Portefeuillehouder : G. Bruijniks Datum collegebesluit : 4 februari 2014 Corr. nr.:

Transcriptie

1 Preadvies Portefeuillehouder : G. Bruijniks Datum collegebesluit : 4 februari 2014 Corr. nr.: Onderwerp : Programma : 11. Bouwen en wonen Agenda nr. : 14, 2014/13 Voorstel inzake toepassen en aanleggen van kwalitatieve / esthetische opties en de aanleg van een WKO installatie voor in het gemeenschapshuis Aan de raad van de gemeente Loon op Zand, 0. Historie Historie bouwkundige kwalitatieve / esthetische opties. Op 17 december 2013 is door ons college het definitief ontwerp voor het gemeenschapshuis vastgesteld. Daarbij heeft ons college ook ingestemd met een extra investering van ,00 voor noodzakelijke en gewenste opties, welke bovenop de investering voor het gemeenschapshuis komen. Naast deze noodzakelijke en gewenste opties is er ook nog een categorie van kwalitatieve / esthetische opties. Wij hebben op 17 december 2013 ook besloten om deze opties over te nemen. In totaal gaat het hier om een extra investering groot ,00 voor deze kwalitatieve / esthetische opties. Met deze kwalitatieve / esthetische opties dient uw raad in te stemmen. In verband met de onderhandelingen met bouwbedrijf Heijmans over de definitieve aannemingsovereenkomst is het nodig om een aantal kwalitatieve / esthetische opties aan u voor te leggen: 1. het aanleggen van een sedumdak, de meerkosten ten opzichte van basisdak bedragen ,00; 2. het buiten metselwerk uitvoeren zonder stootvoegen. De meerkosten hiervoor bedragen ,00. In totaal een extra investering groot Ad 1 Sedumdak (meerkosten ten opzichte van basisdak) Al vanaf de start van het ontwerp is de wens uitgesproken de daken te behandelen als een 5 e gevel. Vanuit de omliggende gebouwen kan namelijk op het dak van het gemeenschapshuis gekeken worden. Om deze 5 e gevel te realiseren, wordt voorgesteld om voor een ander dakpakket te kiezen, namelijk een zogenaamd mos-sedumdak. Het dak krijgt hierdoor een groen uiterlijk en is derhalve prettiger in de beleving voor de omwonenden. Een mos-sedumdak bestaat uit een compleet drainerend pakket met voedingsbodem en begroeiing, dit alles wordt bovenop de dakbedekking aangebracht. Een mos-sedumdak is ook duurzaam. Een mos-sedumdak houdt het regenwater langer vast, waardoor het over een langere termijn verdeeld wordt afgevoerd. Het hoofdriool wordt daardoor bij zware regenval minder snel overbelast. 1

2 Ook beschermd deze dakafwerking de onderliggende waterdichte laag. Daardoor krijgt de dakbedekking een sterke verlengde levensduur. Daar staat tegenover dat het mos- sedumdak een verhoudingsgewijs korte afschrijvingstermijn heeft, grosso modo vallen de verschillende effecten tegen elkaar weg. Met de onderhoudsgevolgen wordt zoals altijd rekening gehouden in ons dekkingsplan. Ad 2 Metselwerk stootvoeg loos uitvoeren De architect heeft in zijn ontwerp gekozen voor een markante gevelsteen (in relatie tot de bijzondere gebouwvorm). Deze gevelsteen dient bij voorkeur te worden verwerkt zonder stootvoegen. Dit is van belang voor de esthetische meerwaarde van de gevel. De meerkosten worden voornamelijk veroorzaakt door extra arbeid bij de verwerking. Dit voorstel is zowel door de welstandscommissie als door de architectuurcommissie als zeer positief en beeldkwaliteit verhogend beoordeeld. De bovengenoemde opties zijn van bouwkundige aard, de overige opties waarover wij op 17 december 2013 hebben besloten behoren onder de inrichting van het gebouw en daarop komen we, in samenhang met de overige inrichtingsvoorstellen, later terug. Het betreft inrichtingsvoorstellen voor in totaal ,00. Historie WKO installatie Vanaf de start van het project Bruisend Dorpshart is het de intentie geweest om de te realiseren gebouwen zo duurzaam en energiezuinig mogelijk op te leveren. De voorbeeldfunctie die wij hebben als lokale overheid is daarbij van belang. In de door uw raad vastgestelde notitie Duurzaam Verbindend d.d. 18 mei 2010 zijn de uitgangspunten met betrekking tot duurzaamheid en energiezuinigheid geformuleerd. Deze notitie is onderdeel van de Ontwikkel- en Realisatie Overeenkomst Centrum Kaatsheuvel (OROK). Ook vanuit de toegekende ISV-subsidie zijn voorwaarden gesteld op het vlak van duurzaamheid en energiezuinigheid. Bij het tot stand komen van de OROK 2012 heeft VOF centrum Kaatsheuvel besloten om, vanwege de studie naar de financiële haalbaarheid, niet te willen participeren in de realisatie van een Warmte Koude Opslag (WKO)-installatie voor het gehele project Bruisend Dorpshart. Daarmee verviel de mogelijkheid om het gehele project gebied te voorzien van een energiesysteem gebaseerd op warmte koude opslag. Toen dit besluit is genomen, zijn wij ook tot de conclusie gekomen dat een WKO-installatie voor het gemeenschapshuis sec financieel gezien zeker niet haalbaar was. Met de kennis die we op dat moment hadden, wees alles er op dat een WKO-systeem voor het gemeenschapshuis zichzelf niet terug zou kunnen verdienen. Daarom is besloten om de duurzaamheidsdoelstellingen op een andere wijze waar te maken. Wij hebben wel altijd rekening gehouden met de opmerking vanuit uw raad om tijdens de projectperiode te blijven monitoren of de technische vooruitgang op dit terrein de WKO wellicht op termijn toch haalbaar zou kunnen maken. Op 17 december 2013 heeft ons college het definitief ontwerp voor het gemeenschapshuis vastgesteld. Gelet op de historie is bij het ontwerpen van het gemeenschapshuis geen rekening gehouden met een WKO-installatie. Bij het opstellen van het definitief ontwerp is vanwege het ontbreken van de WKO vooral aandacht besteed aan de verwezenlijking van de zogenaamde passieve energiezuinigheid. Passieve energiezuinigheid wordt vooral bewerkstelligd door het aanbrengen van een zeer goede isolatieschil rond het gebouw. In dat kader is bij de uitwerking van de installatie ook veel aandacht besteed aan de kwaliteit van klimaatregeling. Die is zodanig ontworpen dat er sprake is van een energiezuinig systeem. Lekkage van warmte via het ventilatiesysteem wordt zoveel als mogelijk voorkomen. Het ontwerp van de installatie staat ook garant voor een goed binnenklimaat; gebruikers en bezoekers zullen zich snel in het gemeenschapshuis thuis voelen. Naast de aandacht voor de passieve energiezuinigheid is in het definitief ontwerp ook al veel aandacht besteed aan de actieve energiezuinigheid. 2

3 Het meet- en regelsysteem heeft veel mogelijkheden om de vraag naar energie en ventilatie af te stemmen op de aanwezigheid van mensen. De tijd staat echter niet stil en inmiddels zijn de mogelijkheden om een WKO-installatie toe te passen groter geworden en we hebben, mede vanwege de opmerking vanuit uw raad, besloten om alsnog een onderzoek naar de haalbaarheid van een WKO-installatie te doen. De onderzoeksvraag daarbij is: kunnen we door middel van de aanleg van een WKO-installatie het energiegebruik van het gemeenschapshuis nog verder beperken op een kostenneutrale basis?. Het onderzoek naar de mogelijkheden van een WKO-installatie is nu afgerond en we komen tot de conclusie dat een WKO-installatie in het gemeenschapshuis nu wel haalbaar is. Wat is een WKO-installatie? In principe komt het er op neer dat een WKO-installatie in de zomer het teveel aan warmte uit het gebouw weghaalt (dus het gebouw of delen daarvan koeler maakt) en de teruggewonnen energie ondergronds opslaat. De ondergronds opgeslagen energie wordt in de winter weer gebruikt om het gebouw te verwarmen. Kenmerk van een WKO-installatie is dat het gasgebruik sterk vermindert. Om dat te bewerkstelligen, zal het elektragebruik wel wat toenemen. De WKO-installatie is een duurzaam verwarming-, koelingen ventilatiesysteem, waarbij per saldo veel minder gebruik wordt gemaakt van conventionele energiebronnen. Inzet MOED Zoals in de stuurgroep Bruisend Dorpshart is afgesproken, heeft MOED (Midden-Brabantse Ontwikkelmaatschappij voor Energie en Duurzaamheid) op ons verzoek een bijdrage geleverd aan het tot stand komen van de duurzaamheidsaspecten in het gemeenschapshuis. MOED heeft daarbij op haar beurt Sunburst BV te Tilburg, gespecialiseerd in advies op het gebied van duurzaam bouwen, gevraagd om MOED hierin te ondersteunen. MOED heeft in dat kader over een aantal onderwerpen advies uitgebracht: 1. energiebesparing door het toepassen van geavanceerde meet- en regeltechniek (bijlage 1); 2. Warmte Koude Opslag (WKO) (bijlage 1). De analyse van MOED Nadat de WKO-installatie door onze installateur is uitgewerkt, heeft MOED in het kader van de bovengenoemde onderwerpen 1 en 2 de door onze installateur voorgestelde WKO-installatie en de daarbij behorende meet- en regeltechnieken geanalyseerd en op duurzaamheid getoetst. MOED is tot de conclusie gekomen dat we met de voorgestelde installatie over een uitstekend pakket van maatregelen op het gebied van comfort en duurzaamheid beschikken. Dat is zeker het geval als we dat combineren met de door MOED aanbevolen maatregelen die zich vooral richten op het (nog) meer toepassen van geavanceerde meet- en regeltechnieken. De voorgestelde installatie kan volgens MOED dienen als voorbeeld van een duurzame installatie. MOED komt ook tot de conclusie dat de installatie zichzelf zal terugverdienen. MOED heeft dat ook becijferd en voor wat dat betreft verwijzen we naar bijlage 1. De aanbevelingen van MOED MOED beveelt aan om in het gemeenschapshuis (nog) meer geavanceerde meet- en regeltechniek (M&R- techniek) te installeren. MOED noemt dit slimme technieken. De aanbevelingen komen er op neer dat de sturing van de gehele installatie centraal verzorgd wordt. Door de centrale sturing wordt de installatie ook efficiënter dan bij decentrale sturing. Het resultaat is nog grotere energiebesparing en nog meer comfort. Dat alles gaat gepaard met een constante luchtkwaliteit van zeer goed niveau. De door MOED voorgestelde technische maatregelen hebben verder als gevolg dat de systemen actief reageren op de aanwezigheid van mensen in plaats van in werking te treden volgens vooraf ingestelde kloktijden. 3

4 Dat laatste wordt vraagsturing genoemd. Het centrale idee daarbij is de energie volgt de mens : als er in een gebouw of deel daarvan geen mensen aanwezig zijn, dan hoeft er ook geen extra energie of ventilatielucht naar toe te worden gebracht. Ook kent de voorgestelde geavanceerde M&R-techniek diverse extra functies om nog meer energie te besparen en het binnenklimaat nog verder te verbeteren. Voorbeelden daarvan zijn: voorspellend vermogen en deellastregeling. Voorspellend vermogen wil zeggen dat het M&R-systeem leert van wat er in het verleden heeft plaatsgevonden in het gebouw en daarop gaat anticiperen. Deellastregeling betekent dat het M&R-systeem niet méér energie het gebouw in stuurt dan we daadwerkelijk vragen / nodig hebben. In het gemeenschapshuis met haar diversiteit aan functies, waarbij de bezetting per ruimte en per werkplek verdeeld over de dag sterk kan variëren, werkt de in het gebouw aanwezige installatie dus bijna altijd in deellast. Het voorgestelde systeem maakt het mogelijk dat medewerkers (binnen bepaalde grenzen) een eigen microklimaat kunnen creëren. Het systeem staat ook toe dat de temperatuur, ventilatie en lichthoeveelheid op subafdelingsniveau wordt geregeld. Deze mogelijkheden leiden tot een nog beter binnenklimaat en tot grotere tevredenheid bij de gebruikers. Tevreden gebruikers zijn productiever en zijn minder vaak ziek. Ook bezoekers van het gemeenschapshuis zullen het binnenklimaat als prettig ervaren. Investering en terugverdientijd Meerkosten investering ten behoeve van de WKO en M&R installaties (ten opzichte van traditioneel) WKO ,00 M&R techniek ,00 Totaal ,00 Daarnaast is in de besluitvorming over de bouwsom van het gemeenschapshuis reeds de voor de WKO noodzakelijke uitbreiding van de kelder meegenomen voor een bedrag van ,00. In totaal bedraagt de voor de WKO noodzakelijke investering dus ,00. De extra benodigde investering bedraagt dus als genoemd ,00. Voor de rendementsberekening heeft MOED een TCO (Total Cost of Ownership) berekening gemaakt. Die treft u in bijlage 1 aan. MOED is hierbij uitgegaan van de totale extra investering van ,00 (inclusief de extra bouwsom van ,00). In de rendementsberekening is ook rekening gehouden met tussentijdse investeringen en vervangingen. In de onderstaande samenvatting uit de rapportage van MOED is uitgegaan van een indexering van de energieprijs (E.I.) van 2,5% In de tabel hieronder treft u de samenvatting daarvan aan. WKO in combinatie met slimme M&R versus traditioneel Meer investering ,00 Energiebesparing WKO kwh Energiebesparing M&R kwh Energiebesparing 43% CO2 besparing kg Terugverdientijd (E.I. 2,5%) 24,0 jaar MOED komt tot op basis van de TCO berekening tot de conclusie dat een investering in een WKO in combinatie met geavanceerde M&R techniek financieel verantwoord is. De extra investering van de duurzame installatie zorgt voor een zeer aanzienlijke energiebesparing die zich, met de kennis van vandaag, in 24 jaar zal terugverdienen. MOED is ook van mening dat onze gemeente met dit systeem naar buiten kan treden en daardoor een voorbeeldrol op het gebied van duurzaamheid en energiebesparing kan vervullen. 4

5 De meerkosten van het WKO-systeem inclusief de door MOED aanbevolen geavanceerde technieken en de investeringen in het vergroten van de kelder bedragen ,00. Met het financieel voordeel als gevolg van het lagere ziekteverzuim en de hogere arbeidsproductiviteit is geen rekening gehouden bij het berekenen van de terugverdientijd voor de WKO-installatie en de M&R-techniek. Met de extra kosten van dit geavanceerde M&R-systeem is bij de berekeningen in dit advies wel rekening gehouden. Afwegingen en voorstel ten aanzien van de WKO Gelet op het voorgaande stellen wij voor: om het gemeenschapshuis te voorzien van een WKO-installatie met bijbehorende geavanceerde M&R-technieken. Deze keuze sluit aan op de duurzaamheidsambities, verwoord in de nota Duurzaam Verbindend. Ook wordt door het toepassen van de WKO-installatie met de geavanceerde M&R-technieken het comfort in het gebouw verbeterd en wordt op een goede wijze invulling gegeven aan onze voorbeeldfunctie. Deze investering zal op termijn worden terugverdiend; om uw gemeenteraad te vragen om een extra krediet, groot ,00, ter beschikking te stellen voor de realisatie van dit systeem. Dekkingsvoorstel De investering voor de WKO-installatie valt buiten de reguliere investeringsbudgetten van het Bruisend Dorpshart. Om die reden dient uw raad te besluiten over extra middelen hiervoor. Het uitgangspunt bij de toepassing van deze extra investeringen is dat de WKO-installatie zichzelf op een termijn van 24 jaar zal terugverdienen. Nu dat het geval is, kunnen we de dekking regelen binnen de exploitatie van het gemeenschapshuis. 1. Wat willen we bereiken Voor het gemeenschapshuis de aanleg van een tweetal kwalitatieve / esthetische opties en een duurzame en comfortabele WKO-installatie, met geavanceerde M&R-regeltechniek die voldoet aan alle daar aan te stellen eisen. 2. Wat gaan we daarvoor doen? Uw raad voorstellen om ten behoeve van het gemeenschapshuis in te stemmen met: 1. een extra investering van ,00 ten behoeve van onderstaande kwalitatieve / esthetische opties: het aanleggen van een sedumdak, de meerkosten ten opzichte van basisdak bedragen ,00; het buiten metselwerk uitvoeren zonder stootvoegen. De meerkosten hiervoor bedragen ,00,00; 2. een bedrag groot ,00 ten behoeve van de realisatie van het WKO-systeem. 3. Wat gaat het kosten Om de in deze nota beschreven kwalitatieve / esthetische opties te realiseren, is een extra investering van ,00 noodzakelijk. De kosten hiervoor passen binnen de exploitatie (dekkingsplan), maar passen niet binnen de met uw raad afgesproken investeringen. De WKO-installatie en de bijbehorende meet- en regeltechniek leiden tot een extra investering van ,00. In de besluitvorming over de bouwsom (investering) van het gemeenschapshuis is reeds de uitbreiding van de kelder meegenomen voor een bedrag van ,00. Het geheel van de investering ( ,00) kan op basis van 2,5% prijsstijging in 24 jaar budgetneutraal gerealiseerd worden. Omdat de WKO zichzelf kan terugverdienen, passen de kosten binnen de exploitatie (dekkingsplan). Zij passen niet binnen de met uw raad afgesproken investeringen. Om die reden moet uw raad over deze extra investering groot ,00 besluiten. 5

6 Het gaat om een investering met economisch nut waarvan het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) bepaalt dat deze moet worden afgeschreven. Na besluitvorming worden deze investeringen meegenomen in de totale investering van het Bruisend Dorpshart en verwerkt in de grondexploitatie. Het totale exploitatieoverzicht is als bijlage opgenomen. 4. Communicatie Er geen consequenties aan het advies verbonden ten aanzien van communicatie. 5. Voorgesteld wordt: 1. voor het aanleggen van een sedumdak, de meerkosten ten opzichte van basisdak groot ,00 ter beschikking te stellen; 2. voor het uitvoeren van het buiten metselwerk zonder stootvoegen de meerkosten hiervoor groot ,00 ter beschikking te stellen; 3. voor een installatie voor Warmte en Koude Opslag (WKO) met slimme M&R-techniek een bedrag groot ,00 ter beschikking te stellen; 4. deze investering te dekken via de exploitatie van het gemeenschapshuis. 6. Bijlagen 1. MOED; 2. dekkingsplan. 6

7 Besluit De raad van de gemeente Loon op Zand; gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 4 februari 2014, nummer 2014/13; b e s l u i t : 1. voor het aanleggen van een sedumdak, de meerkosten ten opzichte van basisdak groot ,00 ter beschikking te stellen; 2. voor het uitvoeren van het buiten metselwerk zonder stootvoegen de meerkosten hiervoor groot ,00 ter beschikking te stellen; 3. voor een installatie voor Warmte en Koude Opslag (WKO) met slimme M&R-techniek een bedrag groot ,00 ter beschikking te stellen; 4. deze investering te dekken via de exploitatie van het gemeenschapshuis. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Loon op Zand van 27 februari De raad voornoemd, voorzitter, griffier, 7