gebied van begrijpend lezen heeft instroomgroep 2004 een negatieve toegevoegde waarde. Uit paragraaf weten we, dat de kleine achterstand waarmee deze groep leerlingen in leerjaar 3 is begonnen, in de loop van hun basisschoolloopbaan groter is geworden. Instroomgroep 2004 heeft het een stuk beter gedaan dan de voorgaande instroomgroepen. Alle instroomgroepen hebben een negatieve toegevoegde waarde, maar de verschillen tussen de start- en de eindmeting van de instroomgroepen 2001, 2002 en 2003 zijn aanzienlijk groter dan die van instroomgroep 2004 (en 2000). Kijkend naar de gewichtengroepen van instroomgroep 2004, zien we dat de 1.2-leerlingen het nog het beste hebben gedaan. Hun toegevoegde waarde van 0 betekent, dat zij in leerjaar 8 met dezelfde (lage) score zijn geëindigd als waarmee ze in leerjaar 3 zijn gestart Rekenen Tabel toont de toegevoegde waarden van de laatste vijf instroomgroepen op het gebied van rekenen. Tabel Toegevoegde waarde leerjaar 3-8 Rekenen Instroomgroep Hele groep Net als de voorgaande instroomgroepen heeft instroomgroep 2004 een negatieve toegevoegde waarde. In paragraaf hebben we gezien dat de Rotterdamse leerjaar 8-leerlingen in schooljaar (= instroomgroep 2004) hun kleine voorsprong op de landelijke groep leerlingen in leerjaar 3 in leerjaar 8 hebben zien veranderen in een iets grotere achterstand. Daarmee heeft deze groep leerlingen het niet alleen minder goed gedaan in vergelijking met de landelijke groep, maar in vergelijking met de voorgaande instroomgroepen.

24 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 24/38 Opvallend is, dat de gewichtenleerlingen en met name de 1.2-leerlingen in alle instroomgroepen het beter hebben gedaan dan de leerlingen zonder gewicht. Alleen de groep 1.2-leerlingen van instroomgroep 2004 heeft een licht positieve toegevoegde waarde op het gebied van rekenen. Zij hebben in zes jaar tijd een deel van hun achterstand ingelopen Verschillen Noord- en Zuidoever primair onderwijs In dit rapport kijken we ook naar de verschillen en overeenkomsten tussen beide oevers van Rotterdam: Noord en Zuid. Van de 83 Rotterdamse scholen of schoollocaties voor primair onderwijs staan er 46 op de Noordoever (55%) en de andere 37 (45%) op de Zuidoever. De verhouding tussen de leerlingen van beide oevers komt overeen met die van de scholen: respectievelijk 56% en 44%. In tabel 3.3 worden de significante (betekenisvolle) verschillen tussen de Noord- en de Zuidoever weergegeven. Tabel 3.4 Rotterdam totaal Significante verschillen op domeinen al naar gelang oever Taal voor Kleuters Rekenen voor Kleuters Spelling Woordenschat Technisch Lezen Begrijpend Lezen Rekenen Noord>Zuid Noord>Zuid Noord>Zuid Noord>Zuid Tabel 3.4 laat zien dat er op vier van de zeven toetsdomeinen significante verschillen zijn tussen de Noord- en Zuidoever. Op alle vier de domeinen scoren de leerlingen van de Noordoever significant hoger dan die van de Zuidoever. Op de andere drie domeinen zijn er niet of nauwelijks verschillen Bollebozen primair onderwijs Nederlandse leerlingen die goed presteren op school, krijgen in het huidige onderwijs onvoldoende de kans om zichzelf te ontwikkelen, zo blijkt uit recentelijk gepubliceerde internationale vergelijkingen. Nederland is goed in staat om achterstanden van minder presterende kinderen weg te werken, maar ons land is veel minder in staat om de zeer slimme kinderen te helpen om zich optimaal te ontwikkelen. Om te voorkomen dat men zich alleen op de gemiddelde scores richt, wil het Rotterdamse gemeentebestuur dat nu ook de bollebozen in kaart gebracht worden, zodat er niet alleen extra aandacht is voor leerlingen die ondergemiddeld presteren, maar ook voor leerlingen die bovengemiddeld presteren. In deze Toetssteen zijn de bollebozen of talentleerlingen de leerlingen die op een toetsdomein tot de 10% beste Rotterdamse leerlingen van hun leerjaar behoren. Bollebozen op één van de domeinen spelling, woordenschat, technisch lezen, begrijpend lezen of rekenen zijn voornamelijk leerlingen zonder leerlinggewicht. Toch is 18% van de talentleerlingen op het gebied van spelling een gewichtenleerling, bij technisch lezen is dat maar liefst 28% en bij rekenen 15%; het grootste deel daarvan is 1.2-leerling. Op het gebied van woordenschat en begrijpend lezen is 10% van de bollebozen een gewichtenleerling. De meeste bollebozen (60-70%) gaan op de Noordoever naar school. Alleen op het gebied van technisch lezen is er nauwelijks verschil tussen Noord- en Zuidoever. Een deel van de bollebozen blinkt uit op meer dan één toetsdomein.

25 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 25/38 Tabel Bollebozen primair onderwijs per domein Bolleboos op gebied van spelling woordenschat technisch lezen begrijpend lezen rekenen spelling 30% 32% 35% 32% woordenschat 32% 17% 45% 33% technisch lezen 34% 28% 24% 19% begrijpend lezen 39% 55% 25% 39% rekenen 36% 37% 20% 39% Tabel toont hoe de bollebozen met meer dan één talent verdeeld zijn over de toetsdomeinen. Deze tabel moet steeds per rij gelezen worden. Van alle bollebozen op het gebied van spelling is 30% ook bolleboos op het gebied van woordenschat en is 32% ook bolleboos op het gebied van technisch lezen. Voor de meeste combinaties van twee toetsdomeinen geldt, dat ongeveer een derde van de bollebozen op het ene domein ook uitblinkt op het andere domein. Op de combinatie van woordenschat en begrijpend lezen is ongeveer de helft bolleboos op beide domeinen. Van de bollebozen op het gebied van rekenen of technisch lezen is een vijfde talentvol op beide domeinen 33 leerlingen blinken in schooljaar uit op alle vijf de toetsdomeinen. Dat is ongeveer 0,25% van alle Rotterdamse bollebozen.

26 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 26/38 4. Resultaten voortgezet onderwijs 4.1. Toetsresultaten voortgezet onderwijs De toetsresultaten van het voortgezet onderwijs in deze Toetssteen zijn afkomstig van de Rotterdamse scholen en schoollocaties die deelnemen aan het project Rotterdams (Taal)Effect. In het kader van dit project hebben de vo-scholen alleen de resultaten van de taaltoetsen voor woordenschat en begrijpend lezen aangeleverd voor deze Toetssteen Resultaten Woordenschat Tabel laat zien hoe de vo-leerlingen in leerjaar 1 hebben gepresteerd op de woordenschattoetsen. Tabel Woordenschat leerjaar 1 vo Onderwijsniveau n A B C D E standaardscore praktijkonderwijs % 45% 16% 1% 2% 54 vmbo-b/k met lwoo % 19% 27% 23% 14% 47 vmbo-b/k zonder lwoo % 27% 30% 17% 6% 49 vmbo-tl(/havo) % 28% 24% 24% 11% 48 havo(/vwo) % 23% 22% 23% 17% 47 vwo % 25% 13% 6% 5% 56 Wat opvalt is, dat de leerlingen in het praktijkonderwijs en de vwo-leerlingen het bijzonder goed hebben gedaan in vergelijking met de landelijke groep leerlingen. In het praktijkonderwijs behaalt bijna de helft van de leerlingen niveau B en meer dan de helft van de vwo-leerlingen behalen niveau A. De andere onderwijsniveaus doen het duidelijk minder goed. De verdeling van de niveaus in het vmbobasis/kader zonder lwoo komt nog het meest overeen met de landelijke scoreverdeling. Tabel Woordenschat leerjaar 2 vo Onderwijsniveau n A B C D E standaardscore praktijkonderwijs % 23% 27% 12% 16% 49 vmbo-b/k met lwoo 294 2% 17% 36% 32% 14% 44 vmbo-b/k zonder lwoo % 30% 32% 18% 5% 49 vmbo-tl(/havo) % 21% 36% 23% 12% 47 havo(/vwo) 759 9% 24% 30% 24% 14% 46 vwo % 33% 19% 7% 4% 53 Tabel laat zien dat in leerjaar 2 alleen de vwo-leerlingen een positieve uitzondering vormen met bijna 70% A- en B-scores en een standaardscore boven het landelijke gemiddelde. De leerlingen van de andere onderwijsniveaus scoren duidelijk minder goed dan er op basis van de landelijke verdeling verwacht mag worden. Met name de leerlingen in het vmbo-basis/kader met lwoo blijven ver achter bij hun landelijke vergelijkingsgroep met 46% D- en E-scores en een standaardscore van 44. In grafiek worden de scores op Woordenschat van alle Rotterdamse leerlingen bij elkaar gevoegd in een stapelgrafiek. Daaruit blijkt dat de scores in leerjaar 1 gunstiger zijn dan in leerjaar 2, maar dat in beide gevallen de A- en B-scores samen onder de 50% blijven en D- en E-scores samen boven de 25% uitkomen.

27 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 27/38 Grafiek Woordenschat Rotterdam Resultaten Begrijpend Lezen Tabel laat zien wat de prestaties van de vo-leerlingen in leerjaar 1 zijn op het gebied van begrijpend lezen. Tabel Begrijpend Lezen leerjaar Onderwijsniveau n A B C D E standaardscore praktijkonderwijs % 27% 27% 6% 0% 62 vmbo-b/k met lwoo % 20% 27% 23% 17% 48 vmbo-b/k zonder lwoo % 25% 33% 14% 7% 50 vmbo-tl(/havo) % 26% 29% 14% 8% 50 havo(/vwo) % 26% 28% 17% 14% 47 vwo % 26% 19% 5% 3% 55 Net als bij woordenschat springen de leerlingen in het praktijkonderwijs en de vwo-leerlingen er positief uit met elk meer dan 40% A-scores. Opvallend is ook de 0% E-scores en de zeer hoge standaardscore van 62 in het praktijkonderwijs. De leerlingen in het vmbo-basis/kader met lwoo en havo(/vwo) doen het minder goed met resp. 40% en 31% D- en E-scores. Tabel Begrijpend Lezen leerjaar Onderwijsniveau n A B C D E standaardscore praktijkonderwijs % 28% 27% 14% 9% 53 vmbo-b/k met lwoo % 20% 27% 23% 20% 46 vmbo-b/k zonder lwoo % 24% 27% 14% 9% 50 vmbo-tl(/havo) % 25% 28% 14% 9% 47 havo(/vwo) % 21% 27% 18% 5% 51 vwo % 12% 15% 6% 1% 58

28 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 28/38 Tabel laat zien dan de vo-leerlingen in leerjaar 2 het over het algemeen redelijk tot goed presteren op het gebied van begrijpend lezen. Alleen in het vmbo-basis/kader met lwoo blijft de scoreverdeling met meer dan 40% D- en E-scores duidelijk achter bij de landelijke verdeling. De scoreverdeling in het vmbo-tl(/havo) is vergelijkbaar met de landelijke verdeling, maar de gemiddelde standaardscore van deze groep leerlingen ligt onder het landelijke gemiddelde. In het vwo wordt zeer goed gescoord op begrijpend lezen: tweederde van de leerlingen behaalt niveau A. In grafiek zijn per leerjaar de scores van alle onderwijsniveaus bij elkaar gevoegd. Hieruit blijkt dat leerjaar 2 iets gunstiger scoort dan leerjaar 1, want in leerjaar 2 is het aandeel A-scores ruimschoots groter dan verwacht mag worden. Leerjaar 1 volgt vrij nauwkeurig de landelijk scoreverdeling voor begrijpend lezen. Grafiek Begrijpend Lezen Rotterdam Longitudinale resultaten voortgezet onderwijs Ook voor het voortgezet onderwijs kunnen de toetsscores van leerlingen door de tijd heen gevolgd worden. Het aantal jaren is beperkter dan bij het po, omdat op het voortgezet onderwijs hooguit in de eerste drie leerjaren wordt getoetst op op het gebied van woordenschat en begrijpend lezen. We beschikken over de gegevens van twee cohorten: de leerjaar 1-leerlingen van het schooljaar en de leerjaar 2-leerlingen van Van de leerjaar 1-leerlingen hebben we de resultaten van twee meetmomenten: de instroomtoets aan het begin van leerjaar 1 en de leerjaar 1-toets aan het eind van leerjaar 1. Van de leerjaar 2-leerlingen hebben we, naast de resultaten van de instroom- en leerjaar 1-toets uit het schooljaar , ook de beschikking over de scores van een derde meetmoment: de leerjaar 2-toets aan het eind van leerjaar 2.

29 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 29/ Resultaten Woordenschat Tabel toont de resultaten op woordenschat van de leerlingen die in het schooljaar in leerjaar 1 van het voortgezet onderwijs zaten. Tabel Woordenschat leerjaar 1 Onderwijsniveau Instroom Leerjaar 1 praktijkonderwijs vmbo-b/k met lwoo vmbo-b/k zonder lwoo vmbo-tl(/havo) havo(/vwo) vwo Bijna alle onderwijsniveaus zijn er in het schooljaar op vooruit gegaan in vergelijking met het landelijke gemiddelde. Alleen de leerlingen in het praktijkonderwijs hebben hun hoge instroomniveau gehandhaafd. De vwo-leerlingen hebben de grootste sprong gemaakt. Op de instroomtoets scoorden ze gemiddeld net boven het landelijke gemiddelde, op de toets aan het eind van leerjaar 1 is hun score ruim boven het landelijke gemiddelde. Tabel toont de resultaten op woordenschat van de leerlingen die in het schooljaar in leerjaar 2 van het voortgezet onderwijs zaten. Van deze leerlingen hebben we resultaten van drie metingen. Tabel Woordenschat leerjaar 2 Onderwijsniveau Instroom Leerjaar 1 Leerjaar 2 praktijkonderwijs vmbo-b/k met lwoo vmbo-b/k zonder lwoo vmbo-tl(/havo) havo(/vwo) vwo De leerlingen in het praktijkonderwijs hebben een opvallende ontwikkeling doorgemaakt. In hun eerste jaar, van de instroomtoets naar de toets aan het eind van leerjaar 1, zijn ze gemiddeld enorm vooruit gegaan. Maar in hun tweede jaar, van eind leerjaar 1 naar eind leerjaar 2, zijn ze teruggevallen tot onder het landelijke gemiddelde. De Rotterdamse leerlingen in het vmbo-basis/kader (met en zonder lwoo) zijn er in twee jaar tijd gemiddeld niet of nauwelijks op vooruit gegaan in vergelijking met de landelijke groep vmbobasis/kader-leerlingen. De leerlingen in het vmbo-tl(/havo) en havo(/vwo) hebben in hun eerste jaar een flink stuk van hun achterstand op het landelijke gemiddelde ingehaald, maar hebben zich in dit opzicht niet of nauwelijks verbeterd in hun tweede jaar. De vwo-leerlingen hebben zich net zo ontwikkeld, maar zij komen aan het eind van leerjaar 1 en leerjaar 2 wel boven het landelijke gemiddelde uit. De grafieken en geven de ontwikkeling weer van alle Rotterdamse vo-leerlingen samen in respectievelijk leerjaar 1 en leerjaar 2 in schooljaar

30 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 30/38 Grafiek Longitudinale lijn leerjaar 1 Woordenschat Grafiek Longitudinale lijn leerjaar 2 Woordenschat Zowel de leerjaar 1- als de leerjaar 2-leerlingen scoorden op de instroomtoets ruim onder het landelijke gemiddelde en hebben aan het eind van hun eerste leerjaar veel van hun achterstand goedgemaakt. De leerjaar 2-leerlingen zetten deze stijgende lijn niet door, maar behalen aan het eind van hun tweede leerjaar vrijwel dezelfde score als aan het eind van hun eerste leerjaar.

31 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 31/ Resultaten Begrijpend Lezen Tabel toont de resultaten op begrijpend lezen van de leerlingen die in het schooljaar in leerjaar 1 van het voortgezet onderwijs zaten. Tabel Begrijpend Lezen leerjaar 1 Onderwijsniveau Instroom Leerjaar 1 praktijkonderwijs vmbo-b/k met lwoo vmbo-b/k zonder lwoo vmbo-tl(/havo) havo(/vwo) vwo Alle onderwijsniveaus zijn er in het schooljaar op vooruitgegaan in vergelijking met het landelijke gemiddelde. De havo(/vwo)-leerlingen maken de grootste sprong vooruit. Op de instroomtoets scoorden zij nog ver onder het landelijke gemiddelde, maar aan het eind van leerjaar 1 hebben zij hun achterstand grotendeels goedgemaakt. Opvallend zijn de hoge scores van de leerlingen in het praktijkonderwijs. Aan het eind van hun eerste leerjaar scoren alleen de leerlingen in het vmbo-basis/kader met lwoo en havo(/vwo) nog onder het landelijke gemiddelde. Tabel toont de resultaten op begrijpend lezen van de leerlingen die in het schooljaar in leerjaar 2 van het voortgezet onderwijs zaten. Van deze leerlingen hebben we resultaten van drie metingen. Tabel Begrijpend Lezen leerjaar 2 Onderwijsniveau Instroom Leerjaar 1 Leerjaar 2 praktijkonderwijs vmbo-b/k met lwoo vmbo-b/k zonder lwoo vmbo-tl(/havo) havo(/vwo) vwo De leerlingen in het praktijkonderwijs scoorden op de instroomtoets ruimschoots boven het landelijke gemiddelde en aan het eind van hun eerste leerjaar hebben ze zich nog verbeterd. Maar aan het eind van hun tweede leerjaar hebben ze een groot deel van hun voorsprong verloren. De leerlingen in het vmbobasis/kader (met en zonder lwoo) en vmbo-tl(/havo) hebben zich in twee jaar tijd niet of nauwelijks verbeterd ten opzichte van het landelijke gemiddelde. De havo(/vwo)- en vwo-leerlingen zijn in hun eerste leerjaar weinig vooruit gegaan, maar hebben in hun tweede leerjaar juist een grote sprong vooruit gemaakt. Aan het eind van hun tweede leerjaar scoren alleen de leerlingen in het vmbo-basis/kader met lwoo en vmbo-tl(/havo) nog onder het landelijke gemiddelde. De grafieken en geven de ontwikkeling weer van alle Rotterdamse vo-leerlingen samen in respectievelijk leerjaar 1 en leerjaar 2 in schooljaar

32 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 32/38 Grafiek Longitudinale lijn leerjaar 1 Begrijpend Lezen Grafiek Longitudinale lijn leerjaar 2 Begrijpend Lezen Zowel de leerjaar 1- als de leerjaar 2-leerlingen hebben op de instroomtoets duidelijk onder het landelijke gemiddelde gescoord en komen aan het eind van het schooljaar net boven het landelijke gemiddelde uit. Het verschil is dat de leerjaar 2-leerlingen daar twee schooljaren voor nodig hebben gehad Verschillen Noord- en Zuidoever voortgezet onderwijs In dit rapport kijken we ook naar de verschillen en overeenkomsten tussen beide oevers van Rotterdam: Noord en Zuid. Van de 52 Rotterdamse vo-scholen of -schoollocaties staan er 34 op de Noordoever (65%) en de andere 18 (35%) op de Zuidoever. De verhouding tussen de leerlingen van beide oevers komt overeen met die van de scholen: respectievelijk 62% en 38%. In tabel 4.3 worden de significante (betekenisvolle) verschillen tussen de Noord- en de Zuidoever weergegeven.

33 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 33/38 Tabel 4.3 Significante verschillen tussen de oevers Onderwijsniveau woordenschat begrijpend lezen praktijkonderwijs vmbo-b/k met lwoo Noord > Zuid Noord > Zuid vmbo-b/k zonder lwoo Noord < Zuid vmbo-tl(/havo) Noord > Zuid havo(/vwo) Noord > Zuid Noord > Zuid vwo Noord > Zuid Noord > Zuid Rotterdam totaal Noord > Zuid Noord > Zuid In het praktijkonderwijs zijn er geen (significante) verschillen in leerprestaties tussen de Noord- en de Zuidoever. Bij de onderwijsniveaus en toetsdomeinen waar wel significante verschillen aanwezig zijn, presteren de leerlingen op de Noordoever beter dan de leerlingen op de Zuidoever, met uitzondering van de woordenschattoets van de leerlingen in het vmbo-basis/kader zonder lwoo. Hier scoren de leerlingen op de Zuidoever hoger dan de leerlingen op de Noordoever Bollebozen voortgezet onderwijs In het voortgezet onderwijs zijn de bollebozen of talentleerlingen de leerlingen die op een toetsdomein tot de 10% beste Rotterdamse leerlingen van hun onderwijsniveau behoren. Tabel geeft een overzicht van de bollebozen van leerjaar 1 die uitblinken op beide toetsdomeinen. Tabel Bollebozen voortgezet onderwijs per onderwijsniveau leerjaar 1 Onderwijsniveau woordenschat & begrijpend lezen begrijpend lezen & woordenschat aantal oever praktijkonderwijs 17% 16% n=5 vnl. Zuid vmbo-b/k met lwoo 57% 67% n=24 vnl. Noord vmbo-b/k zonder lwoo 20% 26% n=15 vnl. Noord vmbo-tl(/havo) 20% 29% n=43 vnl. Noord havo(/vwo) 26% 30% n=32 vnl. Noord vwo 16% 17% n=19 vnl. Noord In de kolom woordenschat & begrijpend lezen staat vermeld wat het percentage bollebozen op het gebied van woordenschat is dat ook uitblinkt op het gebied van begrijpend lezen. In de kolom begrijpend lezen & woordenschat staat het percentage bollebozen op het gebied van begrijpend lezen dat ook uitblinkt op het gebied van woordenschat. Op bijna alle onderwijsniveaus blinkt ongeveer een vijfde tot een derde van de bollebozen uit op beide toetsdomeinen. Van de bollebozen in het vmbo-basis/kader met lwoo blinkt ongeveer twee derde uit op beide toetsdomeinen. Behalve in het praktijkonderwijs, gaan de dubbeltalenten voornamelijk op de Noordoever naar school. Tabel geeft een overzicht van de bollebozen van leerjaar 2 die uitblinken op zowel woordenschat als begrijpend lezen.

34 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 34/38 Tabel Bollebozen voortgezet onderwijs per onderwijsniveau leerjaar 2 Onderwijsniveau woordenschat & begrijpend lezen begrijpend lezen & woordenschat aantal oever praktijkonderwijs 25% 23% n=5 vnl. Noord vmbo-b/k met lwoo 32% 38% n=10 gelijk N-Z vmbo-b/k zonder lwoo 30% 27% n=27 vnl. Noord vmbo-tl(/havo) 19% 24% n=28 vnl. Noord havo(/vwo) 25% 28% n=24 vnl. Noord vwo 20% 11% n=14 alleen Noord Net als in leerjaar 1 blinkt op bijna alle onderwijsniveaus ongeveer een vijfde tot een derde van de leerjaar 2-bollebozen uit op beide toetsdomeinen. Slechts een tiende van de vwo-bollebozen op het gebied van begrijpend lezen is ook bolleboos op het gebied van woordenschat. Ook in leerjaar 2 gaan de dubbeltalenten voornamelijk op de Noordoever naar school.

35 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 35/38 5. Doorgaande lijn primair voortgezet onderwijs Voor de toetsdomeinen woordenschat en begrijpend lezen hebben we resultaten uit zowel het primair als het voortgezet onderwijs. Door deze resultaten naast elkaar te zetten, kunnen we de prestaties in het primair en voortgezet onderwijs met elkaar vergelijken en iets zeggen over de doorgaande lijn van het primair naar het voortgezet onderwijs. In dit hoofdstuk worden niet de prestaties van één groep leerlingen door de tijd gevolgd, maar worden de toetsresultaten uit het schooljaar van de verschillende leerjaren naast elkaar gezet. In grafiek 5.1 zijn de resultaten van de woordenschattoetsen naast elkaar gezet. Voor dit domein zijn ook de resultaten van de toets Taal voor Kleuters meegenomen. Grafiek 5.1 Woordenschat primair/voortgezet onderwijs Op het gebied van woordenschat presteren de kleuters het best. Alleen de oudste kleuters (leerjaar 2) scoren hoger dan het landelijke gemiddelde. Van groep 3 tot en met groep 8 in het primair onderwijs is er een licht stijgende lijn te zien. Deze lijn zet zich voort in leerjaar 1 van het voortgezet onderwijs, maar vo-leerjaar 2 scoort weer wat lager in vergelijking met het landelijke gemiddelde. De prestaties op het gebied van woordenschat zijn in het voortgezet onderwijs beter dan in het primair onderwijs, maar blijven ook in het voortgezet onderwijs onder het landelijke gemiddelde. In grafiek 5.2 zijn de resultaten van de begrijpend lezentoetsen naast elkaar gezet. Voor dit domein zijn er resultaten vanaf leerjaar 3 in het primair onderwijs.

36 De kleine Rotterdamse Toetssteen , 36/38 Grafiek 5.2 Begrijpend Lezen primair/voortgezet onderwijs Opvallend is de dalende lijn in het primair onderwijs van leerjaar 4 tot en met leerjaar 6 en het grote verschil tussen leerjaar 8 en vo-leerjaar 1. De leerlingen in het Rotterdamse voortgezet onderwijs presteren beter dan de Rotterdamse leerlingen in het primair onderwijs. Beide leerjaren in het voortgezet onderwijs scoren hoger dan het landelijke gemiddelde, terwijl in het primair onderwijs alleen leerjaar 4 net boven het landelijke gemiddelde uitkomt.

De Rotterdamse Toetssteen Stedelijke rapportage Toetsservice

De Rotterdamse Toetssteen Stedelijke rapportage Toetsservice De Rotterdamse Toetssteen 2012-2013 Stedelijke rapportage Toetsservice Rotterdams primair en voortgezet onderwijs De Rotterdamse Toetssteen 2012-2013 Stedelijke rapportage Toetsservice Rotterdams primair

Nadere informatie

De Rotterdamse Toetssteen Stedelijke rapportage Toetsservice

De Rotterdamse Toetssteen Stedelijke rapportage Toetsservice De Rotterdamse Toetssteen 2013-2014 Stedelijke rapportage Toetsservice Rotterdams primair en voortgezet onderwijs De Rotterdamse Toetssteen 2013-2014 Stedelijke rapportage Toetsservice Rotterdams primair

Nadere informatie

Taalresultaten Giessenlanden. Toetsresultaten basisscholen en

Taalresultaten Giessenlanden. Toetsresultaten basisscholen en Taalresultaten Giessenlanden Toetsresultaten basisscholen 2014-2015 en 2015-2016 1 Taalresultaten Giessenlanden Toetsresultaten basisscholen 2014-2015 en 2015-2016 Rotterdam, juni 2016 CED-Groep: Ellen

Nadere informatie

Het Almeerse basisonderwijs

Het Almeerse basisonderwijs dit is een LEA plus project -www.lea.almere.nl- -Dit is een LEA plus project-www.leaplusalmere.nl Het Almeerse basisonderwijs Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2013/2014 April 2015 Gemeente Almere, Onderzoek

Nadere informatie

/ aant. % aant. % aant. % aant. % aant. % aant. % ,3 5 3,3 8 5, , ,7 153

/ aant. % aant. % aant. % aant. % aant. % aant. % ,3 5 3,3 8 5, , ,7 153 Inhoudsopgave 1 Leerlingpopulatie... 3 1.1 Gewogen gewichten... 3 1.2 Land van herkomst... 4 2 Schoolresultaten... 5 2.1 Instroom in de kleuterbouw... 5 2.1.1 Uitstroom naar het Speciaal basisonderwijs

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Gemeente Midden- Kerncijfers uit de periode 2009-2014 Drentse Onderwijsmonitor 2014 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 9 de editie van de Drentse Onderwijsmonitor.

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Midden- Kern cijfers uit de periode 2010-2015 OM_Midden--DEF.indd 1 18-05-16 11:16 Drentse Onderwijsmonitor 2015 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 10

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Kern cijfers uit de periode 2010-2015 OM_-DEF.indd 1 18-05-16 11:13 Drentse Onderwijsmonitor 2015 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 10 de editie van

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Assen Kern cijfers uit de periode 2010-2015 OM_Assen-DEF.indd 1 18-05-16 11:13 Drentse Onderwijsmonitor 2015 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 10 de

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Kern cijfers uit de periode 2010-2015 OM_Aa_Hunze-DEF.indd 1 18-05-16 11:1 Drentse Onderwijsmonitor 2015 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 10 de editie

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: augustus 2015

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: augustus 2015 Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: augustus 2015 Inleiding In dit document staan voor de meest voorkomende CITO-toetsen van het leerlingvolgsysteem weergegeven welke vaardigheidsscores bij welk

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Kern cijfers uit de periode 2010-2015 OM_-DEF.indd 1 18-05-16 11:16 Drentse Onderwijsmonitor 2015 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 10 de editie van

Nadere informatie

Het Almeerse basisonderwijs

Het Almeerse basisonderwijs dit is een LEA plus project -www.lea.almere.nl- -Dit is een LEA plus project-www.leaplusalmere.nl Het Almeerse basisonderwijs Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 Januari 2014 Gemeente Almere, Onderzoek

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Kern cijfers uit de periode 2010-2015 OM_-DEF.indd 1 18-05-16 11:14 Drentse Onderwijsmonitor 2015 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 10 de editie van

Nadere informatie

Om de kwaliteit van ons onderwijs te bewaken en de vorderingen van uw kind te volgen, nemen wij in iedere groep niet-methode gebonden toetsen af.

Om de kwaliteit van ons onderwijs te bewaken en de vorderingen van uw kind te volgen, nemen wij in iedere groep niet-methode gebonden toetsen af. Leerlingvolgsysteem. Leerkrachten volgen de ontwikkeling van de kinderen in hun groep nauwgezet. Veel methoden die wij gebruiken, leveren toetsen die wij afnemen om vast te stellen of het kind de leerstof

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Gemeente Emmen Kerncijfers uit de periode 2008-2013 Drentse Onderwijsmonitor 2013 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 8ste editie van de Drentse Onderwijsmonitor.

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Emmen Kern cijfers uit de periode 2010-2015 OM_Emmen-DEF.indd 1 18-05-16 11:15 Drentse Onderwijsmonitor 2015 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 10 de

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Kern cijfers uit de periode 2010-2015 OM_-DEF.indd 1 18-05-16 11:15 Drentse Onderwijsmonitor 2015 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 10 de editie van

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Kern cijfers uit de periode 2010-2015 OM_-DEF.indd 1 18-05-16 11:16 Drentse Onderwijsmonitor 2015 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 10 de editie van

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken (OGW)

Opbrengstgericht werken (OGW) Opbrengstgericht werken () Heldere overzichten van toetsresultaten als basis voor gesprek Inleiding In deze zal algemene informatie gegeven worden over de meest relevante overzichten van toetsresultaten

Nadere informatie

Resultaten instaptoetsen Rekenen en Nederlands 2010 Rapportage aan de Profijtscholen

Resultaten instaptoetsen Rekenen en Nederlands 2010 Rapportage aan de Profijtscholen Resultaten instaptoetsen Rekenen en Nederlands 2010 Rapportage aan de Profijtscholen Rapportage: Analyse en tabellen: 4 Februari 2011 Mariëlle Verhoef Mike van der Leest Inleiding Het Graafschap College

Nadere informatie

Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/2012

Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/2012 Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/2012 Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/2012 Opdrachtgever: Gemeente Almere en Almeerse schoolbesturen PO Utrecht, maart 2012 Oberon (Klaske Grimmerink, Anne Luc van

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Kern cijfers uit de periode 2010-2015 OM_-DEF.indd 1 18-05-16 11:16 Drentse Onderwijsmonitor 2015 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 10 de editie van

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2015

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2015 Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2015 Inleiding In dit document staan voor de meest voorkomende CITO-toetsen van het leerlingvolgsysteem weergegeven welke vaardigheidsscores bij welk

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Assen Kern cijfers uit de periode 2012-2017 Drentse Onderwijsmonitor 2017 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 12de editie van de Drentse Onderwijsmonitor.

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Gemeente Kerncijfers uit de periode 2009-2014 Drentse Onderwijsmonitor 2014 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 9 de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor 2014

Drentse Onderwijsmonitor 2014 Drentse Onderwijsmonitor 2014 9 de editie Imke Oosting CMO Groningen Wat is de Drentse onderwijsmonitor? In beeld brengen van onderwijspositie en prestaties van Drentse leerlingen Van basisschool tot en

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2017

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2017 1 Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2017 Inleiding Dit document wordt al enkele jaren gemaakt en bijgehouden door Schoolbegeleiding Zaanstreek Waterland (SBZW). De tabellen worden in

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: december 2017

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: december 2017 1 Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: december 2017 Inleiding Dit document wordt al enkele jaren gemaakt en bijgehouden door Schoolbegeleiding Zaanstreek Waterland (SBZW). De tabellen worden in

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Borger-Odoorn Kern cijfers uit de periode 2012-2017 Drentse Onderwijsmonitor 2017 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 12de editie van de Drentse Onderwijsmonitor.

Nadere informatie

De leerling heeft in groep 6 t/m 8 op de toetsen die deel uitmaken van het leerlingvolgsysteem over

De leerling heeft in groep 6 t/m 8 op de toetsen die deel uitmaken van het leerlingvolgsysteem over ADVIESWIJZER VOOR PLAATSING IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS Inleiding Het Primair en Voortgezet Onderwijs in Noord-Kennemerland hebben samen besloten om de advisering door de basisschool naar het vervolgonderwijs

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Gemeente Kerncijfers uit de periode 2008-2013 Drentse Onderwijsmonitor 2013 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 8ste editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: februari 2014

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: februari 2014 Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: februari 2014 Inleiding In dit document staan voor de meest voorkomende CITO-toetsen van het leerlingvolgsysteem weergegeven welke vaardigheidsscores bij welk

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Midden- Kern cijfers uit de periode 2012-2017 Drentse Onderwijsmonitor 2017 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 12de editie van de Drentse Onderwijsmonitor.

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2016

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2016 Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2016 Inleiding Dit document wordt al enkele jaren gemaakt en bijgehouden door Schoolbegeleiding Zaanstreek Waterland (SBZW). De tabellen worden in heel

Nadere informatie

Uw kind duidelijk in beeld

Uw kind duidelijk in beeld Primair en speciaal onderwijs Cito Volgsysteem Uw kind duidelijk in beeld Informatiefolder voor ouders Uw kind duidelijk in beeld Informatiefolder voor ouders Om de ontwikkeling van uw zoon of dochter

Nadere informatie

Rapportage Eindresultaten 2013

Rapportage Eindresultaten 2013 Rapportage Eindresultaten 2013 Wat zijn de prestaties van onze scholen? Colofon datum 23 mei 2013 auteur Jan Vermeulen status Definitief datum 23-05-2013 pagina 2 van 8 Inhoudsopgave 1 Inleiding pagina

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Coevorden Kern cijfers uit de periode 2012-2017 Drentse Onderwijsmonitor 2017 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 12de editie van de Drentse Onderwijsmonitor.

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente De Wolden Kern cijfers uit de periode 2012-2017 Drentse Onderwijsmonitor 2017 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 12de editie van de Drentse Onderwijsmonitor.

Nadere informatie

Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2010/2011

Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2010/2011 Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2010/2011 Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2010/2011 Opdrachtgever: Gemeente Almere en Almeerse schoolbesturen PO Utrecht, juni 2012 Oberon (Klaske Grimmerink, Anne Luc

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Westerveld Kern cijfers uit de periode 2012-2017 Drentse Onderwijsmonitor 2017 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 12de editie van de Drentse Onderwijsmonitor.

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: juli 2016

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: juli 2016 Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: juli 2016 Inleiding Dit document wordt al enkele jaren gemaakt en bijgehouden door Schoolbegeleiding Zaanstreek Waterland (SBZW). De tabellen worden in heel

Nadere informatie

HANDREIKING. Heldere overzichten van toetsresultaten als basis voor gesprek. Inleiding. Dwarsdoorsnede. Opbrengstgericht werken

HANDREIKING. Heldere overzichten van toetsresultaten als basis voor gesprek. Inleiding. Dwarsdoorsnede. Opbrengstgericht werken HANDREIKING Opbrengstgericht werken Heldere overzichten van toetsresultaten als basis voor gesprek PO Inleiding In deze kaart zal algemene informatie gegeven worden over de meest relevante overzichten

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Emmen Kern cijfers uit de periode 2012-2017 Drentse Onderwijsmonitor 2017 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 12de editie van de Drentse Onderwijsmonitor.

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: Januari 2015 Leerlingniveau (ten bate van de individuele analyse van de leerlingen)

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: Januari 2015 Leerlingniveau (ten bate van de individuele analyse van de leerlingen) 2015 Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: Januari 2015 Leerlingniveau (ten bate van de individuele analyse van de leerlingen) Inleiding In dit document staan voor de meest voorkomende CITO-toetsen

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Hoogeveen Kern cijfers uit de periode 2012-2017 Drentse Onderwijsmonitor 2017 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 12de editie van de Drentse Onderwijsmonitor.

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 20-20 Drentse Onderwijsmonitor 20 Feitenblad Onlangs verscheen de de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode - Drentse Onderwijsmonitor Feitenblad Onlangs verscheen de de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Midden- Kerncijfers uit de periode - Feitenblad Midden- Leerlingen op de basisscholen in de gemeente Midden- De gemeente Midden heeft basisscholen. In waren er nog

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 20-20 Drentse Onderwijsmonitor 20 Feitenblad Onlangs verscheen de de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie

Nadere informatie

Rapportage resultatenanalyse

Rapportage resultatenanalyse Rapportage resultatenanalyse Naam basisschool: Mariaschool Datum analyse: Juli 2016 Opgesteld door: Yvonne de Ruijter Inleiding Voor u ligt het verslag van de resultatenanalyse van de Mariaschool. In deze

Nadere informatie

Drentse Onderwijs monitor

Drentse Onderwijs monitor Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Aa en Hunze Kern cijfers uit de periode 2012-2017 Drentse Onderwijsmonitor 2017 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 12de editie van de Drentse Onderwijsmonitor.

Nadere informatie

Schoolprestaties van oude en nieuwe gewichtenleerlingen

Schoolprestaties van oude en nieuwe gewichtenleerlingen Scolprestaties van oude en nieuwe gewichtenleerlingen Jaap Roeleveld Kohnstamm Instituut, Universiteit van Amsterdam (email: jroeleveld@kohnstamm.uva.nl) Abstract Sinds de laatste wijziging van de gewichtenregeling,

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 20-20 Feitenblad Onlangs verscheen de de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie en -prestaties van

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 0-0 Drentse Onderwijsmonitor 0 Feitenblad Onlangs verscheen de de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie

Nadere informatie

Rapportage Eindresultaten 2014

Rapportage Eindresultaten 2014 Rapportage Eindresultaten 2014 Wat zijn de prestaties van onze scholen? Colofon datum 7 mei 2014 auteur Jan Vermeulen status Definitief Rapportage eindresultaten 2014 pagina 2 van 8 status concept Inhoudsopgave

Nadere informatie

Resultaten van het eerste gebruikersjaar met Veilig leren lezen-kim overtreffen landelijk gemiddelde en de 2 e maanversie

Resultaten van het eerste gebruikersjaar met Veilig leren lezen-kim overtreffen landelijk gemiddelde en de 2 e maanversie Resultaten van het eerste gebruikersjaar met Veilig leren lezen-kim overtreffen landelijk gemiddelde en de 2 e maanversie In het schooljaar 2014-2015 is de vernieuwde versie van Veilig leren lezen de kimversie

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode - Drentse Onderwijsmonitor Feitenblad Onlangs verscheen de de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie januari 2016 Leerlingniveau (ten bate van de individuele analyse van de leerlingen)

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie januari 2016 Leerlingniveau (ten bate van de individuele analyse van de leerlingen) 2016 Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie januari 2016 Leerlingniveau (ten bate van de individuele analyse van de leerlingen) Inleiding In dit document staan voor de meest voorkomende CITO-toetsen

Nadere informatie

HANDREIKING. Overzichten van toetsresultaten: LOVS Cito. Dwarsdoorsnede. Opbrengstgericht werken

HANDREIKING. Overzichten van toetsresultaten: LOVS Cito. Dwarsdoorsnede. Opbrengstgericht werken HANDREIKING Opbrengstgericht werken Overzichten van toetsresultaten: LOVS Cito PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart Opbrengstgericht Werken zijn te vinden

Nadere informatie

Toelichting rapportages Entreetoets 2014

Toelichting rapportages Entreetoets 2014 Toelichting rapportages Entreetoets 2014 Cito verwerkt de antwoordbladen en berekent de scores van de leerlingen. In tweevoud ontvangt u automatisch de papieren leerlingprofielen op school; één voor de

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie januari 2018 Leerlingniveau (ten bate van de individuele analyse van de leerlingen)

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie januari 2018 Leerlingniveau (ten bate van de individuele analyse van de leerlingen) Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie januari 2018 Leerlingniveau (ten bate van de individuele analyse van de leerlingen) Inleiding In dit document staan voor de meest voorkomende CITO-toetsen van

Nadere informatie

toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011

toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011 TAAL EN REKENEN VAN BELANG toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011 INHOUD Inleiding... 5 Hoofdstuk 1 Resultaten VMBO in de regio Den Haag... 7 1.1 Totaal overzicht van de afgenomen

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie januari 2017 Leerlingniveau (ten bate van de individuele analyse van de leerlingen)

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie januari 2017 Leerlingniveau (ten bate van de individuele analyse van de leerlingen) Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie januari 2017 Leerlingniveau (ten bate van de individuele analyse van de leerlingen) Inleiding In dit document staan voor de meest voorkomende CITO-toetsen van

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 2011-201 Feitenblad Onlangs verscheen de 11 de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie en -prestaties

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 20-20 Drentse Onderwijsmonitor 20 Feitenblad Onlangs verscheen de de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2017 Groepsniveau (ten bate van de groepsanalyse)

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2017 Groepsniveau (ten bate van de groepsanalyse) Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2017 Groepsniveau (ten bate van de groepsanalyse) Inleiding In dit document staan voor de meest voorkomende Cito-toetsen van het leerlingvolgsysteem

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode - Drentse Onderwijsmonitor Feitenblad Onlangs verscheen de de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie

Nadere informatie

Rapportage Eindresultaten Wat zijn de prestaties van onze scholen?

Rapportage Eindresultaten Wat zijn de prestaties van onze scholen? Rapportage Eindresultaten 2015 Wat zijn de prestaties van onze scholen? pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 Inleiding pagina 3 2 Hoe normeert de inspectie? pagina 4 3 Werkwijze pagina 6 4 Resultaten pagina

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 2012-20 Feitenblad Na 12 jaren van schriftelijke edities is vanaf april 2019 de Drentse Onderwijsmonitor online beschikbaar via de website

Nadere informatie

Schoolrapport onderwijstijdverlenging 2010

Schoolrapport onderwijstijdverlenging 2010 Schoolrapport onderwijstijdverlenging 2010 Basisschool het Voorbeeld 1 Inleiding 1.1 Doel van dit rapport Dit rapport is het eerste in de reeks van vier schoolrapporten die u ontvangt in het kader van

Nadere informatie

HANDREIKING Advieswijzer voor plaatsing in het voortgezet onderwijs

HANDREIKING Advieswijzer voor plaatsing in het voortgezet onderwijs HANDREIKING Advieswijzer voor plaatsing in het voortgezet onderwijs Inleiding Deze advieswijzer is opgesteld door de werkgroep POVO en kan door basisscholen gebruikt worden als hulpmiddel om het advies

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode - Feitenblad Onlangs verscheen de de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie en -prestaties van Drentse

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken 1. Early Warning

Opbrengstgericht werken 1. Early Warning Opbrengstgericht werken 1 Early Warning 1 Vooraf: deze notitie vervangt de notitie Opbrengstgericht werken van december 2010 1. Strategisch beleidsplan Al enkele jaren werken we met een Early Warning System

Nadere informatie

Computerprogramma LOVS

Computerprogramma LOVS Primair onderwijs Cito Volgsysteem Computerprogramma LOVS Groep 1 t/m 8 Snelle verwerking toetsen Cito Volgsysteem primair en speciaal onderwijs (LOVS) Geavanceerde analyses op leerling-, groeps- en schoolniveau

Nadere informatie

Uw kind duidelijk in beeld

Uw kind duidelijk in beeld Primair en speciaal onderwijs Cito Volgsysteem Uw kind duidelijk in beeld Informatiefolder voor ouders Uw kind duidelijk in beeld Informatiefolder voor ouders Om de ontwikkeling van uw zoon of dochter

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Gemeente Kerncijfers uit de periode 2012-201 Feitenblad Gemeente Leerlingen op de basisscholen in de gemeente De gemeente heeft basisscholen. Dit is één minder dan

Nadere informatie

Betreft: Aanpassing normen LVS-toetsen van Cito. Beste ouders, verzorgers,

Betreft: Aanpassing normen LVS-toetsen van Cito. Beste ouders, verzorgers, Betreft: Aanpassing normen LVS-toetsen van Cito. Beste ouders, verzorgers, In januari/februari en juni neemt uw school Cito LVS-toetsen af bij uw kind. Met ingang van het schooljaar 2013/2014 heeft Cito

Nadere informatie

Resultaten kim-versie van Veilig leren lezen blijven overtreffen

Resultaten kim-versie van Veilig leren lezen blijven overtreffen Resultaten kim-versie van Veilig leren lezen blijven overtreffen In het schooljaar 2014-2015 is de kim-versie van Veilig leren lezen op de markt gekomen. Inmiddels zijn veel scholen al aardig gewend aan

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 2012-201 Feitenblad Na 12 jaren van schriftelijke edities is vanaf april 2019 de Drentse Onderwijsmonitor online beschikbaar via de website

Nadere informatie

Rapportage Resultaten eindtoetsen 2017

Rapportage Resultaten eindtoetsen 2017 Rapportage Resultaten eindtoetsen 2017 t.b.v. openbare overleggen en gesprekken met externe partijen versie 171122 1. Inleiding Deze notitie rapporteert over de resultaten van onze scholen op basis van

Nadere informatie

Rapportage Resultaten eindtoetsen 2018

Rapportage Resultaten eindtoetsen 2018 Rapportage Resultaten eindtoetsen 2018 t.b.v. openbare overleggen en gesprekken met externe partijen (o.a. GMR en bestuur) versie 1800905 1. Inleiding Deze notitie rapporteert over de resultaten van onze

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Midden- Kerncijfers uit de periode 01-0 Feitenblad Midden- Na 1 jaren van schriftelijke edities is vanaf april 019 de Drentse Onderwijsmonitor online beschikbaar via

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 20-201 Feitenblad Na jaren van schriftelijke edities is vanaf april 2019 de Drentse Onderwijsmonitor online beschikbaar via de website van

Nadere informatie

Hoofdstuk 3. Het onderzoek van dyslectische leerlingen

Hoofdstuk 3. Het onderzoek van dyslectische leerlingen Hoofdstuk 3. Het onderzoek van dyslectische leerlingen Inleiding In de voorgaande twee hoofdstukken hebben wij de nieuwe woordleestoetsen en van Kleijnen e.a. kritisch onder de loep genomen. Uit ons onderzoek

Nadere informatie

H 8 Cito Eindtoets 2014

H 8 Cito Eindtoets 2014 H 8 Cito Eindtoets 2014 De gemiddelde score van de Cito-eindtoets was voor onze school 534,0 Het landelijke gemiddelde was 534,4. (zie bijlage 1) De verwachte score op basis van de entreetoets in groep

Nadere informatie

Controle voorlopige gegevens eindtoets en schooladvies

Controle voorlopige gegevens eindtoets en schooladvies Controle voorlopige gegevens eindtoets en schooladvies 2015-2016 Basisschool De Klinkert Deze rapportage betreft de indicatoren Resultaten eindtoets en Schooladvies. De weergaven en tabellen zijn gebaseerd

Nadere informatie

Handleiding ouderportaal ParnasSys. Inleiding

Handleiding ouderportaal ParnasSys. Inleiding 1 Handleiding ouderportaal ParnasSys Inleiding Op onze school vinden wij openheid naar ouders belangrijk. Tijdens de oriëntatie op een nieuw leerlingvolgsysteem hebben wij met de scholen van De Oude Vrijheid

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 20-208 Feitenblad Na jaren van schriftelijke edities is vanaf april 209 de Drentse Onderwijsmonitor online beschikbaar via de website van

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 2012-20 Feitenblad Na 12 jaren van schriftelijke edities is vanaf april 201 de Drentse Onderwijsmonitor online beschikbaar via de website

Nadere informatie

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2018 Groepsniveau (ten bate van de groepsanalyse)

Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2018 Groepsniveau (ten bate van de groepsanalyse) Tabellen tussenopbrengsten CITO LOVS versie: januari 2018 Groepsniveau (ten bate van de groepsanalyse) Inleiding In dit document staan voor de meest voorkomende Cito-toetsen van het leerlingvolgsysteem

Nadere informatie

Nieuwsbrief kwaliteit KBS Franciscus

Nieuwsbrief kwaliteit KBS Franciscus Nieuwsbrief kwaliteit KBS Franciscus Onze school werkt intensief aan de kwaliteit van ons onderwijs. Dit doen we door het volgen van nascholing door leerkrachten en begeleiding en coaching van leerkrachten.

Nadere informatie

Document Opbrengsten Gereformeerde Basisschool Benjamin

Document Opbrengsten Gereformeerde Basisschool Benjamin Document Opbrengsten Gereformeerde Basisschool Benjamin Gereformeerde Basisschool Benjamin Koolweg 9, 6446 TM Brunssum 045-5216561, www.gbbenjamin.nl Maart 2015 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave 2. Inleiding

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 20-20 Feitenblad Na jaren van schriftelijke edities is vanaf april 2019 de Drentse Onderwijsmonitor online beschikbaar via de website van

Nadere informatie

Samenvatting Leidse Monitor

Samenvatting Leidse Monitor Samenvatting Leidse Monitor 2007-2008 December 2009 Dr. Jaap van Lakerveld Drs. Ingrid Gussen Dr. Kees de Brabander Drs. Theresa Steeman PLATO Platform Opleiding, Onderwijs en Organisatie BV Universiteit

Nadere informatie

Ouderblad De Heksenketel van Nutsbasisschool Burgst. Jaargang 25 nummer 04 EXTRA 3 oktober 2014

Ouderblad De Heksenketel van Nutsbasisschool Burgst. Jaargang 25 nummer 04 EXTRA 3 oktober 2014 Ouderblad De Heksenketel van Nutsbasisschool Burgst. Jaargang 25 nummer 04 EXTRA 3 oktober 2014 AANPASSING NORMEN LEERLINGVOLGSYSTEEM Het zal u bekend zijn dat wij onze leerlingen nauwlettend volgen in

Nadere informatie

1 Deelname peuters aan voor- en vroegschoolse educatie Peuters op VVE- en niet-vve-speelzalen Gewichten en etniciteit peuters 3

1 Deelname peuters aan voor- en vroegschoolse educatie Peuters op VVE- en niet-vve-speelzalen Gewichten en etniciteit peuters 3 Inhoudsopgave 1 Deelname peuters aan voor- en vroegschoolse educatie 2 1.1 Peuters op VVE- en niet-vve-speelzalen 2 1.2 Gewichten en etniciteit peuters 3 1.2.1 Gewichtenpeuters op 1 januari 2008 3 1.2.2

Nadere informatie

Onderzoek naar de opbrengsten van de methode Lijn 3 10-11-2014

Onderzoek naar de opbrengsten van de methode Lijn 3 10-11-2014 Onderzoek naar de opbrengsten van de methode Lijn 3 10-11-2014 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 2 2. WINTERSIGNALERING... 3 3. ZOMERSIGNALERING... 6 4. CONCLUSIES... 9 1 1. Inleiding Inleiding Bureau ICE

Nadere informatie

Bestuurlijk rapport CVO Rotterdams Taal Effect, Voorlopige versie september 2016

Bestuurlijk rapport CVO Rotterdams Taal Effect, Voorlopige versie september 2016 Tot welke hoogte reikten de taalprestaties van de leerlingen op de CVO-scholen in 014-016? 1 estuurlijk rapport CVO Rotterdams Taal Effect, Voorlopige versie september 016 Voortgang op de toetsen Diatekst

Nadere informatie

Drentse Onderwijsmonitor

Drentse Onderwijsmonitor Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Kerncijfers uit de periode 01-01 Feitenblad Na 1 jaren van schriftelijke edities is vanaf april 019 de Drentse Onderwijsmonitor online beschikbaar via de website van

Nadere informatie