Vakdocumenten Biologie (2013)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vakdocumenten Biologie (2013)"

Transcriptie

1 Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten Biologie () Het Actieplan Natuurwetenschappen Professionalisering. Aandachtspunten in verband met jaarplannen. Jaarplan agenda. Vakgroepwerking vakinformatiedossier Het Actieplan Natuurwetenschappen In mei 99 werd door het VVKSO een "Actieplan Natuurwetenschappen" opgestart. De inhoud ervan is weergegeven in verschillende brochures. Brochure (maart 99) Actieplan Natuurwetenschappen Visie op en actiepunten voor een actualisering van het natuurwetenschappenonderwijs in het aso. Brochure (mei 99) Didactische infrastructuur voor het onderwijs in de natuurwetenschappen. Bijlage bij het Actieplan Natuurwetenschappen Brochure (februari 99) Natuurwetenschappen en ethiek: tegenspraak of samenspraak? Brochure (maart 996) Didactisch materiaal per vak en per leerplan voor het onderwijs in de natuurwetenschappen De brochures zijn verkrijgbaar bij het VVKSO, Guimardstraat, Brussel (zie ook VVKSO-Mededelingen, 8 mei 99, Kl maart 996, Kl. 6. respectievelijk voor brochures, en - brochure ). Deze brochures zijn niet beschikbaar via het net. Brochure (herziene versie januari ) : Chemicaliën op school De meest recente versie van CoS-brochure Chemicaliën op school, is wel te downloaden van - zie Lesmateriaal. Raadpleeg deze brochure voor informatie omtrent het al dan niet toegelaten gebruik van stoffen door leraren en/of leerlingen in het schoollabo van het secundair onderwijs, aangevulde risico- en veiligheidszinnen, het veilig stockeren van stoffen en tips voor afvalverwerking. Het Actieplan richt zich vooral naar de aso-scholen en bevat ook talrijke aspecten die waardevol en nuttig kunnen zijn voor andere onderwijsvormen. Het Actieplan Natuurwetenschappen beoogde op de eerste plaats een actualisering van het onderwijs in de wetenschappen in het licht van de eenheidsstructuur. In de brochures worden een visie en een aantal concrete actiepunten voorgesteld. De noodzakelijke didactische infrastructuur en werkomstandigheden voor goed onderwijs in de wetenschappen komen uitvoerig en ruim gedocumenteerd aan bod. De aanstelling van een laboratoriumleider wetenschappen in elke school (zie VVKSO- Mededelingen, 8 mei 99, Kl. 6. en Actieplanbrochure, p.). Het evalueren van de schoolorganisatie met betrekking tot de verdeling van de lesopdrachten voor wetenschappen; DPB, F. de Merodestraat 8, 8 Mechelen, tel.: fax: dpb.mb@kerknet.be

2 de spreiding van de lesuren wetenschappen in de lessenroosters; het gebruik en de toegankelijkheid van de leslokalen voor wetenschappen; de opvang van nieuwe leraren; de bevoegdheden en taken van de vakgroep wetenschappen. Na het opstellen van een eigen SCHOOLACTIEPLAN NATUURWETENSCHAPPEN dient de implementatie ervan continu te worden voortgezet. De uitvoering van het Actieplan Natuurwetenschappen wordt ondersteund door de Coördinatiecommissie Natuurwetenschappen (CCNW) van het VVKSO, die als coördinerend orgaan optreedt, en wordt verder begeleid door de begeleidingsdiensten van diocesen en congregaties bij schoolbezoeken. De CCNW bestaat uit de leerplan voorsitter van de van de verschillende wetenschapsvakken en staat onder leiding van Emile Claeys. Professionalisering. Aandachtspunten in verband met jaarplannen - In de Algemene Pedagogische Reglementering nr. (APR ) van 6 maart 7 worden enkele belangrijke eigenschappen van jaarplan beschreven. In het jaarplan worden de leerinhouden en doelstellingen vanuit het leerplan en niet vanuit het leerboek vermeld. Een realistische planning moet het eventueel wegvallen van lessen ondervangen en een onnodige opstapeling van leerinhouden op het einde van het schooljaar verhinderen. Een jaarplan is een werkdocument, aan te passen aan het nieuwe schooljaar en eventueel aan te passen tijdens het schooljaar. Een goed jaarplan is (kan) een handig hulpmiddel (zijn) bij de realisatie van leerplandoelstellingen en de verdeling van de leerinhouden over het gehele schooljaar. Een jaarplan geeft dus weer (moet weergeven) welke accenten de leraar legt bij het realiseren van de leerplandoelstellingen. Het verwijst naar de diepgang van de aangebrachte leerinhouden en naar de gebruikte leerstrategie. De accenten kunnen zichtbaar gemaakt worden door - per leerplandoelstelling een duidelijke tijdbesteding aan te geven - de leerstofrubrieken weer te geven - toetsen en verplichte practica met onderwerp te vermelden Op die manier is (kan) een jaarplanning een ondersteuning (zijn) bij de evaluatie en een eerste aanzet vormen bij het realiseren en opstellen van leerlijnen. Het opstellen van een jaarplan wordt gemakkelijker als de leerplandoelstellingen en daar aangekoppelde leerinhouden van het leerplan als basis gebruikt worden. Op die manier is het jaarplan een realistische verdeling van de leerplaninhouden en doelstellingen over het schooljaar en is geen weerspiegeling van het gebruikte leerboek. Per leerplan volstaat één gezamenlijk jaarplan, door alle betrokken vakcollega's goedgekeurd en ondertekend. Maak gebruik van de plannings- en activiteitenagenda van de school. Het jaarplan wordt dan opgesteld voor de minst gunstig lesdag waarop dit leerplan onderwezen wordt. Geadviseerd wordt nog een tweetal lesuren minder te voorzien dan de eerste prognose toelaat. De doorlichting hecht belang aan de jaarplannen DPB, F. de Merodestraat 8, 8 Mechelen, tel.: fax: dpb.mb@kerknet.be

3 - Kalenderoverzicht - dag sept okt nov dec jan feb maa apr mei juni tot maa dins woe don vrij. Jaarplan agenda Indien gewenst kunnen jaarplannen gebruikt worden als agenda. Als voorbeeld wordt de eerste bladzijde van een gecombineerd jaarplan-agenda voor het aso-leerplan biologie weergegeven. Je kan per klas een kopie voorzien met tussenruimten om én de concrete lesdatum én verwijzingen naar het leerboek/cursus in te vullen. Zo kan je veel tijd aan administratie worden bespaard. Voorbeeld van een jaarplan-agenda ontwerp Naam: School: Schooljaar: Jaarplan Timing Data Leerplandoestelling Jaarplan Biologie Leerplan: D/6/79/ Richting /aantal u per week: Gebruikt leerboek/leerwerkboek/werkboek Leerinhouden () () () Agenda Timing Data Leerplandoelstelling Leerinhouden Effectieve realisatie Zelfstandig werk Taken, didactisch materiaal nodig Werkvormen ( ) () ( ) () Vb Ma /9 Di /9 Ma /9 8 In een celcyclus de DNAreplicatie situeren en het verloop ervan beschrijven. Structurele bouw van het chromatinenetwerk in de kern:van chromatinedraad tot chromosoom Bouw chromatinedraad: DNA en eiwitten Smaakmaker: Chromosomale genetica Basisbegrippen bij chromosoomtheorie: Karyogram, kernfase, diploid, haploid, genen, allelen, homozygoot, heterozygoot, fenotype, genotype, recessief, dominant, zuster- en moederchromatide, autosomen, geslachtschromosomen,homologe chromosomenparen Celcyclus Celvermeerderingscyclus Noodzaak celvermeerdering /deling Voorkomen Verloop van de celvermeerderingscyclus Replicatie DNA tijdens de interfase van Pijpenkuisers RNA replicatie film-bioplek als herhaling How the cell works Haemanthus Mitosis DPB, F. de Merodestraat 8, 8 Mechelen, tel.: fax: dpb.mb@kerknet.be

4 - de celvermeerderingscyclus Stages of mitosis BZL oefening: verschillende stadia mitose bij cellen van ui - geplactifieerde kaarten. Practicum : mitosefiguren in worteltopjes van ui odescheiden () Hier kan je vermelden hoeveel uren je theoretisch beschikbaar hebt voor een bepaalde leerinhoud. Hou rekening met de activiteitenkalender en de schoolplanning. Deze timing mag verwijzen naar de totale tijd die je aan globale leerinhouden besteedt; anderzijds kan je deze timing ook als agenda gebruiken en per les opstellen. ( ) Je kan hier de concrete data neer schrijven. () Bij het opstellen van de leerplandoelstellingen heeft men rekening gehouden met: - Vakgebonden eindtermen biologie (B) - Gemeenschappelijke eindtermen wetenschappen (W) - Decretale Specifieke eindtermen (SET). Als je alle leerplandoelstellingen realiseert dan heb je voor die bepaalde pool ook alle ET gerealiseerd. Het is dus niet nodig om naast elke leerinhoud (leerplandoelstelling) in het jaarplan de nummers van de leerplandoelstellingen of eindtermen te vermelden. Deze staan in het leerplan en kunnen daar gelezen worden. Tweede graad De nummers van alle overeenkomstige eindtermen (B, W en SET) staan vermeld naast de algemene en basis- leerplandoelstelingen. Derde graad Een inhoudelijke overzicht van de vakgebonden eindtermen B (algemene en vakinhoudelijke) vind je achteraan in de leerplannen. Bij elke leerplandoelstelling staan de nummers van de ET vermeld. De Decretale Specifieke eindtermen (SET) : De relatie tussen de SET en de LPD van derde graad vind je in het vademecum. Hieronder vallen de eindtermen onderzoekscompetentie (SETOC). () Enkel nog voor de derde graad kan je de leerinhouden rechtstreeks uit de leerplannen overnemen. Je kunt ze in PDF-formaat of in word downloaden van de website ( onder de rubriek secundair, publicaties, leerplannen). De leerinhouden zijn beperkt omschreven, ze verwijzen naar de leerplandoelstellingen die op hun beurt weer de realisatie van de vakspecifieke, algemene en decretale eindtermen beogen. ( ) Je kan de leerinhouden eventueel gedetailleerder uitwerken. () Op deze manier kun je het agenda praktisch opbouwen. Je kunt deze kolommen nog onderverdelen in de verschillende klassen waar deze leerinhouden gegeven worden De VOET zijn geactualiseerd en gaan in op september. De nieuwe VOET zijn niet meer vakgebonden te realiseren. Je vindt meer uitleg in het vademecum biologie. DPB, F. de Merodestraat 8, 8 Mechelen, tel.: fax: dpb.mb@kerknet.be

5 . Vakgroepwerking vakinformatiedossier BELANGRIJK VOOR WIE DOORLICHTING KRIJGT! De doorlichting probeerde tot eind 8 aan de hand van een volledig ingevuld vakinformatiedossier een beeld te krijgen van het onderwijsleerproces binnen een vak en van de vakgroepwerking. De doorgelichte vakken waren verplicht een dergelijk document in te vullen. Sinds januari 9 hanteert de inspectie een nieuwe stijl. De inspectie licht de scholen door op basis van het schoolprofiel, dat komt tot stand door een vooronderzoek, gegevens uit databanken en het vorige inspectieverslag. Er wordt gezocht naar de zwakke en sterke punten van de school als geheel. Dit betekent dus dat een vakinformatiedossier niet meer strikt nodig is. Het invullen van vakinformatiedossier is en blijft echter een handig middel om het functioneren van de eigen vakgroep te evalueren en eventueel bij te sturen aan de hand van een schoolwerkplan voor het vak. Het bevordert de samenwerking binnen de vakwerkgroep en het dwingt om samen na te denken over de gekozen onderwijsstijl, het leerproces en de beoogde competenties bij de leerlingen. Het werkplan kan volgende items bevatten: de leerinhouden en doelstellingen vanuit het leerplan; verticale en horizontale leerlijnen; een realistische planning; gezamenlijke aandachtspunten; tips in verband met evaluatie; afspraken in verband met het gebruik van terminologie; verdeling van verantwoordelijkheden zoals lokaalverantwoordelijke; veiligheid in de practica; handleiding bij de werking van toestellen Dit schoolwerkplan is een werkdocument dat elk jaar kan bijgestuurd worden. Het vormt een belangrijk uitgangspunt om met nieuwe collega s aan het werk te gaan. Het kan tevens een bron van informatie zijn bij vervangingen. Met vriendelijke groet Marijke Covens Pedagogisch begeleider biologie en natuurwetenschappen J. Mehaudensstraat 6 Sint-Pieters-Leeuw Tel.: marijke.covens.mb@kerknet.be P.S. Raadpleeg ook onder Vademecum de belangrijkste aandachtspunten voor het vak biologie. - DPB, F. de Merodestraat 8, 8 Mechelen, tel.: fax: dpb.mb@kerknet.be

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten chemie (22) Het Actieplan Natuurwetenschappen Destijds werd door het VVKSO een Actieplan

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten chemie (0) Het Actieplan Natuurwetenschappen Destijds werd door het VVKSO een Actieplan

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum natuurwetenschappen (2008) 1 Situering van het vak natuurwetenschappen 1.1 Natuurwetenschappen

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum fysica en WW (2007) 1 Situering van de wetenschappelijke vakken 1.1 Begeleiding wetenschappen

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum Natuurwetenschappen (2012-2013) 1 Situering van het vak Natuurwetenschappen 1.1 Natuurwetenschappen

Nadere informatie

Documenten van de leraar

Documenten van de leraar DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE Documenten van de leraar SECUNDAIR ONDERWIJS Tijdens je opleiding tot leraar werd je geïnformeerd over o.a. de leerplannen die voor je vak(gebied)

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Nederlands. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan met

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Don Bosco-Instituut ASO/TSO/BSO te Dilbeek

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Don Bosco-Instituut ASO/TSO/BSO te Dilbeek Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen In kolom 1 vind je 49 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep MVT (Frans, Engels, Duits). Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Vademecum Aardrijkskunde Schooljaar 2015-2016

Vademecum Aardrijkskunde Schooljaar 2015-2016 Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs. Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum Aardrijkskunde Schooljaar 2015-2016 Beste leraar, Aardrijkskunde is één van de vakken

Nadere informatie

Documenten van de leraar

Documenten van de leraar KATHOLIEK ONDERWIJS VLAANDEREN REGIO WEST-VLAANDEREN SECUNDAIR ONDERWIJS Documenten van de leraar Tijdens je opleiding tot leraar werd je geïnformeerd over o.a. de leerplannen die voor je vak(gebied) bestaan,

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode In kolom 1 vind je 68 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep mode. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items je reeds

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding.

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding. Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep TO. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek.

Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek. Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Techniek. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde)

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde) Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde) In kolom 1 vind je 71 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep wiskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep muzikale opvoeding. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep informatica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke

Nadere informatie

VAKINFORMATIEDOSSIER R.-K. GODSDIENST

VAKINFORMATIEDOSSIER R.-K. GODSDIENST VAKINFORMATIEDOSSIER R.-K. GODSDIENST NAAM VAN DE SCHOOL : SCHOOLJAAR : 2 VOORAF Het vak godsdienst wordt niet doorgelicht door de gewone onderwijsinspectie. Voor de levensbeschouwelijke vakken is er aparte

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken In kolom 1 vind je 70 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep economie en handelsvakken. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Wat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden:

Wat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden: Werken aan leerlijnen De nieuwe leerplannen zijn nu van kracht in het basisonderwijs, in de eerste en de tweede graad. Dit is een geschikt moment om leerlijnen opnieuw te bekijken of uit te werken. Wat

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten lichamelijke opvoeding (2012) 1 Algemene didactische en pedagogische berichten 1.1

Nadere informatie

1 Draagwijdte...2. 2 Het leerplan...2. 2.1 Omschrijving en doelen...2. 2.2 Tips voor het gebruik van een leerplan...3. 3 De leermiddelen...

1 Draagwijdte...2. 2 Het leerplan...2. 2.1 Omschrijving en doelen...2. 2.2 Tips voor het gebruik van een leerplan...3. 3 De leermiddelen... Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel MEDEDELING referentienr. : M-VVKSO-2002-100 datum : 2002-08-28 gewijzigd : 2007-02-21 contact : Dienst Leren en Onderwijzen,

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum chemie (2008) 1 Situering van de vakken Begeleiding wetenschappen Leraren en directeurs

Nadere informatie

Documenten van de leraar

Documenten van de leraar 1 DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BRUGGE Secundair onderwijs Baron Ruzettelaan 296 8310 Assebroek tel. (050) 37 26 75 fax: (050) 35 45 08 e-mail: dpb@dpbbrugge.be www.dpbbrugge.be Documenten

Nadere informatie

19/12/2010. Vakconcept LO. Soorten ET/OD. Vakgebonden ET/OD LO. Vakconcept LO. Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen. Regiovergaderingen LO

19/12/2010. Vakconcept LO. Soorten ET/OD. Vakgebonden ET/OD LO. Vakconcept LO. Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen. Regiovergaderingen LO Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen In 1993 door overheid ingevoerd Algemene, kwalitatieve doelen die aangeven wat leerlingen van een bepaalde leeftijd en onderwijsvorm moeten bereiken (ET) of nastreven (OD)

Nadere informatie

ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 5 kernteams

ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 5 kernteams ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN 5 kernteams 1. Evalueren van leerlingen 2.Vakgroepwerking 3. Actief leren 5. Taalbeleid en GOK Kernteams 4. Digitale didactiek 1. EVALUATIE EEN GENUANCEERD VERHAAL

Nadere informatie

Pedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1

Pedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1 Pedagogische begeleiding SO Vakbegeleiding wiskunde ONDERZOEKSCOMPETENTIES WISKUNDE DERDE GRAAD AS0 Specifieke eindtermen i.v.m. onderzoekscompetenties (SETOC) Wat? Leerplan a derde graad aso VVKSO De

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint-Ritacollege te Kontich

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint-Ritacollege te Kontich Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

vormingsdag vakcoördinatoren/vakleerkrachten wiskunde & informatica

vormingsdag vakcoördinatoren/vakleerkrachten wiskunde & informatica DON BOSCO ONDERWIJSCENTRUM Pedagogische begeleidingsdienst vormingsdag vakcoördinatoren/vakleerkrachten wiskunde & informatica 24 februari 2011 Verwelkoming en inleiding Materiaal downloaden website: begeleiding.dboc.be

Nadere informatie

VAKINFORMATIEDOSSIER R.-K. GODSDIENST SECUNDAIR ONDERWIJS IN ALLE NETTEN

VAKINFORMATIEDOSSIER R.-K. GODSDIENST SECUNDAIR ONDERWIJS IN ALLE NETTEN INSPECTIE EN BEGELEIDING LEVENSBESCHOUWELIJKE VAKKEN Rooms-katholieke godsdienst VAKINFORMATIEDOSSIER R.-K. GODSDIENST SECUNDAIR ONDERWIJS IN ALLE NETTEN INLEIDING Het vakinformatiedossier (VID) is een

Nadere informatie

BIOLOGIE, CHEMIE EN NATUURWETENSCHAPPEN

BIOLOGIE, CHEMIE EN NATUURWETENSCHAPPEN BIOLOGIE, CHEMIE EN NATUURWETENSCHAPPEN Gerrit Schuermans voor alle leraren De berichten die in de vorige mededelingen werden gepubliceerd en andere interessante informatie over de vakken biologie, chemie

Nadere informatie

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO 1 De resultaten Op 9 mei 2012 werden door de overheid de resultaten meegedeeld van de peilproeven over (een deel van) de eindtermen wiskunde van de tweede graad aso

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (component verzorgende vakken)

Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (component verzorgende vakken) Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (component verzorgende vakken) De vakgroep kan bestaan uit : 1 leraren die vak geven vanuit dezelfde discipline (vb. gezondheidsopvoeding, verzorging,

Nadere informatie

AVL-nascholing NW02. KU Leuven

AVL-nascholing NW02. KU Leuven Toelichtingen en praktische didactische tips bij de leerplandoelstellingen genetica in het Leerplan D/2017/13.758/009 Aardrijkskunde/Natuurwetenschappen 3 graad kso/tso; sept 2017: Leerplan van het Secundair

Nadere informatie

VAKGROEP. Schooljaar 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017

VAKGROEP. Schooljaar 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017 VAKGROEP. Schooljaar 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017 SAMENSTELLING VAN DE VAKGROEP KEUZE WERKPUNTEN BESLISSINGEN VAN DE VAKGROEP PLANNING VERGADERINGEN 2014-2015 PLANNING VERGADERINGEN 2015-2016 PLANNING

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Gemeentelijke Instituut so te Brasschaat

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Gemeentelijke Instituut so te Brasschaat Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

LAND- en TUINBOUW. Erik De Bou. voor leraren (Labo) biotechniek. Netwerk leraren biotechniek 3de graad: ( )

LAND- en TUINBOUW. Erik De Bou. voor leraren (Labo) biotechniek. Netwerk leraren biotechniek 3de graad: ( ) LAND- en TUINBOUW voor leraren (Labo) biotechniek Netwerk Leraren Biotechniek Netwerk leraren biotechniek 3de graad: (2010-2011) Doelstellingen Vormen van leraren biotechniek 3de graad. Uitwisselen van

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wetenschappen

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wetenschappen Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wetenschappen In kolom 1 vind je 73 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep wetenschappen. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan

Nadere informatie

DOCUMENT. Toelichting bij de lessentabellen. Inhoud. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel

DOCUMENT. Toelichting bij de lessentabellen. Inhoud. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel DOCUMENT Inhoud...1 1 VOORSTELLING VAN DE LESSENTABELLEN...2 1.1 De kolom Leerplannummer...2 1.2 De kolom B/S/C (niet

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint-Jozefsinstituut te Geraardsbergen

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint-Jozefsinstituut te Geraardsbergen Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Wegwijzer voor de vakwerkgroep Suggesties voor het optimaliseren van de vakgroepwerking met het vakinformatiedossier als rode draad voor TSO en BSO

Wegwijzer voor de vakwerkgroep Suggesties voor het optimaliseren van de vakgroepwerking met het vakinformatiedossier als rode draad voor TSO en BSO Wegwijzer voor de vakwerkgroep Suggesties voor het optimaliseren van de vakgroepwerking met het vakinformatiedossier als rode draad voor TSO en BSO Timing Onderwerpen Inhouden Bronnen Aandachtspunten Ondersteuning

Nadere informatie

Voorbereiding doorlichting. Maandag 26 november 2012 Personeelsvergadering

Voorbereiding doorlichting. Maandag 26 november 2012 Personeelsvergadering Voorbereiding doorlichting Maandag 26 november 2012 Personeelsvergadering Agenda 2003 Nieuwe stijl Drie onderzoeksvragen Ervaringen andere SG in 2011-2012 Welbevinden leerlingen En nu? Geen paniek! Want

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint- Janscollege te Gent

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint- Janscollege te Gent Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 + 4

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 + 4 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 + 4 Samenvatting door een scholier 1472 woorden 23 oktober 2007 6,5 24 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Hoofdstuk 3 - Genetica Homologe chromosomen

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum biologie (2008) 1 Begeleiding wetenschappen Leraren en directeurs kunnen een beroep doen

Nadere informatie

PRAKTISCH. BIOLOGIE 2e GRAAD ASO OVERZICHT. Telefoon: 015 36 36 36 Fax: 015 36 36 37 Bezoek onze website: www.plantyn.com

PRAKTISCH. BIOLOGIE 2e GRAAD ASO OVERZICHT. Telefoon: 015 36 36 36 Fax: 015 36 36 37 Bezoek onze website: www.plantyn.com WAT OMVAT BIO NATURALIS 3 VOOR DE LEERLING? Leerwerkboek: Laboboek: Een algemene inhoudstafel en methodewijzer Onderzoeksvragen die elk nieuw onderwerp inluiden Actieve leermethode: gevarieerde werkvormen,

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten Nederlands (2011) Inhoudsopgave Een leidraad voor beginnende leraren 1 Begeleiding

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Gemeentelijke Middenschool te Brasschaat

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Gemeentelijke Middenschool te Brasschaat Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

WISKUNDE. Hilde De Maesschalck en Luc De Wilde. voor alle leraren D/2009/7841/003 D/2011/7841/021

WISKUNDE. Hilde De Maesschalck en Luc De Wilde. voor alle leraren D/2009/7841/003 D/2011/7841/021 WISKUNDE Hilde De Maesschalck en Luc De Wilde voor alle leraren 1 Leerplannen Overzicht van de leerplannen te volgen in het schooljaar 2011-2012: EERSTE GRAAD A- klassen B- klassen D/2009/7841/003 D/2011/7841/021

Nadere informatie

AAN DE SLAG ALS LERAAR AARDRIJKSKUNDE

AAN DE SLAG ALS LERAAR AARDRIJKSKUNDE AAN DE SLAG ALS LERAAR AARDRIJKSKUNDE DAG VAN BEGINNENDE LERAREN Woensdag 14 oktober 2009 LEEN VAN HECKE Diocesaan pedagogisch begeleider aardrijkskunde (SO) leen.vanhecke@vsko.be http://www.kogent.be/dpb-so-vakgebieden-home.htm

Nadere informatie

Informatica dactylografie (2008)

Informatica dactylografie (2008) Aartsbisdom Mechelen Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Informatica dactylografie (2008) SITUERING VAN HET VAK ALGEMENE VISIE OP HET VAK INFORMATICA IN HET

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van BuSO Provinciaal Instituut Heynsdaele te Ronse

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van BuSO Provinciaal Instituut Heynsdaele te Ronse Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten Frans (2004) Visie en accenten leerplan Frans BaO 1 De eerste stappen zetten - Basiswoordenschat

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum Biologie (2011) 1 Begeleiding wetenschappen 2 Leerplannen en lessentabellen Biologie 2.1

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint-Franciscuscollege Handelsschool te Heusden-Zolder

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint-Franciscuscollege Handelsschool te Heusden-Zolder Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

6,4. Samenvatting door E woorden 6 december keer beoordeeld. Biologie voor jou

6,4. Samenvatting door E woorden 6 december keer beoordeeld. Biologie voor jou Samenvatting door E. 1393 woorden 6 december 2016 6,4 18 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 4: Erfelijkheid 5-HTTPLR gen heeft invloed op de hoeveelheid geluk die je ervaart.

Nadere informatie

Onderzoekend leren/leren onderzoeken DBOC,15/03/2011 1

Onderzoekend leren/leren onderzoeken DBOC,15/03/2011 1 Onderzoekend leren/leren onderzoeken DBOC,15/03/2011 1 1. Kennis maken met + gebruik maken van de natuurwetenschappelijke methode: 1. Probleem 2. Onderzoeksvraag 3. Hypothese 4. Verzamelen informatie,

Nadere informatie

Vademecum Aardrijkskunde Schooljaar

Vademecum Aardrijkskunde Schooljaar Regio Mechelen-Brussel Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum Aardrijkskunde Schooljaar 2016-2017 Beste leraar, Aardrijkskunde is één van de vakken die u in het komende schooljaar gaat

Nadere informatie

Nascholingen en netwerking van de Pedagogische Begeleidingsdienst SDB schooljaar 2015-2016

Nascholingen en netwerking van de Pedagogische Begeleidingsdienst SDB schooljaar 2015-2016 Nascholingen en netwerking van de Pedagogische Begeleidingsdienst SDB schooljaar 2015-2016 A Basisonderwijs 1 Pastorale Animatiegroep Op 11 september nemen we deel aan de pastorale impulsdag in de de lokalen

Nadere informatie

Voorbeeld van actieplan

Voorbeeld van actieplan Voorbeeld van actieplan Wat Wie Wanneer Ondersteuning Evaluatie Wat beogen we? Wat gaan we concreet doen? grondopties van de school realiseren door oa gebruik van voet in, projecten alle info omtrent voet

Nadere informatie

MEDEDELING. Moderne vreemde talen in de B-stroom en in het bso. 1 Algemeen

MEDEDELING. Moderne vreemde talen in de B-stroom en in het bso. 1 Algemeen Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel MEDEDELING referentienr. : M-VVKSO-2010-021 datum : 2010-03-26 gewijzigd : 2014-02-06 contact : Dienst Leren en onderwijzen,

Nadere informatie

BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN

BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN - Situering - Lkr over binnenklasdifferentiatie - Binnenklasdifferentiatie? - Leerplannen - Binnenklasdifferentiatie in wiskunde Hilde De Maesschalck 8 oktober

Nadere informatie

Vademecum Biologie ( )

Vademecum Biologie ( ) Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum Biologie (2012-2013) 1 Begeleiding Wetenschappen 2 Vademecum-vakdocumenten maandberichten

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van MSGO Den Brandt te Boom

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van MSGO Den Brandt te Boom Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Sint-Franciscusinstituut te BRAKEL

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Sint-Franciscusinstituut te BRAKEL Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

ONDERWIJSKWALITEIT NASTREVEN UITGAANDE VAN ISO 9001 MOGELIJK OF ONREALISTISCH?

ONDERWIJSKWALITEIT NASTREVEN UITGAANDE VAN ISO 9001 MOGELIJK OF ONREALISTISCH? ONDERWIJSKWALITEIT NASTREVEN UITGAANDE VAN ISO 9001 MOGELIJK OF ONREALISTISCH? Dag van de kwaliteitszorg 10 juni 2011 Rik Delmotte De spreker Traject doorlopen in het onderwijs: leraar elektriciteit-elektronica,

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Inspirocollege te Houthalen-Helchteren 1

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Inspirocollege te Houthalen-Helchteren 1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint- Barbaracollege te Gent

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint- Barbaracollege te Gent Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

1 Praktische gegevens

1 Praktische gegevens RICHTLIJNEN BIJ HET GEBRUIK VAN HET LESVOORBEREIDINGSFORMULIER Projectgroep 4 van NOvELLe werkt rond de Harmonisering en digitalisering van de documentenstroom in verband met stages. In het kader daarvan

Nadere informatie

Nieuw leerplan BeO 2011. Planmatig werken voor bewegingsopvoeding in de lagere school.

Nieuw leerplan BeO 2011. Planmatig werken voor bewegingsopvoeding in de lagere school. Nieuw leerplan BeO 2011 Planmatig werken voor bewegingsopvoeding in de lagere school. 1. Aandachtspunten 2. Hoe kan ik concreet plannen? 2.a. Jaarplanning en voorbeeld 2.b. Agenda en voorbeeld = Uitleg

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Koninklijk Atheneum 2 te Leuven

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Koninklijk Atheneum 2 te Leuven Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 6 kernteams

ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 6 kernteams ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN 6 kernteams Evalueren van leerlingen Vakgroepwerking Actief leren Talita kumi Taalbeleid en GOK Digitale didactiek 1. EVALUATIE EEN GENUANCEERD VERHAAL Pad: www.vicog.be

Nadere informatie

Tweede graad Duits TSO Handel- talen: 2002/010 Leerplan voor één lesuur per week met uitbreiding en verdieping voor een tweede en een derde lesuur.

Tweede graad Duits TSO Handel- talen: 2002/010 Leerplan voor één lesuur per week met uitbreiding en verdieping voor een tweede en een derde lesuur. Vademecum Duits (2016-2017) 1 Situering van het vak 1.1 Huidige situatie Duits is in Vlaanderen voor de meeste leerlingen de derde moderne taal die ze leren. De start komt vrij laat, in het tweede jaar

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde In kolom 1 vind je items waaraan je kan werken in de vakgroep wiskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën: 1 Vakgroep en vakgroepwerking 2 Leerplanrealisatie

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van De Wijnpers te Leuven

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van De Wijnpers te Leuven Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Gesubsidieerde Basisschool Jezus-Eik te Overijse.

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Gesubsidieerde Basisschool Jezus-Eik te Overijse. Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Leerlingen verfijnen hun omgang met klank en muziek

Leerlingen verfijnen hun omgang met klank en muziek Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten Muzikale opvoeding 2013-2014 Leerlingen verfijnen hun omgang met klank en muziek Onderwerpen

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Instituut Spijker te Hoogstraten

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Instituut Spijker te Hoogstraten Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

MIJN EERSTE AGENDA. kleef hier je foto. 'Mijn eerste agenda' is een schoolagenda geschikt voor de jongste leerlingen van het basisonderwijs.

MIJN EERSTE AGENDA. kleef hier je foto. 'Mijn eerste agenda' is een schoolagenda geschikt voor de jongste leerlingen van het basisonderwijs. Catalogus 2016-2017 Uitgeverij Licap Guimardstraat 1 1040 Brussel Tel. 02 507 05 05 www.licap.be Basisonderwijs Buitengewoon onderwijs agendabasis.licap.be MIJN EERSTE AGENDA 'Mijn eerste agenda' is een

Nadere informatie

Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Engels 2011-2012

Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Engels 2011-2012 Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Engels 2011-2012 Wat lezen we in de doorlichtingsverslagen? Zwart: Mechelen-Brussel Rood: Antwerpen (2 scholen in 2011-2012) Blauw: Brugge (2 scholen

Nadere informatie

Tweede graad Duits TSO Handel-talen: 2002/010 Leerplan voor één lesuur per week met uitbreiding en verdieping voor een tweede en een derde lesuur.

Tweede graad Duits TSO Handel-talen: 2002/010 Leerplan voor één lesuur per week met uitbreiding en verdieping voor een tweede en een derde lesuur. Vademecum Duits (2014-2015) 1 Situering van het vak 1.1 Huidige situatie Duits is in Vlaanderen voor de meeste leerlingen de derde moderne taal die ze leren. De start komt vrij laat, in het tweede jaar

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (*)

Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (*) Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (*) In kolom 1 vind je verschillende items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep. Ze zijn ingedeeld in 9 categorieën. Duid in kolom 2 aan

Nadere informatie

Organisatiehulp derde graad. 1 juni 2012

Organisatiehulp derde graad. 1 juni 2012 Organisatiehulp derde graad 1 juni 2012 1 Agenda Stand van zaken OH -vragen van scholen en leraren Servicedocument Geïntegreerd werken Evalueren Reflecteren Stage Info per competentie Stand van zaken:

Nadere informatie

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)? Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING : ECONOMIE Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept

Nadere informatie

Hier vind je veel informatie die we na de implementatie van het nieuwe leerplan al ter beschikking stelden. Het bevat o.a.:

Hier vind je veel informatie die we na de implementatie van het nieuwe leerplan al ter beschikking stelden. Het bevat o.a.: Vernieuwde website 1 Ondersteuning lesmateriaal Hier zijn er vier mogelijkheden. Technische activiteiten 1ste graad Hier vind je veel informatie die we na de implementatie van het nieuwe leerplan al ter

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Theresiacollege te Kappelle-op-den-Bos

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Theresiacollege te Kappelle-op-den-Bos Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Catalogus UITGEVERIJ LICAP CVBA. basisonderwijs buitengewoon onderwijs. Guimardstraat 1 1040 Brussel www.licap.be

Catalogus UITGEVERIJ LICAP CVBA. basisonderwijs buitengewoon onderwijs. Guimardstraat 1 1040 Brussel www.licap.be Catalogus 2014 2015 basisonderwijs buitengewoon onderwijs Guimardstraat 1 1040 Brussel www.licap.be UITGEVERIJ LICAP CVBA Basis onderwijs Schoolagenda's 'Mijn eerste agenda' is een schoolagenda geschikt

Nadere informatie

Mededelingen Techniek

Mededelingen Techniek Mededelingen Techniek Aan de leraars Techniek 1 Mededelingen vanuit het vakgebied 1.1 Blik uit inspectieverslagen Gedurende verschillende maanden zal ik in elk maanbericht sterke of verbeterpunten uitschrijven,

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Bovenbouw Sint-Michiel te LEOPOLDSBURG

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Bovenbouw Sint-Michiel te LEOPOLDSBURG Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum wiskunde (2008) 1 Situering van het vak In onze huidige lessen wordt wiskunde aangeboden

Nadere informatie

Bijlage: Mogelijke evaluatiecriteria voor leraren secundair onderwijs

Bijlage: Mogelijke evaluatiecriteria voor leraren secundair onderwijs 1 Bijlage: Mogelijke evaluatiecriteria voor leraren secundair onderwijs Met voorliggend document willen we alle aspecten van de functie van leraar in de evaluatie betrekken. Met deze brede evaluatie willen

Nadere informatie

WAAROM ETEN WE WAT WE ETEN? EINDTERMEN EN LEERPLANNEN

WAAROM ETEN WE WAT WE ETEN? EINDTERMEN EN LEERPLANNEN WAAROM ETEN WE WAT WE ETEN? EINDTERMEN EN LEERPLANNEN Vakgebonden eindtermen A Vrij gesubsidieerd onderwijs VVKSO Leerplan 3 e graad secundair onderwijs AV Nederlands ASO/TSO/KSO LICAP- Brussel D/2006/0279/008

Nadere informatie

Het flexibele informaticapakket

Het flexibele informaticapakket MS6727/1/2 Het flexibele informaticapakket 4 GEACTUALISEERDE LEERWERKBOEKEN www.uitgeverijaverbode.be/stem www.uitgeverijaverbode.be/desktopper ( ( evolueert Desktopper Windows 10/Office 2016 is een informaticapakket

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Theresiacollege Autonome Eerste Graad te Kappelle-op-den-Bos

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Theresiacollege Autonome Eerste Graad te Kappelle-op-den-Bos Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Onderwijsinspectie Vlaanderen

Onderwijsinspectie Vlaanderen 1. Doel practica in ASO, KSO en TSO Onderwijsinspectie Vlaanderen Hoe is het in de praktijk gesteld met het uitvoeren van leerlingenproeven? Het empirisch karakter van het vak tot uiting brengen Leerlingen

Nadere informatie

DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE

DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE Geachte directeur Beste collega DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE SECUNDAIR ONDERWIJS MEDEDELINGEN Met deze mededelingen willen we al even vooruitblikken op de agenda van volgend

Nadere informatie

KIJKWIJZER DOORLICHTING HUMANE WETENSCHAPPEN

KIJKWIJZER DOORLICHTING HUMANE WETENSCHAPPEN Katholiek Onderwijs Vlaanderen Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs KIJKWIJZER DOORLICHTING HUMANE WETENSCHAPPEN 1. ONDERWIJSAANBOD - LEERPLANREALISATIE + -? OPMERKINGEN Leerplandoelstellingen

Nadere informatie

1 Voorstelling nieuw leerplan Nederlands 3de graad Se-n-Se

1 Voorstelling nieuw leerplan Nederlands 3de graad Se-n-Se Beste directeur Beste collega MEDEDELINGEN NEDERLANDS SECUNDAIR ONDERWIJS 27 mei 2016 Met deze mededelingen sluiten we de reeks activiteiten van dit schooljaar af. Toch willen we hier al vooruitblikken

Nadere informatie