Emancipatie van de katholieke middenklasse. Geslaagd of niet?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Emancipatie van de katholieke middenklasse. Geslaagd of niet?"

Transcriptie

1 Emancipatie van de katholieke middenklasse. Geslaagd of niet?

2

3

4

5

6

7 Jezuïeten Ongeveer leden grootste RK orde

8 Katholicisme in NL Vanaf 1795 vrijheid, na de reformatie Nederland missiegebied, direct onder gezag van Rome Tekort aan priesters, ordes en congregaties Katholieke burgemeesters en onderwijzers zeldzaam Percentage katholieken 1848 in Nederland 38% landelijke overheid 4% lokale overheid 15% 1900 universitaire studenten 7% slechts 2 katholieke hoogleraren Strijd gelijkstelling onderwijs tot eerste katholieke politieke partij

9 Onderwijs in NL In 17 e en 18 e eeuw in noorden van Nederland alleen Latijnse scholen van protestantse signatuur In Noord-Brabant katholieke: Gemert, Uden, Ravenstein en Boxmeer maar zonder kwaliteit Drie grootseminaries: Den Bosch, Warmond en 's-heerenberg Na 1815 mochten katholieken eigen scholen stichten Hageveld te Velsen Kleinseminarie Culemborg Eerste school voor niet-priesterstudenten: Katwijk, Willibrorduscollege verhuist naar Warmond 1837 eerste Jezuïeten, want die konden troepen mobiliseren 1848 Grondwetsherziening van Thorbecke: - echte vrijheid van godsdienst

10 Jezuïeten Iñigo López de Loyola geboren in 1491 in Baskenland Ignatius van Loyola overleed in 1556 In 1534 legde hij met zes vrienden drie geloften af: armoede, celibaat en bedevaart naar Jerusalem Eerste college in Messina, 1548 Tweede 1549 in Palermo, waar Petrus Canisius de leiding had over de hoogste klas, de retorica Ratio Studiorum

11 Onderwijs door Jezuïeten 1556: 40 jezuïetencolleges en universiteiten Ignatius van Loyola Inspectie: Nadal SJ bezocht van Spanje, Portugal, Italië, Frankrijk, België en Duitsland 1607: 293 jezuïetencolleges 1750: 669, met studenten per locatie Maastricht, Den Bosch, Breda, Roermond en Ravenstein Conflicten in Portugal, Frankrijk en Spanje 1773: SJ opgeheven. 1814: Weer een aantal jezuïetencolleges opgericht In USA en Canada nog steeds honderden jezuïetencolleges

12 Onderwijs door Jezuïeten Katholiek onderwijs Toneel Zo groot was de toeloop dat men aanneemt, dat er in drie dagen meer dan mensen de opvoering hebben bijgewoond en dagenlang sprak men nergens anders over dan over dit drama" De komedie wordt opgevoerd niet louter en alleen om de lachlust te wekken maar om door een aanschouwelijke voorstelling van het kwaad, de toeschouwer af te schrikken van ieder vergrijp en iedere overtreding"

13 Opleiding en vorming Katholieke geloof als basis, maar daar lag niet het accent Godsdienstig en persoonlijke verantwoordelijkheid 1e helft van het bestaan: "godsdienstige wetenschappelijke en fatsoenlijke menschen" (zonder godsdienst was fatsoen niet mogelijk) "Jongelui uit den beschaafden stand" goede manieren en discipline bij brengen en om te contacten te vermijden met "het gemeene volk" Rond 1925 niet uitdrukkelijk gezegd dat een toekomstig kader van het katholieke volksdeel wordt beoogd. Na WOII nadruk op vorming van "de hele mens" in opener maatschappij niet alleen besloten katholiek. Invloed van kerk werd minder

14 Opleiding en vorming Katholieke geloof als basis, maar daar lag niet het accent Godsdienstig en persoonlijke verantwoordelijkheid 1e helft van het bestaan: "godsdienstige wetenschappelijke en fatsoenlijke menschen" (zonder godsdienst was fatsoen niet mogelijk) "Jongelui uit den beschaafden stand" goede manieren en discipline bij brengen en om te contacten te vermijden met "het gemeene volk" Rond 1925 niet uitdrukkelijk gezegd dat een toekomstig kader van het katholieke volksdeel wordt beoogd. Na WOII nadruk op vorming van "de hele mens" in opener maatschappij niet alleen besloten katholiek. Invloed van kerk werd minder

15 St Maartenscollege Groningen St Ignatius College Amsterdam St Willibrordus College Katwijk* Huize Katwijk St Aloysius College Den Haag St Stanislas College Delft CANISIUS Seminarie Culemborg en Katwijk de Breul St Aloysius College Sittard en

16 Elite? Couren: verschillen in status, hiërarchiek maatschappijconcept Van slaapzaal naar chambrettes naar eigen kamer in Katwijk Fracties al vanaf begin SJ-colleges Begin Katwijk in Warmond: 400 gulden voor eerste twee leerjaren, daarna 500 gulden - het jaarinkomen voor arbeidersgezin Clemens Brenninkmeijer: - wel degelijk elite - geen geldelite maar zielenadel, noblesse, katholieke elite, trouw aan de kerk voorop - Katwijk richtte zich op kinderen van ondernemers - minder emancipatiecollege dan CC, meer op het intellectuele kader (Deze observatie werd niet door iedereen gedeeld)

17 Elite? "Kinderen uit vooraanstaande en rijkere families waren niet zo getalenteerd als andere" "Wij willen een elite vormen" "Hoofddoel persoonlijkheidsvorming van de katholieke leider uit de hogere standen" waren pensionkosten voor Katwijk gulden per jaar en bijkomende kosten tot 460 gulden Sport: cricket Katwijk had altijd alleen internen, CC niet. Katwijk minder open voor groot publiek Standsbesef wel degelijk belangrijk bevonden

18 Elite? Afkomst Jezuïeten als volgt uitgedrukt: valde honesta zeer aanzienlijk (w.o. adel) honesta aanzienlijk (patriciaat, hogere burgerstand) satis honesta tamelijk aanzienlijk (betere burgerstand) mediocris honesta enigszins aanzienlijk mediocris middenstand satis mediocris lagere middenstand humilis lagere klassen Afkomst paters iets eenvoudiger dan die van de leerlingen

19 Elite? Brenninkmeijer Jamin Van Lanschot Van Hövell tot Westerflier Van Mierlo Van Nispen tot Pannerden Van Nispen tot Sevenaer Rosenmöller (moeder Dreesmann) Van Voorst tot Voorst Vehmeijer Vroom premier Jan de Quay minister Benk Korthals NOS-voorzitter Erik Jurgens

20 Conclusie Netwerk rijken was bijvangst, en daardoor meer succes dan voorzien Op een dorpsschool had men dit nooit voor elkaar gekregen Persoonlijkheidsvorming! Maatschappij op Madurodam-niveau: fracties, krant, debating,... Antwoord op "Geslaagd of niet?" Ja, absoluut geslaagd!

21

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,

Nadere informatie

Week 3. De Reformatie Cursus vroegmoderne tijd 2011 d.c.vanderlinden@uu.nl http://vanderlinden.weebly.com

Week 3. De Reformatie Cursus vroegmoderne tijd 2011 d.c.vanderlinden@uu.nl http://vanderlinden.weebly.com Week 3. De Reformatie Cursus vroegmoderne tijd 2011 d.c.vanderlinden@uu.nl http://vanderlinden.weebly.com Inhoud college Bespreking opdracht 4 Pauze Bespreking opdracht 5 Opdracht 4 Studenten kunnen uitleggen

Nadere informatie

Geschiedenis van Het Hok en haar bewoners. Bernard Drion

Geschiedenis van Het Hok en haar bewoners. Bernard Drion Geschiedenis van Het Hok en haar bewoners Bernard Drion I H Σ Iota, Eta en Sigma ΙΗΣΟΣ - Iesus hominum salvator - In hoc signo - Iesum habemus socium - Iesu humilitas societas - Iesuitae habent satis

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw

Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk door een scholier 2435 woorden 22 januari 2005 6 108 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Hoofdvragen: 1: Wat veranderde er in de 19e Eeuw met

Nadere informatie

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800 Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities

Nadere informatie

Tom Van der Beken

Tom Van der Beken Tom Van der Beken leerkrachttomvdb@gmail.com INHOUDSVRAGEN LEERSTOF 1. FRANKRIJK & LODEWIJK XIV 2. ENGLAND & GELOOF 3. ONDERZOEKSVRAAG Wat is de verhouding tussen VORSTEN en de STANDEN in England in 17de

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

Open brief aan de inwoners van Brabant

Open brief aan de inwoners van Brabant Open brief aan de inwoners van Brabant Aan de Rijksweg N65, verscholen in het groen, aan het einde van een lange oprijlaan, staat op Landgoed Haarendael (Haaren, NBr) het voormalige GrootSeminarie (1837),

Nadere informatie

A. Kuyper

A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper Aletta Jacobs Aletta Jacobs Aletta Jacobs Aletta Jacobs Aletta Jacobs Anti-Revolutionaire Partij Anti-Revolutionaire Partij Anti-Revolutionaire Partij

Nadere informatie

Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst?

Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? 1 maximumscore 2 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk beargumenteerd met behulp van kernconcept sociale cohesie 1 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

Attila 75 jaar deel 1

Attila 75 jaar deel 1 Attila 75 jaar deel 1 We gaan terug in de tijd, naar het begin van de vorige eeuw. Het dorp Houten bestaat uit Het Plein met daar omheen een aantal huizen. Buiten het dorp liggen de boerderijen. Houten

Nadere informatie

Geachte collega's, beste studenten,

Geachte collega's, beste studenten, College van Bestuur Geachte collega's, beste studenten, Na de hectische weken met de bezetting van het Bungehuis en het Maagdenhuis, hebben we een moment van bezinning ingelast. Wij hebben tijd genomen

Nadere informatie

Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1. dit is Klaas. Klaas is veer-tien jaar. hij loopt al heel lang.

Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1. dit is Klaas. Klaas is veer-tien jaar. hij loopt al heel lang. Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1 Rouwdouwen Kleur de woorden: sol-daat = geel vecht = rood vrij-heid = groen held = blauw dit is Klaas Klaas is veer-tien jaar hij loopt al heel

Nadere informatie

Nationaal Kiezersonderzoek Vraagteksten PAPI (1 e golf) Centraal Bureau voor de Statistiek Divisie Sociale en Ruimtelijke Statistieken

Nationaal Kiezersonderzoek Vraagteksten PAPI (1 e golf) Centraal Bureau voor de Statistiek Divisie Sociale en Ruimtelijke Statistieken Centraal Bureau voor de Statistiek Divisie Sociale en Ruimtelijke Statistieken Nationaal Kiezersonderzoek 2006 Vraagteksten PAPI (1 e golf) versie 2.0 Opgesteld door : Frank Engelen Projectnummer : 205416

Nadere informatie

DRAGERS VAN BELOFTE. Opleiding en vorming van een katholieke elite ( ) SYMPOSIUM 27 MAART 2010 TENTOONSTELLING 27 MAART - 26 JUNI 2010

DRAGERS VAN BELOFTE. Opleiding en vorming van een katholieke elite ( ) SYMPOSIUM 27 MAART 2010 TENTOONSTELLING 27 MAART - 26 JUNI 2010 DRAGERS VAN BELOFTE Opleiding en vorming van een katholieke elite (1920-1970) SYMPOSIUM 27 MAART 2010 TENTOONSTELLING 27 MAART - 26 JUNI 2010 WWW.DRAGERSVANBELOFTE.NL DRAGERS VAN BELOFTE Niet alleen degelijke

Nadere informatie

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen Tijdvak 8 Toetsvragen 1 In Nederland was de eerste belangrijke politieke stroming het liberalisme. Welke politieke doelen wilden liberalen bereiken? A Zij wilden een eenheidsstaat met een grondwet en vrijheid

Nadere informatie

Cijfers. Kerkbalans 2017

Cijfers. Kerkbalans 2017 Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland Cijfers Kerkbalans 2017 Mr. J.L.W.M. Zuijdwijk R.-K. Economencollege 1 Inleiding In 2019 wordt voor de 46 e maal de landelijke actie Kerkbalans gehouden. Aan

Nadere informatie

Statistiek rooms-katholieke theologische opleidingen 2007

Statistiek rooms-katholieke theologische opleidingen 2007 Statistiek rooms-katholieke theologische opleidingen 2007 De studentenaantallen in het studiejaar 2006/2007 Rapport nr. 563 oktober 2007 Jolanda Massaar- Remmerswaal dr. Ton Bernts KASKI onderzoek en advies

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK

GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK Inhoudsopgave 8 Nederland 1900-191 Module 1 Nederland en Indonesië HET CULTUURSTELSEL NEDERLAND BREIDT ZIJN INVLOED UIT HET NATIONALISME 6 50

Nadere informatie

Cijfers. Kerkbalans 2014

Cijfers. Kerkbalans 2014 Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland Cijfers Kerkbalans 2014 Mr. J.L.W.M. Zuijdwijk R.-K. Economencollege Inleiding In 2016 wordt voor de 43 e maal de landelijke actie Kerkbalans gehouden. Aan

Nadere informatie

Lodewijk van Berlaymont: 1542, Berlaimont , Bergen

Lodewijk van Berlaymont: 1542, Berlaimont , Bergen Lodewijk van Berlaymont: 1542, Berlaimont - 1596, Bergen Kamerijkse munt uit 1572 met wapenschild Lodewijk van Berlaymont en Habsburgse adelaar Lodewijk van Berlaymont was een telg uit het belangrijke

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie 1848-53 gelijkheid voor iedereen Samenvatting door een scholier 2412 woorden 8 mei 2010 6,4 20 keer beoordeeld Vak Geschiedenis

Nadere informatie

Landenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?

Landenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u? Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten

Nadere informatie

Keizer Hendrik III: 28 oktober kasteel Bodfeld in de Harz, 5 oktober 1056

Keizer Hendrik III: 28 oktober kasteel Bodfeld in de Harz, 5 oktober 1056 Keizer Hendrik III: 28 oktober 1017 - kasteel Bodfeld in de Harz, 5 oktober 1056 bijgenaamd de Vrome of de Zwarte, was keizer van het Heilige Roomse Rijk. Zijn politiek stond onder invloed van de kerkhervormingen

Nadere informatie

door 1 De rebus gestis Bonifatii, comitis Africae et magistri militum. Tilburg - Breda, W. Bergmans, 121 blz. (Diss. Nijmegen).

door 1 De rebus gestis Bonifatii, comitis Africae et magistri militum. Tilburg - Breda, W. Bergmans, 121 blz. (Diss. Nijmegen). Bibliografie van Dr. J. L. M. De Lepper door J. M. F. IJSSELING Toelichting In deze bibliografie zijn opgenomen de titels van boeken en brochures, alsmede van bijdragen in boeken en van artikelen en boekbesprekingen

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Nationaal Kiezers Onderzoek

Centraal Bureau voor de Statistiek. Nationaal Kiezers Onderzoek Centraal Bureau voor de Statistiek Nationaal Kiezers Onderzoek 00 VOOR U GAAT INVULLEN... AANWIJZINGEN VOOR HET INVULLEN VAN DE VRAGENLIJST Bij de meeste vragen in de vragenlijst kunt u het antwoord dat

Nadere informatie

Cijfers. Kerkbalans 2015

Cijfers. Kerkbalans 2015 Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland Cijfers Kerkbalans 2015 Mr. J.L.W.M. Zuijdwijk R.-K. Economencollege Inleiding In 2017 wordt voor de 44 e maal de landelijke actie Kerkbalans gehouden. Aan

Nadere informatie

Sittard, dominicanen en Sint Rosa

Sittard, dominicanen en Sint Rosa Sint Rosa Sittard, dominicanen en Sint Rosa Wanneer de Amerikaanse dominicanessen naar Sittard komen, treden zij in de voetsporen van eerdere dominicanen en dominicanessen, die voor Sittard heel veel betekend

Nadere informatie

Cijfers. Kerkbalans 2016

Cijfers. Kerkbalans 2016 Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland Cijfers Kerkbalans 2016 Mr. J.L.W.M. Zuijdwijk R.-K. Economencollege Inleiding In 2018 wordt voor de 45 e maal de landelijke actie Kerkbalans gehouden. Aan

Nadere informatie

4 Opvattingen over kerk en godsdienst 1

4 Opvattingen over kerk en godsdienst 1 4 Opvattingen over kerk en godsdienst 1 4.1 Het prestige van de kerken De kerken zijn niet meer de gezaghebbende instanties van vroeger. Dat is niet alleen zo in Nederland. Zelfs in uitgesproken godsdienstige

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 5

Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting door een scholier 1332 woorden 26 maart 2006 10 1 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis module 5 Hoofdstuk 1 1918, Troelstra wilde een revolutie

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375

Nadere informatie

TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES

TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES Hoofdstuk 4 PARAGRAAF 4.1 Pruikentijd Standenmaatschappij De verlichting VERVAL EN RIJKDOM In de 17 e eeuw was Nederland het rijkste land ter wereld Van stilstand komt achteruitgang

Nadere informatie

Mannencongregatie, Rotterdam

Mannencongregatie, Rotterdam Plaatsingslijst Archief Mannencongregatie, Rotterdam Archiefnummer: 483 Archiefnaam: MACR Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven Soort archief: Instellingsarchief Datering: 1803-1977 Katholiek Documentatie

Nadere informatie

Feiten en Cijfers 2017

Feiten en Cijfers 2017 Feiten en Cijfers 2017 Een overzicht van onze dienstverlening in 2017. Meer informatie vindt u ook in ons Publieksjaarverslag 2017. > www.svb.nl > www.pers.svb.nl Beste lezer, In totaal keert de Sociale

Nadere informatie

Wie is de Vlaamse toerist? Zeeuwse ondernemers in Gent, 21 april 2015

Wie is de Vlaamse toerist? Zeeuwse ondernemers in Gent, 21 april 2015 Wie is de Vlaamse toerist? Zeeuwse ondernemers in Gent, 21 april 2015 Belang van de Belgische markt Reisverkeer vanuit België naar Nederland Vakanties (4n+) (2012): 328.000 Korte vakanties (1-3n) (2012):

Nadere informatie

Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?

Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht

Nadere informatie

5,9. Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

5,9. Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari 2011 5,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Pluriforme samenleving In Nederland wonen ruim zestien miljoen mensen.

Nadere informatie

Na Amsterdam is Utrecht de stad met de meeste deelauto s. In deze stad staan meer auto s dan in Den Haag en Rotterdam samen.

Na Amsterdam is Utrecht de stad met de meeste deelauto s. In deze stad staan meer auto s dan in Den Haag en Rotterdam samen. Memo Van Datum Onderwerp Friso Metz Trends gedeeld autogebruik Doorkiesnummer Bijlage(n) 6-254 392 Opnieuw toename van deelauto s Het aantal deelauto s in Nederland is tussen september 28 en maart 29 met

Nadere informatie

Archivalia F.J.A. de Grijs

Archivalia F.J.A. de Grijs Plaatsingslijst Archivalia F.J.A. de Grijs Archiefnummer: 128 Archiefnaam: GRIJ Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven Soort archief: Archivalia van persoon Datering: 1957-1979 Katholiek Documentatie

Nadere informatie

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam: Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden

Nadere informatie

Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid

Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid History Christiane Simone Stadie Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid Herinneringen van mijne academiereis in 1843 (Abraham Des Amorie van der Hoeven Jr.) Seminar paper Christiane

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 990 woorden 24 februari 2018 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 + kenmerkende

Nadere informatie

Wat onderscheidt ons, Tilburg University, van de andere Nederlandse universiteiten? Waar maken wij het verschil?

Wat onderscheidt ons, Tilburg University, van de andere Nederlandse universiteiten? Waar maken wij het verschil? Dames en Heren, Het zal u waarschijnlijk niet zijn ontgaan dat ons stelsel van hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek onderwerp is van maatschappelijk en (vooral ook) politiek debat. Er is al veel

Nadere informatie

Arbeidsvermogen en sociaal-medische beoordeling

Arbeidsvermogen en sociaal-medische beoordeling Arbeidsvermogen en sociaal-medische beoordeling Visie en verwachtingen vanuit SMZ/UWV 1e Muntendam Symposium 14 november 2007 Sociaal-medisch beoordelen Verzekeringsarts: functionele mogelijkheden Arbeidsdeskundige:

Nadere informatie

Deel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING

Deel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING Deel INTERNATIONALE VERGELIJKING INTERNATIONALE VERGELIJKING Internationale onderwijsstatistieken zijn gebaseerd op een standaardterminologie, standaardconcepten, -definities en -classificaties, en dit

Nadere informatie

Studentenhuisvesting Feiten en trends 2010

Studentenhuisvesting Feiten en trends 2010 Studentenhuisvesting Feiten en trends 2010 Studentenhuisvesting - Feiten en trends 2010-1- Studenten Aantal ingeschreven voltijd studenten in bekostigde HBO- en WO-instellingen in Nederland 2009-2010 2008-2009

Nadere informatie

Hoger Onderwijs: van elitair naar massa-onderwijs Jef C. Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven

Hoger Onderwijs: van elitair naar massa-onderwijs Jef C. Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven Hoger Onderwijs: van elitair naar massa-onderwijs Jef C. Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven Lezing aan de Arteveldehogeschool 16 mei 2002 9 mei 2002 Hoger Onderwijs 1 - Beschrijving geven

Nadere informatie

5,6. Werkstuk door een scholier 1133 woorden 12 oktober keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Inhoudsopgave:

5,6. Werkstuk door een scholier 1133 woorden 12 oktober keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Inhoudsopgave: Werkstuk door een scholier 1133 woorden 12 oktober 2004 5,6 36 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inhoudsopgave: Voorwoord Het Christendom Het ontstaan van het Christendom Christelijke stromingen Video

Nadere informatie

Campuspastoraat van de Technische Hogeschool Twente

Campuspastoraat van de Technische Hogeschool Twente Plaatsingslijst Archief Campuspastoraat van de Technische Hogeschool Twente Archiefnummer: 174 Archiefnaam: CTHT Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven Soort archief: Instellingsarchief Datering: 1963-1971

Nadere informatie

UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK NIJMEGEN HUMANIORA BIBLIOTHEEK COLLECTIE H.IN.N. Nieuwe Geschiedenis - vóór 1870

UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK NIJMEGEN HUMANIORA BIBLIOTHEEK COLLECTIE H.IN.N. Nieuwe Geschiedenis - vóór 1870 UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK NIJMEGEN HUMANIORA BIBLIOTHEEK COLLECTIE H.IN.N Nieuwe Geschiedenis - vóór 1870 December 2009 Enige notities bij het "Overzicht van de Rubrieksindeling van de Bibliotheek van de

Nadere informatie

13 37 38 39 43 100 EXMENVRGEN IJ HET FOTOOEK EN DE FILM NR NEDERLND Nummer Vraagtekst Correcte antwoord vb01 U ziet de Nederlandse vlag. Wat zijn de kleuren van de Nederlandse vlag? vb02 U ziet een foto.

Nadere informatie

Onder de Marokkaanse bevolking die woonachtig is in Nederland. Mei 2009

Onder de Marokkaanse bevolking die woonachtig is in Nederland. Mei 2009 Onder de Marokkaanse bevolking die woonachtig is in Nederland Mei 2009 2 1. Gesproken talen Gesproken talen Q0. Spreekt u Een Arabisch dialect % Ja 1ste Gen 95% 2de Gen 86% Berbers zoals Tarifite, Riffijns,

Nadere informatie

Roomsch-Katholiek Gilde van de Klare Waarheid

Roomsch-Katholiek Gilde van de Klare Waarheid Plaatsingslijst Archief Roomsch-Katholiek Gilde van de Klare Waarheid Archiefnummer: 644 Archiefnaam: RKGK Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven Soort archief: Instellingsarchief Datering: 1920-1948

Nadere informatie

Deel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING

Deel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING Deel INTERNATIONALE VERGELIJKING INTERNATIONALE VERGELIJKING Internationale onderwijsstatistieken zijn gebaseerd op een standaardterminologie, standaardconcepten, -definities en -classificaties, en dit

Nadere informatie

PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN IN GRONINGEN EN DRENTHE

PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN IN GRONINGEN EN DRENTHE PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN IN GRONINGEN EN DRENTHE JAARVERSLAG 2016 *Inleiding De leden van de raad De provinciale raad van kerken in Groningen en Drenthe (voortaan de raad ) bestaat uit leden die namens

Nadere informatie

Collectievormingsprofiel (CVP) Geschiedenis

Collectievormingsprofiel (CVP) Geschiedenis Collectievormingsprofiel (CVP) Geschiedenis Actuele relatie met O&O De geschiedenis collectie is vooral bedoeld ter ondersteuning van onderzoek en onderwijs in het Instituut voor Geschiedenis. Het Instituut

Nadere informatie

Deel 8. internationale vergelijking

Deel 8. internationale vergelijking Deel internationale vergelijking INTERNATIONALE VERGELIJKING Internationale onderwijsstatistieken zijn gebaseerd op een standaardterminologie, standaardconcepten, -definities en -classificaties, en dit

Nadere informatie

D63, Meester Schendelerstraat 2

D63, Meester Schendelerstraat 2 D63, Meester Schendelerstraat 2 Geplaatst in de Heise Krant januari 2015, gewijzigd 28-09-2016 Wanneer we de geschiedenis van het huis aan de Meester Schendelerstraat 2, voorheen D63, bestuderen, blijkt

Nadere informatie

Moord Willem van Oranje hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61304

Moord Willem van Oranje hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61304 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 september 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/61304 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode? DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In

Nadere informatie

Naam: Vakantie. Vraag 1. Ben je weleens op vakantie geweest? Waarheen? Werkblad vakantie - Aardrijkskunde groep 5 - Niveau blauw.

Naam: Vakantie. Vraag 1. Ben je weleens op vakantie geweest? Waarheen? Werkblad vakantie - Aardrijkskunde groep 5 - Niveau blauw. Naam: Vakantie _ Een groot aantal Nederlanders gaat ieder jaar één keer op vakantie. Vaak gaat de reis naar het buitenland, bijvoorbeeld naar Duitsland, Frankrijk, Spanje, of nog verder. Maar Nederlanders

Nadere informatie

Willem van Oranje. Over Willem. Info. Bekenden van Willem. Willem van Oranje. Tijdlijn Info Foto s. wsw. Dillenburg. Willem van Oranje Lente, 1545

Willem van Oranje. Over Willem. Info. Bekenden van Willem. Willem van Oranje. Tijdlijn Info Foto s. wsw. Dillenburg. Willem van Oranje Lente, 1545 Over Willem Willem krijgt op 11-jarige leeftijd door het overlijden van een neef een grote erfenis. Daar hoort ook bij dat hij verhuist van zijn ouders in de naar de grote stad. Daar wordt hij opgevoed

Nadere informatie

Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance

Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance Tijdvakken Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance K.A. * Het begin van de Europese overzeese expansie * Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door D. 971 woorden 31 mei 2013 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1848 Censuskiesrecht Grondrechten Ministeriele verantwoordelijkheid

Nadere informatie

GO! Atheneum Aalst Graanmarkt Aalst INSCHRIJVINGSFORMULIER 2 GRAAD Schooljaar Ingeschreven door: datum: /./20 uur:.

GO! Atheneum Aalst Graanmarkt Aalst INSCHRIJVINGSFORMULIER 2 GRAAD Schooljaar Ingeschreven door: datum: /./20 uur:. GO! Atheneum Aalst Graanmarkt 14 9300 Aalst 053 76 96 20 INSCHRIJVINGSFORMULIER 2 GRAAD Schooljaar 20-20 Ingeschreven door: datum: /./20 uur:.: Identificatiegegevens Naam: Voornaam: Rijksregisternummer:

Nadere informatie

Rapportage TIP Brunssum. Limburgse vragen religie. 28 november 2019

Rapportage TIP Brunssum. Limburgse vragen religie. 28 november 2019 Rapportage TIP Brunssum Limburgse vragen religie 28 november 2019 Inhoudsopgave 1. Samenvatting 2 2. Rechte tellingen 3 Religie 3 3. Onderzoeksverantwoording 8 Toponderzoek 9 1 1. Samenvatting Op vraag

Nadere informatie

TALEN en hun economisch belang

TALEN en hun economisch belang TALEN en hun economisch belang De relatie tussen de vrije taalkeus en het belang/de wens van het bedrijfsleven! -Agentschapnl.nl / CBS.nl -VNO-NCW (MKB)[G.vanErp@mkb.nl] -Opinies 2012 NL totale handel*

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze

Nadere informatie

Bedrijfsapostolaat van de Paters Capucijnen, Amsterdam

Bedrijfsapostolaat van de Paters Capucijnen, Amsterdam Plaatsingslijst Archief Bedrijfsapostolaat van de Paters Capucijnen, Amsterdam Archiefnummer: 676 Archiefnaam: BAPC Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven Soort archief: Instellingsarchief Datering: 1938-1985

Nadere informatie

Nederland dient financiële steun te geven aan landen van de Europese Unie met een hoge staatsschuld die anders in grote problemen zullen komen.

Nederland dient financiële steun te geven aan landen van de Europese Unie met een hoge staatsschuld die anders in grote problemen zullen komen. Aankondiging Op 12 september dit jaar worden verkiezingen gehouden voor de Tweede Kamer. Politieke partijen hebben hun verkiezingsprogramma voor de komende jaren vastgesteld. De lijsttrekkers van de partijen

Nadere informatie

NEDERLAND IN DE 16e EEUW

NEDERLAND IN DE 16e EEUW NEDERLAND IN DE 16e EEUW In de 16e eeuw vielen de Nederlanden onder de Spaanse overheersing. Er bestonden grote verschillen tussen de gewesten (= provincies), bv: - dialect - zelfstandigheid van de gewesten

Nadere informatie

Werkgeversvereniging. Plaatsingslijst

Werkgeversvereniging. Plaatsingslijst Plaatsingslijst Archief Katholieke Jonge Werkgeversvereniging Archiefnummer: 177 Archiefnaam: KJWV Sector: Stands- en vakorganisaties Soort archief: Instellingsarchief Datering: 1916-1967 Katholiek Documentatie

Nadere informatie

Statistiek rooms-katholieke theologische opleidingen 2003

Statistiek rooms-katholieke theologische opleidingen 2003 Statistiek rooms-katholieke theologische opleidingen 2003 De studentenaantallen van de priester- en diakenopleidingen, de theologische universiteiten en faculteiten en de hogere beroepsopleidingen in het

Nadere informatie

Deel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING

Deel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING Deel INTERNATIONALE VERGELIJKING INTERNATIONALE VERGELIJKING Internationale onderwijsstatistieken zijn gebaseerd op een standaardterminologie, standaardconcepten, -definities en -classificaties, en dit

Nadere informatie

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1994 Nr. 266

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1994 Nr. 266 15 (1965) Nr. 5 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1994 Nr. 266 A. TITEL Verdrag tot instelling van één Raad en één Commissie welke de Europese Gemeenschappen gemeen hebben, met

Nadere informatie

STUDENTS GOAL PREFERENCES, ETHNOCULTURAL BACKGROUND AND THE QUALITY OF COOPERATIVE LEARNING IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION

STUDENTS GOAL PREFERENCES, ETHNOCULTURAL BACKGROUND AND THE QUALITY OF COOPERATIVE LEARNING IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION STUDENTS GOAL PREFERENCES, ETHNOCULTURAL BACKGROUND AND THE QUALITY OF COOPERATIVE LEARNING IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden

Nadere informatie

Les 3 Religie(s) in Nederland

Les 3 Religie(s) in Nederland Les 3 Religie(s) in Nederland? 16 Les 3 Religie(s) in Nederland 1. De spirituele supermarkt rooms-katholieke kerk islam boeddhisme meditatie U bent één van de sprekers op een cursusdag over religies en

Nadere informatie

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZ/11/043 ADVIES NR 10/23 VAN 5 OKTOBER 2010, GEWIJZIGD OP 5 APRIL 2011, BETREFFENDE HET MEEDELEN VAN ANONIEME

Nadere informatie

Boeken Heemskerk. Onderwijs in Heemskerk Hier onderwijst men de lieve jeugd

Boeken Heemskerk. Onderwijs in Heemskerk Hier onderwijst men de lieve jeugd Onderwijs in Heemskerk Hier onderwijst men de lieve jeugd Inhoud 2 Inleiding 3 Wat is onderwijs? 5 Schoolgeld 5 Kwaliteit van het onderwijs 5 Schoolopzienders 6 Schoolgebouwen 7 Openbare school 7 Een nieuwe

Nadere informatie

Hurkspanden Roosendaal zonder bescherming

Hurkspanden Roosendaal zonder bescherming Hurkspanden Roosendaal zonder bescherming Jacques Hurks Jacques M. Hurks werd in 1890 in Vught geboren. Hij studeerde aan de Koninklijke School voor Nuttige en Beeldende Kunsten in Den Bosch en vertrok

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland

Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Samenvatting door M. 1255 woorden 6 mei 2015 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Grondwet

Nadere informatie

Archief Internationale Gebedsunie van Banneux Notre Dame in Nederland

Archief Internationale Gebedsunie van Banneux Notre Dame in Nederland Plaatsingslijst Archief Internationale Gebedsunie van Banneux Notre Dame in Nederland Archiefnummer: 986 Archiefnaam: BANN Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven Soort archief: Instellingsarchief Datering:

Nadere informatie

het vuur van de liefde pinksteren 2008

het vuur van de liefde pinksteren 2008 het vuur van de liefde pinksteren 2008 + J. van den Hende het vuur van de liefde pinksteren 2008 + J. van den Hende Pinksteren is het feest van de heilige Geest, het is de afronding van de Paastijd. We

Nadere informatie

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs 1.1 Een blik op een eeuw Europa Deel 1: Een beetje geschiedenis Dankzij onze vrienden, Marie en Alexander,

Nadere informatie

Geluk. Extra informatie over Spinoza

Geluk. Extra informatie over Spinoza Geluk Extra informatie over Spinoza Lezen in gewone taal Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze

Nadere informatie

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs

Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs 1.1 Een blik op een eeuw Europa Deel 1: Een beetje geschiedenis Dankzij onze vrienden, Marie en Alexander,

Nadere informatie

Dit jaar wil Ik bij u te gast zijn. Retrouvez-nous sur

Dit jaar wil Ik bij u te gast zijn. Retrouvez-nous sur Dit jaar wil Ik bij u te gast zijn 1. Heilige Geest van God, vul opnieuw mijn hart. 2x Vul mij opnieuw, vul mij opnieuw. Heilige Geest, vul opnieuw mijn hart. ZNL 525 1b. De voorstelling van het Zacheüstraject

Nadere informatie

Vluchtoord Uden tijdens WO I - Bevolkingsstatistieken

Vluchtoord Uden tijdens WO I - Bevolkingsstatistieken - 0 - De basis/bron van deze gegevens is een MS Office-Excelsheet dat destijds is samengesteld door het Streekarchief Brabant Noordoost te Veghel. Dit Excelsheet is door ondergetekende op een aantal punten

Nadere informatie

GCL. engagement. Maria. juiste keuzes maken. spiritualiteit en gebed. God vinden in alles. Kerk. Gemeenschap van Christelijk Leven

GCL. engagement. Maria. juiste keuzes maken. spiritualiteit en gebed. God vinden in alles. Kerk. Gemeenschap van Christelijk Leven GCL Gemeenschap van Christelijk Leven Een christelijke wereldbeweging in Nederland De Gemeenschap van Christelijk Leven (GCL) is een wereldbeweging van leken geïnspireerd door de spiritualiteit van de

Nadere informatie

o gebrek aan verwantschap: de wet verbiedt huwelijken tussen mensen die onderling een te nauwe bloedband of aanverwantschap hebben.

o gebrek aan verwantschap: de wet verbiedt huwelijken tussen mensen die onderling een te nauwe bloedband of aanverwantschap hebben. Het huwelijk Wilt u uw relatie officieel regelen, dan kunt u trouwen, een geregistreerd partnerschap aangaan of een samenlevingscontract opstellen. U kunt ook gaan samenwonen zonder zonder een contract

Nadere informatie

Zondag 29 oktober 2017 Lutherzondag - Gemeentezondag

Zondag 29 oktober 2017 Lutherzondag - Gemeentezondag Zondag 29 oktober 2017 Lutherzondag - Gemeentezondag Lezing : Lucas 19 : 1 10 Dit jaar wordt herdacht dat 500 jaar geleden de grote hervorming van de kerk begon, waaruit ook onze kerk is voortgekomen.

Nadere informatie

Het merkdepot te kwader trouw

Het merkdepot te kwader trouw MI 103 Merken zijn onderscheidingstekens. Dankzij merken weet de consument wat hij krijgt en welk product hij koopt. Maar daarvan wordt ook misbruik gemaakt. Zo komt naast merkenpiraterij (het namaken

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle

Nadere informatie

Hoe groot, is groot genoeg?

Hoe groot, is groot genoeg? Hoe groot, is groot genoeg? Bas Denters (Bestuurskunde, Universiteit Twente) Kennisnetwerk Lokaal 13 Den Haag 17 april 2015 Schaalvergroting door de tijd Grotere gemeenten Minder gemeenten Schaal gemeenten

Nadere informatie

Heeft onze kerk toekomst?

Heeft onze kerk toekomst? Heeft onze kerk toekomst? Visie op kerk en pastoraat in 2024 De parochie. Een korte terugblik Het kerkelijk leven in Twente en Oldenzaal in de laatste decennia Hoe nu verder? Kerk-zijn in de toekomst Stellingen

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen Tijdvak 7 Toetsvragen 1 In de Tijd van Pruiken en Revoluties hielden kooplieden uit de Republiek zich bezig met de zogenaamde driehoekshandel. Tussen welke gebieden vond deze driehoekshandel plaats? A

Nadere informatie