Bindend Advies. hierbij vertegenwoordigd door haar adjunct-directeur de heer R. van der Vorst en haar conciërge J. de Poorter.

Transcriptie

1 Zaaknummer : S21-53 Datum uitspraak : 30 maart 2016 Plaats uitspraak : Zeist in het geschil tussen: mevrouw J. Smolders en mevrouw B. Celik en de heer D. Bos hierna te noemen: eisers en het Heerbeeck College hierna te noemen: de school Bindend Advies hierbij vertegenwoordigd door haar adjunct-directeur de heer R. van der Vorst en haar conciërge J. de Poorter. gegeven door mr J.S. Reid, verder te noemen de rijdende rechter.

2 De procedure. Partijen zijn schriftelijk overeengekomen dit geschil door middel van een bindend advies op basis van het Bindend advies reglement "De Rijdende Rechter" te laten beslechten. De rijdende rechter heeft kennis genomen van alle door partijen overgelegde stukken en de vordering van eisers. Het geschil is behandeld op de hoorzitting van 4 maart 2016, die is gehouden. Partijen zijn behoorlijk opgeroepen voor de hoorzitting. Voorafgaande daaraan heeft de rijdende rechter zich begeven naar de in deze procedure bedoelde stalling van de school en de openbare ruimte aan de voorzijde van de school en heeft hij deze in het bijzijn van partijen bezichtigd. Daarbij waren tevens aanwezig de deskundigen verkeersadviseur Rico Andriesse en wijkagent Ruud Verstegen. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld op- en aanmerkingen te maken. Partijen zijn op de hoorzitting verschenen en hebben hun standpunten toegelicht. De deskundigen hebben mondeling verslag uitgebracht. Hierna is de uitspraak bepaald op vandaag. Vaststaande feiten. In deze procedure mag van de volgende feiten worden uitgegaan, omdat deze voldoende zijn komen vast te staan. 1. Eisers wonen vlak bij de school. Het kost hun minder dan 5 minuten om naar school te fietsen. 2. Artikel 24g van de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) bepaalt dat een school elke twee jaar in een reglement, leerlingenstatuut genaamd, de rechten en plichten van de leerlingen dient vast te leggen. In het leerlingenstatuut worden in elk geval voorschriften opgenomen, strekkende tot handhaving van de goede gang van zaken binnen de instelling. 3. Deze rechten en plichten van scholieren kunnen op grond van de WVO ook in een schoolgids zijn opgenomen. De school moet deze schoolgids jaarlijks vaststellen. 4. Artikel 7.8 uit de schoolgids bepaalt over het parkeren van fietsten het volgende: Alle fietsen moeten in de rekken van de fietsenstalling geplaatst worden. Voor zogenaamde transportfietsen gelden weer aparte regels. ( ) De conciërges zien erop toe dat de leerlingen zich aan deze regels houden, om schade aan hun eigen 2

3 (brom)fiets en die van andere leerlingen te voorkomen. 5. Artikel 9 van het leerlingenstatuut vermeldt ten aanzien van overtredingen van de regels van de school: De leerling die de in de school geldende regels niet nakomt, kan een disciplinaire maatregel worden opgelegd. Zo n maatregel kan worden opgelegd door de directeur van de school. ( ) De te nemen maatregelen zijn opgenomen in de schoolgids. Bij het opleggen van een maatregel moet er sprake zijn van een redelijke verhouding tussen de ernst van de aanleiding tot het opleggen ervan en de zwaarte van de maatregel. ( ) Indien een leerling meent dat hem ten onrechte een maatregel door de leraar, de mentor, of een ander personeelslid is opgelegd, kan hij dit aan de schoolleiding ter beoordeling voorleggen. 6. De fietsen van eisers zijn meermalen door De Poorter met een ketting vastgemaakt omdat eisers hun fietsen buiten de fietsenstaling van de school hadden geparkeerd. Dit gebeurt ook als ze hun fietsen stallen aan de overkant van de straat, dus in de openbare ruimte. Ze hebben voor straf corveewerkzaamheden moeten uitvoeren. De vordering van eisers. Eisers eisen een verklaring van recht dat de school niet het recht heeft, op welke grond dan ook, om hun fietsstalgedrag buiten het schoolterrein, te bestraffen. Standpunten van partijen. Het standpunt van eisers komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. Eisers stellen dat het voor hen, gezien de plek waar zij wonen, veel handiger is om hun fiets voor de school te stallen, aan de overkant van de weg, dan in de fietsenstalling. Dat scheelt veel tijd. Eerst parkeerden ze hun fietsen tegen het hek voor de school. Dat leverde ze enkele uren strafcorvee op en hun fiets werd door de conciërges van de school met een slot vastgezet. De fietsen zouden het aanzicht van de school bederven. Sindsdien stallen eisers hun fietsen in de bosjes, zich bevindende aan de overkant van de weg waar de school aan is gelegen. Op vrijdag 13 november 2015 waren de fietsen van Smolders en Celik door de conciërge met een slot aan elkaar vastgemaakt. Eisers vinden dit onrechtmatig. Er is voor verweerder immers geen gegronde reden om dit te doen. De fietsen in de bosjes bederven het aanzicht van de school niet meer. Bovendien bevinden de fietsen zich buiten het schoolterrein en daar heeft de school geen zeggenschap. Eisers stellen ook niet verplicht te zijn het goede voorbeeld te geven voor de rest van de leerlingen. Bovendien vinden eisers dat verweerder niet het recht heeft om aan hun eigendom te zitten. Ze zijn meerderjarig. 3

4 Het standpunt van de school komt kort samengevat en voor zover thans van belang op het volgende neer. De school heeft zo n 1940 leerlingen. Dit betekent een heleboel fietsen en scooters. De pleinen waar de fietsen gestald moeten worden zijn zeer goed ingericht. De fietsen moeten dan wel op de juiste wijze worden gestald, anders kunnen zij omvallen en daarmee een domino-effect teweeg brengen, wat schade met zich brengt. Om dit te voorkomen bestraft de school het verkeerd stallen van fietsen. De bestraffing bestaat uit een strafcorvee en het vastleggen van de betreffende fiets aan een ketting. Na het volbrengen van de strafcorvee wordt de fiets weer vrijgegeven. De school past deze maatregelen ook toe op fietsen die aan de voorzijde van de school, buiten het schoolterrein, worden gestald. Ook dit gedrag veroorzaakt rotzooi en schade. Bovendien kan dit gedrag veroorzaken dat andere leerlingen het slechte voorbeeld gaan volgen. Er werd dan ook over geklaagd door buitenstaanders. Verslag van de deskundigen. Verkeersadviseur Andriesse heeft verklaard dat de fietsenstalling groot genoeg is voor het aantal leerlingen dat er gebruik van moet maken, en dat de toegang ervan groot genoeg is de leerlingen van de school met fietsen toe te laten. Het systeem is wel verouderd. De wijkagent heeft verklaard dat de fietsen van eisers geen openbare ordeprobleem opleveren. Er is vanuit de politie of de gemeente op dit moment geen reden om er handhavend tegen op te treden. Beoordeling van het geschil Het beleid 1. Artikel 7.8 van de schoolgids bepaalt dat fietsen in de rekken van de fietsenstalling geplaatst moeten worden. Door met de fiets naar school te komen en de fiets niet in het rek te plaatsen wordt de regel dus niet nagekomen. 2. Dat deze regel een redelijk doel dient is niet in geschil. Er zitten bijna 2000 leerlingen op de school. Als deze naar eigen inzicht hun fiets zouden mogen parkeren op en buiten het terrein van de school, zou binnen de kortste keren niet alleen een openbare ordeprobleem, maar ook een veiligheidsprobleem ontstaan. Uitgangen en vluchtwegen zouden geblokkeerd kunnen raken, wat in het geval van een ontruimingssituatie tot ongelukken zou kunnen leiden. Daarbij komt dat 4

5 het een feit van algemene bekendheid is dat bij harde wind dicht op elkaar geplaatste fietsen tegen elkaar kunnen omvallen, wat tot schade kan leiden. De school heeft een taak dit te trachten te voorkomen. De enkele stelling dat het voorbeeld van eisers door (bijna) niemand navolging heeft gekregen, verandert niets aan de redelijkheid van het beleid. 3. Het fietsparkeerbeleid van de school zou wél onredelijk kunnen zijn als de fietsenstalling te klein was voor het aantal leerlingen, of onvoldoende toegankelijk, maar dat is niet gebleken. De rijdende rechter heeft geen reden te twijfelen aan het oordeel van de deskundige daarover. Dat men misschien even moet wachten voordat men de fiets kwijt kan, dient op de koop toe te worden genomen. 4. Eisers betogen echter dat artikel 7.8 niet geldt voor fietsen die niet op het terrein van de school staan. De school zou daar geen bevoegdheid hebben. De rijdende rechter is het daar niet mee eens. Deze regel van de school moet naar zijn oordeel als volgt worden uitgelegd: Als in redelijkheid kan worden gezegd dat een leerling met de fiets naar school is gekomen, dan moet hij deze fiets in de fietsenstalling plaatsen. 5. Het is namelijk als volgt: je komt of wél, of niet met de fiets naar school. Kom je met de fiets, dan bepaalt het reglement dat je je fiets in de fietsenstalling plaatst. Op zich is het inderdaad denkbaar om je fiets honderd meter van de school neer te zetten en de rest te lopen. Moet de fiets dan ook in het fietsenrek? Nee. Je bent dan namelijk niet met de fiets naar school gekomen. Je bent komen lopen, na een stuk gefietst te hebben. Dat is wat anders. Als echter een redelijk denkend mens, gelet op waar je je fiets parkeert, van oordeel is dat je met de fiets naar school bent gekomen, dán treedt artikel 7.8 van de schoolgids in werking. Dan moet er ook in de stalling geparkeerd worden. En daar zit m de crux: of de fiets daarbij is achtergelaten op of buiten het terrein van de school, maakt daarbij geen verschil. De disciplinaire maatregel 6. De school treft twee maatregelen indien een fiets onjuist is gestald. De fiets wordt aan een ketting vastgelegd (1e) en pas vrijgegeven na het verrichten van een strafcorvee (2e). De rijdende rechter merkt ten eerste op dat het vastleggen van de fiets met een ketting door de school zelf wordt aangemerkt als onderdeel van de disciplinaire maatregel. Dat is onjuist. Het vastleggen van de fiets strekt ertoe de overtreder, die vaak niet op heterdaad kan worden betrapt en daardoor onbekend blijft, te dwingen zich te melden bij het bevoegd gezag. Op dat moment kan en moet de ketting eraf, aangezien de overtreder dan bekend is en de 5

6 maatregel kan worden opgelegd. 7. Dat de aan eisers opgelegde corveewerkzaamheden op zich een redelijke bestraffing zijn, is niet in geschil. Dat eisers meerderjarig zijn maakt natuurlijk niets uit. Het langer dan nodig voor identificering van de dader aan de fietsketting houden van de fiets is wel onevenredig. Onvolkomenheden in het leerlingenstatuut en de schoolgids 8. Wat betreft de in deze zaak opgelegde disciplinaire maatregelen is de rijdende rechter van oordeel dat aan het leerlingenstatuut en de schoolgids gebreken kleven. Het leerlingenstatuut vermeldt immers ongeclausuleerd dat (slechts) de directeur een maatregel kan opleggen. Dit is niet de bedoeling van de school, reeds gezien het feit dat de adjunct-directeur op de hoorzitting heeft verklaard dat de bevoegdheid van de directeur is gemandateerd aan de conciërge. Het leerlingenstatuut bevat deze mandateringsbevoegdheid echter niet. De rijdende rechter gaat ervan uit dat dit op vergissing berust, aangezien artikel 9, lid 5 van het leerlingenstatuut vermeldt: Indien een leerling meent dat hem ten onrechte een maatregel door de leraar, de mentor, of een ander personeelslid is opgelegd, kan hij dit aan de schoolleiding ter beoordeling voorleggen. 9. Gelet op dit laatste kan het leerlingen duidelijk zijn dat ook personeelsleden disciplinaire maatregelen kunnen opleggen. Dat is overigens ook logisch bij een school van bijna 2000 leerlingen. 10. Maar, en dat is ernstiger, staat in het leerlingenstatuut dat de schoolgids de disciplinaire maatregelen vermeldt. Maar dat is onjuist. De schoolgids bevat daarover niets. Dit brengt het risico van willekeur met zich, nu het de leerlingen niet bekend kan zijn wie uit welk arsenaal van maatregelen kan kiezen 1. Dit zou naar het oordeel van de rijdende rechter aan het opleggen van een disciplinaire maatregel in de weg kunnen staan, maar dat doet het niet en wel om de volgende redenen. Het leerlingenstatuut bepaalt dat een opgelegde maatregel in verhouding moet staan tot de ernst van de overtreding. Verder geldt er de hierboven vermelde klachtenregeling. Hierdoor is het zowel het risico van willekeur als onredelijke bestraffing voldoende ondervangen. Hier dreigt strijdigheid met het fundamentele rechtsbeginsel: nullum crimen sine lege poena legali (geen strafbaar feit zonder wettelijke strafbepaling). 6

7 11. De rijdende rechter oordeelt dan ook dat het opleggen van de bewuste disciplinaire maatregelen door de conciërge niet in strijd is met de regels van de school. Concluderend: 12. Door met de fiets naar school te komen ben je verplicht als leerling om de regels daaromtrent opgesteld door de school, na te leven. Als de fiets niet volgens de regel van school in de stalling wordt geplaatst, is de leerling in overtreding. Of de fiets is achtergelaten op of buiten het terrein van de school, maakt daarbij geen verschil. Ook maakt het niet uit of de leerling wel of niet meerderjarig is. 13. Ondanks de onvolkomenheden in haar leerlingenstatuut/schoolgids mag de school haar fietsparkeerbeleid ook met de door haar toegepaste disciplinaire maatregelen handhaven d.w.z. de in overtreding zijnde leerling bestraffen. 14. Echter: het vastketenen van de fiets door de school betreft geen disciplinaire maatregel en mag als zulks ook niet door de school gebruikt worden. Het dient slechts het belang om de in overtreding zijnde leerling te identificeren. Zodra dit is gebeurd dient de fiets te worden losgekoppeld. Op grond van het voorgaande is de rijdende rechter van oordeel, dat als volgt moet worden beslist. B E S L I S S I N G De vordering van eisers wordt afgewezen, met dien verstande dat het vastleggen van de fiets niet als disciplinaire maatregel mag worden gebruikt maar slechts als middel ter identificatie. Dit bindend advies is gegeven door mr J.S. Reid als rijdende rechter en uitgesproken te Zeist op 30 maart Bindend Adviseur Secretaris mr J.S. Reid mr C.M. Sharif 7