Wijziging Wet inburgering: een overzicht

Transcriptie

1 Artikel Jaap van der Winden - Mr. J.H. van der Winden is senior-jurist bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Hij schreef dit artikel op persoonlijke titel.* Wijziging Wet inburgering: een overzicht Sinds 1 januari geldt de Wet inburgering alleen nog voor nieuwkomers. Zij moeten zo ongeveer aan dezelfde eisen blijven voldoen, maar krijgen daarbij beduidend minder ondersteuning. Een overzicht van de veranderingen. De eigen kracht van mensen aanspreken is prima, graag zelfs, maar mensen op aanzienlijke kosten jagen heeft wat mijn fractie betreft niets te maken met eigen kracht als je niet over voldoende middelen beschikt. Deze uitspraak van Sadet Karabulut, Tweede Kamerlid van de SP, tijdens de parlementaire behandeling van de Wet tot wijziging van de Wet inburgering omschrijft aardig het dilemma dat met die wijziging samenhangt. Is het versterken van de eigen verantwoordelijkheid wel verantwoord? Zij vindt van niet: Het zal een geval van goedkoop is duurkoop blijken en we zullen geen stappen vooruit zetten bij de taalverwerving, inburgering en integratie van nieuwkomers. 1 De opmaat voor de aanpassing van de relatief kort geleden in werking getreden en nadien veelvuldig en stevig gewijzigde Wet inburgering 2 (hierna: Wi) is gegeven in het regeer- en gedoogakkoord van het kabinet Rutte I: Migranten en asielzoekers dragen zelf zorg voor hun inburgering in ons land. Voor degenen die hiervoor over onvoldoende middelen beschikken, komt het kabinet met een sociaal leenstelsel dat inhoudt dat de lening wordt terugbetaald. Uitgangspunt voor het kabinet is dat het niet slagen voor het inburgeringsexamen, behoudens bijzondere omstandigheden, leidt tot intrekking van de tijdelijke reguliere verblijfsvergunning. 3 De wet van 13 september 2012 tot wijziging van de Wi (hierna: de Wet tot wijziging van * Eerder schreef de auteur een monografie over de Wet inburgering in het buitenland, Sdu: 2006 en - samen met Karin de Vries - het Commentaar bij de Wet inburgering, Sdu Den Haag, 2010 (hierna: Commentaar Wi). 1 Handelingen TK 2011/12, 74, ve , 27, p. 52, Wet van 30 november 2006, houdende regels inzake inburgering in de Nederlandse samenleving (Stb. 2012), in werking getreden met ingang van 1 januari 2007 (Stb. 2006, 645), ve Kamerstukken II 2010/11, , nr. 15, p. 25 en 70, ve de Wi), die behoudens een hierna te bespreken uitzondering met ingang van 1 januari 2013 in werking is getreden, is het gevolg van deze voornemens. 4 De wijziging lijkt vooral ook een financiële achtergrond te hebben. In de wetsgeschiedenis wordt daar niet heel geheimzinnig over gedaan: Voorts is een wijziging van het inburgeringsstelsel noodzakelijk in verband met de in de Rijksbegroting 2011 opgenomen bezuiniging op het inburgeringsbudget. 5 Dat de Wi, die grote gevolgen heeft voor grote groepen mensen, sinds de inwerkingtreding veelvuldig is gewijzigd is een gegeven. De Afdeling advisering van de Raad van State (hierna: Afdeling advisering) heeft zich hierover kritisch uitgesproken: De Afdeling constateert dat verschillende regelingen voor de inburgering en wijzigingen van die regelingen elkaar in betrekkelijk korte tijd zijn opgevolgd, nog voordat de effecten van de voorgaande wijziging zichtbaar zijn geworden. Daardoor ontbreken bruikbare beleidsanalyses op basis waarvan conclusies kunnen worden getrokken over de inrichting van het inburgeringsstelsel en een afweging kan worden gemaakt van mogelijke alternatieven. 6 4 Wet van 13 september 2012, tot wijziging van de Wi en enkele andere wetten in verband met de versterking van de eigen verantwoordelijkheid van de inburgeringsplichtige (Stb. 2012, 430), in werking getreden met ingang van 1 januari 2013 (Stb. 2012, 519), ve Door het Besluit van 25 september 2012, tot wijziging van het Besluit inburgering en enkele andere besluiten in verband met de versterking van de eigen verantwoordelijkheid van de inburgeringsplichtige (Stb. 2012, 432, ve ), eveneens in werking getreden met ingang van 1 januari 2013 (Stb. 2012, 519, ve ) is het Besluit inburgering aangepast aan de wijziging van de Wi. 5 Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 3, p. 2, 17, ve Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 4, p. 2, ve A&MR 2013 Nr. 02

2 In dit artikel breng ik in hoofdlijnen de wijzigingen in de Wi per 1 januari 2013 in kaart en ga ik in op de redenen die de regering voor die wijzigingen geeft. De Wet tot wijziging van de Wi lijkt in de praktijk vooral een Wet tot versobering van de Wi te zijn. De wet voorziet onder meer in het vervallen van maar ding van de Wet tot wijziging van de Wi zodanig aangepast dat de groepen in aanmerking kunnen komen voor een opleiding Nederlands als Tweede Taal (NT2) op grond van de Web (zie artikel , zesde lid, van de Web). 9 De Wet tot wijziging van de Wi lijkt in de praktijk vooral een Wet tot versobering van de Wi te zijn. liefst 35 van de 81 artikelen van de Wi. Het beeld dat ontstaat is dat de inhoud van de verplichting tot inburgering niet wijzigt maar dat de ondersteuning die de inburgeringsplichtige tot op heden kreeg sterk vermindert. De Afdeling advisering benadrukte al dat de eigen verantwoordelijkheid wel erg bij de vreemdeling wordt gelegd en gaf aan dat ook de overheid verantwoordelijkheid draagt voor het maatschappelijk belang dat met de inburgering is gediend. 7 1 Wijzigingen in de doelgroep: inburgering alleen nog maar voor nieuwkomers Met de wetswijziging is de inburgeringsplicht beperkt tot vreemdelingen die voor een niet-tijdelijk doel (asiel of gezinsvorming en -hereniging) of als geestelijk bedienaar een verblijfsvergunning in de zin van artikel 8, onderdelen a en c, van de Vreemdelingenwet 2000 (hierna: Vw 2000) krijgen. Daarmee is de inburgeringsplicht voor de zogeheten oudkomers vervallen. Ook de doelgroep van de vrijwillige inburgeraars is vervallen. De regering gaat ervan uit dat voortaan circa 5500 asielgerechtigden en circa reguliere migranten, vooral gezinsmigranten, zullen moeten inburgeren. De regering neemt aan dat de meeste oudkomers inmiddels aan hun inburgeringsplicht hebben voldaan, een inburgeringsvoorziening volgen of van de gemeente een handhavingsbeschikking hebben ontvangen. Op grond van het overgangsrecht (zie paragraaf 11 hierna) blijven zij ook na de inwerkingtreding van de wetswijziging inburgeringsplichtig. Het is overigens de vraag of deze veronderstelling niet te rooskleurig is. Eind januari 2012 hadden inburgeringsplichtigen nog niet aan hun inburgeringsplicht voldaan. Deze groep bestond uit oudkomers en nieuwkomers, van wie asielgerechtigd en gezinsvormers en - herenigers. 8 De doelgroep van de zogeheten vrijwillige inburgeraars bestaat uit EU-onderdanen en (genaturaliseerde) Nederlanders die niet verplicht kunnen worden tot inburgering. Zij kunnen voortaan gebruik maken van de mogelijkheden die het reguliere onderwijs- en arbeidsmarktbeleid biedt. De Wet educatie en beroepsonderwijs (Web) is met ingang van de inwerkingtre- 7 Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 4, p. 3, ve Kamerstukken I, 2011/12, , G, p. 9, ve Op grond van het overgangsrecht blijven de rechten en plichten zoals deze nu gelden op deze inburgeringsplichtigen van toepassing. Dat betekent dat de kortere termijnen en de combinatie van de huidige boetebedragen niet voor hen gelden. Asielgerechtigden Inburgeringsplichtigen worden behalve voor hun inburgering ook, indien nodig, verantwoordelijk voor hun alfabetisering. Ook die kosten zullen zij zelf moeten dragen. Dit zal met name gelden voor een deel van de asielgerechtigden omdat zij niet het basisexamen inburgering in het buitenland hebben hoeven afleggen. 10 In een brief van 23 april 2012 erkent de regering de bijzondere status van deze groep. De eigen verantwoordelijkheid blijft volgens de regering weliswaar voorop staan, maar er wordt voorzien in maatschappelijke begeleiding. Het doel daarvan is om de asielgerechtigde in de eerste tijd dat hij zich in een gemeente vestigt ondersteuning te bieden bij tal van zaken die hij op dat moment nog niet zelfstandig kan regelen. Gemeenten kunnen per asielgerechtigde inburgeringsplichtige bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) een bijdrage vragen van euro per persoon ten behoeve van deze begeleiding. 11 In zijn algemeenheid ziet de regering echter geen aanleiding voor het maken van verdere uitzonderingen voor deze groep. Aan de termijn van drie jaar wordt ook voor deze groep vastgehouden om het gevoel van urgentie voor inburgering [te] behouden. Voor asielgerechtigden bestaat, zo stelt de regering, de mogelijkheid in de centrale opvang te beginnen met het leren van de Nederlandse taal en zich voor te bereiden op hun verdere verblijf in Nederland. De regering wijst op de verlengingsmogelijkheden en de sociale lening. 12 In het regeerakkoord van het kabinet Rutte II wordt de uitwerking van de wijziging voor asielgerechtigden verzacht. Dat vergt overigens een goede lezer: Voorbereiding op het inburgeringexamen is een verantwoordelijkheid van betrokkenen 9 Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 3, p. 2, 5-6, 10 en 21, ve , Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 6, p. 2, ve en Handelingen TK 2011/12, 75, ve , 9, p. 53, 54, 75 (mededeling minister over aantallen). Met de inwerkingtreding van de Wet tot wijziging van de Wi zijn onder andere de definities van oudkomer en vrijwillige inburgeraar in artikel 1 van de Wi geschrapt. In artikel 3 van de Wi wordt voortaan bepaald dat het gaat om een vreemdeling die verblijf verkrijgt en zijn de verwijzingen naar artikel 8, onderdelen d en e, van de Vw 2000 (respectievelijk verblijf op basis van een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd en verblijf als gemeenschapsonderdaan) geschrapt (Stb. 2012, 430, p. 1, 2, ve ). 10 Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 3, p. 10, ve Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 6, p. 2, 3. Zie ook Kamerstukken I, 2011/12, , E, p. 9, ve Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 3, p. 4, 7, ve en Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 6, p. 20. In een brief van 13 december 2012 meldt de minister dat met het COA afspraken zijn gemaakt over de wijze waarop de zogeheten voorinburgering in asielzoekerscentra zal worden vormgegeven, Kamerstukken I, 2011/12, , H, ve A&MR 2013 Nr

3 zelf. Mensen met een asielstatus doen we een aanbod, voor anderen is een sociaal leenstelsel beschikbaar. 13 Uit een brief van de minister 14 van 21 december 2012 blijkt dat dit voornemen wordt gerealiseerd via het kwijtschelden van de aangegane sociale lening. Slaagt de asielgerechtigde niet en zijn er onvoldoende aantoonbare inspanningen gepleegd, dan moet er alsnog worden terugbetaald volgens de regels die ook voor de overige nieuwkomers gelden. 15 Aangenomen kan worden dat de (nieuwe) minister zo minder hoog aan de wind zeilt dan bij het voorstel tot wijziging van de Wi aanvankelijk was voorzien ten aanzien van de in artikel 34 van het Vluchtelingenverdrag en artikel 33 van de Kwalificatierichtlijn 16 opgenomen verplichtingen om, kort gezegd, de integratie van vluchtelingen te bevorderen Wijzigingen in het examen De vormgeving van het inburgeringsexamen is gewijzigd om het inburgeringsexamen ook goed toegankelijk te maken voor mensen die zich hierop zonder of met minder begeleiding voorbereiden en om de uitvoeringskosten van het examen met een kleinere doelgroep beheersbaar te houden. Het praktijkdeel van het examen, waarvoor voorheen een portfolio moest worden verzameld, is komen te vervallen. Het centrale deel is zo aangepast dat ook met het wegvallen van het praktijkdeel een examen blijft bestaan dat de taalvaardigheid en kennis van de Nederlandse samenleving toetst op niveau A2. Ook de verschillende profielen zijn komen te vervallen. Iedereen doet hetzelfde examen. Het oude hoofdstuk 4 van de Wi waarin een drietal bepalingen was opgenomen over het inburgeringsexamen (de artikelen 13, 14 en 15) is dan ook in zijn geheel geschrapt. In artikel 7, derde lid, is een delegatiebepaling opgenomen ten behoeve van het stellen van regels bij of krachtens algemene maatregel van bestuur met betrekking tot het examen (zie onder meer het gewijzigde artikel 3.9 van het Bi). 20 Artikel 7, tweede lid, van de Wi regelt in welke gevallen aan de inburgeringsplicht is voldaan. Dat is het geval indien het inburgeringsexamen is behaald of indien de inburgeringsplichtige een diploma, certificaat of ander document, bedoeld in artikel 5, eerste lid, onderdeel c, heeft behaald. 18 Inburgeringsplichtigen met een - zoals dat wordt genoemd - hogere leervaardigheid kunnen zo een examen kiezen dat bij hun mogelijkheden en ambities past. De kern van de inburgeringsplicht is volgens de regering mede gelegen in het behalen 3 Verkorting termijn waarbinnen aan inburgeringsplicht moet worden voldaan De termijn waarbinnen de inburgeringsplichtige aan de inburgeringsplicht moet hebben voldaan is verkort van drieënhalf naar drie jaar. Dit wordt bepaald in artikel 7, eerste lid, van de Wi. De regering benadrukt dat de Tijdelijke Commissie Normering Inburgeringsexamens (Commissie Franssen) het Het praktijkdeel van het examen, waarvoor voorheen een portfolio moest worden verzameld, is komen te vervallen. van ten minste taalniveau A2 van het Europese Referentiekader voor Moderne Vreemde Talen. 19 De vermelding van het vereiste taalniveau is dan ook verplaatst van het Besluit inburgering (hierna: Bi) naar artikel 7, eerste lid, van de Wi. 13 Kamerstukken II, 2012/13, , nr. 15, p. 29 (regeerakkoord Rutte II), ve De Wet tot wijziging van de Wi introduceert de Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel als de verantwoordelijk minister (zie het gewijzigd artikel 1, eerste lid, onderdeel a, van de Wi). Met ingang van 5 november 2012 berust, zoals afgesproken in het regeerakkoord voor het kabinet Rutte II, deze verantwoordelijkheid bij de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (zie het Besluit houdende departementale herindeling met betrekking tot integratie en inburgering van 8 november 2012, Stcrt. 2012, nr ), ve Kamerstukken II, 2012/13, , nr. 90, ve Richtlijn 2004/83/EG van de Raad van de Europese Unie van 29 april 2004 inzake minimumnormen voor de erkenning van onderdanen van derde landen en staatlozen als vluchteling of als persoon die anderszins internationale bescherming behoeft en de inhoud van de verleende bescherming (PB 2004 L 304, met rectificatie in PB 2005 L 204), ve Tijdens de parlementaire behandeling van de Wet tot wijziging van de Wi was de nodige aandacht voor deze bepalingen gevraagd, Handelingen TK 2011/12, 74, ve , 27, p. 54, 78, Handelingen TK 2011/12, 75, ve , 9, p , Handelingen EK 2012/13, 38, ve , 2, p. 3, 8 en Handelingen EK 2012/13, 38, ve , 7, p Zie ook K. Groenendijk, Kroniek inburgering : van integratiebeleid naar immigratiebeleid, A&MR 2012/1, p. 47 (hierna: Groenendijk), ve Deze bepaling is niet gewijzigd. Zie hierover nader het Commentaar Wi, p. 26, Zie Commentaar Wi, p voor een beknopte beschrijving van de verschillende niveaus in dit raamwerk. bij de totstandkoming van de Wi haalbaar achtte dat inburgeringsplichtigen binnen die termijn het benodigde niveau zouden kunnen behalen. 21 In artikel 7, derde lid, van de Wi wordt voortaan geregeld dat de inburgeringstermijn kan worden verlengd als de inburgeringsplichtige aannemelijk maakt dat het niet voldoen aan de inburgeringsplicht hem niet kan worden verweten. Ook is hierin de mogelijkheid neergelegd om eenmalig met ten hoogste twee jaren (voorheen was dit tweeënhalf jaar) de termijn te verlengen als aantoonbaar een alfabetiseringscursus wordt of is gevolgd. Deze verlengingsmogelijkheden waren eerder gere- 20 Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 3, p. 1, 6, 7 en 19, ve Zie ook Kamerstukken I, 2011/12, , E, p. 8, ve , en de Nota van toelichting bij de wijziging van het Bi, Stb. 2012, 432, ve , p , voor een beschrijving van de wijzigingen. Zie ook de opmerkingen van Tweede Kamerlid Sterk van het CDA: Mensen vonden het portfolio, dat in het vorige inburgeringsexamen zat, namelijk vooral kinderachtig. Het was in ieder geval enorm bureaucratisch, Handelingen TK 2011/12, 74, ve , 27, p Zie het rapport van deze Commissie Normering inburgeringsexamen, Advies over het niveau van het nieuwe inburgeringsexamen van juni 2004, ve , onder meer te raadplegen op Als ik het goed zie heeft de Commissie Franssen zich in dit rapport overigens vooral uitgesproken over het gewenste taalniveau (A2) en niet expliciet over de (on)mogelijkheden om dit niveau binnen drie jaar te halen. Die termijn is in dit rapport meer als een, uit de Nota herziening van het inburgeringsstelsel (de Contourennota, Kamerstukken II, 2003/04, , nr. 2, ve ) voortvloeiend, gegeven beschouwd A&MR 2013 Nr. 02

4 Inburgering geld in artikel 31, tweede lid, onderdelen a en b, van de Wi als situaties waarin geen bestuurlijke boete wordt opgelegd. Met de verplaatsing naar artikel 7, derde lid, van de Wi werken deze verlengingsmogelijkheden ook door bij de toepassing van artikel 18, eerste lid, onderdeel h, Vw Op grond van die bepaling kan de verblijfsvergunning regulier voor bepaalde tijd worden ingetrokken als de inburgeringsplichtige niet heeft voldaan aan zijn inburgeringsplicht. 22 waarborgen. 29 Tweede Kamerlid Martijn van Dam van de PvdA betwijfelt daarbij of wel gesproken kan worden van een vrije markt: Als je verplicht bent om een product af te nemen, dan heb je per definitie geen vrije marktwerking. Tweede Kamerlid Karabulut van de SP vraagt zich tenslotte af hoe je op een markt een cursus kunt kiezen als je de tekst op de website van Blik op Werk niet begrijpt. Taalcursussen met elkaar vergelijken kun je volgens mij pas goed doen als je de taal machtig bent Rol gemeenten vervalt, inburgeringsplichtigen moeten zelf op zoek naar een cursus Inburgeringsplichtigen bepalen voortaan zelf waar zij een cursus inkopen. De rol van de gemeenten bij het inkopen en verstrekken van inburgeringsvoorzieningen vervalt. 23 Bij de totstandkoming van de Wi was aan gemeenten juist een spilfunctie toebedacht. 24 De regering laat primair aan de markt over met welk soort aanbod zij komt en tegen welke prijs. 25 Door de wetswijzigingen zullen de taalaanbieders zich op de inburgeraar als consument moeten richten. Blik op Werk, een onafhankelijke stichting, heeft een website ingericht om de inburgeraar informatie te geven over de aanbieders en het aanbod. 26 Of de vrije markt voldoende tot stand zal komen, moet worden afgewacht. Eerdere ervaringen zijn niet echt hoopgevend. Bij de invoering van de Wi in 2007 werd aanvankelijk ook uitgegaan van marktwerking en zelfredzaamheid. In de praktijk bleek dat niet te werken. Pas na een vergroting van de rol van de gemeenten, kwam de inburgering op stoom. 27 Volgens Groenendijk is uitschakelen van gemeenten een slechte zaak: het schept veel afstand tussen de overheid en de betrokkenen. Het zal de feitelijke communicatie bemoeilijken. Bovendien: de feitelijke integratie van immigranten vindt juist plaats op het niveau van de gemeente, in de wijk, op het werk en op scholen. 28 Daarnaast bestaan vragen over de gevolgen van marktwerking. In een rapport van Andersson, Elffers en Felix wordt bijvoorbeeld gewaarschuwd voor de opkomst van goedkope aanbieders, die de kwaliteit van de cursussen mogelijk niet kunnen 22 Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 3, ve , p. 8, Het wegvallen van de rol van de gemeenten bijvoorbeeld uit het schrappen van artikel 8 van de Wi, de bepaling op grond waarvan de gemeente bij verordening regels over de inburgeringsplicht kon vaststellen en het schrappen van de paragrafen 2 en 3 van Hoofdstuk 5 van de Wi over respectievelijk een gemeentelijk aanbod aan inburgeringsplichtigen en een gemeentelijk aanbod aan vrijwillige inburgeraars (de artikelen 19 tot en met 24f van de Wi). De paragraaf over vrijwillige inburgeraars was trouwens pas sinds 1 januari 2010 in de Wi opgenomen (Stb. 2009, 539 en Stb. 2009, 576). 24 Zie hierover nader Commentaar Wi, p Kamerstukken II 2011/12, , nr. 3 ve , p. 8, 9, Kamerstukken II 2011/12, , nr. 6, p Kamerstukken II 2011/12, , p. 21. Zie 27 K. Groenendijk, Kroniek inburgering : van integratiebeleid naar immigratiebeleid, A&MR 2012 Nr. 1, p. 45, ve Ook R. van Oers heeft hier tijdens de presentatie voor de WRV op 11 december 2012 ( De Wet Inburgering en eigen verantwoordelijkheid, ve ) op gewezen. Zie over de rol van de gemeenten ook Commentaar Wi, p Groenendijk, p. 45, ve Van Oers heeft zich tijdens de voornoemde presentatie in vergelijkbare bewoordingen uitgelaten, ve Ontheffingen en het vervallen van de korte vrijstellingstoets De doelgroep wordt, zoals hiervoor in paragraaf 2 al is aangegeven, beperkt tot vreemdelingen die in het algemeen nog niet eerder in Nederland hebben verbleven. De regering neemt dan ook aan dat slechts zelden sprake zal zijn van een vrijstelling op grond van een diploma, certificaat of een ander document. Een onderzoek om vast te stellen of mogelijk sprake is van een vrijstellingsgrond is dan ook niet meer nodig. De korte vrijstellingstoets, voorheen opgenomen in artikel 2.7 van het Bi, is vervallen. Deze toets was bedoeld voor zogenoemde oudkomers die al jarenlang in Nederland zijn en zich via hun werk of andere activiteiten de Nederlandse taal en kennis van de Nederlandse samenleving eigen hebben gemaakt, maar die dit niet door middel van een diploma kunnen aantonen. Gezien de beperking van de doelgroep is de korte vrijstellingstoets volgens de regering overbodig. De andere ontheffingsmogelijkheden waarin de Wi voorziet blijven bestaan De ontheffingen zijn voortaan vervat in artikel 6 van de Wi. In deze bepaling staat ook dat de minister, en niet langer het college, beslist over de vraag of een inburgeringsplichtige van de plicht wordt ontheven. Dit blijkt ook uit de gewijzigde artikelen 2.8, 2.8a en 2.8b van het Bi. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) zal verzoeken om ontheffing gaan behandelen. Ontheffing is aan de orde als de inburgeringsplichtige heeft aangetoond door een psychische of lichamelijke belemmering, dan wel een verstandelijke handicap, blijvend niet in staat te zijn het inburgeringsexamen te behalen. Dit was al geregeld in artikel 6. Ook wordt de inburgeringsplichtige ontheven als de minister op grond van aantoonbaar geleverde inspanningen tot het oordeel komt dat het voor de betrokkene redelijkerwijs niet mogelijk is aan de inburgeringsplicht te voldoen. Dit was eerder geregeld in artikel 31, tweede lid, onderdeel c, van de Wi als een situatie waarin geen bestuurlijke boete wordt opgelegd. Net als bij de mogelijkheden tot verlenging van de termijn, is ook hier sprake van verplaatsing. Door opname in de algemene bepaling in artikel 6, tweede lid, Wi werkt de ontheffingsgrond door bij de toepassing van artikel 18, eerste lid, onderdeel h, Vw Op grond van laatstgenoemde bepaling 29 Andersson Elffers Felix, Marktconsultatie Inburgering, Onderzoek naar de verwachte gevolgen van de gewijzigde Wet Inburgering voor de markt van inburgerings- en taalonderwijs, Utrecht, 14 maart Bijlage bij Kamerstukken II 2011/12, , nr. 8, ve Handelingen TK 2011/12, 74, ve , 27, p. 52, 59, 71. A&MR 2013 Nr

5 kan de verblijfsvergunning regulier voor bepaalde tijd worden ingetrokken als de inburgeringsplichtige niet heeft voldaan aan zijn inburgeringsplicht. 31 is toegepast. In de praktijk komt het er op neer dat debiteuren met een inkomen op bijstandsniveau niets hoeven terug te betalen Financiële ondersteuning valt in belangrijke mate weg Voor inburgeringsplichtigen die over onvoldoende middelen beschikken om de inburgering te bekostigen, is een vangnet in de vorm van een sociale leenfaciliteit gecreëerd. Deze leenfaciliteit stond voorheen open voor alle inburgeringsplichtigen die zonder tussenkomst van een gemeente zelf een inburgeringscursus inkopen. In het ingrijpend gewijzigde Hoofdstuk Het komt er op neer dat debiteuren met een inkomen op bijstandsniveau niets hoeven terug te betalen. 4 van het Bi (artikel 4.1 e.v. van het Bi) is de doelgroep beperkt tot de minder draagkrachtige inburgeringsplichtigen. Bij het aanvragen van een lening zal dan ook een inkomenstoets worden uitgevoerd. De lening kan worden gebruikt gedurende de inburgeringstermijn. De aflossing van de lening moet zes maanden na het verstrijken van de inburgeringstermijn starten of, als dit eerder is, zes maanden nadat voldaan is aan de inburgeringsplicht. Het te lenen bedrag blijft voor gezinsherenigers en -vormers en geestelijk bedienaren gemaximeerd op euro. Voor asielgerechtigden gaat het maximale leenbedrag naar euro. Zij kunnen het leenbedrag ook gebruiken voor het volgen van een alfabetiseringscursus. De DUO blijft namens de minister verantwoordelijk voor de verstrekking van de leningen. Tot 1 januari 2013 bood artikel 18 van de Wi de mogelijkheid een financiële vergoeding uit te keren aan inburgeringsplichtigen die op eigen initiatief de voorbereiding op het inburgeringsexamen ter hand hadden genomen en binnen drie jaar het examen behaalden. Deze mogelijkheid is vervallen. Het uitkeren van een vergoeding strookt volgens de regering niet met het uitgangspunt dat inburgeringsplichtigen zelf verantwoordelijk zijn voor hun inburgering. Tijdens de terugbetalingsperiode van de lening, die is verruimd naar maximaal tien jaar, kan op aanvraag jaarlijks een draagkrachtmeting worden uitgevoerd. Op basis daarvan kan het vastgestelde termijnbedrag voor terugbetaling worden bijgesteld. De lening hoeft niet te worden terugbetaald als uit deze meting blijkt dat de debiteur onvoldoende draagkracht gedurende de terugbetalingsperiode van de lening heeft, de debiteur overlijdt, de verblijfsvergunning wordt ingetrokken of de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen op de debiteur 31 Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 3, ve , p. 11, 12, 18 en Kamerstukken II, 2011/12, , nr. 6, p. 33, ve Zie verder de nota van toelichting bij het Besluit tot wijziging van het Bi, Stb. 2012, 432, ve , p Bij amendement is het voorgestelde vijfde lid van artikel 16 van de Wi gewijzigd. Deze bepaling biedt nu de mogelijkheid dat bij of krachtens algemene maatregel van bestuur ook regels kunnen worden gesteld omtrent het verstrekken van een lening aan anderen dan inburgeringsplichtigen. De bedoeling van de initiatiefnemers was om zo een grondslag te creëren om nader te bepalen groepen vreemdelingen die niet inburgeringsplichtig zijn, maar die vrijwillig deelnemen aan een inburgeringscursus dan wel het inburgeringsexamen willen afleggen, in aanmerking te laten komen voor een sociale lening. De gedachten gingen uit naar personen van wie de integratie in Nederland aandacht behoeft, zoals EU-onderdanen en Turkse onderdanen. Met het bepaalde in artikel 4.1 van het Bi is invulling gegeven aan artikel 16, vijfde lid. In dit artikel wordt hoofdstuk 4 van het Bi over de sociale lening, tenzij anders wordt bepaald, van overeenkomstige toepassing verklaard op personen die op grond van artikel 5, tweede lid, van de Wi zijn vrijgesteld van de inburgeringsplicht (onder andere EUonderdanen) en op Turkse onderdanen die verblijfsrecht ontlenen aan het Associatiebesluit 1/80 van de Associatieraad EEG/ Turkije Verblijfsrechtelijke consequenties De oude Wi voorzag reeds in verblijfsrechtelijke consequenties, al waren die betrekkelijk mild. De wetswijziging per 1 januari 2013 brengt geen wijziging in de reeds bestaande mogelijkheden. 34 In de wetsgeschiedenis bij de oude Wi is uitdrukkelijk gesteld dat het niet behalen van het inburgeringsexamen niet zou gaan leiden tot verblijfsbeëindiging. Verder wilde de regering destijds niet gaan vanwege, onder meer, de refoulementsverboden in het Vluchtelingenverdrag, artikel 3 EVRM, het door artikel 8 van het EVRM beschermde familieen gezinsleven en de richtlijnen inzake het recht op gezinshereniging en de positie van langdurig ingezeten onderdanen van derde landen Kamerstukken II 2011/12, , nr. 3, ve , p. 10 en Kamerstukken II 2011/12, , nr. 6, ve , p. 8, 26, 27, 29. Zie verder de nota van toelichting bij het Besluit tot wijziging van het Bi, Stb. 2012, 432, ve , ve , p en Kamerstukken II 2011/12, , nr. 41, ve (amendement Dibi c.s.), Handelingen TK 2011/12, 82, 15, p. 77. Het amendement had de steun van de minister. Zie hierover ook zijn brief van 23 april 2012, Kamerstukken II 2011/12, , nr. 46. Zie voorts de nota van toelichting bij het Besluit tot wijziging van het Bi, Stb. 2012, 432, ve , p Zie de artikelen 16a, 21, eerste lid, aanhef en onder k, en 34 van de Vw Kamerstukken II 2005/06, , nr. 3, ve , p. 31 en Kamerstukken II 2005/06, , nr. 7, ve , p Zie ook Commentaar Wi, p. 194, A&MR 2013 Nr. 02

6 Inburgering In het regeerakkoord van het Kabinet Rutte I is echter een andere keuze gemaakt. Over het niet behalen van het examen wordt opgemerkt dat het [u]itgangspunt voor het kabinet is dat het niet slagen voor het inburgeringsexamen, behoudens bijzondere omstandigheden, leidt tot intrekking van de tijdelijke reguliere verblijfsvergunning. 36 De woorden behoudens bijzondere omstandigheden zijn in dit verband cruciaal. De internationaalrechtelijke grenzen waar de regering een aantal jaren eerder op wees zijn immers niet gewijzigd. Waarschijnlijk zal uitzondering juist eerder regel zijn. De Afdeling advisering gaat ervan uit dat de sanctie in de praktijk hooguit incidenteel kan worden toegepast. Wijzigingen in de wet Aan het eerste lid van artikel 18 Vw 2000 is een onderdeel (i) toegevoegd. Op grond daarvan kan een aanvraag tot verlenging van de geldigheidsduur van een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd regulier worden afgewezen als de vreemdeling, kort gezegd, niet heeft voldaan aan de inburgeringsplicht bedoeld in artikel 7, eerste lid, van de Wi. Dat betekent ook dat de verblijfsvergunning voor bepaalde tijd regulier kan worden ingetrokken als de vreemdeling niet aan zijn inburgeringsplicht heeft voldaan. Artikel 19 van de Vw 2000 bepaalt immers dat dit mogelijk is op de gronden bedoeld in artikel 18, eerste lid, met uitzondering van onderdeel b. Over artikel 8 van het EVRM merkt de Afdeling advisering op dat volgens vaste jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) verlies van het verblijfsrecht dat tot gezinshereniging in staat stelde alleen mogelijk is wanneer een ernstig gevaar bestaat voor aantasting van of een ernstige inbreuk is gepleegd op de openbare orde of de nationale veiligheid. In het licht van de in de jurisprudentie van het EHRM vereiste noodzakelijkheidstoets is de Afdeling advisering van oordeel dat het (verwijtbaar) niet voldoen aan de inburgeringsplicht niet als een zodanig ernstig vergrijp tegen de openbare orde is aan te merken dat dit de beëindiging van het verblijfsrecht kan rechtvaardigen. Naar het oordeel van de Afdeling advisering laat artikel 16 van de Gezinsherenigingsrichtlijn 39 evenmin toe dat het verblijfsrecht verloren gaat op de enkele grond dat niet is voldaan aan de inburgeringsplicht. 40 De regering is zich bewust van de juridische beperkingen. Een verblijfsvergunning van een asielgerechtigde zal niet worden ingetrokken. Dit blijkt uit het gegeven dat louter aan artikel 18 een intrekkingsgrond is toegevoegd. De verblijfsvergunning wordt ook niet ingetrokken indien dit in strijd komt met de Gezinsherenigingsrichtlijn of artikel 8 van het EV RM. Dat de verblijfsvergunning niet mag worden ingetrokken als dit in strijd zou zijn met de Gezinsherenigingsrichtlijn volgt, zo neemt de Het alsnog voldoen aan de inburgeringsplicht leidt er niet toe dat een verblijfsvergunning regulier voor bepaalde tijd herleeft. De vreemdeling wiens verblijfsvergunning is ingetrokken, heeft geen rechtmatig verblijf meer in Nederland. Het alsnog voldoen aan de inburgeringsplicht leidt er niet toe dat zijn verblijfsvergunning regulier voor bepaalde tijd herleeft. Hij zal opnieuw een verblijfsvergunning moeten aanvragen en daarbij moeten voldoen aan de daarvoor geldende voorwaarden. Na het intrekken van de verblijfsvergunning ontstaat een onderbreking van het verblijfsrecht. Ook de opbouw van de rechten om in aanmerking te komen voor naturalisatie stopt na intrekking van de verblijfsvergunning regulier voor bepaalde tijd. Deze rechten zullen na een eventuele verlening van een nieuwe verblijfsvergunning weer moeten worden opgebouwd. 37 Kritiek Raad van State; Gezinshereningsrichtlijn en artikel 8 van het EVRM De Afdeling advisering heeft aanbevolen deze sanctie te schrappen: de Afdeling [constateert] dat het verlies van het verblijfsrecht als sanctie op het verwijtbaar niet voldoen aan de inburgeringsplicht in algemene zin afstuit op het proportionaliteitsbeginsel. Nu deze sanctie niet kan worden opgelegd aan asielgerechtigden en niet in strijd mag zijn met artikel 8 van het EVRM of met de EU-richtlijn inzake gezinshereniging, meent de Afdeling dat deze sanctie in de praktijk in belangrijke mate aan betekenis inboet en hooguit incidenteel kan worden toegepast Kamerstukken II 2010/11, , nr. 15, ve , p. 25 en Kamerstukken II 2011/12, , nr. 3, ve , p. 12, 13, Kamerstukken II 2011/12, , nr. 4, p regering aan, uit de systematiek van de vreemdelingenwetgeving waarin die richtlijn is geïmplementeerd. Uitwerking in het Vreemdelingenbesluit 2000 (hierna: het Vb 2000) is volgens de regering daarom niet nodig. Wat de regering hier precies mee bedoelt blijft voor mij overigens onduidelijk. Voor de leden van de GroenLinks-fractie in de Eerste Kamer kennelijk ook: zij vragen of de regering het standpunt van de Afdeling advisering dat artikel 16 van de Gezinsherenigingsrichtlijn zich verzet tegen intrekking, bestrijdt. Dit standpunt impliceert immers, zo stellen zij, dat er geen ruimte is voor een individuele toetsing, terwijl de regering aanneemt dat bij de beoordeling of de vergunning al dan niet wordt ingetrokken, zal worden getoetst of de Gezinsherenigingsrichtlijn zich hiertegen verzet. De regering meldt in de Nota naar aanleiding van het verslag aan de Eerste Kamer in antwoord op deze vraag slechts in het algemeen dat in elke individuele zaak een afweging van alle relevante feiten en omstandigheden van dat individuele geval zal plaatsvinden. Strijd met artikel 8 van het EVRM en de Gezinsherenigingsrichtlijn zal in ieder geval niet aan de orde zijn zo wordt geconcludeerd in het geval er geen sprake is 39 Richtlijn 2003/86/EG van de Raad van de Europese Unie van 22 september 2003 inzake het recht op gezinshereniging (PB 2003 L 251, met rectificatie in PB 2012 L 71), ve Kamerstukken II 2011/12, , nr. 4, ve , p De Afdeling Advisering verwijst naar EHRM 2 augustus 2001, nr /00 (Boultif t. Zwitserland), ve , EHRM (Grote Kamer) 18 oktober 2006, nr /99 (Üner t. Nederland), ve en EHRM 9 oktober 2003, nr /99 (Slivenko t. Letland), ve A&MR 2013 Nr

7 van gezinsleven dat verblijf van de migrant in Nederland vordert. Dat maakt de zaken er niet inzichtelijker op. In het Vb 2000 is wel expliciet bepaald dat de aanvraag tot het verlengen van de geldigheidsduur van de verblijfsvergunning regulier voor bepaalde tijd niet wordt afgewezen, indien uitzetting van de vreemdeling in strijd zou zijn met artikel 8 van het EVRM en om die reden niet mogelijk is. Dit staat in de artikelen 3.89d en 3.91e. De wijze waarop in individuele gevallen aan artikel 8 van het EVRM wordt getoetst, zo stelt de minister, wordt uitgewerkt in de Vreemdelingencirculaire 2000 (hierna: de Vc 2000). 41 Richtlijn Langdurig ingezetenen Een andere vraag die aan orde is gesteld is of de wijziging van de Wi strijd oplevert met de Richtlijn langdurig ingezetenen. 42 Derdelanders die in de andere lidstaat niet aan het inburgeringsvereiste hebben voldaan en in Nederland de status van langdurig ingezetene willen verkrijgen kunnen volgens de regering aan de inburgeringsplicht worden onderworpen. 43 Artikel 5, tweede lid, van de Richtlijn langdurig ingezetenen regelt dat lidstaten mogen eisen dat onderdanen van derde landen voldoen aan integratievoorwaarden overeenkomstig het nationaal recht. Groenendijk wijst erop dat de vrijheid van de lidstaten niet onbegrensd is en dat de Commissie benadrukt dat lidstaten het doel van de richtlijn in acht moeten nemen. Lidstaten moeten rekening houden met de algemene beginselen van EU-recht, zoals het beginsel dat het nuttig effect ( effet utile ) niet mag worden ontnomen en het evenredigheidsbeginsel. Indicatoren bij de beoordeling zijn volgens de Commissie onder meer de kosten van het examen en de toegankelijkheid van de integratiecursus en testen. 44 Groenendijk is van mening dat de financiële barrière waar de vreemdeling door de wijziging van de Wi mee wordt gecon- 41 Kamerstukken II 2011/12, , nr. 6, ve , p , 39. Zie ook Kamerstukken I, 2011/12, , E, ve , p en Kamerstukken I, 2011/12, , G, ve (nota naar aanleiding van het verslag), p en de Nota van toelichting bij de nieuwe bepalingen in het Vb 2000, Stb. 2012, 432, ve , p. 30, 31, 39 en 40. Zie voor de wijziging van de Vc 2000 het Besluit van de Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel van 14 september 2012, nummer WBV 2012/22, houdende wijziging van de Vc 2000, Stcrt. 2012, nr , 2 oktober 2012, ve Met dit WBV wordt (onder andere) paragraaf B1/5.3.7 over niet voldoen aan de inburgeringsplicht ingevoegd in de Vc Hierin wordt over de toetsing aan artikel 8 van het EVRM louter het volgende vermeld: Voor de wijze waarop in individuele gevallen aan artikel 8 EVRM wordt getoetst, wordt verwezen naar B1/10. Dat lijkt een vergissing. Die paragraaf handelt namelijk over rechtsmiddelen. Waarschijnlijk wordt gedoeld op de algemene paragraaf B2/9 over de toetsing aan artikel 8 van het EVRM in het kader van gezinshereniging en gezinsvorming. Specifieke criteria voor de beantwoording van de vraag wanneer (louter) het niet behalen van het inburgeringsexamen, ondanks de aanwezigheid van gezinsleven, tot verblijfsbeëindiging kan leiden, worden in de Vc 2000 als ik het goed zie dus niet gegeven. 42 Richtlijn nr. 2003/109/EG van de Raad van de Europese Unie van 25 november 2003 betreffende de status van langdurig ingezeten onderdanen van derde landen (Pb EU 2004 L 16/44), ve Kamerstukken II 2011/12, , nr. 6, ve , p. 38. In artikel 5, tweede lid, onderdeel c, van de Wi wordt geregeld dat vreemdelingen die in een andere lidstaat aan een inburgeringsvereiste hebben voldaan, niet inburgeringsplichtig zijn. 44 Verslag van de Commissie aan het Europees parlement en de Raad betreffende de toepassing van Richtlijn 2003/109/EG betreffende de status van langdurig ingezeten onderdanen van derde landen van 28 september 2011, COM(2011)585, ve , p. 3, 4. fronteerd, afbreuk doet aan het nuttig effect van de richtlijn. Ook is het volgens hem de vraag of de inburgeringsvoorwaarde in de artikelen 21 en 34 van de Vw 2000 nog wel in overeenstemming is met het Unierechtelijk evenredigheidsbeginsel dat bij de toepassing van artikel 5, tweede lid, van de Richtlijn ook in acht moet worden genomen. 45 Tijdens de behandeling in de Eerste Kamer heeft Tineke Strik van de GroenLinks-fractie gewezen op het arrest van het Hof van Justitie van 26 april waarin het Hof benadrukt dat integratie van langdurig ingezetenen het doel van de richtlijn is en dat lidstaten daarbij geen financiële drempels mogen opwerpen. Volgens de minister is er echter geen sprake van strijd met de richtlijn. Hij wijst er op dat de richtlijn toestaat dat lidstaten integratievoorwaarden stellen en dat niet wordt voorgeschreven dat de wijze waarop aan de voorwaarden wordt voldaan voor rekening van de overheid moet komen. Het inburgeringsvereiste vormt, zo stelt hij, geen drempel voor het kunnen krijgen van een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd: het niveau van het examen is voor iedereen haalbaar, mensen die hun inburgeringscursus niet zelf kunnen betalen komen in aanmerking voor een lening en voor bijzondere gevallen is voorzien in ontheffingsmogelijkheden. 47 Symboolwetgeving? De intrekking van de verblijfsvergunning is volgens de regering te rechtvaardigen omdat de beheersing van de Nederlandse taal en kennis van de Nederlandse samenleving essentiële voorwaarden zijn voor de toelating tot en het verblijf in ons land. Als mensen verwijtbaar niet binnen de gestelde termijn voldoen aan de inburgeringsplicht, is dat volgens de regering een teken dat zij niet bereid zijn om actief deel te nemen aan de Nederlandse samenleving. De regering legt het advies van de Afdeling Advisering om niet over te gaan tot verblijfsbeëindiging dan ook terzijde. In de nota naar aanleiding van het verslag aan de Tweede Kamer weet de regering slechts een voorbeeld te noemen van een vreemdeling wiens verblijfsvergunning zou kunnen worden ingetrokken: de geestelijk bedienaar die verwijtbaar niet aan de inburgeringsplicht voldoet en geen gezinsleven heeft in de zin van artikel 8 EVRM en de Gezinsherenigingsrichtlijn. 48 Tijdens de parlementaire behandeling ontwijkt minister Leers de vraag hoeveel vreemdelingen kunnen worden geconfronteerd met een intrekking. Of het in situaties waarin sprake is van gezinsleven altijd onmogelijk is, laat hij, met een verwijzing naar de individuele toets, in het midden: Er staat ook in artikel 8 EVRM dat er overwegingen kunnen zijn van openbare veiligheid of van het economisch welzijn van het land, of van het belang van de nationale veiligheid, waarin het individu geen beroep kan doen op artikel 8 EVRM ( ) [D]at [moet] altijd individueel getoetst ( ) worden. U hebt gelijk dat dat niet in alle gevallen zo zal zijn, 45 Groenendijk, p. 45, ve HvJ EU zaak nr. C 508/10 (Europese Commissie, tegen Koninkrijk der Nederlanden), JV 2012/307, ve Handelingen EK 2012/13, 38, ve , 2, p. 8 en Handelingen EK 2012/13, 38, ve , 7, p. 41 en Kamerstukken II 2011/12, , nr. 6, ve , p , A&MR 2013 Nr. 02

8 Inburgering maar u kunt de bewering niet staande houden dat het nooit zal zijn en dat het dus alleen maar symboolwetgeving is. 49 Uiteraard moet de minister worden nagegeven dat de vraag of een beslissing strijd oplevert met artikel 8 EVRM op zichzelf een individuele beoordeling vergt. Dat doet er echter niet aan af dat de Afdeling advisering er, zoals hiervoor is aangegeven, van uit lijkt te gaan dat die beoordeling steeds in het voordeel van de vreemdeling zal moeten uitvallen. Een geval waarin sprake is van gezinsleven en de vergunning niettemin kan worden ingetrokken, lijkt niet denkbaar en wordt in de wetsgeschiedenis ook niet beschreven. Waarom dan toch hameren op de individuele beoordeling en op de theoretische mogelijkheid van intrekking? Als extra rechtvaardiging voor een dan maar op te leggen bestuurlijke boete? Of had het te maken met de dynamiek van het door de PVV gedoogde kabinet Rutte I, zoals Kamerleden Tofik Dibi en Martijn van Dam suggereerden? 50 boete die wordt opgelegd als de inburgeringsplichtige na een eerdere boete opnieuw verwijtbaar niet binnen de verlengde termijn aan de inburgeringsplicht voldoet, wordt gelijkgesteld aan de eerste boete. Dit betekent een verhoging van maximaal 1000 euro naar maximaal 1250 euro. De cyclus van steeds weer opnieuw beboeten, iedere twee jaar, wordt geregeld in artikel 32 en vooral in het gewijzigde artikel 33 van de Wi. De (verhoogde) boetes zijn te vinden in artikel 34 van de Wi Hoger beroep van Centrale Raad van Beroep naar Raad van State Een geval waarin sprake is van gezinsleven en de vergunning niettemin kan worden ingetrokken, lijkt niet denkbaar. Of de soep in de praktijk, onder het Kabinet Rutte II, minder heet zal worden gegeten moet worden afgewacht. Ook in het regeerakkoord voor dit kabinet wordt namelijk uitdrukkelijk vermeld dat [i]nburgeringinspanningen ( ) consequent en vanaf het begin [worden] gevolgd [en dat w]ie zich onvoldoende inzet ( ) de verblijfsvergunning [verliest] Bestuurlijke boetes De Wi voorzag al in de oplegging van bestuurlijke boetes. Door de stelselwijziging die met de wetswijziging is doorgevoerd, zijn de bestuurlijke boetes vanwege het geen gehoor geven aan de oproep van het college en vanwege het niet meewerken aan de inburgeringsvoorziening de gemeentelijke bestuurlijke boetes dus komen te vervallen. De enige bestuurlijke boete die op grond van de Wi blijft bestaan, is de boete bij het verwijtbaar niet tijdig voldoen aan de inburgeringsplicht. Zie het - gewijzigde - artikel 31 van de Wi. De bevoegdheid om de boete op te leggen wordt voortaan belegd bij de minister. In het tweede lid van dit artikel wordt geregeld dat niet ook een bestuurlijke boete wordt opgelegd als de verblijfsvergunning van de inburgeringsplichtige is ingetrokken wegens het niet voldoen aan de inburgeringsplicht. Hiermee wordt volgens de regering recht gedaan aan het evenredigheidsbeginsel. Het vervallen van sanctiemogelijkheden in het voortraject, rechtvaardigt volgens de regering een verhoging van de boete indien verwijtbaar niet binnen de (verlengde) inburgeringstermijn aan de inburgeringsplicht is voldaan. Deze boete is van maximaal 500 euro naar maximaal 1250 euro gegaan. De 49 Handelingen TK 2011/12, 75, ve , 9, p. 53, 54, en Handelingen EK 2012/13, 38, ve , 7, p , Handelingen TK 2011/12, 75, ve , 9, p. 77 en p Kamerstukken II, 2012/13, , nr. 15, p. 29 (regeerakkoord Rutte II), ve Met de wijziging van de Wi heeft de regering beoogd alle zaken over de Wi voortaan in hoger beroep te laten behandelen door de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling bestuursrechtspraak). Tot 1 januari 2013 werden deze zaken behandeld door de Centrale Raad van Beroep (hierna: de CRvB). De Afdeling bestuursrechtspraak was overigens al bevoegd in zaken waarin de verblijfsrechtelijke consequenties van het niet behalen van het inburgeringsexamen aan de orde waren. 53 De vaststelling dat deze zaken inderdaad per 1 januari 2013 zijn overgegaan naar de Afdeling bestuursrechtspraak vergt overigens wetstechnisch puzzelen. De wet tot wijziging van de Wi voorziet in het schrappen van het onderdeel van de Bijlage bij de Beroepswet waaruit bleek dat de CRvB bevoegd was. 54 Dit onderdeel van de Wet tot wijziging van de Wi is per 1 januari 2013 in werking getreden. 55 Met de Wet aanpassing bestuursprocesrecht (hierna: de Wab), eveneens inwerking getreden met ingang van 1 januari 2013, 56 is de Bijlage bij de Beroepswet echter naar de Algemene wet bestuursrecht (Awb) verhuisd. In deze Bijlage (Bijlage 2, hoofdstuk 2, artikel 10) wordt de Wi nog wel vermeld bij de lijst wetten die door de CRvB in hoger beroep worden behandeld. Op het eerste gezicht is door deze Bijlage de CRvB dus weer bevoegd in (hoger beroeps)zaken over de Wi. In de Wet tot wijziging van de Wi was met het oog op de te verwachten inwerkingtreding van de Wab een samenloopbe- 52 Kamerstukken II 2011/12, , nr. 3, ve , p. 13, 14, 20, 21. Gelet op het wegvallen van de gemeentelijke bestuurlijke boetes zijn paragraaf 1 van Hoofdstuk 6 van de Wi (artikelen 25 tot en met 28) en de artikelen 29 en 30 van de Wi vervallen, Stb. 2012, 430, ve , p Commentaar Wi, p Wet tot wijziging van de Wi, artikel II, Stb. 2012, 430, ve , p Besluit van 13 oktober 2012, houdende vaststelling van (o.a.) het tijdstip van inwerkingtreding van de wet tot wijziging van de Wi, Stb. 2012, 519, ve Wet van 20 december 2012 tot wijziging van de Algemene wet bestuursrecht en aanverwante wetten met het oog op enige verbeteringen en vereenvoudigingen van het bestuursprocesrecht (Wet aanpassing bestuursprocesrecht), Stb. 2012, 682, ve De inwerkingtreding wordt geregeld in het Besluit van 20 december 2012 tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wab, Stb. 2012, 684, ve A&MR 2013 Nr

9 paling opgenomen (Artikel VIII). Met de in deze bepaling opgenomen verwijzing werd beoogd de Wi uit de CRvB-lijst te halen. De verwijzing klopte echter niet. De onzuiverheid van deze samenloopbepaling is door de regering onderkend en deze zal worden gecorrigeerd in de Veegwet bij de Wab. 57 Op 1 januari 2013 was deze Veegwet echter nog in behandeling bij de Tweede Kamer. Om te voorkomen dat de behandeling van hoger beroepen in zaken over de Wi onbedoeld bij de CRvB zou blijven, is in het besluit tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wab, voor zover hier van belang, geregeld dat de Wab per 1 januari 2013 in werking treedt met uitzondering van de zinsnede met betrekking tot de Wi in Bijlage 2, artikel Met andere woorden: de oude verwijzing in de Wab naar de Wi in de lijst wetten die door de CRvB wordt behandeld is niet in werking getreden. Daarmee geldt dat gelet op artikel 8:105 van de Awb de Afdeling per 1 januari 2013 bevoegd is. Uit het overgangsrecht bij de Wab volgt overigens dat het oude recht van toepassing blijft op hoger beroepszaken tegen voor 1 januari 2013 bekend gemaakte uitspraken Overgangsrecht Artikel X van de Wet tot wijziging van de Wi 60 regelt dat een aantal rechten en verplichtingen die tot 1 januari 2013 voortvloeiden uit de Wi van toepassing blijven op inburgeringsplichtigen die verplicht waren het inburgeringsexamen voor die datum te behalen (op grond van artikel 7, eerste lid, of 26 van de Wi) is aangevangen (artikel X, tweede lid). de duur van de overeenkomst (artikel X, vijfde lid). Genoemde bepalingen betreffen de eigen bijdrage en de verplichting aan de gemeenteraad om bij verordening regels te stellen ter zake van onder andere de inning van de eigen bijdrage en de niet-nakoming van de overeenkomst. Deze inburgeraars kunnen dus hun voorziening voortzetten. Artikel X, zesde lid, voorziet in de mogelijkheid voor de personen die onder het overgangsrecht vallen, om binnen een bij regeling vast te stellen termijn het inburgeringsexamen zoals dit voor 1 januari 2013 was vormgegeven, af te leggen. Hiermee hoeven personen die al de nodige inspanningen hebben gedaan om zich voor te bereiden, geen extra inspanningen te doen om zich alsnog voor te bereiden op het nieuwe examen. Deze termijn is vastgesteld op twee jaar De toekomst... Na al dit wetstechnisch geweld sneeuwt de vraag of de gewijzigde Wi haar doel zal bereiken haast onder. Zal goedkoop inderdaad duurkoop blijken te zijn? Het is zaak de effecten van deze wetswijziging kritisch te volgen. Het aannemen van de motie Dibi, waarin de regering wordt verzocht de effectiviteit van de gewijzigde Wi te monitoren, is wat dat betreft een voorzichtige stap in de goede richting. 63 Op grond van artikel X, derde lid, blijven gemeenten verplicht een aanbod van een inburgeringsvoorziening te doen aan asielgerechtigden die voor 1 januari 2013 hun status hebben verkregen en aan geestelijk bedienaren die voor deze datum een verblijfsvergunning hebben gekregen. 61 Het recht op een vergoeding als bedoeld in artikel 18 van de Wi blijft bestaan voor de oudkomer voor wie de termijn genoemd in artikel 26 van de Wi voor het voldoen aan de inburgeringsplicht niet is aangevangen, maar die binnen drie jaar na 1 januari 2013 alsnog het inburgeringsexamen of Staatsexamen NT2 heeft behaald (artikel X, vierde lid). Op de vrijwillige inburgeraar met wie voor 1 januari 2013 een inburgeringsvoorziening is overeengekomen, blijven de artikelen 24e en 24f van de Wi in ieder geval van toepassing voor 57 Herstel van wetstechnische gebreken in de Awb en enkele andere wetten in verband met de Wab (Veegwet aanpassing bestuursprocesrecht), Kamerstukken II 2012/13, , nr. 3, ve Zie artikel I, onderdeel H, en artikel XI van dit wetsvoorstel. 58 Besluit van 20 december 2012 tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wab, Stb. 2012, 684, ve Zie het enige artikel, onderdeel a, aanhef, sub 1, onder 2 van dit besluit. 59 Zie Deel C Overgangs- en slotbepalingen, artikel 1, aanhef en onder b van de Wab, Stb. 2012, 682, ve , p Zie Stb. 2012, 430, p. 9, ve Kamerstukken II 2011/12, , nr. 9, ve Kamerstukken II 2011/12, , nr. 3, ve , p. 2, 6-7 en Zie voor de termijn waarbinnen het oude examen nog kan worden afgelegd de Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 13 december 2012, nr. I&S/2012/17936, tot wijziging van de Regeling inburgering en enkele andere regelingen naar aanleiding van de Wijziging van de Wi en het Bi in verband met de versterking van de eigen verantwoordelijkheid van de inburgeringsplichtige, Stcrt. 2012, nr , 21 december 2012, ve Kamerstukken II 2011/12, , nr. 48, ve en Handelingen TK 2011/12, 82, ve , 15, p A&MR 2013 Nr. 02