De rechter als bewaker van evenredige bestuurlijke boetes
|
|
- Simon Pauwels
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De rechter als bewaker van evenredige bestuurlijke boetes Mr. dr. M.L. (Michiel) van Emmerik & Mr. C.M. (Christien) Saris Studiemiddag CBB/CRvB, Den Haag 23 juni 2014
2 Wat komt aan de orde? Introductie: Reprise van ons VAR-preadvies getiteld Evenredige bestuurlijke boetes, dat wij met veel plezier hebben verdedigd op 23 mei j.l. Programma: Kort over de Europeesrechtelijke eisen (met name artikel 6 EVRM) voor de evenredigheid van bestuurlijke boetes en de rol van de rechter Iets nader over bevindingen jurisprudentie-onderzoek VARpreadvies Na de pauze: Bespreking boetejurisprudentie CBB-CRvB-ABRvS, mede aan de hand van stellingen Op uw dagelijkse praktijk toegepast: is er hierbij reden verschil te maken tussen de benadering van de strafrechter en de bestuursrechter? -> discussie
3 Artikel 6 EVRM - Art. 6 lid 1 (recht op een eerlijk proces) Bij het vaststellen van zijn burgerlijke rechten en verplichtingen of bij het bepalen van de gegrondheid van een tegen hem ingestelde vervolging heeft een ieder recht op een eerlijke en openbare behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door een onafhankelijk en onpartijdig gerecht dat bij de wet is ingesteld. ( ) - Twee toegangspoorten, (autonome uitleg!): - Civil rights and obligations - Criminal charge In geval van criminal charge gelden daarnaast de strafrechtelijke waarborgen van lid 2 (onschuldpresumptie), lid 3 (verdedigingsrechten, onder meer recht op advocaat), het zwijgrecht en de eisen van art. 7 EVRM (lex certa, lex mitior)
4 Criminal charge I EHRM 23 november 2006: Jussila t. Finland, AB 2007/51: Nogmaals bevestiging dat lichte bestuurlijke boete ook criminal charge is, maar als het niet gaat om hard core strafrecht hoeven niet alle eisen van art. 6 EVRM ten volle te gelden In casu geen recht op hoorzitting in belastingzaak
5 Criminal charge II - Naast belastingrecht noemt EHRM verder als niet behorend tot hard core strafrecht: bestuurlijke (verkeers)boeten, penitentiair recht, douanerecht en mededigingingsrecht - Duidelijkheid over lichte bestuurlijke boetes (criminal charge), maar reikwijdte van dit arrest is nog lang niet uitgekristalliseerd
6 Criminal charge III - Differentiatie in rechtsbescherming zou beter kunnen worden afgestemd op de ingrijpendheid van de sanctie - Intrekken begunstigende beschikking (geen criminal charge) kan immers harder aankomen dan lichte bestuurlijke boete (wel criminal charge)
7 Artikel 6 EVRM en bestuurlijke boete I - Artikel 6 EVRM verzet zich niet tegen boeteoplegging door het bestuur als daarna maar een rechterlijke procedure openstaat die voldoet aan alle garanties van artikel 6 EVRM - Uit de onschuldpresumptie van art. 6 lid 2 EVRM vloeit voort dat de bewijslast voor wat betreft de feiten die de overtreding constitueren volledig ligt bij het boeteopleggende orgaan - Wettelijke of feitelijke schuldvermoedens zijn geoorloofd, zolang deze vermoedens weerlegbaar zijn, zie bijv. EHRM 7 oktober 1988, NJ 1991/593 (Salabiaku) - Rechter moet dit bewijs vol of indringend toetsen en dat geldt ook voor de evenredigheid tussen de hoogte van de punitieve sanctie aan de ene kant en de ernst van de overtreding en de mate van verwijtbaarheid aan de andere kant (full jurisdiction)
8 Artikel 6 EVRM en bestuurlijke boete II - Artikel 6 EVRM verzet zich niet tegen wettelijk gefixeerde boetes: EHRM 23 september 1998 (Malige); EHRM 7 juni 2012, AB 2012/334 (Segame) - Artikel 6 EVRM verplicht de rechter niet tot ambtshalve toetsing op evenredigheid - Wat uiteindelijk telt is het EVRM-conforme resultaat, Straatsburg geeft niet precies aan welke actor (wetgever, bestuur of rechter) hiervoor moet zorgen - Vanuit de eis van full jurisdiction zal de rechter wel een correctiemogelijkheid moeten hebben om te komen tot een op maat gesneden boetebesluit (met als eindresultaat een evenredige boete)
9 Artikel 6 EVRM en bestuurlijke boete III - Eis van full jurisdiction in geval van criminal charge: in ieder geval moet de rechter bevoegdheid hebben besluit te vernietigen - Nederland gaat verder: art. 8:72a Awb, zelf in de zaak voorzien - À la Jussila lijken de full jurisdiction-eisen vooralsnog volop te blijven gelden, ook op de terreinen die niet behoren tot hard core criminal law, zoals mededingingsrecht (EHRM 27 september 2011, AB 2012/9 (Menarini)) en belastingrecht (EHRM 7 juni 2012, AB 2012/334 (Segame))
10 EU-grondrechtenhandvest I - Toepasselijk bij implementatie EU-recht, zoals de oplegging van bestuurlijke boetes ivm tenuitvoerlegging EU-recht - Met name artikelen 47-50: grotendeels vergelijkbaar met corresponderende EVRM-normen (artikelen 6 en 7 EVRM) - Artikel 47: recht op doeltreffende voorziening in rechte: gebaseerd op artikel 13 EVRM maar gaat verder nu het een rechterlijke voorziening voorschrijft; daarnaast staan er de door artikel 6 lid 1 EVRM beschermde garanties in, zij het zonder de beperking dat het gaat om de vaststelling van burgerlijke rechten en verplichtingen dan wel om een strafvervolging
11 EU-grondrechtenhandvest II - Artikel 48: onschuldpresumptie en rechten van de verdediging (corresponderend met artikel 6 leden 2 en 3 EVRM) - Artikel 49, leden 1 en 2: strafrechtelijk legaliteitsbeginsel (corresponderend met artikel 7 EVRM) - Artikel 49 lid 3: De zwaarte van de straf mag niet onevenredig zijn aan het strafbare feit Geen equivalent in EVRM; codificatie van beginsel dat reeds lang erkend is in de Luxemburgse jurisprudentie - Artikel 50: ne bis in idem (corresponderend met artikel 4 Zevende Protocol EVRM, nog niet geratificeerd door Nederland)
12 Eisen evenredigheid op grond van EU-recht - Art. 49 lid 3 EU-grondrechtenhandvest: leidt vooralsnog niet tot meer rechtsbescherming dan reeds bestaat op grond van art. 6 EVRM - Ten aanzien van de door de Commissie opgelegde (gefixeerde) mededingingsboetes volgt de Luxemburgse rechter het spoor van zijn Straatsburgse collega inzake full jurisdiction (HvJEU 8 december 2011, AB 2012/325 (KME) en EHRM 27 september 2011, AB 2012/9 (Menarini)) - De intensiteit van de toetsing van op nationaal niveau opgelegde boetes varieert naar gelang zij worden voorgeschreven door het Unierecht (terughoudend: HvJEU 17 oktober 2013, Billerud Karlsborg AB) of niet (indringend: HvJEU 9 februari 2012, Marton Urbán)
13 Bestuursrechter en strafrechter bij beboeting - Vanuit Straatsburgs perspectief geen verschil: autonome uitleg criminal charge - Belangrijk verschil zit hem in de actor die de evenredigheid van de boete in het concrete geval in eerste instantie weegt. In het strafrecht is dit meestal de rechter (met uitzondering van de door het OM opgelegde strafbeschikking), die immers zelf de straf vaststelt. De positie van de bestuursrechter verschilt in die zin van die van de strafrechter, nu de eerstgenoemde rechter het evenredigheidsoordeel van een ander beoordeelt (namelijk van het betreffende bestuursorgaan dat een boete heeft opgelegd, al dan niet op basis van boetebeleidsregels dan wel op grond van een wettelijke regeling waarin de boetehoogte is gefixeerd.
14 Stellingen I - In het strafrecht en het bestuursrecht dienen dezelfde factoren een rol te spelen bij het bepalen van de evenredigheid van de boete - De rechter dient de feiten en omstandigheden waaronder de overtreding is begaan te bespreken in de uitspraak - De rechter dient de diverse evenredigheidsfactoren consistent na te lopen en dit gemotiveerd te laten terugkomen in de uitspraak
15 Stellingen II - Bestuursrechters dienen in het kader van de toepassing van artikel 8:72a Awb oriëntatiepunten ten aanzien van de hoogte van bestuurlijke boetes ontwikkelen. De noodzaak hiertoe is echter alleen aanwezig, indien wetgever en bestuur geen regels ter zake hebben gesteld dan wel de evenredigheid daarin onvoldoende hebben verdisconteerd - De bestuursrechter moet de ruimte (blijven) nemen om in de bijzondere omstandigheden van het geval gemotiveerd af te wijken van de vooraf in algemene regels (wet of beleidsregels) verdisconteerde factoren. Maatwerk en daarmee recht doen aan evenredigheid in het individuele geval blijft geboden - Er bestaat geen rechtvaardiging voor een verschil in benadering bij de toetsing van de evenredigheid in concreto tussen de bestuursrechter en de strafrechter
Afstemmen strafrechtelijk en bestuursrechtelijk handhaven
Afstemmen strafrechtelijk en bestuursrechtelijk handhaven Mr. dr. M.L. (Michiel) van Emmerik Academie voor Wetgeving en Overheidsjuristen, Vereniging Juristenrijk Den Haag, 3 maart 2016 Bij ons leer je
Nadere informatieCollegeaantekeningen bestuursrecht 2 week 6. HC 11, , toezicht, herstelsancties
Collegeaantekeningen bestuursrecht 2 week 6 HC 11, 9-10-2017, toezicht, herstelsancties Overtreding: In het bestuursrecht is het begrip overtreding iets anders dan in het strafrecht. Volgens art. 5:1 Awb
Nadere informatieDe evenredigheidstoets bij wettelijk gefixeerde boetestelsels
De evenredigheidstoets bij wettelijk gefixeerde boetestelsels Toetsen de Afdeling van de Raad van State en het College van Beroep voor het Bedrijfsleven de hoogte van de boete op vergelijkbare wijze bij
Nadere informatieUitspraken CRvB inzake boetes en overgangsrecht (in kader Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving)
Uitspraken CRvB inzake boetes en overgangsrecht (in kader Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving) Inleiding Op 24 november 2014 heeft de CRvB de eerste uitspraak gedaan over boetes
Nadere informatieWorkshop Actualiteiten Bestuurlijke Boete Christien Saris 12 oktober 2017
Workshop Actualiteiten Bestuurlijke Boete Christien Saris 12 oktober 2017 2 Programma: 13:55 14:40 uur Actualiteiten Bestuurlijke Boete: Bewijs Evenredigheid Naming & shaming Derdebelanghebbende en de
Nadere informatieVERSLAG VAN DE JAARVERGADERING VAN DE VERENIGING VOOR DE VERGELIJKENDE STUDIE VAN HET RECHT VAN BELGIË EN NEDERLAND, AFDELING PUBLIEKRECHT
VERSLAG VAN DE JAARVERGADERING VAN DE VERENIGING VOOR DE VERGELIJKENDE STUDIE VAN HET RECHT VAN BELGIË EN NEDERLAND, AFDELING PUBLIEKRECHT Op vrijdag 24 en zaterdag 25 november 2006 vergaderde de Vereniging
Nadere informatieDe Bestuurlijke Boete
De Bestuurlijke Boete Een onderzoek naar de op evenredigheid toetsende bestuursrechter Inleverdatum : Finale versie 27-07-2016 Scriptiebegeleider : Mw. A. J. C. De Moor- van Vugt Instelling : Universiteit
Nadere informatieRechtsbescherming tegen bestraffing in het strafrecht en het bestuursrecht
Rechtsbescherming tegen bestraffing in het strafrecht en het bestuursrecht Een rechtsvergelijking tussen het Nederlandse strafrecht en bestraffende bestuursrecht, mede in Europees perspectief Legal protection
Nadere informatieINHOUD. Voorwoord... v. Hoofdstuk I. De toetsing van sancties door de rechter: algemeen kader Beatrix Vanlerberghe... 1
INHOUD Voorwoord............................................................ v Hoofdstuk I. De toetsing van sancties door de rechter: algemeen kader Beatrix Vanlerberghe............................................
Nadere informatieSamenloop tussen strafrecht en punitief bestuursrecht
749 Wetenschap Samenloop tussen strafrecht en punitief bestuursrecht Zoeken naar evenredige bestraffing Jan Crijns & Michiel van Emmerik 1 Waar de nadruk een tijd lang met name heeft gelegen op de vraag
Nadere informatieHC 11, , Bestuursrecht
HC 11, 08-10-2018, Bestuursrecht Toezicht op herstelsancties Dit is titel 5.1 van de AwB. De handhavingsbepalingen zijn van belang voor alle bestuurlijke sancties. Op grond van artikel 5:4 behoeven ook
Nadere informatieBestuurlijke boete. als bijzonder punitief instrument
Bestuurlijke boete als bijzonder punitief instrument Inspectie SZW werkt samen aan eerlijk, gezond en veilig werk en aan bestaanszekerheid voor iedereen. Wetten Wet arbeid vreemdelingen (Wav) Arbeidsomstandighedenwet
Nadere informatieEVENREDIGHEID IN DE FRAUDEWET
EVENREDIGHEID IN DE FRAUDEWET Een toetsing van de wettelijke kaders van de Fraudewet, het huidige boeteregime en het voorstel tot wijziging van de Fraudewet aan de eisen van de evenredigheidsbepalingen
Nadere informatieALGEMENE WET BESTUURSRECHT
ALGEMENE WET BESTUURSRECHT Besluitvorming Toezicht Sancties Rechtsgebied bestuursrecht oktober 2011 Rechtsgebied bestuursrecht Verhoudingen tussen bestuursorgaan/belanghebbende - stelt het bestuur is staat
Nadere informatieMasterclass Toezicht op en in de financiële sector
Masterclass Toezicht op en in de financiële sector ALGEMEEN KADER BESTUURSRECHT PROFMR LODEWIJK ROGIER 19 MAART 2019 1 BESTUURSRECHT 2 BESTUURLIJKE HANDHAVING 3 BESTUURSRECHTELIJK HANDHAVINGSKADER 4 TOEZICHT
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43422 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Beumer, A.E. Title: De publieke handhavingsprocedures van het mededingingsrecht
Nadere informatieEvenredige bestuurlijke boetes
Evenredige bestuurlijke boetes Mr. dr. M.L. van Emmerik & mr. C.M. Saris* 1 Inleiding 112 1.1 Evenredige bestraffing 112 1.2 Onderwerp, vraagstelling en afbakening van dit preadvies 114 1.3 Algemene opmerkingen
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2008 2009 31 458 Wijziging van de in de Wet op het financieel toezicht en enige andere wetten opgenomen regels met betrekking tot de uitoefening van de bevoegdheid
Nadere informatieBestuurlijke boetes vol getoetst?
verdieping Ars Aequi mei 2014 329 Studentartikel Bestuurlijke boetes vol getoetst? Het evenredigheidsbeginsel en de hoogte van bestuurlijke boetes Ronald Olivier* * Mr. R. Olivier is advocaat bij Stibbe
Nadere informatieBestraffende bestuurlijke sancties met een dwingend karakter en de rechterlijke evenredigheidstoets
Bestraffende bestuurlijke sancties met een dwingend karakter en de rechterlijke evenredigheidstoets Een onderzoek naar de ontwikkelingen van de toetsing van bestraffende bestuurlijke sancties met een gefixeerd
Nadere informatieNe bis in idem revisited. Over de lotgevallen van een beginsel
Ne bis in idem revisited. Over de lotgevallen van een beginsel Prof. mr. J.H. Crijns en mr. dr. M.L. van Emmerik* 78 1. Inleiding Hoewel het Tijdschrift voor Bijzonder Strafrecht & Handhaving nog relatief
Nadere informatieRAADSINFORMATIEBRIEF
RAADSINFORMATIEBRIEF Onderwerp: Wijziging uitvoering bestuurlijke boete SZW Registratienummer: 00534621 Datum: 13 januari 2015 Portefeuillehouder: M.M. Schlösser Steller: N Bellakhal Nummer: RIB-MS-1503
Nadere informatieToezicht en handhaving op het spoor
Toezicht en handhaving op het spoor Adriaan Hagdorn Manager NedTrain Legal Najaarsvergadering VPV Rotterdam, 22 november 2012 Wat ga ik met U bespreken? Strafbepalingen in het spoorwegrecht Ratio van strafbepalingen
Nadere informatieRechterlijke toetsing van de bestuurlijke boete
Rechterlijke toetsing van de bestuurlijke boete Een onderzoek naar de rechterlijke toetsing van de bestuurlijke boete in de Wet arbeid vreemdelingen en de Arbeidsomstandighedenwet Afstudeerscriptie Master
Nadere informatieDE IINDRINGENDHEID VAN DE RECHTERLIJKE TOETSING VAN HET BOETEBELEID
DE IINDRINGENDHEID VAN DE RECHTERLIJKE TOETSING VAN HET BOETEBELEID Hoe indringend toetsen de verschillende colleges, ABRvS, CRvB en het CBB het boetebeleid en zou deze toets indringender moeten zijn nu
Nadere informatieDe matigende rechter. Evenredigheid en bestuurlijke boeten. 1 Wat is evenredig? B.W.N. de Waard*
De matigende rechter Evenredigheid en bestuurlijke boeten B.W.N. de Waard* 1 Wat is evenredig? De Nederlandse bestuursrechter moet nagaan of punitieve (bestraffende) sancties die door een bestuursorgaan
Nadere informatieBLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING
BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van gemeenschappelijke regeling Stadsregio Amsterdam. Nr. 400 30 november 2015 Beleidsregels Bestuurlijke boete Wet lokaal spoor 2015 Het dagelijks bestuur
Nadere informatiePreadvies van de Adviescommissie Strafrecht (ACS) naar aanleiding van. het voorstel tot wijziging van de Wegenverkeerswet 1993 in verband met
Preadvies van de Adviescommissie Strafrecht (ACS) naar aanleiding van het voorstel tot wijziging van de Wegenverkeerswet 1993 in verband met enkele aanpassingen in het alcoholslotprogramma Inleiding Sinds
Nadere informatieNoten bij ECLI:NL:CRVB:2014:3754 (I) en ECLI:NL:RBMNE:2014:3785 (II), mr. dr. Caroline Raat, gepubliceerd in JG 2014/11 en 2015/2
Noten bij ECLI:NL:CRVB:2014:3754 (I) en ECLI:NL:RBMNE:2014:3785 (II), mr. dr. Caroline Raat, gepubliceerd in JG 2014/11 en 2015/2 Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-regelgeving (Wet Aanscherping),
Nadere informatie30 november 2004 Procedureoverzicht Boeteoplegging
Openbaar Staatscourant Contactpersoon Ons kenmerk Uw kenmerk Doorkiesnummer OPTA/JUZ/2004/204163 Datum Onderwerp Bijlage(n) 30 november 2004 Procedureoverzicht Boeteoplegging Inleiding Het college van
Nadere informatieECLI:NL:RVS:2012:BY3743
ECLI:NL:RVS:2012:BY3743 Instantie Raad van State Datum uitspraak 21-11-2012 Datum publicatie 21-11-2012 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie 201202162/1/V6 Bestuursrecht Vreemdelingenrecht
Nadere informatieNaming en Shaming. In strijd met juridische waarborgen? Bachelorscriptie
Naming en Shaming In strijd met juridische waarborgen? Bachelorscriptie Datum: 25 mei 2012 Naam: Marjolein Nijp Studentnummer: 0920630 Email: m.e.h.nijp@umail.leidenuniv.nl Woorden: 5402, 22 pagina s Scriptiebegeleider:
Nadere informatieDEEL III. Het bestuursprocesrecht
DEEL III Het bestuursprocesrecht Inleiding op deel III In het voorgaande deel is het regelsysteem van art. 48 (oud) Rv besproken voor zover dit relevant was voor art. 8:69 lid 2 en 3 Awb. In dit deel
Nadere informatie[SiR\.\K. De Minister van Veiligheid en Justitie Mr. l.w. Opsteken Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG. Geachte heer Opsteken,
l FIU R 1 kf. H [SiR\.\K De Minister van Veiligheid en Justitie Mr. l.w. Opsteken Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG Datum 29 februari 2012 Uw Kenmerk 571961411/6 Ons Kenmerk B 2.! 12/002836/201 8/iT Onderwerp
Nadere informatieBeleidsregels bestuurlijke boete Wet Basisregistratie Personen
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Zaanstad. Nr. 78815 27 augustus 2015 Beleidsregels bestuurlijke boete Wet Basisregistratie Personen Het college van burgemeester en wethouders van gemeente Zaanstad,
Nadere informatieHet college van burgemeester en wethouders van de gemeente Stein;
Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Stein; Gelet op artikel 18a van de Participatiewet, artikel 20a van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze
Nadere informatie«JOR» Bank- en effectenrecht
169 NOOT 1. Bovenstaand arrest is gewezen door de Hoge Raad als belastingrechter. Centraal staat de vraag of bewijsmiddelen waarvan in een eerdere strafprocedure door de strafrechter is geoordeeld dat
Nadere informatieAB 2016/351. HOGE RAAD (STRAFKAMER) 9 februari 2016, nr. 15/01444 (Mrs. A.J.A. van Dorst, J. de Hullu, E.F. Faase) m.nt. C. Saris en L.
RECHTSPRAAK BESTUURSRECHT HOGE RAAD (STRAFKAMER) 9 februari 2016, nr. 15/01444 (Mrs. A.J.A. van Dorst, J. de Hullu, E.F. Faase) m.nt. C. Saris en L. van Boven * Art. 2 Wav; art. 68, 197a, 197b Sr RvdW
Nadere informatieActualiteiten bestuurs(proces)recht
1 Actualiteiten bestuurs(proces)recht VMR Actualiteitendag 2017 Prof. mr. K.J. (Kars) de Graaf 2 Onderwerpen Organisatie hoogste bestuursrechtspraak Einde ne bis in idem-rechtspraak (art. 4:6 Awb) Inherente
Nadere informatieA 1 Subproces Beboeten bij oproep
A 1 Subproces Beboeten bij oproep A 1.1Doel Dit overzicht beschrijft de activiteiten en beslissingen die bij de handhaving van de Wet Inburgering, uitgevoerd kunnen of moeten worden als een potentiële
Nadere informatieNaming and Shaming door de OPTA: kunnen nog niet onherroepelijk geworden boetes openbaar worden gemaakt?
NOTENKRAKER Naming and Shaming door de OPTA: kunnen nog niet onherroepelijk geworden boetes openbaar worden gemaakt? ABRvS 10 november 2010, LJN BO3468 1 Inleidende opmerkingen De Onafhankelijke Post en
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Sector staats- en bestuursrecht Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus
Nadere informatieECLI:NL:GHDHA:2014:3017
ECLI:NL:GHDHA:2014:3017 Instantie Gerechtshof Den Haag Datum uitspraak 22-09-2014 Datum publicatie 22-09-2014 Zaaknummer 22-003239-13 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Strafrecht Hoger
Nadere informatieHOOFDSTUK 2 De geschiedenis van individuele straftoemeting in het fiscale bestuurlijke boeterecht / 17
INHOUDSOPGAVE Afkortingenlijst / XV HOOFDSTUK 1 Inleiding / 1 1.1 Achtergrond / 1 1.2 Theorie versus praktijk / 4 1.3 Doel en probleemstelling / 5 1.4 Onderzoeksobject en afbakening / 7 1.5 Onderzoeksmethoden
Nadere informatiePROVINCIAAL BLAD. maar minder dan maar minder dan maar minder dan
PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van de provincie Utrecht Nr. 1819 24 april 2017 Besluit van Gedeputeerde Staten van Utrecht van 11 april 2017, nr. 81AB37E1, tot publicatie van de Beleidsregel bestuurlijke
Nadere informatiePREVENTIEVE DWANGSOM BIJ OVERLASTGEVEND GEDRAG
PREVENTIEVE DWANGSOM BIJ OVERLASTGEVEND GEDRAG Doel van de beleidsregel preventieve dwangsom bij overlastgevend gedrag. Met deze preventieve dwangsom wordt getracht het gedrag van overlastgevende personen
Nadere informatieBoetemaximumverhoging in de Warenwet: serieuze handhaving of politiek ingegeven overkill? Prof. dr. Oswald Jansen
Boetemaximumverhoging in de Warenwet: serieuze handhaving of politiek ingegeven overkill? Prof. dr. Oswald Jansen Overzicht Het Awb systeem van boetemaxima en maatwerk Trend: wetgeving verhoging boetemaxima
Nadere informatieBeleidsregels boeteoplegging Participatiewet,IOAW en IOAZ 2015 gemeente Heemskerk, eerste wijziging
Beleidsregels boeteoplegging Participatiewet,IOAW en IOAZ 2015 gemeente Heemskerk, eerste wijziging 1 december 2015 BIVO/2015/30166 *Z01AEE43B8E* Inhoudsopgave Artikel 1 Begrippen 5 Artikel 2 Waarschuwing
Nadere informatieECLI:NL:RBAMS:2017:2972
ECLI:NL:RBAMS:2017:2972 Instantie Rechtbank Amsterdam Datum uitspraak 04-04-2017 Datum publicatie 04-05-2017 Zaaknummer AMS 15/5918 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Bestuursrecht Eerste
Nadere informatieA. Het bestuur: het materiële bestuursrecht
A. Het bestuur: het materiële bestuursrecht Dit hoofdstuk gaat over het materiële bestuursrecht en de plek van het bestuur in dit recht. Inleiding Het bestuursrecht heeft bestuursactiviteiten van de overheid
Nadere informatieToelichting. Wetboek van Strafrecht.
Belangrijkste wijzigingen Participatiewet en het Boetebesluit socialezekerheidswetten ingevolge het Wijziging van de socialezekerheidswetten in verband met de regeling van de bestuurlijke boete Versie
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 3192 Vragen van het lid
Nadere informatieEvenredige boeteoplegging in het bestuursrecht
mr. dr. M.L. van Emmerik & mr. C.M. Saris 1 In deze bijdrage schetsen de auteurs een beeld van de wijze waarop de hoogste bestuursrechters de afgelopen tijd invulling hebben gegeven aan de toetsing van
Nadere informatieECLI:NL:RBMNE:2015:69
ECLI:NL:RBMNE:2015:69 Instantie Datum uitspraak 08-01-2015 Datum publicatie 15-01-2015 Rechtbank Midden-Nederland Zaaknummer AWB - 14 _ 5421 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Socialezekerheidsrecht
Nadere informatieECLI:NL:RVS:2016:3387
ECLI:NL:RVS:2016:3387 Instantie Raad van State Datum uitspraak 21-12-2016 Datum publicatie 21-12-2016 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie 201507118/1/A1 Bestuursrecht Hoger
Nadere informatieInhoudsopgave Hoofdstuk I Inleiding Hoofdstuk II Europeanisering van het nationale bestuursrecht in hoofdlijnen
Inhoudsopgave Hoofdstuk I Inleiding 1 De ontmoeting van twee disciplines............................. 1 2 Benadering en structuur van dit boek............................ 2 3 Europees bestuursrecht. Enkele
Nadere informatieWe are Stibbe Tax specialists. Actualiteiten algemeen bestuursrecht
Actualiteiten algemeen bestuursrecht Tom Barkhuysen en Annemarie Drahmann 1 oktober 2015 1. Introductie Inhoud 2. Algemeen bestuursprocesrecht 3. Oneigenlijke Wob-verzoeken 4. Toezicht en handhaving 5.
Nadere informatieBesluit van de Consumentenautoriteit op het bezwaar van Keukenconcurrent B.V. tegen de openbaarmaking van het sanctiebesluit van 19 november 2009.
Datum 2 juli 2010 Kenmerk CA/NB/514/26 Besluit Besluit van de Consumentenautoriteit op het bezwaar van Keukenconcurrent B.V. tegen de openbaarmaking van het sanctiebesluit van 19 november 2009. 1. Verloop
Nadere informatieIntegraal Handhavingsbeleidsplan De Ronde Venen, 26 september 2012. Bijlage VI Toelichting op de bestuursrechtelijke sanctiemiddelen
Bijlage VI Toelichting op de bestuursrechtelijke sanctiemiddelen 76 Bestuursrechtelijke sanctiemiddelen De gemeente De Ronde Venen kan tegen overtreders met meerdere verschillende sanctiemiddelen, al dan
Nadere informatieBeleidsregels Bestuurlijke boete WWB, IOAW, IOAZ en Bbz-2004 Versie 2013
Beleidsregels Bestuurlijke boete WWB, IOAW, IOAZ en Bbz-2004 Versie 2013 HOOFDSTUK I ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen In deze beleidsregels wordt verstaan onder: a. WWB: de Wet werk en bijstand; b. IOAW:
Nadere informatie~ 02 MAP~T 2012 De Minister van Veiligheid en Justitie Mr. I.W. Opsteken
NEDERLANDSE VERENIGING / VOOR RECHTSPRAAK ~N~\q~ /S~ J~s\~1 ilw~oa~.alu~.} ~ 02 MAP~T 2012 De Minister van Veiligheid en Justitie Mr. I.W. Opsteken 2500 EH DEN HAAG Datum 29 februari 2012 Uw ~i~rk 5 196.
Nadere informatiegelet op artikel 24, zesde lid, van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme;
Besluit van de deken in het arrondissement Oost-Brabant van 11 mei 2016 tot vaststelling van de beleidsregel handhaving Wwft 2016 in het arrondissement Oost- Brabant De deken van de orde in het arrondissement
Nadere informatieECLI:NL:RVS:2011:BU4606
ECLI:NL:RVS:2011:BU4606 Instantie Raad van State Datum uitspraak 16-11-2011 Datum publicatie 16-11-2011 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie 201102253/1/H3 Bestuursrecht Hoger
Nadere informatieUitspraak /1/A2
Uitspraak 201703967/1/A2 Datum van uitspraak: woensdag 14 februari 2018 Tegen: het bestuur van de raad voor rechtsbijstand Proceduresoort: Hoger beroep Rechtsgebied: Rechtsbijstand ECLI: ECLI:NL:RVS:2018:476
Nadere informatieWaarborgen bij bestraffende bestuurlijke sancties: onvoltooid bestuursrecht
Waarborgen bij bestraffende bestuurlijke sancties: onvoltooid bestuursrecht H.E. Bröring & H.K. Naves* 1 Inleiding Deze bijdrage gaat over een van de nieuwe loten aan de stam van de Awb: de regeling van
Nadere informatiehttp://www.legalintelligence.com/documents/14305035?srcfrm=bas...
Page 1 of 8 JOR 2014/332 Rechtbank Rotterdam, 16-10-2014, ROT 14/1897, ECLI:NL:RBROT:2014:8382 Besluit om belanghebbenden het recht op een vertaling van stukken te ontzeggen is onrechtmatig wegens strijd
Nadere informatieBeleidsregels boete sociale zekerheidswetten gemeente Súdwest-Fryslân 2018
Beleidsregels boete sociale zekerheidswetten gemeente Súdwest-Fryslân 2018 Het college van burgemeester en wethouders van Súdwest-Fryslân, gelet op art. 18a Participatiewet en art. 20a van de Wet inkomensvoorziening
Nadere informatieBeleidsregels Bestuurlijke boete Participatiewet, IOAW en IOAZ 2015
Beleidsregels Bestuurlijke boete Participatiewet, IOAW en IOAZ 2015 Betreffende de Participatiewet, de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) en gedeeltelijk
Nadere informatieAfspraken met de overheid in ruil voor een lagere boete
NOTENKRAKER Afspraken met de overheid in ruil voor een lagere boete CBb 7 juli 2010, LJN BN0540 1. Inleiding Een van de instrumenten die (markt)toezichthouders in het economisch ordeningsrecht hebben,
Nadere informatieVerkorte inhoudsopgave
Verkorte inhoudsopgave Gebruikte afkortingen 17 I Inleiding, onderzoeksvragen en onderzoeksmethoden 19 1 Inleiding 19 2 Meervoudige aansprakelijkstelling nader beschouwd 20 2.1 Een omschrijving van meervoudige
Nadere informatieDEEL I DE RECHTSMACHT 1
VOORWOORD V DEEL I DE RECHTSMACHT 1 1 DE GRONDWET 3 1 Waarborg 3 2 Exclusiviteit 4 3 Doorbreking bij de wet 5 4 Het begrip rechterlijke macht 5 5 Burgerlijke rechten 6 6 Conclusie burgerlijke en bestuursrechtelijke
Nadere informatieHandhaving in de Algemene douanewet door Bestuurlijke Boete of Fiscale Strafbeschikking?
Handhaving in de Algemene douanewet door Bestuurlijke Boete of Fiscale Strafbeschikking? Een onderzoek naar de rechtsbescherming bij deze twee verschillende wijzen van sanctioneren. Scriptie Nederlands
Nadere informatie3.4.4 De intensiteit van de toets 3.5 Consequenties van een schending van het gelijkheidsbeginsel 3.6 De betekenis van het Unierechtelijke
Hoofdstuk I Inleiding S. Prechal, R.J.G.M. Widdershoven 1 De ontmoeting van twee disciplines 2 Benadering en structuur van dit boek 3 Europees bestuursrecht. Enkele kernbegrippen 4 Bronnen van Europees
Nadere informatieInhoud. Afkortingen 15
Inhoud Afkortingen 15 1 Introductie en overzicht 19 1.1 Besturen en bestuursrecht 19 1.1.1 Wat doet het bestuur? 22 1.1.2 De ontwikkeling van het openbaar bestuur in vogelvlucht 26 1.1.3 Bevoegdheden en
Nadere informatieRECHTSBESCHERMING TEGEN DE BESTUURLIJKE BOETE EN DE STRAFBESCHIKKING
RECHTSBESCHERMING TEGEN DE BESTUURLIJKE BOETE EN DE STRAFBESCHIKKING Een beoordeling en vergelijking op grond van een toetsing aan de Grondwet, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en op basis
Nadere informatieOnevenredig boetebeleid bij Wet arbeid vreemdelingenzaken
BRAM VAN MELLE MR. A.M. VAN MELLE LL.M GOV. IS ADVOCAAT BIJ EVERAERT ADVOCATEN IN AMSTERDAM. Onevenredig boetebeleid bij Wet arbeid vreemdelingenzaken You must not use a steam hammer to crack a nut, if
Nadere informatieNE BIS IN IDEM- -door Elleke Heere (ANR: )
NE BIS IN IDEM- Voldoet de invulling van het ne bis in idem-beginsel van de Hoge Raad in het fiscaal straf- en boeterecht aan de huidige uitleg van het EHRM en HvJ EU? -door Elleke Heere (ANR:272569 )
Nadere informatieProcesbeschrijving beboeten bij overtreding Wet inburgering
Procesbeschrijving beboeten bij overtreding Wet inburgering Algemeen De Algemene wet bestuursrecht (Awb) kent de mogelijkheid om bepaalde overtredingen te bestraffen met een bestuurlijke boete. Een bestuurlijke
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 12893 19 augustus 2010 Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 11 augustus 2010, nr. AV/AR/2010/13478,
Nadere informatieStaats- en bestuursrecht
F.C.M.A. Michiels (red.) Staats- en bestuursrecht Tekst en materiaal Met bijdragen van Gio ten Berge Leonard Besselink Henk Kummeling Lex Michiels Rob Widdershoven KLUWER J ^ Deventer - 2003 Thema 1 -
Nadere informatieDatum 23 februari 2012 Onderwerp Beantwoording Kamervragen over de voorlopige hechtenis van dhr. R.
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den
Nadere informatieBELEIDSREGEL BESTUURLIJKE BOETE PARTICIPATIEWET, IOAW EN IOAZ GEMEENTE UTRECHT 2017
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Utrecht. Nr. 184676 27 december 2016 BELEIDSREGEL BESTUURLIJKE BOETE PARTICIPATIEWET, IOAW EN IOAZ GEMEENTE UTRECHT 2017 Het college van burgemeester en wethouders
Nadere informatieThree strikes you're out / Q&A
Sinds de invoering van het zogenaamde three strikes you re out beginsel bij de handhaving van veiligheids- en overlastvoorschriften verbonden aan exploitatievergunningen op grond van de Verordening op
Nadere informatieBESLUIT. Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 79 van de Mededingingswet.
Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Nummer 1528/899 Betreft zaak: Wegener - [leidinggevende D] Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 79
Nadere informatieECLI:NL:RBMNE:2013:CA2422
ECLI:NL:RBMNE:2013:CA2422 Instantie Datum uitspraak 05-06-2013 Datum publicatie 07-06-2013 Zaaknummer UTR 12/3563 Formele relaties Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Rechtbank Midden-Nederland
Nadere informatieBestuurlijke handhaving door de AP Toezicht op de naleving
Jaarcongres Vereniging PrivacyRecht, 28 september 2018 Bestuurlijke handhaving door de AP Toezicht op de naleving Quirine Tjeenk Willink General Counsel Inhoud Toezicht op de naleving Handhaving onder
Nadere informatieWoord vooraf. prof. mr. B.F. Keulen. prof. mr. H.E. Bröring
Woord vooraf Bestuursrecht en strafrecht spelen beide bij de handhaving van rechtsregels een belangrijke rol. De verhouding tussen beide rechtsgebieden blijft daarbij onverminderd de aandacht vragen. Tegen
Nadere informatieJurisprudentie bestuursrecht Actualiteiten. Prof.mr. K.J. (Kars) de Graaf Rijksuniversiteit Groningen 23 maart 2015
Jurisprudentie bestuursrecht Actualiteiten Prof.mr. K.J. (Kars) de Graaf Rijksuniversiteit Groningen 23 maart 2015 Inhoud Bestuursorgaan Belanghebbende Besluit Varia Bestuursorgaan: art. 1:1 Awb Art. 1:1
Nadere informatieNo.W /III 's-gravenhage, 22 oktober 2015
... No.W12.15.0202/III 's-gravenhage, 22 oktober 2015 Bij Kabinetsmissive van 26 juni 2015, no.2015001141, heeft Uwe Majesteit, op voordracht van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, bij de
Nadere informatieGEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Ede (Gelderland)
Registratienummer Afdeling Ede, 25565 Samenleving en beleid 10 februari Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Ede; gelet op artikel 18a, van de Participatiewet, artikel 20a van de
Nadere informatieECLI:NL:RBAMS:2014:9732
ECLI:NL:RBAMS:2014:9732 Instantie Rechtbank Amsterdam Datum uitspraak 05092014 Datum publicatie 01092015 Zaaknummer awb 13/7136 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Bestuursrecht Eerste
Nadere informatie- 1 - De Nederlandsche Bank NV (DNB) legt een bestuurlijke boete als bedoeld in artikel 1:80 en 1:81 van de Wft, op aan:
- 1 - Beschikking tot het opleggen van een bestuurlijke boete aan Matrix Asset Management B.V. als bedoeld in artikel 1:80 van de Wet op het financieel toezicht Gelet op artikel 1:80, 1:81, 1:98 en 3:72,
Nadere informatiePage 1 of 5 JOR 2014/331 Rechtbank Rotterdam, 01-10-2014, ROT 14-6066, ECLI:NL:RBROT:2014:8023 Overtreding van art. 5:20 Awb, Last onder dwangsom, De vordering van materiaal op grond van een wettelijke
Nadere informatieRelevante rechtspraak in (mest)boetezaken: de toenemende invloed van het strafrecht op bestuursrechtelijke boetezaken
Mr. P.G. Grijpstra 1 Relevante rechtspraak in (mest)boetezaken: de toenemende invloed van het strafrecht op bestuursrechtelijke boetezaken het totaal van de opgelegde boetes door de rechtbank werd gematigd.
Nadere informatieRechtsbescherming tegen de cumulatie van privaatrechtelijke en strafrechtelijke gebiedsverboden
41 Rechtsbescherming tegen de cumulatie van privaatrechtelijke en strafrechtelijke Benny van der Vorm * De aanpak van misdaad is niet uitsluitend een taak van het strafrecht, ook het bestuursrecht en het
Nadere informatieBestrijding voetbalvandalisme via het privaatrecht
Bestrijding voetbalvandalisme via het privaatrecht Dubbelrol Openbaar Ministerie Wierenga & Brouwer Spanje opgeschrikt door dood supporter Betoog Meest strenge regels ter wereld Via privaatrecht Buiten
Nadere informatieDe inzet van deskundigen EHRM 8 oktober 2015, nr /12 Korošec
De inzet van deskundigen EHRM 8 oktober 2015, nr. 77212/12 Korošec Ruud Ruijters (Jaegers & Soons Advocaten) Wendy van Wendel de Joode (Belastingdienst Pdb Amsterdam) Onderwerpen EHRM Korošec vs. Slovenië¹
Nadere informatieToegang tot de rechter: strategisch procederen in het milieurecht
1 Toegang tot de rechter: strategisch procederen in het milieurecht Bestuursrechter en civiele rechter VMR 31 mei 2018 Prof. mr. G.A. (Gerrit) van der Veen RU Groningen AKD Rotterdam 2 Inhoud 1. What s
Nadere informatieProcedurele waarborgen uit materiële normen van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens
Procedurele waarborgen uit materiële normen van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens Een aanvullend systeem van procedurele rechtsbescherming naast artikel 6 EVRM A.W. Bos A.W. Bos 0240990
Nadere informatieBeleidsregel bestuurlijke boete Basisregistratie personen
Beleidsregel bestuurlijke boete Basisregistratie personen Het college van burgemeester en wethouders van de Gemeente Tiel; Gelet op het bepaalde in artikel 4.17 van de Wet basisregistratie personen (Wet
Nadere informatie