D66 - NOTA ten behoeve van de discussie over de

Transcriptie

1 D66 - NOTA ten behoeve van de discussie over de Creatieve industrie in Hilversum Hilversum wil zich actief inzetten voor een goed functionerende creatieve industrie. In de praktijk valt dat tegen. Bij de eerste hobbel creatieve industrie in de melkfabriek toont het College verregaande meegaandheid met de woningcorporatie en is de creatieve industrie de dupe van planwijziging door Dudok Wonen. D66 wenst alternatieve vestigingsmogelijkheden. Creatieve industrie is immers de toekomstbepalende aanjager voor de nieuwe economie? Sinds het verschijnen van het boek The Rise of the Creative Class van professor Richard Florida is er een stroom aan publicaties over de opmars van de creatieve economie op gang gekomen. Belangrijkste verdienste van Richard Florida is, dat hij economische ontwikkeling heeft gekoppeld aan het culturele klimaat in een stad. Hij kwam met de visie dat het belangrijk is een bepaalde groep van kenniswerkers, kunstenaars en andere mensen met creatieve beroepen aan de stad te binden, omdat de economie daardoor opbloeit. Echte economische groei vindt plaats wanneer we de creativiteit aanspreken. Het is de uitdaging van deze tijd om een meer inclusieve, creatieve samenleving te bouwen, zegt Florida in Het Financieele Dagblad. Creatieve talenten en banen ontmoeten elkaar op een plaats, die als dwarsverband fungeert. Voor steeds meer mensen is het mogelijk om te zijn en te wonen waar het prettig is. Op plekken die divers zijn. In plaatsen met een creatieve kwaliteit. Geen wonder dat literatuur over de creatieve stad door bestuurders gezien wordt als gereedschapskist voor stedelijke vernieuwers. Waardering voor cultuur moet de maatstaf zijn voor de technische uitvoering van stedelijke vernieuwing, stellen de Florida-volgelingen. De arbeidsmarkt wordt in de creatieve economie bepaald door de kwaliteit van het publieke domein: de straat, het winkelcentrum, de culturele voorzieningen, de openbare ruimte en de plekken die zelf een interessant verhaal vertellen. In die visie is de arbeidsmarkt is een marktplaats een dwarsverband - van goederen, van ideeën en van ontmoetingen. Opmars van de creatieve industrie In de opmars van de creatieve industrie in Nederland neemt Amsterdam de belangrijkste positie in. Ook in de rest van de regio Amsterdam (Metropoolregio Amsterdam) speelt de creatieve industrie een belangrijke rol. Die rol in de Metropoolregio is voor een belangrijk deel terug te voeren op de concentratie van omroepactiviteiten in Hilversum. Uit specifiek onderzoek naar de creatieve industrie in Amsterdam blijkt, dat Amsterdam met 26% van alle banen het belangrijkste concentratiegebied is van de Nederlandse creatieve industrie. In deze rapportages wordt steeds verslag gedaan van Amsterdam inclusief Hilversum. Het is opvallend dat in deze rapportages Haarlem, Zaanstad en Almere meer zelfstandige creatieve posities innemen. 1/5

2 Amersfoort, Rotterdam, s Hertogenbosch, Deventer, Utrecht en Eindhoven spelen ook een rol in de creatieve industrie, maar de opmars zit in het Randstadgebied en met name in de Noordvleugel. Het aantal creatieve banen in Amsterdam, Almere, Zaanstad en ook in Utrecht groeit. In Hilversum stagneert de groei. Gelet op de positie van Hilversum in de Metropoolregio Amsterdam is het wenselijk om de toeleverende creatieve bedrijvigheid richting omroepactiviteiten meer te faciliteren en onderscheidend te maken in de Metropoolregio. Talent en innovatie gekoppeld aan inhoud zijn voor Hilversum de trefwoorden voor het faciliteren en het onderscheidend maken van de creatieve bedrijvigheid. Vooral nu Amsterdam werk maakt van het broedplaatsenbeleid: betaalbare bedrijfsverzamelgebouwen voor kunstenaars, vrijplaatsen, creatieve en culturele ondernemers. Amsterdam zoekt voor dat doel naar inspirerende, ruwe gebouwen, waar creatieve zelfstandigen hun werkplek naar eigen inzicht kunnen vormgeven. Dienstverlenende- of publieksfuncties zijn nadrukkelijk onderdeel van zo n creatieve hotspot. Wat is creatieve industrie? De creatieve industrie is een verzameling van culturele en economische sectoren, waarin creativiteit centraal staat. Onder de creatieve industrie vallen sectoren als kunst, entertainment, vormgeving, computergames en reclame. De creatieve industrie wordt meestal verdeeld in drie categorieën: Creatieve zakelijke dienstverlening. Hieronder vallen beroepen als mode-ontwerper, grafisch ontwerper, (landschaps)architect en (industrieel) vormgever. Media en entertainment. Hieronder vallen beroepen als schrijver, journalist, uitgever, boekhandelaar, boekdrukker en game-ontwerper. De film-, radio- en televisie-industrie vallen ook onder deze categorie. Kunsten. Hieronder vallen beroepen in de sectoren podiumkunsten (theater, muziek, dans), de museumsector en de cd- en dvd-industrie. De creatieve industrie kan door haar innovatieve karakter de concurrentiekracht van Nederland vergroten. Creatieve beroepen hebben behoefte aan sociale ruimte om te ontwikkelen (Talent), te ontmoeten (Netwerken) en te ontdekken (Innovatie). Of het nu mode-ontwerpers zijn of architecten, uitgevers of televisieomroepen, schrijvers of ontwikkelaars van games: creatieve bedrijven werken in een snel veranderende en veeleisende omgeving. Zij moeten zich daarom voortdurend aanpassen. De structuur van de creatieve industrie sluit hierop aan: een verzameling van onderling verweven sectoren, die bestaat uit een grote groep kleine zelfstandigen zonder personeel (zzp ers) en midden- en kleinbedrijven (MKB) en slechts enkele grote creatieve bedrijven. Door hun vaak kleine omvang en hun creatieve cultuur kunnen creatieve bedrijven en sectoren zich over het algemeen sneller aanpassen dan meer traditionele sectoren. Creatieve bedrijven werken vaak multidisciplinair, projectmatig en in wisselende samenstelling. De groei van de creatieve industrie komt daardoor vooral door de komst van nieuwe bedrijven. (Bron: Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie). 2/5

3 Van alle gemeenten in Nederland kent Hilversum het hoogste aandeel van creatieve industriebanen in de eigen gemeente. Afhankelijk van de onderzoeksmethodiek en de definitie (TNO, LISA, Cross Media, Immovator) van creatieve bedrijvigheid schommelt het percentage creatieve banen in Hilversum tussen 24% en 30% van de Hilversumse werkgelegenheid. Moeten we ons toch zorgen maken? Ja, want de meeste creatieve banen in Hilversum worden opgeleverd door de grote, traditionele omroepbedrijven. Talentontwikkeling en innovatie in die omroepindustrie blijken in hoge mate afhankelijk te zijn van kleinschalige bedrijvigheid en projectmatig werkende zzp ers: de kurk van de nieuwe economie. Kleinere bedrijven leveren flexibele produktiecapaciteit en nieuwe technologie (innovatie). Juist het samenspel kleine-grote bedrijven verdient de aandacht. Nieuwe ideeën in oude wijken De huidige creatieve klasse is geïnteresseerd in de eigen leefomgeving. Die interesse loopt samen op met betrokkenheid op de sociaal-maatschappelijke problemen in een open samenleving. In Atlas voor Nederlandse Gemeenten toonden Marlet en Van Woerkens aan dat de creatieve klasse zich vooral vestigt in een hoogwaardige, stedelijke omgeving met een fatsoenlijk aanbod aan culturele voorzieningen en recreatiegroen. Hilversum kwam in dat onderzoek goed uit de verf. Zelfs met de criteria bereikbaarheid en culinaire voorzieningen. Minpuntje werd gevormd door de (niet aanwezige) culturele voorzieningen, zoals een museum of een theater. Op het moment van onderzoek (2003/2004) waren De Vorstin en het nieuwe Museum Hilversum nog niet geopend! Het gaat volgens Marlet en Van Woerkens vooral om het zichtbare cultureel vermogen in een stad. De creatieve klasse is geïnteresseerd in het leefklimaat en geeft betekenis aan de eigen woon-/ werkomgeving. Dat pleit er ook voor om de creatieve economie serieus te nemen en er beleidsmatig voorwaarden voor te creëren. Nieuwe ideeën hebben oude gebouwen nodig, is de slogan. Oude industrieterreinen bieden de infrastructuur die nodig is voor het ontstaan van nieuwe culturele, technologische en economische ideeën. Denk aan de Westergasfabriek in Amsterdam, de Melkfabriek in Arnhem, de Lichtfabriek in Haarlem, de Sigarenfabriek in Eersel en de Melkfabriek in Hilversum In en rond de Melkfabriek Creatieve industrie en de multimedia vormen de kurk waarop de Hilversumse economie drijft. Het medialandschap is sterk aan verandering onderhevig. De gemeenteraad van Hilversum heeft oog voor de versterking van Hilversum als mediastad, maar wenst ook de vestiging van kleine ondernemers in de creatieve industrie te faciliteren. In het Collegeprogramma wordt gesproken over de Kansenzone Hilversum Oost ( Melkfabriek)en de Mussenstraat (voormalige gemeentewerf). Om sloop te voorkomen en vestiging van creatieve bedrijvigheid mogelijk te maken heeft de gemeenteraad zich ingezet om de Melkfabriek op de monumentenlijst te plaatsen. Een ingrijpende verbouwing van de Melkfabriek voor startende, kleinschalige, creatieve bedrijven stond ook de ontwikkelaar, corporatie Dudok Wonen, voor ogen. Met de Kansenzone willen de Corporaties 3/5

4 Dudok Wonen en De Alliantie inspelen op de grote uitdagingen waar Hilversum voor staat. Voor het werken in de Melkfabriek zijn de plannen inmiddels herzien. Dudok Wonen: Creatieve bedrijvigheid is in deze tijd een te grote gok. De markt voor verhuur van bedrijfsruimte is al langere tijd slecht. Dudok Wonen is van plan om zelf in de Melkfabriek te gaan zitten en het eigen kantoorpand te ontruimen en zo mogelijk te verhuren aan creatieve bedrijvigheid. Het eigen naastgelegen kantoorpand is echter een splinternieuwe (hoge huur?) kantoordoos en weinig uitdagend. Om de oorspronkelijke plannen voor huisvesting van twee scholen, het kinderdagverblijf en de woningbouw door te laten gaan, moest deze beslissing genomen worden. Door meegaandheid van het College van B & W (en vervolgens bekrachtigd door de gemeenteraad) is de creatieve industrie de dupe van de planwijziging door Dudok Wonen. Nadat D66 reeds zgn. art. 41- vragen aan het College van B & W had gesteld en daarop weinig begripvolle antwoorden had gekregen, kwam de kwestie nogmaals aan de orde bij het vaststellen van het bestemmingsplan Melkfabriek. D66 is er niet blij mee, dat de creatieve industrie niet in de Melkfabriek komt. Het zomaar even omruilen van bedrijvigheid naar kantoorruimte is geen manier van doen. Er is wel begrip voor het voortschrijdend inzicht om per direct de basisschool en de kinderopvang te realiseren, maar het in de lucht laten hangen van de creatieve bedrijvigheid ( de grote uitdaging waar Hilversum voor staat ) getuigt van weinig toekomstgericht denken. Geen melkfabriek, maar toch D66 laat het er niet bij zitten. Welke initiatieven neemt het College van B & W dan wel om de creatieve bedrijvigheid te faciliteren? In de Economische Visie Hilversum staat, dat Hilversum zich actief wil inzetten voor een goed functionerende bedrijvigheid in de creatieve industrie Van het College verwachten we creativiteit en doorzettingsvermogen. Dat zijn de vereisten om de vestiging van de creatieve klasse tot een succes te maken. Welke activiteiten worden er ontwikkeld aan de Mussenstraat? Met het naastgelegen BNN in de oude pillenfabriek (ROTOR) kan daar een creatief industriepark (Mediapark 2 ) ontstaan. Al eens gedacht aan het Oude Postkantoor (Oude Torenstraat)? De Lucentgebouwen in de Kansenzone? Wellicht zit in de leegstand van de huidige kantoorpanden een opening naar kansen voor broedplaatsenbeleid. De leegstand van kantoren dient immers bestreden te worden? Samenwerking tussen het gemeentebestuur, doelgroeporganisaties, de woningcorporaties, de makelaars, de ontwikkelaars, e.d. is noodzakelijk. De provincie wijst ook op subsidiemogelijkheden voor de regionale economie en creatieve, innovatieve bedrijvigheid (broedplaatsenbeleid). Kansen? Na een gesprek met D66 over atelierwoningen en de game-industrie laat zelfs Dudok Wonen de creatieve bedrijvigheid niet meer in de lucht hangen. De sloop van atelierwoningen aan de Jac. van Campenlaan/hoek Erfgooiersstraat gaat weliswaar door, maar wordt vervangen door nieuwbouw van negen woonwerk-ateliers. Sjoerd Quint, directeur ontwikkeling: Het is een prachtige kans voor jonge kunstenaars en andere creatievelingen. In ons eigen kantoorgebouw zien we mogelijkheden voor de game-industrie. Wij blijven ons inzetten voor de creatieve bedrijvigheid in Hilversum. 4/5

5 D66 ziet voor de nieuwe atelierwoningen meer een vestigingsplaats voor broedplaatscreatievelingen. Daar moet vestigingsbeleid op uitgezet worden. Die discussie over de vestigingsmogelijkheden van de creatieve industrie in Hilversum wil D66 gaande houden. D66 heeft dan ook een blokje raadsdiscussie aangevraagd om met de verantwoordelijke wethouder(s) en de raadsleden te spreken over het belang van de creatieve industrie. D66 is van mening, dat deze discussie moet uitmonden in een activerend voorstel van B & W inzake de (alternatieve) vestigingsmogelijkheden van de creatieve industrie in Hilversum. Vragen en stellingen ten behoeve van de DISCUSSIE: 1. Wat zijn de standpunten van de politieke partijen in de gemeenteraad van Hilversum inzake het stimuleren van de creatieve industrie? 2. Hilversum moet zich meer onderscheidend maken in de Metropoolregio Amsterdam. Talent en Innovatie gekoppeld aan inhoud zijn voor Hilversum de trefwoorden voor het faciliteren en het onderscheidend maken van de creatieve bedrijvigheid. 3. Het Bureau Broedplaatsen is een onderdeel van de gemeente Amsterdam. Zij heeft tot taak meer betaalbare ateliers en (woon) werkruimtes voor kunstenaars en broedplaatsgroepen te realiseren. Bureau Broedplaatsen doet dit in samenwerking met de doelgroeporganisaties, corporaties, makelaars, ontwikkelaars en banken. Is een soortgelijk initiatief nuttig en nodig voor Hilversum. Ligt er ook een opdracht ter zake voor het College en/of onze woningcorporaties? 4. Hilversum wil zich actief inzetten voor een goed functionerende bedrijvigheid in de creatieve industrie. Waaruit blijkt dat? 5. De poging om creatieve industrie in de Melkfabriek aan de Larenseweg te vestigen is mislukt. Werkt het College nu met creativiteit en doorzettingsvermogen aan alternatieve vestigingsmogelijkheden? Wat is de stand van zaken met betrekking tot de voormalige gemeentewerf aan de Mussenstraat? 6. Zijn de Lucentgebouwen ( De Alliantie) in de Kansenzone een alternatieve optie? Of het voormalige Postkantoor aan de Oude Torenstraat? De plint in het oude UWV-gebouw? Leegstaande kantoorgebouwen? Ja? Hoe dan? Nee? Waarom niet? 7. Zien de politieke partijen en/of het college nog andere opties om de vestiging van de creatieve industrie te stimuleren? Barend Smit

6 5/5