Jaarverslag Transportveiligheid Gevaarlijke Stoffen

Transcriptie

1 Jaarverslag Transportveiligheid Gevaarlijke Stoffen Vereniging voor Veiligheidsadviseurs Vervoer Gevaarlijke Stoffen Waaldijk AV Ridderkerk 5 augustus

2 Versie 3 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding Taken veiligheidsadviseur Deming Cirkel Relatie managementsystemen Beleid Procedures Audits en controles Jaarverslag Veiligheid Organisatie Activiteiten Documentatie en Administratie Training en Opleiding Keuring en Controle Incidenten en Ongevallen Corrigerende en preventieve maatregelen Leveranciersbeoordeling Verzekeringen Classificatie Security

3 1 Inleiding Bij de oprichting van de VVA is er een werkgroep Jaarverslag opgericht die geïnventariseerd heeft waaraan een jaarverslag van een veiligheidsadviseur moet voldoen. Uit het onderzoek dat de werkgroep verrichte bleek al gauw dat het niet mogelijk is om een uniform jaarverslag samen te stellen. Bij het opstellen van richtlijnen voor het jaarverslag is de werkgroep geconfronteerd met de grote diversiteit aan activiteiten die gerelateerd zijn aan het vervoer van gevaarlijke goederen. Zo zijn er bedrijven die alleen laden en lossen, en bijvoorbeeld bedrijven die alleen te maken hebben met klasse 7. Alle negen gevarenklassen hebben hun eigen specifieke problematiek. Bovendien is ook de omvang van de bedrijven zeer verschillend. Bij de VVA zijn veiligheidsadviseurs aangesloten die werken in een bedrijf met 3 werknemers, maar ook veiligheidsadviseurs van bedrijven met dagelijks 200 chauffeurs op de weg. Door deze diversiteit is het ontzettend moeilijk, zo niet onmogelijk, om een standaard jaarverslag te maken. De werkgroep heeft dan ook een menu samengesteld waarmee de veiligheidsadviseur zelf zijn eigen jaarverslag kan samenstellen dat tegemoet komt aan de activiteiten en omvang van het bedrijf. Het jaarverslag dat door de werkgroep is opgesteld is nu al weer ongeveer drie jaar beschikbaar voor de leden. Tijd om het VVA jaarverslag te evalueren. Hiervoor is een oproep gedaan aan alle leden om de tekortkomingen van het VVA jaarverslag te melden. Het jaarverslag is geheel herzien door de inbreng van de leden. 2 Taken veiligheidsadviseur In het ADR staat duidelijk vermeld wat de taken zijn van een veiligheidsadviseur. De veiligheidsadviseur heeft onder de verantwoordelijkheid van de bedrijfsleider in de eerste plaats tot taak om er, binnen de grenzen van de betrokken activiteiten van de onderneming, met alle mogelijke middelen en maatregelen voor te zorgen dat deze activiteiten gemakkelijker met inachtneming van de toepasselijke regelgeving en onder optimale veiligheidsvoorwaarden kunnen plaatsvinden. Zijn aan de activiteiten van de onderneming aangepaste taken zijn in het bijzonder: A. nagaan of de voorschriften betreffende het vervoer van gevaarlijke goederen worden nageleefd; - 3 -

4 B. de onderneming van advies dienen bij werkzaamheden die het vervoer van gevaarlijke goederen betreffen; C. een voor de bedrijfsleiding of in voorkomend geval voor een plaatselijke overheid bestemd jaarverslag opstellen over de activiteiten van de onderneming met betrekking tot het vervoer van gevaarlijke goederen. Deze jaarverslagen worden vijf jaar bewaard en desgewenst ter beschikking gesteld van de nationale autoriteiten. De taken van de adviseur omvatten bovendien de bestudering van de volgende praktijken en procedures met betrekking tot de betrokken activiteiten: a. de werkwijzen die de naleving van de voorschriften betreffende het identificeren van de vervoerde gevaarlijke goederen ten doel hebben; b. de praktijk van de onderneming betreffende het in aanmerking nemen, bij de aankoop van vervoermiddelen, van eventuele bijzondere vereisten met betrekking tot de vervoerde gevaarlijke goederen; c. de werkwijzen om het voor het vervoer van gevaarlijke goederen of voor het laden en lossen gebruikte materieel te controleren; d. het feit dat de betrokken werknemers van de onderneming een passende opleiding hebben ontvangen en deze opleiding in hun dossier is opgenomen; e. het opzetten van passende noodprocedures bij eventuele ongevallen of voorvallen die de veiligheid tijdens het vervoer van gevaarlijke goederen of tijdens het laden en het lossen in gevaar kunnen brengen; f. het verrichten van analyses en zonodig het opstellen van rapporten over de ongevallen, voorvallen of tijdens het vervoer van gevaarlijke goederen of tijdens het laden en het lossen geconstateerde ernstige inbreuken; g. het invoeren van passende maatregelen om herhaling van ongevallen, voorvallen of ernstige inbreuken te voorkomen; h. het in aanmerking nemen van de wettelijke voorschriften en de bijzondere behoeften met betrekking tot het vervoer van gevaarlijke goederen, voor wat betreft de keuze en het gebruik van onderaannemers of andere tussenpersonen i. het controleren of het personeel dat aangewezen is voor het vervoer of het laden en lossen van gevaarlijke goederen, beschikt over gedetailleerde uitvoeringsprocedures en instructies; j. het invoeren van maatregelen voor de bewustmaking voor de gevaren die verbonden zijn aan het vervoer en aan het laden en lossen van gevaarlijke goederen; k. het invoeren van controlemethoden om ervoor te zorgen dat de documenten en veiligheidsuitrusting die het vervoer moeten begeleiden, zich aan boord van de vervoermiddelen bevinden en conform de voorschriften zijn; l. het invoeren van controlemethoden om ervoor te zorgen dat de voorschriften met betrekking tot het laden en lossen worden nageleefd

5 Deze taken kunnen gecategoriseerd worden in een controlerende, rapporterende en adviserende taak. Als we de taken verder onderbrengen onder de drie hoofdtaken krijgen we de volgende opsomming: Controlerend controles en inspecties van voertuigen, documenten en veiligheidsuitrusting; controles van het laden en lossen van gevaarlijke goederen; controles of de procedures vervoer betreffende gevaarlijke goederen worden nageleefd; controle van onderaannemers. Rapporterend rapportages van het aantal ongevallen en incidenten aan de bedrijfsleiding de hoeveelheden/frequenties vervoerde, op- of overgeslagen gevaarlijke goederen hoeveelheid uitbesteed vervoer procedures die opgesteld en geïmplementeerd zijn Adviserend maatregelen die genomen kunnen worden om het aantal ongevallen te voorkomen en de bewustwording te vergroten, zoals extra cursussen, bijvoorbeeld kennis gevaarlijke stoffen of een training defensief rijden; doelstellingen voor het volgende jaar; advisering bij de aankoop van persoonlijke beschermingsmiddelen en materieel. 3 Deming Cirkel De werkwijze zoals beschreven bij de taken van de veiligheidsadviseur, namelijk controleren, adviseren en rapporteren, kan vergeleken worden met de methodiek vastgelegd door Deming. De Amerikaan Walter Edwards Deming introduceerde een verbetermethodiek die door middel van een oneindig cyclische proces men kan streven van een organisatie als geheel naar continue verbetering. De methodiek wordt veel gebruikt bij verbeteren van de kwaliteit, milieu, arbeidsomstandigheden en veiligheid binnen organisaties. Plan Act Do - 5 -

6 Check Om een activiteit of een reeks van activiteiten efficiënt aan te pakken, doorloop je voortdurend de PDCA-cyclus. P van Plan of voorbereiden - plannen: je stelt als resultaat van deze stap een verbeter- of een actieplan op vooraleer je het uitvoert. Enkele mogelijke activiteiten: gegevens verzamelen en interpreteren; oorzaken zoeken; resultaten bepalen, op basis van maatstaven en doelstellingen; de aanpak kiezen en uitwerken in een actieplan. D van Do of uitvoeren: je voert het verbeter- of actieplan uit. C van Check of opvolgen en evalueren: je volgt de invoering van het verbeter- of actieplan op en evalueert de inspanningen, de resultaten (en het effect) ervan in functie van de vooraf bepaalde doelstellingen A van Act of bijsturen en verankeren: je stuurt de activiteit opnieuw bij als de resultaten onvoldoende waren of je verankert de werkwijze die tot goede resultaten heeft geleid. Vervolgens start een nieuwe PDCA- cyclus met het oog op continue verbetering! Het jaarverslag kan in de visie van de PDCA cyclus gezien worden als een check en plan moment. Het jaarverslag is een bezinningspunt voor zowel de directie als de veiligheidsadviseur. Hierin wordt teruggekeken op het afgelopen jaar. Aan de hand van de rapportages en controles die zijn uitgevoerd wordt een evaluatie gemaakt van de handelingen met gevaarlijke stoffen. Daarna kan de veiligheidsadviseur adviseren welke maatregelen genomen kunnen worden om de veiligheid en het bewustzijn bij de werknemers te vergroten. 4 Relatie managementsystemen In veel bedrijven is een managementsysteem operationeel. Een managementsysteem is een systeem dat ervoor zorgt dat operationele aspecten van de organisatie geborgd worden in procedures. Vaak zien we een integratie plaatsvinden in de managementsystemen met de aspecten kwaliteit ARBO- en milieu (KAM). Het begrip veiligheid kan hier naadloos bij aansluiten. Een K.A.M.-managementsysteem bestaat uit drie niveaus, te weten: beleid; procedures; ondersteunende documenten zoals werkinstructies en formulieren

7 Wetgeving & normen ISO 9001 ADR regelgeving Arbo wetgeving Het beleid geeft de uitgangspunten aan waarop het systeem gebaseerd is Beleid Procedures Ondersteunende documenten Procedures beschrijven de verschillende activiteiten binnen de organisatie Werkafspraken die vastgelegd worden in instructie zoals het chauffeursinstructieboek en de bijbehorende formulieren Figuur 1 Schematische opbouw management systeem 4.1 Beleid In beleid wordt de visie van de organisatie weergegeven op het gebied van het veilig transporteren van gevaarlijke stoffen. 4.2 Procedures Procedures beschrijven op hoofdlijnen de bedrijfsprocessen binnen een organisatie. De procedures bestaan uit verschillende processtappen. Per processtap wordt beschreven wat de verantwoordelijkheden van de medewerkers zijn. Vanuit de procedures worden de ondersteunende KAM-documenten aangestuurd. Bij het opzetten/onderhouden van de procedures worden normen, weten regelgeving verwerkt, zoals: ADR eisen voor het transport van gevaarlijke stoffen ISO 9001 kwaliteit - 7 -

8 ISO milieuzorgsysteem Arbowetgeving milieuwetgeving. 4.3 Audits en controles Het uitvoeren van een interne audit op procedures is noodzakelijk om te controleren of personen zich houden aan gemaakte afspraken. Als veiligheidsadviseur dien je periodiek een interne audit te verrichten op procedures. De audit kan bestaan uit een externe audit een interne audit. Extern: Indien er een werkend managementsysteem aanwezig is zal dit door een externe certificerende instantie worden geaudit. Hiervoor zijn verschillende organisaties actief zoals DNV, Lloyd s en KIWA. Certificerende instellingen worden weer gecontroleerd door de Raad van Accreditatie (RvA). Een audit bestaat uit een initiële audit waarbij het gehele managementsysteem getoetst wordt aan de norm en de opvolgingsaudit waarbij jaarlijks (of vaker) wordt getoetst of de organisatie nog voldoet aan de eisen van de norm. Ook kan het zijn dat andere belanghebbende een audit cq controle uitvoeren, voorbeelden hiervan zijn: klanten; arbeidsinspectie; inspectie van Verkeer en Waterstaat. Intern: Op systematische wijze worden interne audits en controlerondes uitgevoerd met als doel de werking van procedures toetsen aan de gedocumenteerde informatie vastgelegd in procedures en instructies. 5 Jaarverslag Veiligheid Het jaarverslag veiligheid dient dus jaarlijks te worden opgesteld, geadviseerd wordt om het verslag in de eerste maand van het nieuwe jaar uit te brengen. Het jaarverslag geeft een overzicht van de activiteiten met betrekking tot het transport van gevaarlijke stoffen. In het jaarverslag worden ook nieuwe ontwikkelingen beschreven en doelstellingen geformuleerd voor het komende jaar. In de volgende hoofdstukken wordt uitgelegd waaruit een jaarverslag dient te bestaan. 6 Organisatie Beschrijf hier in het kort de organisatie, denk hierbij aan de activiteiten in het algemeen en de omvang van het bedrijf. Vermeld ook in het jaarverslag de adresgegevens en eventueel - 8 -

9 telefoonnummer, adres van de veiligheidsadviseur en website van de organisatie. In het jaarverslag moet worden aangegeven wie eindverantwoordelijke is van de organisatie en uiteindelijk juridisch aansprakelijk is, in de meeste gevallen zal dit de statutaire directeur zijn. Geef aan wie de veiligheidsfunctionaris is voor gevaarlijke stoffen, waarbij ook de modaliteit en de vervaldatum van het certificaat wordt vermeld. Zeker bij de grotere bedrijven kunnen er meerdere veiligheidsadviseurs zijn aangesteld, de taakverdeling dient dan wellicht ook vermeld te worden. Geef aan hoe de functie van veiligheidsadviseur geïntegreerd is in de organisatie, ter verduidelijking kan een organogram aan het jaarverslag toegevoegd worden. Geef aan of het bedrijf ISO 9001, ISO of SQAS gecertificeerd is. Vooral bij ISO 9001 en SQAS is het belangrijk dat het aspect veiligheid beleidsmatig en procedureel geïntegreerd is (denk hierbij onder andere aan ADR Deel 5 Procedures voor verzending). 7 Activiteiten Beschrijf de activiteiten die verricht worden met gevaarlijke stoffen zoals het transporteren, opslag en verzenden. Probeer de activiteiten zoveel mogelijk te kwantificeren. Enkele kwantificeerbare kerncijfers zijn: aantal handelingen verricht met gevaarlijke stoffen, denk hierbij aan transporten, verzendingen, laad- en lossingen, enz.; tonnage per gevaren klasse; verdelingen van het tonnage over de modaliteiten, weg, water, spoor en lucht; soort van goederen, denk hierbij o.a. aan bulkgoed, verpakte goederen en afvalstoffen; omschrijf de transportmiddelen en eventueel de gebruikte laad- en losmiddelen; probeer ook de kerncijfers zoveel mogelijk te relateren aan voorgaande jaren zodat, waar mogelijk, trendmatige ontwikkelingen geëxtrapoleerd kunnen worden uit de cijfers; de activiteiten van de onderneming met gevaarlijke stoffen. 8 Documentatie en Administratie Een goede documentatie is essentieel om de gevaren die verbonden zijn met het transport van gevaarlijke stoffen te communiceren in de transportketen. Waarbij het ADR de volgende deelnemers aan de transportketen onderscheidt: afzender; vervoerder; geadresseerde; belader, vuller, verpakker. In het ADR zijn twee documenten zeer belangrijk, dit is het vervoersdocument en de veiligheidsinstructiekaart. Het vervoersdocument moet de volgende informatie bevatten over de te vervoeren gevaarlijke stof: - 9 -

10 UN nummer; correcte vervoersnaam; verpakkingsgroep; aantal en omschrijving van de colli; naam en adres van de afzender; naam en adres van de geadresseerde. In de schriftelijke veiligheidsinstructie dienen de volgende gegevens te worden vermeld: de benaming van de stof of het voorwerp of groep van goederen, de klasse en het UNnummer of voor een groep van goederen de UN-nummers van de goederen, waarvoor deze instructies zijn bestemd of waarop zij van toepassing zijn; de aard van het gevaar verbonden aan deze goederen, evenals de door de bestuurder te nemen maatregelen en de door de bestuurder te gebruiken persoonlijke beschermingsuitrusting; de te nemen algemene maatregelen, bijvoorbeeld het waarschuwen van de weggebruikers en voorbijgangers en het bellen van de politie/brandweer; de aanvullende maatregelen die, om erger te voorkomen, genomen moeten worden om iets te doen aan geringe lekkage of het morsen van stoffen, indien dit zonder persoonlijk risico kan worden gedaan; de voor bepaalde goederen te nemen bijzondere maatregelen, indien van toepassing; de noodzakelijke uitrusting voor, indien van toepassing aanvullende en/of bijzondere maatregelen. Controleer steekproefsgewijs of de gegevens op de vervoersdocumenten correct zijn en of de chauffeurs de juiste veiligheidsinstructiekaarten tot hun beschikking hebben. Rapporteer de resultaten van deze controles in het jaarverslag. Indien er afwijkingen zijn geconstateerd noteer ook de corrigerende en preventieve maatregelen. 9 Training en Opleiding Om gevaarlijke stoffen veiligheid te voeren is de opleiding van betrokkenen essentieel. In het ADR wordt het volgende gezegd over opleiding; Hoofdstuk 1.3 Opleiding van personen die betrokken zijn bij het vervoer van gevaarlijke goederen Aard van de opleiding De opleiding moet, al naar gelang de verantwoordelijkheden en taken van de betreffende persoon, in de volgende vorm geschieden: Algemene bewustmaking Het personeel moet bekend zijn met de algemene bepalingen van de voorschriften voor het vervoer van gevaarlijke goederen Functie specifieke opleiding

11 Het personeel moet een gedetailleerde opleiding in de bepalingen van de regelgeving inzake het vervoer van gevaarlijke goederen krijgen die direct aansluit op hun taken en verantwoordelijkheden. Indien het vervoer van gevaarlijke goederen een multimodaal vervoersproces inhoudt, moet het personeel zijn geïnformeerd over de voorschriften die van toepassing zijn op de andere vervoerswijzen Veiligheidsopleiding In verband met de mogelijke gevaren van verwonding of blootstelling als gevolg van incidenten bij het vervoer van gevaarlijke goederen, met inbegrip van laden en lossen, moet het personeel worden opgeleid inzake de risico's en gevaren die samenhangen met de gevaarlijke goederen. De opleiding moet tot doel hebben het personeel bewust te maken van de veilige behandelings- en noodprocedures Algemene voorschriften inzake de opleiding van bestuurders Bestuurders van voertuigen met een maximaal toegestane massa van meer dan 3,5 ton, waarmee gevaarlijke goederen worden vervoerd, bestuurders van de in bedoelde voertuigen en bestuurders van de in bedoelde andere voertuigen, moeten in het bezit zijn van een (vakbekwaamheids)certificaat, afgegeven door de bevoegde autoriteit of een door deze erkende organisatie, waarin staat dat is deelgenomen aan een opleiding en met goed gevolg een examen is afgelegd aangaande bijzondere vereisten, die bij het vervoer van gevaarlijke goederen in acht moeten worden genomen Ook de nieuwe security vraagt om extra training. Medewerkers dienen getraind te worden in de veiligheidsrisico s die met het transport kunnen optreden en dienen te leren hoe deze risico s zijn te herkennen. Noteer in het jaarverslag de volgende gegevens: naam persoon die de training heeft gevolgd; omschrijving van de training; naam organisatie die de training heeft gegeven; afgiftedatum certificaat en geldigheidsduur. Het kan zijn dat een bedrijf zeer veel chauffeurs in dienst heeft met een ADR certificaat. In plaats van alle chauffeurs te noemen die op ADR cursus zijn geweest kan men ervoor kiezen om het totaal aan certificaten te noemen dat is behaald. Belangrijk is dat duidelijk wordt dat het bedrijf een registratiesysteem heeft zodat het ADR certificaat niet kan verlopen. (zie ook de eisen die gesteld worden in hoofdstuk van het ADR). 10 Keuring en Controle Transportmiddelen die gebruikt worden bij het vervoer van gevaarlijke stoffen dienen op regelmatige basis gekeurd te worden. Volgens paragraaf dienen EX/II-, EX/III-, FL-,

12 OX- en AT-voertuigen jaarlijks een technisch onderzoek te ondergaan in hun land van registratie, teneinde vast te stellen of de voertuigen voldoen aan de algemene veiligheidsvoorschriften (zoals remmen, verlichting, enz.). Ook tankwagens en batterijwagens moeten periodiek gekeurd worden waarbij de tanks onderworpen worden aan dichtheidsproeven, hydraulische proefpersingen of inwendige onderzoeken. Let erop dat ook transportmiddelen die niet vermeldt worden in het ADR zoals een heftruck verplicht jaarlijks gekeurd dienen te worden (Arbowetgeving). In het jaarverslag dienen de volgende aspecten van de keuring vermeldt te worden: omschrijving transportmiddel, zoals trekker of tankwagen; identificatienummer, zoals kenteken voor een trekker en nummer van de tankwagen; type transportmiddel: EX/II-, EX/III-, FL-, OX- en AT-voertuigen en voor tankwagens de tankcode; datum keuring RVLG-keuring; certificaat nummer. Indien het wagenpark te groot is om alle wagens te vermelden, kan men ook een omschrijving geven van het kwaliteitssysteem dat er voor zorgt dat de voertuigen op tijd gekeurd worden. Hierbij kan verwezen worden naar de ISO 9001 procedures indien die aanwezig zijn. Ook moet aangegeven worden dat er een audit is uitgevoerd op het aspect keuring door de veiligheidsadviseur. Brandblusmiddelen die gebruikt worden bij het transport van gevaarlijke stoffen dienen jaarlijks gekeurd te worden volgens paragraaf Brandbestrijdingsuitrusting. De brandblussers moeten voorzien zijn van een merkteken als blijk van overeenstemming met een door een bevoegde autoriteit erkende norm en van een opschrift dat ten minste de datum (maand, jaar) van de volgende periodieke inspectie aangeeft of de datum (maand, jaar) waarop de maximaal toegestane gebruikstermijn verloopt. Beschrijf in het jaarverslag het contract waarin geregeld is dat de brandblustoestellen jaarlijks worden gekeurd. Als veiligheidsadviseur is het zinvol om zelf ook te controleren of de brandblussers daadwerkelijk zijn gekeurd, dit kan aan de hand van een steekproef als het wagenpark te groot is. Noteer eventuele resultaten in het jaarverslag. Uitrusting In paragraaf Uitrusting van uiteenlopende aard worden de aanvullende uitrustingsvereisten beschreven. Elke transporteenheid die gevaarlijke goederen vervoert, moet zijn voorzien van de volgende veiligheidsuitrusting voor algemene doeleinden: tenminste één stopblok voor elk voertuig van een grootte die past bij het gewicht van het voertuig en de diameter van de wielen;

13 twee zelfstandig staande waarschuwingssignalen (bijv. reflecterende kegels, gevarendriehoeken, of knipperende oranje lampen die onafhankelijk zijn van de elektrische installatie van het voertuig); een geschikt veiligheidsvest of veiligheidskleding (bijv. zoals beschreven in Europese norm EN 471) voor elk bemanningslid van het voertuig; een handlamp voor elk bemanningslid van het voertuig; een ademhalingsbeschermingsmiddel indien gassen of voorwerpen aangeduid met de letters T, TO, TF, TC, TFC, of TOC worden vervoerd, moet elk lid van de voertuigbemanning zijn voorzien van een ademhalingsbeschermingsmiddel dat hen in staat stelt om een veilig heenkomen te zoeken (bijv. vluchtmasker of masker met een gecombineerd gas-/stoffilterpatroon A1B1E1K1-P1 of A2B2E2K2-P2, zoals beschreven in de Europese norm EN141); aanvullende persoonlijke bescherming en de uitrusting die noodzakelijk is omschreven is in veiligheidsinstructiekaarten. Zorg ervoor dat regelmatig gecontroleerd wordt of de uitrusting ook daadwerkelijk in het vervoersmiddel aanwezig is. Belangrijk controlepunt zijn de vervaldata van het steriele water in oogspoelflessen en de filterpatronen van gasmaskers. 11 Incidenten en Ongevallen In het ADR wordt in paragraaf meldingen van gebeurtenissen met gevaarlijke stoffen opgesomd wanneer men een gebeurtenis moet melden. Een gebeurtenis moet gemeld worden indien gevaarlijke goederen zijn vrijgekomen of indien er een dreigend gevaar bestond voor verlies van product Ook moet men melden als er persoonlijk letsel of schade aan materiaal of milieu is opgetreden. Het ADR definieert een persoonlijk letsel als een voorval waarbij de dood of letsel is opgetreden die rechtstreeks verband houd met de vervoerende gevaarlijke stoffen en waarbij het letsel: een intensieve medische behandeling vereist; een verblijf van tenminste een dag in een ziekenhuis vereist; het onvermogen tot werken gedurende tenminste drie opeenvolgende dagen tot gevolg heeft. Het verlies van product betekent het vrijkomen van gevaarlijke goederen, waarbij onderscheidt gemaakt wordt in de volgende categorieën: van vervoerscategorie 0 of 1 in hoeveelheden van 50 kg / 50 liter; van vervoerscategorie 2 in hoeveelheden van 333 kg / 333 liter of meer; van vervoerscategorie 3 of 4 in hoeveelheden van kg / liter of meer. De ADR meldingsplicht is in Nederland vastgelegd in artikel 47 en 48 van het WVGS waarbij de melding gericht dient te worden aan het Ministerie van Verkeer en Waterstaat

14 Artikel 47 Degene die een handeling als bedoeld in artikel 2, eerste lid, verricht, is verplicht indien zich daarbij voorvallen, waardoor gevaar voor de openbare veiligheid is ontstaan of is te duchten, of ongevallen voordoen daarvan onverwijld mededeling te doen aan Onze Minister. Artikel Onze Minister kan van degenen die handelingen als bedoeld in artikel 2, eerste lid, verrichten, alle inlichtingen vragen die naar zijn redelijk oordeel nodig zijn ten behoeve van het analyseren van voorvallen en ongevallen als bedoeld in artikel De betrokkenen zijn verplicht de gevraagde inlichtingen volledig en naar waarheid te verstrekken binnen een door Onze Minister in redelijkheid te stellen termijn. 3. Zij die uit hoofde van hun beroep of ambt tot geheimhouding verplicht zijn, kunnen zich verschonen van het verschaffen van inlichtingen, doch uitsluitend voor zover het betreft hetgeen hun in die hoedanigheid is toevertrouwd. Het is niet alleen belangrijk om ernstige gebeurtenissen te registreren maar ook near misses. Doel van de registratie is om te leren van gemaakte fouten en het formuleren en implementeren van correctieve en preventieve maatregelen. Beschrijf de incidenten, ongevallen en voorvallen in het jaarverslag die zich afgelopen jaar hebben voorgedaan en die een relatie hebben met het transport met gevaarlijke stoffen. Men kan hierbij denken aan de problemen die zich kunnen voordoen bij het laden of lossen van tankwagens, ongevallen met vrachtwagens, enz. Per incident dienen de volgende gegevens vermeld te worden: datum; locatie; omschrijving van het incident, voorval of ongeval; root cause van het incident, voorval of ongeval; opgetreden schade en/of letsel; genomen corrigerende en preventieve maatregel; is het incident, voorval of ongeval gemeld aan de overheid; Voor een organisatie kan het belangrijk zijn om ongevallen te relateren aan het aantal handelingen die met gevaarlijke stoffen plaatsvinden. Hierdoor krijgt het management een beter beeld van het functioneren van de organisatie en worden trends beter zichtbaar. Afhankelijk van het soort activiteit dat plaatsvindt, kan men denken aan: aantal gereden kilometers van het wagenpark; aantal handelingen met gevaarlijke stoffen; aantal orders. In het transport met tankwagens bijvoorbeeld wordt het aantal ongevallen/incidenten weergegeven per gereden kilometers van het wagenpark

15 Bij registratie van incidenten en voorvallen kan ook gebruik gemaakt worden van bevindingen door externe organisaties zoals de broncontroles door de Inspectie van Verkeer en Waterstaat (IVW) en boetes die voortvloeien uit staande houdingen van de KLPD. 12 Corrigerende en preventieve maatregelen Naar aanleiding van het jaarverslag dienen er conclusies getrokken te worden over het veiligheidsniveau van de handelingen die met de gevaarlijke goederen worden verricht. Afhankelijk van dit veiligheidsniveau worden corrigerende en/of preventieve maatregelen geformuleerd. Met corrigerende en preventieve maatregelen wordt bedoeld de maatregelen die genomen zijn of nog genomen worden om de veiligheid te vergroten. Geef in het jaarverslag een korte omschrijving van de activiteiten die je als veiligheidsadviseur in het komende jaar gaat uitvoeren waardoor volgens jou de veiligheid wordt vergroot. Enkele voorbeelden kunnen zijn: opleiding en training; verbetering wagenpark; intensiveren controles, interne audits. 13 Leveranciersbeoordeling Veel bedrijven besteden bepaalden taken uit aan toeleveranciers. Hierdoor kunnen de toeleveranciers een invloed hebben op de veiligheid van de organisatie. Een voorbeeld hierbij is het uitbesteden van transport. Incidenten met leveranciers dienen dan ook geregistreerd te worden. Eventueel kan er een audit plaatsvinden bij de leveranciers, waarbij uitgebreid wordt gecontroleerd of de leverancier wel werkt volgens de ADR regelgeving. Beschrijf in het jaarverslag welke activiteiten derden verrichten in relatie tot gevaarlijke stoffen. Noteer daarbij de volgende aspecten: onderneming soort activiteit beschrijving incident of ongevallen die zijn veroorzaakt door de leverancier uitgevoerde controles interne audits beschrijving corrigerende en/of preventieve maatregelen controle op aanwezigheid van een veiligheidsadviseur Stel aan de hand van de leveranciersbeoordeling een lijst samen met daarop de toegelaten transporteurs. Alleen transporteurs die vermeld staan op de lijst mogen gebruikt worden voor transportopdrachten

16 Ook vanuit de nieuwe security regelgeving dient de leverancier beoordeeld te worden, deze nieuwe richtlijn gaat vooral in op de relatie tussen chemische bedrijven en grote transportbedrijven. Transporteurs dienen te voldoen aan de volgende veiligheidseisen: indien er sprake is van verdere uitbesteding van de transportopdracht dient de transporteur de sub-contractor te trainen; de transporteur dient te beschikken over een lijst van toegelaten subcontractors en dient deze ter beschikking te stellen aan de opdrachtgever; de subcontractor mag niet verder de vervoersopdracht uitbesteden; In de overeenkomst tussen de transporteur en opdrachtgever dient een veiligheidsclausule opgenomen te worden; essentiële procedures op het gebied van veiligheid dienen gecommuniceerd te worden door de opdrachtgever aan de transporteur. 14 Verzekeringen Het transporteren en werken met gevaarlijke stoffen gaat gepaard met risico s die verzekert dienen te worden. In de transporten aansprakelijkheidsverzekering wordt aangegeven de klassen en de hoeveelheid aan gevaarlijke stoffen op jaarbasis die verzekerd zijn. Omdat in het jaarverslag een overzicht gemaakt wordt van de tonnage per klasse kan de veiligheidsadviseur de directie adviseren of de verzekering nog overeenkomt met de activiteiten. Een ander belangrijk aspect zijn de leveranciers, als transport wordt uitbesteed is het belangrijk dat de transporteur voldoende verzekerd is ingeval van een calamiteit. Vragen die gesteld kunnen worden aan een transporteur zijn: welke verzekering verzekert de schade aan de lading en tot welke dekkingssom? welke verzekering verzekert de schade aan derden en tot welke dekkingssom? welke verzekering verzekert de lichamelijke en materiele schade ingeval van een verkeersongeval? welke verzekering verzekert de milieuschade bij vrijkomen van lading en tot welke dekkingssom? Beschrijf in het jaarverslag de verkeringen die de handelingen afdekken met betrekking tot gevaarlijke stoffen. Geef aan of de verzekering nog afdoende is voor de komende periode. Beschrijf in het jaarverslag of de leveranciers afdoende verzekerd zijn. 15 Classificatie Indien de verzender ook producent is van de gevaarlijke stof dient deze de stof te classificeren. De juiste classificatie van stoffen die geproduceerd worden zijn essentieel voor een veilig transport, bij classificatie wordt een UN nummer toegewezen aan de gevaarlijke stof. Indien classificatie onderdeel is van de activiteiten geef een korte omschrijven van de stoffen die de afgelopen periode geclassificeerd zijn

17 16 Security Security (veiligheid) is een nieuw begrip in het ADR. Het begrip veiligheid omvat zowel het transport als de fabriekslocaties die betrokken zijn bij de opslag, laden en lossen van gevaarlijke stoffen (grondstoffen en eindproducten) In het nieuwe ADR dient het bedrijf een persoon aan te wijzen die verantwoordelijk wordt voor veiligheid. Deze persoon heeft onder andere als taak het management te adviseren op het gebied van risicoreductie. Geadviseerd wordt om de security taken onder te brengen bij de veiligheidsadviseur. Geef in het jaarverslag aan wie de security adviseur is. Er wordt ook een nieuwe term geïntroduceerd namelijk High consequence dangerous goods. Hiermee worden stoffen bedoeld die de potentie in zich hebben om te gebruiken voor terroristische incidenten en waardoor eventueel slachtoffers en destructie kan optreden. Geef in het jaarverslag een overzicht van het de hoeveelheid aan high consequence dangerous die het bedrijf transporteerd of waar het bedrijf handelingen mee verricht. Vanaf 2005 heeft de security adviser ook de plicht om een veiligheidsplan op te stellen indien de organisatie high consequence dangerous goods vervoert. Een veiligheidsplan dient te bestaan uit de volgende elementen: vastlegging en verdelen van de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden op het gebied van veiligheid aan gekwalificeerde personen; overzicht van de verschillende gevaarlijke goederen die worden getransporteerd; beoordeling van de werkzaamheden, waarbij vooral een evaluatie wordt gemaakt van de zwakke plekken in veiligheid, denk hierbij aan het intermodaal vervoer of tussentijdse opslag; beschrijving van de maatregelen die genomen zijn om de veiligheid te vergroten en de risico s te verkleinen inclusief training en operationele verbeteringen zoals routes, materiaal; beschrijving van de procedures die geïmplementeerd zijn om risico s en veiligheidsincidenten te registreren; beschrijving van de procedure die aanwezig is om een veiligheidsplan periodiek te testen en te evalueren; maatregelen die genomen zijn om de informatie met betrekking tot het transport van gevaarlijke stoffen te beschermen. Geef in het veiligheidsjaarverslag aan wat de status is van het veiligheidsplan