Gemeente Delft. Met deze brief wordt u geïnformeerd over de ontwikkelingen rond de vorming van een nationale politie en de lokale inbedding daarvan.

Transcriptie

1 Veiligheid m Gemeente Delft Advies Phoenixstraat Ai Delft Bankrekening BNG t.n.v. gemeente Delft Reiuuradres : Advies, Postbus 78,2800 ME Delft Behandeld door Maarten Kaiser Vanessa van Altena waltena@delft.nl Gemeenteraad van Delfï Internet w.delfl.nl Datum Ons kenmem Uw brief van 0nderm-p Vorming Nationale politie Uw kenmerk Bijlage Geachte leden van de Raad, Met deze brief wordt u geïnformeerd over de ontwikkelingen rond de vorming van een nationale politie en de lokale inbedding daarvan. De nieuwe Politiewet In tegenstelling tot het huidige regionale bestel met 26 rechtspersoonlijkheid bezittende korpsen (25 regionale korpsen en het KLPD) komt er één landelijk korps, bestaande uit 10 regionale eenheden, Bén landelijke eenheid en een Politiedienstencentrum voor een deel van de bedrijfsvoeringstaken. Aan het hoofd van het landelijke korps staat de landelijke korpschef, die op dit moment fungeert als landelijk kwartiermaker. De nieuwe regionale eenheid Haaglanden wordt gevormd door een samenvoeging van de bestaande korpsen Haaglanden en Hollands Midden. Aan het hoofd van de regionale eenheid staat de politiechef die momenteel de functie van regionaal kwartiermaker vervult, dhr. H.P. van Essen. Met de nieuwe wet wordt beoogd de volgende doelstellingen te bereiken: l. behouden en vergroten van de legitimiteit van de politie; 2. verhogen van de politieprestaties; 3. vergroten van de professionele ruimte van de politiefunctionaris en 4. verhogen van de efficiency om besparingen te realiseren. De bestaande landelijke operationele sterkte van formatieplaatsen blijft gehandhaafd. Met name de bundeling van de bedrijfsvoeringsfuncties moet tot besparingen leiden, die na oplopen tot een bedrag van E 230 mln. structureel. Op grond van de wet krijgt de minister van Veiligheid en Justitie de volledige ministeriële verantwoordelijkheid voor de nationale politie. De minister is verantwoordelijk voor het beheer van de politie, het gezag blijft de verantwoordelijkheid van de burgemeester en het Openbaar Ministerie. De voorbereidingsfase Sinds medio heeft de landelijke kwartiermaker - in nauwe samenwerking met de regionale kwartiermakers - gewerkt om de planvorming rond de nieuwe politieorganisatie gereed te hebben. Er zijn zowel op landelijk als regionaal niveau ontwerp-, inrichtings- en realisatieplannen opgesteld, die voorafgaand aan de vaststelling door de minister ter advisering zijn voorgelegd aan diverse instanties (zoals VNG, College van Procureurs-Generaal, het Korpsbeheerdersberaad, de

2 Raad van Korpschefs, het Overleg van Regioburgemeesters i.o. en het Genootschap van Burgemeesters). Vanuit verschillende kanten is benadrukt dat de positie van het lokale gezag in het wetsontwerp onvoldoende tot zijn recht komt in relatie tot de verdeling en inzet van de beschikbare politiecapaciteit. Dat is van belang in het licht van de zorg dat een groter deel van beschikbare politiecapaciteit door de gewijzigde beheersverantwoordelijkheid naar landelijke prioriteiten gaat. In het periodieke overleg tussen de minister en de regioburgemeestersl college van PG's, heeft de minister toegezegd om waar mogelijk aan deze bezwaren tegemoet te komen. Voor de overgangsfase hebben de minister, het Korpsbeheerdersberaad en het college van PG's de volgende uitgangspunten geformuleerd: l. Er mogen geen onomkeerbare stappen worden gezet; 2. Tijdens de verbouwing gaat de verkoop door en moeten de politieprestaties worden verbeterd. Uitgangspunt is dat het primaire politiewerk geen tot weinig last van de reorganisatie van het politiebestel ondervindt; 3. Het ontwerpen van een toekomstbestendige politieorganisatie vraagt om een zorgvuldig vormgegeven verandertraject. Bij het ontwerp, de voorbereiding en de realisatie zal zowel binnen als buiten de organisatie naar een breed draagvlak worden gezocht. De doelstelling is dat het reorganisatietraject uiterlijk twee jaar na de publicatie in het Staatsblad is voltooid. De bestuurlijke betrokkenheid De politie voert haar taken ondergeschikt aan het gezag uit en legt verantwoording af over de uitvoering aan democratisch gekozen organen dan wel aan de in de wet genoemde instanties. In artikel 3 van het wetsontwerp staat de taak van de politie als volgt omschreven: "De politie heeft tot taak in ondergeschiktheid aan het bevoegde gezag en in overeenstemming met de geldende rechtsregels te zorgen voor de daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven". De taakomschrijving van de poiitie is in de huidige en nieuwe Politiewet identiek. Rol van de burgemeester en officier van justite Volgens het wetsontwerp blijven de gezagsverhoudingen ongewijzigd: de burgemeester blijft verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde en de veiligheid en de officier van justitie voor de strafrechtelijke handhaving. In de relatie tot de minister betekent een en ander dat de minister (vanuit zijn beheersverantwoordelijkheid) bepaalt wat de politie kan en het gezag bepaalt wat de politie doet. De bevoegdheden van de lokale driehoek In de lokale driehoek, bestaande uit de burgemeester, de officier van justitie en een verantwoordelijke politiefunctionaris, worden afspraken gemaakt over de concrete inzet van de politie. Aan deze inzet liggen onder meer ten grondslag het integrale veiligheidsplan en de doelstellingen ten behoeve van de strafrechtelijke handhaving. Ook worden in de lokale driehoek afspraken gemaakt over de inzet van de politie bij demonstraties, evenementen en andere incidentenleenmalige gebeurtenissen. Daarbij is het van belang de afspraken zoveel mogelijk te formuleren als prestaties die van de politie worden verwacht. In Delft zullen dergelijke afspraken worden opgenomen in het beleidskader Veiligheid en Handhaving (integraal veiligheidsplan). Bevoegdheden gemeenteraad In het kader van het wetsvoorstel zijn de voornaamste bevoegdheden van de gemeenteraad de volgende: l. De burgemeester is aan de gemeenteraad verantwoording schuldig over het door hem uitgeoefende gezag. 2. De gemeenteraad stelt, op grond van het wetsvoorstel regierol gemeenten, een integraal veiligheidsplan vast. 218

3 3. De gemeenteraad wordt door de burgemeester gehoord over het beleidsplan van de regionale eenheid waarin onder andere de verdeling van de beschikbare sterkte over de onderdelen van de regionale eenheid is opgenomen (inclusief districten en basisteams). Dit beleidsplan wordt één maal per vier jaar opgesteld. Regioburgerneester In de nieuwe politiewet wordt een nieuwe bestuurlijke figuur geiintroduceerd: de regioburgemeester. De rol van de regioburgemeester kent verschillende elementen. Hij is binnen de regionale eenheid adviseur, initiator, coördinator en bemiddelaar, hij geeft zijn zienswijze en dient, indien nodig, 'knopen door te hakken'. Hij heeft daartoe enerzijds bevoegdheden, maar moet richting andere burgemeesters en de hoofdofficier van justitie ook op basis van natuurlijk gezag deze diverse rollen spelen. Of het nu gaat om opstellen en vaststellen van het regionale beleidsplan of interveniëren bij onderlinge capaciteitsdiscussies tussen burgemeesters, de regioburgemeester is in die gevallen de functionaris, die in de positie moet zijn om bestuurlijk te acteren. Daartoe ontbreken in het wetsontwerp tot dusverre formele bevoegdheden. Voorts is het van essentieel belang dat de regioburgemeesters op nationaal niveau een formele overlegsituatie met de minister van Veiligheid en Justitie hebben, vergelijkbaar met de positie van het college van PG'S. Dit zou immers recht doen aan de wijze waarop het gezag in Nederland is georganiseerd. Rol politiechef, districtschefs en chefs van de basisteams De politiechef, de districtschefs en de chefs van de basisteams zijn voor de uitoefening van hun taak verantwoording verschuldigd aan het gezag. In dit verband is het essentieel dat het gezag een duidelijk aanspreekpunt met voldoende mandaat bij de politie heeft. In Haaglanden wordt hierin voorzien. Bestuurlij k overleg In het wetsontwerp voor de vorming van de nationale politie zijn geen richtlijnen opgenomen voor de inrichting van het bestuurlijk overleg binnen de nieuwe politieregio's. De regioburgemeester heeft de vrijheid om dit bestuurlijk overleg, samen met de burgemeesters en vertegenwoordigers van het Openbaar Ministerie, vorm te geven. Voor de nieuwe regio Den Haag wordt het volgende voorstel momenteel nader uitgewerkt.?egionaai Bestuurlijk Overleg (RBO): Taak I De wetteliike taken: l. Eén ieer in de vier jaar wordt het regionaal beleidsplan met unanimiteit van stemmen vastgesteld; 2. Jaarlijks wordt het jaarverslag met unanimiteit van stemmen vastgesteld. Het concept Ontwerpplan spreekt tevens van een halfjaarlijkse rapportage; 3. Bij de benoeming van de politiechef hoort de regioburgemeester, de burgemeesters. 4. De voortgang van de landelijke prioriteiten vertaald naar het regionale niveau. Deelnemers De behoefte aan afstemming en coördinatie. Op het niveau van de regionale eenheid blijft behoefte bestaan aan afstemming en coördinatie van de aanpak van veiligheidsvraagstukken (zoals de voetbalwet, huiselijk geweld, alcohol en jeugd en de hennepaanpak). Daarnaast krijgen de politieregio's en de gemeenten ook in de toekomst te maken met het implementeren en uitvoeren van nieuwe wet- en regelgeving en nieuwe instrumenten. Alle 34 burgemeesters, de hoofdofficier, de politiechef.

4 Voorzitter Vergaderfrequentie De regioburgerneester. Minimaal 2x per jaar. De vergaderingen zijn in de regel openbaar. Dagelijks bestuur Regio, taal Bestuurlijk Overleg (db RBO) Taak 1 l. Voorbereiding en agendering van de onderwerpen-die inhet ~e~iönaal Bestuurlijk Overleg worden behandeld. Zonodig worden de ondenverpen eerst besproken in een of meerdere districtscolleges; 2. Klankbordfunctie voor de regioburgemeester met betrekking tot zijn taken in de regio en de advisering van de minister. 3. Overwogen kan worden om de leden van het dagelijks bestuur te belasten met een portefeuillehouderschap Deelnemers De (4) voorzitters van de districtscollenes (van de districten 4 tlm 7), de burgemeester van Den Haag (voor de districten 1 Vm,3), de politiechef en de hoofdofficier van justitie Voorzitter de regioburgemeester (die in het overleg tevens als de vertegenwoordiger van 3 van de 7 districten optreedt) Vergaderfrequentie 6x per jaar 3. Districtscolleges In Hollands Midden fungeert het districtscollege veelal als lokale driehoek, tenzij een burgemeester op basis van de gemeentelijke veiligheidssituatie de wens uitspreekt een Taak Deelnemers Voorzitter Vergaderfrequentie "gemeentelijke" lokale driehoek in te stellen. Voor een effectieve bespreking van gedeelde veiligheidsvraagstukken is een vorm van (gezamenlijk) bestuurlijk overleg noodzakelijk. Daarbij gaat het om afstemming en besluitvorming over het veiligheidsbeleid (b.v. over een districtelijk plan voor de aanpak van woninginbraken). Op het schaalniveau van de districten kan bij uitstek zowel efficiency als flexibiliteit in de organisatie worden bereikt. Daarbij wordt gedacht aan: l. De prioritering en de planning van de werkinzet van de politie (uiteraard binnen de daarvoor geldende regionale kaders); 2. Tevens kan gesproken worden over lokale operationele onderwerpen (aangiftecijfers, lokale politieprestaties, voortgang van lokale programma's etc.) die door burgemeesters worden ingebracht. De betrokken burgemeesters, de gebiedsofficier en de districtschef. De burgemeester van de grootste gemeente, tenzij [ het overleg een andere voorzitter kiest. I 6x per jaar 4. Lokale driehoek Een lokale driehoek kan op ad hoc basis samenkomen (voor een veiligheidsprobleem in een kleinere gemeente). Daarnaast kunnen de bijeenkomsten van de lokale driehoek een structureel karaker hebben, zoals de lokale driehoek van de stad Den Haag. I Taak I l. Bewaakt en monitort de prioriteiten uit het ' De gemeente Den Haag is onderverdeeld in drie districten, die in het dagelijks bestuur worden vertegenwoordigd door de burgemeester van Den Haag.

5 Deelnemers Vergaderfrequentie gemeentelijke integraal veiligheidsplan en beziet trendontwikkelingen; 2. Besluit over operationele aangelegenheden, zoals grootschalig optreden bij demonstraties en evenementen. De betrokken burgemeester, de gebiedsofficier en voor de politie: l. In de regel is de chef van het basisteam de eerst aanspreekbare politiefunctionaris; 2. Afhankelijk van de problematiek kan ook de districtschef aan het overleg deelnemen; 3. Voor de stad Den Haag neemt de leiding van de regionale eenheid deel aan het overleg. l. Afhankelijk van de grootte van het verzorgingsgebied en 1 of de aard van de problemen. 2. Voor operationele aangelegenheden naar behoefte en noodzaak. De inrichting van de nationale politie Nationaal Door de vorming van de nationale politie ontstaat er één korps. De landelijke korpschef is het aanspreekpunt voor de minister en valt volledig onder diens ministeriële verantwoordelijkheid, nationale politie wordt op vier sturings- en organisatieniveaus georganiseerd: Nationaal niveau: het landelijke korps, verdeeld in 10 regionale en l landelijke eenheid; 2. Regionaal niveau: 10 regionale eenheden, onderverdeeld in districten en regionale diensten; 3. Districtsniveau: onderverdeeld in basisteams, de districtrecherche en het flexteam; 4. Lokaal niveau: de basisteams. Schematisch weergegeven in onderstaand organogram:

6 Regionale eenheid De regioleiding met de politiechef als eindverantwoordelijke, is verantwoordelijk voor de totale politiezorg in de regio. Binnen de regionale eenheid worden alle politietaken uitgevoerd behalve de taken die vanwege effectiviteit of efficiency op nationaal niveau worden gelegd. In elke regionale eenheid wordt een aantal diensten ingericht, waarbinnen taken worden gelegd die vanwege effectiviteit of efficiency niet binnen de districten of basisteams worden ondergebracht. Het gaat om de volgende diensten: Regionaal Operationeel Centrum (ROC, meldkamer); Dienst Regionale Recherche (DRR); Dienst Regionale Informatie Organisatie (DRIO); Dienst Regionale Operationele Samenwerking (DROS, organisatieonderdelen met specifieke taken, zoals b.v. het bureau conflict en crisisbeheersing); Dienst Bedrijfsvoering regionale eenheid. Schematisch weergegeven in onderstaand organogram: Op regionaal niveau wordt ook de paraatheid georganiseerd, in de vorm van het parate peloton/me. Lokaal niveau: basisteams en districten Het verzorgingsgebied van de regionale eenheid wordt verdeeld in districten. Binnen de districten functioneren basisteams. Districten dragen bij aan de stuurbaarheid van de operatie, de flexibiliteit van de organisatie en bieden de mogelijkheid tot op- en afschalen van het niveau basisteam tot het niveau district. Het district dient voor kleinere gemeenten veelal als niveau voor het gezag om gezamenlijk overleg te organiseren (de districtsdriehoek). Voor zover daartoe de noodzaak of behoefte bestaat, vindt uiteraard ook op lokaal niveau driehoeksoverleg plaats. Het basistearn is de kleinste organisatorische eenheid en kan worden vergeleken met het huidige bureau Delft in de regio Haaglanden. Districten

7 De districtschef is verantwoordelijk voor alle taken die op het districtsniveau zijn ondergebracht. Hij is tevens de lijnchef van de chefs van de basisteams en de districtsrecherche. Binnen elk district is flexibele capaciteit beschikbaar in het zgn. flexteam. In dit flexteam zijn de disciplines handhaving, opsporing en intelligente vertegenwoordigd om de basisteams in staat te stellen voorkomende problemen effectief te kunnen aanpakken. De districtsrecherche is een robuust opsporingsonderdeel dat verantwoordelijk is voor de aanpak en afhandeling van delicten met hoge impact (overvallen, straatroven en schietpartijen). De districtsrecherche levert ondersteuning aan de basisteams ten behoeve van de probleemgerichte aanpak van veel voorkomende criminaliteit. Dit geschiedt in gevallen dat de recherchecapaciteit van het basisteam ontoereikend is. Het district wordt schematisch weergegeven in onderstaand organogram: Basisteam Vanuit de basisteams worden -net als in de huidige situatie in de wijkbureaus- de taken uitgevoerd die verband houden met de basispolitiezorg (in hun onderlinge samenhang). Het basisteam verricht handhavings- en toezichttaken, de uitvoering van de noodhulp en de intakefunctie. Ook de aanpak van veel voorkomende criminaliteit vindt plaats binnen het basisteam. Hiertoe beschikt het team in beperkte mate over eigen opsporingscapaciteit, zoals hierboven aangegeven. Voor het probleemgericht aanpakken van veel voorkomende criminaliteit kan het basisteam een beroep doen op ondersteuning vanuit de districtsrecherche. Wijkagenten zijn de sleutelfiguren binnen het gebiedsgebonden werken en vormen onderdeel van het basisteam. Naast de eerder genoemd hoofdtaken, worden taken uitgevoerd als de aanpak van (huiselijk) geweld, de reguliere verkeerstaken, de executietaak, vreemdelingentoezicht en identiteitscontrole. De chef van het basisteam is verantwoordelijk voor alle taken die door het basisteam worden uitgevoerd. In kleinere gemeenten fungeert de chef als aanspreekpunt voor het gezag. In Delft zal de chef van het basisteam -vergelijkbaar met de huidige bureauchef - als gesprekspartner optreden voor de ambtelijke organisatie en in het stafoverleg met de burgemeester. Gebiedsindeling De landelijke kwartiermaker heeft richtlijnen gegeven met betrekking tot de operationele sterkte voor het lokale niveau: voor een district geldt een bandbreedte van 500 tot 900 fte; voor een basisteam is deze bandbreedte vastgesteld op 60 tot 200 fte. Voor de inrichting van de districten en basisteams heeft de landelijke kwartiermaker kaders vastgesteld. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan het aantal aspiranten per basisteam. Voor de nieuwe regionale eenheid Den Haag (Haaglanden en Hollands Midden) betekent dit dat in de inrichtingsplannen voor het huidige Haaglanden wordt uitgegaan van: l. Een indeling in zeven districten, met elk een gemiddelde omvang van 500 tot 550 fte. Delft maakt onderdeel uit van district 5 in de regio waartoe ook de gemeenten Westland, Rijswijk en Midden Delfland behoren. 2. Binnen district 5 zal Delft een eigen basisteam krijgen; In vergelijking tot de andere regio's zal Haaglanden de meest fijnmazige indeting van districten en basisteams kennen. Daarmee wordt maximaal recht gedaan aan 718

8 het uitgangspunt om de basispolitiezorg zo dicht mogelijk bij de burger te (blijven) organiseren. Wij gaan er vanuit u met het bovenstaande op hoofdlijnen over de actuele ontwikkelingen te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Delft, R*, burgemeester mr. drs. G.A.A. Verkerk 1, secretaris