Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans. Voltijd, deeltijd, duaal. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
|
|
- Bertha Sasbrink
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg
2
3 Lange Voorhout ED Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg CROHO nummer: Hobéon Certificering BV Datum: 30 november 2010 Auditteam: drs. R.B. van der Herberg prof. dr. K. Boersma prof. dr. H. van den Bergh drs. P.J. Ronner dr. E. J. Kwakernaak mw. O. Orlandini Secretarissen: drs. G.W.M.C. Broers mw. P. Betlem
4
5 INHOUDSOPGAVE DEEL MANAGEMENT SAMENVATTING Integraal advies Samenvattende beoordeling 3 2. INLEIDING 7 3. KARAKTERISTIEK VAN DE OPLEIDING 9 4. VORIGE ACCREDITATIE 11 DEEL ONDERWERPEN EN FACETTEN NVAO-ACCREDITATIEKADER Doelstellingen opleiding 13 Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen 13 Facet 1.2. Niveau: Master 15 Facet 1.3. Oriëntatie hbo Programma 17 Facet 2.1. Eisen hbo 17 Facet 2.2. Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma 22 Facet 2.3. Samenhang programma 24 Facet 2.4. Studielast 26 Facet 2.5. Instroom 28 Facet 2.6. Duur 30 Facet 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud 31 Facet 2.8. Beoordeling en toetsing Inzet van personeel 36 Facet 3.1. Eisen hbo 36 Facet 3.2. Kwantiteit personeel Facet 3.3. Kwaliteit personeel Voorzieningen 42 Facet 4.1. Materiële voorzieningen 42 Facet 4.2. Studiebegeleiding Interne kwaliteitszorg 45 Facet 5.1. Evaluatie resultaten 45 Facet 5.2. Maatregelen tot verbetering 47 Facet 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Resultaten 51 Facet 6.1. Gerealiseerd niveau 51 Facet 6.2. Onderwijsrendement OORDEELSCHEMA BIJLAGEN 57 BIJLAGE I Programma en gesprekspartners BIJLAGE II Kwantitatieve gegevens van de opleiding BIJLAGE III Curricula Vitae en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren 71 BIJLAGE IV Werkwijze, beoordelingsprocedure en beslisregels Hobéon 81
6
7 DEEL 1 1. MANAGEMENT SAMENVATTING 1.1. Integraal advies Hobéon Certificering adviseert de NVAO de aangegeven hbo-masteropleiding Leraar Frans, verzorgd door Fontys Lerarenopleiding Tilburg, Croho nummer 45266, in al haar varianten te accrediteren. Dit advies wordt in onderhavig rapport gefundeerd. Algemene gegevens Naam van de instelling: Fontys Lerarenopleiding Tilburg. Naam van de opleiding: hbo-masteropleiding Leraar Frans Varianten van de opleiding: voltijd, deeltijd en duaal. Locatie van de opleidingen: Tilburg. Naam VBI: Hobéon Certificering b.v. Datum visitatie: 25, 26, 27 mei Datum adviesrapport: 30 november 2010 Beoordelingskader Het bij het onderzoek gehanteerde beoordelingskader is het Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs Nederland (14 februari 2003). Samenstelling auditteam Bij deze audit is gebruik gemaakt van een kern-auditteam naast een vakspecifiek auditteam dat de verschillende masterlerarenopleidingen heeft beoordeeld. Kernteamleden maakten ook onderdeel uit van de vakspecifieke auditteams. Het totale auditteam dat de diverse hbo masteropleidingen Leraar van Fontys Hogeschool Tilburg visiteerde bestond uit de volgende personen: De heer drs. R.B. van der Herberg*, voorzitter auditteam 1 ; De heer drs. P.J. Ronner*, werkvelddeskundige; De heer drs. H. Claessen, werkvelddeskundige; De heer drs. H. van Asseldonk; werkvelddeskundige; De heer prof. dr. van den Bergh*, vakdeskundige Nederlands; De heer dr. Kwakernaak, vakdeskundige vreemde talen; Mevrouw drs. A. Bens, vakdeskundige maatschappijleer; De heer drs. H. Beliën, vakdeskundige geschiedenis; De heer prof. dr. R. van der Vaart, vakdeskundige aardrijkskunde; De heer drs. A. Hoevers, vakdeskundige economie; De heer prof. dr. K.T. Boersma*, vakdeskundige biologie; De heer prof. dr. B. Zwaneveld, vakdeskundige wiskunde; De heer prof. dr. H. Eijkelhof vakdeskundige scheikunde en natuurkunde 1 De met een asterisk gemarkeerde auditoren maakten deel uit van het kernteam. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT, 1.0 1
8 Mevrouw G.C. Versluis, secretaris; Mevrouw P. Betlem, secretaris; De heer drs. G.W.M.C. Broers*, secretaris. Mevrouw O. Orlandini*, student; De heer R. van der Linden, student; De heer E. Jackson, student. Van der Herberg, vanouds sociaal geograaf, heeft ruime ervaring op het terrein van het auditeren van opleidingen in het hoger onderwijs. Zo heeft hij vorig jaar de tweedegraads lerarenopleidingen beoordeeld van de Hogeschool van Amsterdam en van Fontys Hogescholen (FLOT). Ook beschikt hij over relevante onderwijservaringen als voormalig schoolleider van een grote onderwijsorganisatie in het midden van het land. Ronner studeerde Duitse Letterkunde en Germanistiek, werkte in de periode als vestigingsmanager en daarna als rector en vanaf 2005 als centraal directeur van middelbare scholen. Daarnaast heeft hij zitting in verschillende besturen zoals de VO-Raad, het sectorbestuur Onderwijs Arbeidsmarkt en is hij voorzitter van de Scholenraad vmbovakcollege Amersfoort. Hij heeft deelgenomen aan het visitatietraject tweedegraads lerarenopleidingen FLOT (Fontys Lerarenopleiding Tilburg). Boersma was vanaf 1997 tot zijn emeritaat in juli 2010 hoogleraar Didactiek van de Biologie aan de Universiteit Utrecht. Hij was binnen de UU voorzitter van het opleidingsbestuur Masteropleiding Science Education & Communication en directeur van het Freudenthal Instituut (voor Wiskunde en Natuurwetenschappen). Thans is hij o.a. nog voorzitter van de Commissie Vernieuwing Biologieonderwijs en de Raad voor Aard- en Levenswetenschappen van de KNAW. Van den Bergh studeerde Psychologie aan de UvA. Na een visiting fellowship aan de UCLA en aan Princeton begin jaren negentig en werkzaam te zijn geweest bij het Cito, de Inspectie van het Onderwijs (evaluatie van de basisvorming) en de Universiteit Utrecht, is hij sinds 2006 bijzonder hoogleraar toetsing en didactiek van het taalonderwijs. Kwakernaak doceerde vakdidactiek Duits aan de Rijksuniversiteit Groningen en is gepromoveerd op dit onderwerp. Orlandini is tweedejaars student Engels aan de voltijd tweedegraads lerarenopleiding van de Hogeschool van Amsterdam en studeerde hiervoor drie jaar tandheelkunde en een jaar psychologie. Broers heeft afgelopen twee jaren ruime ervaring opgedaan bij de visitatie van de pabo s en tweedegraadslerarenopleidingen. In dit traject fungeerde hij als coördinerend secretaris. Betlem was tien jaar werkzaam als communicatiemedewerker. Sinds 2001 heeft zij zich mede op kwaliteitsmanagement toegelegd. In 2009 was zij secretaris van het auditteam bij de visitatie van de masteropleiding Museologie van de Hogeschool van Amsterdam. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT, 1.0 2
9 1.2. Samenvattende beoordeling Hobéon Certificering baseert het advies tot accreditatie van de hbo-masteropleiding Leraar Frans op de volgende overwegingen: Algemeen beeld Het auditteam heeft geconstateerd, dat de masteropleidingen van FLOT een duidelijke missie hebben geformuleerd, toegelicht in een van de centrale documenten binnen de opleidingen: Vakkundig, Vaardig, Vindingrijk. Op basis hiervan zijn accenten gelegd op het terrein van vakinhoud en onderzoek. De masteropleidingen richten zich op de brede rol die de eerstegraads docent vervult binnen het voortgezet hoger onderwijs. De opleidingen besteden, behalve aan de vakinhoud, daarom ook aandacht aan de verantwoordelijkheid van de als master opgeleide docent voor de ontwikkeling en innovatie van het onderwijs binnen de vaksectie en de school. Door met de onderwerpskeuze/onderzoeksvraag voor het afstudeerwerk dichter bij het vak (vakinhouden en/of vakdidactiek) te blijven, komen de opleidingsdocenten door hun expertise op dit terrein beter tot hun recht. Het lectoraat leerstrategieën speelt een belangrijke rol binnen de masteropleidingen door actuele kennis te generen en deze te laten doorwerken in de onderwijsprogramma s. Een aantal (recentelijk) gepromoveerde en door de opleidingen aangetrokken docenten spelen eveneens een rol bij het actueel houden van het curriculum. Doelstellingen opleiding: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. Sinds 2008 zijn de masterlerarenopleidingen bezig met de overgang van het hanteren van eindkwalificaties gekoppeld aan beroepsrollen naar het hanteren van SBL-competenties (Stichting Beroepskwaliteit Leraren) inclusief bekwaamheidseisen in combinatie met een landelijke, vakspecifieke kennisbasis. De masterlerarenopleidingen van FLOT hebben de competenties op masterniveau helder beschreven en deze geoperationaliseerd in meerdere bekwaamheidseisen. Deze zijn geordend volgens de vijf Dublin Descriptoren, waarmee de opleidingen het masterniveau borgen. De opleidingen hebben regelmatig overleg over de eisen, die gesteld worden aan de master afgestudeerden met vakgenoten en de beroepspraktijk, waaronder de Wetenschappelijke Raad van Advies. Via laatstgenoemde partij zoeken de opleidingen nadrukkelijk aansluiting met universiteiten, met name op het terrein van onderzoeksbekwaamheden binnen vakdidactiek en onderwijskunde. Daarnaast overlegt de opleiding Frans regelmatig met de eigen Werkveldcommissie, die bestaat uit alumni van de bacheloropleiding en master studenten. Hier wordt input gevraagd met betrekking tot bijvoorbeeld toetsing of sterkte-zwakteanalyses en uiteraard het curriculum. Twee van de drie facetten van onderwerp Doelstellingen opleiding worden als goed beoordeeld voor deze opleiding, wat een kwalificatie goed voor dit onderwerp rechtvaardigt. Dit wordt als extra aantekening bij het oordeel toegevoegd Programma: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT, 1.0 3
10 De masterlerarenopleidingen hebben de eindkwalificaties in duidelijke leerdoelen en indicatoren vertaald. Deze toetsen en beoordelen de opleidingen op een valide en betrouwbare wijze, zo heeft het auditteam ook zelf kunnen constateren o.a. door de bestudering van een aantal generieke en vakspecifieke toetsen. De toetscommissies van de opleidingen spelen bij de kwaliteitsborging een belangrijke rol. De opleidingsprogramma s zijn actueel, samenhangend en zorgen ervoor dat de studenten kennis en vaardigheden op masterniveau kunnen ontwikkelen. Dit gebeurt aan de hand van de generieke programmaonderdelen Algemene Professionele Vorming, Voorbereiding Onderzoek, stage en een vakspecifieke deel per opleiding. Zo wordt de student bijvoorbeeld bij Voorbereiding Onderzoek verschillende onderzoeksmethoden en technieken aangereikt en wordt tijdens hoor- en werkcolleges ingegaan op theoretische inzichten uit de literatuur, die vervolgens worden gebruikt voor de analyse van casussen uit de praktijk. Binnen de stage veelal op de school waar de student reeds werkzaam is, oefent de student zijn pedagogische en didactische beroepsvaardigheden. De ERK-niveaus (ERK: Europees ReferentieKader ) zijn in het taalvaardigheidsprogramma van de opleiding Leraar Frans geïmplementeerd. Op deze manier vindt een vervlechting plaats van kennisvakken en vaardigheidsvakken. De gebruikte vakliteratuur is up-to-date en in sommige gevallen op wetenschappelijk niveau. Verder zijn er structurele contacten met andere Franse - onderwijsinstellingen, die van invloed zijn op met name taalvaardigheidsonderdelen van het programma. Binnen het didactisch concept, dat is gebaseerd op het competentiegericht leren maken alle opleidingen gebruik van het dubbele bodem -principe: gebruikte en geproduceerde materialen bij Frans vooral vanuit de digitale didactiek - en ervaringen tijdens de cursussen opgedaan worden direct of met een vertaalslag ingezet voor de eigen (toekomstige) onderwijsverstrekking van de student. Dit vindt het auditteam heel sterk en ook studenten zijn daarover tevreden. Het programma vindt het auditteam voldoende studeerbaar met een gemiddelde studielast van 20 uur per week, waaronder gemiddeld 6-8 contacturen op de opleiding. Dat alle lessen op één dag gepland staan is voor de studenten ideaal. Door de combinatie van werk, studie en privé, vinden studenten de studie wel zwaar. Inzet van Personeel: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. De studieprogramma s voor de masteropleidingen worden uitgevoerd door een vaste groep kerndocenten per opleiding. De docenten, die de generieke en vakspecifieke lessen verzorgen hebben regelmatig contact met het werkveld of zijn daarin nog werkzaam. Bij de opleiding Frans hebben alle vijf docenten een eerstegraads hbo- of wo-opleiding en ruime ervaring in het hbo. Drie docenten zijn werkzaam in de beroepspraktijk. Het auditteam beschouwt deze zaken als pluspunten voor het verzorgen van een masteropleiding. Twee docenten hebben veel ervaring als docent aan een Franse dan wel Nederlandse universiteit en een docent is gepromoveerd. De opleidingen zorgen er goed voor dat de kwaliteit van docenten is geborgd door scholingsplannen en het competentiemanagement van docenten op team- en op FLOT-niveau De studenten Frans zijn zeer tevreden over de kwaliteit van hun docenten, hun vakinhoudelijke kennis en kennis van de beroepspraktijk. Twee van de drie facetten van het onderwerp Inzet van Personeel worden als goed beoordeeld voor deze opleiding, wat een kwalificatie goed voor dit onderwerp rechtvaardigt. Dit wordt als extra aantekening bij het oordeel toegevoegd. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT, 1.0 4
11 Voorzieningen: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. Het gebouw waar de FLOT gevestigd is en de voorzieningen zijn recentelijk vernieuwd. De hbomasterlerarenopleidingen maken gebruik van een digitale leeromgeving, die altijd en overal bereikbaar is, zowel op de computers in de opleiding als thuis. De structurele studiebegeleiding bestaat vooral uit het systematisch voeren van studievoortganggesprekken. De studieloopbaanbegeleider en de masterstudent kunnen in overleg de studieplanning bijsturen. De informatievoorziening is voldoende met het oog op de studievoortgang. Interne Kwaliteitszorg: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. Gebleken is dat de opleiding op generiek niveau beschikt over een werkend systeem van kwaliteitszorg toegespitst op de masteropleidingen waarbij zowel interne partijen, zoals docenten en studenten, maar ook externe partijen, i.c. het onderwijsveld en de wetenschap (in de vorm van de Wetenschappelijk Raad van Advies) betrokken zijn. De lijnen binnen de opleidingen zijn kort. De opleidingen binnen FLOT worden periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefnormen. Studenten en auditteam zijn wel van mening, dat vanwege evaluatiemoeheid en dientengevolge een lage respons, er minder vaak geëvalueerd zou moeten worden. Aan de hand van de uitkomsten heeft de opleiding Frans aantoonbaar verbetermaatregelen getroffen, zoals het direct koppelen van de module poëzie aan de vakdidactiek van het literatuuronderwijs in de bovenbouw, het nu jaarlijks kritisch bekijken en aanpassen van de boekenlijst en de structurele bespreking van toetscriteria door de toetscommissie. Resultaten: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. De opleiding borgt dat de studenten die afstuderen het gewenste hbo-masterniveau hebben behaald. Dit toetst de opleiding aan de hand van de stage en het praktijkonderzoek. De realisatie van de vakspecifieke eindkwalificaties toetst de opleiding door middel van de mix van toetsen bij de vakspecifieke onderdelen. De student moet op basis van de stage aantonen dat hij de opleidingscompetenties beheerst en in staat is vakkennis en vakdidactiek te integreren. Bij het praktijkonderzoek moet de student aantonen, dat hij zelfstandig problematieken/thematieken kan onderkennen en onderzoeksmatig kan benaderen. Het auditteam heeft geconstateerd, dat het praktijkonderzoek zich vaak sterk richt op het mesoniveau van de onderwijsorganisatie waar studenten werkzaam zijn. Het auditteam zou het toejuichen als het accent komt te liggen op vakdidactische praktijkonderzoeken. Dit heeft zo is gebleken, ook al enige tijd de aandacht van de masteropleidingen en opleidingen sturen hier al zoveel mogelijk op. Bij Frans werd relatief vaak gekozen voor vakdidactisch gerichte onderwerpen. Evengoed steunt het auditteam het streven van de vakgroep om de keuze voor vakgerichte onderwerpen te stimuleren. Het auditteam van de opleiding Frans heeft steekproefsgewijs een aantal afstudeerwerkstukken van de afgelopen studiejaren beoordeeld en is van mening dat de studenten in de laatste jaren een hbo-masterniveau laten zien. De masteropleidingen van FLOT hebben de rendementsgegevens van 2002 tot en met 2008 in kaart gebracht. Uit de analyse blijkt, dat het definitieve rendement van de cohorten nog niet kan worden vastgesteld, omdat van elk van deze cohorten nog studenten studeren. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT, 1.0 5
12 Uit studievoortgangsgesprekken die de opleiding voert, blijkt dat studievertraging veelal dezelfde oorzaak heeft als het voortijdig verlaten van de opleiding: de combinatie van studie, werk en gezin wordt als zwaar ervaren. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT, 1.0 6
13 2. INLEIDING Dit rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de hbomasteropleiding Leraar Frans, verzorgd door Fontys Lerarenopleiding Tilburg. Croho nummer: De opleiding wordt aangeboden in de varianten voltijd, deeltijd en duaal, maar ten tijde van de audit waren er alleen studenten voor de deeltijdvariant. De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review en de daarbij behorende onderliggende documenten. Meer specifiek betrof het een Management Review Instituutsdeel en een Management Review van de individuele masterlerarenopleiding. De beschrijving van de opleidingen in het Instituutsdeel is gebaseerd op de deeltijdvariant. Alleen wanneer de situatie binnen de voltijd- of duale variant daarvan afwijkt, is die apart beschreven. Het bij het onderzoek gehanteerde beoordelingskader is het Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs Nederland (d.d. 14 februari 2003). De audit heeft plaatsgevonden in de periode 25 t/m 27 mei Het volledige programma, van de audit is opgenomen in Bijlage I Het auditteam werd gevormd door de heren Ronner en Kwakernaak en de dames Orlandini en Betlem. De in dit team aanwezige expertise is in onderstaand schema zichtbaar. voorzitter R. van der Herberg, partner Hobéon vakdeskundige K. Boersma, hoogleraar Vakdeskundige H. v.d. Bergh, hoogleraar werkvelddeskundige P. Ronner, schoolleider onderwijsgemeenschap vakdeskundige E. J. Kwakernaak, vakdidacticus Duits RuG student O. Orlandini, Hogeschool Amsterdam, lerarenopleiding Engels secretaris G. Broers, adviseur Hobéon secretaris P. Betlem, projectondersteuner werkveld vak / discipline onderwijs kwaliteitszorg /audit x x x x x x x x x x x x x x studentperspectief x Hobéon Certificering beoordeelt zoveel mogelijk facetten en onderwerpen uit het NVAObeoordelingskader, op een zo hoog mogelijk aggregatieniveau. Specifieke aspecten die per cluster, opleiding en/of opleidingsvariant afzonderlijk en zelfstandig zijn beschreven, worden telkens op dat niveau beoordeeld. Door de gemeenschappelijke aspecten slechts eenmaal te beoordelen, op het niveau waarop ze worden aangestuurd en geborgd, wordt de accreditatielast voor de daaronder liggende niveaus beperkt. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT, 1.0 7
14 Hobéon Certificering heeft bij het beoordelen van de hbo-masterlerarenopleidingen expliciet rekening gehouden met de afspraken tussen de NVAO en de VBI s op dit terrein. Dit naar aanleiding van een brief van de Staatssecretaris aan de NVAO (d.d. 14 november 2007) inzake Accreditatie van lerarenopleidingen en de brief voorzitter NVAO aan de Staatssecretaris OCW, d.d. 22 november 2008, NVAO/ /FV). Om de externe legitimering verder te borgen zijn tijdens de audit additionele gesprekken gevoerd met (deels at random geselecteerde) studenten, docenten en personen uit het werkveld. Evenals bij de reguliere eendaagse audits zijn bij deze audit (tussen)producten van studenten beoordeeld waaronder portfolio s, toetsen en werkstukken. Het curriculum van de verschillende masterlerarenopleidingen is door het auditteam nadrukkelijk tegen het licht gehouden. Concreet betekent dit dat gekeken is naar zowel de vakinhoudelijk kant ervan als naar de specifieke vakdidactiek. Wij merken hier op dat in de rapportage, zoals gebruikelijk, aandacht besteed is aan het aantal contacturen (colleges, werk- en projectgroepen en individuele begeleiding waarbij de student in direct contact staat met de docent), de onderzoekscomponent binnen de opleiding i.c. het masterniveau van de lerarenopleiding, de docent/student ratio en het opleidingsniveau en de onderzoekservaring van de docenten. Ook is voorafgaand aan en tijdens de audit (in de documentenanalyse) door het auditteam de wijze bestudeerd waarop de opleidingen de contacten met het relevante onderwijsveld heeft vormgegeven. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT, 1.0 8
15 3. KARAKTERISTIEK VAN DE OPLEIDING Fontys Lerarenopleiding Tilburg (FLOT) is met ruim studenten één van de grootste lerarenopleidingen van Nederland en leidt studenten op tot leraar op bachelorniveau (tweedegraads) in zeventien vakken en tot leraar op masterniveau (eerstegraads) in dertien vakken in de varianten voltijd, deeltijd en duaal. Organisatie De masteropleidingen zijn het onderwerp van de voorliggende rapportage. Zij zijn geclusterd in de volgende teams: Nederlands/Frans; Engels/Duits; Geschiedenis/Aardrijkskunde/Maatschappijleer; Algemene Economie/Bedrijfseconomie/Wiskunde; Biologie; Natuurkunde/Scheikunde. Naast de onderwijsteams is er binnen FLOT een expertisecentrum dat bestaat uit een verzameling expertisegroepen waaronder Vakmanschap, Internationalisering, Toetsing en Loopbaan. De expertisegroepen zijn verantwoordelijk voor de onderwijsontwikkeling op hoofdlijnen en adviseren het management over de uitvoering van het curriculum. Een kenmerk van de masterlerarenopleidingen is kleinschaligheid, waardoor de lijnen kort zijn. Getalsmatig studeren de meeste masterstudenten in Tilburg Geschiedenis en Wiskunde (resp. 102 en 101 studenten). Het aantal studenten Frans vormt de kleinste groep met 29 masterstudenten (peildatum: begin april 2010). De opleiding hanteert een studierooster dat rekening houdt met de mogelijkheden die studenten hebben om de colleges in Tilburg te volgen. Masterniveau Uitgangspunt binnen de opleidingen is om eerstegraads docenten op te leiden die via een systematische, onderzoeksmatige benadering vraagstukken in de eigen beroepspraktijk kunnen oppakken en daardoor een bijdrage leveren aan de schoolorganisatie als geheel. Concreet betekent dit dat de afgestudeerde eerstegraads docent naast vakdocent tevens een functie heeft als ontwerper, ontwikkelaar en coach. Deze brede rol is door de masteropleiding beschreven in de zes beroepsrollen. Deze beroepsrollen en eindkwalificaties zijn opgenomen in het eerder genoemde document Vakkundig, Vaardig, Vindingrijk. Een belangrijk nieuw fenomeen binnen deze masterlerarenopleidingen betreft het masterteam dat bestaat uit de teamleider van de masteropleidingen, de opleidingscoördinatoren van de masteropleidingen en de docent onderzoek. Dit masterteam is ingericht naar aanleiding van de vorige visitatie in 2004 (zie hierna) om zo de onderlinge afstemming tussen de afzonderlijke masteropleidingen te verbeteren. Het masterteam komt elke twee weken bijeen onder leiding van de teamleider van de masteropleidingen en bespreekt onderwerpen ten aanzien van onderwijs en organisatie. Masterdocenten zijn zowel werkzaam in de bachelorlerarenopleiding als in de masterlerarenopleiding en werken structureel samen in het masterteam. De opleidingen kennen een lectoraat Leerstrategieën. Het lectoraat ziet als belangrijkste opdracht: Het (leren) doen van praktijkonderzoek door leraren en door opleiders dat bijdraagt aan de kwaliteit van onderwijs en de professionalisering van het beroep. Het lectoraat moet zowel opleiders als studenten stimuleren om door praktijkonderzoek hun professionele handelen kritisch te volgen en te ontwikkelen. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT, 1.0 9
16 De masterlerarenopleidingen kennen verder een aantal zgn. overlegplatforms die betrokken zijn bij het niveau, de actualiteit en de beroepsoriëntatie van de opleidingen. Concreet worden genoemd de Raad van Advies VO, waarin directies van scholen voor voortgezet onderwijs en andere lerarenopleidingen van Fontys vertegenwoordigd zijn, de Wetenschappelijke Raad van Advies die alleen ingesteld is voor de masteropleidingen van FLOT, een Instituutsmedezeggenschapsraad waarin medewerkers en studenten vertegenwoordigd zijn, de Studentenraad die een klankbordgroep vormt voor de directie, het Student-Docentoverleg per opleiding en tenslotte de Master OpleidingsCommissie die in 2010 is opgericht en twee maal per jaar bijeenkomt. In de rapportage zal meerdere malen verwezen worden naar deze gremia. Opleiding Frans De masteropleiding Leraar Frans is een traditionele opleiding, gebaseerd op taal- en letterkunde, met een accent op literatuurgeschiedenis. Het niveau is hoog. De opleiding is actief met het maken van een slag op het gebied van innovatie, zaken institutionaliseren en verbeteren en het onderhouden van externe contacten zoals native speakers. Er wordt serieus gewerkt volgens schema s en er is interactie met het lectoraat. Het dubbele bodem -principe is als vanzelfsprekend verweven in het curriculum. Verder wordt er nauw samengewerkt met de sectie Engels van de masterlerarenopleiding op het gebied van innovatie (ICT en nieuwe media) en bij de opbouw van het curriculum. Bij de opleiding Leraar Frans worden binnen het vakspecifieke opleidingsprogramma de volgende kennisgebieden gehanteerd: 1. Grands Penseurs (filosofische oriëntatie) 2. Théâtre Classique 3. Poésie / toepassingen voortgezet onderwijs 4. Vroege literatuur (kennis van en inzicht in letterkundige stromingen en genres) 5. Roman XXe siècle (kennis van en inzicht in letterkundige stromingen en genres) 6. Algemene Literatuurwetenschap (methodologische aspecten van de letterkunde) 7. Literatuur XVIIIe en XIXe siècle (kennis van en inzicht in letterkundige stromingen en genres) 8. Narratologie (methodologische aspecten van de letterkunde) 9. Historische Taalkunde (kernconcepten binnen de taalkunde) 10. Inleiding Algemene Taalwetenschap 11. Toegepaste Taalwetenschap 12. Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) (cultuur van land en samenleving) Vervolgens wordt met de volgende vaardigheidsgebieden gewerkt: 1. Vakdidactiek 2. Schriftelijke Taalvaardigheid (lees- en schrijfvaardigheid) 3. Mondelinge Taalvaardigheid (luister- en spreekvaardigheid) 4. Vertaalvaardigheid Nederlands Frans Thema Studentenpopulatie Er zijn 29 studenten, allen in de deeltijdvariant. De gemiddelde instroom in de afgelopen vijf jaar was constant (met uitzondering van 2006, waarin slechts 6 studenten instroomden) en is gelijk aan 11 studenten per jaar. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT,
17 4. VORIGE ACCREDITATIE Accreditatie 2004 De opleidingen gaan in de documentatie uitgebreid in op de resultaten van de vorige visitatie. De visitatie vond plaats in het najaar van Een aanvullend panelbezoek vond plaats in september 2005 nadat de VBI, de NQA, een lijst met verbeterpunten had vastgesteld. Vervolgens heeft FLOT voorafgaand aan het aanvullend bezoek een aantal verbetermaatregelen genomen. Na het tweede visitatiebezoek beoordeelde het panel in het definitieve beoordelingsrapport ook de onderwerpen Doelstellingen en Programma positief. Daarmee was het totaaloordeel over de masteropleidingen positief. Het visitatiepanel in 2004/2005 gaf aan dat de aansluiting met universiteiten m.b.t. de onderzoeksbekwaamheid op het gebied van de onderwijskunde en de vakdidactiek verstevigd zou moeten worden. De masterlerarenopleidingen zouden met de opzet van de programma s meer naar elkaar toe moeten groeien. Ook zou de relatie tussen vakinhoud en didactiek verbeterd moeten worden. Het toetsbeleid zou op onderdelen duidelijker geformuleerd moeten zijn in een toetsbeleidsplan. De controle van toetsen op validiteit-betrouwbaarheid kon verder verbeterd worden. Het visitatiepanel stelde vast dat docenten de verbinding konden leggen met de beroepspraktijk, maar gaf wel aan dat er expliciet personeelsbeleid geformuleerd en gevoerd moest worden op dit gebied. Streefdoelen verdienden nadere concretisering, zodanig dat ze direct toetsbaar zijn. De opleidingen dienden maatregelen te nemen om de studieduur van uitvallers te beperken. Verbetermaatregelen naar aanleiding van de accreditatie Generiek Om de aansluiting met het wetenschappelijk onderwijs en de onderzoekscomponent binnen de opleiding te verbeteren hebben de masterlerarenopleidingen van FLOT een aantal belangrijke acties genomen. Zo is in het studiejaar 2005/2006 een Wetenschappelijke Raad van Advies ingesteld. Hierin hebben acht vertegenwoordigers van nationale en internationale universiteiten zitting. Het lectoraat Leerstrategieën en de verschillende masteropleidingen werken op het gebied van onderzoek samen met het Ruud de Moor Centrum van de Open Universiteit. Daarnaast wordt via de Eindhoven School of Education samengewerkt met de educatieve masteropleiding van de TU/e en is een samenwerking gestart met de Universitaire Lerarenopleiding Tilburg. Ook zijn in het studiejaar alle onderzoeksbegeleiders van de master gedurende een jaar (0,1 fte per onderzoeksbegeleider) geschoold door het lectoraat Leerstrategieën in samenwerking met de UvT. Om de afstemming tussen de masteropleidingen te vergroten, is in 2006 het masterteam en een daaruit voortvloeiende overleg tussen de mastercoördinatoren en de docent onderzoek ingericht. Om de opleidingen meer naar elkaar toe te laten groeien, zijn er generieke afspraken gemaakt over de opzet van het programma op het terrein van: de verdeling van studiepunten over de studieonderdelen vak en vakdidactiek, algemene pedagogische vorming (APV), onderzoek en stage. Met ingang van studiejaar is APV generiek opgezet, zowel ten aanzien van uitvoering als beoordeling. Dit geldt ook voor: Voorbereiding Onderzoek, de stage en het praktijkonderzoek. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT,
18 Om de relatie tussen vakinhoud en didactiek te verbeteren, legt elke opleiding deze relatie expliciet vast in de module(n) Vakdidactiek. Daarnaast krijgt die relatie in de vakinhoudelijke modulen aandacht in de opzet van opdrachten. Het toetsbeleid is in geïmplementeerd en naar aanleiding van de recente bacheloraccreditatie geherformuleerd. Elke masterlerarenopleiding binnen FLOT beschikt over een toetscommissie die de kwaliteit van toetsen controleert. In het personeelsbeleidsplan wordt aandacht besteed aan de relatie beroepspraktijk en opleiding. Het belang van recente werkveldervaring voor FLOT wordt hierbij benadrukt, ondersteund door docentstages. Ook wordt gestreefd naar een flexibele schil van praktijkdocenten met een omvang van procent. Inmiddels zijn er op de terreinen personeel, student-docentratio en rendementen kwantitatieve streefdoelen geformuleerd. Ook dienden de masteropleidingen verbetertrajecten te formaliseren en ook op papier zichtbaar te maken. Over resultaten van evaluaties en over verbeteracties wordt thans gecommuniceerd via de notulen van onder ander het studentdocentoverleg, via de internetsite van FLOT, via de digitale FLOT-nieuwsbrieven en in het jaarverslag. Uit exitgesprekken is inmiddels gebleken dat veel uitvallers hun studie staken omdat de combinatie met werk en gezin te zwaar is. Sinds de vorige visitatie is het intakegesprek voor aanvang van de studie verbreed naar alle masteropleidingen. Opleiding Leraar Frans Bij de opleiding Frans heeft dit laatste en het feit dat bij de studiebegeleiding meer aandacht besteed wordt aan factoren die leiden tot studievertraging - en dat in sommige gevallen de studenten geadviseerd wordt de studie (tijdelijk) te stoppen - er toe geleid dat de gemiddelde studieduur van studiestakers fors verminderd is (van 2,4 jaar in de periode tot 1,5 jaar in de periode ). Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT,
19 DEEL 2 OORDEEL OP FACETNIVEAU 5. ONDERWERPEN EN FACETTEN NVAO-ACCREDITATIEKADER 1. Doelstellingen opleiding Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk) Oordeel: goed Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande overwegingen. Missie en uitgangspunt Uitgangspunt binnen de opleidingen is om eerstegraads docenten op te leiden die via een systematische, onderzoeksmatige benadering vraagstukken in de eigen beroepspraktijk kunnen oppakken en daardoor een bijdrage leveren aan de schoolorganisatie als geheel. Concreet betekent dit dat de afgestudeerde eerstegraads docent naast vakdocent tevens een functie heeft als ontwerper, ontwikkelaar en coach. Deze brede rol is door de masteropleidingen beschreven in de zes beroepsrollen. Deze beroepsrollen en eindkwalificaties zijn opgenomen in het eerder genoemde document Vakkundig, Vaardig, Vindingrijk. Beroepscompetenties Vanaf 2005 hanteren de masteropleidingen eindkwalificaties gerelateerd aan de zes beroepsrollen. Deze eindkwalificaties zijn generiek, maar omvatten ook de vakspecifieke eisen op het gebied van kennis en vaardigheden. Sinds 2008 zijn de masteropleidingen bezig met de overgang van het hanteren van eindkwalificaties gekoppeld aan beroepsrollen naar het hanteren van SBL-competenties (zie hierna) inclusief bekwaamheidseisen in combinatie met een landelijke, vakspecifieke kennisbasis. Deze transitie is onderdeel van de ontwikkeling van een doorgaande leerlijn vanuit de bachelor en sluit aan bij de Wet Beroepen In het Onderwijs (BIO) uit De masterlerarenopleidingen van FLOT hebben de competenties op masterniveau beschreven. Ook zijn de competenties geoperationaliseerd in meerdere bekwaamheidseisen en zijn bij elke competentie voorbeelden van indicatoren gegeven. In 2009 zijn de definitieve vakspecifieke kennisbases op bachelorniveau opgeleverd, na legitimatie door de zogeheten legitimatiepanels. Op dit moment zijn de masteropleidingen bezig de landelijke kennisbasis op mastersniveau op te stellen. FLOT participeert in de redactieteams voor alle vakdelen en heeft een coördinator kennisbasis op instituutsniveau. Daarnaast levert FLOT een van de drie landelijke projectleiders. In november 2010 worden de kennisbases van de verschillende vakken op masterniveau gelegitimeerd door legitimatiepanels waarin wetenschap, werkveld en vak- en beroepsverenigingen vertegenwoordigd zijn. Het auditteam is van mening dat de basiskwaliteit van de masteropleidingen in orde is. Dit is gebleken uit de nadere bestudering van de competentieset en uit bestudering van het studiemateriaal. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT,
20 Opleiding Frans Wat betreft het beheersingsniveau van de vaardigheden richt de opleiding zich op een niveau tussen C1 en C2 (ERK). Onderzoekscompetenties en kennisbasis Op het terrein van onderzoeksvaardigheden is FLOT bezig een onderzoekslijn in het curriculum aan te brengen. Het lectoraat Leerstrategieën van FLOT sluit hierop aan door het praktijkgericht onderzoek als een belangrijk middel voor de professionalisering van de docent te promoten. De Raad van Advies Voortgezet Onderwijs heeft het belang van praktijkonderzoek onderschreven. Daarnaast pleit de Wetenschappelijke Raad van Advies van de opleiding voor de ontwikkeling van de kennisbasis in het vakspecifieke deel van het opleidingsprogramma. Bijdrage beroepenveld Ten aanzien van de vraag waar professionalisering van eerstegraads leraren zich op moet richten, overlegt FLOT geregeld met de Raad van Advies Voortgezet Onderwijs, de Wetenschappelijke Raad van Advies en het lectoraat. Zij zijn nadrukkelijk betrokken bij de inhoudelijke ontwikkelingen binnen het vakgebied. Het auditteam heeft uitgebreid gesproken met twee hoogleraren als vertegenwoordigers van de Wetenschappelijk Raad van Advies. Gebleken is dat zij beschikken over kennis van en inzicht in het onderwijsveld en over een uitgesproken en op onderdelen kritische visie op het vak van de eerstegraads docent. Het auditteam vindt deze kritische houding goed en uitdagend voor de opleiding. De Wetenschappelijke Raad van Advies discussieert regelmatig met de opleidingen over ontwikkelingen in het vakgebied en de implicaties hiervan voor de opleidingen. Via de Wetenschappelijke Raad zoeken de opleidingen nadrukkelijk aansluiting met universiteiten, met name op het terrein van onderzoeksbekwaamheden binnen vakdidactiek en onderwijskunde. Daarnaast overlegt de opleiding zowel formeel als informeel met het beroepenveld. Oordeel studenten en alumni Over het algemeen geeft meer dan 80% van de alumni en derdejaarsstudenten aan de opleidingscompetenties relevant te vinden voor het functioneren op masterniveau. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT,
21 Facet 1.2. Niveau: Master De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Master Oordeel: voldoende Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande overwegingen. Opleidingskwalificaties en Dublin Descriptoren De opleiding FLOT geeft aan dat het onderscheid tussen bachelor- en masterlerarenopleidingen met name gelegen is in de verdere verbreding en verdieping van de opleidingskwalificaties wat betreft de vakinhoudelijke kennis van een tweedegraads leraar tot masterniveau. Binnen de masteropleidingen worden eveneens de onderzoekscompetenties verder verdiept: masterstudenten richten zich op het doen van praktijkonderzoek waarbij ook schooloverstijgende praktijkvragen onderwerp van onderzoek kunnen zijn. Opleidingsniveau eerstegraads docent De masteropleidingen richten zich op de brede rol van de eerstegraads docent binnen het voortgezet hoger onderwijs. De opleidingen besteden daarom ook aandacht aan de verantwoordelijkheid van de als master opgeleide docent voor de ontwikkeling en innovatie van het beleid en de onderwijspraktijk binnen de vaksectie en de school. In dit verband merkt het auditteam op dat het allerminst vanzelfsprekend is dat masterstudenten in de huidige schoolpraktijk voor managementtaken moeten worden opgeleid. Het ligt meer voor de hand om de masteropleidingen te richten op verdere didactische professionalisering en onderzoeksvaardigheden gericht op vakinhoudelijke en didactische doorontwikkeling, ook in de vorm van leermiddelen. De FLOT masteropleidingen hebben de verschillende opleidingscompetenties geoperationaliseerd in meerdere bekwaamheidseisen. In het onder 1.1 genoemde document Vakkundig, Vaardig, Vindingrijk zijn de bekwaamheidseisen bij elke competentie geordend volgens de vijf Dublin Descriptoren. De opleidingen hebben verder in een apart document de relatie beschreven tussen de Dublin Descriptoren en bekwaamheidseisen masters. In de formulering van de omschrijvingen van elke SBL-competentie en in de formulering van afzonderlijke bekwaamheidseisen zijn de Dublin Descriptoren herkenbaar aanwezig. Zo is de competentie interpersoonlijk competent onder andere geoperationaliseerd in de volgende twee vakinhoudelijke-didactische bekwaamheidseisen. De docent voortgezet hoger onderwijs: heeft een praktische kennis van veel voortkomende leerstoornissen en belemmeringen (Dublin Descriptor: kennis en inzicht); kan in overleg met collega-docenten beoordelen of en hoe ontwikkelings- leer- en/of gedragsproblemen bij individuele leerlingen aangepakt kunnen worden (Dublin Descriptor: oordeelsvorming). Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT,
22 Facet 1.3. Oriëntatie hbo De eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties o Een hbo-master heeft de kwalificaties voor het niveau van zelfstandig en/of leidinggevend beroepsbeoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarin een hbo-opleiding vereist is of dienstig is Oordeel: goed Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op de overweging, dat de in facet 1.3 benoemde aspecten volledig in facet 1.1 aan de orde zijn geweest en het oordeel derhalve identiek is. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT,
23 2. Programma Facet 2.1. Eisen hbo Kennisontwikkeling van studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk Oordeel: voldoende Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande overwegingen. Beroepsgericht curriculum Generiek Het reguliere opleidingsprogramma van de masterlerarenopleidingen (voltijd, deeltijd en duaal) bestaat uit twee delen: een generiek programma dat masterbreed wordt aangeboden; een vakspecifiek programma dat per opleiding wordt aangeboden. Het generieke deel van het opleidingsprogramma bestaat uit de modules: Algemene Professionele Vorming (APV); Voorbereiding Onderzoek; Stage; Onderzoek. In de masteropleidingen wordt het theoretisch kader voor het professioneel handelen verder uitgediept en verbreed. APV omvat drie praktijkgerichte thema s: Leren en instructie; Kenmerken van de bovenbouwleerling; Organisatie van de school en innovatie van het onderwijs. Het praktijkgedeelte is gericht op toetsing van de praktijk aan de hand van kennis en inzicht, aangebracht vanuit het theoretische kader. Daarnaast sturen de opleidingen binnen APV op kennisontwikkeling aan de hand van de zogenoemde complexe leertaak. Deze heeft betrekking op een praktijkvraag die de student heeft over de eigen beroepspraktijk. In het studiejaar 2008/2009 is APV voor het eerst boven de afzonderlijke opleidingen uitgetild en masterbreed aangeboden. Om beter zicht te krijgen op de daadwerkelijke kennisbeheersing van studenten, wordt APV in het huidige studiejaar voor het eerst afgesloten met een kennistentamen. Studenten gaven tijdens de audit aan dat zij niet tevreden waren over APV. Zo was voor hen bijvoorbeeld de relatie niet altijd duidelijk met de onderwijspraktijk en waren zij niet altijd tevreden over de docenten. In een aparte sessie met het management van de opleidingen heeft het auditteam de evaluatie onder studenten over het studieonderdeel APV besproken. Uit dit gesprek is naar voren gekomen dat de opleiding inmiddels adequate maatregelen heeft genomen om dit studieonderdeel beter in te passen in het onderwijsaanbod, waarbij de suggesties van studenten zijn meegenomen. In het studieonderdeel Voorbereiding Onderzoek worden de student verschillende onderzoeksmethoden en technieken aangeboden en wordt samen met de student toegewerkt naar een onderzoeksvoorstel. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT,
24 Opleiding Frans Zoals in de inleiding vermeld is hanteert de opleiding 12 kennisgebieden. Zij werkt tevens met de volgende vier vaardigheidsgebieden: 1. Vakdidactiek 2. Schriftelijke Taalvaardigheid (lees- en schrijfvaardigheid) 3. Mondelinge Taalvaardigheid (luister- en spreekvaardigheid) 4. Vertaalvaardigheid Nederlands Frans Thema Al deze domeinen zijn afgestemd op de leerinhouden van het voortgezet onderwijs. Dit is herkenbaar, doordat de uitvoerende taak van de docent in de bovenbouw vooral ligt op het gebied van het trainen van de leerlingen in verschillende vaardigheden. Vakliteratuur Generiek Tijdens hoor- en werkcolleges wordt ingegaan op theoretische inzichten uit de literatuur, die vervolgens worden gebruikt voor de analyse van casussen. De opleidingen sturen hier op kennisontwikkeling aan de hand van de literatuur. De lijst met literatuur wordt jaarlijks geactualiseerd, zodat de meest recente ontwikkelingen en de actuele stand van zaken rond de behandelde thema s worden behandeld. Opleiding Frans Bij Frans worden binnen het onderdeel Taalkunde inleidende werken op wetenschappelijk niveau gebruikt, naast in readers gebundelde artikelen uit diverse taalkundige werken. Binnen de Letterkunde gebruikt men enerzijds inleidende werken en anderzijds artikelen waarin wordt ingegaan op specifieke benaderingen als stilistiek, narratologie en semiotiek. De vakliteratuur wordt jaarlijks actueel gehouden en moderne taaltheoretische en letterkundige ontwikkelingen worden zo mogelijk geïntegreerd. Studenten worden gestimuleerd actief kennis te nemen van relevante publicaties, tijdschriften en websites. Verder worden zij op de hoogte gesteld van belangrijke congressen. Stage en ontwikkelen beroepsvaardigheden Generiek De praktijkcomponent binnen de lerarenopleidingen neemt een belangrijke plaats in. De stage duurt minimaal 20 lesweken. Studenten aan de deeltijd- en duale variant van de opleidingen lopen stage op de school waar zij werkzaam zijn. Alleen als dit onmogelijk is of als de studenten niet als docent werkzaam zijn, wordt een (andere) school gezocht. Studenten aan de voltijdvariant moeten stage lopen op een stageschool. Binnen de stage oefent de student zijn pedagogische en didactische beroepsvaardigheden aan de hand van onderwijsactiviteiten die hij moet uitvoeren. Opleiding Frans De vaardigheidsvakken komen op diverse momenten terug in de studie. De opleiding Frans vindt het van structureel belang dat de taalvaardigheidstraining ook verweven wordt met kennisvakken als letterkunde, taalkunde en CKV. Zo wordt productieve en receptieve mondelinge taalvaardigheid getraind door het houden van een aantal referaten vanuit de kennisvakken en door de voortdurende dialoog met docenten van deze vakken. Eenzelfde benadering is aan de orde bij training van de schriftelijke taalvaardigheden. Bij de vertaalslag naar de lespraktijk die gerealiseerd wordt door de modulen Vakdidactiek (inclusief moderne technologieën en ICT), Poésie, STV en CKV is de relatie die gelegd wordt met de opzet en uitwerking van leesvaardigheid in het kader van het Centraal Examen havo en vwo vanuit de STV van belang. Bij CKV ontwerpen studenten direct inpasbare lesprojecten en bij Poésie vertalen de studenten hun eigen analyseniveau naar vragen en opdrachten voor hun leerlingen. Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT,
25 Het auditteam constateert dat het programma van de vakgroep Frans traditioneel is, met een accent op literaire geschiedenis, gebaseerd op taal en letterkunde. Wel houdt de opleiding externe programmavernieuwing in de gaten en is zij bezig een didactische bodem in het programma te leggen. De opleiding geeft bewust geen universitaire inhoud aan het vak. Verder maakt grammatica niet expliciet een onderdeel uit van het programma. Training in het uitleggen van grammatica is opgenomen in het onderdeel didactiek. Actualiteit van het studieprogramma Generiek De actualiteit van het onderwijsprogramma wordt ondersteund door het lectoraat Leerstrategieën. Dit lectoraat werd onder meer ingesteld om actuele kennis te genereren en deze te laten doorwerken in onderwijsprogramma s. Het auditteam constateert dat dit op een adequate wijze gebeurt. Een aantal (recentelijk) gepromoveerde docenten spelen eveneens een vooraanstaande rol bij het actueel houden van het curriculum. Relevante ontwikkelingen die gesignaleerd worden, vinden hun weg via de docenten naar de opleidingen. Voor de vakdidactische component richten de opleidingen zich met name op het Ruud de Moorcentrum. Het betrekken van ook andere kennisinstituten op het terrein van algemene didactiek geeft het auditteam ter overweging mee; externe gerichtheid zou meer geïnstitutionaliseerd kunnen worden om los te komen van de meer toevallige persoonsgerichte contacten. De opleidingen hebben voor de bewaking van de kwaliteit van de inhoudelijke studieonderdelen contact met medewerkers van universiteiten. Tijdens de audit gaven zij aan het wenselijk te vinden deze contacten op een meer structurele wijze vorm te geven. Opleiding Frans De opleiding Frans heeft een docent die gepromoveerd is. Verder zijn drie docenten werkzaam in de beroepspraktijk. Tenslotte zijn er diverse externe contacten (zie onder Interactie beroepspraktijk) die ervoor zorgen dat de opleiding op de hoogte is van en actie kan nemen met betrekking tot actuele ontwikkelingen. Zo hebben contacten met het werkveld aanleiding gegeven tot herziening van het curriculum op enkele punten, met name op het gebied van de vakdidactiek van het literatuuronderwijs. Ook hebben de contacten ertoe geleid dat het programma meer toegesneden werd op de inzet van ICT binnen het talenonderwijs. Studenten hebben wiki s ontwikkeld rond literatuur, podcasts gemaakt als tool voor mondelinge taalvaardigheid etc.. Interactie beroepspraktijk Generiek De opleidingen hechten veel belang aan de samenwerking met onderwijsinstellingen uit het werkveld. Zo wordt er samengewerkt op het terrein van kennisontwikkeling, beleidsontwikkeling, praktijkonderzoek en het verder verbeteren van de aansluiting opleidingen en werkveld. De masteropleidingen onderhouden banden met de beroepspraktijk via: de beroepspraktijk van de student en de stage. De studenten brengen actuele ontwikkelingen binnen het werkveld mee de opleiding in; de Fontys-contactdocenten die de studenten tijdens de stage begeleiden. Zij hebben veel contact met het werkveld en zijn goed ingevoerd in de ontwikkelingen binnen de beroepspraktijk; de docentopleiders die werken of recent werkzaam waren binnen het voortgezet onderwijs; de Academische Opleidingsschool en de andere Opleidingsscholen. Dit is een samenwerkingsverband met middelbare scholen waar een onderzoekslijn loopt. Er is in 2009 contact gelegd met deze scholen en er zijn afspraken gemaakt met betrekking tot samenwerking; Hobéon Certificering Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Frans FLOT,
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Duits. Voltijd, deeltijd, duaal. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Duits Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Natuurkunde. Voltijd, deeltijd, duaal. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Natuurkunde Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Aardrijkskunde. Voltijd, deeltijd, duaal. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Aardrijkskunde Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Nederlands. Voltijd, deeltijd, duaal. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Nederlands Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport accreditatie. hbo-masteropleiding Leraar Maatschappijleer. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Maatschappijleer Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I
Nadere informatieAdviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Engels. Voltijd, deeltijd, duaal. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Engels Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Biologie. Voltijd, deeltijd, duaal. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Biologie Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Scheikunde. Voltijd, deeltijd, duaal. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Scheikunde Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Wiskunde. Voltijd, deeltijd, duaal. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Wiskunde Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Bedrijfseconomie. Voltijd, deeltijd, duaal. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Bedrijfseconomie Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I
Nadere informatieAdviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Algemene Economie. Voltijd, deeltijd, duaal. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Algemene Economie Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870
Nadere informatieAdviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Geschiedenis. Voltijd, deeltijd, duaal. Fontys Lerarenopleiding Tilburg
Adviesrapport accreditatie hbo-masteropleiding Leraar Geschiedenis Voltijd, deeltijd, duaal Fontys Lerarenopleiding Tilburg Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatiePEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014
PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical
Nadere informatieBesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool
NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober
Nadere informatieAccreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase
Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst
Nadere informatieConcept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs
Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten
Nadere informatieBesluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe
College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool
Nadere informatieBesluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM
College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Media,
Nadere informatieBesluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE
College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 B ZWOLLE Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor
Nadere informatieTeamscan op accreditatiewaardigheid
Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat
Nadere informatieToetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013
Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013 NVAO 10 juni 2013 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Definitie 6 3 Toetsingskaders 7 4 Werkwijze 12 pagina 2 1 Inleiding 1.1 Vooraf Beoordeling kwaliteit opleidingsschool
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding voltijd deeltijd - duaal
Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding voltijd deeltijd - duaal Leraar 2 e graad vo Aardrijkskunde Leraar 2 e graad vo Algemene economie Leraar 2 e graad vo Bedrijfseconomie Leraar 2 e graad
Nadere informatieBesluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool
College van bestuur Haagse Hogeschool Postbus 13336 2501 EH DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van
Nadere informatieBesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor
fnvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie @S 1(UI ït Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs
Nadere informatie: 6 december 2016 : 5 maart Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Start. 2014, nr 36791).
,nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie it Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs
Nadere informatieBreakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie
Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen
Nadere informatieBesluit. Raad van bestuur. Saxion Hogescholen. Postbus KB ENSCHEDE
Raad van bestuur Saxion Hogescholen Postbus 70000 7500 KB ENSCHEDE Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Informatiedienstverlening
Nadere informatieBesluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool
nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december
Nadere informatieDe NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling:
College van bestuur Universiteit Utrecht Postbus 80125 3508 TC UTRECHT Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Selective Utrecht Medical Master
Nadere informatieBesluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM
College van bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-master Integraal Leiderschap
Nadere informatieHandreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs
Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden
Nadere informatieBesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor
nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Logistics Engineering van de NHTV internationale hogeschool Breda datum
Nadere informatie{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V.
{nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. datum 29
Nadere informatieBesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor
nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Docent Muziek van de Fontys Hogescholen datum 28 februari 2017
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding voltijd deeltijd - duaal
Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding voltijd deeltijd - duaal Leraar 2 e graad vo Biologie Leraar 2 e graad vo Gezondheidszorg en Welzijn Leraar 2 e graad vo Natuurkunde Leraar 2 e graad vo
Nadere informatieBesluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN
College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit datum 19 januari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde ons kenmerk NVAO/20050113/CT
Nadere informatieFontys Hogescholen Fontys Lerarenopleiding Sittard Cluster Mens & Maatschappij
Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Leraar 2 e graad Aardrijkskunde voltijd - deeltijd Leraar 2 e graad Geschiedenis Voltijd deeltijd Leraar 2 e graad Algemene Economie Voltijd - deeltijd
Nadere informatieAdviesrapport accreditatie. hbo bacheloropleiding Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken Voltijd, duaal Hanzehogeschool Groningen
Adviesrapport accreditatie hbo bacheloropleiding Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken Voltijd, duaal Hanzehogeschool Groningen Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800
Nadere informatieFontys Hogescholen. Opleiding: Fontys Lerarenopleidingen Tilburg (FLOT) Lerarenopleidingen Algemene Vakken 1 e graad (LAV-1)
Fontys Hogescholen Opleiding: Fontys Lerarenopleidingen Tilburg (FLOT) Lerarenopleidingen Algemene Vakken 1 e graad (LAV-1) Visitatiedata: 19 en 20 november 2004 14 september 2005 Netherlands Quality Agency
Nadere informatieBesluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN
College van bestuur Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in voltijd deeltijd
Adviesrapport Accreditatie Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in voltijd deeltijd Consumptieve Techniek Fontys Hogescholen Pedagogisch Technische Hogeschool Scheveningseweg
Nadere informatiehbo-master Leraar Algemene Economie (90 ECTS) 18 april2o12 deeltijd 31 mei 2011
G. nuao nederlands - vlaamse acteditatìeorganisatíe Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Leraar Algemene Economie van de Hogeschool van Amsterdam datum
Nadere informatieBesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam
,nvao w nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie es lult Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam datum Gegevens
Nadere informatieHbo tweedegraadslerarenopleiding
Hbo tweedegraadslerarenopleiding Verkort traject www.saxionnext.nl Inhoudsopgave Inleiding 3 Een bijzondere opleiding 4 Opbouw 5 Toelating en inschrijving 7 Beste student, Je hebt een afgeronde hbo- of
Nadere informatieBesluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP
Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor
Nadere informatieRapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Ruimtelijke Ordening en Planologie voltijd en deeltijd
Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Ruimtelijke Ordening en Planologie voltijd en deeltijd Saxion Hogeschool IJselland Instituut Ruimtelijke Ordening en Milieu Rapport ten behoeve
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding. Fontys Hogescholen Fontys Lerarenopleiding Sittard Cluster Talen
Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Leraar 2 e graad Duits voltijd - deeltijd Leraar 2 e graad Engels Voltijd deeltijd Leraar 2 e graad Nederlands Voltijd deeltijd Fontys Hogescholen Fontys
Nadere informatieNadere uitwerking beoordeling educatieve minoren behorende bij wo-bacheloropleidingen
Nadere uitwerking beoordeling educatieve minoren behorende bij wo-bacheloropleidingen 15 juli 2013 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Werkwijze huidige beoordelingsronde 4 3 Beoordeling educatieve minoren met toelichting
Nadere informatieLerarenopleiding. Toke Egberts 10 nov. 2017
Lerarenopleiding Toke Egberts 10 nov. 2017 1 Even voorstellen Toke Egberts 2 Inhoud Leraar worden? Opleidingsvarianten Curriculum Vakken Praktijk Toelatingseisen en informatie Individuele vragen 3 Waarom
Nadere informatieBijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool
Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool NVAO, 3 maart 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Definitie 5 3 Beoordelingskader 6 4 Werkwijze 12 pagina 2 1 Inleiding In de kwaliteitsagenda voor het opleiden van leraren
Nadere informatiees luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Toegepaste Wiskunde van de Hogeschool van Amsterdam
m a o r nederlands - v/aamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Toegepaste Wiskunde van de Hogeschool van Amsterdam datum
Nadere informatieBesluit. College van bestuur. Hogeschool Leiden. Postbus 382 2300 AJ LEIDEN
College van bestuur Hogeschool Leiden Postbus 382 2300 AJ LEIDEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Personeel en Arbeid
Nadere informatieDe NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende.
College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 GB ZWOLLE Besluit datum 10 februari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde van de Christelijke
Nadere informatieHogeschool Utrecht, Instituut Archimedes
Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes Opleiding: Lerarenopleidingen; hbo-bachelor Locatie: Utrecht Croho s: z.o.z. Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 14, 15 en 16 september 2009 Netherlands
Nadere informatieBesluit. Hogeschool Schoevers. T.a.v. mevrouw drs. R. van t Klooster Algemeen directeur Europalaan KR UTRECHT
Hogeschool Schoevers T.a.v. mevrouw drs. R. van t Klooster Algemeen directeur Europalaan 101 3526 KR UTRECHT Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van
Nadere informatieluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Saxion Hogeschool
m a o v nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Saxion Hogeschool datum 31
Nadere informatieProtocol PDG en educatieve minor
Protocol PDG en educatieve minor 28 april 2014 Inhoud Protocol voor beoordelingen door de NVAO van de kwaliteit van de afstudeerrichtingen algemeen vormend onderwijs en beroepsgericht onderwijs, het traject
Nadere informatie: 8 maart 2016 : 3 juni 2016
,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel positief onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Sportmanagement van
Nadere informatieBesluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV
College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture
Nadere informatieBesluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM
College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 5375 6802 EJ ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor
Nadere informatieKwaliteitszorgactiviteiten reformatorische academische opleidingsschool (RAOS)
Kwaliteitszorgactiviteiten reformatorische academische (RAOS) Wat? (Kwaliteitsstandaarden NVAO) Hoe? Wanneer? Door wie? Bij wie? Output Standaard 1: Beoogde eindkwalificaties 1. De heeft een geëxpliciteerde
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding. Fontys Hogescholen Fontys Lerarenopleiding Sittard Cluster Bèta
Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Leraar 2 e graad Natuurkunde voltijd - deeltijd Leraar 2 e graad Techniek Voltijd deeltijd Leraar 2 e graad Wiskunde Voltijd - deeltijd Fontys Hogescholen
Nadere informatieBesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor
nvao w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie ; fluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Aarde en Economie van de Vrije Universiteit
Nadere informatieHogeschool Utrecht. Lerarenopleidingen; hbo-master. Visitatiedata: 15, 16 en 17 september 2009
Hogeschool Utrecht Opleiding: Locatie: Varianten: Lerarenopleidingen; hbo-master Utrecht deeltijd Visitatiedata: 15, 16 en 17 september 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2009 2/103
Nadere informatieBesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor. Hogeschool Utrecht
nvao nederiands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor International Business and Languages van de Hogeschool Utrecht
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Tweedegraads lerarenopleidingen vo/bve, Cluster Science voltijd / afstandsleren
Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Tweedegraads lerarenopleidingen vo/bve, Cluster Science voltijd / afstandsleren Christelijke Hogeschool Windesheim Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag
Nadere informatieProtocol TNO Educatieve Master
Protocol TNO Educatieve Master NVAO 14 maart 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Werkwijze toets nieuwe opleiding educatieve master (womaster) 4 3 Toelichting op het beoordelingskader beperkte toets nieuwe opleiding
Nadere informatieOnderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011
Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Nederlandkunde/ Dutch Studies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel
Nadere informatiees Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor
, nvao v nederlands - viaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Pedagogisch Management Kinderopvang van de Christelijke Hogeschool
Nadere informatieOntwikkelingen in afstudeerrichtingen lerarenopleidingen HAN ILS. 13 april 2016
Ontwikkelingen in afstudeerrichtingen lerarenopleidingen HAN ILS 13 april 2016 Het komende uurtje... 14.15-14.35 uur Implementatie afstudeerrichtingen HAN ILS 14.35 14.45 uur Uitwisseling 14.45-15.05 uur
Nadere informatie2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport
Hogeschool NCOI T.a.v. Drs. R.A. van Zanten Postbus 447 1200 AK HILVERSUM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskundig
Nadere informatieLeergebied Mens en Natuur Uitgebreide opleidingsbeoordeling
BEOORDELINGSRAPPORT Leergebied Mens en Natuur Uitgebreide opleidingsbeoordeling Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad Biologie Natuurkunde Scheikunde Wiskunde Techniek voltijd/deeltijd
Nadere informatieDoelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel
Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Auteurs: Sara Diederen Rianne van Kemenade Jeannette Geldens i.s.m. management initiële opleiding (MOI) / jaarcoördinatoren 1 Inleiding Dit document is bedoeld
Nadere informatieAdviesrapport Toets nieuwe opleiding HBO bachelor Tweedegraads Lerarenopleidingen Nederlands en Natuurkunde voltijd, deeltijd, duaal.
Adviesrapport Toets nieuwe opleiding HBO bachelor Tweedegraads Lerarenopleidingen Nederlands en Natuurkunde voltijd, deeltijd, duaal Saxion Next Adviesrapport Toets nieuwe opleiding HBO bachelor Tweedegraads
Nadere informatieCollege van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM. 1. Inleiding
College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van de aanvraag om accreditatie van de hbo-bachelor Oefentherapie Mensendieck
Nadere informatieUNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION
UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION LERARENOPLEIDING NATUURKUNDE, WISKUNDE, SCHEIKUNDE, INFORMATICA EN ONTWERPEN Heb jij een technische bachelor gevolgd
Nadere informatieHogeschool van Amsterdam
BEOORDELINGSRAPPORT Beperkte opleidingsbeoordeling hbo-masteropleiding Leraar Engels deeltijd Hogeschool van Amsterdam Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieBeoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).
nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Expertleerkracht Primair Onderwijs van de Hogeschool
Nadere informatieBesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht
,nvao v nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht datum 30 november 2017 onderwerp
Nadere informatieBesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master SZ van de Capabel Hogeschool
nvao nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master SZ van de Capabel Hogeschool datum 30 juni 2016 onderwerp Besluit
Nadere informatieBesluit. College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM
College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Tweedegraads lerarenopleidingen vo/bve, Cluster Talen Voltijd / afstandsleren
Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Tweedegraads lerarenopleidingen vo/bve, Cluster Talen Voltijd / afstandsleren Christelijke Hogeschool Windesheim Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T
Nadere informatieBeoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).
m ao * nederiands-viaam se accreditatie organisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Nadere informatie31 oktober t/m 12 januari 2017 maart 2017
sw ao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Positief oordeel over de kwaliteit van de opleidingen hbo-bachelor Tweedegraads Lerarenopleidingen Papiamentu, Engels, Nederlands en Spaans van de University
Nadere informatieVrijstellings- en assessmentregelingen. elders verworven competenties (EVC s)
Vrijstellings- en assessmentregelingen m.b.t. elders verworven competenties (EVC s) Studiejaar: 2018-2019 Voor studenten die de Educatieve Master of de masteropleiding Educatie en Communicatie in de Wiskunde
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Tweedegraads lerarenopleidingen vo/bve, Cluster Mens en Maatschappij voltijd / afstandsleren
Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Tweedegraads lerarenopleidingen vo/bve, Cluster Mens en Maatschappij voltijd / afstandsleren Christelijke Hogeschool Windesheim Scheveningseweg 46 2517
Nadere informatieOnderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010
Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Nederlandkunde/ Dutch Studies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel
Nadere informatieBeoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).
nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master leraar Humanistisch vormingsonderwijs en levensbeschouwing van
Nadere informatieHogeschool van Arnhem en Nijmegen
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen 4 geclusterde lerarenopleidingen: Hbo-master Leraar Engels Hbo-master Leraar Nederlands Hbo-master Leraar Wiskunde Hbo-master Leraar Algemene Economie Beperkte opleidingsbeoordeling
Nadere informatie20 november februari 2014
Besluit Besluit strekkende tot het verlengen van accreditatietermijn tot in totaal zes jaar van de opleiding hbo-bachelor Communication and Multimedia Design van de Zuyd Hogeschool datum Gegevens 29 augustus
Nadere informatieBesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi
nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi datum 30 november 2017 onderwerp
Nadere informatiemaster leraar voortgezet onderwijs
DEEL JE KENNIS! master leraar voortgezet onderwijs JOUW PROGRAMMA IN EEN NOTENDOP De master Leraar voortgezet onderwijs van de VU is een eenjarige master (voltijd*) waarin je een eerstegraads onderwijsbevoegdheid
Nadere informatieHbo-master Master leraar Biologie Fontys Hogescholen. 2 april 2008. NVAO Toets Nieuwe Opleiding
Hbo-master Master leraar Biologie Fontys Hogescholen 2 april 2008 NVAO Toets Nieuwe Opleiding Paneladvies Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 1 Samenvattend advies 3 2 Inleiding en verantwoording 6 2.1 Werkwijze
Nadere informatieBEOORDELINGSRAPPORT. Beperkte opleidingsbeoordeling. hbo-masteropleiding Leraar, cluster gamma deeltijd/voltijd
BEOORDELINGSRAPPORT Beperkte opleidingsbeoordeling hbo-masteropleiding Leraar, cluster gamma deeltijd/voltijd Fontys Lerarenopleiding Tilburg Fontys Hogescholen Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070)
Nadere informatieSamenwerkende Lerarenopleidingen. pabo, 2 e en 1 e graads
wiskunde rekenen Beste collega s, Samenwerkende Lerarenopleidingen pabo, 2 e en 1 e graads natuurwetenschappen techniek Op 15 maart j.l. kwam een grote vertegenwoordiging van betrokken hogescholen en universiteiten
Nadere informatieVerslag van het Symposium 'Nut en Nadeel van Geschiedenisonderwijs: aanzetten voor een nieuw curriculum' 8 juni 2018 in Amsterdam
Verslag van het Symposium 'Nut en Nadeel van Geschiedenisonderwijs: aanzetten voor een nieuw curriculum' 8 juni 2018 in Amsterdam Aanleiding voor het symposium Onder de vlag van Curriculum.nu buigen in
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Lifestyle Adviseur voltijd - deeltijd. Hogeschool Hanzesteden
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Lifestyle Adviseur voltijd - deeltijd Hogeschool Hanzesteden Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E
Nadere informatieONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek
ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek Studiejaar 2013-2014 Algemeen 1. Deze bijlage bij het algemene gedeelte van de Onderwijs- en examenregeling van Codarts is van toepassing
Nadere informatieBeperkte opleidingsbeoordeling. Hogeschool van Amsterdam
BEOORDELINGSRAPPORT Beperkte opleidingsbeoordeling hbo-masteropleiding Leraar Wiskunde deeltijd Hogeschool van Amsterdam Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieBesluit. College van Bestuur. Hogeschool Rotterdam. Postbus HA ROTTERDAM
College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van
Nadere informatie