4. Vereniging van zelfmengers VZW

Transcriptie

1 4. Vereniging van zelfmengers VZW

2 4.1 Inleiding De vereniging van zelfmengers is een VZW die opgericht is op 9 maart in 2000 door enkele landbouwers die al ren zelfmengen of bijmengen en telt intussen al ± leden.. Dit omdat er nergens een spreekbuis voor handen was voor de zelfmengers. Ook was het zeer moeilijk om objectieve informatie te krijgen over dit onderwerp. Deze zaken waren de impulsen tot de oprichting van de vereniging en is versneld geweest door de dioxinecrisis. De vereniging heeft de volgende doelstellingen: in discussie gaan met overheid en Dienst Grondstoffen van het ministerie indien nodig, belangen verdedigen van de zelfmengers. begeleiden en informatie verschaffen aan zelfmengers tot op bedrijfsniveau; onderzoek en opzetten van optimale vermarkting van de geproduceerde producten; zich afzetten tegen het negatieve beeld dat de media om de haverklap van de intensieve veehouderij brengt. milieuvriendelijker productiemethoden stimuleren, onderzoek in die richting opzetten en ondersteunen; stimuleren van grondgebondenheid en grondverbondenheid van de veehouderij, de zelfmengers sluiten de kring. Wat moet men niet van de vereniging verwachten: het voeren van handel (o.a. in grondstoffen of kernen) het maken van reclame voor bepaalde producten, toestellen of installaties het organiseren van cursussen. De vereniging richt zich niet tegen de veevoedernijverheid of Bemefa (de Beroepsvereniging van de Belgische veevoederfabrikanten). Wie meer informatie wenst over deze vereniging kan contact opnemen met: Debouver Marc (voorzitter) Decaigny Luc en Christophe Danegemstraat 6 Haaipanderstraat Oedelem 8870 Izegem 050/ /

3 4.2 De zelfmenger en GMP PROBLEEM ZELFMENGER De afnemers en distributie (Delaize, Carrefour, ) eisen labels. Alhoewel de zelfmenger door zijn huidige erkenning, registratie toch wel bewijst dat zijn voeder van goede kwaliteit is willen de distributiebedrijven enkel vlees kopen van labels, waar dieren dus met GMP-erkend voeder werden gevoerd. Dit is voor de zelfmenger dus een groot probleem omdat het behalen van een GMP erkenning financieel maar ook administratief zwaar valt. Voor de zelfmenger moest dus een nieuw systeem worden gevonden. OPLOSSING VOOR DE ZELFMENGER De VZW van de zelfmengers namen het initiatief en stapten naar Dr. Piet Vanthemsche (PVT consult). Ze zouden in samenwerking met zijn bureau een kwaliteithandboek creëren voor de zelfmenger, dit handboek is bedoeld voor registratieplichtigen en degenen die willen instappen in labels, en vervangt de GMP zodat de zelfmenger voldoet aan alle eisen van het ministerie en ook aan de kwaliteitsgaranties die vooral ook vanuit de distributiesector voor de labels geëist worden (hiervoor is reeds een onderhoud geweest met Certus.) Op woensdag 21 november 2001 werd een info avond georganiseerd om het kwaliteitssysteem en het vereenvoudigd handboek K.P.Z. (kwaliteitsprogramma zelfmengen) dat werd gemaakt toe te lichten. De toelichting gebeurde door Ir. Herman Diricks van PVT-Consult, het handboek werd goedgekeurd door het ministerie (DG 4) voor de registratieplichtigen Voor wie is het handboek Het kwaliteitshandboek kwam voor de erkenningen te laat want deze moesten al binnen zijn voor 1 oktober. Voor de registratie kwam het handboek nog net niet te laat alhoewel de tijd toch begon te dringen voor sommigen. De doelgroepen zijn dus de zelfmengers die ofwel een registratie nodig hebben ofwel aanvullende dierenvoeders gebruiken. Bij registratie is het handboek noodzakelijk, bij aanvullend diervoeder niet Doel van het handboek Het boek moest voldoen aan: De wetgeving met betrekking tot de registratie, daarvoor werd onderhandeld met de overheid De vereisten van diverse lastenboeken voor kwaliteitslabels (vb certus) => handboek GMP-waardig maken omdat het behalen van een GMP certificaat financieel en administratief niet haalbaal is voor de zelfmenger. Overleg met VLAM (certus), Ovocom (GMP-waardig)

4 Het boek moest: zo vlug mogelijk toepasbaar zijn op het bedrijf een eenvoudig en voor de hand liggend systeem zijn eenduidig, eenvormig zijn voor alle landbouwers de administratie tot een minimum beperken, om van de landbouwers geen papier boeren te maken GMP De GMP dierenvoeders is voor veel (alle) zelfmengers een zeer moeilijk haalbare kaart. De zelfmengers moeten evenwel in de eerste plaats als een landbouwbedrijf beschouwd worden. Maar de zelfmenger engageren zich om hun grondstoffen enkel bij GMP erkende producenten/handelaars aan de kopen. In België en Nederland zou de aankoop van GMP voeders het zelfde moeten zijn. AANKOOP Grondstoffen GMP-erkende handelaars Mengvoeder GMP erkende fabrikanten GMP voor mengselfabrikanten Landbouwbedrijven Niet-zelfmengers Zelfmengers Erkend Geregistreerd Inhoud van het kwaliteitshandboek Structuur Basisprincipes: beschrijving van het bedrijf en de uitgevoerde activiteiten beschrijving van de registratie die op het bedrijf gebeuren Schijf op wat je gedaan hebt en doe wat je geschreven hebt

5 Het kwaliteitshandboek kan beheerd worden: ofwel met de computer ofwel met pen en papier Basisdocument 1) Algemeen verklaring van uitgifte Waarom van een kwaliteitshandboek (kwaliteitsvol produceren) Opsteller (meestal zelfmenger) Beheer van documenten Datum en versienummer Nummering Verbeteringen (hoe worden ze aangebracht?, niet onmiddellijk nieuw handboek maken bij verbetering) 2) Directieverklaring doel van het kwaliteitsbeleid hoogwaardige en kwaliteitsvolle mengvoeders voor eigen gebruik 3) Het bedrijf algemene gegevens (bv. grondplan) beschrijving van de producten 4) Personeel en organisatie 5) Bedrijfsruimten beschrijving (grondplan) reiniging ongediertebestrijding 6) Installatie beschrijving installatie plan met alle toestellen beschrijving productiestroom - flowchart calibratie, controle, werking, onderhoud (eigen gewichten laten controleren met gewichten die geijkt zijn) reiniging 7) Productie inname grondstoffen GMP erkende/gecertificeerde bedrijven Ingangscontrole met checklist Monstername Opslag

6 productieproces formules lotnummers retourstromen registratie opslag 8) Beheersing productieproces Bepaling kritische punten in het productieproces Productievolgorde Geen bijzondere bepalingen verslepingstest niet noodzakelijk homogeniteitstest opstellen klein dossier/vereenvoudigde test - Sporenelement (bv Cu) - Op minimaal 10 monsters of 5 monsters Indien beperkte capaciteit - 3 ar geldig - 10% variatie is aanvaardbaar is het groter dan is er iets mis met menger, daar omtrent is geen wettelijke norm, maar het resultaat is voor eigen belang. Ken uw eigen installatie 9) kwaliteitsbewaking grondstoffen minstens organoleptische controle eindproduct visuele controle monsternames elk lot grondstoffen elk lot eindproduct geproduceerd met nieuw lot grondstoffen bewaring monsters 3 maand (2 maand na laatste gebruik) Maximaal 6 maand oud Analyses uitgevoerd volgens een planning: Om voldoende garanties te leveren inzake voedselveiligheid, moeten de zelfmengers op regelmatige tijdstippen een aantal analyses doen. Alles wat wordt aangekocht bij GMP-erkende veevoederleveranciers (kernen) of GMP-erkende handelaars (grondstoffen), daar is de kwaliteit en voedselveiligheid gewaarborgd door deze leveranciers. De zelfmenger moet echter zelf de nodige analyses doen om de kwaliteit en de voedselveiligheid te garanderen voor wat betreft de grondstoffen die hij niet bij GMP-erkende handelaars koopt, zoals de granen (tarwe, maïs) die hij zelf teelt of die hij aankoopt bij andere landbouwers. Er werd afgesproken met het ministerie dat erkennings- en registratieplichtigen analyses moeten doen voor de volgende risico s: - Salmonella Volgens GMP-code: moeten er twee monsters per kwartaal gebeuren, één op een grondstof, één op een eindproduct als de arlijkse productie boven de 2000 ton ligt

7 - Screening op mycotoxines: die vooral in granen kunnen voorkomen: een screeningtest. Er werd geopteerd voor een screeningtest omdat analyses op mycotoxinen heel duur zijn, via een screeningtest kan gelijktijdig op meerdere toxines getest worden om na te gaan dat de gehaltes beneden de wettelijke normen liggen. Geeft de screeningtest een overschrijding aan, dan moeten er verdere analyses gebeuren om na te gaan waar het probleem ligt en hoe groot het is. Voor mensen die met brijvoedering werken zijn de analyses op salmonella en mycotoxines dezelfde. Voor grondstoffen die niet van een GMP-erkende handelaar komen als rechtstreekse reststroom van de fabriek, moet een productsteekkaart worden opgesteld. Over de analyses heerst nog veel verwarring, dit zal nog verder besproken worden met DG4. Ze zullen het dan op papier zetten. Bijlagen beschrijving van het bedrijf gebruikte registratieformulieren Interne audit moet door externen gebeuren (d.w.z. geen personen van het bedrijf zelf), het moet geen gecertificeerde instelling zijn, maar iemand die toch bepaalde kennis heeft rond het zelfmengen. 1ste audit: voor 1 maart de audit: 1 ar later Dan: om de 18 maanden Handboek en databank De databank zal bijgehouden worden door Christophe Decaigny lid van de vereniging van de zelfmengers. De databank was een voorstel van DG4 en deze databank houdt alle gegevens van de leden bij: naam, adres, registratie/erkenningsnummer lidnummer alle resultaten van uitgevoerde analyses verslagen interne audits Door dergelijke centralisatie van gegevens kan worden nagegaan of bepaalde analyses al of niet relevant blijken en kunnen naar de toekomst toe bepaalde correcties gebeuren. Deze gegevens worden groepeert en hebben de bedoeling om te kunnen onderhandelen als groep ter verdediging: naar ministerie naar labels

8 De vereniging van de zelfmengers ziet dit als toekomstvisie, dat ze als groep gemakkelijker iets zullen kunnen bereiken. Wie heeft databank en handboek nodig? Handboek nodig Databank nodig Erkenning Neen Registratie - goedgekeurd - nog niet Niets nodig voor DG4 neen neen neen Wie wel registratie wil voor: Laag fosfor-convenant Labels: certus, Meritus, indien geen GMP (op termijn) Kostprijs: databank: 25 Euro totaal pakket: handboek + databank = 125 Euro Het handboek dat je voor deze prijs ontvangt is een blanco boek. Dit boek moet dan nog aangepast worden naar het eigen bedrijf van de zelfmenger. De zelfmenger kan dit boek zelf (goed) aanpassen of kan daarvoor ook beroep doen op externen bv. kernvoederleverancier, SBB, Christophe Decaigny,. Deze personen doen dit vanzelfsprekend ook niet gratis.

9 Zelfmengers die nog verdere inlichtingen willen verschaffen of met bepaalde vragen zitten kunnen steeds terecht bij de Vereniging van Zelfmengers vzw op bij het ministerie zelf, namelijk bij IG grondstoffen en verwerkte producten: BUITENDIENSTEN Zone 1 (Provincies West-Vlaanderen en Oost-Vlaanderen) Hoogstraat Brugge Tel. (050) Fax (050) M. Vandendriessche Administratief Centrum "Ter Plaeten" Sint-Lievenslaan 33A 9000 Gent Tel. (09) Fax (09) E. Cobbaert Zone 2 (Provincies Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant) J. Van Heybeeckstraat Merksem Tel. (03) Fax (03) B. De Bruyn CODA - Campus Tervuren Leuvensesteenweg Tervuren Tel. (02) Fax (02) F. Verthe Zone 3 (Provincies Henegouwen, Namen, Waals-Brabant) Chaussée de Namur Gembloux Tel. (081) Fax (081) R. Fourez Zone 4 (Provincies Luik en Luxemburg) Boulevard de la Sauvenière Liège Tel. (04) Fax (04) M. Hamelryckx Departement dierlijke productie en landbouwuitbatingssystemen Rue de Serpont Libramont

10 Tel. (061) Fax (061) L. Marchal RIJKSONTLEDINGSLABORATORIA Laboratorium Tervuren Leuvensesteenweg Tervuren Tel. (02) Fax (02) K. Haustraete Laboratorium Gent Braemkasteelstraat Gent (Gentbrugge) Tel. (09) Fax (09) M. Claes Laboratorium Luik Rue Louis Boumal Liège Tel. (04) Fax (04) C. Keymeulen