De Praktijk als Landingsbaan

Transcriptie

1 1 1 De Praktijk als Ladigsbaa

2 2 2 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa Ihoudsopgave Wat wete we? Wat kue we? Wat wille we? Wat is daarvoor odig? Wat wete we? Wat kue we? Wat wille we? Wat is daarvoor odig? Wat wete we? Wat kue we? Wat wille we? Wat is daarvoor odig? Wat wete we? Wat kue we? Wat wille we? Wat is daarvoor odig? Wat wete we? Wat kue we? Wat wille we? Wat is daarvoor odig? Wat wete we? Wat kue we? Wat wille we? Wat is daarvoor odig?

3 3 3 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 0 Het speelkwartier is voorbij Het speelkwartier is voorbij De tijd is rijp voor de volgede fase AdV aapakke De tijd va experimetere is voorbij Waarom schrijve we dit boek e voor wie is het bedoeld? E wat treft u i dit boek aa?

4 4 4 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 0 Het speelkwartier is voorbij I het regeerakkoord va kabiet Rutte II staat het scherp omschreve: De praktijk waari mese achter de voordeur lags elkaar hee werke, komt tot ee eide. E met die uitspraak komt de eerste fase va Achter-de-Voordeur-aapak (AdV) tot ee eide. Met die uitspraak, e vooral de plaats va die uitspraak, staat AdV defiitief op de politieke ageda. Nu is de tijd rijp om die aapak door te otwikkele. De praktijk waari mese achter de voordeur lags elkaar hee werke, komt tot ee eide. De afgelope tie jaar bestede beleidsmakers, bestuurders, hulp-, zorg- e diestverleers steeds meer aadacht aa mese met meerdere probleme. Met behulp va de Achter-de-Voordeur-aapak helpe professioals zogeaamde multiprobleemhuishoudes steeds beter. I talloze projecte, experimete e pilots, oefee gemeete met regie, eige kracht, het dele va gegeves, drag e dwag, wortel e stok, poortwachte, otkokere, doorzettigsmacht, éé gezi-éé pla-éé regisseur-éé budget, idicatievrij werke, vertrouwe, watrouwe, Maatschappelijke Koste-Bate Aalyses, de zelfredzaamheidsmatrix, de participatieladder e wat dies meer zij. De Achter-de-Voordeur-aapak otwikkelt zich als ee veebrad. I de uitvoerig eme professioals veratwoordelijkheid. Hu actieradius ka i omvag groeie omdat ze ruimte krijge va beleidsmakers e bestuurders. Nu is de tijd voor ee volgede fase aagebroke. De kracht va AdV is beweze, i veel stede worde sociale wijkteams opgericht. Wij zij er va overtuigd dat professioals, beleidsmakers, politici, bestuurders e weteschappers voldoede wete om AdV volwasse te late worde.

5 5 5 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 0 Het speelkwartier is voorbij Mese die steu odig hebbe moete dat krijge. Dat was de uitdagig va de verzorgigsstaat i het verlede e hede, e dat is de uitdagig va de verzorgigsstaat va de toekomst. Nu is het tijd om vauit experimete e pilots die i het kader va AdV plaatsvode, de stap aar structureel beleid te make. Het doel va dit ebook is om uitee te zette wat de rol va AdV i de verzorgigsstaat va de toekomst ka zij. Daarom hebbe we gekoze voor ee ebook: het is sel toegakelijk e verspreidbaar. E daarmee bouwe we voort op het vorige ebook over AdV. We gaa iet alles herhale wat al ee keer erges aders helder opgeschreve is. Wel verwijze we daar aar door middel va liks. Ook dat is ee voordeel va ee ebook. Adere broe kue we sel otsluite. Het boek is bedoeld voor professioals, beleidsmakers, bestuurders e politici die zich bezig houde met de toekomst va de verzorgigsstaat. Wat verstaa we oder AdV? Wat verstaa we precies oder AdV? De Achter-de-Voordeur-aapak is va geuzeaam veraderd i ee verzamelaam. Ee cotaierbegrip, zulle sommige zegge. Voor os staat het symbool voor die aapakke die de uitvoerigspraktijk voor de beleidstheorie plaatse. Die resultaat i de leefwereld belagrijker vide, da succes i de systeemwereld. Die de praktijk va de uitvoerig verkieze bove de abstractie va beleid. Het gaat om multiprobleemhuishoudes, maar ook om werkzoekede, om dakloze jogere e verpauperde wijke. Het gaat om welzij, leefbaarheid, sociale zekerheid e zorg. Maar belagrijker: AdV s weigere zichzelf op te late sluite i labels, procedures, methodieke, hokjes, disciplies. Professioals die AdV vormgeve doe wat odig is, iet wat er aagebode ka worde. Dat is belagrijk om te beadrukke, omdat we zie dat AdV s i toeemede mate geïsoleerd worde. Oh ja, multiprobleemgezie, daar doe we al wat aa!, heet het da. Of Samewerke i de uitvoerig? Ja, dat doe we i het AdV project. Daarmee wordt AdV tot ee excuus om juist iet te doe wat odig is. Om de buitewereld buite te houde. E dat is precies wat we wille voorkome. Voor de duidelijkheid: AdV s gaa om het helpe va mese die dat zelf iet meer lukt, maar ook om het voorkome dat mese i ee dergelijke situatie terechtkome. Het gaat om het oplosse va probleme, maar ook om het voorkome va probleme. Natuurlijk, i de verschillede projecte ligt de adruk aders. Waar het om gaat is dat de uitvoerig cetraal staat. Omdat daar cocrete verbeterige gerealiseerd kue worde. Dat is de rode draad door AdV.

6 6 6 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 0 Het speelkwartier is voorbij Wie zij we? Tot slot, wie zij we? We staat i de eerste plaats voor alle projectleiders die betrokke zij i het ladelijk leeretwerk Achter de Voordeur. Zo 130 projectleiders uit 52 gemeete hebbe de afgelope 2 jaar va elkaar geleerd door keis e ervarige te dele. I de tweede plaats staat we ook voor ee bredere groep. Namelijk, al die mese die de afgelope jare bezig zij geweest met mese met probleme. Maar atuurlijk hebbe we dit boek iet met al die duizede professioals e beleidsmakers e bestuurders geschreve. We zij Albert Ja Kruiter, Harry Kruiter va het Istituut voor Publieke Waarde. Het boek had ooit tot stad kue kome zoder de iput va Daiel Giltay Veth e Yvoe Wijlad, Jeaet Zoeveld (Ladelijk projectleider AdV), Astrid de Bue, Siham Karmaoui, Floor Meehorst, Moique Verbraeke, Els Tiema, Ige Vosseaar, Veroi Larse e Merei Lubbe. Deze leescommissie voorzag os va de oodzakelijke scherpte. Daaraast sprake we uitgebreid met projectleiders. Zowel i collectieve reflectiesessies als i idividuele iterviews. Natasja Schaap, Aeke Joker-Groe, Hek de Vries, Els va der Plak, Rob Groe, Sabia de Bruij, Marjolei Paalma, Pamela va der Kruk, Aemarie de Beer, Richard Ros, Suza Daame, Jacomie va der Bij, Marieke Stork, Arieke va Adel e Christie Moee dake wij voor hu opvattige e izicht. Fritiof Eriksso gaf het boek vorm. Hierbove geve we dat schematisch weer. Het schema geeft duized huishoudes weer die gebruik make va eige vorm va zorg, diest- of hulpverleig. Naarmate huishoudes meer probleme hebbe, zulle ze meer istellige e professioals tegekome. AdV s represetere zowel de rode als de groee pijl. Professioals die i AdV werke, zulle probere te voorkome dat mese rechts oderi terecht kome (groee pijl = prevetie). Daaraast zulle ze probere mese die zich al rechts oderi bevide weer i de vaart der volkere meer te krijge (rode pijl = hulp). Leeswijzer Het ebook bestaat uit zes oderdele. We begie i hoofdstuk 1 met ee overzicht va de afgelope tie jaar. Wat ware bepalede momete? I welke publicaties stolde de vooruitgag? Welke modelle hielpe AdV s vooruit? I deel 2 t/m 6 gaa we vervolges i op huishoudes (2: om wie gaat het?) professioals (3: wat moete we kue?), regels e ruimte (4: wat moge e moete we?), fiacië (5: wat kost het e levert het op?) e orgaisatie (6: hoe pakke we het aa?). We vrage os per oderdeel af wat we wete, kue, wille e wat daar voor odig is. I het zevede deel gaa we i op de vraag wat we va AdV kue lere voor de trasities.

7 7 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 1 Achter de voordeur Achter de voordeur Vaaf de krachtwijkaapakke is er otzetted veel geleerd. Zowel i theoretische zi (Wat wete we?) als i praktische zi (Wat kue we?) Dus is het tijd om de AdV aapak va ee projectmatige e icidetele aapak te verheffe tot structureel beleid. Stede hebbe geëxperimeteerd, keis is gestold Wat wille we i de toekomst e wat is daar voor odig? 7 Hoe het bego

8 8 8 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 1 Achter de voordeur Frotlij De uitvoerig va beleid staat halverwege het eerste deceium va deze eeuw vol i de belagstellig. Het boek Frotlijsturig (2005) hadelt over de Rotterdamse praktijk. Alles draait om actie, dat eme we als uitgagsput, schrijve auteurs Hartma e Tops. Hu i beleidskrige populaire boek gaat over cocreet gedrag op de publieke werkvloer e de orgaisatie daarom hee. Over uitvoere, schrijve de auteurs. Het rapport Stad e Stijgig va de Vrom-raad vestigt de aadacht op sociale stijgig als motor voor stedelijke verieuwig. De raad legt de adruk op samehag va maatregele i de uitvoerig: Stedelijke verieuwig ka pas slage als er samehag is tusse de verschillede maatregele. Met het hatere va sociale stijgig als leidraad wil de raad het debat over de verhoudig tusse fysiek e sociaal i de stedelijke verieuwig ee impuls geve. Het is tijd voor ee ieuwe koers. I maart 2007 wijst het kabiet bij mode va de miister voor Woe, Wijke e Itegratie (WWI), Ella Vogelaar, veertig wijke aa die de komede jare extra ivesterige tegemoet kue zie. De stapelig va sociale, fysieke e ecoomische probleme i deze wijke is zeer zorgelijk. Extra ivesterige moete soelaas biede, aast ee itesieve samewerkig tusse alle partije die i de wijke werke. E last but ot least: het betrekke va de iwoers i de wijke moet cetraal staa. Krachtwijke Tijdes haar eerste wijketour stelt de miister voor WWI vast dat de achterde-voordeur problematiek bij veel huishoudes hardekkig e otembaar is. Daarom start de miister het ladelijke experimet Achter de Voordeur. Zo rake de Krachtwijke-aapak e de Achter-de-Voordeur-aapak vervlochte. Dat komt omdat juist i de achterstadswijke (zoals die op dat momet iet meer moge hete) veel gezie woe die meerdere probleme hebbe. Gemeete krijge ruimte e middele om te experimetere. Daardoor otstaa overal ieuwe iitiatieve, terwijl bestaade projecte ee extra boost krijge. Oder de oemer Apak gaat de gemeete Eschede aa de slag met overlastgevede gezie. I Zwolle gooit het Team Bijzodere Doelgroepe hoge oge bij de diest- e hulpverleig aa mese met meerdere probleme. Ze zij exemplarisch voor wat er overal i Nederlad gebeurt. Va achter de voordeur helpe hulp-, zorg- e diestverleers mese hu leve weer op te pakke. E daarmee verbetere ze de strate e daarmee de wijke e de stede waari ze woe. Achter de Voordeur staat va meet af aa voor twee zake. 1) Je wacht iet af, e zeker iet op je katoor, maar zoekt mese thuis op (het gezi staat cetraal). 2) Je werkt same met adere partije, ook als die adere belage of izichte hebbe (het gezi staat cetraal).

9 9 9 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 1 Achter de voordeur Rotode va Hamed Het duurt iet lag voordat ook de eerste oderzoeke e publicaties aar dit relatief ieuwe verschijsel verschije. I De Rotode va Hamed (2008) doe Albert Ja Kruiter (e adere) verslag va hu tweejarige oderzoek aar Achter-de-Voordeur iterveties i veertie G27 stede, Aaval op de Uitval, geaamd. Dat oderzoek valt te eerste op door de specifieke oderzoeksmethode. De oderzoekers orgaiseerde zogeaamde selkookpasessies. Tijdes deze sessies probere de oderzoekers met behulp va cocrete casuïstiek ee specifieke Achter-de-Voordeur-aapak verder te helpe. Hoe ka het dat voortijdig schoolverlaters, verslaafde, dak- e thuisloze, multiprobleemgezie e iwoers va krachtwijke odaks budget, maatregele e politiek commitmet structureel buite de boot valle?, vrage de auteurs zich aa het begi va het boek af. Als oplossig presetere ze ee ideaalmodel voor Achter-de-Voordeuraapakke gebaseerd op twitig pricipes die ze same met 300 professioals formulere. (Zie kader) Het boek schetst teves de reikwijdte va de aapakke. Soms gaat het iderdaad om voortijdig schoolverlaters, da om dakloze of verslaafde, of multiprobleemgezie of werkloze. Daaraast blijkt dat het om verschillede iitiatiefemers ka gaa. Soms staat de gemeete aa het roer. Da weer ee woigbouwcorporatie, zorgistellig of welzijsorgaisatie. Dat hulpverleers met éé gezi, éé pla moete werke, staat buite kijf. De oderzoekers treffe iet zelde gezie waar meer da 25 istellige bij betrokke zij. De verkokerig is oeidig. Eé gezi, éé pla, is da ook het credo va miister Rouvoet die i die tijd de Cetra voor Jeugd e Gezi (CJG s) uit de grod trekt. Hoewel sommige vreze dat het CJG de zoveelste koker wordt. De auteurs zoeke ee oplossig i meer discretioaire ruimte voor de uitvoerig. Ze schrijve: We costatere dat maatwerk odig is, om mese met meerdere probleme te helpe. Professioals kue i theorie hu discretioaire ruimte aawede om mese met meerdere probleme idividueel te helpe, i de praktijk blijkt dat moeilijk te zij. Ee belagrijke rede daarvoor is de privacywet waar veel hulpverleers mee scherme. Hoewel de oderzoekers da al aageve dat die lag zo strikt iet is als veel hulpverleers mee. De coclusie va de Rotode va Hamed is dat itegraal werke hard zwoege is, dagelijks bevochte moet worde, iet uit zichzelf otstaat. Bovedie is itegraal werke iet allee ee ieuwe maier va werke, het zet i potetie de gagbare orde bie het opebaar bestuur op zij kop.

10 10 10 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 1 Achter de voordeur Projectecarrousel Odertusse groeie de aapakke gestaag door. De eergie i de wijke is overmiderd groot. Met ame bij de professioals e de plaemakers op het gemeetehuis. Dat verleidt Daiel Giltay Veth ertoe zij vergrootglas op de krachtwijke te richte. Giltay Veth otleedt i Het Redemet va Zalmgedrag de projectecarrousel (2009). De publicatie is oderdeel va de 7 experimete va de wijkeaapak e valt precies op z plek i de krachtwijke waar imiddels duized bloeiede bloeme lijke te otstaa. Vrijwel allemaal op projectbasis gefiacierd. Weiig duurzaam dus. Dat baart Giltay Veth zorge. Ka er ooit iets structureel verbetere als we de verieuwig icideteel fiaciere? Hij schrijft: I Nederlad bestaat ee projectecarrousel i het sociale domei. De klacht is dat steeds opieuw het wiel uitgevode wordt. Succesvolle voorbeeldprojecte, hoe effectief ook, verdwije a afloop va de subsidieperiode e ieuwe soortgelijke projecte worde weer opgepakt. Ook maakt Gilthay Veth hier al het oderscheid tusse geeraliste e specialiste dat ekele jare later ee belagrijk thema zou worde. Daaraast vraagt hij expliciet aadacht voor de fiacierigsstructuur va het sociale domei. Wie follow the moey tot credo verheft, ziet dat kleischalige iitiatieve gedwoge zij om op te schale om vervolges gestadaardiseerd te gaa werke. Fiacierig is e blijft koker gebode. Terwijl itegrale e overstijgede projecte odig zij. Die zulle echter iet structureel tot stad kome, zolag de fiacierig gekoppeld blijft aa zorg, welzij, justitie of werk bijvoorbeeld. Otkokerde projecte zulle da ook auwelijks de projectstatus otstijge. Volges Giltay Veth ka wel veel geleerd worde va additioeel gefiacierde pilots e experimete, maar deze projecte zelf kue omogelijk otkokerd doorotwikkele. De kokers zij amelijk odig om het geld gecotroleerd te beschikke. Er is gee weg om dit structureel buite kokers om te doe. Maar belagrijker og is dat gemeete met additioeel geld iet lere waar gekort ka worde. Welke werkwijze, methode, istellige e mese hebbe we iet meer odig als de pilot succesvol is? Die vraag aar ieuw voor oud kue gemeete e Rijk volges Giltay Veth iet beatwoorde op basis va additioeel gefiacierde projecte. Maar wellicht og belagrijker is de coclusie dat er va projecte te weiig geleerd wordt. Goede werkwijze e wijze lesse worde zelde verduurzaamd. Projecte worde opgevolgd door ieuwe projecte. Niet door duurzame verbeterig.

11 11 11 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 1 Achter de voordeur Om die rede otwikkelt Giltay Veth same met Yvoe Wijlad het 4+1 model Het model is eerzijds bedoeld om het potetieel va verduurzamig va projecte i kaart te brege e aderzijds om verduurzamig (e daarmee het stoppe va de projectecarrousel) te doorbreke. De vier criteria zij: Er op af! Jos va der Las doet ook ee behoorlijke duit i het zakje va het primaat va de uitvoerig. I Otregele; De heroverig va de werkvloer (2008) schetst hij ee beeld va ee systeemwereld waari beleidsmakers op basis va blauwdrukke de werkelijkheid probere vorm te geve. Ee werkelijkheid die altijd complexer, rauwer e moeilijker zal zij da vauit ee miisterie of het gemeetehuis te begrijpe is. Door op probleme e vooral mese met probleme af te gaa e het ter plekke op te losse, kue overhede toegevoegde waarde e daarmee legitimiteit otwikkele e behoude. Maagers moete otregele om professioals i de uitvoerig meer ruimte te scheke. Ruimte die oodzakelijk is om mese weer cetraal te stelle i plaats va de wereld va istituties regels, protocolle, kokers e systeme. Bovedie moete de beste professioals i de uitvoerig werke. Dat zij we vergete. 1: De Methodiek (Wat doe de professioals?) 2: De Meetsystematiek (Hoe meet je het resultaat?) 3: De Strategische alliatie (Welke partije doe mee?) 4: Oderemerschap (Waar zit de verieuwig?) De plus éé i het model gaat over de vraag of partije die baat hebbe bij het project de wist ook weer ivestere i het project. Allee op die maier ka verduurzamig otstaa. Vauit WWI is dit model als eerste toegepast op de achter-de-voordeur aapakke. Dit leverde veel izicht e keis op over de mogelijkheid om ee versipperd veld gestroomlijder i te richte.

12 12 12 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 1 Achter de voordeur Twee jaar later werkt Va Der Las die gedachte verder uit voor het welzijswerk. I Er Op Af: De ieuwe start va het sociaal werk (2010) formuleert hij tie gebode voor de toekomst va het sociaal werk. Naast de uitvoerig, speelt de eige kracht va de burger hieri ee belagrijke rol. Same met Nico De Boer laat Va Der Las vervolges i het essay Burgerkracht zie dat het welzijswerk zich diametraal aders otwikkeld heeft. Welzijswerkers hebbe geleerd om mese e het gedrag dat ze vertoe te problematisere. E wel op zo maier dat het welzijswerk de eige oplossig is. Dat moet aders. Niet het aabod va istellige moet cetraal staa, maar de vraag va mese. Niet de kracht va de professioal, maar de kracht va de burger moet leided zij. Dat ka allee door de focus te verschuive va de systeemwereld va professioals e beleidsmakers, aar de leefwereld va mese. De RMO laat overtuiged zie dat otkokerig leidt tot bredere e wellicht vagere doelstellige (iet het voorkome va kidermishadelig maar het kid cetraal ), maar dat verkokerig op dezelfde logica gestoeld is als otkokerig, Steeds is er het ideaalbeeld va ee orgaisatie die als ee soort lopede bad afkoerst op ee gewest eidresultaat. Omdat het ideaalbeeld iet aasluit bij de praktijk otstaa er ogeweste effecte die met, og meer itegraliteit e otkokerig, opgelost moete worde. Zo otstaat er lagzamerhad ee ieuwe koker. Of, i de woorde va de raad, de problematische koker va morge is de oplossigsgerichte koker va vadaag. Het gevolg is dat maatschappelijke probleme uit het zicht verdwije e opieuw de systeemwereld cetraal staat. Immers, otkokerig mag da voortkome uit de wes om reële probleme va mese op te losse, wie otkokert of itegraal werkt houdt zich primair bezig met probleme va istituties. De otkokerig voorbij De RMO gooit i 2010 ee flike kuppel i het hoederhok met, De otkokerig voorbij; slim orgaisere voor meer regelruimte. De raad costateert dat de roep om otkokere e itegraal werke toeeemt. Maar, pogige tot otkokerig leide paradoxaal geoeg vaak tot ieuwe kokers. De raad biedt ee perspectief aa beleidsmakers, politici e professioals om uit de spaig va verkokerig e otkokerig te kome e maatschappelijke probleme i plaats va istitutioele probleme cetraal te stelle. de problematische koker va morge is de oplossigsgerichte koker va vadaag.

13 13 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 1 Achter de voordeur Best persos Gabriël va De Brik richt zij pijle op de professioal. We wete al jare uit oderzoek dat succesvolle iterveties samehage met de klik tusse burger e professioal. Va De Brik oderzoekt voor WWI de waarde va professioals voor de krachtwijke waar we dit hoofdstuk mee begoe (2012). Ook hij pleit voor ee professioal-gedreve aapak. Niet zozeer plae, regels e wette, maar professioals e hu vak moete cetraal staa. Ladelijk leeretwerk I 2010 vorme zes stede op iitiatief va WWI ee leeretwerk. Het doel va het etwerk is om va elkaar te lere hoe AdV vorm te geve. De ispaige va deze koplopers (Groige, De Haag, Amsterdam, Eschede, Nijmege e Eidhove) stolle i het ebook Aa de slag achter de voordeur. Vervolges hebbe 52 stede zich vereigd i het ladelijke leeretwerk Aapak Achter de voordeur / Multiprobleemgezie (AdV/MPG). Dit boek is mede op de ervarige va die stede gebaseerd. 20 pricipes uit de Rotode va Hamed, lees verder op pagia bakes Welzij Nieuwe stijl, lees verder... 6 bere op de weg uit Het Redemet va Zalmgedrag, lees verder otregel pricipes va Jos Va der Las, lees verder... 7 olifatepaadjes uit Trasformere voor Gevorderde, lees verder... Coclusie: tijd voor structurele verieuwig Terugkijked cocludere we dat eerzijds multiproblematiek e aderzijds achter de voordeur imiddels ee promiete plek op de politieke ageda ieme. E meer da dat. Beleidsmakers, politici e uitvoerders lijke doordroge va het feit dat het verschil i de uitvoerig gemaakt moet worde. De afgelope jare is daar i vrijwel iedere stad of gemeete mee geëxperimeteerd. Nu is het de uitdagig om al die verschillede ervarige om te zette i structurele e fudametele veraderig. I de woorde va Daiel Giltay Veth: De aawezige keis is overal i brokstukke aawezig. Het is zaak ze same te voege i ee ieuwe visie. Dat is het streve va dit ebook. Vooral ook omdat beleidsmakers, politici e bestuurders iet meer allee aar de uitvoerig kijke voor ee oplossig, maar ook voor zichzelf moete otdekke wat de beste hadeligsstrategie is. De uitvoerig wordt steeds mider het sluitstuk va beleid. E steeds meer het startput. Oftewel, de ieuwe wisselwerkig tusse beleid e uitvoerig heeft ieuwe hadvatte e kaders odig, om veraderig structureel te late lade. De aawezige keis is overal i brokstukke aawezig. Het is zaak ze same te voege i ee ieuwe visie 13

14 14 14 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 1 Achter de voordeur Uiteraard is dat makkelijker gezegd da gedaa. Wat beteket structurele veraderig? De professioals e de auteurs die we oemde hebbe ieder op hu eige maier bijgedrage aa de sacraliserig va de uitvoerig, zoals Paul Frisse dat oemt. Daarmee refereert hij aa het klassieke oderscheid tusse beleid e uitvoerig. Ee klassiek oderscheid dat uitgaat va politici die maatschappelijke waarde beadrukke, beleidsmakers die bijpassede doelstellige formulere e professioals die doelstellige i de uitvoerig omzette i geweste effecte. Door de adruk op krachtwijke, discretioaire ruimte, de projectecaroussel, de Er-op-af gedachte e best persos hebbe we os de gedachte eige gemaakt dat vrijwel alle probleme i de uitvoerig kue worde opgelost. E atuurlijk, veel ka ook i de uitvoerig worde opgelost. Zowel i de uitvoerig als op beleids- e politiek iveau moete fudametele keuzes gemaakt worde. Moeilijke kwesties eezijdig bij de uitvoerig legge is te makkelijk. Projectleiders geve aa ee toeemede druk te voele dat de oplossige va uitvoerders met meer lef moet kome. Uitvoerders moete meer ruimte pakke, of meer doorzettigsmacht toe, heet het da. Maar allee meer lef e ruimte i de uitvoerig is ee weiig structurele oplossig. Immers de decetralisaties e de trasitie vrage om lokaal beleid dat adaptief, flexibel e itelliget is. De afgelope jare hebbe we i AdV s geleerd hoe juist dat i de uitvoerig te bereike. We wete welke competeties uitvoerders moete hebbe, we wete wat Achter-de- Voordeur-aapakke koste e oplevere, we wete hoe uitvoerders regels kue iruile voor madaat e we wete wat dat va orgaisaties vereist. Als beleidsorgaisaties echter iet meebewege bestaat de kas dat die otwikkelig stokt e verdampt. Daarom is het succes va de volgede fase va AdV vooral afhakelijk va beleidsverieuwig. AdV heeft de afgelope jare vooral gedraaid om iovatie i de uitvoerig. Maar om de verbeterige structureel te beutte, moet beleid ook mee veradere: ibeddig va AdV op beleidsiveau dus. Niet als project, pilot of experimet, maar als itegraal oderdeel va het lokale beleid. E iet additioeel gefiacierd, maar structureel. Immers, waar i de uitvoerig overwachte effecte va beleid kue worde gerepareerd, kue ze op beleidsiveau structureel worde voorkome. Bottom-up verieuwig om de toekomst va de verzorgigsstaat die met de decetralisaties e de trasitie vorm krijgt i goede bae te leide. Dat is de ambitie va dit ebook. Om die rede zulle aa het eide va ieder hoofdstuk aageve wat er op beleidsiveau odig is.

15 15 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes Huishoudes We wete dat er ee grote verscheideheid aa probleme achter de voordeur same ka kome. We wete dat huishoudes verschille. We kue de verschillede probleemhuishoudes i ee stad of regio vrij auwkeurig i beeld brege. We wille dat de AdV-aapak i de toekomst meer op basis va gegeves is gebaseerd. E mider op casuïstiek. We hebbe goede maagemetifo odig. Daar is ee auwkeurige iformatiehuishoudig voor odig. E ee meetmethode die meet wat er daadwerkelijk gebeurt e iet vooraf uitreket, of allee verwachte e geweste effecte meet. We moete de doelgroep va de 3d s kwatitatief beter lere kee als het gaat om koste, bate, probleme e voorzieige. 15 Om wie gaat het?

16 16 16 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes Tom e Agela Tom e Agela Tom e Agela hebbe drie kidere e veel probleme. Tom werd i 2009, aa het begi va de crisis, otslage e heeft og steeds gee ieuwe baa. Als stukadoor zal dat ook og wel ee tijdje dure. De bouwsector zit volledig i het slop. Agela kluste altijd wat bij als schoomaakster, maar is u feitelijk kostwier. Ze kome geld tekort. Zeker u ze de restschuld va hu vorige huis moete terugbetale. Dat huis, dat Tom voor ee groot deel zelf gebouwd had, kode ze iet meer betale. E dus zitte ze u i ee huurwoig. Va de bewidvoerder krijge ze 70 euro leefgeld. De rest gaat aar vaste laste e het aflosse va de schulde. Sids hu jogste kidje Eva drie maade gelede gebore is, lijkt vooral Tom het steeds moeilijker te hebbe. Hij praat steeds mider e valt steeds heftiger tege Agela uit. Soms is hij ee paar dage va huis. Agela heeft da gee idee waar hij is. Hij is meer gaa drike. Agela staat positiever i het leve. Ze maakt zich iet zo sel zorge. Ze hoopt dat het allemaal sel goed komt. Maar het is wel druk met de drie kidere. E ze heeft steeds mider tijd voor haar schoomaakwerkzaamhede, omdat ze op haar kidere moet passe. De geziscoach vertelde haar dat het ee troep i huis was. Dat was haar zelf og iet zo opgevalle. Ze wille haar late teste voor LVG, of iets dergelijks. Da kue ze haar beter helpe. Agela vidt het prima. Ze wil allee maar dat Tom weer ormaal gaat doe. Maar over het gedrag va Tom heeft ze de geziscoach og iets verteld.

17 17 17 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes mirada Mirada Mirada is 71 e woot i ee flat midde i de Bloemewijk. Ze woot og steeds zelfstadig e daar is ze trots op. Ze zou ook iets aders wille. Ee aaleuwoig, of ee bejaardetehuis is iets voor haar. Da zit ik daar same met al die adere bejaarde. Verschrikkelijk! Da zit ik liever op mezelf! Veel bezoek krijgt ze overiges iet meer. Bezoek? Hoezo bezoek? Ik lig iet i het ziekehuis!, zegt ze verbete. Ze heeft ee zoo, maar die woot i Los Ageles met vrouw e kidere. Soms komt hij lags als hij op doorreis is. Hij vliegt heel veel! Maar hij moet altijd sel weer weg om het vliegtuig te hale atuurlijk! Ee half uurtje max! Nee, ik sta er zelf voor! Haar ma overleed al toe Mirada 38 was. Ze is gewed om allee te zij, zegt ze. Al gaat dat steeds mider goed. Pas ko ze iet uit bed kome e toe heeft ze het hele weeked zoder ete e drike doorgebracht. Nou, er stod og ee glaasje water aast mij bed, dus ik heb wel wat gedroke! E ze durft iet altijd meer de straat op. E atuurlijk is er iets mis met haar geheuge, maar ze heriert zich wel steeds mider. Natuurlijk heb ik wel behoefte aa gezelschap, zegt ze. Maar ik heb iederee va me vervreemd. Ik ga het zelf iet meer regele. E a ee tijdje stilte, Er komt atuurlijk ee momet dat ik me zelf echt iet meer ka redde. Maar wat ik da moet? Ik weet het echt iet! Mij zoo ga ik er i ieder geval iet mee belaste! Bezoek? Hoezo bezoek? Ik lig iet i het ziekehuis!

18 18 18 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes davy e deis Davy e Deis De vader va Davy e Deis zit i de bak. Ze zij respectievelijk 15 e 17 jaar oud. Ze woe bij hu moeder. Maar die ka os iet aa, legt Davy uit. Hu vader woot iets verderop. Hu ouders scheidde al toe ze og klei ware. Ze zij graag bij hu vader. Die zeurt iet zo. Maar dat gaat u dus eve iet. Davy staat al ekele jare oder toezicht va Bureau Jeugdzorg. De jeugdbeschermer maakt zich zorge over zij otwikkelig. Deis staat regelmatig op de ageda va het Veiligheidshuis. Al is hij daar zelf iet va op de hoogte. Hij verkoopt wiet e is al ee paar keer opgepakt voor ee kleie kraak her e der. Mike (de jeugdbeschermer) zou het liefste zie dat ik mider met m broer om ga, vertelt Davy. Hij is bag dat ik ook het verkeerde pad op ga. Net als Deis e m pa. Paula, de moeder va de joges, vidt dat ze het zelf moete wete. Ze zij oud e wijs geoeg. E bovedie: ik ka iet veratwoordelijk voor iederee zij. Ee aatal maal per maad bezoekt ze ee psycholoog. De stress wordt haar soms teveel. De schulde, dit huis, e ja, atuurlijk ook de joges. Twee weke gelede is ze door Deis geslage. Dat heeft ie va z vader. Ik zag het al aakome. Ze hoopt dat het bij éé keer blijft. Maar vreest het ergste. Davy mag blijve. Maar ik hoop dat Deis gauw het huis uit gaat. Dat is voor Davy ook het beste. Daar kue we misschie og iets va make! De schulde, dit huis, e ja, atuurlijk ook de joges.

19 19 19 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes Fauzi, ahima Fauzia, Nahima e Savia Fauzia, Nahima e Savia woe i hetzelfde blok. Al hu hele leve. Ze zij alle drie et moeder geworde. Nahima zelfs va ee tweelig. Hoewel ze het geweldig vide, zitte ze ook met veel vrage. Va de huisarts hoorde Savia over het CJG, maar daar had ze weiig vertrouwe i. Die begrijpe os toch iet! Met zij drieë besluite ze ee groep op te richte voor vrouwe die i de zelfde situatie zitte als zij. Na ee kleie maad hebbe ze al 27 lede. Ee groot succes. Zeker adat ze va de woigbouwcorporatie toestemmig krijge om i ee zaal va het wijkkatoor te vergadere. Na twee maade besluite ze gezamelijk ee crèche op te richte. Als ze afwisseled op elkaars kidere passe, hoeve ze iet de hele dag allemaal thuis te zitte. Sommige wille weer aa het werk. Hoewel de woigbouwcorporatie welwilled is, ka de vergaderlocatie daar iet zomaar voor gebruikt worde. Overleg met de gebiedsmaager biedt ook gee soelaas. Er bestaa plekke voor reguliere opvag. Daar ka iet zomaar iets ieuws bij. Da valt het oog va de dames op ee leegstaade school. Dat lijkt ee perfecte plek. Navraag leert dat de school over twee jaar gesloopt wordt e er tot die tijd iets gebeurt. Hoewel de gemeete aavakelijk ethousiast is, verdwijt het ethousiasme al sel als blijkt waar de dames allemaal aa moete voldoe voor het opzette va ee officiële kideropvag. Dat gaat ze ooit op korte termij lukke. Ook hebbe ze gee fiacierigspla voor de opvag. Iemad moet de huur voor de school toch betale? Wel schakelt de gemeete het welzijswerk i. Maar daar hebbe de dames gee zi i. De groep verwatert. Nu zitte ze weer thuis. e savia Die begrijpe os toch iet

20 20 20 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes bered Bered Bered zuipt teveel. Dat weet hij zelf als gee ader. Niet dat hij er trots op is, maar hij dekt er iet aa om er mee te stoppe. Vroeger gig hij og wel ees aar de kroeg. Maar tegewoordig drikt Bered thuis. Ee stuk goedkoper!, vertelt hij. E hier mag ik gewoo roke! Iedere dag rijdt Bered aa het begi va de middag met zij scootmobiel aar de supermarkt om bier te hale. Zij huis is ee zooitje. Vroeger sliep ik og bove, maar sids ik moeilijk loop, slaap ik hier gewoo beede op de bak. Net zo makkelijk. Ik be al maade iet meer bove geweest. Ik was me hier i de keuke. Ik red me wel. Af e toe gaat Bered aar de maeavod i het wijkcetrum. Maar dat is meer voor de koffie, da dat hij er echt iets aa heeft. Die mae zij allemaal ouder da ik. Die vervele zich kapot. Het is voor he echt ee verzetje. Voor mij iet. Ik zit liever thuis. Zo vaak gaat hij dus iet meer. Wel heeft hij sids kort cotact met, iemad va de gemeete. Bered heeft ee aatal maade huurachterstad e betaalt al geruime tijd gee gas, water e licht meer. Ze make zich zorge, maar dat is erges voor odig. Ze zulle me er echt iet zomaar uittrappe, zegt Bered overtuigd. E aders ga ik wel bij m broer woe, i De Bosch. Dat is wel aa de adere kat va het lad, maar toch. Ze make zich zorge, maar dat is erges voor odig. Ze zulle me er echt iet zomaar uittrappe

21 21 21 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes Wat wete we? We wete dat we veel achter de voordeur kome. De casus als beleidsistrumet heeft defiitief zij itrede gedaa. Professioals, beleidsmakers e politici vertelle elkaar verhale over hoe complex het achter de voordeur is, welke wette i de weg zitte, e hoe lastig het is. Maar het beoeme va deze probleme beteket og iet direct ee oplossig. Dat komt omdat we de huishoudes e hu verhale op =1 iveau wellicht kee, maar als het om 100 huishoudes gaat, of om 500 huishoudes, vide we het al lastiger. Toch is het juist de kwaliteit va geaggregeerde iformatie die odig is om structurele veraderige door te kue voere. Oftewel: op casusiveau wete we veel. Maar we vide het lastig om meer iformatie over de hele doelgroep te verzamele. Met ame op beleidsiveau. Dat komt omdat het sids de start va AdV s al oduidelijk is om welke huishoudes het precies gaat, e om hoeveel huishoudes het precies gaat. Het zoude multiprobleemhuishoudes zij, of zorgwekkede zorgmijders, vooral LVG-ers of OGGZ-ers, het zou vooral draaie om gezie met kidere, of juist om geïsoleerde, alleestaade bejaarde. Het zou vooral gaa om overlastgevede huishoudes, om huishoudes met schulde, om ex-gedetieerde, iwoers va krachtwijke, of va specifieke strate i krachtwijke. Hoeveel het er precies zij, is og steeds oduidelijk. I de Rotode va Hamed schatte de auteurs het aatal mese met meerdere probleme op 0,5 1 procet va de gezie i os lad. Dat gig i 2006 om tot huishoudes. Maar dat was voordat de crisis goed e wel losbrak. Bovedie gig het om zwaardere multiproblematiek. Terwijl Achterde-Voordeur-aapakke ook steeds vaker prevetief igezet wordt. Om juist te voorkome dat mese i multiprobleemsituaties terechtkome. Soms worde oder de oemer Achter-de-Voordeur alle huishoudes i ee wijk bezocht. Zoals i de wijk Heechterp-Schierige i Leeuwarde. I adere stede vorme de 16 of 30 of 60 meest problematische huishoudes de caseload va ee AdV-pilot. Feit is dat defiities per stad, e soms zelfs per wijk verschille. Het is da ook de vraag of het zi heeft om ee uiversele defiitie voor de doelgroep vast te stelle. Welke defiitie werkt hagt helemaal af va de doelstellige va de specifieke AdV.

22 22 22 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes Bered, Fauzia, Nahima e Savia, Davy e Deis, Mirada e Tom e Agela kue allemaal deel uit make va AdV-doelgroep. Er zij aapakke die zich richte op de zwaardere gevalle, zoals Tom e Agela, maar ook aapakke die zich richte op crimiele jogere, zoals Davy e Deis. Er zij aapakke die zich richte op allochtoe vrouwe, zoals Fauzia, Nahima e Savia e aapakke die zich richte op eezame mae, als Bered of geïsoleerde bejaarde zoals Mirada. De drie decetralisaties dwige tot ieuwe perspectieve, meetwijze e kegetalle. Immers, gemeete moete iet allee meer wete, ze kue ook meer wete: met de ieuwe veratwoordelijkhede, kome ook ieuwe iformatiestrome e broe mee. Kortom, de doelgroep va AdV, verschilt va stad tot stad e zal door de toekomst va de decetralisaties veradere. Het i kaart brege va de doelgroep zal allee maar belagrijker worde. Daarom beschrijve we hieroder verschillede maiere om de doelgroep i kaart te brege.

23 23 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes Wat kue we? We kue de doelgroep vrij auwkeurig i kaart brege. Daar zij verschillede maiere voor. We bespreke er drie: de Piramide, het Problemeformat e het Factlab. 1. Profiele va huishoudes: de piramide LPBL maakt doelgroepaalyses per stad. Daarvoor maakt LPBL gebruik va iformatie va gemeete zelf e broe als SCP e het CBS. Op basis va die gegeves make ze ee ischattig va de totale doelgroep. Maar omdat er veel overlap zit i de gegeves va de verschillede broe oderscheide ze verschillede type huishoudes, die elkaar uitsluite. Op die maier wordt overlap voorkome. LPBL oderscheidt: Voor ee stad ziet dat er als volgt uit: 4,5% 3,6% 5,2% 1,7% Huishoudes met ee hoog risico op sociaal isolemet. Risico-gezie. Huishoudes zoder kidere met GGZ-problematiek. Zwakbegaafde e verstadelijk beperkte zoder kidere. Sociaal isolemet 84,9% Risicogezie GGZ - problematiek LVB - problematiek Rest huishoudes Figuur 1: Doelgroepaalyse LPBL voor ee grote stad 23

24 24 24 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes Natuurlijk kampe iet alle huishoudes met dezelfde problematiek. Om oderscheid te kue make tusse verschillede huishoudes e verschillede probleme, maakt LPBL gebruik va de volgede piramide. 10 cases I de top va de piramide bevide zich de 2% zwaarste multiprobleemhuishoudes. De situatie i deze huishoudes is geëscaleerd. Deze huishoudes koste gemiddeld ogeveer euro per jaar. Daaroder i de piramide bevide zich de 15%-30% procet lichtere multiprobleemhuishoudes. Deze huishoudes koste euro per jaar. De verschillede lage i de piramide vrage om verschillede aapakke. Voor de verschillede doelgroepe ziet de verdelig er als volgt uit. 50 cases (Overlastgevede) multiprobleem gezie met dwag e drag e (oodzaak) 2e lijs zorg 150 cases Buurt- e wijkgerichte social teams, wijkteams, frotlijteams, wijkaapak, gezode wijk etc. Casesload 200 cases Figuur 2: De Piramide Loketvaardige klate Volwassee GGZ Gezodheid 1e lijszorg - Huisarts, fysio, etc. - GGD Jeugd - Jeugdzorg & beschermig - Jeugdreclasserig - Jeugd GGZ - Oderwijs Zorg & Welzij - Maatschappelijk werk - Begeleid e beschermd woe - WMO - voorzieige Fiacië - SHV, ikome odersteuig Woe - Corporatie Veiligheid & Overlas - Buurtvarders, stadstoezicht, etc. - Politie & justitie

25 25 25 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes 2. Problemeformat Ee adere maier om de doelgroep i kaart te brege is met behulp va het format dat het Istituut voor Publieke Waarde otwikkeld. Het aatal probleme staat hier cetraal. Ook als daar og gee oplossig voor is gevode. I de gemeete De Haag leidde dat bijvoorbeeld tot het volgede overzicht va probleme voor ee AdV-project met ee caseload va 16 huishoudes. Als we alle probleme va al die huishoudes bij elkaar optelle, otstaat het volgede beeld: Professioals kue gedurede het traject bijhoude of het aatal probleme toe of afeemt. Deze maier zegt dus iet zozeer iets over de totale omvag va de doelgroep, maar meer iets over de probleme die huishoudes i ee bepaalde stad hebbe. 4% 4% 3% 1% 2% 2% 3% 24% Fiacië Gezi Zelfredzaamheid Orgaisatie Werk Huisvestig 4% Veiligheid 4% 5% 15% Jeugdzorg Dagbestedig Gezodheid geestelijkheid 6% Oderwijs 9% 14% Gezodheid fysiek Buurt / participatie Justitie Verslavig Figuur 4: Overzicht probleemgebiede Figuur 3: het Problemeformat

26 26 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes 3. Voorzieige: Factlab I Zaastad is ee uieke methode otwikkeld om de omvag va de doelgroep i kaart te brege. Het zogeaamde Factlab. I het Factlab wordt per postcodegebied gekeke hoeveel voorzieige (dit zij bija alle iterveties e behadelige e iet allee WMO-voorzieige) er samekome. Zesedertig istellige i Zaastad e omstreke doe mee. De gemeete zelf atuurlijk (WMO-loket, sociale diest), maar ook Bureau Jeugdzorg e de verslavigszorg bijvoorbeeld. Om die rede ka Zaastad zeer auwkeurig per wijk zie i welke mate welke probleme voorkome. Het systeem is dus fijmaziger da de systeme die we hierbove oemde. Omdat er per voorzieig gekeke wordt. Zie hier bijvoorbeeld voor het volgede: Daaraast weet Zaastad i welke wijke, welke voorzieige samekome. Dat is oodzakelijke iformatie om bijvoorbeeld wijkteams same te stelle. Ook weet Zaastad welke combiatie va voorzieige i potetie i de toekomst veel gaa koste. I totaal ruim zij er voorzieige verstrekt door alle deelemede partije I totaal zij er ruim huishoudes met voorzieig(e) Va alle Zaase huishoudes heeft 24% mistes éé voorzieig Va alle Zaase huishoudes heeft 14% mistes twee voorzieige Va alle huishoudes met ee aatal gegeves. voorzieig, heeft 59% mistes twee voorzieige of meer Va alle huishoudes heeft 33% drie voorzieige of meer Er bestaa dus verschillede maiere om de doelgroep e de probleme waar ze mee kampe i kaart te brege. Met behulp va profiele, va aatalle probleme e met behulp met aatalle voorzieige. Wie wil bezuiige, zal vooral aar de koste e bate per huishoude kijke. Wie overlap wil voorkome, doet er verstadig aa het aatal voorzieige per huishoude i kaart te brege. E wie probleme wil oplosse, kijkt vooral aar het aatal probleme per huishoude. Deze maiere va werke hebbe zich uitgebreid i de praktijk beweze. Toch zie we i de praktijk vaak dat de doelgroep voor wat betreft aard e omvag og lag iet beked is. Soms komt dat omdat pilots ee afgebakede caseload hebbe, ee adere keer omdat gemeete iet wete waar ze moete begie, of omdat istellige gee iformatie wille dele. 26

27 27 27 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes Wat wille we? 1. Adequate iformatie huishoudig Wat we wille is dat de AdV va de toekomst meer op gegeves gebaseerd is. Ee structurele aapak vergt ee structurele vorm va maagemetiformatie. Pas da kue stede hu aapakke verbetere e bovedie: ook echt vergelijke. Immers, zoder gegeves gee ziige bechmarks e prestatieidicatore. De aapakke die we hierbove beschreve zij daarvoor bijzoder kasrijk. Het verzamele va gegeves wordt met ame met het oog op de decetralisaties steeds belagrijker. 2. Kwatitatief i plaats va kwalitatief Natuurlijk. De Achter-de-Voordeur-aapak is begoe met casuïstiek. Achter de voordeur moet maatwerk geleverd worde. E maatwerk staat i pricipe haaks op geeralisere op basis va kwatitatieve gegeves. Nu de gemeete steeds meer veratwoordelijkhede krijgt is dat echter wel odig om AdV structureel te verduurzame. Niet allee moete gegeves verzameld worde, gegeves moete ook bijgehoude worde op basis va moitorig. Daarvoor moete we aast kwalitatieve casebeschrijvige ook meer kwatitatieve gegeves verzamele. 3. Etry-exit doorbreke Tot slot is het belagrijk dat AdV de brede groep mese blijft bediee waar het voor bedoeld is. Dat gaat iet vazelf. We zie i het algemee amelijk dat eige kracht e zelfredzaamheid ook gebruikt worde voor mese die iet eige krachtig of zelfredzaam zij. Daar otstaat wat wij met Clara Pels de etry exit paradox (vaaf pagia 50) oeme. Mese worde uitgeslote va hulp e zorg omdat ze het gedrag vertoe op basis waarva ze i begisel juist recht hadde op die voorzieig. Dus jogere met gedragsprobleme worde uit ee traject voor jogere met gedragsprobleme gezet, omdat ze zich iet gedrage. Drugsgebruikers worde uit verslavigskliieke gezet omdat ze drugs blijve gebruike. E mese worde uit de schuldsaerig gezet omdat ze ieuwe schulde aagaa of omdat ze gee aflossigscapaciteit hebbe. Vaak is dit begrijpelijk. Jogere die zich blijve misdrage, kue het groepsproces verstore. Mese die schulde blijve make, frustrere de schuldsaerig. Maar adat ze uit ee traject of programma zij gezet, blijft er weiig meer over. Daaraast, wie iet stijgt op de participatieladder, of carrière maakt bie de zelfredzaamheidsmatrix zal de prestatiecurve va ee istellig iet doe stijge. Terwijl we wete dat het voor veel mese al ee hele prestatie is als ze iet zozeer stijge, maar stabilisere. Dat ze iet zozeer vorderige make, maar dat hu situatie iet slechter wordt. Ze begeve zich i ee eerwaartse spiraal. Het doorbreke daarva door hezelf, door professioals, is al ee prestatie op zich.

28 28 28 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes Maar i tijde va targets, prestatie-idicatore e afrekeigsprotocolle, is daar mider aadacht voor. We zie vooral graag dat mese stijge, vooruitgaa. Dat is begrijpelijk, maar het leidt er ook toe dat het stabilisere va huishoudes mider gewaardeerd wordt. Er vidt creamig plaatsvidt, om het Michael Lipsky te spreke. Huishoudes met de kleiste kas op verbeterig, zulle mider sel geholpe, of aa ee adere partij doorverweze worde. Casusoderzoek zal dus altijd odig blijve om vrage aa de data te kue stelle. Deze etry exit paradox ka bijvoorbeeld volstrekt ozichtbaar blijve i statistieke. Allee door mese met probleme kwalitatief te volge, kom je erachter. Juist AdV ka ee rol spele bij het doorbreke va die paradox.

29 29 29 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes Wat is daarvoor odig? 1. Dele gegeves Wat is er odig voor ee adequate AdV-iformatiehuishoudig? Te eerste is het odig dat istellige gegeves dele. E we wete allemaal dat daar ee groot probleem zit. Toch late de voorbeelde zie dat het iet omogelijk is. Wel kost het vaak veel eergie. Natuurlijk gaa istellige zorgvuldig om met hu gegeves. E atuurlijk is iformatie ee asset i ee iformatiesamelevig: gegeves zij geld waard. E atuurlijk is het zo dat gemeete op basis va die gegeves kue besluite om mider geld aa partij x of y te geve. Maar we moete aa ee grotere vraag zie te voldoe met mider geld. Dat beteket dat we iet zoder iformatie kue. Immers, zoder getalle zulle terme als eige kracht, eige veratwoordelijkheid e zelfredzaamheid, maar ook regie, coördiatie e doorzettigsmacht vooral abstracties blijve. Bij het volwasse worde va ieder beleidsdomei hoort ee volwasse iformatiehuishoudig. 2. Eige beheer I ee aatal stede hebbe we gezie dat huishoudes i staat worde gesteld om hu eige gegeves te behere. E dus ook moge bepale wie dat dossier iziet e wie iet. Alle lije, kokers e hulpverleers kome same i het huishoudes. Het lijkt dus logisch om daar het dossier same te late kome. Veel stede zij al aa het experimetere met ee dossier i eige beheer. De gemeete Amsterdam liet i 2012 ee haalbaarheidsstudie doe. 3. Otwikkele opdrachtgeverschap Maar iet allee het dele va iformatie tusse istellige, ook het dele va iformatie tusse de istellige e de gemeete wordt met de decetralisaties steeds belagrijker. Daarbij hoort ook het besef dat gemeete iet meer zozeer ee gelijkwaardige parter i ee etwerk va istellige zij, maar dat de gemeete uiteidelijk ook de opdrachtgever wordt. Dat beteket dat de relatie tusse gemeete e istellige veradert va ee horizotale relatie tusse parters i ee meer verticale relatie tusse opdrachtgever e opdrachtemer. Bij goed opdrachtgeverschap hoort dat de opdrachtgever aageeft welke iformatie om welke rede gewest is va de opdrachtemer. Goed opdrachtemerschap vereist iet veel meer da dat die iformatie ook daadwerkelijk geleverd wordt. Gemeete moete i hu ieuwe rol ee visie e hadeligsrepertoir otwikkele dat past bij opdrachtgeverschap.

30 30 30 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 2 Huishoudes Voor adequate hulpverleig aa idividuele huishoudes is het vooral va belag dat istellige oderlig iformatie dele. Voor ee adequate ikoop va hulp-, zorg- e diestverleig e ee effectieve decetralisatie e trasformatie, is het vooral va belag dat de gemeete beschikt over adequate iformatie e gegeves. 4. Doorbreke eerwaartse spiraal als prestatie Tot slot is het odig dat we het doorbreke va ee eerwaartse spiraal als prestatie defiiëre. Dat we erkee dat het stabilisere va huishoudes ee prestatie op zich is. E dat professioals dat dus ook i de Zelfredzaamheidsmatrix of op de participatieladder kue aagegeve. We moete erkee dat sommige huishoudes altijd wel eige vorm va hulp-, zorg- e diestverleig odig zulle blijve hebbe. Hoe hard de huishoudes e de professioals hu best ook doe. Daarmee kue we hierbove beschreve etry-exit paradox aar het verlede verwijze.

31 31 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 3 Professioals Professioals We wete dat professioals i verschillede mate geschikt zij voor AdV-aapakke. Ook wete we dat het (og) gee vak is dat je op school leert. Best persos zij dit i de praktijk geworde. We kue de kracht va AdV-professioals beschrijve e teste aa de had va competetieprofiele. We wille verschille, zoals geeralist-specialist // eigekrachtiterveiëre // verkokert-itegraal, holistisch lere bekijke. Dat beteket dat het altijd om het schakele tusse beide kate va de medaille gaat. Wat is daar voor odig? We moete ruimte e tijd biede om te lere We moete iet allee uitvoerigs, maar ook Beleids-, maagemet-, e bestuurscompeteties formulere e gebruike We moete de Adv va de toekomst zie als leeromgevig 31 Wat moete we kue?

32 32 32 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 3 Professioals Wat wete we? We wete dat AdV feitelijk ee ieuw vakgebied is. Ee vakgebied dat de afgelope jare i de praktijk is uitgehakt. Natuurlijk zij er professioals die er zeer geschikt voor zij, maar dat zij autodidacte. Er bestaat gee opleidig voor AdV-professioals. Het is gee vak dat je op school ka lere. Best persos zij goed geworde i de praktijk. E die zij relatief schaars. Overal ter lade zij mese op zoek aar best persos, maar mese die echt otzette goed zij i het achter de voordeur itegraal werke, dat zij er iet heel veel. We moete die mese opleide. What s i a ame? De woorde staa os i de weg! Overal waar de oermese ee woord eerzette, meede zij ee otdekkig te hebbe gedaa. Hoe aders was het i werkelijkheid! Zij hadde ee probleem aageroerd, e terwijl zij i de waa verkeerde het te hebbe opgelost, hadde zij ee belemmerig voor de oplossig geschape. (Friedrich Nietzsche 1881) Zoveel professioals, zoveel ame. Ee eeduidige aam voor de professioal i AdV-aapakke is iet te vide. Zo kee we de geeralist, de frotlijwerker, de geziscoach e de wijkcoach. Maar we hebbe ook og de sociaal werker maatschappelijke odersteuig, de brede sociale professioal, e de welzijswerker ieuwe stijl. Daaraast zij er ook og regisseurs, casemaagers, sociale huisartse, coördiatore, buurtcociërges, casemaagers, casushouders, et cetera. Wat zegt het eigelijk dat er og gee eeduidige aam is otstaa? I ieder geval dat het vak og i otwikkelig is. Dat de AdV-professioal zich og uit moet kristallisere. E dat daar ruimte voor is zolag de aam e bijbehorede take og iet vast staat. Maar de vele ame vertelle os ook iets aders. Iedere professioal defiieert de verschillede fucties op zij eige maier. E ee belagrijk oderdeel va deze defiities is vaak de sector, diest of istellig va waaruit de specifieke fuctie is otwikkeld. De geziscoach is va het CJG. De casemaager va de sociale diest e de frotlijwerker va dat experimet uit de wijk. Op die maier vertolke de vele ame de versipperig va het veld. Versipperig die te dele og bestaat. Vraag aa ee zaal va 40 professioals wat ee regisseur, of ee geeralist doet e je krijgt 40 verschillede atwoorde. Met ee ieuw woord losse we versipperig iet op. Sterker og, de kas bestaat dat je de versipperig verhult e daarmee versterkt. Wij voege aa al die ame og ee aam toe. De AdV-professioal. Waarom? Niet omdat we deke dat die term beter of aders uitdrukt waar het om gaat. Wel omdat we weg wille blijve uit defiitiekwesties vauit sectorale beaderige e het boek eigszis leesbaar wille houde. E omdat we vide dat het AdV-domei volwasse is geworde.

33 33 33 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 3 Professioals Wat maakt AdV tot ee ieuwe professioele disciplie? Te eerste het feit dat professioals holistisch moete kijke. Daarmee bedoele we dat ze aar alle probleme kijke i het huishoude, e iet allee aar de disciplie waari ze opgeleid zij. Of allee aar het aabod va de istellig waar ze op de loolijst staa. Dat klikt vazelfspreked, maar is het zeker iet. Neem ee gezi waarva de vader wordt otslage. Na ee half jaar heeft hij og steeds gee ieuwe baa. Hij wordt depressief, gaat drike. E a verloop va tijd verwaarloost hij zij opvoedede veratwoordelijkhede. Ook bedreigt hij steeds vaker zij vrouw. De situatie gaat va kwaad tot erger e op ee gegeve momet is er sprake va huiselijk geweld. De ma krijgt ee straatverbod. Zij vrouw e kidere kome i de oodopvag terecht. Voor dit gezi hage alle probleme met elkaar same. Er bestaat ee causale relatie tusse otslag, depressie, verslavig, geweld e oodopvag. I de wereld die we geschape hebbe, isolere we de verschillede probleme va elkaar. Het UWV e a verloop va tijd de sociale diest, otferme zich over zij werkloosheid. Het meldput huiselijk geweld buigt zich over de mishadelig. De opvoedigsodersteuer, e a verloop va tijd Bureau Jeugdzorg, wake over zij relatie met zij kidere. De verslavigszorg gaat aa de slag met zij drakverslavig. Niemad lijkt veratwoordelijk voor het helpe oplosse va het geheel va de probleme. Terwijl de probleme allee als geheel, itegraal opgelost kue worde. De ieuwe AdVprofessioal moet de probleme i ieder geval i samehag beschouwe. Dat is de ker va de ieuwe disciplie. Daaraast gaat de AdV-professioal i eerste istatie uit va de eige kracht va het gezi. Niet het aabod va istellige staat cetraal, maar de vraag va het gezi. Natuurlijk is die vraag iet altijd eve duidelijk. Maar de AdV-professioal ka ee belagrijke rol spele bij het verheldere va die vraag. Vervolges kijkt de AdV-professioal of het gezi zelf ka bijdrage aa ee oplossig. Dat beteket dat de AdV-professioal zolag mogelijk op zij of haar hade moet blijve zitte zoals dat heet. Tegelijkertijd moet de AdV-professioal i actie kome als het gezi er zelf iet uitkomt. Dat levert dus ee merkwaardige tegestellig op. De professioal moet actief op zij hade zitte, heet het da. Ook hiervoor geldt: dat is ee ieuwe competetie die i ee veld met professioals die zij opgeleid om hulp te verlee iet veel zal voorkome. Daaraast bestaat het risico dat professioals dit juist als ee rede zie om iet te hadele. Dat moete ze toch zelf doe? Daar be ik toch iet veratwoordelijk voor?, heet het da. Actief op je hade zitte klikt paradoxaal. I de praktijk zal moete blijke hoe het uitpakt. Omgaa met tegegestelde eise lijkt i ieder geval ee belagrijke competetie voor de AdV-professioal va de toekomst. Er zij verschillede fuctieprofiele opgesteld voor de AdV-professioal. Wijlad e De Goede e Vlaar, Kluft e Liefhebber (Movisie) hebbe allemaal agedacht over het competetieprofiel va de AdV-professioal.

34 34 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 3 Professioals Competeties Sociaal Werker Maatschappelijke odersteuig: Vlaar, Kluft e Liefhebber (Movisie) Competeties zij ee aascherpig va de beroepestructuur va de belagrijkste sociaal agogische beroepe uit Competeties zij aagescherpt aa de had va de eise e otwikkelige die de WMO aa het veld stelt. Versterkt eige kracht e zelfregie Stimuleert veratwoordelijk gedrag Is zichtbaar e gaat op mese af Verheldert vrage e behoefte Verbidt gezamelijke e idividuele aapak Stuurt aa op betrokkeheid e participatie Werkt same e versterkt etwerke Beweegt zich i uiteelopede systeme Doorziet verhoudige e aticipeert op veraderige Beut professioele ruimte e is oderemed Competetieprofiel va de geeralist Wijlad e De Goede. Competeties zij otwikkeld aa de had va 10 best persos te oderzoeke op hu competeties aa de had va de TMA Methode. 1. Creativiteit 2. Zelfotwikkelig 3. Durf 4. Coache 5. Samewerke 6. Netwerke 7. Aapassigsvermoge 8. Iovered vermoge 9. (extra mpg) Overtuigigskracht 34

35 35 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 3 Professioals Bureaucratische competeties Daaraast wille we op deze plek og bureaucratische competeties toevoege. Als de AdV-professioal erges zeker mee te make krijgt, da is het bureaucratie. Zoals de Natioale Ombudsma olags i zij jaarverslag meldde is de Nederladse bureaucratie imiddels ee diploma-bureaucratie. Je hebt bija ee uiversitaire opleidig odig om de bureaucratie te doorgrode. I adere woorde, omgaa met bureaucratie is ee vak. Voor de AdV-professioal beteket dat, dat bureaucratische competeties oodzaak zij. Wij oderscheide: Het kemerk va de AdV-professioal is dat hij of zij voortdured tusse verschillede uiterste beweegt. We zie de volgede dilemma s die het werk va de AdV-professioal defiiëre: Eé probleem meerdere probleme Discipliaire blik holistische blik Aabod istellige vraag huishoude Ruimte pakke ruimte krijge Iterveiëre activere Regels volge regels iterpretere Adequate keis va de begisele va behoorlijk bestuur; Voldoede juridische keis om wetgevig te iterpretere; Wete hoe de haze lope (hoe werke procedures?); Istitutioele keis (Bij welke istellig moet je waeer zij?); Effectief gebruik make va discretioaire ruimte (Zie ook het volgede hoofdstuk); De ideale AdV-professioal weet professioeel met deze dilemma s om te gaa. Zij of haar copig strategy is de voorwaarde voor kwaliteit. Omgaa met tegestrijdighede i ee wereld die heldere e duidelijke beslissige verlagt. Dat is de opgave va de AdV-professioal. 35

36 36 36 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 3 Professioals Wat kue we? Het begrippepaar geeralist specialist vat de bovestaade dilemma s same. Dat begrippepaar is aa discussie oderhevig. Het feit dat de AdVprofessioal og gee officiële (lees gecertificeerde) disciplie is, draagt er toe bij dat die discussie gevoerd blijft worde. Toch is het u tijd om daar ee voorlopig eide aa te make. Specialisme zulle odig blijve. Ook i de toekomst. Jeugdbeschermers, psychiaters, orthopedagoge, maar ook schuldsaeerders (WSNP) e adere tweedelijs voorzieige, zij ee voorwaarde voor ee sluited zorgsysteem. Maar mese die breed kue kijke e ee diagose va het hele huishoude kue make, zij ook odig. I veel gemeete werke professioals met éé gezi, éé pla, éé regisseur. Idealiter past daar ook og éé budget bij. I de praktijk is dat vooral ee dekmodel. Plae waari alle gezisprobleme va ee oplossig worde voorzie, zij schaars. Wel zie we i veel stede dat teamlede zich i het gezi als geeralist opstelle, e i het team als specialist. Het volgede voorbeeld maakt dat duidelijk. I ee grote stad vorme ee jeugdbeschermer, ee leerplichtambteaar, ee schuldhulpverleer e ee maatschappelijk werker gezamelijk ee zogeaamd MPG-team. Alle hebbe ze ee caseload va 15 gezie. Als casuscoördiator zij ze veratwoordelijk voor het feit dat er voor ieder gezi ee pla gemaakt wordt. De jeugdbeschermer is olags voor de tweede keer bij ee va haar gezie geweest. Ze otdekt dat er opvoedigsprobleme zij, maar ook dat er schulde zij. De relatie tusse ouders e kidere vorme haar specialisme. Ze weet wat ze daar aa moet doe. Ze weet echter iet precies wat het verschil is tusse bewidvoerig, budgetterig, schuldhulpverleig, ee mielijk traject e de Wet Schuldsaerig Natuurlijke Persoe. Om die rede bregt ze tijdes het wekelijkse casusoverleg de schulde va het gezi ter sprake. De schuldhulpverleer i het team geeft aa dat ee mielijk traject i combiatie met budgetbeheer, waarschijlijk de beste oplossig is voor dit gezi. Dat eemt ze mee i het pla dat ze met het gezi opstelt. De budgetbeheerder bregt vervolges zij casus i. Hij heeft te make met ee gezi dat schulde heeft e aageeft dat ze moeite hebbe met het opvoede va de kidere. Dat costateerde hij zelf ook, tijdes het bezoek aa het gezi. Naar aaleidig va zij verhaal geeft de jeugdbeschermer aa, dat het er op zich goed uitziet. Daaraast krijgt de budgetbeheerder specifieke tips mee om het gezi aa de opvoedprobleme te kue late werke. Als hij er iet uitkomt, zal de jeugdbeschermer zelf de volgede keer mee gaa. Zowel de jeugdbeschermer als de schuldhulpverleer zij geeralist i het gezi e specialist i het team. Ze versterke elkaar waar odig.

37 37 37 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 3 Professioals De vraag is dus iet of je geeralist of specialist bet, maar waeer je je opstelt als geeralist of specialist. Wat we zie is dat professioals vooral tijdes teamoverlegge geeralistisch lere kijke. Ook otdekke ze hoe probleme met elkaar samehage. Ze lere dus o the job wat het is om geeralist te zij. Immers, de jeugdbeschermer weet de volgede keer meer over de verschillede oplossige voor schuldeproblematiek. De schuldhulpverleer leert meer over opvoedigsprobleme. Teams met verschillede expertise waari professioals verschillede rolle kue spele, zij ee oodzakelijke voorwaarde voor ee effectieve AdV. De keis va methode e techieke is zo uitgebreid dat iemad ooit alle disciplies zal beheerse. Dat hoeft ook iet. Wat wat wel ka is lere breed probleme te sigalere. E iet allee vauit de disciplie die past bij de istellig waar iemad werkt, e waar mese i opgeleid zij. Eige kracht Net als tusse geeralist e specialist moete professioals ook kue schakele tusse iterveiëre e eige kracht stimulere. We wete dat huishoudes goed geholpe zij met het betrekke va hu eige kracht e etwerk bij het zoeke aar oplossige. Maar we wete ook dat er veel huishoudes i probleme kome juist doordat het ze aa eige kracht e ee etwerk otbreekt. Daarom moete professioals schakele. Tusse op je hade zitte, aast iemad staa e voor iemad z probleme oplosse. Eigelijk doe AdV-professioals gewoo wat odig is. Als iemad z eige probleme iet ka oplosse doe AdV-professioals dat. Als hij of zij dit mogelijk wel ka lere ze hem of haar hoe dat moet. I Trasformere voor gevorderde otwerpt Eelke Blokker daar ee methode voor. Het is iet zo dat de professioal alles op moet losse, of het huishoude. Het gaat om de vraag wat het huishoude ka doe e wat de professioal moet doe om dat mogelijk te make.

38 38 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 3 Professioals Wat wille we? 1. AdV als volwaardige disciplie AdV moet ee volwaardige professioele disciplie worde i de juiste zi va het woord. Het moet ee erked vak worde. Ee vak dat je kut lere. Ee vak dat ee bepaalde kwaliteitsstadaard heeft. Maar hoe leer je dat vak? E vooral: waar? De toekomst va AdV hagt af va mese die holistisch kue kijke. 2. Holistisch hadele cetraal Vauit die holistische blik kue professioals holistisch lere hadele. Oftewel, lere schakele. Schakele tusse geeralist e specialist, ekelvoudige e meervoudige problematiek, aabod va istellige e vraag va het huishoude, iterveiëre e op je hade zitte. Schakele, schakele, schakele, is het devies. 3. Opleide i opleidige e o the job Er zij mese die dat zichzelf hebbe aageleerd. Vaak zij dit professioals met jarelage ervarig. Het is mooi e goed dat ze er zij, maar daar kue we gee toekomst op bouwe. We zulle mese moete opleide die ook geeralistisch kue kijke e hadele. Die aast ee bepaald specialisme ook breed kue ischatte wat er i ee huishoude aa de had is. Deels gebeurt dat u op de werkvloer. Voor ee ader deel zal dat ook i opleidige moete gebeure. Opleidige voor ee ieuwe geeratie AdV professioals. Immers, jog geleerd, oud gedaa zal hier ook gelde. Dat eemt iet weg dat de praktijk altijd de beste leerschool zal blijve. Om AdV-professioals i de toekomst op te leide is er behoefte aa: Meer aadacht voor AdV bie curricula op Mbo (doe), Hbo (doe / deke) e uiversitair iveau voor de AdV-professioal va de toekomst. Uitgebreide stageplekke voor de AdV-professioal va de toekomst i AdV-teams Aadacht voor holistisch kijke e hadele bij adere disciplies; Het besef dat iet iederee is op te leide tot AdV-professioal; Traiig e coachig o the job; Niet allee professioals i de uitvoerig moete lere schakele e holistisch kijke. De hele orgaisatie moet mee lere op beleids- e bestuursiveau. De lerede orgaisatie bespreke we i hoofdstuk 6. De lerede professioal bevidt zich iet allee i de uitvoerig. Die bevidt zich i de hele orgaisatie. Professioals i de hele orgaisatie moete lere schakele e sture op het hateerbaar make va de dilemma s i de uitvoerig. 38

39 39 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 3 Professioals Wat is daar voor odig? 1. Ruimte o the job Professioals hebbe ruimte odig om te lere schakele. Ze moete kue blijve doe wat odig is achter de voordeur. Allee da lere ze waeer ze geeralist of specialist moete zij. Op hu hade moete zitte of iterveiëre. Beide kate va de medaille moete bedied kue worde om te lere. Ruimte om holistisch te hadele e ruimte i tijd om te lere. 2. Beleids- e bestuurscompeteties Wat is daarvoor odig op beleidsiveau e bestuursiveau? Welke competeties hebbe beleidsmakers e bestuurders odig om uitvoerders de ruimte te geve om te lere? Die vraag stelle gemeete zich zelde. Misschie i algemee zi, maar zelde te opzichte va ee specifiek beleidsveld zoals AdV. Om AdV door te kue otwikkele is de beatwoordig va die vraag de komede jare va belag. 3. Leeromgevig Daarvoor is het odig dat we AdV iet allee zie als ee effectief istrumet voor mese met meerdere probleme, maar ook als leeromgevig. Ee leeromgevig waari professioals steeds beter lere om gezamelijk, met elkaar e met het huishoude, probleme op te losse. Dat ka door tijd i te ruime voor reflectiesessies e coachig, maar ook door keis e ervarig tusse verschillede teams uit te wissele. Ladelijke leeretwerke zoals het leeretwerk AdV/MPG kue verder worde uitgebouwd. Daarom pleite we aast meer aadacht bie formele opleidige voor de AdV-professioal va de toekomst, e learig o the job voor: Commuities of practice: uitvoerede teams die op elkaar reflectere e same otwikkele Coachig: ervare AdV-ers coache ieuwkomers Ervarigslere: de praktijk is de beste aaleidig om ervarig op te doe e expliciet te lere Doorlere: het besef dat lere ooit ophoudt. Iederee moet blijved blijve lere Otwikkele va ee competetieprofiel voor beleidsmakers e bestuurders die zich met AdV bezig houde 39

40 40 40 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 3 Professioals 4. Besef schaarste We moete os cotiu blijve beseffe dat competeties die bij de geeralist passe, schaars zij. Daaraast is het otwikkelpotetieel va professioals iet automatisch voldoede om uit de groeie tot succesvolle ADV-er. Het is ee bijzoder vak, voor mese met bijzodere talete.

41 41 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 4 Regels e Ruimte Regels e Ruimte We wete dat ee woud aa wette, regels e procedures, bepaalde oderdele va ee succesvolle AdV-aapak mogelijk make. Aa de adere kat vorme wette, regels e procedures kelpute of belemmerige. Professioals kue creatief om kelpute e belemmerige hee werke. We wille kelpute e belemmerige die veel tijd e eergie koste structureel oplosse. E we wille voorkome dat de ruimte die met de drie-d s meekomt zo wordt dichtgeregeld dat er meer structurele kelpute e belemmerige otstaa. Daarvoor is het odig dat gemeete beleidsmatig e bestuurlijk uitzoderlige lere make e iet allee i de uitvoerig. We moete ogelijke gevalle vooral aar de aard va hu ogelijkheid behadele. 41 Wat moge we e wat moete we?

42 42 42 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 4 Regels e Ruimte WAT WETEN WE? Vaak hebbe we het, als we het over admiistratieve laste hebbe, over wette die i de weg zitte. Maar mistes zo vaak gaat het om bezware, om met Elschot te spreke. Lag iet altijd zij het formele wette die i de weg zitte. We oderscheide verschillede type regels. Hieroder bespreke we ze. Formele e iformele regels Uit De Rotode va Hamed wete we dat er ruimte odig is om maatwerk te biede voor mese met meerdere probleme. Ruimte op uitvoerigsiveau, maar ook op beleids- e politiek iveau. De metafoor va de Dout is og steeds oovertroffe als het gaat om ruimte, discretioaire ruimte, voor professioals. Filosoof Roald Dworki, mutte de metafoor. Hij schreef: Discretio, like the hole i a doughut, does ot exist except as a idea left ope by a surroudig belt of restrictio. Ruimte ka iet otstaa, zoder de regels e het beleid eromhee. Soms hebbe professioals geoeg aa de regels om probleme op te losse, soms hebbe ze ruimte odig om maatwerk te levere. Ze moete permaet schakele tusse het gat i de dout e de rig va regels die de ruimte omsluit. Maar die ruimte otstaat iet vazelf. Sterker og, de auteurs va De Rotode va Hamed wijze er op dat die ruimte zo sel hij erges bestaat, dichtgeregeld (pagia 50 vaaf 3.5) wordt. Zij gige op zoek aar atioale wette e regels die maatwerk i de weg stode, maar kwame er al sel achter dat lokale istellige e gemeete eige ruimte dichtregele. Beleidsmatig otwikkele gemeete e istellige targets, procedures e beleidsregels. Daari legge ze bijvoorbeeld vast hoe lag ee professioal welk type hulp-, zorg- of diestverleig mag biede. Op uitvoerigsiveau otstaa vervolges gedragsregels. Daaroder verstaa we iformele afsprake e regels die het hadele sture. Zo doe we dat u eemaal iet, heet het da. Of, we kue atuurlijk gee uitzoderig gaa make, of laat die mese eerst zelf maar ees ee stap zette. Deze iformele regels biede vooral mogelijkhede om gee uitzoderig te make, gee maatwerk te levere. Het zij zogeaamde exclusieve gedragsregels, omdat ze huishoudes uitsluite. Waarom doe professioals dat? De verklarig schuilt i het feit dat er te weiig rugdekkig bestaat voor mese die wel ruimte opzoeke. Immers, als je ruimte zoekt, be je zelf veratwoordelijk e iet zozeer de wet of de regel die je volgt. Daarvoor moet je goed e zeker i je vel zitte. De paradox is dat die ruimte vaak weer opgevuld wordt met regels om professioals rugdekkig te geve. Zo zage we dat a Savaah tuchtrecht i de Jeugdzorg werd geïtroduceerd, om dergelijke tragedies i de toekomst te voorkome. Ee ader voorbeeld is de meldcode huiselijk geweld die professioals vaaf 1 juli 2013 verplicht gebruike. Eerzijds is huiselijk geweld zo complex dat de oplossig erva auwelijks i regels te vage is. Ruimte voor professioals is oodzaak om te kue hadele. Aderzijds costatere beleidsmakers dat juist dat iet effectief gebeurt, e dus komt er ee ieuwe regel i de vorm va ee verplichte code.

43 43 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 4 Regels e Ruimte Exclusieve beleidsregels Deze zogeaamde exclusieve beleidsregels kue maatwerk i de weg staa. Neem bijvoorbeeld het daklozebeleid. Iedere gemeete heeft wel i ee beleidsota staa dat vrouwe of mae met kidere iet op straat moge leve. Toch komt dit i de praktijk og geregeld voor. Veel beleidsregels staa opvag amelijk i de weg. Om er ee paar te oeme: Regiobidig Niet gereguleerde schulde Kidere zoder verblijfsverguig Er zij gemeete die het pricipe va regiobidig hatere. Deze gemeete vage allee dakloze op die ee bidig met de regio hebbe. De regio waar ee dakloze aa verbode is, is de regio waar hij of zij meer da 2 jaar igeschreve staat. Als ee vrouw met kidere iet al twee jaar igeschreve staat i de gemeete waar ze opvag zoekt, da zal de gemeete haar doorverwijze aar de gemeete waar ze wel igeschreve stod of og staat. Het pricipe va regiobidig heeft prioriteit bove gee vrouwe e kidere op straat. Het zelfde geldt voor iet gereguleerde schulde. Er zij gemeete waar afsprake met woigbouwcorporaties over het beschikbaar stelle va urgetiewoige belagrijker zij da het pricipe va gee vrouwe met kidere op straat. Als er sprake is va schulde da moete deze miimaal gereguleerd zij om i aamerkig voor ee urgetie-woig te kome. Zolag dit iet het geval is, doordat de rechter bijvoorbeeld og gee uitspraak over mogelijke WSNP heeft gedaa, blijve moeder e kid op straat staa. Alle positieve beleidsregels e gedragsregels te spijt, blijve er exclusieve beleidsregels die maatwerk i de weg staa. Beleidsregels die prioriteit krijge bove de mogelijkheid va gemeete om uitzoderige voor deze huishoudes te make. Wat er is gee wet die gemeete verbiedt om de moeders met kidere uit bovegeoemde voorbeelde op te vage. De gemeete kiest i bovestaad geval zelf welke beleidsregels prioriteit krijge. Dus ook of vrouwe e kidere al da iet opgevage worde. We zie dus dat er i de uitvoerig extra regels otstaa om af te dwige dat professioals veratwoordelijkheid eme. Terwijl er juist ruimte odig is om maatwerk te kue levere. We oeme dat de maatwerkparadox: professioals hebbe ruimte odig om maatwerk te kue levere, maar vaak itroducere beleidsmakers regels om ze die ruimte ook effectief te late beutte. De uitdagig voor de toekomst is om ee adere maier da wettelijke verplichtige te vide om professioals te stimulere. Iclusieve gedragsregels Hierbove beschreve we exclusieve gedragsregels e beleidsregels die uiteidelijk leide tot ee maatwerkparadox. Tegelijkertijd zij er de afgelope jare ook iclusieve gedragsregels e beleidsregels bijgekome. Gedragsregels die gericht zij op het wel helpe va huishoudes. Bijvoorbeeld: we late het gezi iet meer los, we zoeke et zo lag tot we erges ee mogelijkheid zie om te helpe e we doe wat odig is, desoods gaa we daarvoor over het radje hee e Ik be twetyfourseve bereikbaar 43

44 44 44 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 4 Regels e Ruimte Allemaal voorbeelde va gedragsregels waarbij het huishoudes cetraal komt te staa. Dit maakt duidelijk dat i de uitvoerig wel uitzoderige gemaakt kue worde. Of i ieder geval dat professioals mogelijkhede vide om uitzoderige te make. Sommige hulp-, zorg- e diestverleers gaa et zo lag door totdat ee passede oplossig voor het huishoude is gevode. Iclusieve beleidsregels Op beleidsiveau zie we ee soortgelijke bewegig. Niet direct over de hele liie, maar wel als we kijke aar de doelstellige waar beleidsmakers AdV op basere. I projectplae leze we da over, iet loslate, éé gezi, éé pla, éé regisseur, voorkome va escalatie, voorkome huisuitzettig, dwars door regels e kokers hee, We zie ee actiegericht vocabulaire, dat professioals stimuleert om ruimte te pakke e desoods om regels e adere barrières hee te werke. Wat er zij ook og adere barrières da regels allee. Barrières die maatwerk i de weg staa. Barrières waar hulp-, zorg- e diestverleers omhee moete werke. Wachtlijste bijvoorbeeld, of collega s die meer tijd odig hebbe da voorhade is. dwars door regels e kokers hee Fiaciële e juridische barrières De ruimte die oodzakelijk is voor maatwerk wordt iet allee dichtgeregeld. Er zij ook fiaciële e juridische beperkige. Publieke middele zij schaars. Gemeete kue ze maar éé keer uitgeve. Budgette zij dus vaak hard. Daaraast moete gemeete zich aa de wet houde. E aa begisele va behoorlijk bestuur. Hierdoor otstaa i de praktijk barrières om uitzoderige te kue make e maatwerk te levere. Er zij maar 150 urgetiewoige beschikbaar bijvoorbeeld. Of 20 plekke i de vrouweopvag. Vaak zij dergelijke schaarse voorzieige met ee woud aa juridische barrières omgeve. Je moet aa ee lage lijst (soms tegestrijdige) voorwaarde voldoe voordat je i aamerkig komt voor ee urgetie woig, of ee plek i de oodopvag. Het beperke va maatwerk is precies het doel va die barrières. Publieke middele zij immers beperkt beschikbaar e moete trasparat e gecotroleerd uitgeve worde. Daaraast moet ruimte om maatwerk te levere iet tot willekeur leide. Daardoor otstaat ee moeilijke balas. Eerzijds make middele e wette, het mogelijk om ee breed palet aa mese passede hulp-, zorg- e diestverleig aa te biede. Tegelijkertijd vorme juridische e fiaciële regels ook de beperkig om mese te helpe. Met adere woorde: de ruimte die professioals odig hebbe om mese te helpe moet fiacieel e juridisch geregeld worde. Dat wil echter iet zegge dat ze hem wete te vide e beutte. Dat moete professioals e gemeete lere. E dat is juist weer moeilijk met behulp va middele e recht af te dwige.

45 45 45 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 4 Regels e Ruimte WAT KUNNEN WE? Om kelpute hee werke Professioals i de uitvoerig zij i AdV erg creatief geworde i het zoeke e vide va oplossige. I het oplosse va probleme i ee huishoude. Maar i het bijzoder i het oplosse va kelpute die het realisere va de geweste oplossig i de weg staa. Familie Egels heeft veel probleme waaroder schulde. Ze kue iet goed met geld omgaa. Twee weke adat ze a drie jaar eidelijk het WSNP traject hebbe afgerod komt de Belastigdiest met ee heffig. Meeer Egels heeft ee dubbele heffigskortig otvage tijdes het WSNP-traject e moet 900 euro terug betale. Dit geld hebbe ze iet, maar direct weer ieuwe schulde make, is ook gee goede start. Daar komt bij dat ze de 900 euro ormaal ooit zoude hebbe gezie omdat ze va 70 euro leefgeld per week leefde. De rest va hu ikome gig aar vaste laste e schuldeisers. Maar om de Belastigdiest ka iemad hee. Ook hulpverleers e de gemeete iet. Om dit probleem op te losse, regele professioals uiteidelijk dat de sociale diest va de gemeete de 900 euro vergoedt. Dit doe ze vauit de argumetatie dat de gemeete uiteidelijk meer uitkerig had moete betale aa meeer Egels als hij maar éé keer heffigskortig had otvage. Regels te positieve aawede Professioals lere i de uitvoerig iet allee om barrières e kelpute hee te werke maar ook om regels te gebruike. Bijvoorbeeld om ee doorbraak te bewerkstellige. Daarbij gaat het om regels die vaak voor ee heel ader doel zij otworpe. Zo late ekele professioals ee huis brad-oveilig verklare. Dit is de eige weg om toegag te krijge tot ee huishoude met zorgmijders. Ook tege de wil va het huishoude i. Escalere Daaraast kue professioals steeds vaker escalere. Dat ka als de hulp-, zorg- e diestverleig echt vast dreigt te lope, met vermoedelijke erstige gevolge. Bijvoorbeeld huisuitzettig of uithuisplaatsig. Da is er ee mogelijkheid om het probleem voor te legge aa ee ambtelijk of bestuurlijk veratwoordelijke. Die kue vervolges ee doorbraak realisere door bijvoorbeeld ee uitzoderig te make of ee koop door te hakke.

46 46 46 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 4 Regels e Ruimte WAT WILLEN WE? 1. Ruimte fuctioeel aawede Met de decetralisaties krijge gemeete geld e beleidsvrijheid. Daar zitte beperkige aa. Er zij mider middele beschikbaar, da voorhee door de provicie e het Rijk aa dezelfde take is uitgegeve (efficiecykortig). Daaraast stelt het rijk kaders die de beleidsruimte aageve. Bie deze beleidsruimte moete gemeete i staat zij de efficiecykortig te realisere e de kwaliteit va hulp-, zorg- e diestverleig te verbetere. Er komt meer ruimte voor maatwerk e samewerkig door otschotte budgette, zo is de gedachte. Beleidsruimte is precies waar Achter-de-Voordeur-Aapakke jarelag aar op zoek zij. Wat los va alle verbeterige op het gebied va samewerkig e methodieke blijve verkokerde fiacierig e istitutioele belage vaak ee belemmerig om maatwerk te kue levere. De uitdagig op het gebied va regels is da ook om de ruimte die met de 3d s mee komt fuctioeel aa te wede. 2. Iformele oplossige structureel formalisere Zowel het creatief om barrières e kelpute hee werke als het escalere draagt bij aa de mogelijkheid om maatwerk te levere. Wat met behulp va deze methode echter iet ka is het structureel wegeme va de oorzaak achter ee kelput. Gemeete vide het lastig om de oplossige uit de uitvoerig (er-omhee-werke) structureel te make. Dat komt omdat deze maier va werke vooral iformeel tot stad komt. Vergelijk het met de olifatepaadjes over ee et aagelegd grasveld. De architect zag het helemaal voor zich. Ee prachtig gazo met ee promeade rodom. Maar al a de eerste week verschije er spore i het gras va mese die schui oversteke. Na ee maad is het ee zadpaadje geworde. Op dezelfde maier werke uitvoerders iformeel aar ee oplossig toe. Ze lope de olifatepaadjes tusse het formele beleid. Maar ze moete er wel iedere keer weer dezelfde moeite voor doe. Steeds weer hetzelfde verhaal bij de schulddiestverleig. Steeds weer dezelfde route bepleite. Steeds weer zegge dat het wel mag. Steeds weer zegge dat het om het gezi gaat.

47 47 47 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 4 Regels e Ruimte Natuurlijk, vaak zij olifatepaadjes iet helemaal zoals het hoort. Of, hoe we deke dat het hoort. Daardoor zij professioals iet sel geeigd de bewadelde weg als oplossig aa de grote klok te hage. Vaak dele ze dit wel op uitvoerigsiveau, met collega s, maar mider vaak met het maagemet of met de beleidsorgaisatie. Daardoor lere gemeete op beleidsiveau iet allee de omwege om kelpute hee iet kee. Ze lere ook iet wat de kelpute zij. Waar de goedbedoelde beleidsregels, professioals e oplossige die ze voor huishoudes bedeke, i de weg zitte. I theorie kue we iformele gedragsregels va formele beleidsregels e fiaciële e juridische barrières oderscheide. I de praktijk gaat dat echter iet. De situatie va huishoudes met meerdere probleme is dermate complex dat het moeilijk is om volledig te aalysere waarom bepaalde oplossige iet mogelijk zij. Vooral omdat haast vaak gebode is. Er is gee tijd om de situatie volledig te overzie. E al was die tijd er, da is het iet aaemelijk dat ee professioal alle juridische, fiaciële e beleidsregels die op de situatie va toepassig zij ket, of ka kee. Ee ma is al meerdere male uit huis gezet. Ook het tweede-kas-beleid is al mislukt. Maar op straat veroorzaakt hij mistes zoveel overlast. Zij casemaager komt er achter dat hij schizofree is, e dat hij zelde of ooit zij medicije eemt. Dat draagt er toe bij dat hij overlast veroorzaakt. Met de woigbouwcorporatie wordt afgesproke dat hij ee huis krijgt, mits hij iedere dag zij medicije eemt. I het huurcotract wordt ee passage opgeome dat hij iedere dag bij de huisartsepost zij medicije ieemt. Als hij dat iet doet, wordt het cotract ogeldig verklaard. Het blijkt te werke. Legaal is het auwelijks. I het huurcotract wordt ee passage opgeome dat hij iedere dag bij de huisartsepost zij medicije ieemt. 3. Ruimte ope houde We wille de beleidsruimte die met de decetralisaties mee komt fuctioeel irichte. Wat we wete dat die ruimte igericht moet e gaat worde. Ruimte voor maatwerk is ee mooie term. Maar die ruimte otstaat iet vazelf. De eigig is eerder ruimte dicht te regele zodat gee willekeur otstaat e gee fiaciële risico s.

48 48 48 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 4 Regels e Ruimte WAT IS DAAR VOOR NODIG? 1. Ogelijke gevalle behadele aarmate ze verschille Het gelijk behadele va gelijke gevalle staat beleidsmakers e professioals scherp op het etvlies. Niet allee is het ee va de belagrijkste artikele uit oze grodwet, i Nederlad vide we het ook i culturele zi belagrijk dat we iet te veel va elkaar verschille. Voor professioals echter, staat die gedachte maatwerk vaak i de weg. Waarom dit gezi wel e het gezi aa de overkat iet? of We kue voor he echt gee uitzoderig make heet het da. Het legitimere va verschil is ee lastige kwestie. Maar u doe professioals i orgaisaties vaak of gelijke gevalle gelijk zij, terwijl ze dat iet zij. Dat moet aders. Immers, het projectere va gelijke oplossige op ogelijke gevalle, leidt ook tot ogelijkheid. Waar professioals i de uitvoerig tege aalope is dat ze zelde expliciet ogelijke gevalle ogelijk kue behadele. Daarom doe ze dat impliciet e iformeel, stiekem eigelijk. Dit impliciete karakter heeft absoluut ee voordeel. Wat veel beslissige zoude expliciet iet of ooit geome zij. Maar deze maier va werke houdt ook ee cultuur i stad waari we alles wat iet via de koiklijke weg verloopt impliciet houde, liever voor os zelf houde e zeker iet aar buite brege. Dit beperkt het leervermoge. Zeker waar het gaat om de mogelijkhede om uitzoderige te moge make. Dat blijft ee impliciete uitzoderig. Toch zegt het recht ook dat overhede ogelijke gevalle moete behadele aarmate ze verschille. Dat lijkt het legitimere va maatwerk juist eevoudiger te make. Maar omdat professioals e beleidsmakers gewed zij om gelijkheid als uitgagsput te eme, i plaats va verschil, gebeurt dit og iet. Toch zal ogelijk behadele aarmate mese verschille i het kader va de decetralisaties steeds belagrijker worde. Naar het zich laat aazie gaat het compesatiebegisel ee belagrijke rol spele i de decetralisaties. Het compesatiebegisel maakt maatwerk beter mogelijk da recht op zorg. Dat komt omdat het recht op zorg stadaard oplossige koppelde aa overeekomstige afwijkige. Het compesatiebegisel maakt het mogelijk om aar de specifieke cotext va iemad te kijke e mese op basis daarva te compesere. Verschille worde da belagrijker da overeekomste. Dat is precies wat er aa de WMO-keuketafel ka gaa gebeure: het behadele va ogelijke gevalle aarmate ze verschille.

49 49 49 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 4 Regels e Ruimte Vooral omdat de schaduwzijde va maatwerk willekeur heet. 3. Professioeel oordeel professioal e overtuigigskracht bestuurders We zie dus dat er eerzijds maatwerk odig is, aa de adere kat beteket dat ook dat de gemeete aders moet gaa adeke over itere e extere veratwoordigsmechaisme. Het legitimere va maatwerk is mider eevoudig, da het legitimere va ee stadaard behadelig. De itere legitimatie zal vooral eerkome op het oordeel va de professioal (i plaats va de uitkomst va ee protocol). E de extere legitimatie zal eer kome op de overtuigigskracht va wethouders e bestuurders. 2. Explicitere va verschille Met de adruk op ka gaa gebeure. Immers, het explicitere va verschille zit iet allee professioals e beleidsmakers, maar ook bestuurders e politici vaak iet i het bloed. Zeker i ee media-gelade democratie zoals we die vadaag de dag kee, bestaat altijd de kas dat wethouders hu keuze voor de aapak va gezi x of gezi y moete toelichte voor de televisiecamera s. Wie stadaard maatwerk levert, ka iet verwijze aar regels e protocolle die zij gevolgd, maar zal het hadele moete legitimere met het professioele oordeel va de professioal. Dat beteket dat professioals e beleidsmakers moete lere ee professioele afwegig te make. Immers, maatwerk e het ogelijk behadele va ogelijke gevalle beteket dat ee oordeel meer ee persoolijk besluit is da het resultaat va ee procedure of de volgede stap i ee protocol. Niet de regels zij leided, maar professioele keuzes. Dat maakt maatwerk ook kwetsbaar. Vooral omdat de schaduwzijde va maatwerk willekeur heet. Nieuwe maiere va veratwoorde Kortom, het is odig dat we gaa adeke over ieuwe maiere va veratwoorde. Maiere va veratwoorde die het legitimere va verschil mogelijk make. Dat is ee oodzakelijke voorwaarde om het compesatiebegisel hade e voete te geve. Het volgede hoofdstuk gaat daar over.

50 50 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 5 Fiacië Fiacië We wete steeds beter wat AdV kost e oplevert. We kue aa de had va MKBA s verzilverig e ieuw voor oud i beeld brege. We wille ook keuzes gaa make tusse dieste e istellige op basis va verzilverig e ieuw voor oud. Wie moet het met mider geld gaa doe? Daarvoor is het odig om het meetistrumet met harde data uit de praktijk te vulle. 50 Wat kost het e levert het op?

51 51 51 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 5 Fiacië Ee grote uitdagig voor het doorotwikkele va AdV ligt op het vlak va fiacierig e fiaciële veratwoordig. Er bestaat ee grote behoefte aa maagemet iformatie. Met de 3d s komt er i totaal zo 16 miljard extra aar de gemeete. Dat beteket ogal wat. I het sociale domei bijvoorbeeld stijge de koste waar gemeete voor veratwoordelijk zij va 40% aar 50% va het totaal. Op dit momet zij gemeete veratwoordelijk voor 40% procet va de koste voor de doelgroep. Na de decetralisaties voor 50%procet. Daaraast is de gemeete grotedeels veratwoordelijk voor ee taakstellig va 15%. Dit bij elkaar opgeteld beteket ee forse bezuiigigsopgave. Dat biedt kase e bedreigige. De grootste bedreigig voor gemeete schuilt i het iet kue temme va de groeiede zorgvraag. Zo zei Burgemeester Hammig va Heusde (Ja Hammig, artikel 12) olags voor artikel 12 situaties te vreze rodom de Participatiewet. Voorzitter va Jeugdzorg Nederlad, Has Kamps, (Kamps Gemeete iet klaar voor Jeugdzorg) zei te vreze dat kidere a de decetralisatie Jeugdzorg i de kel zoude kome te zitte. Oze samelevig heeft ee probleem. Burgers vrage idividueel meer hulp-, zorg- e diestverleig da de samelevig als collectief ka e wil betale. Het klassieke istrumet om deze vraag te temme is het regulere va de toegag. Allee mese die hulp-, zorg- e diestverleig echt odig hebbe krijge toegag. I de zorg vormt bijvoorbeeld de idicatiestellig ee rem op de zorgvraag. I de lichtere vorme va hulpverleig, zoals het AMW, is beperkt tijd per cliët beschikbaar. Deze methode zij vooral otwikkeld om toegag te beperke. Maar waar het beperke aavakelijk allee gericht was op het voorkome dat mese die gee zorg odig hadde toegag krege, zie we soms dat daar ee extra criterium aa wordt toegevoegd: je moet hulp echt odig hebbe e die hulp moet effect hebbe. Naast legitimiteit is steeds vaker ook effectiviteit ee criterium. Zo kom je bijvoorbeeld allee i de schuldhulpverleig als je ee gerede kas maakt om je schulde af te losse. Dat effectiviteitscriterium gaat vaak te koste va de doelgroep die hulp het hardste odig heeft. Hierbove zage we Michael Lipsky dit mechaisme al creamig oeme: die mese helpe waarva je weet dat ze bijdrage aa het op korte termij hale va beleidsdoelstellige.

52 52 52 ebook: De Praktijk als Ladigsbaa hoofdstuk 5 Fiacië De decetralisaties biede kase om dat te veradere. Met de middele e de beleidsvrijheid kue gemeete het prevetieve veld opieuw irichte. Meer zorg aa de voorkat beteket mider zorgvraag aa de achterkat, zo luidt de gedachtegag. De toegag tot duurdere, vaak tweedelijs zorg, wordt beperkt door meer itegrale ulde- e eerstelijs zorg. Dat is wat AdV s beoge. AdV s richte zich vooral op het beperke va de toegag i prevetieve zi. Vooral door i eerste istatie meer hulp-, zorg- e diestverleig te gaa levere i het voorveld. Gelukkig is er de afgelope jare veel oderzoek gedaa aar de fiaciële cosequeties va AdV. Deze izichte biede ee goed vertrekput om de fiacierig va het veld door te otwikkele. De decetralisaties beide kase om dat te veradere. Met de middele e de beleidsvrijheid kue gemeete het prevetie veld opieuw irichte.