Door Klaas Ybema en Harm Zijlstra WORKUM / HEERENVEEN, 21 februari 2009

Transcriptie

1 Door Klaas Ybema en Harm Zijlstra WORKUM / HEERENVEEN, 21 februari 2009 Met opnieuw een hoog jaargemiddelde, bestaat nu de top-18 van warmste jaren in De Bilt (vanaf 1901) uit jaren na Alleen 1991, 1993 en 1996 ontbreken in deze indrukwekkende lijst. In 2008 lag het zwaartepunt van de warmte in de eerste helft van het jaar, met name januari, februari en mei was ook opvallend zonnig. In het noordwesten van het land scheen de zon meer dan 2000 uren, ook daar is dat zeldzaam. Ook qua neerslag werd de trend van de laatste decennia gevolgd: vaak te nat. Tot ongenoegen van velen, was dat vooral ook het geval in de hoog juli-augustus. Temperatuur De gemiddelde etmaaltemperatuur in De Bilt was 10.6 C tegen normaal 9.8. Zie ook tabel 2 en figuur 1 en 2. Tabel 1. Warmste kalenderjaren (De Bilt; 1901-nu) 2007, , 1999, , , , 1998, , 1997, 2003, Het kalenderjaar in De Bilt haalde een gedeelde 9 e plaats, zie tabel 1. In het noorden was de afwijking nog wat groter: Eelde 10.1 (+1.1), de 5 e plaats sinds Het gemiddeld maximum van De Bilt was 14.6 C tegen normaal Landelijk liep dit uiteen van 13.1 C te Hoorn-Terschelling tot 14.9 te Arcen. Van de VWK stations berekende Neede (ST) het hoogste jaargemiddelde met Het gemiddeld minimum bedroeg in De Bilt 6.4 C, normaal 5.7 C Landelijk varieerde dit cijfer van 5.3 C te Eerbeek tot 8.7 te Vlissingen. Tabel 2. Temperatuur (De Bilt) jaar (normaal) gem. Temperatuur max max max min. < min <= min <= max < Tabel 3. Temperatuur (extremen) > maximum (maand) < minimum (maand) 15.2 (02) Boyl / Twente-vv (12) Eerbeek 28.5 (05) Hoek van Holland -7.0 (03) Twente-vv 34.3 (07) Eelde 1.4 (06) Twente-vv 27.3 (09) Maastricht-vv -7.2 (11) Deelen De Bilt had 55 etmalen met vorst, tegen normaal 59. De beste maanden qua vorstdagen waren april en december met een landgemiddelde van respectievelijk 6.3 (+1.9) en 15.0 (+4.2). De verdeling over het land is te zien in figuur 3. De Bilt noteerde 6 dagen met matige vorst, tegen 12 normaal. December was de beste maand een landgemiddelde van 3.1. Ook het aantal ijsdagen (De Bilt 3, tegen 9 normaal) was bescheiden, zie figuur 4. Eerbeek had met de laagste temperatuur van het jaar, zie ook tabel 3. Vlissingen kwam niet lager dan -3.8 C. Het aantal twintigers was aan de hoge kant, zie figuur 5. De beste maanden met 20+ etmalen waren mei met een landgemiddelde van 17.5 (+9.5) en augustus met 22.4 (+2.0). Door het ontbreken van langere perioden met stabiel s weer, was het aantal dagen van 25 graden of hoger vrijwel normaal (figuur 6).

2 Fig. 1 Gemiddelde temperatuur Gemiddeld 10.4 Normaal 9.6 Vlissingen 11.2 Winsum 9.8 Fig. 2 Afwijking temperatuur Gemiddeld +0.8 Lauwersoog +1.2 Volkel / Woensdrecht +0.5 Fig. 3 Aantal vorstdagen Gemiddeld 49 Normaal 56 Volkel 70 Vlissingen 16 Fig. 4 Aantal ijsdagen Gemiddeld 2 Normaal 10 Lelystad 5 Plaatselijk zuidwesten 0 Fig. 5 Aantal dagen 20 graden Gemiddeld 86 Normaal 69 Arcen 111 Hoorn-Terschelling 52 Fig. 6 Aantal dagen 25 graden Gemiddeld 21 Normaal 20 Twente-vv 33 Hoorn-Terschelling 4 Het aantal tropische dagen lag landelijk onder normaal. In het Nieuw- Beerta kwam het tot 5 dagen. Het landgemiddelde was slechts 1.5 (- 1.5); deze eeuw alleen lager in 2007 (1.2). Vlieland was qua maximum het koelst met een hoogste van De laatste tropische dag was daar op 13 augustus 1997 (30.5). Luchtdruk De luchtdruk in De Bilt was gemiddeld hpa (-0.9). Dit liep landelijk uiteen van (-1.2) op Vlieland en Terschelling tot (-0.8) te Maastricht-vv. De uiterste uurwaarden in De Bilt waren (10 maart) en (16 februari). Wind De landgemiddelde windsnelheid bedroeg 4.6 m/s (-0.1). De uitersten waren Arcen met 3.1 m/s en Vlieland met 8.3 m/s. De gemiddelde luchtverplaatsing bedroeg 2.1 m/s uit het zuidwesten, normaal 1.4 m/s uit dezelfde richting.

3 Fig. 7 Uren zon Gemiddeld 1774 Normaal 1537 Hoorn-Terschelling 2018 Arcen 1608 Fig. 8 Afwijking zon Gemiddeld +237 De Kooy +360 Arcen +159 Fig. 9 Dagen onweer Gemiddeld 31 Normaal 25 Schiphol, Groot-Ammers 39 Roodeschool 16 Tabel 4. Zonneschijn De Bilt aantal uren / zonloze dagen 249 (+75) 24 (-12) 561 (+85) 3 (-9) 578 (+3) 4 (-1) 334 (+37) 17 (-1) jaar 1735 (+213) 46 (-24) Tabel 5. Zonneschijn (extremen) > aantal uren 310 Vlissingen 690 Hoorn-Terschelling 702 De Kooy 372 Wilhelminadorp < aantal uren 178 Nieuw-Beerta 524 Maastricht-vv 534 Arcen 295 Eelde Zonneschijn en straling De Bilt berekende 1623 uren zon, 213 uren meer dan normaal en een 13 e plaats sinds Landelijk scheen de zon 1774 uur, zie figuur 7. De beste maanden waren mei met een landelijk gemiddelde van 273 uren (+65), en december met 83 (+41). In december boekte Hoorn-Terschelling een landelijk record met 98 zonuren. Over het kalenderjaar was dit ook de zonnigste meetplaats met 2018 uur. De Kooy deed daar met 2007 uur nauwelijks voor onder. Het was daar na 1959, 1995 en 2003 het 4 e zonnigste jaar. De globale straling bedroeg in De Bilt kj/cm 2 (normaal 349.5). Landelijk liep dit uiteen van te Deelen tot kj/cm 2 te De Kooy. Onweer Het aantal dagen met onweer in De Bilt bedroeg 37, tegen normaal 29. Landelijke koplopers waren Schiphol en Groot-Ammers met 39 onweersdagen. Het gemiddelde aantal per station bedroeg 31, tegen 25 normaal. Zie verder figuur 9. Ook het aantal dagen met ergens in Nederland onweer lag boven normaal. Er werden in totaal 122 genoteerd, tegen 106 normaal. Dit was het hoogste aantal sinds 2005 (135). Tabel 6. Onweer (extremen) > aantal dagen 6 Schiphol / Zaandam 12 Eerbeek 22 Eindhoven 10 Groot-Ammers Tabel 7. Dagen onweer Nederland 16 (+1) 35 (+9) 51 (+11) 24 (-2) Neerslag Alle vier seizoenen waren te nat, de het meest, zie tabel 11/12. Maart (117 mm, +53) en juli (118, +48) waren de natste maanden. Het droogst waren april (36, -9) en mei (37, -21). Relatief droogste maand was december met 44 mm, een tekort van 34. De maandsommen per plaats liepen uiteen van 6 mm te Vlieland in mei tot 272 te Nes-Ameland in augustus. Daar viel in de in 50 dagen (7 juli 25 augustus) 387 mm. Deze plaats had met 1162 mm ook de hoogste jaarsom (plaatselijk record). Tabel 8. Relatief natst / droogst Nes-Ameland Frl +331 De Cocksdorp NH +308 Oost-Vlieland Frl +281 Eerbeek Gel -74 Zwolle Ov -75 Almen Gel -92

4 Tabel 9. Natste en droogste plaatsen Nes-Ameland Frl 1162 De Cocksdorp NH 1109 Valkenburg ZH 1088 Vaals L 1080 Heiloo NH 1076 Oost-Vlieland Frl 1070 Dokkum Frl 1065 Castricum NH 1062 Ezumazijl Frl 1060 West-Terschelling Frl 1050 Leeuwarden Frl 1046 Hollum-Ameland Frl 1045 Duiven Gel 729 Lochem Gel 724 Gendringen Gel 723 Weert L 720 Roermond L 719 Oss NBr 717 Echt L 706 Denekamp Ov 705 Steenwijksmoer Dr 702 Deurne NBr 696 IJsselstein L 691 Almen Gel 674 De neerslagduur in De Bilt was 697 uren, normaal 624. Landelijk liep dit uiteen van 504 uren in Arcen (L) tot 709 in Berkhout (NH). Tabel 10. Districtsgemiddelden Waddeneilanden Fryslân-vasteland Groningen Drente Overijssel Veluwe Oost-Gelderland Betuwe Utrecht Flevoland + IJsselmeer Noord-Holland (excl. Texel) Zuid-Holland Zeeland Westelijk Noord-Brabant Oostelijk Noord-Brabant Limburg-laag Limburg-hoog Nederland Fig. 10 Neerslag Gemiddeld 882 Normaal 797 Nes-Ameland 1162 Almen 674 Tabel 11. Neerslag jaar (normaal) Diversen Het aantal dagen met ergens in Nederland sneeuw was 40 tegen normaal 69. Het stationsgemiddelde was 19, normaal 24. Het benaderd weercijfer van De Bilt was vrijwel normaal met 6.0 (+0.1). Dit geldt ook voor het weerkwaliteitscijfer: 54.3 (+3.2) en de gemiddelde vochtigheid: 81% (-1). landgemiddelde afwijking neerslagduur (De Bilt) afwijking Tabel 12. Neerslag (extremen) > seizoensom < seizoensom > etmaalsom (maand) 279 Woold 131 Noordgouwe 41 (12) Zweelo 281 Vaals 117 Lemmer-Buma 46 (05) Zevenbergen 436 Nes-Ameland 175 Denekamp 77 (07) Nuland 451 De Cocksdorp 137 Sevenum 90 (10) De Kooy-AWS

5 JAAR 2008 Temperatuur max min Neerslag dagen Aantal dagen met Bedekking Weercijfer max gem min > max < max > min < min ijsd. < 0-10 Tot. > etm mi ha on nv sn sd > sn gem zl zo gem 1 9 De Bilt Boyl BTR ½ 5.5 Laaksum BTR Leeuwarden-Z Str Lemmer STR Schettens VTR Workum STr Groningen-Beijum StR Roodeschool VTR Ten Post STR Winsum VTR Assen-N STR Oosterhesselen STR IJsselmuiden STR Nijverdal STR Borculo STR Dichteren BTR Eerbeek BTR Groesbeek STR t Harde STR Hattemerbroek STR Malden STR ½ Neede STr Ruurlo STR Woudenberg STr Zaandam STR Groot-Ammers BTR Hoogvliet STR Hendrik-Ido-Ambacht StR Nieuwerkerk a/d IJssel STR Rozenburg STR Berkel-Enschot STR Fijnaart STR Overloon BTR Prinsenbeek STR Zevenbergen STr Montfort STR Meteorologisch jaar: Winsum VTR V Sint Maarten STR