Woningbouw: Voorraad, wijzigingen en nieuwbouw naar voortgang, per regio

Transcriptie

1

2

3 Woningbouw: Voorraad, wijzigingen en nieuwbouw naar voortgang, per regio Onderwerpen Voorraad wvoorraad wvoorraad wvoorraad woningen Perioden Regio's aantal aantal aantal aantal Nederland Groningen (PV) Friesland (PV) Drenthe (PV) Overijssel (PV) Flevoland (PV) Gelderland (PV) Utrecht (PV) Noord-Holland (PV) Zuid-Holland (PV) Zeeland (PV) Noord-Brabant (PV) Limburg (PV)

4 Waddinxveen, december 2008 Rapportage Arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie Savantis 2008/2009

5 Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 2van 113

6 SAMENVATTING... 8 Schilderen en Onderhoud...8 Afbouw... 8 Reclame, Presentatie en Communicatie... 9 Schoonmaak en Glazenwassen INLEIDING DEEL 1: SCHILDEREN EN ONDERHOUD BESCHRIJVING VAN DE ARBEIDSMARKT Inleiding Bedrijven in de sector Schilderen en Onderhoud Werknemers in de sector Schilderen en Onderhoud BESCHRIJVING VAN DE ONDERWIJSMARKT Inleiding Aangeboden kwalificaties Aantal deelnemers Instroom van vmbo/uitstroom naar hbo Uitvoeringslocaties BESCHRIJVING VAN DE BPV-MARKT Inleiding BPV-plaatsen Aantal leerwerktrajecten in het vmbo ARBEIDSMARKTPERSPECTIEVEN VOOR GEDIPLOMEERDE SCHOOLVERLATERS MBO Inleiding De vraag op de arbeidsmarkt Het aanbod op de arbeidsmarkt PERSPECTIEF BEROEPSPRAKTIJKVORMINGSPLAATSEN VOOR DEELNEMERS Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 3van 113

7 Inleiding De vraag naar bpv-plaatsen vanuit het onderwijs: aantal leerlingen De beschikbaarheid van bpv-plaatsen vanuit de bedrijven in de sector Schilderen en Onderhoud Het aanbod van bpv-plaatsen Vergelijking vraag en aanbod bpv-plaatsen CONCLUSIE: HET BPV-PERSPECTIEF IN RELATIE TOT HET ARBEIDSMARKTPERSPECTIEF DEEL 2: AFBOUW 1 BESCHRIJVING VAN DE ARBEIDSMARKT BESCHRIJVING VAN DE ARBEIDSMARKT Inleiding Aantal bedrijven Afbouw Aantal werknemers Afbouw BESCHRIJVING VAN DE ONDERWIJSMARKT Inleiding Aangeboden kwalificaties Aantal deelnemers Instroom van vmbo/uitstroom naar hbo Uitvoeringslocaties BESCHRIJVING VAN DE BPV-MARKT Inleiding Leerbedrijven Bpv-plaatsen Aantal leerwerktrajecten in het vmbo ARBEIDSMARKTPERSPECTIEVEN VOOR GEDIPLOMEERDE SCHOOLVERLATERS MBO Inleiding De vraag op de arbeidsmarkt Het aanbod op de arbeidsmarkt Conclusie: vergelijking vraag en aanbod Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 4van 113

8 5 PERSPECTIEF BEROEPSPRAKTIJKVORMINGSPLAATSEN VOOR DEELNEMERS Inleiding De vraag naar bpv-plaatsen vanuit het onderwijs De beschikbaarheid van bpv-plaatsen vanuit de bedrijven in de Afbouw Het aanbod van bpv-plaatsen Vergelijking vraag en aanbod bpv-plaatsen EINDCONCLUSIE: HET BPV-PERSPECTIEF IN RELATIE TOT HET ARBEIDSMARKTPERSPECTIEF DEEL 3: RECLAME, PRESENTATIE EN COMMUNICATIE BESCHRIJVING VAN DE ARBEIDSMARKT Inleiding Aantal bedrijven Reclame, Presentatie en Communicatie Aantal werknemers Reclame, Presentatie en Communicatie BESCHRIJVING VAN DE ONDERWIJSMARKT Inleiding Aangeboden kwalificaties Aantal deelnemers Instroom van vmbo/uitstroom naar hbo Uitvoeringslocaties BESCHRIJVING VAN DE BPV-MARKT Inleiding Leerbedrijven Aantal leerwerktrajecten in het vmbo ARBEIDSMARKTPERSPECTIEVEN VOOR GEDIPLOMEERDE SCHOOLVERLATERS MBO Inleiding Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 5van 113

9 4.1 De vraag op de arbeidsmarkt Het aanbod op de arbeidsmarkt Conclusie: vergelijking vraag en aanbod PERSPECTIEF BEROEPSPRAKTIJKVORMINGSPLAATSEN VOOR DEELNEMERS Inleiding De vraag naar bpv-plaatsen vanuit het onderwijs: aantal leerlingen De vraag naar bpv-plaatsen vanuit het onderwijs: aantal bpv-plaatsen De vraag naar bpv-plaatsen vanuit de arbeidsmarkt Het aanbod van bpv-plaatsen Vergelijking vraag en aanbod bpv-plaatsen EINDCONCLUSIE: HET BPV-PERSPECTIEF IN RELATIE TOT HET ARBEIDSMARKTPERSPECTIEF DEEL 4: SCHOONMAAK- EN GLAZENWASSERSBRANCHE BESCHRIJVING VAN DE ARBEIDSMARKT Inleiding Bedrijven in de sector Schoonmaak en Glazenwassen Werknemers in de sector Schoonmaak en Glazenwassen BESCHRIJVING VAN DE ONDERWIJSMARKT BESCHRIJVING VAN DE BPV-MARKT ARBEIDSMARKTPERSPECTIEVEN VOOR GEDIPLOMEERDE SCHOOLVERLATERS MBO Inleiding De vraag op de arbeidsmarkt Het aanbod op de arbeidsmarkt Conclusie: vergelijking vraag en aanbod Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 6van 113

10 5 PERSPECTIEF BEROEPSPRAKTIJKVORMINGSPLAATSEN VOOR DEELNEMERS CONCLUSIE: HET BPV-PERSPECTIEF IN RELATIE TOT HET ARBEIDSMARKTPERSPECTIEF VERANTWOORDING BRONVERMELDING Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 7van 113

11 Samenvatting Schilderen en Onderhoud In de sector Schilderen en Onderhoud zijn bijna bedrijven actief die de CAO voor het Schilders, afwerkings- en glaszetbedrijf hanteren. Bij de bedrijven werken in totaal bijna werknemers. Daarnaast kent de sector bijna zelfstandigen zonder personeel (ZZP-ers). Het aantal bedrijven met personeel dat onder de CAO voor Schilderen en Onderhoud valt is de afgelopen jaren gedaald. Ook het aantal werknemers is gedaald. Doordat het aantal ZZP-ers sterk is gestegen is het aantal werkenden in de sector de afgelopen jaren gelijk gebleven. Het aantal leerlingen binnen de sector is tussen schooljaar 2006/2007 en 2007/20008 met 5procent gestegen tot ruim In diezelfde periode is het aantal erkende leerbedrijven met 4procent gegroeid tot ruim In de sector Schilderen en Onderhoud zijn voor 2009 ruim voldoende beroepspraktijkvormingsplaatsen beschikbaar voor leerlingen. Wel kan het in sommige gevallen wat lastiger zijn voor leerlingen om een bpv-plaats te vinden omdat sommige werkgevers. door de huidige kredietcrisis, voorzichtiger worden met het aannemen van personeel. Het is echter nog onzeker welke invloed de kredietcrisis zal hebben op de sector. Verwacht wordt dat de huidige BBL-leerlingen na het behalen van hun diploma bij hun werkgever kunnen blijven werken. Het arbeidsmarktperspectief is daarmee goed. Voor BOL-leerlingen kan het in 2009 lastiger zijn om na het behalen van hun diploma in de sector te gaan werken. Afbouw In de sector afbouw zijn bijna bedrijven actief die de CAO voor de Afbouw hanteren. Bij deze bedrijven werken werknemers. Daarnaast kent de sector ruim ZZP-ers. Het aantal bedrijven met personeel dat onder de CAO voor de Afbouw valt is de afgelopen jaren stabiel gebleven, net als het aantal werknemers. Het aantal ZZP-ers in de afbouw is gestegen. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 8van 113

12 Het aantal leerlingen in de Afbouw is tussen schooljaar 2006/2007 en 2007/2008 gestegen met 23 procent tot 927 leerlingen. Met name het aantal leerlingen op niveau 2is gestegen. Tussen schooljaar 2006/2007 en 2007/2008 is het aantal erkende leerbedrijven gegroeid. Voor het werkveld Stukadoren bedroeg de groei 11 procent. Binnen het werkveldwand- en plafondmontage is het aantal erkende leerbedrijven gestegen van 108 naar 131. Het EIB verwacht dat de werkgelegenheid in de sector in 2009 zal dalen met 2 procent, en in 2010 zal dalen met 4procent. Hierdoor kan het voor leerlingen in 2009 en 2010 moeilijk worden om een bpv-plaats te krijgen. Er zullen vanuit Savantis en de branche dan ook extra inspanningen moeten worden verricht om het aantal leerlingen in de Afbouw op peil te houden. Consulenten van Savantis verwachten dat de BBL-leerlingen die nu in opleiding zijn bij hun werkgever kunnen blijven werken. Het arbeidsmarktperspectief van de huidige leerlingen is daarmee goed. Reclame, Presentatie en Communicatie De sector Reclame, Presentatie en Communicatie bestaat uit diverse creatieve branches. Een aantal van deze branches is collectief georganiseerd, een aantal niet. Er zijn hierdoor helaas geen precieze gegevens bekend over het aantal bedrijven en werknemers in de sector. Op basis van CBS-gegevens wordt geschat dat er binnen de sector aan bureauzijde zo n bedrijven actief zijn. Het aantal werkenden aan de bureauzijde wordt geschat op Zowel het aantal werkenden als het aantal bedrijven is tussen 2007 en 2008 met 8procent gestegen. Er zijn geen precieze gegevens beschikbaar over het aantal bedrijven aan klantzijde waar ook een groot aantal RPC medewerkers werkzaam is. Het totaal aantal werknemers in de sector wordt geschat tussen de en Het aantal leerlingen binnen de sector Reclame, Presentatie en Communicatie is tussen schooljaar 2006/2007 en 2007/2008 gegroeid,met name op niveau 2. Het aantal leerlingen binnen kwalificaties die met de kenniscentra GOC en PMLF worden gedeeld is sterk gestegen op niveau 4. Het aantal leerbedrijven binnen de sector is tussen schooljaar 2006/2007 en 2007/2008 met bijna 20 procent gestegen. De sector Reclame, Presentatie en Communicatie is een conjunctuurgevoelige sector. Er wordt dan ook verwacht dat de kredietcrisis veel invloed zal hebben op de sector. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 9van 113

13 Bij vergelijking van de vraag en het aanbod van bpv-plaatsen kan geconstateerd worden dat er over het algemeen ruim voldoende bpv-plaatsen zijn in de sector Reclame, Presentatie en Communicatie. Er is een aantal uitzonderingen. Opleidingsadviseurs van RPC melden dat het in Zeeland (CWI-district Zuid-West) voor DTP-ers en Signmakers voor een aantal leerlingen af en toe lastig is om een stageplaats te vinden. Hetzelfde geldt voor een aantal leerlingen Medewerker Fotografie in de regio Twente (CWI-district Oost). In Amsterdam (CWI-district Noord-West) is het voor een beperkte groep leerlingen die de uitstroomdifferentiatie Stand-, winkel- en decorvormgever van de opleiding Vormgeving Ruimtelijke Presentatie en Communicatie volgen lastig om een stageplaats te krijgen.wellicht krijgt ook een aantal leerlingen in de regio Zuid-Oost van deze opleiding niet altijd even makkelijk een stageplaats. Niet elke subbranche binnen de sector zal even hard worden getroffen door de kredietcrisis. Er wordt verwacht dat het voor een deel van de gediplomeerde leerlingen soms lastig wordt om direct in de sector aan het werk te gaan. Schoonmaak en Glazenwassen In de sector Schoonmaak en Glazenwassen zijn bijna bedrijven actief. Het aantal bedrijven is over de afgelopen 5jaar met 11 procent gegroeid. Er werken tussen de en werknemers in de sector. Sinds 2007 is het mogelijk om binnen de opleiding Arbeidsmarktgekwalificeerd Assistent als stage schoonmaakwerkzaamheden bij een schoonmaakbedrijf te verrichten. Deze leerlingen kunnen op school een extra module "Assistent Schoonmaker" volgen. Zo'n 600 leerlingen hebben de opleiding tot nu toe gevolgd, of volgen deze op dit moment. Vanaf 2008/2009 is het mogelijk om de opleiding Medewerker Schoonmaken Glazenwassen op niveau 2te volgen. Op dit moment zijn er 28 leerlingen die deze opleiding volgen. Om de groei van het aantal leerlingen op te vangen zijn sinds 2007 veel leerbedrijven erkend. Voor de leerlingen zijn er dan ook ruim voldoende mogelijkheden voor leerlingen om een bpv-plaats te krijgen. Binnen de sector Schoonmaak en Glazenwassen bestaat, onder andere door de grote vervangingsvraag een grote behoefte aan gekwalificeerd personeel. Het arbeidsmarktperspectief voor leerlingen die een opleiding Schoonmaken en Glazenwassen hebben gevolgd is dan ook goed. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 10 van 113

14 Inleiding Voor uligt het rapport Arbeidsmarkt- en Onderwijsinformatie 2008/2009 van Savantis Vakcentrum Afbouw en Onderhoud, Presentatie en Communicatie. Het document is in vier delen opgesplitst, ieder deel beschrijft de arbeidsmarkt voor een specifieke sector: Deel 1: Schilderen en Onderhoud Deel 2: Afbouw Deel 3: Reclame, Presentatie en Communicatie Deel 4: Schoonmaak en Glazenwassen. De vier delen bevatten de volgende hoofdstukken: In hoofdstuk 1wordt de arbeidsmarkt voor de betreffende sector inzichtelijk gemaakt. Er wordt een beschrijving gegeven van de bedrijven en van de werknemers die er werkzaam zijn. In hoofdstuk 2wordt vervolgens een beschrijving van de onderwijsmarkt gegeven: welke kwalificaties er in de betreffende sectoren worden aangeboden, hoeveel leerlingen per kwalificatie en welke onderwijsinstellingen deze kwalificaties aanbieden. Daaropvolgend wordt in hoofdstuk 3de bpv-markt 1 beschreven. Het betreft hier met name een kwantitatieve beschrijving van de leerbedrijven. In hoofdstuk 4staat de vraag en aanbod van arbeidsplaatsen centraal. In hoofdstuk 5de vraag en aanbod van bpv-plaatsen. In hoofdstuk 6worden het bpv-perspectief en arbeidsmarktperspectief met elkaar vergeleken, om zo te komen tot een eindconclusie. Tenslotte volgt nog een verantwoording van de wijze waarop dit rapport tot stand is gekomen. 1 Bpv staat voor beroepspraktijkvorming Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 11 van 113

15 Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 12 van 113

16 Deel 1: Schilderen en Onderhoud Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 13 van 113

17 1 Beschrijving van de arbeidsmarkt Inleiding In dit hoofdstuk wordt de arbeidsmarkt in de sector Schilderen en Onderhoud inzichtelijk gemaakt. De ontwikkeling van het aantal bedrijven en werknemers in de sector staat centraal. De onderstaande informatie is gebaseerd op gegevens van A&O Services. A&O Services registreert bedrijven en hun werknemers die aangesloten zijn bij de CAO Schilderen. De gepresenteerde gegevens gaan dus alleen over schildersbedrijven waar de CAO op van toepassing is. De beroepsgroep (kolom) schilderen en industrie-schilderen is aanzienlijk groter. Hierover zijn echter geen exacte gegevens over bekend. 1.1 Bedrijven in de sector Schilderen en Onderhoud In de sector zijn bijna bedrijven actief die de CAO voor het Schilders, afwerkings- en glaszetbedrijf hanteren. Bij de bedrijven werken in totaal bijna werknemers. De meeste bedrijven zijn klein, 80 procent van de bedrijven heeft minder dan 10 werknemers in dienst. Daarnaast kent de sector bijna zelfstandigen zonder personeel (ZZP-ers) 2. Het aantal ZZP-ers is de afgelopen jaren gestegen. Het aantal bedrijven met personeel is in die periode gedaald. De daling van het aantal bedrijven met personeel is de laatste jaren afgezwakt. De volgende figuur laat dit zien. 2 Regioplan (2008). Schilder in het grijs. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 14 van 113

18 Figuur 1Aantal bedrijven met personeel naar grootte behorende tot de CAO voor het schilders afwerkings- en glaszetbedrijf Werknemers in de sector Schilderen en Onderhoud In de sector zijn in 2007 bijna werknemers actief die onder de CAO voor het Schilders, afwerkings- en glaszetbedrijf vallen. Het aantal werknemers is de afgelopen jaren gedaald. Deze daling van het aantal werknemers wordt echter gecompenseerd met een stijging van het aantal ZZP'ers. Tabel 1 Aantal werknemers en ZZP-ers, Abs. % Abs. % Abs. % Werknemers % % % ZZP-ers % % % Totaal % % % Het aantal ZZP'ers in de sector Schilderen en Onderhoud is de afgelopen jaren sterk gegroeid.waren er in 1997 nog ZZP'ers, in 2007 is dit aantal Ten opzichte van 2006 is het aantal geregistreerde ZZP'ers met 27 procent toegenomen. Hoogst waarschijnlijk betreft dit deels een administratieve stijging. Doordat de registratie van ZZP'ers verbetert, is het aantal ZZP'ers steeds beter in beeld te brengen. Het is niet duidelijk hoe sterk de werkelijke stijging van het aantal ZZP'ers in de sector Schilderen en Onderhoud precies is. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 15 van 113

19 Er wordt verwacht dat door de verbeterde registratie deze ontwikkeling de komende jaren beter gemonitord kan worden. Overigens is het totale aantal mensen dat in de sector werkt nog groter, er werken namelijk ook (buitenlandse) uitzendkrachten en werknemers die binnen een andere CAO schilderwerkzaamheden uitvoeren (bijvoorbeeld in dienst van sociale werkvoorzieningen, de aannemerij etc.). Betrouwbare cijfers over deze groep ontbreken. Ruim 80 procent van de werknemers werkt als uitvoerende. Tweederde van deze uitvoerende werknemers werkt als onderhoudsschilder. Ongeveer 10 procent van het werknemersbestand bestaat uit zogenaamd UTA-personeel, hiertoe behoren ondermeer uitvoerders, hoger technisch personeel en administratief- en winkelpersoneel. Het aandeel 55-plussers in de sector is sinds 1997 sterk gestegen; in 1997 was 5procent binnen de sector 55 jaar of ouder, in 2007 is ditpercentage 16 procent 2.In vergelijking met de bouwsector en met Nederland als geheel is het personeel in de schilderssector sterker vergrijsd. Het aantal werknemers tussen de 25 en 45 jaar loopt terug. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 16 van 113

20 2 Beschrijving van de onderwijsmarkt Inleiding In dit hoofdstuk wordt weergegeven welke kwalificaties in de sector Schilderen en Onderhoud aangeboden worden. Daarbij wordt weergegeven hoeveel leerlingen per kwalificatie in opleiding zijn en bij welke onderwijsinstellingen deze kwalificaties aangeboden worden. In de sector Schilderen en Onderhoud worden de meeste leerlingen opgeleid via de Beroepsbegeleidende leerweg (BBL). Het aantal leerlingen dat bij een ROC opgeleid wordt via de Beroepsopleidende leerweg (BOL) is in de afgelopen jaren toegenomen. Er komen steeds meer gegevens beschikbaar over de instroom, uitstroom en doorstoom in het beroepsonderwijs (vmbo-mbo-hbo). Op dit moment zijn de gegevens echter nog beperkt. 2.1 Aangeboden kwalificaties In de sector Schilderen en Onderhoud wordt onderscheid gemaakt tussen de kwalificaties in de werkvelden Schilderen en Onderhoud en Industriële lakverwerking. De onderverdeling in niveaus en kwalificaties voor de sector Schilderen en Onderhoud is weergegeven in onderstaande tabel. Tabel 2 Sector Schilderen en Onderhoud Kwalificatiestructuur op basis van eindtermen Werkveld Kwalificatie Niveau Crebocode 3 Leerweg Betonreparatie Betonreparateur BBL Schilderen en Onderhoud Assistent Schilder BBL/BOL Schilder BBL/BOL Glaszetter BBL Gezel Schilder BBL Gezel Glaszetter BBL Restauratieschilder BBL 3 DeCREBO-code is het nummer waaronder de opleiding bij OCW staat ingeschreven. 4 Slechts een heel enkele keer volgt een leerling van Savantis deze opleiding. De meeste leerlingen volgen de opleiding via Fundeon. Deze kwalificatie wordt dan ook niet verder opgenomen in de tabellen en figuren. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 17 van 113

21 Werkveld Kwalificatie Niveau Crebocode 3 Industriële Lakverwerking Bron: Savantis Leerweg Specialist Interieurafwerking BBL Kaderfunctionaris Bescherming en Afwerking BOL Uitvoerder Afbouw en Onderhoud BBL Assistent Industrieel Lakverwerker/ BBL Metaalconserveerder Assistent Industrieel Lakverwerker BBL/BOL Metaalconserveerder BBL Industrieel Lakverwerker BBL Vakkracht Industrieel Lakverwerker BBL Vakkracht Industriële Lakverwerking Metaal BBL Vakkracht Industriële Lakverwerking Hout BBL Chef Lakkerij BBL Tabel 3 Werkveld Schilderen en Onderhoud Competentiegerichte kwalificatiestructuur (experimenteerregeling) Uitstroomdifferentiatie Leerweg Assistent Schilderen/ Assistent Schilderen/ Industriële BBL/BOL Industriële Lakverwerking Lakverwerking Assistent Schilder BBL/BOL Medewerker Schilderen Specialist Schilderen Niveau Crebocode Middenkaderfunctionaris Bron: Savantis Schilder BBL/BOL Schilder BBL/BOL Gezel Schilder (niveau 3) BBL Gezel Schilder (aankomend voorman) BBL Gezel Schilder (afwerking en interieurs) BBL Gezel Schilder (totaalonderhoud) BBL Specialist Schilderen BBL Specialist Decoratie en Restauratie BBL Specialist Interieur en Decoratie BBL Middenkaderfunctionaris Afbouw en Onderhoud BBL Calculator/Onderhoudsspecialist BBL/BOL Kleur- en Interieuradviseur BBL/BOL Ondernemer BBL/BOL Uitvoerder BBL/BOL 5 Betreft een kwalificatie in het kader van de proeftuinregeling. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 18 van 113

22 In de opleiding tot Uitvoerder Afbouw en Onderhoud en de opleiding tot Middenkaderfunctionaris Afbouw en Onderhoud kunnen ook leerlingen uit de sector Afbouw instromen. Omdat de meeste leerlingen afkomstig zijn uit de sector Schilderen en Onderhoud, zijn de leerlingaantallen binnen deze sector weergegeven. Tabel 4Werkveld Industriëlelakverwerking Competentiegerichte kwalificatiestructuur (experimenteerregeling) Kwalificatie Uitstroomdifferentiatie Niveau Crebocode Leerweg Assistent Schilderen / Assistent Schilderen/ Industriële Industriële Lakverwerking BBL/BOL Lakverwerking Assistent Lakspuiter BBL Medewerker Industriële Lakverwerking Bron: Savantis 2.2 Aantal deelnemers Assistent Metaalconserveerder BBL Assistent Poedercoater BBL Industrieel Lakverwerker BBL Jachtschilder BBL Lakspuiter BBL Metaalconserveerder BBL Poedercoater BBL Vakkracht Industrieel Lakverwerker BBL Vakkracht Jachtschilder BBL Vakkracht Lakspuiter BBL Vakkracht Metaalconserveerder BBL In de volgende twee tabellen is het aantal leerlingen Schilderen en Onderhoud exclusief Industriële lakverwerking weergegeven. Beide tabellen bevatten zowel BOL als BBL leerlingen. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 19 van 113

23 Tabel 5Aantal leerlingen Schilderen en Onderhoud naar niveau (exclusief Industriële lakverwerking), 2006/ /2008 Opleidingsniveau 2006/ 2007/ % Niveau % Niveau % Niveau % Niveau % Totaal % Bron: CFI Tabel 6Aantal leerlingen Schilderen en Onderhoud naar opleiding (exclusief Industriële lakverwerking) en CWI-district 6,2007/2008 CWI-district Naam kwalificatie Niveau Assistent Schilder Schilder Glaszetter 2 <5 <5 <5 <5 <5 <5 13 Gezel Schilder Gezel Glaszetter 3 <5 <5 <5 <5 Kaderfunctionaris Middenkaderfunctionaris Afbouw en Onderhoud Middenkaderfunctionaris Kleur en interieur Restauratieschilder Specialist interieurafwerking 4 5 < Specialist decoratie en restauratie 4 <5 <5 <5 < Uitvoerder afbouw en Onderhoud Totaal Bron: CFI 6 Van 16 leerlingen is onbekend in welk CWI-district zij wonen of zij wonen in het buitenland. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 20 van 113

24 De opleidingen binnen het werkveld Industriële lakverwerking kunnen alleen via BBL gevolgd worden. Onderstaande tabellen bevatten dus alleen BBLleerlingen. Tabel 7Aantal leerlingen Industriële lakverwerking naar niveau, 2006/ /2008 Opleidingsniveau 2006/ 2007/ Niveau Niveau Niveau Niveau Totaal Bron: CFI Tabel 8Aantal leerlingen Industriële lakverwerking naar niveau naar CWIdistrict 7,2007/2008 CWI-district Niveau Niveau Niveau Niveau 3 <5 17 <5 <5 < Niveau 4 <5 <5 6 Totaal Bron: CFI 7 Van 4leerlingen is onbekend in welk CWI-district zij wonen of zij wonen in het buitenland. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 21 van 113

25 2.3 Instroom van vmbo/uitstroom naar hbo De bedrijfstak heeft als doelstelling om de instroom vanuit het vmbo op peil te houden en doet jaarlijks forse investeringen om dit doel te realiseren. Er wordt onder meer aandacht besteed aan de plaats die het Schildersvak inneemt in de vmbo-afdeling Bouwtechniek en er is gerichte aandacht voor de kleine mboopleidingen, die vaak niet bekend (genoeg) zijn in het vmbo. Gegevens over de instroom van het vmbo naar het mbo zijn beperkt.wel is er informatie over de vooropleiding van mbo-leerlingen. Uit onderstaande tabel blijkt dat de vooropleiding van leerlingen Schilderen en Onderhoud zeer divers is. Ruim een kwart van de leerlingen heeft een andere mbo-opleiding als vooropleiding. Dit zijn onder andere de leerlingen die van een opleiding Schilderen en Onderhoud op niveau 1,2 of 3doorstromen naar niveau 2,3 of 4. Tabel 9Vooropleiding leerlingen Schilderen en Onderhoud (inclusief Industriële lakverwerking), 2007/2008 Aantal Percentage Basisvorming of lager % Vmbo % Vmbo theoretische leerweg (mavo), havo, vwo, hbo % Andere mbo-opleiding % Totaal % Bron: CFI Er zijn slechts beperkte gegevens beschikbaar over de doorstroom naar het hbo. Volgens de Hbo-raad is van de instroom op het hbo het aandeel dat afkomstig is van het mbo in 2007 van 28 naar 30 procent gestegen. Binnen de technische en natuurwetenschappelijke opleidingen is het aandeel mboleerlingen in de instroom zelfs 35 procent. Het onderzoeksbureau ResearchNed heeft in opdracht van de mbo-raad en de hbo-raad onderzoek uitgevoerd naar de doorstroom van mbo naar hbo. Van dit onderzoek zijn enkele gegevens beschikbaar gesteld aan de kenniscentra beroepsonderwijs en bedrijfsleven (KBB's). Het gaat om leerlingen die tussen 1/10/2005 en 30/9/2006 een mbo niveau 4diploma hebben behaald en die het schooljaar daarna, op 1oktober 2006, een hbo-opleiding volgen. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 22 van 113

26 Voor de sector Schilderen en Onderhoud zijn 110 BOL-4 leerlingen van de opleiding Kaderfunctionaris Afbouw en Onderhoud doorgestroomd naar het hbo. Dit is 32 procent van het totaal aantal leerlingen Schilderen en Onderhoud dat in die periode een mbo niveau 4diploma heeft behaald. 46 procent van de leerlingen die doorstromen is een opleiding in het hoger kunstonderwijs gaan volgen. De opleiding Vormgeving is van het hoger kunstonderwijs met 37 leerlingen het populairst. 2.4 Uitvoeringslocaties In onderstaande tabel staat aangemerkt welke scholen voor welke richting opleiden. Tabel 10 Uitvoeringslocaties Sector Schilderen en Onderhoud CWI-district Onderwijsinstelling Opleidingslocatie Midden-West Noord Noord-West Oost Zuid-Oost Mondriaan Onderwijsgroep s-gravenhage X ROC id college Gouda X X ROC Leiden Leiden X ROC Flevoland Lelystad X ROC ASA SBBO Leusden X ROC Midden Nederland Gildevaart Nieuwegein X Nimeto Utrecht Utrecht X Koninklijke Effatha Guyot Groep Zoetermeer X ROC Noorderpoortcollege/ ROC Assen Drenthe College 8 X X ROC Friesland College Leeuwarden X X X ROC van Amsterdam Amsterdam X X ROC Horizon College Heerhugowaard X X X ROC Aventus/ ROC Graafschap College Zutphen X ROC van Twente Enschede X X ROC Rijn IJssel /ROC Nijmegen e.o. Nijmegen X ROC Rivor Tiel X X X CIBAP Zwolle X ROC Deltion College Zwolle X X ROC Eindhoven/ ROC Ter AA Nuenen X X Arcus College Heerlen X ROC Gilde Opleidingen Roermond X 8 Betreft een gezamenlijke opleidingslocatie. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 23 van 113

27 CWI-district Onderwijsinstelling Opleidingslocatie Zuid-West ROC Koning Willem ICollege Rosmalen X X ROC Midden-Brabant Tilburg X X X ROC West-Brabant Bergen op Markiezaatcollege/Radius College Zoom/Breda X X SintLucas Boxtel X ROC Da Vinci College Dordrecht X X ROC Albeda College Rotterdam X ROC Westerschelde Terneuzen X Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 24 van 113

28 3 Beschrijving van de bpv-markt Inleiding In de sector Schilderen en Onderhoud wordt onderscheid gemaakt tussen de Schildersbedrijven (inclusief totaalonderhoud) en de bedrijven in de Industriële lakverwerking. Hieronder vallen bedrijven die zich met name bezighouden met spuiten en/of coaten van objecten. In onderstaande tabellen is het aantal erkende leerbedrijven van de sector Schilderen en Onderhoud gesplitst in twee groepen, namelijk de groep die de CAO voor het Schilders-, Glaszet- en Afwerkingsbedrijf hanteert (CAO SAG), en de groep Overige. Deze groep bestaat uit bedrijven die een andere CAO hanteren, omdat ze aan schilderwerk gerelateerde werkzaamheden uitvoeren (bijv. verfgroothandels en woninginrichtingsbedrijven). Daarnaast bestaat deze groep uit zelfstandigen zonder personeel die geen CAO hanteren. Tabel 11 Sector Schilderen en Onderhoud Aantal erkende leerbedrijven per 31 juli 2008 CWI-district Aantal erkend op 31/7/2008 CAO SAG Overig Totaal Noord Oost Midden-West Noord-West Zuid-West Zuid-Oost Totaal Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 25 van 113

29 Tabel 12 Sector Schilderen en Onderhoud Aantal actieve leerbedrijven, schooljaar 2007/2008 CWI-district CAO SAG Overig Totaal Noord Oost Midden-West Noord-West Zuid-West Zuid-Oost Totaal Gemiddeld is 42 procent van de erkende leerbedrijven in de sector Schilderen en Onderhoud actief, dat wil zeggen, het bedrijf heeft een of meer leerlingen in dienst gehad in schooljaar 2007/2008. Er zijn ruim Schildersbedrijven die de CAO voor het Schilders-, Glaszeten Afwerkingsbedrijf hanteren. Hiervan waren er op 31 juli bedrijven erkend als leerbedrijf; dit is 71 procent. Daarnaast zijn er nog bedrijven erkend als leerbedrijf, die een andere of geen CAO voeren. Hierbij horen onder andere de interieurbedrijven, waar leerlingen stage lopen voor de kwalificatie Specialist Interieur en Decoratie. Van de bijna zelfstandigen zonder personeel is 9procent erkend als leerbedrijf. Tabel 13 Werkveld industriële lakverwerking- erkende en actieve leerbedrijven CWI-district Aantal erkend op 31/7/2008 Aantal actief Schooljaar 2007/2008 Noord 68 8 Oost Midden-West Noord-West 28 8 Zuid-West Zuid-Oost Totaal In het werkveld Industriële lakverwerking is gemiddeld 26% van de erkende leerbedrijven actief. Vergeleken met 31 juli 2007 is het aantal leerbedrijven in de sector Schilderen en Onderhoud met 4procent gestegen (op die datum waren er bedrijven erkend). In de Industriële Lakverwerking waren per 31 juli bedrijven erkend als leerbedrijven; de toename bedraagt hier 2procent. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 26 van 113

30 3.2 BPV-plaatsen In de sector Schilderen en Onderhoud worden de meeste leerlingen opgeleid via de Beroepsbegeleidende leerweg (BBL). Iedere BBL-leerling heeft een bpv-plaats nodig. Leerlingen binnen de BOL lopen één of meerdere keren tijdens hun studie stage. Wij gaan er daarom vanuit dat elke BOL-leerling ook een bpv-plaats bezet. het aantal bezette bpv-plaatsen komt dus ongeveer overeen met het aantal leerlingen in opleiding. Het aantal beschikbare bpv-plaatsen is (nog) niet goed weer te geven; wel kan geconcludeerd worden dat de ondergrens van het aantal beschikbare bpvplaatsen wordt bepaald door het aantal leerbedrijven, zoals genoemd in paragraaf 3.1. We kunnen (nog) niet in beeld brengen voor hoeveel leerlingen leerbedrijven plaats hebben.we veronderstellen dat er binnen het werkveld industrie vaak meer plaatsen zijn voor leerlingen per leerbedrijf, omdat relatief veel grote bedrijven erkend zijn. Het aantal aangenomen leerlingen binnen de BBL-opleiding voor schilderen wordt sterk beïnvloed door het aannamebeleid van de samenwerkingsverbanden. Daarnaast worden door de opleidingsadviseurs nog leerlingen geplaatst bij individuele leerbedrijven. Bij de kleinere opleidingen als glaszetten en industrieopleidingen bleek in de afgelopen periode meer vraag naar leerlingen dan aanbod. Onbekendheid en imagoproblemen liggen daaraan ten grondslag. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 27 van 113

31 3.3 Aantal leerwerktrajecten in het vmbo Sinds 2002 is het voor vmbo-leerlingen mogelijk een leerwerktraject te volgen in de sector Schilderen en Onderhoud. Er is toen gestart met het aanbieden van leerwerktrajecten Schilderen. Later werd het ook mogelijk een leerwerktraject in andere richtingen te volgen. Het aantal leerwerktrajecten Schilderen is de afgelopen jaren teruggelopen. Onderstaande tabel biedt een overzicht van het aantal leerlingen in leerwerktrajecten. Door het wegvallen van afdelingen op de VMBO s, zoals schilderen, weten decanen en leerlingen steeds minder de weg te vinden naar de sector. Leerwerktrajecten voor de sector dreigen daardoor in de vergetelheid te raken. Tabel 14 Sector Schilderen en Onderhoud -Aantal leerlingen Leerwerktrajecten Schooljaar Leerwerktraject Schilderen Leerwerktraject Glaszetten 2007/ / / / <5 2003/ / Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 28 van 113

32 4 Arbeidsmarktperspectieven voor gediplomeerde schoolverlaters MBO Inleiding In dit hoofdstuk worden vraag en aanbod van arbeidsplaatsen in de sector Schilderen en Onderhoud beschreven, op basis van de diverse factoren die hierop van invloed zijn. Tenslotte worden vraag en aanbod met elkaar vergeleken. 4.1 De vraag op de arbeidsmarkt Dat de huidige kredietcrisis grote gevolgen heeft voor de arbeidsmarkt is duidelijk. Hoe groot de gevolgen zullen zijn is echter nog niet duidelijk. Zo worden voorspellingen over de gevolgen voor de economie steeds bijgesteld. De hieronder genoemde gegevens zullen naar verwachting redelijk snel achterhaald worden. Volgens de ramingen van het Centraal Planbureau (december 2009) zal de economische groei in 2008 terugvallen tot 2,25 procent. Voor 2009 wordt een krimp van de economie verwacht van -0,75 procent. In maart 2008 werd door het CPB voor 2009 nog een groei van 1,75 procent verwacht. Het CPB verwacht overigens voor 2010 een economische groei van 1procent. De OESO (de Organisatie van Economische Samenwerking en Ontwikkeling) verwacht dat de Nederlandse economie in 2009 zal krimpen met 0,2 procent 9. Verder verwacht het CPB dat de werkloosheid in Nederland in 2009 toe zal nemen tot 4,5 procent en 6,5 procent in Dit is in vergelijking met andere landen nog steeds laag. Daarnaast kent Nederland door de krappe arbeidsmarkt een groot aantal vacatures: In deze paragraaf wordt de vraag op de arbeidsmarkt in de sector Schilderen en Onderhoud beschreven. De behoefte aan personeel (de werkgelegenheid) in de bedrijfstak is afhankelijk van meerdere factoren, waaronder de schildersproductie en de arbeidsproductiviteit. Daarnaast speelt de vervangingsvraag een rol. 9 Nederlandse economie krimpt 0,2% in 2009-OESO, Het Financiële Dagblad, 25/11/ CPB (2008). Macro Economische Verkenning 2009, december CBS (2008). Aantal vacatures nog steeds groot, Persbericht 13/11/2008. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 29 van 113

33 Omdat de gevolgen van de kredietcrisis nog niet ten volle zichtbaar zijn, moeten de gepresenteerde gegevens en conclusies met de nodige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. Productie De laatste ramingen van het EIB voor de sector Schilderen en Onderhoud dateren van Die ramingen zijn opgenomen in het Arbeidsmarktadvies van vorig jaar. Ter illustratie wordt de raming van de schildersproductie in 2007 in onderstaande tabel weergegeven. Tabel 15 Raming van de productie van schildersbedrijven per sector, mln euro, excl. btw, prijzen Onderhoud woningen Onderhoud utiliteitsgebouwen Investeringen woningen Investeringen utiliteitsgebouwen Overige activiteiten Totaal schildersbranche index 2006= ,3 109,4 113,0 119,2 Bron: EIB Uit de tabel blijkt dat het EIB vorig jaar een groei van de schildersproductie verwachtte van een paar procentper jaar. Het EIB schat nu dat de bouwproductie als geheel in 2009 en 2010 in totaal met 10 procent zal dalen. Het is volgens Savantis echter niet waarschijnlijk dat de sector Schilderen en Onderhoud deze neergaande trend in die mate zal volgen. Nieuwbouwactiviteiten vormen nog geen 10 procent van het totale schilderwerk. Aangenomen wordt dat de bouwproductie de komende jaren nog wel zal groeien, maar dat deze groei terug zal vallen tot 0á1procent 14.Uit onderzoek van Werkspot.nl blijkt dat de stagnering van de huizenverkoop als gevolg van de kredietcrisis een positief effect heeft op onderhoud en kleine verfraaiingen aan huizen die te koop staan. Met name schilderwerk is populair 15.Onderzoek van USP Marketing Consultancy onder consumenten bevestigt dat veel mensen eerder investeren in hun huidige woning dan dat zij 12 Nieuwbouw +herstel en verbouw 13 Metaalschilderwerk etc. 14 EIB (2008). Sterke krimp van bouwproductie in 2009 en 2010, Persbericht op 11 november Crisis stimuleert klein onderhoud, Eisma's Schildersblad, 5november Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 30 van 113

34 verhuizen 16.Eventuele terugval van de werkgelegenheid zal vooral gezocht worden in het afstoten van de flexibele schil zoals de diensten van uitzendbureaus. Vraag naar personeel in de sector De afgelopen jaren becijferde het EIB dat er jaarlijks zo'n extra toetreders nodig waren in de branche. Wellicht neemt dit aantal nu wat af, nu de groei in de sector Schilderen en Onderhoud wat vertraagt. Op basis van EIB-onderzoek van voorgaande jaren wordt door Savantis verwacht dat het aantal uittreders zo'n 13 procent zal zijn. 4.2 Het aanbod op de arbeidsmarkt Het aanbod op de arbeidsmarkt voor de sector Schilderen en Onderhoud is niet eenvoudig te bepalen. Het EIB heeft in het voorjaar van 2006 een enquête onder toetreders in de branche gehouden 17.Deze enquête is afgenomen in het voorjaar van Dit onderzoek geeft enig inzicht in het aanbod op de arbeidsmarkt, hoewel de gegevens al enkele jaren oud zijn. Kenmerken van de toetreders In 2005 gingen ruim werknemers in de sector Schilderen en Onderhoud werken (het totale werknemersbestand daalde echter, omdat er meer uittreders dan toetreders waren). Bijna de helft van de toetreders is jonger dan 25 jaar. Ruim de helft van de toetreders in 2005 ging voor het eerst in de sector werken (nieuwe toetreder), 43 procent had er al eens eerder gewerkt (herintreder). Ruim een derde van de toetreders volgde voordat hij de sector instroomde een opleiding (36%). Ongeveer een kwart was werkzaam in een ander bedrijfstak. 16 USP Marketing Consultancy, Professionals renoveren groener dan consumenten. Consumenten investeren eerder in huidige woning dan dat ze verhuizen, persbericht op 27 november Deze enquête maakte deel uit van het sectorprofiel van de branche; Sectorprofiel schilders-, afwerkings- en glaszetbedrijf , EIB november Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 31 van 113

35 Tabel 16 Toetreders naar herkomst (%) Herkomst % Onderwijs 36% Eerder werkzaam in andere 28% bedrijfstak Eerder werkzaam in 20% schildersbedrijfstak Werkloos 9% Anders 6% Totaal 100% Bron: EIB Ongeveer een kwart van de toetreders is via familie/kennissen de sector binnengekomen, eenzelfde aandeel is zelf op het bedrijf afgestapt. Tabel 17 Wijze waarop toetreders in de sector zijn gestroomd, EIB enquête voorjaar 2006 Herkomst % Zelf op bedrijf afgestapt 26% Via familie/kennissen 24% Via samenwerkingsverband 14% Via uitzendbureau 8% Gereageerd op advertentie 7% Via school 6% Anders 15% Totaal 100% Bron: EIB Een deel van het aanbod op de arbeidsmarkt bestaat uit (gediplomeerde) leerlingen. Opleidingsadviseurs Schilderen en Onderhoud van Savantis verwachten dat de BBL-leerlingen die nu in dienst zijn bij hun werkgever, hier over het algemeen kunnen blijven werken, ook nadat zij hun diploma hebben gehaald. De opleidingsadviseurs verwachten dat het voor nieuwe leerlingen die in 2009 aan een BBL-opleiding willen beginnen in de sector Schilderen en Onderhoud enige moeite zou kunnen kosten om een beroepspraktijkvormingsovereenkomst te krijgen. De opleidingsadviseurs denken dat het voor afgestudeerde BOL-leerlingen Schilderen en Onderhoud in 2009 moeite zal kosten om een baan te vinden. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 32 van 113

36 4.3 Conclusie: vergelijking vraag en aanbod Verwacht wordt dat de behoefte aan extra personeel in de sector Schilderen en Onderhoud zal blijven bestaan in 2009 en Vóór de kredietcrisis was er in de sector sprake van een (vrij groot) tekort aan personeel. Verwacht wordt dat dit tekort door de kredietcrisis wat af zal nemen maar niet zal verdwijnen. Desondanks worden bedrijven wel voorzichtiger in het aannemen van personeel. Voor nieuwe leerlingen die in 2009 met een opleiding Schilderen en Onderhoud willen beginnen kan het af en toe moeilijker worden om een beroepspraktijkvormingsovereenkomst te krijgen, doordat werkgevers iets minder gemakkelijk personeel aannemen. De BBL-leerlingen die al een bpv-overeenkomst hebben kunnen na hun diploma in de meeste gevallen gewoon bij hun werkgever blijven werken. Hun arbeidsmarktperspectief is daarmee goed. Opleidingsadviseurs van Savantis rapporteren dat het arbeidsmarktperspectief voor BOL-leerlingen in een aantal gevallen minder goed is. Wanneer de economie herstelt zal vermoedelijk het personeelstekort weer oplopen. Net als in andere bouwgerichte en technische sectoren kampt de sector Schilderen en Onderhoud namelijk met een te beperkt aantal (gediplomeerde) instromende jongeren en een toenemende vergrijzing. Binnen de sector wordt er druk uitgeoefend op de sociale partners om middels de samenwerkingsverbanden de instroom op peil te houden om te voorkomen dat bij een aantrekkende economie te grote tekorten ontstaan. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 33 van 113

37 5 Perspectief beroepspraktijkvormingsplaatsen voor deelnemers Inleiding In dit hoofdstuk wordt aandacht besteed aan de behoefte aan bpv-plaatsen, vanuit het onderwijs en vanuit de arbeidsmarkt. Vervolgens wordt vraag en aanbod van bpv-plaatsen met elkaar vergeleken: is er sprake van balans, of zijn er knelpunten te verwachten? Voor de vraag naar bpv-plaatsen vanuit het onderwijs wordt uitgegaan van het aantal leerlingen, zoals deze door onderwijsinstellingen is opgegeven aan het CFI. Voor de vraag naar bpv-plaatsen vanuit de arbeidsmarkt zijn alleen summiere kwalitatieve gegevens beschikbaar. Voor het aanbod van bpvplaatsen wordt uitgegaan van het totaal aantal erkende leerbedrijven. 5.1 De vraag naar bpv-plaatsen vanuit het onderwijs: aantal leerlingen In onderstaande tabel wordt het aantal leerlingen weergegeven. Tabel 18 Aantal leerlingen Schilderen en Onderhoud naar opleiding (exclusief Industriële lakverwerking) en CWI-district 18,2007/2008 CWI-district Naam kwalificatie Niveau Assistent Schilder Schilder Glaszetter 2 <5 <5 <5 <5 <5 <5 13 Gezel Schilder Gezel Glaszetter 3 <5 <5 <5 <5 Kaderfunctionaris Middenkaderfunctionaris Afbouw en Onderhoud Middenkaderfunctionaris Kleur en interieur Van 16 leerlingen is onbekend in welk CWI-district zij wonen, of zij wonen in het buitenland. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 34 van 113

38 CWI-district Naam kwalificatie Niveau Restauratieschilder Specialist interieurafwerking 4 5 < Specialist decoratie en restauratie 4 <5 <5 <5 < Uitvoerder afbouw en Onderhoud Totaal Bron: CFI Tabel 19 Aantal leerlingen Industriële lakverwerking naar niveau naar CWIdistrict 19,2007/2008 CWI-district Niveau Niveau Niveau Niveau 3 <5 17 <5 <5 < Niveau 4 <5 <5 6 Totaal Bron: CFI In de sector Schilderen en Onderhoud worden de meeste leerlingen opgeleid via de Beroepsbegeleidende leerweg (BBL). Dit betekent dat het aantal benodigde bpv-plaatsen overeenkomtmet het aantal leerlingen. Ook voor BOL-leerlingen wordt er van uitgegaan dat ze een bpv-plaats innemen, aangezien ze enkele keren gedurende hun opleiding stage moeten lopen. Voor het aantal benodigde bpv-plaatsen in deze sectoren wordt dan ook uitgegaan van het aantal leerlingen. 19 Van 4leerlingen is onbekend in welk CWI-district zij wonen of zij wonen in het buitenland. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 35 van 113

39 5.2 De beschikbaarheid van bpv-plaatsen vanuit de bedrijven in de sector Schilderen en Onderhoud Voor de beschikbaarheid van bpv-plaatsen vanuit de bedrijven in de sector Schilderen en Onderhoud zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Opleidingsadviseurs van Savantis geven aan dat het voor BBL-leerlingen in de sector Schilderen en Onderhoud in 2008 meestal makkelijk was om een beroepspraktijkvormingsovereenkomst te krijgen. Voor enkele leerlingen kostte het in 2008 enige moeite om een bpv-plaats te vinden. Voor 2009 verwachten de opleidingsadviseurs dat het enige moeite zal kosten voor voor leerlingen om een bpv-overeenkomst te krijgen. Door de kredietcrisis zijn bedrijven, volgens de opleidingsadviseurs, toch iets minder snel en vaak bereid om een leerling in dienst te nemen. 5.3 Het aanbod van bpv-plaatsen Voor het aanbod van bpv-plaatsen wordt uitgegaan van het totaal aantal leerbedrijven, zoals weergegeven in paragraaf 3.1. In hoofdstuk 3is reeds aangegeven dat de ondergrens van het aantal beschikbare bpv-plaatsen wordt bepaald door het aantal leerbedrijven. Het is mogelijk dat een bedrijf meerdere bpv-plaatsen beschikbaar heeftof tijdelijk geen leerlingen kan of wil opleiden; dit hebben we echter (nog) niet in beeld. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 36 van 113

40 5.4 Vergelijking vraag en aanbod bpv-plaatsen In deze paragraaf wordt de vraag en aanbod bpv-plaatsen met elkaar vergeleken. In de tabellen worden door middel van symbolen de perspectieven voor BPV- en arbeidsplaatsen als volgt weergegeven: gering matig voldoende -100% tot -26% -25% tot -11% -10% tot +10% ruim voldoende +11% tot +25% goed +26% tot +100% onbekend geen uitspraak te doen niet beschikbaar n.v.t. (opleiding of werk niet in regio aanwezig) - -/= = +/= +? x Bij vergelijking van de vraag en het aanbod van bpv-plaatsen per kwalificatie per CWI-district blijkt dat er ruim voldoende bpv-plaatsen beschikbaar zijn in de sector Schilderen en Onderhoud. Tabel 20 Sector Schilderen en Onderhoud Perspectief bpv-plaatsen op basis van het aantal leerlingen en leerbedrijven, 2009 CWI-district Naam kwalificatie Niveau Assistent Schilder Schilder Glaszetter Gezel Schilder Gezel Glaszetter Kaderfunctionaris Middenkaderfunctionaris Afbouw en Onderhoud Middenkaderfunctionaris Kleur en interieur Restauratieschilder Specialist interieurafwerking Specialist decoratie en restauratie Uitvoerder afbouw en Onderhoud Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 37 van 113

41 Tabel 21 Perspectief bpv-plaatsen Industriële lakverwerking op basis van het aantal leerlingen en leerbedrijven, 2009 CWI-district Naam kwalificatie Niveau Assistent Industrieel Lakverwerker Metaalconserveerder Industrieel Lakverwerker / 2 Medewerker Industriële Lakverwerking Vakkracht Industrieel 3 Lakverwerker Vakkracht Industriële 3 Lakverwerking Metaal Vakkracht Industriële 3 Lakverwerking Hout Chef Lakkerij Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 38 van 113

42 6 Conclusie: Het bpv-perspectief in relatie tot het arbeidsmarktperspectief Door de perspectieven voor de arbeidsmarkt te vergelijken met de perspectieven voor de beroepspraktijkvormingsplaatsen kan er per sector een eindconclusie worden getrokken. De behoefte aan extra personeel in de sector Schilderen en Onderhoud zal waarschijnlijk afnemen in 2009 en Vóór de kredietcrisis was er in de sector sprake van een (vrij groot) tekort aan personeel. Verwacht wordt dat door de terugval van de groei van de sector de behoefte aan extra personeel minder wordt, maar zal blijven bestaan. Voor leerlingen die in 2009 starten met een opleiding in de sector Schilderen en Onderhoud kan het in sommige gevallen enige moeite kosten om een bpvovereenkomst te krijgen, doordat een aantal werkgevers toch voorzichtiger wordt met het aannemen van personeel. Er zijn volgens verwachting echter ruim voldoende BPV-plaatsen beschikbaar. De BBL-leerlingen die al een bpvovereenkomst hebben kunnen na hun diploma in de meeste gevallen gewoon bij hun werkgever blijven werken. Hun arbeidsmarktperspectief is wat dat betreft goed. Wanneer de economie herstelt zal vermoedelijk het personeelstekort weer oplopen. Net als in andere bouwgerichte en technische sectoren kampt de sector Schilderen en Onderhoud namelijk met een te beperkt aantal (gediplomeerde) instromende jongeren en een toenemende vergrijzing. Daarom is het van belang om de komende jaren genoeg leerlingen te blijven opleiden. Verwacht wordt dat los van de economische ontwikkelingen vooral de samenwerkingsverbanden zullen gaan bijdragen om de instroom op het gewenste peil te houden. Arbeidsmarkt-en Onderwijsinformatie Savantis pagina 39 van 113