Voortgangsrapportage 2011 scope 1, 2 en 3

Transcriptie

1 Notitie Contactpersoon Manja Buijen Datum 2 juli 2012 Kenmerk N BUJ-los-V01-NL 1 Inleiding Tauw heeft zich eind 2011 laten certificeren voor de CO 2 -Prestatieladder. Hiervoor heeft zij onder andere een carbon footprint opgesteld met 2010 als referentiejaar. Ook voor het inventariseren van scope 3 en het uitvoeren van de ketenanalyses vormde 2010 het referentiejaar. Deze notitie geeft inzicht in de voortgang met betrekking tot CO 2 -reductie voor scope 1, 2 en 3 ten opzichte van het referentiejaar In deze voortgangsrapportage beslaat het heel 2011, vanaf 2012 verschijnt elk halfjaar een voortgangsrapportage. Naast inzicht geven in de CO 2 -uitstoot komen ook de genomen maatregelen in 2011 om de CO 2 -uitstoot terug te dringen aan bod. 2 Scope 1 en 2 Tabel 2.1 CO 2 emissie Tauw ten opzichte van aantal medewerkers en vierkante meter vloeroppervlak in 2010 Soort emissie CO 2 (ton/jr) 2010 Directe CO 2 emissies CO 2 (ton/jr) 2011 % 2010 % 2011 CO 2 (ton/fte)* 2010 CO 2 (ton/fte)** 2011 CO 2 (ton/100 m 2 )* 2010 CO 2 (ton/100 m 2 )** Aardgasverbruik 772,79 492,4 26,62 19,27 0,93 0,61 3,36 2,14 - Brandstofverbruik zakelijk verkeer 936,6 leaseauto s 905,67 31,19 36,66 1,09 1, Indirecte CO 2 emissies door energieopwekking - Elektriciteitsverbruik 508,88 530,76 17,53 20,78 0,61 0,66 2,22 2,31 - Ingekochte warmte 13,92 12,86 0,48 0,50 0,02 0,02 0,06 0,06 Overige indirecte CO 2 emissies - Brandstofverbruik zakelijk verkeer 447,9 privéauto 595,25 20,50 17,53 0,71 0, Brandstofverbruik zakelijke 134,1 vliegtuigreizen 106,86 3,68 5,25 0,13 0, Totaal 2.903, ,62 100,00 100,00 3,48 3,16 5,64 4,51 * Het aantal medewerkers staat in het referentiejaar 2010 gelijk aan 833,465 fte en het totaal verhuurbaar vloer oppervlak (VVO) staat gelijk aan m 2 ** Het aantal medewerkers staat in 2011 gelijk aan 804,779 fte en het totaal verhuurbaar vloer oppervlak (VVO) staat gelijk aan m 2 1\16

2 2.1 Voortgang in relatie tot de reductiedoelstellingen Tauw heeft zich in 2011 tot doel gesteld om de CO 2 -uitstoot per fte van scope 1 en 2 emissies, de komende jaren te reduceren met: % ten opzichte van % ten opzichte van % ten opzichte van 2010 Het realiseren van bovenstaande primaire doelstelling is leidend. De CO 2 -uitstoot van scope 1 en 2 gezamenlijk dient te voldoen aan bovengenoemde doelstelling. Secundair wordt getracht om deze reductie gelijkmatig voor zowel de scope 1 als scope 2 emissies te realiseren. Dus de doelstellingen voor scope 1 en scope 2 zijn beide; % ten opzichte van % ten opzichte van % ten opzichte van 2010 Tabel 2.2 Afname ten opzichte van referentiejaar scope 1 en 2 Afname ten opzichte van referentiejaar Afname 2011 in procent Scope 1 2,01 1,77 11,94 Scope 2 1,47 1,39 5,44 Tabel 2.3 Afname ten opzichte van referentiejaar zakelijk verkeer en energieverbruik gebouwen Afname ten opzichte van referentiejaar Afname 2011 in procent Zakelijk verkeer 1,93 1,88 2,59 Energieverbruik gebouwen 1,55 1,28 17,42 Wanneer je kijkt naar de cijfers in de tabellen 2.2 en 2.3 blijkt dat we in 2011 de reductiedoelstellingen voor 2012 al hebben bereikt. Zowel voor scope 1 als scope 2. Scope 1 laat een duidelijk sterkere daling zien dan scope 2. Voor een belangrijk deel heeft dit te maken met het minder draaien van de WKK. In hoofdstuk 4 komen de verschillende scope 1 en 2 emissiebronnen aan bod. 2\16

3 3 Scope 3 In hoofdstuk 5 komen de verschillende scope 3 emissies aan bod. Dit hoofdstuk gaat in op de scope 3 emissies waar Tauw in 2012 een reductiedoelstelling voor heeft opgesteld. Dit betreffen woon-werkverkeer en afvalverwerking. In paragraaf 3.1 staat een korte beschrijving opgenomen met resultaten. In hoofdstuk 5 staat een meer uitgebreide beschrijving opgenomen. 3.1 Voortgang in relatie tot de reductiedoelstellingen De reductiedoelstelling van Tauw voor scope 3 emissies richt zich op woon-werkverkeer en afvalverwerking. Tauw stelt zich tot doel om de CO 2 -uitstoot per fte voor woon-werkverkeer, tot 2015 te reduceren met 2 % ten opzichte van Voor afvalverwerking stelt Tauw zich als doel om in % te reduceren ten opzicht van Begin 2013 zullen deze reductiedoelstellingen nader worden bekeken aan de hand van de onderliggende gegevens en eventueel worden aangescherpt. Tevens worden dan de totale reductiedoelstellingen voor scope 3 uitgesplitst naar jaardoelstellingen. Woon-werkverkeer De aan woon-werkverkeer te wijten CO 2 -emissie betrof in ton (2010: 1410). Dit is een verlaging van 6 %. Dit is grotendeels te verklaren aan de verkleining van de woon-werkafstand. Wat wil zeggen dat werknemers dichter bij hun werk zijn gaan wonen. Bij leaseauto s zien we een lichte verhoging. Dit komt omdat meerdere werknemers hun privéauto voor een leaseauto hebben omgewisseld. Afvalverwerking In 2011 betrof de totale hoeveelheid afval 255,9 ton (2010: 249,1 ton). De hoeveelheid CO 2 -emissie die vrijkomt bij de afvalverwerking betreft 229,9 ton (2010: 225,8 ton). Dit is een verhoging van circa 2 %. Deze lichte verhoging is voornamelijk te wijten aan de hoeveelheid papier. Binnen Tauw wordt het papier maar een paar keer per jaar weggebracht en dan vaak in grote hoeveelheden. Daardoor fluctueren de hoeveelheden per jaar fors. We kijken nog naar een manier om betere getallen naar boven te krijgen zodat de cijfers een beter inzicht geven. Wanneer je kijkt naar de cijfers zoals hierboven genoemd blijkt dat we in 2011 de reductiedoelstellingen voor 2015 al hebben bereikt voor het woon-werkverkeer. De verwachting is dat met de mogelijke veranderingen in de wetgeving op het gebied van woon-werkvergoedingen deze daling zal doorzetten. Begin 2013 wordt sowieso opnieuw gekeken naar de reductiedoelstelling voor scope 3. De cijfers voor afvalverwerking laat een lichte stijging zien. Dit jaar zullen maatregelen worden benoemd om de uitstoot als gevolg van afval terug te dringen. Ook een heldere reductiedoelstelling gekoppeld aan jaren zal begin 2013 worden opgesteld. 3\16

4 4 Directe en indirecte emissiebronnen scope 1 en Aardgasverbruik De verwarming van kantoren vindt voornamelijk plaats met behulp van aardgas. Het totale aardgasverbruik, in combinatie met de conversiefactor gepubliceerd in het Handboek CO 2 -Prestatieladder 2.0 van SKAO bepaald de CO 2 -emissie. Het totale aardgasverbruik voor Tauw betrof in 2011 ongeveer 361 duizend m 3 met een daarmee samenhangende totale CO 2 -emissie van 660 ton. Tauw Deventer Handelskade 11 neemt met circa 77 % het grootste deel van de CO 2 -uitstoot voor haar rekening gevolgd door Tauw Rotterdam met circa 6 %. In tabel 2.3 staat de totale CO 2 -emissie vanuit aardgasgebruik per kantoor per m 2, inclusief het gemiddelde gasverbruik per m 2, weergegeven. Verwarming van de locatie Utrecht vindt plaats met behulp van stadswarmte. Deze oppervlakte is dan ook niet meegenomen in de totale oppervlakte. Ook Nijmegensestraat en Berkelweg zijn niet meegenomen aangezien hier geen gebruik van aardgas plaatsvindt. Wanneer de CO 2 -emissie wordt weergegeven per m 2 komt een ander beeld naar voren dan bij de absolute emissie. Tauw Deventer Handelskade 11 stoot per m 2 de meeste CO 2 uit, gevolgd door Tauw Deventer Handelskade 5. Een vergelijking tussen 2010 en 2011 laat een duidelijke daling zien in het aardgasverbruik. Een vergelijking tussen de vestigingen geeft aan dat vooral Amsterdam, Assen en Capelle een kleine daling laten zien. De vestigingen Deventer Kamperstraat, Handelskade 5 en Handelskade 11 laten een grote daling zien ten opzichte van Aan de Kamperstraat veroorzaakt het uitbesteden van de Repro de daling, voor de Handelskade komt dit door het minder gebruik van de WKK. Eindhoven laat een lichte stijging zien. De totale afname komt voor een belangrijk deel doordat de WKK in 2011 minder gedraaid heeft in vergelijking met Tabel 4.1 Aardgasverbruik en CO 2 in Omschrijving Hoeveelheid (m 3 ) CO 2 -emissie Percentage Tauw Amsterdam ,02 3,64 Tauw Assen ,31 2,93 Tauw Deventer Handelskade ,62 0,40 Tauw Deventer Handelskade * 510,69 77,43 Tauw Deventer Kamperstraat ,94 4,99 Tauw Deventer Nijmegensestraat N.v.t. (archief) 0,00 0,00 Tauw Deventer Berkelweg N.v.t. (parkeerterrein) 0,00 0,00 1 De conversiefactor zoals opgenomen in het Handboek CO 2 -Prestatieladder 2.0 betreft voor aardgas g CO 2 /Nm 3 brandstof. 1 Nm 3 betreft 1 m 3 onder standaard druk en temperatuur 4\16

5 Omschrijving Hoeveelheid (m 3 ) CO 2 -emissie Percentage Tauw Eindhoven ,42 4,01 Tauw Rotterdam ,43 5,83 Tauw Utrecht** N.v.t. (stadswarmte) 0,00 0,00 De Haan ,09 0,77 Totaal ,53 100,00 * Voor het gebruik van de WKK is m 3 aardgas gebruikt voor opwekking elektra en m 3 voor de opwekking van warmte. De totale hoeveelheid aardgas die gebruikt is betreft m 3 ** Tauw Utrecht maakt voor de verwarming van haar gebouw gebruik van stadswarmte Tabel 4.2 CO 2 -emissie aardgas per m 2 vloeroppervlak 2011 Locatie Vloeroppervlak Gemiddeld CO 2 emissie VVO (m 2 ) gasverbruik per m 2 (kg/m 2 jaar) per jaar Tauw Amsterdam ,32 17,01 Tauw Assen ,81 16,08 Tauw Deventer Handelskade ,36 26,21 Tauw Deventer Handelskade ,25 53,39 Tauw Deventer Kamperstraat (550 kantoor, opslag 7,55 13,78 Tauw Deventer Nijmegensestraat N.v.t. (archief) Tauw Deventer Berkelweg N.v.t. (parkeerterrein) Tauw Eindhoven ,99 21,87 Tauw Rotterdam ,44 13,58 Tauw Utrecht N.v.t. (stadswarmte) 0,00 De Haan ,39 22,61 Totaal ,09 34, Brandstofverkeer zakelijk verkeer leaseauto s Binnen Tauw bestaat het zakelijke verkeer uit leaseauto s, huurauto s en privéauto s. De hoeveelheid verbruikte liters brandstof van het brandstofverbruik zakelijk verkeer van de leaseauto, in combinatie met de conversiefactor gepubliceerd in het Handboek CO 2 -Prestatieladder 2.0 van SKAO bepaald de CO 2 -emissie. De totale hoeveelheid brandstof betreft (inclusief brandstof voor woon/werk- en privékilometers) ruim liter. 5\16

6 In TSP staan de kilometers geregistreerd, zowel van de zakelijke, de woon/werk-, en privékilometers. Zie voor de aantallen in 2011 tabel 2.7. De CO 2 -emissie van het brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseauto, exclusief het percentage afkomstig van de gereden woon/werk- en privékilometers, betreft 936,60 ton 2 een toename van een aantal tientallen tonnen in vergelijking met Een verklaring voor deze toename van CO 2 betreft de stijging van het aantal leaserijders/auto s en ook het aantal zakelijk gereden kilometers laat een toename zien. Wanneer je kijkt naar de percentuele toename van het aantal kilometers en de gemiddelde uitstoot per auto zie je dat het aantal kilometers met ongeveer 3 % toeneemt en de CO 2 -uitstoot per auto een kleine 1 % toeneemt. Het grootste deel van de leaserijders heeft in de tweede helft van 2011 de cursus Het nieuwe rijden gevolgd. Dit vertaalt zich in een (kleine) afname in de gemiddelde CO 2 -uitstoot per auto. Aangezien het aantal kilometers wel is toegenomen zit alsnog een stijging in de totale CO 2 -uitstoot. De vergroening van het wagenpark vanaf 2010 zal naar verwachting in 2012 een zichtbaar resultaat opleveren met betrekking tot de CO 2 -uitstoot. Tabel 4.3 Brandstofverbruik verkeer leaseauto s en CO 2 in 2011 Brandstoftype Aantal Hoeveelheid Conversiefactor CO 2 CO 2 auto s (liter) (g CO 2 / liter) emissie emissie (ton/auto) Benzine , ,76 6,42 Diesel , ,70 7,55 Elektrisch Totaal , ,46 7,16 Tabel 4.4 Zakelijke-, woon/werk-, en privékilometers van de leaseauto s en percentages in 2011 Kilometer soort Brandstoftype Hoeveelheid Percentage kilometers Zakelijk Gemiddeld brandstoftype ,52 Woon werk Gemiddeld brandstoftype ,69 Privé Gemiddeld brandstoftype ,80 Totaal Totale CO 2 -uitstoot van het aantal liters van de leaseauto s betreft in 2011 ruim ton per jaar, inclusief het aantal kilometers voor het woon/werk en privé verkeer. Gekeken naar het aantal kilometers betreft het percentage kilometers voor woon/werk en privé verkeer ruim 47 %. Wanneer dit getal afgetrokken wordt van de totale CO 2 -uitstoot op basis van het aantal liters brandstof kom je uit op ruim 936 ton en 3,76 ton CO 2 per auto 6\16

7 4.3 Elektriciteitsverbruik Verlichting, ventilatie en koeling van de kantoren en het gebruik van kantoorapparatuur, waaronder ICT-apparatuur vindt plaats met behulp van elektriciteit. Het totale elektriciteitsverbruik, in combinatie met de conversiefactor gepubliceerd in het Handboek CO 2 -Prestatieladder 2.0 van SKAO bepaald de CO 2 -emissie. Het totale elektriciteitsverbruik voor Tauw betrof in 2011 ongeveer 2 miljoen kwh. Dit is inclusief kwh dat duurzaam is opgewekt met behulp van een WKK-installatie in Deventer. De totale CO 2 -emissie, exclusief de hoeveelheid kwh opgewekt met de WKK, bedraagt ruim 530 ton. Tauw Rotterdam neemt het grootste deel voor haar rekening gevolgd door Tauw Utrecht. In tabel 2.11 staat de totale CO 2 -emissie vanuit elektriciteitsgebruik per kantoor per m 2 weergegeven. Daarnaast staat ook het gemiddelde gasverbruik per m 2 opgenomen. Wanneer de CO 2 -emissie wordt weergegeven per m 2 komt een iets ander beeld naar voren dan bij de absolute emissie. Tauw Rotterdam stoot per m 2 de meeste CO 2 uit, gevolgd door Tauw Assen. Ondanks een aantal energiebesparende maatregelen neemt de CO 2 -emissie veroorzaakt door het elektriciteitsverbruik wel toe. Een vergelijking tussen 2010 en 2011 laat zien dat de vestigingen Amsterdam, Assen en Eindhoven een kleine daling laten zien. De vestigingen Deventer Kamperstraat en Utrecht laten een grote daling zien ten opzichte van In Deventer veroorzaakt het uitbesteden van de Repro de daling, in Utrecht komt dit door het toepassen van bewegingsmelders en energiezuinige verlichting. Deventer Handelskade laat een lichte stijging zien. Rotterdam heeft een forse stijging ten opzichte van Dit extra verbruik zit in algemene voorzieningen zoals lift, koeling ventilatie, algemene verlichting. Het eigen verbruik is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van De totale toename komt voor een belangrijk deel doordat de WKK in 2011 minder energie heeft opgewekt in vergelijking met Tabel 4.5 Elektriciteit en CO 2 in Omschrijving Hoeveelheid CO 2 emissie Percentage (kwh) Tauw Amsterdam ,91 9,59 Tauw Assen ,22 8,90 Tauw Deventer Handelskade 5 Tauw Deventer Handelskade * 73,10 13,77 Tauw Deventer Kamperstraat ,05 11,69 Tauw Deventer Nijmegensestraat (archief) ,68 0,13 Tauw Deventer Berkelweg (parkeerterrein) 154 0,07 0,01 3 De conversiefactor zoals opgenomen in het Handboek CO 2 -Prestatieladder 2.0 betreft voor elektriciteit grijze stroom, 2010 en later 455 g CO 2 /kilowattuur 7\16

8 Omschrijving Hoeveelheid CO 2 emissie Percentage (kwh) Tauw Eindhoven ,56 8,58 Tauw Rotterdam ,21 32,07 Tauw Utrecht ,39 14,20 De Haan ,57 1,05 Totaal ,76 100,00 * Met behulp van de WKK is kwh aan elektriciteit opgewekt. Hiervoor is m 3 aardgas gebruikt. Het aardgas gebruikt ten behoeve van de opwekking van elektriciteit is meegeteld in het totale aardgasverbruik van Tauw Deventer Handelskade voor de bepaling van de totale CO 2 -uitstoot. De opgewekte elektriciteit is in mindering gebracht op het totale elektriciteitsverbruik van Tauw Deventer Handelskade van kwh Tabel 4.6 CO 2 -emissie elektriciteit per m 2 vloeroppervlak 2011 Locatie Vloeroppervlak VVO Gemiddeld CO 2 emissie (m 2 ) elektraverbruik per (kg/m 2 jaar) m 2 Tauw Amsterdam ,25 36,06 Tauw Assen ,41 39,31 Tauw Deventer Handelskade Tauw Deventer Handelskade 11 16,62 7,56 Tauw Deventer Kamperstraat ,06 25,96 Tauw Deventer Nijmegensestraat (archief) 660 2,27 1,03 Tauw Deventer Berkelweg (parkeerterrein) 800 0,19 0,09 Tauw Eindhoven ,89 37,72 Tauw Rotterdam ,19 60,15 Tauw Utrecht ,35 29,28 De Haan ,40 24,75 Totaal ,79 23, Ingekochte warmte Het kantoor te Utrecht wordt verwarmd met behulp van warmte afkomstig van de stadsverwarming. De totale hoeveelheid ingekochte warmte, in combinatie met de conversiefactor gepubliceerd in het Handboek CO 2 -Prestatieladder 2.0 van SKAO bepaald de CO 2 -emissie. In totaal is in GJ warmte ingekocht voor de verwarming van het deel van het kantoor dat door Tauw in gebruik is. Dit resulteert in een totale CO 2 -emissie van 12 ton. Een vergelijking tussen 2010 en 2011 laat een lichte daling zien voor de hoeveelheid GJ. 8\16

9 Tabel 4.7 Ingekochte warmte en CO2 in 2011 Omschrijving Hoeveelheid GJ Conversiefactor g CO 2 -emissie CO 2 /GJ Warmte (stadsverwarming) , Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto Binnen Tauw bestaat het zakelijke verkeer uit leaseauto s, huurauto s en privéauto s. De hoeveelheid gereden kilometers van het brandstofverbruik zakelijk verkeer van de privéauto, in combinatie met de conversiefactor gepubliceerd in het Handboek CO 2 -Prestatieladder 2.0 van SKAO bepaald de CO 2 -emissie. De totale hoeveelheid gereden kilometers betreft De hoeveelheid CO 2 -emissie van het brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto betreft ruim 447 ton/jaar. Tauw laat een duidelijke afname zien van het aantal gereden zakelijke kilometers ten opzichte van Dit heeft ook te maken met een afname van het aantal medewerkers dat in 2011 zakelijke kilometers heeft gereden en een toename van het aantal leaserijders. De toename bij De Haan heeft voor een deel te maken met een verdere nauwkeurigheid van de gegevens. Het aantal kilometers laat daarnaast een stijging zien. Tabel 4.8 Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto en CO 2 in 2011 Tauw Gereden Aantal Conversiefactor (g CO 2 -emissie kilometers medewerkers CO 2 /km) (km/jaar) Benzine <1,4 ltr ,92 Benzine 1,4-2,0 ltr ,58 Benzine >2,0 ltr ,14 Benzine gemiddeld ,26 Diesel <1,7 ltr ,45 Diesel 1,7-2,0 ltr ,96 Diesel >2,0 ltr ,38 Diesel gemiddeld ,26 LPG ,85 Onbekend ,78 Totaal ,58 9\16

10 Tabel 4.9 Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto en CO 2 in 2011 De Haan Gereden kilometers Conversiefactor gemiddeld (g CO 2 -emissie (km/jaar) CO 2 /km) Benzine <1, ,11 Benzine 1,4-2,0 ltr ,21 Totaal , Brandstofverbruik zakelijk verkeer huurauto Binnen Tauw bestaat het zakelijke verkeer uit leaseauto s, huurauto s en privéauto s. De hoeveelheid gereden kilometers van het brandstofverbruik zakelijk verkeer van de huurauto, in combinatie met de conversiefactor gepubliceerd in het Handboek CO 2 -Prestatieladder 2.0 van SKAO bepaald de CO 2 -emissie. De totale hoeveelheid gereden kilometers betreft De hoeveelheid CO 2 -emissie van het brandstofverbruik zakelijk verkeer huurauto betreft ruim 81 ton. Uit een vergelijking tussen 2010 en 2011 komt een afname van de totale CO 2 -uitstoot bij een gelijkblijvend aantal huurdagen naar voren. Dit heeft vooral te maken met een afname van het gemiddeld aantal gereden kilometers per huurdag. Tabel 4.10 Brandstofverbruik zakelijk verkeer huurauto en CO 2 in 2011 Aantal huurdagen Gereden kilometers Conversiefactor gemiddeld (g CO 2 -emissie (km/jaar) CO 2 /km) Benzine ,46 Diesel ,08 Totaal , Brandstofverbruik zakelijke vliegtuigreizen Tauw-medewerkers gebruiken het vliegtuig voor zakelijk gebruik om grote afstanden te overbruggen. De hoeveelheid kilometers voor het vliegverkeer, in combinatie met de conversiefactoren gepubliceerd in het Handboek CO 2 -Prestatieladder 2.0 van SKAO bepaald de CO 2 -emissie. De totale hoeveelheid gevlogen kilometers in 2011 betreft De hoeveelheid CO 2 -emissie van het brandstofverbruik zakelijke vliegtuigreizen betreft ruim 134 ton. 10\16

11 De toename van de CO 2 -uitstoot komt voort uit een groter aantal vluchten, hoewel wel een verschuiving heeft plaatsgevonden met betrekking tot het type vluchten. Het aantal vluchten tot 700 kilometer laat een duidelijk daling zien ten opzichte van 2010 terwijl uit de tabel een stijging voor de vluchten van meer dan kilometer naar voren komt. De toename van het aantal vluchten in 2011 heeft vooral te maken met het uitvoeren van een aantal buitenlandse projecten. Tabel 4.11 Brandstofverbruik zakelijke vliegtuigreizen en CO 2 in 2011 Categorie Aantal Afstand Conversiefactor CO 2 -emissie vliegtuigreizen vliegtuigreizen (km/jaar) gemiddeld (g CO 2 /km) Vervoer < ,74 Vervoer ,34 Vervoer > ,02 Totaal ,10 Tabel 4.12 Brandstofverbruik zakelijke vliegtuigreizen en CO 2 in 2010 Categorie Aantal Afstand Conversiefactor CO 2 -emissie vliegtuigreizen vliegtuigreizen (km/jaar) gemiddeld (g CO 2 /km) Vervoer < ,75 Vervoer ,17 Vervoer > ,94 Totaal ,86 5 Scope Zakelijk verkeer via openbaar vervoer Uit gegevens van de NS Businesscard blijkt dat in 2011 de totale hoeveelheid treinkilometers betrof (2010: km). De overige zakelijke reizen met het openbaar vervoer komen niet op een centrale plaats terecht. Het gaat hier om een minimaal aantal kilometers (voor- en/of natransport). Geschat wordt dat maximaal 10 % van de reizigerskilometers niet via de businesscard zijn geregistreerd. 11\16

12 Met een correctie voor het niet gebruiken van de NS Businesscard komt de totale hoeveelheid CO 2 -emissie van het zakelijk verkeer met openbaar vervoer op ruim 52 ton (2010: ruim 45 ton). Dat betekent een stijging van 15 %. Dit is enerzijds te wijten aan het feit dat in 2010 pas in maart de Business werd geïntroduceerd. Anderzijds is er forse stijging in het aantal treinreizen met 45 %. Er zijn niet veel meer actieve Businesscard houders bijgekomen. Wat wil zeggen dat de al actieve Businesscard houders meer zijn gaan reizen met de trein. Tabel 4.1 Zakelijk verkeer via openbaar vervoer, kilometers en CO 2 -emissie Categorie Aantal reizen Afstand reizen (kilometer/jaar) Conversiefactor gemiddeld (g/co 2 /km) CO 2 -emissie , ,07 Toename 45% 15% 15% 5.2 Woon-werkverkeer De medewerkers van Tauw maken gebruik van verschillende vervoersmodaliteiten om naar hun werk te gaan. Een deel van de medewerkers heeft een OV-abonnement en een deel heeft een kilometervergoeding voor woon-werkverkeer met hun eigen auto (privéauto). Daarnaast heeft een deel van de medewerkers een leaseauto. De aan woon-werkverkeer te wijten CO 2 -emissie betrof in ton (2010: 1410). Dit is een verlaging van 6 %. Dit is grotendeels te verklaren aan de verkleining van de woon-werkafstand. Wat wil zeggen dat werknemers dichter bij hun werk zijn gaan wonen. Bij leaseauto s zien we een lichte verhoging. Dit komt omdat meerdere werknemers hun privéauto voor een leaseauto hebben omgewisseld. Tabel 4.2 Woon-werkverkeer, kilometers en CO 2 -emissie Categorie Totale afstand ritten Totale afstand ritten Conversiefactor CO 2 -emissie CO 2 -emissie (kilometer/jaar) 2010 (kilometer/jaar) 2011 gemiddeld (g CO 2 /kilometer) Openbaar vervoer Privéauto Leaseauto Totaal \16

13 5.3 Afvalverwerking In 2011 betrof de totale hoeveelheid afval 255,9 ton (2010: 249,1 ton). De hoeveelheid CO 2 -emissie die vrijkomt bij de afvalverwerking betreft 229,9 ton (2010: 225,8 ton). Dit is een verhoging van circa 2 %. Deze lichte verhoging is voornamelijk te wijten aan de hoeveelheid papier. Binnen Tauw wordt het papier maar een paar keer per jaar weggebracht en dan vaak in grote hoeveelheden. Daardoor fluctueren de hoeveelheden per jaar fors. We kijken nog naar een manier om betere getallen naar boven te krijgen zodat de cijfers een beter inzicht geven. Tabel 4.3 Afvalverwerking, hoeveelheden en CO 2 -emissie Categorie Hoeveelheid Hoeveelheid Conversiefactor gemiddeld CO 2 -emissie CO 2 -emissie afval (ton) afval (ton) (ton CO 2 /ton afval) Glas 3,0 3,2 0,38 1,1 1,2 Bedrijfsafval 140,7 128,0 0,94 132,3 120,3 Papier 73,8 98,5 0,85 62,7 83,7 Bodemmonsters 20,1 15,68 0,94 18,8 14,7 Labchemicaliën 3,8 0,1 0,94 3,6 0,1 Bouw en Sloopafval 0,8 1,86 0,94 0,8 1,7 Olie/water/slib 6,8 8,3 0,94 6,3 7,8 Oplosmiddel 0,1 0,2 0,94 0,1 0,2 Salpeterzuur 0,02-0,94 0,02 - Plastic 0,06 0,05 0,26 0,02 Cartridges 0,05 0,05 0,94 0,05 0,05 Totaal 249,1 255,9 225,8 229,9 5.4 Papierverbruik Het papierverbruik is in intern afgenomen, omdat de repro is uitbesteed. Van de repro zijn nog geen goede cijfers ontvangen. Zodoende kunnen wij nog niets zeggen over een verschil. 13\16

14 5.5 Elektriciteitsverbruik op locaties van klanten Elektriciteitsverbruik op locaties van derden vindt plaats in verband met werkzaamheden die een gedetacheerde medewerker uitvoert bij de klant. Op basis van de omzet uit detacheringen is de netto tijdsduur van de detacheringen geschat. Deze tijdsduur bedraagt bijna 2 % ten opzichte van het totale aantal fte van Tauw. Het tweede uitgangspunt vormt de CO 2 -uitstoot voor elektriciteitsgebruik in kantoorgebouwen van Tauw in 2011 (530 ton). We nemen aan dat het elektriciteitsgebruik van medewerkers op kantoor van Tauw overeenkomt met dat van een Tauw-medewerker die gedetacheerd is. Daarmee komt de CO 2 -uitstoot voor deze categorie uit op: 2 % * 530 = circa 10,6 ton (2010: 10,2 ton). 5.6 Elektriciteits- en gasverbruik van thuiswerkende medewerkers Tauw heeft in 2011 thuiswerkbeleid ingevoerd. Hoewel dit sporadisch wel plaats vindt, bestaan hier geen harde gegevens van. Te verwachten is dat, aangezien thuiswerken in principe maar in beperkte mate is toegestaan, de bijdrage hiervan aan de CO 2 -uitstoot in vergelijking tot andere categorieën klein is. We zijn van plan om dit in de toekomst beter te monitoren. Over de wijze van monitoren wordt intern nog over nagedacht. 5.7 Energieverbuik van toeleveranciers ten behoeve van het primaire proces In 2010 hebben we het energieverbruik op de volgende wijze berekend: Tauw heeft diverse leveranciers. Om de bijdrage van de toeleveranciers te schatten is de leverancierslijst bekeken. Hiervoor is gebruik gemaakt van de leveranciersanalyse die gemaakt is van 2009, aangezien hier de verschillende leveranciers zijn onderverdeeld naar groepen. De verschillende groepen betreffen, F.O. kosten, inhuurkosten, reiskosten, materieelkosten, marketingkosten, personeelkosten, abonnementskosten, IT en projectkosten. Toeleveranciers die al zijn geselecteerd voor het secundaire proces en binnen andere categorieën zijn opgenomen zijn eruit gefilterd. De resulterende inkoopomzet bedraagt ongeveer 36 % van de omzet van Tauw in Onder de inkoop van Tauw vallen ook zaken die binnen de CO 2 -prestatieladder onder scope 1 en 2 vallen, zoals energieverbruik en zakelijk verkeer, maar ook woonwerkverkeer, afvalverwerking, verbruiksgoederen en zaken ten behoeve van de facilitaire ondersteuning. Deze zaken vormen circa 40 % van de inkoop, ofwel circa 15 % van de omzet van Tauw. Daarmee komen toeleveringen voor het primaire proces op circa 21 % van de omzet van Tauw uit. Het aantal toeleveranciers in deze categorie is groot, maar bestaat vrijwel volledig uit inhuur van (specifieke) ingenieurs- en adviesdiensten en het inlenen van personeel. Door het grote aantal toeleveranciers is het (op dit moment) niet mogelijk om de bijbehorende CO 2 -uitstoot uit te rekenen. Vanwege de vergelijkbaarheid qua activiteiten met de bedrijfsactiviteiten van Tauw wordt de CO 2 -uitstoot bij gebrek aan een betere informatie, geschat op 21 % ten opzichte van de scope 1 en 2 emissies van Tauw. Dat komt neer op 0,21 * 2903,37 = 609,71 ton. 14\16

15 Als we dit op dezelfde manier voor 2011 zouden doen dan komen we op 0,21 * 2554,62 = 536,47 ton CO 2. Dit zou een flinke verlaging zijn. Hier zijn wij het echter niet mee eens. Het zou een verkeerd beeld scheppen en zodoende hebben we besloten om het cijfer van 2010 om te rekenen naar CO 2 -uitstoot per fte. 609,71 ton / 833,465 fte = 0,735 ton CO 2 /fte. Op basis daarvan komen we voor 2011 tot een CO 2 -uitstoot van 0,735 * 804,779 = 591,51 ton. 5.8 Overige gebruiksgoederen Te verwachten is dat de bijdrage hiervan aan de CO 2 -uitstoot in vergelijking tot andere categorieën klein is. Bij overige gebruiksgoederen gaat het namelijk met name om kantoorartikelen. 5.9 Facility management De medewerkers van de bedrijven ten behoeve van het facility management werken veelal op de verschillende Tauw locaties. Hierdoor zit het energieverbruik en de bijbehorende CO 2 -emissie dat hieraan is verbonden voor het grootste deel opgenomen in de carbon footprint van Tauw. 6 Genomen maatregelen in 2011 In Utrecht energiezuinige verlichting en bewegingsmelders geplaatst en de klimaatregeling vervangen In Eindhoven hebben we onlangs met de verlenging van het huurcontract energiezuinige verlichting en bewegingsmelders in onze kantoorruimtes geplaatst. We hebben sensorkranen toegepast in de toiletten om water te besparen. Op de door Tauw gehuurde verdiepingen hebben we elektrameters geplaatst om ons eigen energieverbruik te monitoren en hierdoor wellicht te kunnen beïnvloeden Binnenkort gaan we in gesprek met de eigenaar van het pand in Eindhoven of er mogelijkheden zijn om groen te investeren waarbij de gedachte is dat de gebouweigenaar investeert in duurzaamheid en dat dit wordt terug betaald door de besparingen welke worden behaald. (Esco-principe) In Deventer doen we momenteel een proef met ledverlichting in gebouw 5/6. (resultaat je moet nogal wat aanpassen in het verlichtingsplan omdat de licht opbrengst lager is. Ook de blindstroom is groter (wordt omgezet in warmte) bij het toepassen van ledverlichting). Conclusie alleen toepassen incidenteel en bij renovatie verlichtingsplan hierop aanpassen In Deventer hebben we een proef gedaan met het vervangen van een traditionele TL-buis door een TL-5 buis met adaptor. Dit is wel succesvol gebleken. Vooral op plekken waar het licht veelvuldig brand heb je het hier echt over een hele korte terugverdientijd 15\16

16 In Deventer hebben (2010) we een warmtewisselaar geplaatst tussen koeltoren en koelmachines hierdoor is het aantal draaiuren van de koelmachine fors terug gelopen en wordt er gebruik gemaakt van vrije koeling. De levensduur van de koelmachines wordt hiermee ook verlengd doordat er veel minder starts en stops gerealiseerd worden In Assen hebben we de halogeenverlichting in de lift vervangen door led Tauw heeft twee voertuigen rijden op biodiesel Voor de locatie Assen zijn twee elektrisch scooters aangeschaft welke ingezet worden voor vervoer van en naar projecten In 2011 heeft Tauw een elektrische auto aangeschaft Sinds de maatregelen om het wagenpark te verduurzamen in 2011, zijn al behoorlijke resultaten geboekt. Doordat leasecontracten gemiddeld ongeveer vier jaar duren gaat het met kleine stapjes voorruit. We hebben een Cleaner Car Contract getekend met Alphabet (leasemaatschappij) hetgeen inhoudt dat wij willen bijdragen aan de realisatie van de Gold Fleet. Dit houdt in dat wij streven voor het door ons aangekochte wagenpark in 2012 naar een uitstoot onder de 120 gram CO 2 per kilometer. Door de inzet van: Alleen nog A- en B-labels Maximalisering CO 2 -uitstoot Stikstof in de banden (herkenbaar aan groene in plaats van zwarte dopjes op de banden) Stimuleringsmaatregel berijders Cursus Nieuwe Rijden voor leaserijders 16\16