Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
|
|
- Saskia ter Linde
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Tessa Proost Opleiding: professionele bacheloropleiding leraar lager onderwijs Instelling: Odisee, campus Waas Opleidingsonderdeel: Communicatieve vaardigheden 5 Academiejaar Begeleider: Elke Van Nieuwenhuyze
2 Inhoud Inleiding...3 Probleemstelling...4 Aanpak...5 Voorbereiding... 5 Omstandigheden... 5 Leerkracht... 6 Leerlingen... 6 Resultaten...8 Binnen de school... 8 Buiten de school Bibliografie...11 Bijlagen / 20
3 Inleiding Schrijven, schrijven en nog eens schrijven... Het is niet weg te denken in de lagere school tegenwoordig. In bijna elke les staat het vasthouden van de pen centraal. Wanneer moeten ze deze eens niet gebruiken en hoe vaak komt het zelfs voor dat ze uit losse pols een tekst moeten schrijven bij andere vakken of gewoon bij Nederlands? Tel hierbij de veranderde digitale media en je krijgt een echte cocktail van vaardigheden en kennis. Het onderwijs vraagt met andere woorden steeds meer van de leerlingen. Ze verwachten enerzijds dat een tekst naar vorm en inhoud perfect op papier gezet wordt, maar dat er ook aandacht gaat naar het visuele aspect. De Nederlandse Taalunie startte een project op over schrijfvaardigheid en doet hierbij een beroep op de samenwerking van alle leerkrachten in spe. Ze vragen ons om het schrijfleven van leerlingen in kaart te brengen en de ondersteuning nader te bekijken. 3 / 20
4 Probleemstelling Een artikel van Bea Pompert en Rienkje van der Eijnden (2013) geeft mee dat slechts 32 procent van de basisscholen door de inspectie voor schrijfdidactiek goedgekeurd zijn. 1 We moeten meer opteren voor een procesgerichte aanpak. Mariëtte Hoogeveen (2013) voegt hieraan toe: Veel studies in binnen- en buitenland tonen aan dat de ontwikkeling van schrijfvaardigheid meer ondersteuning vraagt dan doorgaans in het taalonderwijs geboden wordt. 2 Dit alles verontrust mij als beginnende leerkracht. Het leerplan somt de vaardigheden op die een kind allemaal moet verwerven: communicatieve, schrijfstrategische, schrijftechnische, taal- en spellingsvaardigheden. Het biedt een kader aan, maar het is aan ons om het te vertalen naar concrete lessen. Leerkrachten van mijn voorbije stagescholen beamen dat het gebruiken van de beste manieren, didactieken en interventies om leerlingen te leren schrijven een echte zoektocht is. Schrijven verandert ook voortdurend, zodat je nooit mag stoppen met andere richtingen op te zoeken. Door aan dit project van de Nederlandse Taalunie mee te werken, neem ik als het ware mijn grote verrekijker klaar om in te zoomen op de beste aanpak. Er zijn twee onderzoeksvragen die je moet stellen: - Wat schrijven leerlingen zoal tegenwoordig? - In hoeverre ondersteunt de school de leerlingen in het leren schrijven van teksten? Deze twee vragen moet je voortdurend voor ogen houden bij dit onderzoek van de Nederlandse Taalunie. Ik voel me vereerd hieraan te kunnen deelnemen. Niettemin is het nog een lange weg die we moeten afleggen. Een leerkracht moet zichzelf en zijn methodes voortdurend in vraag stellen. We treden op als professoren en in een vakgebied zoals schrijven is dit noodzakelijk. Ik las: Elk kind kan een auteur worden! Dit klopt volgens mij, maar het is aan de leerkracht om hem een volgeladen rugzak aan te bieden. Hoe doen leerkrachten dit momenteel en is dit een goede methode? Ik hoop dat mijn bevindingen en die van mijn medestudenten een basis vormen voor verder onderzoek. 1 Pompert, B. & Van der Eijnden, R. (2013). Echt schrijven op Octant. Jeugd in School en Wereld, jaargang 97 (nummer 9), p Hoogeveen, M. (2013). Leren schrijven met peer response en instructie in genrekennis. In: Tijdschrift Taal, Jrg. 4 nr. 6, p / 20
5 Aanpak Voorbereiding Om de praktijk te bekijken van de steeds veranderende schrijfdidactiek probeerde ik in opdracht van dit onderzoek een antwoord te vinden op de onderzoeksvragen. Een interview met zowel de leerlingen als de leerkracht was ons opgelegd en gaf ook het beste weer wat onderzocht moest worden. Om zo n interview op touw te zetten, moet je bepaalde stappen ondernemen. Als eerste nam ik contact op met mijn stageschool (een Oost-Vlaamse basisschool) met de vraag of ze aan dit project wilden meewerken. Ik besprak met de directie welke klas en leerlingen aangewezen waren en keek wanneer het interview voor hen het beste uitkwam. De juf en vijf leerlingen van het zesde leerjaar mochten in de namiddag van 5 december bevraagd worden. Nog voor deze datum stelde ik een planning voorop. Ten eerste keek ik naar de beschrijving van het onderzoek. Zo zag ik de verwachtingen en hoe ik het best mijn steentje kon bijdragen voor de Nederlandse Taalunie. Vervolgens verdiepte ik me in verscheidene bronnen: leerplan, tijdschriftartikelen, enzovoort. Dit is een belangrijke sleutel om je vragen zo goed mogelijk af te stemmen op de schrijfdidactiek van vandaag de dag en je interview hieraan aan te passen. Ten slotte nam ik er de vooropgestelde vragen van het onderzoek bij. Ik bekeek ze kritisch en maakte ze mij eigen. Ik deed dit op basis van voorkennis, nieuw verkregen inzichten uit mijn bronnen, bevragingen, enzovoort. Deze vragen vormen de kern van mijn minionderzoek. Ik haalde inspiratie uit mijn extra bronnen in die zin dat ik doorvraag naar de stappen die de leerkracht zet in haar lessen. Volgt zij al de nieuwe methodes die voortgevloeid zijn uit studies of houdt ze zich nog vast aan de oude methodes? Omstandigheden In de namiddag van 5 december gingen de gesprekken door in de Heilige Hartschool. De klas had in de voormiddag deelgenomen aan een groot Sinterklaasfeest. Na de middag was het eerst tandemlezen. In deze periode interviewde ik de leerkracht. Zij koos een vijftal leerlingen uit haar gevarieerde klasgroep en stuurde ze in de volgende les één voor één naar mij. Ik zat in een hoek achteraan in de klas afgezonderd van de andere leerlingen. De gesprekken werden schriftelijk opgenomen. 5 / 20
6 Leerkracht Ik startte met het onderzoek te kaderen voor de leerkracht van het zesde leerjaar. Het doel was om te zien welke ondersteuning de leerlingen krijgen in het schrijven van teksten. Door haar eerst te interviewen, kon ik met een bredere kijk de vijf leerlingen vragen stellen. Duiding van de taak 1) Hebben de leerlingen deze week moeten schrijven bij taal en/of andere vakken? 2) Wat was de opdracht? 3) Wat was het doel? Relatie met vorige taken 4) Was er iets nieuws met vorige taken? Fasering van de les/taak 5 Welke fases overlopen de leerlingen? 6) Welke oefeningen gingen aan de opdracht vooraf? Feedback 7) Welke ondersteuning kregen de leerlingen of specifieke leerlingen? 8) Welke feedback krijgt de leerling? o Op vorm, inhoud of taalgebruik? o Gebruik je hulpmiddelen? Evaluatie door de leerkracht 9) Wat waren sterke punten? Zou je volgende keer iets anders doen? Beoordeling van het resultaat 10) Wie beoordeelde het resultaat? Welke hulpmiddelen gebruik je? 11) Hoe wordt de leerling beoordeeld? Leerlingen De gegevens verzamelde ik via een individuele bevraging. Ik stelde me eerst kort voor aan de leerlingen zodat ze zich op hun gemak voelden en in alle vrijheid antwoorden op mijn vragen konden geven. Ik wist dat ze die voormiddag een Sinterklaasfeest hadden, dus vroeg ik wat er allemaal gebeurd was. Dit was voor mij een manier om het ijs te breken. Ik heb vier jongens uit het zesde leerjaar ondervraagd: J, I, M en S. Daarnaast interviewde ik nog één meisje: J. 6 / 20
7 Het schrijfleven van leerlingen 1) Kun je me vertellen wat je gisteren allemaal hebt geschreven... Na schooltijd? Op school? 2) Zijn er ook dagen dat je thuis veel meer schrijft? Wat schrijf je dan? Moeilijkheden binnen schrijven 3) Wat vind je nu het moeilijkste om te schrijven? Waar of van wie krijg je steun om dat te leren? Hoe leer je het jezelf aan? (andere teksten bekijken, teksten van internet nadoen etc.) Schrijven binnen verschillende leergebieden 4) Wat heb je deze week allemaal bij taal of bij Nederlands aan grotere teksten geschreven? Hoeveel tijd heb je daaraan besteed? Wat was de laatste grotere tekst die je schreef bij taal of Nederlands? interessant of waar leerde je veel uit? leerkracht, beschrijving opdracht,...) Had je graag nog meer hulp gehad? Op welke manier? 5) Wat heb je de laatste week allemaal bij andere vakken aan grotere teksten geschreven? Hoeveel tijd heb je daaraan besteed? Wat was de laatste grotere tekst die je schreef bij andere vakken? interessant of waar leerde je veel uit? leerkracht, beschrijving opdracht,...) Had je graag nog meer hulp gehad? Op welke manier? 6) Wat zou je bij Nederlands / taal willen leren als het om schrijven van teksten gaat? 7 / 20
8 Resultaten Binnen de school Algemeen Als je de leerlingen vraagt wat ze een hele week genoteerd hebben in een samenhangend geheel van zinnen, kunnen ze het niet meer opsommen. Ik vertelde aan de leerlingen hun laatste opdracht en dan kwamen ze met veel informatie af. Ze hadden dus wel een zet nodig. Ik denk dat ze door de overrompeling van een hele week werk uit het oog verliezen wat ze allemaal gedaan hebben of doen. Het zesde leerjaar had die week korte schrijfopdrachten gezien. Ik zoomde vooral in op de laatste twee grote teksten. In een taalles ging dit over een mening schrijven of je het goed of fout vindt dat mensen een pand kraken. In een weroles schreven ze hoe je het best omgaat met druk. De rode draad en het doel in beide lessen was het verkondingen van je eigen mening. Iedereen vond het verwoorden van je standpunt gemakkelijk. Je weet hoe je daarover denkt en kan het dan ook gemakkelijk op papier zetten. Over het gehele interview ondervond ik bij de kinderen lange stiltes na elke vraag. Toen ik bij een jongen op het einde vroeg hoe hij het gesprek vond, zei hij: Niet gemakkelijk. Ik denk er niet zo vaak over na Kan ik hieruit afleiden dat de leerlingen niet doelgericht en bewust ingezet worden in de schrijflessen? Of zien de kinderen deze lessen als te vanzelfsprekend? Nadien bekeken had ik hier graag over doorgevraagd. Steun tijdens het schrijven De juf overloopt volgens de leerlingen in het begin de opgave met hen, maar daarna moeten ze meteen aan de slag. De leerkracht voegt hieraan toe dat ze vaak met hen in interactie gaat en een klasgesprek opstart over het onderwerp. Niettemin wijst ze mij erop dat bij een echte les stellen de leerlingen veel meer stappen aangeboden krijgen zoals een brainstorm, aandachtspunten overlopen, enzovoort. De klasgroep zegt dat de juf rondloopt en je haar op elk moment kan aanspreken. Je moet gewoon je vinger opsteken en ze komt naar je toe. Samenwerken met twee vonden ze een heel interessant gegeven. Ze moeten immers hun mening samenleggen en naar elkaar luisteren. Je bent dubbel zo slim! riep iemand uit. Ze vinden bovendien dat je op deze manier een extra controlemiddel hebt. Hij of zij zal je wijzen op schrijffouten of een andere zinsbouw vertellen. Het is een afwegen van wat het beste staat op papier en daar samen in overleg mee gaan. Voor één iemand was het wel een lastige situatie. Hoewel de meerderheid het als extra steun en hulpmiddel zag, vond zij het moeilijk te werken met verschillende meningen. Volgens haar is elke mening persoonlijk en dus onmogelijk om samen neer te schrijven. 8 / 20
9 Als steun bij het effectief schrijven van teksten kwamen ook deze antwoorden uit de bus: bekijken van prenten, raadplegen van een woordenboek, vragen aan de juf en vergelijken met andere teksten. De meesten vonden dit allemaal ruim voldoende van hulp en zeiden niets om het nog te verbeteren. Uit het schrijven van hun teksten leerden ze weinig tot niets. Hoewel de meerderheid aangaf dat de klas hen alles aanleert, waren er toch een paar die uit zichzelf strategieën hadden verworven. Eén iemand zei dat ze haar zinnen eerst zo lang en zo breed mogelijk schreef. Daarna schrapte ze dan de overbodigheden. Iemand anders schreef zijn fouten allemaal op in een schrift om later naast zich te leggen. Opzoeken op de computer werd ten slotte ook aangehaald. Toekomst Op de vraag Wat zou je bij Nederlands / taal willen leren als het om schrijven van teksten gaat? waren de antwoorden heel uiteenlopend. De ene wou de werkwoorden beter leren vervoegen omdat hij er nog steeds moeite bij ondervond. De andere vond in tegenstelling tot de inleiding en het slot het midden van een tekst moeilijk op te stellen. Nog iemand anders zag een les rond plaats tussen de alinea s wel handig. Afkortingen wil ik ook nog leren, zei een andere leerling. Eén persoon vond geen enkel onderwerp nog leerrijk, aangezien hij de leerstof goed onder de knie had. Evaluatie De kinderen krijgen in hun ogen genoeg tijd om schrijfopdrachten te verwezenlijken. Allemaal waren ze op tijd klaar - sommigen wel maar op het nippertje. Hoewel ze dus geen tijd meer hadden om zichzelf te verbeteren, had niemand hier een probleem mee. Bij deze lessen kregen ze op het einde feedback van medeleerlingen over hun eindresultaat. De kinderen zien het als een echte leerkans. Eén iemand gaf wel aan dat ze vaak hetzelfde aankaarten, hoewel ze hier zo hard haar best voor doet. Dit werkt soms ontmoedigend. Tussentijdse feedback krijgen ze niet aangeboden. De leerkracht kijkt tevreden terug naar haar lessen. Er zaten niet bepaald nieuwigheden in, maar ze zou het niet anders aanpakken. Bij een toets verbeter ik zelf en krijgen de leerlingen feedback aan de hand van codes. Ze gebruikt volgende afkortingen: ZB voor zinsbouw, SP voor spelling, H voor hoofdletters, L voor leestekens en WK voor woordkeuze. Als er een plus aan toegevoegd wordt, scoren ze goed op dit vlak. Wanneer de leerlingen een minteken naast de afkorting zien verschijnen, moeten ze zichzelf verbeteren. Bij de schrijftaken van deze week ging het volgens de juf niet zozeer om de schrijfwijze. Ze keek vooral naar de inhoud en of er niet van het onderwerp werd afgeweken. 9 / 20
10 Toen ik achteraf de handleidingen van de juf bekeek van de genoemde lessen, zag ik weinig afwijking van de methodes die daarin stonden. Er zat weinig vernieuwing in, waardoor elke les gelijkaardig leek. Uit haar antwoorden bleek dat ze dit effectief vindt. Buiten de school De leerlingen vernoemden huiswerk als de reden waarom ze na schooltijd toch bleven schrijven: oefeningen maken, lessen leren, enzovoort. Hoewel een paar verjaardagskaarten, brieven of lijstjes aanhaalden als extra schrijfwerk thuis, dacht niemand na over het digitaal medium. Dit vond ik opmerkelijk in de tijd van nu. Beschouwen ze sms en of Facebook niet als echt schrijven? Velen zien hun naasten als belangrijke bron bij het leren schrijven van teksten. In de eerste plaats moedigen zij de leerlingen het best aan. Anderzijds bieden ze hen in hun opzicht de meeste steun aan bij het moeilijkste onderdeel. Dit is voor de meerderheid de correcte spelling hanteren. Daarnaast helpen juffen en logopedisten hen ook een stap vooruit te zetten. 10 / 20
11 Bibliografie Van Lanen, B. & Van der Donk, C. (2009). Praktijkonderzoek in de school, Coutinho, Bussum. VVKBaO (2000). Nederlands. Schrijven. Deelleerplan, CRKLKO, Brussel. Hoogeveen, M. (2013). Leren schrijven met peer response en instructie in genrekennis. In: Tijdschrift Taal, Jrg. 4 nr. 6, p Pompert, B. & Van der Eijnden, R. (2013). Echt schrijven op Octant. Jeugd in School en Wereld, jaargang 97 (nummer 9), p Van Norden, S. (2012). Schrijven over beroemde personen. Jeugd in School en Wereld, jaargang 97 (nummer 2), p / 20
12 Bijlagen Vragenlijst leerling: J. 1) Kun je me vertellen wat je gisteren allemaal hebt geschreven... Na schooltijd? Cijfers: we hadden huiswerk voor rekenen. Op school? Van alles een beetje 2) Zijn er ook dagen dat je thuis veel meer schrijft? Ja. Wat schrijf je dan? Niet echt veel buiten het huiswerk. Het is ook moeilijk te onthouden. 3) Wat vind je nu het moeilijkste om te schrijven? De spelling: of het al dan niet juist geschreven is. Soms moet ik het opzoeken. Waar of van wie krijg je steun om dat te leren? Ik heb op school een maatregelcontract waardoor ik soms naar de logopediste moet om de schrijfwijzen te oefenen. Zij helpt me bijvoorbeeld met de katten- en apenafspraak. Hoe leer je het jezelf aan? (andere teksten bekijken, teksten van internet nadoen etc.) Ik schrijf eerst zinnen voluit en kijk dan hoe ik die kan inkorten. Ik schrap. 4) Wat heb je deze week allemaal bij taal of bij Nederlands aan grotere teksten geschreven? Woorden met c of k, maar voor de rest weet ik het niet meer juist. Wat was de laatste grotere tekst die je schreef bij taal of Nederlands? (Ik vermeldde de les om verder te kunnen onderzoeken, namelijk mening schrijven pand ) Hoeveel tijd heb je daaraan besteed? Genoeg interessant of waar leerde je veel uit? Het was moeilijk omdat er het antwoord van bepaalde vragen moest inzitten. Het was gemakkelijk omdat ik een sterke mening had. Ik leerde vooral het doel van het schrijven. leerkracht, beschrijven opdracht,...) Ik mocht het voorgaand verhaal bij me leggen. De leerkracht liep rond. We mochten niet samenwerken met elkaar. In het begin vertelde de juf in eigen woorden wat we moesten doen. Had je graag nog meer hulp gehad? Hoe? Nee. 5) Wat heb je de laatste week allemaal bij andere vakken aan grotere teksten geschreven? 12 / 20
13 Hoeveel tijd heb je daaraan besteed? Ik was maar op het nippertje klaar. Wat was de laatste grotere tekst die je schreef bij andere vakken? (Ik vermeldde de les om verder te kunnen onderzoeken, namelijk schrijven over hoe je met druk omgaat.) interessant of waar leerde je veel uit? Het was moeilijk om op verschillende manieren te zoeken om met druk om te gaan. We mochten per 2 werken. Dat is leuk, want je kan elkaar aanvullen. Je leert daar veel uit. leerkracht, beschrijving opdracht,...) De juf vertelde de opdracht. Ze loopt ook rond. Na het schrijven luisterden we naar elkaar. Ik vind dit goed, maar soms blijven ze dezelfde werkpunten zeggen. Ik vind dit lastig omdat ik er zo hard mijn best voor doe. We mochten samenwerken. Had je graag nog meer hulp gehad? Hoe? Nee. 6) Wat zou je bij Nederlands / taal willen leren als het om schrijven van teksten gaat? Afkortingen, andere woorden leren kort te schrijven, maar toch met een boodschap in. Vragenlijst leerling: J. 1) Kun je me vertellen wat je gisteren allemaal hebt geschreven... Na schooltijd? Huiswerk Op school? Lessen 2) Zijn er ook dagen dat je thuis veel meer schrijft? Ja, als ik meer huiswerk heb. Wat schrijf je dan? Meer oefeningen, lessen, enz. Soms maken we ook een boodschappenlijstje thuis. 3) Wat vind je nu het moeilijkste om te schrijven? De schrijfwijze. Waar of van wie krijg je steun om dat te leren? Van de juffrouw en mijn ouders. Hoe leer je het jezelf aan? (andere teksten bekijken, teksten van internet nadoen etc.) Ik leer uit fouten. Als ik bijvoorbeeld iets vergeten ben op school dat ik nodig heb om te schrijven, zorg ik ervoor dat ik mezelf aanleer een check te doen voor we naar huis gaan. Ik schijf mijn fouten ook op in een boekje. 13 / 20
14 4) Wat heb je deze week allemaal bij taal of bij Nederlands aan grotere teksten geschreven? Wat was de laatste grotere tekst die je schreef bij taal of Nederlands? (Ik vermeldde de les om verder te kunnen onderzoeken, namelijk mening schrijven pand ) Hoeveel tijd heb je daaraan besteed? 5 min interessant of waar leerde je veel uit? Het was helemaal niet zo moeilijk omdat je de tekst kon gebruiken als hulp. Ik leerde dat Doel in Beveren ligt. We kregen feedback van elkaar. Dit vind ik heel leuk. Je leert zo bij. leerkracht, beschrijving opdracht,...) Er was geen steun. De juf zei kort wat me moesten doen. We mochten wel ons boek gebruiken. Had je graag nog meer hulp gehad? Hoe? Ja, maar ik zou niet goed weten hoe. 5) Wat heb je de laatste week allemaal bij andere vakken aan grotere teksten geschreven? Wat was de laatste grotere tekst die je schreef bij andere vakken? (Ik vermeldde de les om verder te kunnen onderzoeken, namelijk schrijven over hoe je met druk omgaat.) Hoeveel tijd heb je daaraan besteed? Weet ik niet, maar ik kreeg genoeg tijd. interessant of waar leerde je veel uit? Het was gemakkelijk omdat we per twee mochten werken. We hadden ook dezelfde mening. Als die verschilden, kozen we het meest logische. Ik vond het onderwerp heel leerrijk. Je leert ook veel van elkaar. leerkracht, beschrijving opdracht,...) We werkten samen per 2 en de prenten in het boek hielpen. De leerkracht zat neer op haar plaats, maar we mogen altijd onze vinger opsteken als het nodig is. Had je graag nog meer hulp gehad? Hoe? Nee. 6) Wat zou je bij Nederlands / taal willen leren als het om schrijven van teksten gaat? Hoe ik plaats moet tussenlaten bij zinnen (alinea s). Een tekst kan niet zomaar aan elkaar plakken. Vragenlijst leerling: M. 1) Kun je me vertellen wat je gisteren allemaal hebt geschreven... Na schooltijd? Huiswerk 14 / 20
15 Op school? Tijdens de speeltijd schrijven we niet, maar anders tijdens de lessen. 2) Zijn er ook dagen dat je thuis veel meer schrijft? Ja, af en toe. Wat schrijf je dan? Een lijstje voor Kerst, verjaardagskaart, brief als iemand op kamp is, enz. 3) Wat vind je nu het moeilijkste om te schrijven? Geen schrijffouten te maken. Waar of van wie krijg je steun om dat te leren? Van mijn mama en papa. Ze zeggen dat ik op hoofdletters en leestekens moet letten. Maar ik moet ook altijd alles controleren en niet alleen aandacht hebben voor de spelling bij moeilijke woorden. Hoe leer je het jezelf aan? (andere teksten bekijken, teksten van internet nadoen etc.) Soms zoek ik iets op. 4) Wat heb je deze week allemaal bij taal of bij Nederlands aan grotere teksten geschreven? Wat was de laatste grotere tekst die je schreef bij taal of Nederlands? (Ik vermeldde de les om verder te kunnen onderzoeken, namelijk mening schrijven pand ) Hoeveel tijd heb je daaraan besteed? Dat weet ik niet meer. interessant of waar leerde je veel uit? Het was gemakkelijk omdat ik snelle beslissingen kon nemen. Ik vond het totaal niet moeilijk, maar leerde er ook niet veel uit. leerkracht, beschrijving opdracht,...) Geen. De juf zegt wel wat me moeten doen, maar zit daarna op haar plaats andere zaken te doen. We mochten ook niet samenwerken. Had je graag nog meer hulp gehad? Hoe? Nee, ik vond het allemaal heel gemakkelijk. 5) Wat heb je de laatste week allemaal bij andere vakken aan grotere teksten geschreven? Wat was de laatste grotere tekst die je schreef bij andere vakken? (Ik vermeldde de les om verder te kunnen onderzoeken, namelijk schrijven over hoe je met druk omgaat.) Hoeveel tijd heb je daaraan besteed? We waren op tijd klaar. interessant of waar leerde je veel uit? We mochten per twee werken. Dat is 15 / 20
16 gemakkelijk als je dezelfde mening hebt, anders niet. Je kan van elkaar nakijken en we controleren ondertussen (niet op het einde). We hadden altijd direct antwoord. Je moet ook luisteren naar elkaar en dat is heel interessant. leerkracht, beschrijving opdracht,...) We mochten samenwerken. Had je graag nog meer hulp gehad? Hoe? Nee. 6) Wat zou je bij Nederlands / taal willen leren als het om schrijven van teksten gaat? Ik kan niet echt meteen ergens opkomen. Vragenlijst leerling: I. 1) Kun je me vertellen wat je gisteren allemaal hebt geschreven... Na schooltijd? Huiswerk, chat via Playstation Op school? Lessen 2) Zijn er ook dagen dat je thuis veel meer schrijft? Ja. Wat schrijf je dan? Meer oefeningen (extra werkjes voor het beloningssysteem van de juf). 3) Wat vind je nu het moeilijkste om te schrijven? De spelling en als het Frans is. Waar of van wie krijg je steun om dat te leren? Van mijn mama en mijn omie. Zij moedigen mij aan om mijn best te doen. Hoe leer je het jezelf aan? (andere teksten bekijken, teksten van internet nadoen etc.) Ik heb geen manier om mezelf iets aan te leren. 4) Wat heb je deze week allemaal bij taal of bij Nederlands aan grotere teksten geschreven? Wat was de laatste grotere tekst die je schreef bij taal of Nederlands? (Ik vermeldde de les om verder te kunnen onderzoeken, namelijk mening schrijven pand ) Hoeveel tijd heb je daaraan besteed? 20 min denk ik. Dit was genoeg. interessant of waar leerde je veel uit? Soms lees je wel eens de opdracht verkeerd. Ik had iets verkeerd begrepen. Maar ik vond het wel OK. Ik leerde veel over de dokken. 16 / 20
17 leerkracht, beschrijving opdracht,...) De juf hielp niet echt en we mochten niet samenwerken. Had je graag nog meer hulp gehad? Hoe? Nee. 5) Wat heb je de laatste week allemaal bij andere vakken aan grotere teksten geschreven? Wat was de laatste grotere tekst die je schreef bij andere vakken? (Ik vermeldde de les om verder te kunnen onderzoeken, namelijk schrijven over hoe je met druk omgaat.) Hoeveel tijd heb je daaraan besteed? Een half uur? interessant of waar leerde je veel uit? We mochten per twee werken en dat gaat sneller. Als we verschillende mening hebben, proberen we die samen te leggen. Het maken ging goed. We luisterden ook nadien naar elkaar en daar leerde ik veel uit. Het was interessant en de prenten die hielpen. leerkracht, beschrijving opdracht,...) De juf, tekeningen, soms woordenboeken. Dit is enkel als ze het zegt of vraagt. We mochten ook met onze buur samenwerken. Had je graag nog meer hulp gehad? Hoe? Nee. 6) Wat zou je bij Nederlands / taal willen leren als het om schrijven van teksten gaat? De werkwoorden vind ik vaak moeilijk. Vragenlijst leerling: S. 1) Kun je me vertellen wat je gisteren allemaal hebt geschreven... Na schooltijd? Huiswerk en ik heb een berichtje gestuurd op computer Op school? Lessen 2) Zijn er ook dagen dat je thuis veel meer schrijft? Ja. Wat schrijf je dan? Als we een toets spelling hebben, noteer ik alle woorden. Soms krijgen we ook een toets mee om te oefenen. 3) Wat vind je nu het moeilijkste om te schrijven? Niet echt iets. Waar of van wie krijg je steun om dat te leren? Van mijn mama. Ze zegt dat ik het wel kan en ik zie haar soms schrijven. Ze schreef een brief, maar ik kan dat niet lezen. Hoe leer je het jezelf aan? (andere teksten bekijken, teksten van internet nadoen etc.) Alles wordt ons in de klas aangeleerd. 17 / 20
18 4) Wat heb je deze week allemaal bij taal of bij Nederlands aan grotere teksten geschreven? Wat was de laatste grotere tekst die je schreef bij taal of Nederlands? (Ik vermeldde de les om verder te kunnen onderzoeken, namelijk mening schrijven pand ) Hoeveel tijd heb je daaraan besteed? Een kwartier. interessant of waar leerde je veel uit? We konden in de tekst opzoeken, dus was het super gemakkelijk. Enkel de inhoud vond ik interessant. leerkracht, beschrijving opdracht,...) De vragen uit het boek hielpen. Soms helpt de juf of mogen we samenwerken, maar nu niet. De juf liet ons gewoon doen nadat ze de opdracht had gezegd. Ze las het gewoon voor. Had je graag nog meer hulp gehad? Hoe? Nee. 5) Wat heb je de laatste week allemaal bij andere vakken aan grotere teksten geschreven? Wat was de laatste grotere tekst die je schreef bij andere vakken? (Ik vermeldde de les om verder te kunnen onderzoeken, namelijk schrijven over hoe je met druk omgaat.) Hoeveel tijd heb je daaraan besteed? Weet ik niet, maar ik kreeg genoeg tijd. Alles was rond. interessant of waar leerde je veel uit? Soms is het moeilijk het je voor te stellen. Per twee is het gemakkelijker want je bent dubbel zo slim. We moeten de tekst wel altijd allebei opschrijven. Je leert uit elkaar omdat je vraagt hoe je buur erop komt. Je leert ook veel van de juf. We moeten er wel op letten dat het duidelijk leesbaar is. leerkracht, beschrijving opdracht,...) We werkten samen en de prenten in het boek hielpen. De juf had met ons de opdracht overlopen en aan ons gevraagd waar we op moesten letten. Had je graag nog meer hulp gehad? Hoe? Nee. 6) Wat zou je bij Nederlands / taal willen leren als het om schrijven van teksten gaat? De opstelling. Slot en begin gaat, maar het midden is moeilijk voor de volgorde. En je mag niet altijd hetzelfde beginnen. Niet ik... ik... ik... Vragenlijst leerkracht: juf K. 18 / 20
19 Duiding van de taak 1) Hebben de leerlingen deze week moeten schrijven bij taal en/of andere vakken? 2) Wat was de opdracht? 1) Bij Mega (wero): Schrijven hoe je omgaat met druk. 2) Bij Mega (wero): Schrijven hoe de bloedsomloop werkt. 3) Bij begrijpend lezen: Mening schrijven of het je het ok vindt dat een pand gekraakt wordt of niet. 4) Bij Godsdienst: Schrijven hoe je een vuur kan zijn voor anderen. 3) Wat was het doel? 1) Een situatie verzinnen. 2) De bloedsomloop beschrijven. 3) Een eigen mening verkondigen. 4) Een eigen voorbeeld geven. Relatie met vorige taken 4) Was er iets nieuws met vorige taken? Nee Fasering van de les/taak 5) Welke fases overlopen de leerlingen? Er wordt vaak in interactie met elkaar gegaan. Een opdracht wordt eerst in een klasgesprek besproken. 6) Welke oefeningen gingen aan de opdracht vooraf? Bij deze soorten opdrachten niet veel. De opdracht wordt geduid en er wordt eventueel even over gesproken. Bij een echte les stellen ligt dit anders. Dan begin je met een brainstorm en wijs je waar ze op moeten letten: variatie, niet te lange zinnen, leestekens, opbouw, enz. Feedback 7) Welke ondersteuning kregen de leerlingen of specifieke leerlingen? 1) Ze mochten per twee werken. 2) Ze mochten hun lesboek gebruiken. 3) Ze kregen vooraf een babbeltje. 4) Er werden hun woorden gegeven die er zeker moesten inzitten. 8) Welke feedback krijgt de leerling? o Op vorm, inhoud of taalgebruik? Ik werk met codes: ZB +- (zinsbouw goed of slecht), SP +- spelling goed of slecht), H (hoofdletters), L (leestekens), WK (woordkeuze) o Gebruik je hulpmiddelen? Niet bepaald. Ik volg ook bijna nooit bijscholingen over schrijven. Evaluatie door de leerkracht 19 / 20
20 9) Wat waren sterke punten? Zou je volgende keer iets anders doen? Het ging goed Beoordeling van het resultaat 10) Wie beoordeelde het resultaat? Welke hulpmiddelen gebruik je? Bij een toets is dat de leerkracht, maar bij sommige momenten zoals bij de weroles over druk, leggen ze de situatie aan elkaar uit. Zo krijgen ze feedback van elkaar en moet de rest ook mee het denkwerk doen en niet alleen ik. Die feedback kan positief, maar ook negatief zijn. 11) Hoe wordt de leerling beoordeeld? Bij deze opdrachten kijk ik vooral naar de inhoud en of ze zeker bij het onderwerp blijven. 20 / 20
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Amber Van Geit Opleiding:
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Nena Vandersmissen
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Larissa Van Lombergen
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Freya De Clercq Opleiding:
Nadere informatieBijlage interview meisje
Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je
Nadere informatieUitgeschreven interviews van groep tien
Uitgeschreven interviews van groep tien Dejonghe Lisa Lannoye Eva Van Damme Sieglinde Interview voor leerling Marie : Schrijfleven van een leerling Ben jij iemand die graag schrijft? Zoja, wat schrijf
Nadere informatieBijlage. Uitgetypte interviews opdracht schrijven. Groep 2
Bijlage Uitgetypte interviews opdracht schrijven Groep 2 Vragen interview leerkracht : schrijfopdracht 1 1. Wat was de opdracht? Ze moesten proeven uit het taalboek uitschrijven, ze moesten de proeven
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Kristine Vlassenroot,
Nadere informatieBijlage interview jongen
Bijlage interview jongen Wat moet aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je moet
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Kim Meseure en Nele
Nadere informatieAlleen rekenen, ahja ok. Euh, en zijn er dan dagen dat je wel thuis iets schrijft?
Bijlagen Interview met Seppe Heb je gisteren moeten schrijven in de klas? Euh, nee, gisteren niet. Gisteren niet. En heb je thuis geschreven dan? Gisteren heb ik ook niet thuis geschreven. Dus je hebt
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool de Schakel en verslag opgesteld door Charlotte
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Elise Lammens, Laura
Nadere informatieUitgetypte interviews Taaldidactiek
Universiteit Gent: Academiejaar 2014-2015 Uitgetypte interviews Taaldidactiek Groep 16 Van Den Bussche Thiana, Vande Velde Kathleen & Reene van de Wall Pedagogische Wetenschappen pedagogiek en onderwijskunde
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieInterviews. 3 de Bachelor Pedagogische Wetenschappen: Pedagogiek en Onderwijskunde Taaldidactiek
Interviews 3 de Bachelor Pedagogische Wetenschappen: Pedagogiek en Onderwijskunde Taaldidactiek Prof. Hilde Van Keer Assistent Fien De Smedt Academiejaar 2014-2015 Groep 12 Laure Eeckhout 01204321 Paulien
Nadere informatieHandleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk
Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk Antoniusschool Groep 5/6 Let op: deze heb je het hele schooljaar nodig! Hoe maak je een spreekbeurt? Mijn voorbereiding: 1. Je kiest
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieEnquête COMPUTERGEBRUIK THUIS. 1. Heb jij een computer thuis? Bijlage 30
Enquête Omdat er nog maar heel weinig gegeven is over het computergebruik van de leerlingen van het lager onderwijs, heb ik een enquête gehouden bij de leerlingen van het derde tot en met het zesde leerjaar
Nadere informatieBevindingen huiswerkenquête schooljaar 2013-2014
Bevindingen huiswerkenquête schooljaar 2013-2014 1. Resultaten ouderbevraging 1. De meest voorgekomen antwoorden zijn: - Het inoefenen van geziene leerstof. - Het is een vorm van controle door en voor
Nadere informatieCOVA 2. Naam: Sanne Terpstra. Studentennummer: Klas: 2B2. Lerares: L. te Hennepe
COVA 2 Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: 500646500 Klas: 2B2 Lerares: L. te Hennepe Inhoudsopgave Inleiding 2 Casus 3 Leerdoelen 3 Sterkte zwakte analyse 4 Gespreksanalyse 6 Reflectie 9 Bijlagen 12
Nadere informatieToetsen december 5e leerjaar
en december 5e leerjaar Beste ouder(s), Maandag 5 december starten we met onze toetsen. De week hieraan voorafgaand herhalen we de moeilijkste leerstof nog een keer. Het is aan te raden dat de kinderen
Nadere informatieD A L T O N K R A N T
D A L T O N K R A N T 2013-2014 Daltonkrant In deze krant: Interview met Marle, Colin en Angelina Fotoreportage wat is dalton Enquête groep 4-8 ouders in de klas Schooljaar 2013-2014 Met dank aan: leerlingen
Nadere informatieReflectie-opdrachten
Reflectie-opdrachten In deze bundel vinden jullie een reeks fiches met reflectie-opdrachten. De bedoeling is om iedere week één fiche te overlopen tijdens het wekelijks gesprek met je mentor. Deze vragen
Nadere informatieDagboekverhaal van Christina Geusens
Dagboekverhaal van Christina Geusens (derde prijs GO! verhalenwedstrijd Geen muren geen grenzen, allemaal buren en unieke mensen ) 17 november 2007 Ik heb vandaag weer ruzie met Elia gemaakt, omdat hij
Nadere informatieHandleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne
Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne Deze schrijfles is dit jaar de tweede waarin leerlingen oefenen in het genre verklaren. Het is een instructieles,
Nadere informatieHandleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne
Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne Deze schrijfles is dit jaar de tweede waarin leerlingen oefenen in het genre verklaren. Het is een instructieles,
Nadere informatieHandleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * website * voorlezen
Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * website * voorlezen Antoniusschool Groep 7/8 Let op: deze heb je het hele schooljaar nodig! Hoe maak je een spreekbeurt? Mijn voorbereiding:
Nadere informatieH u i s w e r k b e l e i d
H u i s w e r k b e l e i d Voor maken. sommige een Voor kinderen aantal anderen kinderen een is complexe het levert huiswerk huiswerk taak echter waarbij geen een zij problemen bron een beroep van op,
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Bindi door Maria Mosterd
Boekverslag Nederlands Bindi door Maria Mosterd Boekverslag door Indy 2097 woorden 6 november 2017 0 keer beoordeeld Auteur Genre Maria Mosterd Non-fictie Eerste uitgave 2009 Vak Nederlands Pagina 1 van
Nadere informatieHoe maak je een werkstuk?
Hoe maak je een werkstuk? Je gaat een werkstuk maken. Maar hoe zit een werkstuk nou eigenlijk in elkaar? Hoe moet je beginnen? En hoe kies je nou een onderwerp? Op deze vragen en nog vele anderen krijg
Nadere informatieInhoud. Hallo!...5. Wie is wie? Even voorstellen...7. Wat is mijn PrOP? PrOP opstellen Doelen voor mijn PrOP...19
Inhoud Hallo!...5 Wie is wie? Even voorstellen...7 Wat is mijn PrOP?...9 1 PrOP opstellen...11 2 Doelen voor mijn PrOP...19 Ik verander mijn P!...23 3 Leren van anderen: het sociogram...25 4 Omgaan met
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL Contactgegevens Tseard Veenstra t.veenstra@cps.nl 06 55168626 Is spellingonderwijs nog relevant als we met behulp
Nadere informatieMijn dagboek. Deze opdracht is een handleiding om jezelf beter te leren kennen. Mijn dagboek bestaat uit 5 stappen.
Mijn dagboek ( Wat is Mijn dagboek? ) Deze opdracht is een handleiding om jezelf beter te leren kennen. Mijn dagboek bestaat uit 5 stappen. ( Waarom deze oefening? ) Onderzoek toont aan dat mensen die
Nadere informatieNieuwe woorden correct kunnen schrijven, kunnen vertalen van N-F en van F-N en kunnen gebruiken in mondelinge en schriftelijke zinnen.
Vaktips Frans 1. D O E L S T E L L I N G E N De Franse taal leren verstaan, lezen, spreken en schrijven. Om dit te bereiken, moet je: Nieuwe woorden correct kunnen schrijven, kunnen vertalen van N-F en
Nadere informatieOnze schooleigenvisie op huiswerk
Huistaken en lessen uit het schoolreglement De leerlingen zijn steeds verplicht de opgegeven lessen te leren. De leerkracht is steeds gerechtigd deze leerstof mondeling of schriftelijk op te vragen. De
Nadere informatieSessie 2: Hoe werk je aan de eindtermen Nederlands, ook in andere vakken?
Sessie 2: Hoe werk je aan de eindtermen Nederlands, ook in andere vakken? Vorm groepjes en verdeel de volgende rollen: groepsleider, verslaggever en tijdbewaker. 1. Eindtermen Nederlands: een verkenning
Nadere informatieHoe werken met de portfolio s? In de portfolio s is een duidelijke leerlijn ingebouwd.
VRAAG 7 Hoe werken met de portfolio s? In de portfolio s is een duidelijke leerlijn ingebouwd. We beschouwen attitudes als voedingsbodem voor het leren leren. - Eerste graad: expliciteren : binnencirkel
Nadere informatieTaaldomeinen in samenhang
Taaldomeinen in samenhang 29 sept Netwerkdag taalspecialisten Petra de Lint (in)directe rede 1. Dit is de directe rede, zei meester Johan. 2. Meester Johan zei: Dit is de directe rede. 3. Meester Johan
Nadere informatieStudievaardigheden van A tot Z
Geschreven door Patricia Hendrikx Studievaardigheden van A tot Z Actief leren Actief leren is het tegenovergestelde van passief leren. Bij actief leren doe je meer dan alleen de leerstof doorlezen. Je
Nadere informatieDaarom hebben IKEA-kastjes een handleiding en auto s een gps-toestel. Mensen moeten nu eenmaal op weg geholpen worden.
Inhoudstafel Voorwoord Deel 1: Visietekst Daarom hebben auto s een bumper en potloden een gommetje. Mensen maken nu eenmaal fouten. 1. Waarom vraag je feedback? 2. Wat is feedback? 3. Waarover vraag je
Nadere informatieHandleiding bij de studielessen voor groep 1-3 van de basisschool NAAM
Handleiding bij de studielessen voor groep 1-3 van de basisschool NAAM September 2009 In september en oktober 2009 is de Levend Evangelie Gemeente gemeentebreed bezig met het onderwerp GEBED. Op verzoek
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Ik mail je door Yvonne Kroonenberg
Boekverslag Nederlands Ik mail je door Yvonne Kroonenberg Boekverslag door een scholier 1665 woorden 24 april 2006 6,4 82 keer beoordeeld Auteur Genre Yvonne Kroonenberg Jeugdboek Eerste uitgave 2004 Vak
Nadere informatieOpdracht Nederlands Sms-taal
Opdracht Nederlands Sms-taal Opdracht door een scholier 3056 woorden 5 januari 2010 6,5 35 keer beoordeeld Vak Nederlands Opdracht taalkunde Sms-taal Gemaakt door: Marien Elinda Arnold Klas 3H4 Datum:
Nadere informatieVoorbeeld actiepunten Aandachtspunt = bevorderen van interactie tussen kinderen tijdens de evaluatie van de les
1 Lesschemaformulier (LSF) Handleiding versie 2009-2010 / Pedagogogische Hogeschool De Kempel Helmond Kop Op ieder lesschemaformulier noteer je jouw voor- en achternaam en de jaargroep op de Kempel. Je
Nadere informatieHoofdstuk 15 - Spellingfouten voorkomen
Hoofdstuk 15 - Spellingfouten voorkomen 15.1. Inleiding 205 15.2. Hoorfouten opsporen met voorleessoftware 207 15.3. Gelijkende woorden controleren met de homofonenfunctie 209 Deel 4 - ICT als brug tussen
Nadere informatieHandleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling
Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling Deze schrijfles sluit aan bij het Nieuwsbegriponderwerp van deze week: Vuurwerk bij Oud en Nieuw. De schrijftaak
Nadere informatieMisschien VIND je het vervelend, maar het is wel echt nodig om hier goed mee bezig te zijn. Waarom? Daarover hieronder en op de volgende dia s meer!
Wat is huiswerk? Misschien VIND je het vervelend, maar het is wel echt nodig om hier goed mee bezig te zijn. Waarom? Daarover hieronder en op de volgende dia s meer! Eérst even wat huiswerk echt IS: -
Nadere informatieVul kort dit leeskader in:
Naam Ι Voornaam: Klas Ι Nummer: 15 5TSTWB Vak: Nederlands (onderdeel leesportfolio) Leerkracht: Joke Vergote Kluisnummer: 220 Datum: 24/04/2018 Toegestane media: Alles wat je lief is! Leeskader Leesbelevingsverslag
Nadere informatieMethodeanalyse Talent
Methodeanalyse Talent Wij hebben gekozen voor de methode Talent. Voornamelijk omdat Tessa en Wouter er veel mee hebben gewerkt. Wouter en Tessa hebben wel hele verschillende ervaringen met de methode.
Nadere informatieVoorbeeld lesbrief. Van je fouten leer je het meest! Lesduur 25 minuten
Voorbeeld lesbrief Van je fouten leer je het meest! Lesduur 25 minuten Voorbereiding De eerste klas heeft de opdracht gekregen om voor deze les een gemaakte toets van > mee te nemen. Deze toets
Nadere informatieSpreekopdrachten thema 3 Kinderen
Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Opdracht 1 bij 3.2 Jullie zijn bij het consultatiebureau. Cursist A: je bent arts bij het consultatiebureau. Cursist B: je bent met je baby van twee maanden bij het consultatiebureau.
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieHuistaken in Vrije Basisschool DE KIEVIT Een zorg van de school, de ouders en de kinderen Versie 04.02.2012
Huistaken in Vrije Basisschool DE KIEVIT Een zorg van de school, de ouders en de kinderen Versie 04.02.2012 Waarom vinden wij huistaken zinvol? Wanneer krijgen ouders toelichting bij het huistaakbeleid?
Nadere informatieItem 1: Ik vind onze school leuk. Item 2: Ik voel me goed in de klas.
3. Leerlingbevraging bij de bovenbouw Aan deze bevraging hebben 36 en 50 van het vierde, vijfde en zesde leerjaar deelgenomen. De leerlingen kregen een lijst met 30 items die ze moesten beoordelen als
Nadere informatieDe stappendans van oplossingsgericht werken Voorbeeld van een onlinegesprek
De stappendans van oplossingsgericht werken Voorbeeld van een onlinegesprek Onderstaand gesprek illustreert de beweeglijkheid van het oplossingsgericht werken. De kleuren geven de bewegingen aan in het
Nadere informatieMeten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid
Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel
Nadere informatieThema Gezondheid. Lesbrief 33. In gesprek met de leerkracht.
http://www.edusom.nl Thema Gezondheid Lesbrief 33. In gesprek met de leerkracht. Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren met de leerkracht. Zinnen maken met omdat. Hulp vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatieDia 1 Introductie max. 2 minuten!
1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut
Nadere informatie- Treffende titels: grabbelzakje - Treffende titels: kaartjes. - Tijdschriften/kranten. - Kopieerblad. - Kopieerblad
Thema Lessen en materialen groep 8 Instructie Spellingcheck Netversie voorlezen Gevoelens Les 1: Treffende titels: Gekke gevoelens - Treffende titels: grabbelzakje - Treffende titels: kaartjes Gedichten
Nadere informatieReflectiebundel. Venster op het beroep Semester 3 Docent: Tamar Engels Student: Charlotte Dhondt
Reflectiebundel Venster op het beroep Semester 3 Docent: Tamar Engels Student: Charlotte Dhondt Opdracht 1 Reflecteer en denk na over jezelf als leerkracht DUIM: Waar ben ik goed in? Wat zijn mijn kwaliteiten?
Nadere informatieThema Op het vliegveld. Cursus vier, week acht deel b. Josée Coenen en Ans Drubbel. d.d. oktober cursus vier, week acht
Thema Op het vliegveld Cursus vier, week acht deel b Josée Coenen en Ans Drubbel d.d. oktober 2016 www.watenhoe-nt2.nl, cursus vier, week acht 1 Pragmatiek Dialoog dag een HZS oef. 28 (stukje blz. 28-29)
Nadere informatieOnderwijstechnieken.nl. Opbrengstgericht Werken zonder Groepsplan? Dat Kan!
Opbrengstgericht Werken zonder Groepsplan? Dat Kan! 1 Inhoudsopgave: Voorwoord pagina 3 Inleiding pagina 4 Hoofdstuk 1 Hoe een middel een doel werd pagina 5 Hoofdstuk 2 Waar het eigenlijk om gaat pagina
Nadere informatieVakonderdeel: TAALBESCHOUWING: NADENKEN OVER TEKSTEN
Vakonderdeel: TAALBESCHOUWING: NADENKEN OVER TEKSTEN Doelen De termen lay-out, cursief en vetjes correct gebruiken De bedoeling van een lay-out inzien De bedoeling van cursieve en vetgedrukte woorden inzien.
Nadere informatieDE ENERGIEKOFFER EN ONDERZOEKSVRAGEN VERZINNEN
ACTIEFICHE - SECUNDAIR DE ENERGIEKOFFER EN ONDERZOEKSVRAGEN VERZINNEN Soorten onderzoek: Bevestigend (vraag en methode door lkr, resultaat op voorhand gekend) Gestuurd (vraag en methode door lkr) Begeleid
Nadere informatieGemaakt door: Kelly.
De kanjertraining. Gemaakt door: Kelly. Inhoud. Inhoud. 1 Inleiding. 2 Wat is de Kanjertraining? 3 Hoe en wanneer is de Kanjertraining ontstaan? 4 Wanneer ga je naar de Kanjertraining? 6 Welke stappen
Nadere informatieGeef een. Over rapportgesprekken en eigenaarschap
Over rapportgesprekken en eigenaarschap Geef een Het is voor een kind heel fijn om te weten waar het staat, hoe het daar gekomen is, waar het naartoe gaat werken én hoe het daar kan komen. Renée van Eijk
Nadere informatiePendelbemiddeling, wat is het
Pendelbemiddeling, wat is het Pendelbemiddeling kan worden ingezet als het niet lukt de buren na 1 intake gesprek bij elkaar te brengen voor een gezamenlijk gesprek en de bemiddelaars van oordeel zijn
Nadere informatieEindverslag SLB module 12
Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie
Nadere informatieDe taaltoets voorbij. Oefenmateriaal bij het boek
De taaltoets voorbij Oefenmateriaal bij het boek Oefenstrategie In de inleiding bij het boek schreven wij onder andere: Recent wetenschappelijk onderzoek onderbouwt dat je voornamelijk vanuit je onbewuste
Nadere informatieWat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.
Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen
Nadere informatieDE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE
Netwerkthermometer DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE Wat is De Netwerkthermometer De Netwerkthermometer is een test. Een test om een gedegen beeld te krijgen van hoe je zelf aan kijkt tegen je
Nadere informatieEffectieve feedback op schrijfproducten
Effectieve feedback op schrijfproducten Monica Koster Presentatie conferentie LIST en DENK! 24 maart 2017 Even voorstellen Beoordelen van schrijfvaardigheid Het belang van beoordelen Feedback voor leerkracht
Nadere informatieTaken en lessen bij de duizendpoten
1 Taken en lessen bij de duizendpoten 2 Tips Hou een papierklem bij aan de rand van dit boekje. Het kan je telkens helpen om in een stappenplan te tonen waar je bent gebleven. Hou dit boekje bij in je
Nadere informatieCosis Begeleid Leren
Vaardigheidslessen: Hulp bij studeren Om met succes een opleiding te kunnen volgen is het voor jongeren belangrijk dat ze over een aantal specifieke vaardigheden beschikken. Daarom hebben we een cursus
Nadere informatie- Wie wat waar: kaartjes Sinterklaas. - Wie wat waar: grabbelzakjes. - Kopieerblad. - Kopieerblad. Horoscopen Les 5: Horoscoop schrijven
Thema Lessen en materialen groep 6 Instructie Spellingcheck Netversie voorlezen Zee Les 1: Flessenpost! Toekomst Les 2: Mijzelf over 20 jaar - Enveloppen Verkopen Les 3: Te koop! - Krant/Advertentie Sinterklaas
Nadere informatieZo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren
Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren 1. Inleiding Een mobiele telefoon; niet meer weg te denken uit de broekzak van elke scholier. In deze opdracht kijken de leerlingen naar een
Nadere informatieBasisarrangement. Groep: AGL fase 1 Leerjaar 1 Vak: Nederlandse taal. 5x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen
Basis Groep: AGL fase 1 Leerjaar 1 Vak: Nederlandse taal 5x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen Deviant methode leer/werkboek VIA vooraf op weg naar 1F. De 8 thema s in het boek hebben terugkerende
Nadere informatieInformatieavond. Groep 7a
Informatieavond Groep 7a Opbouw van de avond Vakinhoudelijke informatie Bijzonderheden groep 7: 2015-2016 Rekenen Nieuwe methode Wereld in Getallen 4 Hoofdrekenen Cijferen Breuken Meten, tijd en geld Opbouw
Nadere informatieObserveren van een demoles. Kelsey Fripont, Jolien Felis, Eline Seldeslachts en Tessa Bogaerts
Observeren van een demoles Kelsey Fripont, Jolien Felis, Eline Seldeslachts en Tessa Bogaerts VRAAG 1: WANNEER WERD ER AFGEWEKEN VAN HET LESVOORBEREIDINGSFORMULIER? Over het algemeen werd er niet veel
Nadere informatieKijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd.
Grammaticaoefeningen 3 Wonen en vervoer Werkwoorden in een andere tijd Oefening 1 Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. 1 Begrijp je deze informatie? ja / nee,
Nadere informatiehoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb
hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.
Nadere informatiePerspectief leerlingen. Het schrijfleven van de leerling. Schrijven tijdens het lesgebeuren
8.1 Interviews 8.1.1 Interviewleidraad Perspectief leerlingen Het schrijfleven van de leerling Wat is jouw lievelingsvak op school? Moet je dan veel schrijven? Schrijf je graag? Vind je dat je mooi kan
Nadere informatieVoorwoord. Veel succes met de schrijftraining! Amsterdam, februari 2012. Freek Bakker Joke Olie. 6 Voorwoord
Voorwoord Schrijven op B2 is een takenboek dat hulp biedt bij de training in het schrijven van korte en langere teksten in het Nederlands, die geschreven moeten worden op het Staatsexamen NT2 II. Schrijven
Nadere informatieattitudes zelfstandig leren kennis vaardigheden
zelfstandig leren Leren leren is veel meer dan leren studeren, veel meer dan sneller lijstjes blokken of betere schema s maken. Zelfstandig leren houdt in: informatie kunnen verwerven, verwerken en toepassen
Nadere informatiePortfolio. Portfolio van Klas:
Portfolio In de eerste graad stelde je een leesportefeuille samen. Dit jaar gaan we een stapje verder: je stelt een portfolio samen. Wat is een portfolio? Een portfolio wordt opgesteld als iemand een overzicht
Nadere informatieCOMPETENTIE- ONTWIKKELPLAN. Tim Veerman. Klas: IG_203 Studentnummer: Periode: Loopbaanadviseur: Alexander Mulder
COMPETENTIE- ONTWIKKELPLAN Tim Veerman Klas: IG_203 Studentnummer: 500676694 Periode: 2015-2016 Loopbaanadviseur: Alexander Mulder Inhoudsopgave Visie op Studie en beroep... 2 Studievoortgang... 3 SWOT
Nadere informatien in het Engels, presentaties)
n in het Engels, presentaties) Men zegt vaak dat je hier niet voor kunt leren. Dit is slechts ten dele waar. Je kunt immers niet in het Engels spreken als je nooit woordjes hebt geleerd, je kunt niet lezen
Nadere informatieThema 7 Activiteit 5. medelln. en leerkracht
De leerlingen ontwerpen hun vlag op een los blad. 3 de leerjaar : Overzicht lesverloop 50 1 De leerlingen ontwerpen een persoonlijke piratenvlag. Ze stellen hun vlag voor aan hun medeleerlingen in een
Nadere informatieOpbrengsten van CNV thema onderwijsdag 20 april 2016 Masterclass leerstrategieën door Karin Nijman & Inge Verstraete
10 werkvormen om het denken te activeren Goede metacognitieve vaardigheden worden gezien als een voorspeller van succesvol leren. Door expliciet aandacht te besteden aan denkvaardigheden, stimuleer je
Nadere informatieWaarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken
Handleiding Les 1 Deze les sluit aan bij het Nieuwsbegriponderwerp Donorweek. Deze schrijfles is de derde waarin leerlingen oefenen in het genre beschrijven. Het is een oefenles waarin de leerlingen oefenen
Nadere informatieHet maken van een werkstuk
Het maken van een werkstuk Deze papieren geven informatie over: A. De verzorging : Hoe hoort een werkstuk er uit te zien? B. De indeling : Hoe wordt een werkstuk ingedeeld? C. Het onderwerp : Waarover
Nadere informatie- Wie wat waar: kaartjes kerst. - Wie wat waar: grabbelzakjes. - Kopieerblad. - Kopieerblad. Beroepen Les 7: Tovertitels: Jij bent een...
Thema Lessen en materialen groep 5 Instructie Spellingcheck Netversie voorlezen Geld Les 1: Wat te doen met poen? Gedichten Les 2: Dichten Doen: Naamgedicht Spelletjes Les 3: Spelregels Kerstmis Les 4:
Nadere informatieVoordoen (modelen, hardop denken)
week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.
Nadere informatieleerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen
leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen Dit is een brochure, gemaakt voor leerlingen met NLD. Naast deze brochure is er ook: - een brochure met informatie voor ouders van kinderen met NLD en - een brochure
Nadere informatieEen verhaal van Femke
Wordt u geprikkeld door deze afbeelding en wilt u graag te weten komen wat er achter schuilt? Lees dan... Een verhaal van Femke Ik ben Jasmien en vertel u een verhaal. Het is geen verhaal over, maar een
Nadere informatieOmgaan met gedrag op Basisschool De Bareel
1. Uitgangspunten gedrag Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel Schooljaar 2017-2018 Inhoud 2. Interventies om te komen tot gewenst gedrag 3. Stappenplan gedrag 4. Reflectieverslag Waddenlaan 1 1.
Nadere informatieStel dat jij een filmpje van 2 minuten mag opnemen over jouw land. Schrijf welke dingen jij dan wil vertellen over je land of stad.
Voorstel schrijfproef IDP 2015 1. Informatie voor de leerkracht Situatie en opdracht In IDP 6 lezen de leerlingen teksten over Europa. Voor de schrijfproef vertrekken we van een inleidend filmpje. http://www.ketnet.be/karrewiet/in-de-w
Nadere informatieBIJLAGEN DOCENTENHANDLEIDING. Doel van de lessenserie
BIJLAGEN DOCENTENHANDLEIDING Doel van de lessenserie De lessenserie is ontworpen met het oog op inzicht te geven over het schrijfproces. Als de leerlingen nu weten hoe een tekst te schrijven en die kennis
Nadere informatie