Distributieovereenkomsten. Magna Charta Leergang Contractenrecht, Cambridge 9 september 2016 mr. drs. J.H.M. (Jan) Spanjaard

Transcriptie

1 Distributieovereenkomsten Magna Charta Leergang Contractenrecht, Cambridge 9 september 2016 mr. drs. J.H.M. (Jan) Spanjaard

2 Inhoud 1. Wat is een distributieovereenkomst? 2. In het kort: mededingingsrechtelijke aspecten. 3. Opbouw en inhoud van de distributieovereenkomst. 4. Beëindiging. 5. IPR.

3 Wat is een distributieovereenkomst? Niet geregeld in het BW; Algemene regels van boek 6 BW van toepassing. Onderscheid: - nationaal civiel recht; - (Europees) mededingingsrecht.

4 Definitie? Hof Den Haag 16 maart 2010 (Bandit), r.o. 7: ( ) een duurovereenkomst waarbij de ene partij, de leverancier, zich verplicht bepaalde producten of diensten te leveren aan zijn wederpartij, de distributeur, met het oog op doorlevering van die producten of diensten aan afnemers van die distributeur voor rekening en risico van de distributeur en in diens naam.

5 Wisselwerking mededinging/civiel Mededingingsrecht: een netwerk van distributeurs en leveranciers, die een bepaalde markt bedienen. Netwerkeis naar nationaal contractenrecht?

6 Opbouw en inhoud Het archetypische distributiecontract: Raamovereenkomst. Koopovereenkomsten.

7 Producten Omschrijven productenrange. Wat wel en wat niet. Bijlage bij overeenkomst? Wat als nieuwe producten aan het gamma worden toegevoegd of oude verdwijnen?

8 Territoir Exclusief territorium. Actieve verkoop: definiëren. Passieve verkoop? Territoriumuitbreiding?

9 Marketing, branding, promo Moet de distributeur marketen? Zo ja, promomateriaal van de leverancier? IE-rechten? Kortingenbeleid?

10 Non-concurrentie en geheimhouding Duur van de non-concurrentie; Reikwijdte van de non-concurrentie; Duur en reikwijdte geheimhouding; Boetebeding. EU-Vo 330/2010 (Groepsvrijstelling): - max. 5 jaar. - bij CODO: onbeperkt.

11 Rapportage/informatie Wanneer? Format van aanleveren. Minimum-afname. Wie gaat controleren: partij zelf of accountant? Sanctie op niet-naleven.

12 Wees secuur! Pas op voor lankmoedig handhavingsbeleid. Vgl. Rb Amsterdam 30 september 2015, ECLI:NL:RBAMS:2015:6642 (Youmedical/Fagron); Rb Rotterdam 16 september 2015, ECLI:NL:RBROT:2015:7146 (Karola/DORC)

13 Orders en orderverwerking Aanvraagtermijn; Levertermijnen; Format waarin de orders worden aangeleverd; Fatale datum?

14 Prijs en betaling Vaste prijs? Wijzigingsbeding; Wat te doen met plotselinge wijzigingen aan inkoop- en belastingzijde? Verzuim; Rente en incassokosten: - handelsrente vs contractuele rente; - contractuele incassokosten vs. WIK. - overblijvende rol Rapport Voor-Werk II.

15 Doelstellingen/targets Benoemen verkoopminima; Streefcijfer vs hard core target; Wat te doen bij het niet-halen van targets: - schadevergoeding? - suppletieplicht? - ontbindingsgrond?

16 Levering c.s. Bepalen plaats levering van belang: - Incoterms? - risico-overgang. Eigendomsvoorbehoud! In geval van levering in Duitsland: Duits eigendomsvoorbehoud.

17 Duits eigendomsvoorbehoud erlängerter Eigentumsvorbehalt : twee keuzes bij verwerking zaak: 1. Mede-eigendom nieuw gevormde zaak; 2. Zekerheidsrecht (cessie tot zekerheid) op nieuw gevormde zaak. Let op: gedeeltelijke rechtskeuze voor Duits recht goed vastleggen!

18 Non-conformiteit/Garantie Kooptitel kan op zichzelf niet worden weggecontracteerd, maar wel worden geregeld. Onderzoeksplicht bij non-conformiteit: regel de tijd waarbinnen moet worden onderzocht. Remedies bij gebleken non-conformiteit: herstel i.p.v. schadevergoeding.

19 Garanties Garantie is geen vastomlijnd juridisch begrip. Uitleg van geval tot geval. Garantie kan worden uitgelegd als waiver voor non-conformiteit. Let op: klachtplicht geldt in beginsel bij nonconformiteit (art. 6:89 BW). Let op wisselwerking garantiebepaling en nonconformiteitsbepaling.

20 Aansprakelijkheid Inperking aansprakelijkheid: do s and don ts. Mogelijkheden en onmogelijkheden bij productaansprakelijkheid. Let op wisselwerking met bepalingen over non-conformiteit en garantie.

21 IE-rechten Zoeken en benoemen. Wie treedt op tegen inbreuk door derde? Verplichting tot ondersteuning. Integrale proceskostenveroordeling en kostenbijdrage.

22 Duur overeenkomst Benoemen: - bij exclusieve afname binnen Groesvrijstellingsverordening: max. 5 jr.! - bij niet-exclusieve afname: in beginsel periode vrij. Automatische verlenging of herbezinningsmoment. Opzegbepaling en opzegtermijn? Koppelen aan vaste termijn?

23 Opzegging duurovereenkomst Redelijkheid en billijkheid in verband met de omstandigheden van het geval: - HR 15 april 1966, NJ 1966/302 (Sanders/Sander); - HR 21 april 1995, NJ 1995/437 (Kakkenberg/Kakkenberg).

24 Jurisprudentie tot 2011: Latour/De Bruijn (HR 3 december 1999, NJ 2000/120): Opzegmogelijkheid gevonden in aanvullende werking R&B; Onder omstandigheden zwaarwegende reden voor opzegging vereist.

25 Opzegtermijn (literatuur): Vuistregel: 3 jaar 3 maanden minder dan 10 jaar 1,2 maand per jaar meer dan 10 jaar 0,8 maand per jaar Let wel: HR houdt niet van voorgeprogrammeerde uitgangspunten! Conversie Schadevergoeding: - HR 21 juni 1991, NJ 1991/742 (Mattel/Borka). Goodwill?

26 Huidige stand Huidige stand van zaken: iedere duurovereenkomst is opzegbaar HR 28 oktober 2011, ECLI:NL:HR:2011: BQ9854 (Gemeente De Ronde Venen/Stedin). Bevestigd in HR 14 juni 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ4163 (Auping/Beverslaap).

27 Opzegging duurovereenkomst An alliance is a contract and contracts ( ) expire HR sinds De Ronde Venen/Stedin: duurovereenkomsten zijn opzegbaar, tenzij

28 Opzegging duurovereenkomst 3.6 Het hof heeft tot uitgangspunt van de beoordeling genomen dat de door Auping opgezegde distributieovereenkomst een duurovereenkomst voor onbepaalde tijd was (rov. 11). Of, en zo ja onder welke voorwaarden, een dergelijke overeenkomst opzegbaar is, wordt bepaald door de inhoud daarvan en door de van toepassing zijnde wettelijke bepalingen. Indien, zoals hier, wet en overeenkomst niet voorzien in een regeling van de opzegging, geldt dat de overeenkomst in beginsel opzegbaar is. De eisen van redelijkheid en billijkheid kunnen in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst en de omstandigheden van het geval meebrengen dat opzegging slechts mogelijk is indien een voldoende zwaarwegende grond voor de opzegging bestaat. Uit diezelfde eisen kan, eveneens in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst en de omstandigheden van het geval, voortvloeien dat een bepaalde opzegtermijn in acht moet worden genomen of dat de opzegging gepaard moet gaan met het aanbod tot betaling van een (schade)vergoeding (vgl. HR 28 oktober 2011, LJN BQ9854, NJ 2012/685). (HR 14 juni 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ4163)

29 De niet-opzegbare duurovereenkomst Te lange wijndistributierelatie (HR 3 december 1999, NJ 2000/120; Latour/De Bruijn); Een loopje met het mededingingsrecht (HR 16 september 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ2213; Batavus/Vriend); Statutaire opzegverboden (HR 15 april 2016, ECLI:NL:HR:2016:660; Provincie c.s./amsterdam).

30 Bepaalde tijd of opzegbepaling HR 11 oktober 2014, ECLI:NL:HR:2014:2929 (ING/De Keijzer): - opzegbepaling in beginsel leidend; - toets aan beperkende werking R&B mogelijk.

31 Art. 6:258 BW: - onvoorzien = niet in overeenkomst verdisconteerd; - ongewijzigde instandhouding naar maatstaven R&B onaanvaardbaar; - wijziging/ontbinding door rechter. Pas op: HR 20 februari 1998, NJ 1998/493 (Briljant Schreuders/ABP): grote terughoudendheid. Ultimum remedium.

32 Opzegging of ontbinding? Pros & cons: - ontbinding alleen bij tekortkoming of ook bij triggering events (zoals insolventie)? - ongedaanmakingsverbintenissen; Opzegging is niet geregeld: regelvrijheid, maar bij problemen amper remedies!

33 Gevolgen van beëindiging Ongedaanmakingsverbintenissen. Survival clauses. Wat te doen met lopende orders?

34 Boilerplates Schriftelijkheidseis: Aanvullingen of wijzigingen zijn slechts geldig, als zij in een schriftelijk, door partijen ondertekend document zijn vastgelegd. Entire agreement clausule? Overdrachtsverbod? Change of control?

35 Algemene voorwaarden Keuze: wel of geen algemene voorwaarden. Keuze: inkoop- of verkoopvoorwaarden. Let op regels inzake terhandstelling en inhoudscontrole! pas op: grote onderdelen van de overeenkomst zelf kunnen kwalificeren als algemene voorwaarde!

36 Toepasselijk recht Rechtskeuze: inclusief of exclusief CISG? Wat geldt indien geen rechtskeuze? - art. 4 lid 1 onder f Rome I: recht plaats vestiging distributeur. Depeçage t.a.v. Duits eigendomsvoorbehoud.

37 Bevoegde rechter Rechter of arbiter? Let op plaats vestiging leverancier en distributeur: wellicht geen forum, maar arbitrage i.v.m. EEX-Vo/ executieverdragen. Forumkeuze ex art. 23 EEX-Vo: strenge eisen. Forumkeuze ex art. 8 lid 2 Rv: executieperikelen?

38 Arbitrage? Verdrag van New York uit Bijna wereldwijde dekking. Art & 1021 Rv: overeenkomst; bewezen door geschrift. Let op: internationaal kunnen strengere eisen gelden. Keuze: ad hoc arbitrage of erkend instituut?

39 Dank voor uw aandacht! mr. drs. J.H.M. (Jan) Spanjaard La Gro Advocaten Tel: