VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD

Transcriptie

1 STUK 635 ( ) Nr.1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZITTING JULI 2016 VRAAG OM UITLEG Commissie voor Algemene Zaken, Financiën, Begroting en Media van dinsdag 12 juli 2016 INTEGRAAL VERSLAG Hebben aan de werkzaamheden deelgenomen: Vaste leden: Mevrouw Carla Dejonghe, voorzitter, mevrouw, de heer Stefan Cornelis, mevrouw Hannelore Goeman mevrouw Annemie Maes, de heer Johan Van den Driessche Plaatsvervangers: de heer René Coppens, mevrouw Cieltje Van Achter Ander lid: de heer Paul Delva 1436

2 - 2 - INHOUD 1. Vraag om uitleg (R.v.O., art.60) - Vraag om uitleg van mevrouw Annemie Maes aan de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid, met betrekking tot de stand van zaken bij de Vlaams Brusselse Media/Bruzz

3 Vraag om uitleg (R.v.O., art.60) Vraag om uitleg van mevrouw Annemie Maes aan de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid, met betrekking tot de stand van zaken bij de Vlaams-Brusselse Media/Bruzz Mevrouw Annemie Maes (Groen): Het is ongeveer een jaar geleden dat het Vlaams- Brusselse medialandschap grondig door elkaar werd geschud: de populaire radiozender fmbrussel zou verdwijnen, de hoofdredactrice van Brussel Deze Week werd de laan uitgestuurd en er zouden een aantal ontslagen vallen. Deze beslissingen werden genomen door de toenmalige CEO, de heer Tubbax, en de raad van bestuur, maar met duidelijk medeweten en goedkeuring van Vlaams minister Gatz en uzelf. Dankzij hevig protest van de luisteraars en de publieke opinie heeft men een deel van de drastische plannen niet kunnen doorvoeren. Het resultaat van de tweede versie van de hervorming van de Vlaams-Brusselse Media is misschien ook niet helemaal wat men kan verwachten van een hedendaagse mediavisie: het meertalige cultuurmagazine Agenda verdwijnt, de radiozender wordt een light zendertje, televisie en krant moeten flink inleveren. Groen heeft van meet af aan gewaarschuwd voor een verschraling van het Nederlandstalige media-aanbod in Brussel. Een gemiste kans voor een sterke, onafhankelijke berichtgeving over de hoofdstad. Zeker in tijden waar het bon ton is om te bashen op Brussel is hier erg nood aan. Een aantal van de geplande ontslagen zijn misschien op papier vermeden, maar het resultaat op het terrein is helaas niet zo rooskleurig. Een heleboel mensen met veel media-ervaring hebben Bruzz ondertussen verlaten. Anderen zullen weldra vertrekken. Het verdwijnen van knowhow verhoogt het risico op kwaliteitsverlies. Mijn eerste vraag is: hoeveel mensen zijn er weggegaan en op welke posten? Ook wat betreft het financiële luik zijn er vraagtekens. Enerzijds is er een besparingsoperatie bezig, maar anderzijds lijkt men veel geld te hebben om dure externe krachten aan te werven: de tijdelijke CEO, die inmiddels definitief is aangeworven, de heer Jo Mariens, en recent de komst van de heer Klaus Van Isacker. Wat is zijn functie? Hoeveel kost hij? Hoeveel heeft de herstructurering al in totaal gekost in 2015 en 2016, inclusief de extern aangeworven topmanagers? Ook de structuur valt op. Bij de topfuncties is er geen enkele vrouw: de hoofdredactie en de directie bestaan enkel uit mannen. Enkel binnen de centrale redactie is er 1 vrouw: de online nieuwsmanager. Diversiteit is zeer belangrijk voor Bruzz, dat met haar slogan You are the city, We are the city haar kosmopolitische en diverse karakter wil benadrukken. Het wil dé referentie zijn voor de Brusselaar. En deze is per definitie divers. Het belang van diversiteit komt ook terug in de beleidsprincipes waarop de hervorming is gebaseerd en ligt in het verlengde van de gemeenschapsvormende taak die Vlaams minister Gatz en uzelf aan de VBM toedichten. Welke inspanningen deed Bruzz al om de diversiteit in de brede zin in eigen rangen te versterken, ook en vooral op directie- en managementniveau?

4 - 4 - Zijn er plannen om een diversiteitsplan of -charter af te sluiten naar het voorbeeld van de VRT? Verder zou ik het ook nog even willen hebben over de beheerovereenkomst. Deze bepaalt de opdrachten van de VBM, de overheidsfinanciering, regelt het toezicht en bepaalt de procedures en modaliteiten die de betrokken partijen in uitvoering van de overeenkomst moeten volgen. In januari zei u dat er eind februari een beheersovereenkomst zou zijn. Als ik me niet vergis hebben we daar sindsdien niets meer van gehoord. Wat is de stand van zaken? Ten slotte is er het redactiestatuut, dat de deontologische code van de omroep vastlegt. In april zei Vlaams minister Sven Gatz dat de raad van bestuur een redactiestatuut had goedgekeurd. Deze zou grotendeels zijn gebaseerd op dat van de VRT. Kan u dat toelichten? De heer Johan Van den Driessche (N-VA): Ik sluit mij aan bij de pertinente vragen van collega Annemie Maes en zou er een paar willen toevoegen. Mijn eerste vraag gaat over de financiële toestand. De laatste keer dat we daarover gepraat hebben, stelden we vast dat er nog geen financieel plan was. Is dat plan er intussen? Kunnen wij daar een exemplaar van krijgen? Mijn collega had het al over de beheersovereenkomst en het redactiestatuut. Ook hier zijn we benieuwd naar en zouden we graag een kopie van ontvangen. Vervolgens wil ik wat dieper ingaan op de missie en de doelstellingen, die automatisch leiden tot en, zoals ik hoop, verwerkt zitten in het financieel plan, de beheersovereenkomst en het redactiestatuut. In welke mate hebben die missies en doelstelling een impact op het redactioneel werk? Wat is er veranderd voor individuele journalisten? Hierbij gaat het niet alleen over het feit dat een journalist vroeger misschien alleen voor fmbrussel werkte, nu ook bijdragen levert voor de andere media. De nadruk ligt vooral op de missie van de individuele journalist. De uitdrukking we are the city, is een mooie slagzin. Maar ik vrees dat journalisten wel eens geen journalist meer zouden kunnen zijn als ze zich te fel moeten identificeren met the city, in plaats van een rol te spelen als kritische observator van het reilen en zeilen in de stad. De rol van de journalist mag niet beperkt worden tot feelgood-verslaggever. Hierover had ik graag wat meer uitleg gekregen. Ten slotte nog iets over de redactie zelf. Er is een groot verloop onder de journalisten. Dat is een vaststelling en dat heeft men niet altijd onder controle. We kunnen ons inbeelden wat de oorzaken zouden kunnen zijn, maar laat ons kijken naar de toestand zoals ze is. De redactie is bevolkt met heel veel jonge mensen. Daar is niets op tegen. Maar dat betekent ook dat er weinig ervaring is en dat er nood is aan coaching en begeleiding. Is daar aandacht voor? Bestaat er een coachingsbeleid voor de redactie? Hebben de jonge journalisten een coach, en is de coach opgeleid voor die taak? Coaching is een heel belangrijk item. De VBM kunnen op dat vlak een voortrekkersrol spelen en voor jonge journalisten een toegangspoort zijn tot andere media, op voorwaarde dat zij goed begeleid worden. Graag had ik hierover van het collegelid wat meer informatie gekregen.

5 - 5 - De heer Stefan Cornelis (Open Vld): Het is natuurlijk nuttig om af en toe een stand van zaken op te maken over de Vlaams-Brusselse Media, net zoals over andere dossiers. Ik ben ook een groot voorstander van kritische journalistiek. Maar ik vraag me af of we onmiddellijk moeten spreken over feelgood-journalistiek. Ik vind dat er af en toe ook over positieve dingen mag bericht worden. In andere media wordt vaak alleen maar het negatieve nieuws over Brussel gebracht. Het zou jammer zijn als onze Vlaams-Brusselse Media zich hiertoe zouden beperken. Graag had ik geweten wat de impact is van de nieuwe naam Bruzz. Eén van de betrachtingen van de hervormingen van de VBM was onder meer de naambekendheid vergroten. Is er al een zicht op het aantal luisteraars, kijkers en lezers dat Bruzz bereikt? Zijn er al resultaten over de impact die deze nieuwe naamkeuze heeft? Voorts ben ik benieuwd over de toestand van Agenda. Ik had begrepen dat Agenda zou geïntegreerd worden in de krant. Kan het collegelid hierover een stand van zaken geven? De heer Paul Delva: (CD&V): Ik zal het kort hebben over een vijftal punten. Allereerst de beheersovereenkomst. Die had er eigenlijk moeten zijn als de krant van start ging. Dat was niet het geval. In januari heeft het collegelid gezegd dat de beheersovereenkomst werd voorbereid en in februari ondertekend zou worden. Toch is er vertraging gekomen. Ik heb vernomen dat beheersovereenkomst afgewerkt zou zijn en door de raad van bestuur intussen bekrachtigd zou zijn. Ik zou graag weten wat de exacte situatie nu is. Tegelijk wil ik weten waarom de overeenkomst zo lang op zich heeft laten wachten? Waarom heeft het zo lang geduurd om die beheersovereenkomst op te stellen? Is dat document ondertussen ondertekend? Tot wanneer loopt die overeenkomst? Het tweede punt gaat over de krant en het magazine Agenda. Volgens collega Annemie Maes verdwijnt dat magazine. Ik vermoed dat er een transformatie gepland is. Vlaams minister Sven Gatz heeft dat bevestigd: er is sprake van een eengemaakt magazine. In juni zei u nog dat Uit in Brussel zou opgenomen worden in een meertalige cultuurcommunicatie. Er is nog wat onduidelijkheid betreffende de concrete pistes die worden bewandeld. Is er nog steeds sprake van een uitneembaar katern bij de krant Bruzz, die ook nog apart zou worden verdeeld? Of moet ik mij iets anders voorstellen? Als derde punt wil ik het hebben over het digital first idee, wat ook een kernpunt is in het verhaal van de Vlaams-Brusselse Media. In oktober vorig jaar werd al gewerkt aan een Bruzz app. Hoever staat het nu met die app? Met mijn vierde punt sluit ik aan bij het einde van de tussenkomst van collega Stefan Cornelis. De metingen naar het publieksbereik vind ik bijzonder belangrijk. Gelukkig zitten we met Bruzz niet in het commerciële circuit. Maar dat betekent wel dat er geen

6 - 6 - zelfregulerende factor meespeelt. Het is heel belangrijk om het bereik te meten. Dat is heel moeilijk. Ik meen begrepen te hebben dat er een openbare aanbesteding zou komen om op regelmatige basis het bereik te meten. Wat is hiervan de stand van zaken? Wat wordt bedoeld met regelmatige basis? Wanneer zal de eerste doelgroepenmeting plaatsvinden? Welke doelgroepen zullen worden afgebakend? Met het vijfde punt kom ik een beetje tegemoet aan de vraag naar het goede nieuws. Ik heb gemerkt dat het logo van Bruzz op de VRT gebruikt wordt wanneer het over Brussel gaat. Dat is positief. Ik merk dat er af en toe met andere media samengewerkt wordt. Ik denk dan bijvoorbeeld aan Ring TV. Ook dat is goed nieuws. Werden er met de VRT afspraken gemaakt over een samenwerking? Zijn die afspraken in een overeenkomst gegoten? Collegelid Pascal Smet: Het is nogal kort door de bocht wanneer u beweert dat het meertalig cultuurmagazine verdwijnt of dat er alleen nog maar een light zender zou blijven bestaan en dat de Vlaams-Brusselse Media met zware besparingen te kampen hebben. Dat laat ik voor uw rekening. De toekomst zal uitwijzen in welke mate de vernieuwing ook verandering brengt. Alle merken zijn inderdaad verdwenen en vervangen door Bruzz, wat niet betekent dat de afzonderlijk media niet meer bestaan. Het cultuurmagazine wordt nog steeds elke week uitgegeven. Er staat inderdaad minder inhoud op papier, maar er is veel meer online te vinden. De radio- en tv-zender zijn er ook nog altijd. De krant heeft nu Bruzz. En volgend jaar zullen de krant en het cultuurmagazine samensmelten tot een nieuw stadsmagazine. Ik neem aan dat het cultuurmagazine uitneembaar blijft. Twee weken terug is er nog een vruchtbare vergadering geweest met mezelf, collega Sven Gatz, de Franstalige cultuurminister en vertegenwoordigers van VisitBrussels over dat meertalig magazine. Dat gaat in de goede richting. De wil is om dat tot een goed einde te brengen. In het najaar zien we elkaar terug en komen we met verdere stappen. De Vlaams-Brusselse Media moeten ook een opleider zijn van jong mediatalent. Het is in die zin ook niet zo erg dat er wat verloop is van personeel. Het zou problematischer zijn als men daar zijn hele leven zou doorbrengen. Het klopt dat de transitie van de afgelopen maanden gezorgd heeft voor wat meer verloop dan anders. Dat is niet zo uitzonderlijk bij herstructureringen. Er wordt ook wel wat verwacht van de medewerkers. Sommige vinden zich niet terug in het nieuwe project. Al neem ik aan dat sommigen toch van plan waren andere engagementen op te nemen. Concreet zijn er 3 medewerkers vertrokken in de tweede helft van 2015 en nog eens 4 in de eerste helft van Nog 2 andere redactiemedewerkers zullen VBM voor eind september verlaten. Dat zijn 9 mensen in totaal. Er werken 64 mensen bij de VBM. Soms spelen ook andere factoren mee. De hoofdredacteur bevestigt dat deze redactiemedewerkers vervangen werden of zullen worden. De fusie betekent dus behoorlijk wat inspanningen, zowel op het vlak van het integreren van nieuwe werknemers als in het bijscholen van de anderen. Om de herstructurering van de

7 - 7 - redacties tot een goed einde te brengen, heeft Bruzz de heer Klaus Van Isacker deeltijds als tijdelijke redactiechef aangenomen. De heer Van Isacker heeft eerder de redacties van onder meer VTM Nieuws, De Morgen en De Tijd gereorganiseerd. Tegelijkertijd zal er een coaching-initiatief starten waar het senior management jonge krachten coacht. Zowel de Vlaamse overheid als de VGC hebben steeds voorgehouden dat de fusie structureel geen extra overheidsgeld zou kosten. Dat neemt niet weg dat elke fusie in een eerste fase extra geld kost, en pas na enige tijd efficiëntiewinsten oplevert. Een deel van die doorstartkosten werden door de VGC eenmalig voorzien in Dat bedroeg ongeveer euro. In 2015 werd door de vzw ongeveer euro aan herstructureringskosten geboekt. Het betreft hier onder andere opzeggingsvergoedingen of interim management. In vergelijking met 2014 bedragen de kostenbesparingen euro. Op 31 mei 2016 werd nogmaals voor ongeveer euro bespaard op de begroting 2016, inclusief de kosten voor de algemeen directeur en de redactiechef (gemiddelde maandelijks kost van om en bij de euro). Het Management Team van VBM telt 2 vrouwen op een totaal van 6 posities, namelijk Verkoop en Human Resources. 41% van het personeelsbestand bestaat uit vrouwen. Bruzz erkent dat het moeilijk is om de diversiteit in eigen rangen te versterken. Bij aanwervingen wordt er bewust naar diverse profielen gezocht, voorlopig zonder succes. Diversiteit in eigen rangen blijft zeker een zeer belangrijk aandachtspunt. De overeenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de vzw Vlaams-Brusselse Media werd door alle partijen ondertekend op 6 juni Die kunnen we u bezorgen. De opmaak van de overeenkomst heeft wat langer geduurd omdat er nogal veel actoren hun zeg over hebben gehad. Het redactiestatuut werd door de raad van bestuur op 18 april 2016 goedgekeurd. Dat is inderdaad gebaseerd op het model van de VRT, weliswaar aangepast aan de noden van VBM, waar nodig. Er is ook een meerjarenbegroting opgemaakt. Het is evenwel nog te vroeg te vroeg om een evaluatie op te maken van de impact van de naamsverandering. Ik kan u ook nog meegeven dat de 9 mensen die Bruzz verlaten allemaal redactieleden zijn. De redactie bestaat uit 35 personen. De app is nog in onderzoek en de publieksmeting is nog niet uitgevoerd. Mevrouw de voorzitter, gezien de aard van de vragen en ook omdat er nogal wat ingrepen gebeurd zijn in het redactiegebouw, stel ik voor dat de commissie een bezoek brengt aan de redactie van Bruzz. Tegelijk kan ook de inhoudelijke werking verduidelijkt worden. Mevrouw Annemie Maes (Groen): Ik dank het collegelid voor zijn antwoord. Het is een goede suggestie om de redactielokalen te bezoeken. Daarover zullen we het ongetwijfeld hebben op het Uitgebreid Bureau.

8 - 8 - Ik hoop stellig dat we de beloofde documenten, zoals de beleidsovereenkomst, het redactiestatuut zullen ontvangen. Kunnen we ook de meerjarenbegroting krijgen? Dat zal ongetwijfeld een aantal onduidelijkheden wegnemen. Toch heb ik een aantal bedenkingen. U heeft niet geantwoord op hoe het nu zit met die deeltijdse redactiechef. Wat betekent deeltijds? Is dat 80%, 50% of nog iets anders? Ik heb horen waaien dat hij nogal een dure vogel is. Zijn dat geruchten? Het is beter om die geruchten te ontkrachten. Collegelid Pascal Smet: Hij ontvangt 500 euro per dag. Mevrouw Annemie Maes (Groen): Wat betekent deeltijds? Als je iemand deeltijds aanwerft, komt die dan 2 keer per maand, of is dat nog anders? Collegelid Pascal Smet: Ik zal dit navragen. Mevrouw Annemie Maes (Groen): Ik ben wel ongerust over het aantal vertrekkers. Negen op 35 is veel. De mensen die nu met een burn-out zitten zijn er zelfs niet bijgeteld. Zij staan op de payroll, maar zijn niet actief op de redactie. Voorts stel ik vast dat die jonge journalisten vaak met een handicap zitten: ze kennen bijvoorbeeld de Brusselse politieke context niet. De knowhow vertrekt. U gaat nogal vlug over die 25%. Dat is heel veel, zelfs in een herstructureringsfase. Op lange termijn kan dat onherstelbare schade berokkenen. Op welke manier kan u daaraan een halt toe roepen? (Reactie van collegelid Pascal Smet) Op geen enkele manier? Collegelid Pascal Smet: We kunnen wel onze bezorgdheid uiten, maar het is niet aan de subsidiërende minister om zich te mengen in het bestuur van de media. Mevrouw Annemie Maes (Groen): Ik begrijp u wel, maar er is ook het algemeen belang dat speelt. Vanuit Brussel wordt toch heel veel belang gehecht aan de rol die Bruzz te spelen heeft. Commissievoorzitter Carla Dejonghe: We zullen het voorstel om een bezoek te brengen aan Bruzz voorleggen aan het eerst volgend Uitgebreid Bureau.