Begin van de Coupure St Agnetha-brug Hospitaalbrug Iepen-steeg Rozemarijnstr-brug

Transcriptie

1 Begin van de Coupure St Agnetha-brug Hospitaalbrug Iepen-steeg Rozemarijnstr-brug B3 Coupure Leie

2 Plan Horenbault (1619) tussen, het kanaal Gent-Brugge en Leie en de Coupure moest nog worden gegraven Oude Houtleie Gravensteen Bijloke stadsvesten

3 Verlorenkost en brug +/-1880 en 100 jaar later Hoe een onbelangrijk steegje plots een drukke verbindingsweg kan worden. Men sprak er schande in Met de aanleg van de te brede weg. En alweer is de Verlorenkost te smal. Parkeerverbod aan beide zijden van de straat. De huizen werden op de nieuwe rooilijn gebouwd, 6 meter achteruit. Zicht naar het St-Pietersdorp De coupure die de Brugse vaart verbond met de belangrijke Leie werd gegraven rond de eerste Platanen werden aangeplant in 1785.Nu zijn die boompjes al serieuze bomen. In de verte zien we de torens van de St Pietersabdij.

4 De rijksgevangenis op de Coupure 12kamerenstr Holstr Peperstr Iepenstr Leie De Ferrariskaart omtrent 1775, de coupure was reeds 20 jaar geleden gegraven

5 St-Agnetabrug. Voor deze brug werd er een sas gemaakt om het water op de Coupure en de Brugse vaart hoog te houden. Veel maakte het niet uit en de deuren stonden bijna altijd open zodat men de sluisdeuren in 1823 terug wegnam. Het sas kan men nog altijd zien. Heden liggen er plezierbootjes in om te huren. Later eer je de Leie op vaarde moest er een draaibrug worden geopend. De draaibrug noemde men ook wel de Entrepotbrug. In 1880 werd er een metalendraaibrug gebouwd in vervanging van de brug uit begin 1800.De draaibrug uit 1880 werd in 1940 opgeblazen door onze eigen genietroepen. Men plaatste een noodbrugje waar nu de Hospitaalbrug is. Deze werd in 1971(?)dan afgebroken. Op de plaats van de opgeblazen brug kwam er in 1951 er het groene klapbrugje en deze is nog steeds in gebruik. Sinds de ringvaart in gebruik is gekomen lig er het klapbrugje er nu bijna werkloos bij. Ik herinnerd me niet meer wanneer het klapbrugje nog dienst heeft gedaan. De Hospitaalbrug. Nadat het noodbrugje is verdwenen kwam er een nieuwe brug. Het was een stalen brug waarvan het wegdek in Azobé hot was. Deze werd geopend in Ondertussen is deze brug vervangen door een brug in beton in de jaren negentig. In 1843 is men begonnen met het verwijderen van de meerpalen in het hout door gietijzeren. Ook balustrades in t hout werden vervangen door ijzeren De loskraan, De Wippe werd in 1837 vernieuwd en verdween reeds in 1865 omdat de havenactiviteiten volledig werden overgebracht naar de nieuwe haven (uit 1825) van Gent aan het kanaal Gent-Terneuzen. De Coupure, het Stapelhuis tijdens de Oostenrijke bezetting Hier konden de zeilschepen draaien en terug keren

6 Het Keizerlijk Entrepot uit 1780 op de Coupure zou na de afschaffing van de octrooirecht verdwijnen. Niet alles werd terzelfdertijd afgebroken. Eerst werd het gebouw afgebroken om het Blindenhuis te kunnen bouwen in De foto werd genomen begin Dus één van de eerste foto s van Gent? Op 31/7/1861 was er een publieke verkoping van ijzeren hekkens aan het oude Entrepot van de Coupure en in 1866 zag je niks meer van het oude Entrepot en was alles verdwenen om er statige herenhuizen te bouwen op de Coupure Links. De vernauwing op de Coupure waar men eerst een sluis zou aanleggen om de waterstand te regelen tussen de Brugse vaart en de Leie. Maar het was niet nodig. De kaaimuren zijn gebleven en werd daar een 2 de brug gelegd. De Coupure werd tot in 1969 hoofdzakelijk gebruikt door vrachtschepen. Deze laatsten namen voortaan gebruik van de ringvaart rond Gent.

7 Na het graven van de Coupure werden grote werken uitgevoerd. Om de grote schepen naar de Graslei te kunnen laten varen werden vele vaste bruggen afgebroken en vervangen door draaibruggen. Ook werd de Leie uitgediept tot aan de andere nieuwe Coupure, de Visserij Dit zijn allemaal tuintjes waar groenten werden gekweekt De Coupure uit het plan Goethals van 1796 Bijloke meersen Leie

8 Begin van de Coupure rond De gebouwen links is het Keizerlijk Depot. Aan de sluis werd er in 1940 een noodbrug gebouwd voor voetgangers omdat beide bruggen ook werd vernield. Deze noodbrug werd vervangen in 1972 door een platte brug. Ondertussen werd deze terug vervangen door de huidige brug Hospitaal-brug. Let wel op, gedurende de laatste oorlog waren het niet deze bruggen die werden opgeblazen. Ik duid enkel de plaats aan v/d opgeblazen bruggen. Het aanplanten van bomen is begonnen 30 jaar na het graven van de Coupure nl. in 1785.Het werd ook gescheiden voor voetgangers en karren. Het was er heerlijk wandelen met de nog aanwezige windmolens. Later was er veel protest omdat de hoge bomen de wind uit de zeilen nam. Heden vraag ik me soms ook af als dit nog een zegen is voor de oude burgershuizen want het gebladerde reik bijna tot het raam. Ik ga er even op letten, er stonden 49 banken om er te rusten. Hierboven zie je nog een bestaande huisje voor de bruggenwachters. Heden nog moeilijk voor te stellen. Als je bv op La Canal du Midi vaart moet je zelf de sluizen bedienen ook vroeger stond er aan ieder sluis een sluiswachter en aan iedere draaibare stond er vroeger een bruggenwachter. Bijna alle hokjes om er te schuilen zijn verdwenen. Soms zaten deze mensen te schuilen in het dichts beide café die er toen zeer talrijk waren. Dit gebouwtje was te mooi om gesloopt te worden en nu word het door de stad gebruikt voor een ander doeleind.

9 In het begin van de Coupure werd de Agnetabrug en de hospitaal brug opgeblazen om de intocht van de Duitsers te vertragen in het begin van de oorlog van 40/45

10 De coupure in 1825 vanaf de Leie tot de Brugse Vaart

11 Plan om dokken te graven tussen de Leie, stadsvesten en de Coupure. Moest men in 1826 deze plannen uitgevoerd hebben dan zouden er niet te veel chique appartementen verrezen zijn aan de Coupure.

12 De Geerard kaart van 1855 De oude gevangenis Het afgebroken casino met de grote tuin. De Stadsvesten De Coupure Het keizerlijk entrepo. Het Blindenhuis De Leie met de Verlorenkostbrug. De Oude Houtlei. De Ketelvest Het Justitiepaleis

13 De 1 ste Sint-Agnete-brug gezien vanaf de oevers van de Leie aan de. De 2 de een draaibrug werd tijdens de 2 de wereldoorlog in 1940 opgeblazen en de 3 de, de huidige dateert van Waar de Coupure overgaat in de Leie stond op de oever links het Keizerlijk Entrepot uit Dit werd opgegeven voor een nieuw pakhuis aan het Handelsdok in Deze gebouwen werden niet onmiddellijk afgebroken want 15 jaar later werden er nog foto s van getrokken. Zie vlgd dia. Zie vlgd dia Onder de brug zie je nog duidelijk hoe smal de schepen waren Leie Tekening van 1823

14 Wauxhall was een belangrijke feestzaal in Gent opgericht op 11 aug 1782 was gelegen op de hoek van de Coupure met de Huidige Schepen Maurice De Weertstraat westkant. Daar stond het deftige Hotel du Commerce, op het binnenterrein daarachter had je de herberg-balzaal Wauxhall met uitgestrekte tuinen die in de zomer en zondagavond verlicht werden. Het was in deze tuin dat Blanchard op met luchtballon opgestegen was. Hier deed hij ook een test met een hond aan een parachute neer te laten. Dat zeg ons niks meer maar toen een nieuweheid (ik bedoel wel de luchtballon). Ook kon men er dineren en souperen en naar muziekoptreden luisteren waarna men de koets kon nemen om naar huis te gaan. Het was dus een uitgaanscafé voor de rijke burgers. De Wauxhall verdween kort na 1830 maar op de prent staat 1842.(allemaal vraagtekens) Vlgd dia

15 Gebouwen van de entrepot. Toch een heel end. Op de vorige dia was dit de plaats van de laatste stapelplaats van het Entrepot. Nu Maurice de Weertstraat Wat stond er bij de afbeelding? Het 1 ste huis gebouwd na afbraak van de Entrepot in 1865

16 Tekening onderaan De draaibrug uit 1880 t Keizerlijk Entrepot rond 1750 stond op de Coupure Links. (heden o.a. het Blindenhuis) Bij het graven van de Coupure werd er hier een sluis voorzien om het peil van water met de Leie te overwinnen. Na een zekere tijd stond de sluis altijd open. In 1820 was ze definitief buiten gebruik.

17 Aan het begin van de Coupure Links (bovenaan rechts) bevind zich het schildersatelier van Albert Bartsoen (1866/1922 ). Later deels verbouwd (boven) en een etage bij in 1958 Coupure links in 1940, 1976,2011

18 Het Blindenhuis is een replica van de refter van de Bylokeabdy Coupure Links. Waar vroeger het keizerlijk depot stond, staat nog altijd het neogotische Blindenhuis (het Van Caneghem hospitaal) uit 1852/55 deze werden er verzorgd door de broeders van Liefde. Het gebouw is er gekomen dankzij een dotatie van de rijke industrieel Jacques Liévin Van Caeneghem ( ),architect was Van Huffel. In 1858 werd de blindenschool opgericht. (het Brailleschrift dateert van 1829/34) Tussen 1893 en 1906 bood het gebouw ook onderkomen aan de kliniek Neus-Keel-en Oorziekten v/d Gentse universiteit. Het gebouw deed tot 1913 dienst als tehuis voor blinden, waarna het bij het stedelijk hospitaal De Bijloke ingeschakeld werd. Toen ik in Gent arriveerde stond het al lichtjes in verval wegens leegstand. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was de Bijloke een Kriegslazaret en kwam de dienst inwendige vrouwen-geneeskunde in het Blindenhuis terecht. De TBC-afdeling werd in 1965 opgeheven, maar de chronische patiënten werden er nog tot het begin van de jaren 1970 verzorgd door cisterciënzers. Pas in 1980 was het een beschermd monument. Na 30 jaar leegstand en aanpassing van het BPA 116-deel Coupure werd het Blindenhuis in de periode gerenoveerd.

19 Beste kijkers. Roger Caufrier merkte me op dat links onderaan niet de Coupure is maar lees zelf zijn antwoord onderaan de postkaart. Op deel D Bedankt Roger 1929 Boven de Agnetabrug deze brug werd vervangen door een andere type brug die heden nog bestaat. De foto werd genomen vanaf de 2 de brug op de Coupure. De onderste foto werd genomen vanaf een boot en ziet men de 2 de brug. In de verte zien we op beide foto s een hoog gebouw. Welk groot gebouw?

20 Nog op te zoeken. zal ni gemakkelijk zijn. Is het de Coupure recht of links? Er zijn daar al veel huizen afgebroken en vervangen door appartementsblokken. De coupure aan de Leie. Met de bouw van de coupure rond 1750 had men een sluis voorzien om het water tussen de Brugse vaart en de Leie te regelen. Omdat het verschil zo weinig was werden de sluizen vlug verwijderd Rechts

21 De Hospitaalbrug de noodbrug Anno 2011 Het was hier dat er vroeger een sluis lag. Deze werd weggenomen in 1823.

22 De katoenspinnerij rond de Iepensteeg rond 1830

23 Het gebouw rechts was lang in handen van de krijgsmacht. Nu in handen, jawel een bank.

24 Coupure Rechts nr 168 in 1976 en de afgebroken huizen zijn vervangen door hoogbouw ( Frascati) getrokken in 2011

25 Op t kruispunt Brioolstraat/ Coupure links was er veel volk komen kijken naar een duiker die telefoonkabels in de Coupure moest leggen. De kleine boompjes zijn nu kanjers van bomen en dat was de reden dat ik niet aan de andere oever een fototje kon nemen

26 Op de Coupure Links Vanaf 1828 bouwde Van den Bossche-Huyttens een spinnerij met toen een mooie schoorsteen. 30 jaar later in 1859 reeds een andere fabrikant maar in 1871 stond de fabriek reeds leeg. Het werd afgebroken voor een nieuwe privékliniek voor patiënten (voor behoede burgers) van de dokters die werkten in de Byloke en ook een rusthuis werd meteen uit de grond gestamd. Door plaatsgebrek kon de kliniek niet meer uitbreiden. Daarom werd er in 1937een nieuwe locatie gezocht en gevonden het werd Maria Middelares (ondertussen ook opgeslorpt door JanPalfijn ) de kliniek verhuisde later in 1982 volledig naar M.M. Door de verhuis kwam er plaats vrij voor het rusthuis, Verzorgingsinstelling.

27 Coupure links 215 in 1975

28 Lieven De Winnestraat Op de foto stond erop: Lieven De Winnestraat. Ik vermoed dat alle huizen en fabriekjes rechts zijn afgebroken en de rooilijn is opgeschoven zodat de straat er 2 meter breder is. Heden en na het nemen van deze foto kwamen er statige herenhuizen. De Lieven De Winnestraat werd aangelegd in Lieven was geboren in Gent in Was een belangrijke Gentse schilder. Gestorven in 1880

29 Lieven De Winnestraat in de jaren zestig

30 De 1 ste brug was een houten draaibrug. Zie tekening. Deze werd vervangen in 1877 door een metalen brug. Deze werd dan vernield zeg maar opgeblazen door de eigen genietroepen in Men had toen nog niet door dat men zuinig moest zijn met springstoffen want enkele huizen in de buurt waren totaal vernield. Zie vlgd dia plaats van de brug op de kaart. De Akkerbrug. Vanaf 1830 de brug van de Nieuwe Wandeling en in 1880 de huidige benaming Het was op deze hoek dat de eerste tentoonstelling van bloemen, later de floraliën werden gesticht De Wisselberg/of ook de Papegaaimolen genoemd De Contributiebrug

31 Coupure in 1975 Rond 1850 begon de woning bouw op de Coupure toe te nemen en trok de industrie richting haven. Enkele jaren voorheen in 1839 had men een vredes contract met Nederland gesloten. Van dan af kon men het kanaal Gent Terneuzen weer bevaarbaar maken, voorheen nam langzaam de verzanding toe. De haven werd op punt gezet en de industriëlen kwamen langzaam naar hun nieuwe en betere toegankelijkheid stek

32 De Coupure met op de voorgrond de Rozemarijnbrug. Tekening Dit is de 2 de brug die gebouwd werd in In 1912/13 werd in de papegaaistraat een nieuw tracé aangelegd en werd de brug aan de boven vernoemde straat gebouwd in In 1940 hebben onze eigen troepen alle bruggen bijna opgeblazen buiten het centrum. Deze brug werd hersteld tot er in 1980 er een nieuwe werd gelegd. Aan de fietsers werd toen niet gedacht en een doorgang werd er gemaakt onder de brug om de fietsers een veilige doorsteek te verzekeren. Dit zal zeker ook gebeuren met de contributie brug

33 Gelezen dat de schilder in een scharnierperiode leefde rond Als je naar de kaart kijkt van 1855 is dit zo. De molens zijn reeds verdwenen, waar de Papegaaimolen stond daar staat reeds het casino. Waar de schilder nog de Ekkergemkerk zag is het reeds volgebouwd met grote herenhuizen. In 30 jaar tijd is de Coupure onherkenbaar veranderd.

34 Het hoekhuis is een overblijfsel van een magazijn uit 1815 op de Coupure Rechts met Twaalfkameren en behoort tot het oudste nog bewaard gebouw van de Coupure. De brug stond haaks op café Napoleon later (1925) is de Rozemarijnbrug een 20 meter opgeschoven

35 De Rozemarijnbrug over de Coupure Een nieuwe brug over de coupure werd gelegd in De oude draaibrug werd vervangen door een hogere vaste brug. De oude brug lag vroeger vlak voor het café Napoleon. Heden schoof men nu de nieuwe brug een 20 m verderop zo-dat men gans het kruispunt diende te her aansluiten. In Salon Napoleon een huis uit 1842 vergaderden tot 1874 de oud soldaten van Napoleon. Er waren er nog 4.

36 Van spoelboten was voor het eerst sprake van in de gemeenteraad in Maar er zal wel altijd iets bestaan hebben op de ene of andere manier om water uit de rivier te kunnen halen. Denk aan de brandweer die niet over grote middelen beschikten om het waar uit de rivier te kunnen halen. Men werkte vroeger met emmers in leder dat werd doorgegeven door vele personen bij brand. Spoelboten waren eigendom van de stad lagen op de Gentse wateren om water uit de rivier te kunnen halen om bv de was te spoelen. Deze waren al-lemaal verdwenen en afgeschaft in Voor W.O.1 lagen er nog 31 op de Gentse wateren. Na ontdekken van de oorzaak van cholera heeft men op vele plaatsen kraantjes geplaats waar de bevolking daar gratis gebruik van kon maken. Iets welgestelden lieten dit comfort in huis brengen. De Rozemarijnbrug anno 1920 op de achtergrond de Rasphuisbrug

37 De krantenkiosk gefotografeerd in 1974 aan de Rozemarijnbrug is ook al een tijdje verdwenen. De boom staat er nog steeds om de plaats te herkennen De oude Rozemarijnbrug Nogmaals de spoelboot van de vorige dia De eerste Rozemarijnbrug was gelegd met het graven van de Coupure rond 1753 en was een draaibrug. Deze werd vervangen in In 1925 kwam er terug een nieuwe brug (zie vlgd dia)

38 Wanneer de kioskjes verdwenen zijn in onze stad weet ik niet meer. Op het eerste zicht werden ze nog gebruikt in 1974

39 De Rozemarijnbrug uit In mei 1940 werd het middenstuk van de brug opgeblazen. Deze werd hersteld, maar pas in 1980 werd er een nieuwe brug gelegd. Toen reeds reden er langs de Coupure vele fietsers, maar geen enkel van de beleidsmensen dachten eraan op de nieuwe brug een onderdoorgang te maken. Nu 30 jaar later heeft men de oude plannen boven gehaald om de fietstunnel te kunnen verwezenlijken!!! Kom beter laat dan nooit. Zal geopend worden in maar het was 2016 au Salon Napoleon werd geopend op 1 juni Oelala deze datum is zeker mis? Zou het niet 1832 of 1852 zijn?

40 Café De Kassei Coupure De Rozemarijnbrug De klok van de Gentse uitvinder Nolet die een octrooi aanvroeg in De moederklok bevond zich in het belfort. Hier een van de klokken die zich naast de brug bevond moest zorgen dat de arbeiders op tijd op hun werk kwamen. Deze hadden de middelen niet om een wekker te kopen. In feb 1989 werden de laatste stads-uurwerken verwijderd uit de Gentse straten. Ten onrechte schreef de Franse pers de uurvinding toe aan een Parijse uurwerkmaker. Het octrooi dat Breguet nam in 1856 was van de elektrische verlichting van de wijzerplaat.

41 Het verlengde van de coupure zie verder B4