Emancipatie van de katholieke middenklasse. Geslaagd of niet?
|
|
- Mathilda de Ridder
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Emancipatie van de katholieke middenklasse. Geslaagd of niet?
2
3
4
5
6
7 Jezuïeten Ongeveer leden grootste RK orde
8 Katholicisme in NL Vanaf 1795 vrijheid, na de reformatie Nederland missiegebied, direct onder gezag van Rome Tekort aan priesters, ordes en congregaties Katholieke burgemeesters en onderwijzers zeldzaam Percentage katholieken 1848 in Nederland 38% landelijke overheid 4% lokale overheid 15% 1900 universitaire studenten 7% slechts 2 katholieke hoogleraren Strijd gelijkstelling onderwijs tot eerste katholieke politieke partij
9 Onderwijs in NL In 17 e en 18 e eeuw in noorden van Nederland alleen Latijnse scholen van protestantse signatuur In Noord-Brabant katholieke: Gemert, Uden, Ravenstein en Boxmeer maar zonder kwaliteit Drie grootseminaries: Den Bosch, Warmond en 's-heerenberg Na 1815 mochten katholieken eigen scholen stichten Hageveld te Velsen Kleinseminarie Culemborg Eerste school voor niet-priesterstudenten: Katwijk, Willibrorduscollege verhuist naar Warmond 1837 eerste Jezuïeten, want die konden troepen mobiliseren 1848 Grondwetsherziening van Thorbecke: - echte vrijheid van godsdienst
10 Jezuïeten Iñigo López de Loyola geboren in 1491 in Baskenland Ignatius van Loyola overleed in 1556 In 1534 legde hij met zes vrienden drie geloften af: armoede, celibaat en bedevaart naar Jerusalem Eerste college in Messina, 1548 Tweede 1549 in Palermo, waar Petrus Canisius de leiding had over de hoogste klas, de retorica Ratio Studiorum
11 Onderwijs door Jezuïeten 1556: 40 jezuïetencolleges en universiteiten Ignatius van Loyola Inspectie: Nadal SJ bezocht van Spanje, Portugal, Italië, Frankrijk, België en Duitsland 1607: 293 jezuïetencolleges 1750: 669, met studenten per locatie Maastricht, Den Bosch, Breda, Roermond en Ravenstein Conflicten in Portugal, Frankrijk en Spanje 1773: SJ opgeheven. 1814: Weer een aantal jezuïetencolleges opgericht In USA en Canada nog steeds honderden jezuïetencolleges
12 Onderwijs door Jezuïeten Katholiek onderwijs Toneel Zo groot was de toeloop dat men aanneemt, dat er in drie dagen meer dan mensen de opvoering hebben bijgewoond en dagenlang sprak men nergens anders over dan over dit drama" De komedie wordt opgevoerd niet louter en alleen om de lachlust te wekken maar om door een aanschouwelijke voorstelling van het kwaad, de toeschouwer af te schrikken van ieder vergrijp en iedere overtreding"
13 Opleiding en vorming Katholieke geloof als basis, maar daar lag niet het accent Godsdienstig en persoonlijke verantwoordelijkheid 1e helft van het bestaan: "godsdienstige wetenschappelijke en fatsoenlijke menschen" (zonder godsdienst was fatsoen niet mogelijk) "Jongelui uit den beschaafden stand" goede manieren en discipline bij brengen en om te contacten te vermijden met "het gemeene volk" Rond 1925 niet uitdrukkelijk gezegd dat een toekomstig kader van het katholieke volksdeel wordt beoogd. Na WOII nadruk op vorming van "de hele mens" in opener maatschappij niet alleen besloten katholiek. Invloed van kerk werd minder
14 Opleiding en vorming Katholieke geloof als basis, maar daar lag niet het accent Godsdienstig en persoonlijke verantwoordelijkheid 1e helft van het bestaan: "godsdienstige wetenschappelijke en fatsoenlijke menschen" (zonder godsdienst was fatsoen niet mogelijk) "Jongelui uit den beschaafden stand" goede manieren en discipline bij brengen en om te contacten te vermijden met "het gemeene volk" Rond 1925 niet uitdrukkelijk gezegd dat een toekomstig kader van het katholieke volksdeel wordt beoogd. Na WOII nadruk op vorming van "de hele mens" in opener maatschappij niet alleen besloten katholiek. Invloed van kerk werd minder
15 St Maartenscollege Groningen St Ignatius College Amsterdam St Willibrordus College Katwijk* Huize Katwijk St Aloysius College Den Haag St Stanislas College Delft CANISIUS Seminarie Culemborg en Katwijk de Breul St Aloysius College Sittard en
16 Elite? Couren: verschillen in status, hiërarchiek maatschappijconcept Van slaapzaal naar chambrettes naar eigen kamer in Katwijk Fracties al vanaf begin SJ-colleges Begin Katwijk in Warmond: 400 gulden voor eerste twee leerjaren, daarna 500 gulden - het jaarinkomen voor arbeidersgezin Clemens Brenninkmeijer: - wel degelijk elite - geen geldelite maar zielenadel, noblesse, katholieke elite, trouw aan de kerk voorop - Katwijk richtte zich op kinderen van ondernemers - minder emancipatiecollege dan CC, meer op het intellectuele kader (Deze observatie werd niet door iedereen gedeeld)
17 Elite? "Kinderen uit vooraanstaande en rijkere families waren niet zo getalenteerd als andere" "Wij willen een elite vormen" "Hoofddoel persoonlijkheidsvorming van de katholieke leider uit de hogere standen" waren pensionkosten voor Katwijk gulden per jaar en bijkomende kosten tot 460 gulden Sport: cricket Katwijk had altijd alleen internen, CC niet. Katwijk minder open voor groot publiek Standsbesef wel degelijk belangrijk bevonden
18 Elite? Afkomst Jezuïeten als volgt uitgedrukt: valde honesta zeer aanzienlijk (w.o. adel) honesta aanzienlijk (patriciaat, hogere burgerstand) satis honesta tamelijk aanzienlijk (betere burgerstand) mediocris honesta enigszins aanzienlijk mediocris middenstand satis mediocris lagere middenstand humilis lagere klassen Afkomst paters iets eenvoudiger dan die van de leerlingen
19 Elite? Brenninkmeijer Jamin Van Lanschot Van Hövell tot Westerflier Van Mierlo Van Nispen tot Pannerden Van Nispen tot Sevenaer Rosenmöller (moeder Dreesmann) Van Voorst tot Voorst Vehmeijer Vroom premier Jan de Quay minister Benk Korthals NOS-voorzitter Erik Jurgens
20 Conclusie Netwerk rijken was bijvangst, en daardoor meer succes dan voorzien Op een dorpsschool had men dit nooit voor elkaar gekregen Persoonlijkheidsvorming! Maatschappij op Madurodam-niveau: fracties, krant, debating,... Antwoord op "Geslaagd of niet?" Ja, absoluut geslaagd!
21
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,
Nadere informatieWeek 3. De Reformatie Cursus vroegmoderne tijd 2011 d.c.vanderlinden@uu.nl http://vanderlinden.weebly.com
Week 3. De Reformatie Cursus vroegmoderne tijd 2011 d.c.vanderlinden@uu.nl http://vanderlinden.weebly.com Inhoud college Bespreking opdracht 4 Pauze Bespreking opdracht 5 Opdracht 4 Studenten kunnen uitleggen
Nadere informatieGeschiedenis van Het Hok en haar bewoners. Bernard Drion
Geschiedenis van Het Hok en haar bewoners Bernard Drion I H Σ Iota, Eta en Sigma ΙΗΣΟΣ - Iesus hominum salvator - In hoc signo - Iesum habemus socium - Iesu humilitas societas - Iesuitae habent satis
Nadere informatieONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN
STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw
Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk door een scholier 2435 woorden 22 januari 2005 6 108 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Hoofdvragen: 1: Wat veranderde er in de 19e Eeuw met
Nadere informatieTijd van pruiken en revoluties 1700 1800
Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities
Nadere informatieTom Van der Beken
Tom Van der Beken leerkrachttomvdb@gmail.com INHOUDSVRAGEN LEERSTOF 1. FRANKRIJK & LODEWIJK XIV 2. ENGLAND & GELOOF 3. ONDERZOEKSVRAAG Wat is de verhouding tussen VORSTEN en de STANDEN in England in 17de
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme
Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we
Nadere informatieOpen brief aan de inwoners van Brabant
Open brief aan de inwoners van Brabant Aan de Rijksweg N65, verscholen in het groen, aan het einde van een lange oprijlaan, staat op Landgoed Haarendael (Haaren, NBr) het voormalige GrootSeminarie (1837),
Nadere informatieA. Kuyper
A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper Aletta Jacobs Aletta Jacobs Aletta Jacobs Aletta Jacobs Aletta Jacobs Anti-Revolutionaire Partij Anti-Revolutionaire Partij Anti-Revolutionaire Partij
Nadere informatieOpgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst?
Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? 1 maximumscore 2 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk beargumenteerd met behulp van kernconcept sociale cohesie 1 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk
Nadere informatieNaam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel
Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij
Nadere informatieAttila 75 jaar deel 1
Attila 75 jaar deel 1 We gaan terug in de tijd, naar het begin van de vorige eeuw. Het dorp Houten bestaat uit Het Plein met daar omheen een aantal huizen. Buiten het dorp liggen de boerderijen. Houten
Nadere informatieGeachte collega's, beste studenten,
College van Bestuur Geachte collega's, beste studenten, Na de hectische weken met de bezetting van het Bungehuis en het Maagdenhuis, hebben we een moment van bezinning ingelast. Wij hebben tijd genomen
Nadere informatieBij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1. dit is Klaas. Klaas is veer-tien jaar. hij loopt al heel lang.
Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1 Rouwdouwen Kleur de woorden: sol-daat = geel vecht = rood vrij-heid = groen held = blauw dit is Klaas Klaas is veer-tien jaar hij loopt al heel
Nadere informatieNationaal Kiezersonderzoek Vraagteksten PAPI (1 e golf) Centraal Bureau voor de Statistiek Divisie Sociale en Ruimtelijke Statistieken
Centraal Bureau voor de Statistiek Divisie Sociale en Ruimtelijke Statistieken Nationaal Kiezersonderzoek 2006 Vraagteksten PAPI (1 e golf) versie 2.0 Opgesteld door : Frank Engelen Projectnummer : 205416
Nadere informatieDRAGERS VAN BELOFTE. Opleiding en vorming van een katholieke elite ( ) SYMPOSIUM 27 MAART 2010 TENTOONSTELLING 27 MAART - 26 JUNI 2010
DRAGERS VAN BELOFTE Opleiding en vorming van een katholieke elite (1920-1970) SYMPOSIUM 27 MAART 2010 TENTOONSTELLING 27 MAART - 26 JUNI 2010 WWW.DRAGERSVANBELOFTE.NL DRAGERS VAN BELOFTE Niet alleen degelijke
Nadere informatieToetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen
Tijdvak 8 Toetsvragen 1 In Nederland was de eerste belangrijke politieke stroming het liberalisme. Welke politieke doelen wilden liberalen bereiken? A Zij wilden een eenheidsstaat met een grondwet en vrijheid
Nadere informatieCijfers. Kerkbalans 2017
Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland Cijfers Kerkbalans 2017 Mr. J.L.W.M. Zuijdwijk R.-K. Economencollege 1 Inleiding In 2019 wordt voor de 46 e maal de landelijke actie Kerkbalans gehouden. Aan
Nadere informatieStatistiek rooms-katholieke theologische opleidingen 2007
Statistiek rooms-katholieke theologische opleidingen 2007 De studentenaantallen in het studiejaar 2006/2007 Rapport nr. 563 oktober 2007 Jolanda Massaar- Remmerswaal dr. Ton Bernts KASKI onderzoek en advies
Nadere informatieGESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK
GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK Inhoudsopgave 8 Nederland 1900-191 Module 1 Nederland en Indonesië HET CULTUURSTELSEL NEDERLAND BREIDT ZIJN INVLOED UIT HET NATIONALISME 6 50
Nadere informatieCijfers. Kerkbalans 2014
Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland Cijfers Kerkbalans 2014 Mr. J.L.W.M. Zuijdwijk R.-K. Economencollege Inleiding In 2016 wordt voor de 43 e maal de landelijke actie Kerkbalans gehouden. Aan
Nadere informatieLodewijk van Berlaymont: 1542, Berlaimont , Bergen
Lodewijk van Berlaymont: 1542, Berlaimont - 1596, Bergen Kamerijkse munt uit 1572 met wapenschild Lodewijk van Berlaymont en Habsburgse adelaar Lodewijk van Berlaymont was een telg uit het belangrijke
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen
Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie 1848-53 gelijkheid voor iedereen Samenvatting door een scholier 2412 woorden 8 mei 2010 6,4 20 keer beoordeeld Vak Geschiedenis
Nadere informatieLandenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?
Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten
Nadere informatieKeizer Hendrik III: 28 oktober kasteel Bodfeld in de Harz, 5 oktober 1056
Keizer Hendrik III: 28 oktober 1017 - kasteel Bodfeld in de Harz, 5 oktober 1056 bijgenaamd de Vrome of de Zwarte, was keizer van het Heilige Roomse Rijk. Zijn politiek stond onder invloed van de kerkhervormingen
Nadere informatiedoor 1 De rebus gestis Bonifatii, comitis Africae et magistri militum. Tilburg - Breda, W. Bergmans, 121 blz. (Diss. Nijmegen).
Bibliografie van Dr. J. L. M. De Lepper door J. M. F. IJSSELING Toelichting In deze bibliografie zijn opgenomen de titels van boeken en brochures, alsmede van bijdragen in boeken en van artikelen en boekbesprekingen
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Nationaal Kiezers Onderzoek
Centraal Bureau voor de Statistiek Nationaal Kiezers Onderzoek 00 VOOR U GAAT INVULLEN... AANWIJZINGEN VOOR HET INVULLEN VAN DE VRAGENLIJST Bij de meeste vragen in de vragenlijst kunt u het antwoord dat
Nadere informatieCijfers. Kerkbalans 2015
Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland Cijfers Kerkbalans 2015 Mr. J.L.W.M. Zuijdwijk R.-K. Economencollege Inleiding In 2017 wordt voor de 44 e maal de landelijke actie Kerkbalans gehouden. Aan
Nadere informatieSittard, dominicanen en Sint Rosa
Sint Rosa Sittard, dominicanen en Sint Rosa Wanneer de Amerikaanse dominicanessen naar Sittard komen, treden zij in de voetsporen van eerdere dominicanen en dominicanessen, die voor Sittard heel veel betekend
Nadere informatieCijfers. Kerkbalans 2016
Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland Cijfers Kerkbalans 2016 Mr. J.L.W.M. Zuijdwijk R.-K. Economencollege Inleiding In 2018 wordt voor de 45 e maal de landelijke actie Kerkbalans gehouden. Aan
Nadere informatie4 Opvattingen over kerk en godsdienst 1
4 Opvattingen over kerk en godsdienst 1 4.1 Het prestige van de kerken De kerken zijn niet meer de gezaghebbende instanties van vroeger. Dat is niet alleen zo in Nederland. Zelfs in uitgesproken godsdienstige
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Module 5
Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting door een scholier 1332 woorden 26 maart 2006 10 1 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis module 5 Hoofdstuk 1 1918, Troelstra wilde een revolutie
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatieTIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES
TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES Hoofdstuk 4 PARAGRAAF 4.1 Pruikentijd Standenmaatschappij De verlichting VERVAL EN RIJKDOM In de 17 e eeuw was Nederland het rijkste land ter wereld Van stilstand komt achteruitgang
Nadere informatieMannencongregatie, Rotterdam
Plaatsingslijst Archief Mannencongregatie, Rotterdam Archiefnummer: 483 Archiefnaam: MACR Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven Soort archief: Instellingsarchief Datering: 1803-1977 Katholiek Documentatie
Nadere informatieFeiten en Cijfers 2017
Feiten en Cijfers 2017 Een overzicht van onze dienstverlening in 2017. Meer informatie vindt u ook in ons Publieksjaarverslag 2017. > www.svb.nl > www.pers.svb.nl Beste lezer, In totaal keert de Sociale
Nadere informatieWie is de Vlaamse toerist? Zeeuwse ondernemers in Gent, 21 april 2015
Wie is de Vlaamse toerist? Zeeuwse ondernemers in Gent, 21 april 2015 Belang van de Belgische markt Reisverkeer vanuit België naar Nederland Vakanties (4n+) (2012): 328.000 Korte vakanties (1-3n) (2012):
Nadere informatieTijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?
Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht
Nadere informatie5,9. Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer
Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari 2011 5,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Pluriforme samenleving In Nederland wonen ruim zestien miljoen mensen.
Nadere informatieNa Amsterdam is Utrecht de stad met de meeste deelauto s. In deze stad staan meer auto s dan in Den Haag en Rotterdam samen.
Memo Van Datum Onderwerp Friso Metz Trends gedeeld autogebruik Doorkiesnummer Bijlage(n) 6-254 392 Opnieuw toename van deelauto s Het aantal deelauto s in Nederland is tussen september 28 en maart 29 met
Nadere informatieArchivalia F.J.A. de Grijs
Plaatsingslijst Archivalia F.J.A. de Grijs Archiefnummer: 128 Archiefnaam: GRIJ Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven Soort archief: Archivalia van persoon Datering: 1957-1979 Katholiek Documentatie
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden
Nadere informatieOp reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid
History Christiane Simone Stadie Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid Herinneringen van mijne academiereis in 1843 (Abraham Des Amorie van der Hoeven Jr.) Seminar paper Christiane
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 990 woorden 24 februari 2018 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 + kenmerkende
Nadere informatieWat onderscheidt ons, Tilburg University, van de andere Nederlandse universiteiten? Waar maken wij het verschil?
Dames en Heren, Het zal u waarschijnlijk niet zijn ontgaan dat ons stelsel van hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek onderwerp is van maatschappelijk en (vooral ook) politiek debat. Er is al veel
Nadere informatieArbeidsvermogen en sociaal-medische beoordeling
Arbeidsvermogen en sociaal-medische beoordeling Visie en verwachtingen vanuit SMZ/UWV 1e Muntendam Symposium 14 november 2007 Sociaal-medisch beoordelen Verzekeringsarts: functionele mogelijkheden Arbeidsdeskundige:
Nadere informatieDeel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING
Deel INTERNATIONALE VERGELIJKING INTERNATIONALE VERGELIJKING Internationale onderwijsstatistieken zijn gebaseerd op een standaardterminologie, standaardconcepten, -definities en -classificaties, en dit
Nadere informatieStudentenhuisvesting Feiten en trends 2010
Studentenhuisvesting Feiten en trends 2010 Studentenhuisvesting - Feiten en trends 2010-1- Studenten Aantal ingeschreven voltijd studenten in bekostigde HBO- en WO-instellingen in Nederland 2009-2010 2008-2009
Nadere informatieHoger Onderwijs: van elitair naar massa-onderwijs Jef C. Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven
Hoger Onderwijs: van elitair naar massa-onderwijs Jef C. Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven Lezing aan de Arteveldehogeschool 16 mei 2002 9 mei 2002 Hoger Onderwijs 1 - Beschrijving geven
Nadere informatie5,6. Werkstuk door een scholier 1133 woorden 12 oktober keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Inhoudsopgave:
Werkstuk door een scholier 1133 woorden 12 oktober 2004 5,6 36 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inhoudsopgave: Voorwoord Het Christendom Het ontstaan van het Christendom Christelijke stromingen Video
Nadere informatieCampuspastoraat van de Technische Hogeschool Twente
Plaatsingslijst Archief Campuspastoraat van de Technische Hogeschool Twente Archiefnummer: 174 Archiefnaam: CTHT Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven Soort archief: Instellingsarchief Datering: 1963-1971
Nadere informatieUNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK NIJMEGEN HUMANIORA BIBLIOTHEEK COLLECTIE H.IN.N. Nieuwe Geschiedenis - vóór 1870
UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK NIJMEGEN HUMANIORA BIBLIOTHEEK COLLECTIE H.IN.N Nieuwe Geschiedenis - vóór 1870 December 2009 Enige notities bij het "Overzicht van de Rubrieksindeling van de Bibliotheek van de
Nadere informatie13 37 38 39 43 100 EXMENVRGEN IJ HET FOTOOEK EN DE FILM NR NEDERLND Nummer Vraagtekst Correcte antwoord vb01 U ziet de Nederlandse vlag. Wat zijn de kleuren van de Nederlandse vlag? vb02 U ziet een foto.
Nadere informatieOnder de Marokkaanse bevolking die woonachtig is in Nederland. Mei 2009
Onder de Marokkaanse bevolking die woonachtig is in Nederland Mei 2009 2 1. Gesproken talen Gesproken talen Q0. Spreekt u Een Arabisch dialect % Ja 1ste Gen 95% 2de Gen 86% Berbers zoals Tarifite, Riffijns,
Nadere informatieRoomsch-Katholiek Gilde van de Klare Waarheid
Plaatsingslijst Archief Roomsch-Katholiek Gilde van de Klare Waarheid Archiefnummer: 644 Archiefnaam: RKGK Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven Soort archief: Instellingsarchief Datering: 1920-1948
Nadere informatieDeel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING
Deel INTERNATIONALE VERGELIJKING INTERNATIONALE VERGELIJKING Internationale onderwijsstatistieken zijn gebaseerd op een standaardterminologie, standaardconcepten, -definities en -classificaties, en dit
Nadere informatiePROVINCIALE RAAD VAN KERKEN IN GRONINGEN EN DRENTHE
PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN IN GRONINGEN EN DRENTHE JAARVERSLAG 2016 *Inleiding De leden van de raad De provinciale raad van kerken in Groningen en Drenthe (voortaan de raad ) bestaat uit leden die namens
Nadere informatieCollectievormingsprofiel (CVP) Geschiedenis
Collectievormingsprofiel (CVP) Geschiedenis Actuele relatie met O&O De geschiedenis collectie is vooral bedoeld ter ondersteuning van onderzoek en onderwijs in het Instituut voor Geschiedenis. Het Instituut
Nadere informatieDeel 8. internationale vergelijking
Deel internationale vergelijking INTERNATIONALE VERGELIJKING Internationale onderwijsstatistieken zijn gebaseerd op een standaardterminologie, standaardconcepten, -definities en -classificaties, en dit
Nadere informatieD63, Meester Schendelerstraat 2
D63, Meester Schendelerstraat 2 Geplaatst in de Heise Krant januari 2015, gewijzigd 28-09-2016 Wanneer we de geschiedenis van het huis aan de Meester Schendelerstraat 2, voorheen D63, bestuderen, blijkt
Nadere informatieMoord Willem van Oranje hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61304
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 september 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/61304 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieDE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?
DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In
Nadere informatieNaam: Vakantie. Vraag 1. Ben je weleens op vakantie geweest? Waarheen? Werkblad vakantie - Aardrijkskunde groep 5 - Niveau blauw.
Naam: Vakantie _ Een groot aantal Nederlanders gaat ieder jaar één keer op vakantie. Vaak gaat de reis naar het buitenland, bijvoorbeeld naar Duitsland, Frankrijk, Spanje, of nog verder. Maar Nederlanders
Nadere informatieWillem van Oranje. Over Willem. Info. Bekenden van Willem. Willem van Oranje. Tijdlijn Info Foto s. wsw. Dillenburg. Willem van Oranje Lente, 1545
Over Willem Willem krijgt op 11-jarige leeftijd door het overlijden van een neef een grote erfenis. Daar hoort ook bij dat hij verhuist van zijn ouders in de naar de grote stad. Daar wordt hij opgevoed
Nadere informatieTijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance
Tijdvakken Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance K.A. * Het begin van de Europese overzeese expansie * Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door D. 971 woorden 31 mei 2013 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1848 Censuskiesrecht Grondrechten Ministeriele verantwoordelijkheid
Nadere informatieGO! Atheneum Aalst Graanmarkt Aalst INSCHRIJVINGSFORMULIER 2 GRAAD Schooljaar Ingeschreven door: datum: /./20 uur:.
GO! Atheneum Aalst Graanmarkt 14 9300 Aalst 053 76 96 20 INSCHRIJVINGSFORMULIER 2 GRAAD Schooljaar 20-20 Ingeschreven door: datum: /./20 uur:.: Identificatiegegevens Naam: Voornaam: Rijksregisternummer:
Nadere informatieRapportage TIP Brunssum. Limburgse vragen religie. 28 november 2019
Rapportage TIP Brunssum Limburgse vragen religie 28 november 2019 Inhoudsopgave 1. Samenvatting 2 2. Rechte tellingen 3 Religie 3 3. Onderzoeksverantwoording 8 Toponderzoek 9 1 1. Samenvatting Op vraag
Nadere informatieTALEN en hun economisch belang
TALEN en hun economisch belang De relatie tussen de vrije taalkeus en het belang/de wens van het bedrijfsleven! -Agentschapnl.nl / CBS.nl -VNO-NCW (MKB)[G.vanErp@mkb.nl] -Opinies 2012 NL totale handel*
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze
Nadere informatieBedrijfsapostolaat van de Paters Capucijnen, Amsterdam
Plaatsingslijst Archief Bedrijfsapostolaat van de Paters Capucijnen, Amsterdam Archiefnummer: 676 Archiefnaam: BAPC Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven Soort archief: Instellingsarchief Datering: 1938-1985
Nadere informatieNederland dient financiële steun te geven aan landen van de Europese Unie met een hoge staatsschuld die anders in grote problemen zullen komen.
Aankondiging Op 12 september dit jaar worden verkiezingen gehouden voor de Tweede Kamer. Politieke partijen hebben hun verkiezingsprogramma voor de komende jaren vastgesteld. De lijsttrekkers van de partijen
Nadere informatieNEDERLAND IN DE 16e EEUW
NEDERLAND IN DE 16e EEUW In de 16e eeuw vielen de Nederlanden onder de Spaanse overheersing. Er bestonden grote verschillen tussen de gewesten (= provincies), bv: - dialect - zelfstandigheid van de gewesten
Nadere informatieWerkgeversvereniging. Plaatsingslijst
Plaatsingslijst Archief Katholieke Jonge Werkgeversvereniging Archiefnummer: 177 Archiefnaam: KJWV Sector: Stands- en vakorganisaties Soort archief: Instellingsarchief Datering: 1916-1967 Katholiek Documentatie
Nadere informatieStatistiek rooms-katholieke theologische opleidingen 2003
Statistiek rooms-katholieke theologische opleidingen 2003 De studentenaantallen van de priester- en diakenopleidingen, de theologische universiteiten en faculteiten en de hogere beroepsopleidingen in het
Nadere informatieDeel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING
Deel INTERNATIONALE VERGELIJKING INTERNATIONALE VERGELIJKING Internationale onderwijsstatistieken zijn gebaseerd op een standaardterminologie, standaardconcepten, -definities en -classificaties, en dit
Nadere informatieGROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1
GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1994 Nr. 266
15 (1965) Nr. 5 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1994 Nr. 266 A. TITEL Verdrag tot instelling van één Raad en één Commissie welke de Europese Gemeenschappen gemeen hebben, met
Nadere informatieSTUDENTS GOAL PREFERENCES, ETHNOCULTURAL BACKGROUND AND THE QUALITY OF COOPERATIVE LEARNING IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION
STUDENTS GOAL PREFERENCES, ETHNOCULTURAL BACKGROUND AND THE QUALITY OF COOPERATIVE LEARNING IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden
Nadere informatieLes 3 Religie(s) in Nederland
Les 3 Religie(s) in Nederland? 16 Les 3 Religie(s) in Nederland 1. De spirituele supermarkt rooms-katholieke kerk islam boeddhisme meditatie U bent één van de sprekers op een cursusdag over religies en
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZ/11/043 ADVIES NR 10/23 VAN 5 OKTOBER 2010, GEWIJZIGD OP 5 APRIL 2011, BETREFFENDE HET MEEDELEN VAN ANONIEME
Nadere informatieBoeken Heemskerk. Onderwijs in Heemskerk Hier onderwijst men de lieve jeugd
Onderwijs in Heemskerk Hier onderwijst men de lieve jeugd Inhoud 2 Inleiding 3 Wat is onderwijs? 5 Schoolgeld 5 Kwaliteit van het onderwijs 5 Schoolopzienders 6 Schoolgebouwen 7 Openbare school 7 Een nieuwe
Nadere informatieHurkspanden Roosendaal zonder bescherming
Hurkspanden Roosendaal zonder bescherming Jacques Hurks Jacques M. Hurks werd in 1890 in Vught geboren. Hij studeerde aan de Koninklijke School voor Nuttige en Beeldende Kunsten in Den Bosch en vertrok
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland
Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Samenvatting door M. 1255 woorden 6 mei 2015 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Grondwet
Nadere informatieArchief Internationale Gebedsunie van Banneux Notre Dame in Nederland
Plaatsingslijst Archief Internationale Gebedsunie van Banneux Notre Dame in Nederland Archiefnummer: 986 Archiefnaam: BANN Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven Soort archief: Instellingsarchief Datering:
Nadere informatiehet vuur van de liefde pinksteren 2008
het vuur van de liefde pinksteren 2008 + J. van den Hende het vuur van de liefde pinksteren 2008 + J. van den Hende Pinksteren is het feest van de heilige Geest, het is de afronding van de Paastijd. We
Nadere informatieEureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs
Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs 1.1 Een blik op een eeuw Europa Deel 1: Een beetje geschiedenis Dankzij onze vrienden, Marie en Alexander,
Nadere informatieGeluk. Extra informatie over Spinoza
Geluk Extra informatie over Spinoza Lezen in gewone taal Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze
Nadere informatieEureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs
Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs 1.1 Een blik op een eeuw Europa Deel 1: Een beetje geschiedenis Dankzij onze vrienden, Marie en Alexander,
Nadere informatieDit jaar wil Ik bij u te gast zijn. Retrouvez-nous sur
Dit jaar wil Ik bij u te gast zijn 1. Heilige Geest van God, vul opnieuw mijn hart. 2x Vul mij opnieuw, vul mij opnieuw. Heilige Geest, vul opnieuw mijn hart. ZNL 525 1b. De voorstelling van het Zacheüstraject
Nadere informatieVluchtoord Uden tijdens WO I - Bevolkingsstatistieken
- 0 - De basis/bron van deze gegevens is een MS Office-Excelsheet dat destijds is samengesteld door het Streekarchief Brabant Noordoost te Veghel. Dit Excelsheet is door ondergetekende op een aantal punten
Nadere informatieGCL. engagement. Maria. juiste keuzes maken. spiritualiteit en gebed. God vinden in alles. Kerk. Gemeenschap van Christelijk Leven
GCL Gemeenschap van Christelijk Leven Een christelijke wereldbeweging in Nederland De Gemeenschap van Christelijk Leven (GCL) is een wereldbeweging van leken geïnspireerd door de spiritualiteit van de
Nadere informatieo gebrek aan verwantschap: de wet verbiedt huwelijken tussen mensen die onderling een te nauwe bloedband of aanverwantschap hebben.
Het huwelijk Wilt u uw relatie officieel regelen, dan kunt u trouwen, een geregistreerd partnerschap aangaan of een samenlevingscontract opstellen. U kunt ook gaan samenwonen zonder zonder een contract
Nadere informatieZondag 29 oktober 2017 Lutherzondag - Gemeentezondag
Zondag 29 oktober 2017 Lutherzondag - Gemeentezondag Lezing : Lucas 19 : 1 10 Dit jaar wordt herdacht dat 500 jaar geleden de grote hervorming van de kerk begon, waaruit ook onze kerk is voortgekomen.
Nadere informatieHet merkdepot te kwader trouw
MI 103 Merken zijn onderscheidingstekens. Dankzij merken weet de consument wat hij krijgt en welk product hij koopt. Maar daarvan wordt ook misbruik gemaakt. Zo komt naast merkenpiraterij (het namaken
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle
Nadere informatieHoe groot, is groot genoeg?
Hoe groot, is groot genoeg? Bas Denters (Bestuurskunde, Universiteit Twente) Kennisnetwerk Lokaal 13 Den Haag 17 april 2015 Schaalvergroting door de tijd Grotere gemeenten Minder gemeenten Schaal gemeenten
Nadere informatieHeeft onze kerk toekomst?
Heeft onze kerk toekomst? Visie op kerk en pastoraat in 2024 De parochie. Een korte terugblik Het kerkelijk leven in Twente en Oldenzaal in de laatste decennia Hoe nu verder? Kerk-zijn in de toekomst Stellingen
Nadere informatieToetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen
Tijdvak 7 Toetsvragen 1 In de Tijd van Pruiken en Revoluties hielden kooplieden uit de Republiek zich bezig met de zogenaamde driehoekshandel. Tussen welke gebieden vond deze driehoekshandel plaats? A
Nadere informatie