16 Drank- en horecawet

Transcriptie

1 16 Drank- en horecawet 16.1 Wat u moet weten 16.2 Vragen en praktijkvoorbeelden 16.3 Extra informatie 16.1 Wat u moet weten. De huidige Drank- en Horecawet (16.3.1) is vanaf 1 november 2000 van kracht. Deze wet heeft in de eerste plaats als doel om verantwoord alcoholgebruik te stimuleren en bevat regels die erop gericht zijn om overmatig alcoholgebruik tegen te gaan. Met behulp van de checklist (16.3.2) kunt u als vereniging bepalen of de wet op uw vereniging van toepassing is. Wanneer de drank- en horecawet van toepassing is moet de vereniging een drank- en horecavergunning hebben. Deze vergunning moet bij de gemeente worden aangevraagd. Voordat de sportvereniging een vergunning krijgt moet het voldoen aan een aantal voorwaarden: Binnen de vereniging moeten minimaal twee leidinggevenden beschikbaar zijn (minimum leeftijd 21 jaar) die in het bezit zijn een verklaring Sociale Hygiëne (16.3.3); De vereniging dient een bestuursreglement (16.3.4) vast te stellen; Alcoholhoudende dranken mogen alleen worden verkocht op de tijden zoals deze in het bestuursreglement zijn vastgesteld; Barvrijwilligers die alcoholhoudende dranken verstrekken dienen een Instructie Verantwoord Alcoholschenken (IVA) te hebben gevolgd(16.3.5) De vereniging dient een registratie bij te houden van deze geïnstrueerde barvrijwilligers Op tijden dat er alcohol mag worden geschonken volgens de openingstijden in het bestuursreglement moet er ofwel een leidinggevende ofwel een geïnstrueerde barvrijwilliger aanwezig zijn. Leeftijdsgrenzen en schenktijden moeten zichtbaar in de kantine opgehangen worden De drank- en horecawet en ook de gemeente kunnen, in de vorm van aanvullende bepalingen, eisen stellen aan de openingstijden en de toegankelijkheid voor derden. In zijn algemeenheid is de kantine bedoeld voor verenigingseigen activiteiten en mag deze niet beschikbaar worden gesteld aan derden. Er is een uitzondering op: als de bijbehorende sportaccommodatie door derden wordt gebruikt waarvoor hij bestemd is mag de kantine gedurende die uren worden opengesteld. Zie hiervoor verruiming openstelling kantines (16.3.6).

2 Vragen en praktijkvoorbeelden 1. Is de Drank- en Horecawet van toepassing op mijn vereniging? 2. De vereniging heeft al een exploitatievergunning, is dat voldoende? 3. Is onze huidige vergunning nog geldig? 4. Wat moet ik doen als onze vergunning niet meer geldig is? 5. Moet ik ook iets doen als onze vergunning nog wel geldig is? 6. Wij werken met kantinediensten en dus met steeds andere vrijwilligers achter de bar. Is dat toegestaan en moeten die vrijwilligers dan ook een diploma hebben of iets dergelijks? 7. Wat betekent 'leidinggevende' en wanneer ben je dat eigenlijk? 8. Hoe oud moet je zijn om alcohol te mogen kopen in een sportkantine? 9. Moet een barmedewerker de leeftijd controleren van een jongere die alcohol koopt? 10. Mag in de kantine sterke drank worden geschonken? 11. Wat is een bestuursreglement en moet mijn vereniging ook een dergelijk reglement hebben? 12. Hoe vrij is een vereniging in het al dan niet overnemen van de huis- en gedragsregels? 13. Welke rol heeft de gemeente in de Drank- en Horecawet? 14. Hoe zit het nu met alle verantwoordelijkheden? 15. Wie controleert of de vereniging zich aan de wet houdt en wat zijn de sancties als men niet aan de regels voldoet? 16. Mogen we in de kantine reclame maken voor alcoholhoudende dranken? 17. Wat is het verschil tussen Sociale Hygiëne en de Hygiënecode? 1. Is de Drank- en Horecawet van toepassing op mijn vereniging? De wet is van toepassing op alle sportverenigingen die zelf een kantine exploiteren waar alcohol wordt geschonken. De kantine is dan, zoals dat wordt genoemd, in eigen beheer. In dat geval moeten de verenigingen een door de gemeente verstrekte Drank- en Horecavergunning in hun bezit hebben. Wanneer de exploitatie van een kantine is uitbesteed (verpacht), dan wordt de kantine als een reguliere commerciële horecagelegenheid beschouwd en moet de pachter zorgen voor de benodigde vergunningen en het naleven van de regels van de Drank- en Horecawet. 2. De vereniging heeft al een exploitatievergunning, is dat voldoende? Sommige gemeenten kennen voor sportkantines ook een zogenaamde exploitatievergunning. Het gaat dan wel om een heel andere vergunning dan de Drank- en Horecavergunning. Als er in de kantine alcohol wordt geschonken, dan is een exploitatievergunning alleen niet voldoende. Vraag bij uw gemeente over welke vergunningen u moet beschikken. Controleer dan de vergunningen die de vereniging al heeft en ga na of het nodig is om eventueel een nieuwe vergunning aan te vragen in het kader van de Drank- en Horecawet. (zie ook vraag 3, 4, 5 en 6). 3. Is onze huidige vergunning nog geldig? De laatste door de gemeente in het kader van de Drank- en horecawet verstrekte vergunning is bepalend. Als de daarop vermelde personen nog actief zijn binnen de vereniging en de betreffende accommodatie niet is gewijzigd na afgifte van de vergunning, dan is de vergunning nog geldig. Wel wordt de vereniging zeer dringend geadviseerd een bestuursreglement op te stellen en door de gemeente te laten toetsen. 4. Wat moet ik doen als onze vergunning niet meer geldig is? Zonder een geldige vergunning mag een horecavoorziening, zoals uw kantine, niet worden geëxploiteerd. Formeel zou de kantine dan moeten worden gesloten. U moet een nieuwe vergunning aanvragen bij de gemeente, met behulp van speciale formulieren. Op de aanvraag moeten minimaal twee leidinggevenden worden vermeld (verenigingsleden van minimaal 21 jaar, die in het bezit zijn van een verklaring sociale hygiëne en voldoen aan de eisen van zedelijk gedrag). Verder moet u bij de aanvraag een vastgesteld bestuursreglement overleggen. In de vergunningaanvraag moet ook worden omschreven om welk deel van de totale accommodatie het gaat. Denk dan niet alleen aan de kantine maar ook aan een eventueel terras. Ook moeten barvrijwilligers een instructie krijgen over verantwoord alcoholschenken. Geadviseerd wordt om de speciale aanvraagformulieren zelf bij de betreffende gemeentelijke ambtenaar/afdeling op te gaan halen. Dan kan gelijk worden besproken welke gegevens nog meer dienen te worden geleverd.

3 5. Moet ik ook iets doen als onze vergunning nog wel geldig is? Ja, en wel drie zaken: 1. Het bestuur of de algemene ledenvergadering moet een bestuursreglement vaststellen. Daarvoor kan men het model bestuursreglement gebruiken. Dit model vindt u in bijlage Barvrijwilligers, die worden ingezet om aan de zogenaamde aanwezigheidseis te voldoen, moeten een instructie krijgen over verantwoord alcoholschenken, een zogenaamde IVA. De kwalificatienormen voor de barvrijwilligers dienen in het bestuursreglement te worden vastgelegd. Daarnaast moet een inzichtelijke registratie worden bijgehouden van de geïnstrueerde barvrijwilligers. 3. Leeftijdsgrenzen en schenktijden moeten zichtbaar in de kantine worden opgehangen. NOC*NSF heeft samen met het Trimbos instituut de toolkit Drinken is geen sport ontwikkeld, waarin materiaal zit waarmee de leeftijdsgrenzen en schenktijden kenbaar gemaakt kunnen worden. Meer informatie over deze toolkit via 6. Wij werken met verplichte kantinediensten en dus met steeds andere vrijwilligers achter de bar. Is dat toegestaan en moeten die vrijwilligers dan ook een diploma hebben of iets dergelijks? In de nieuwe wet is een aanwezigheidseis opgenomen van personen die de verantwoordelijkheid hebben om drankmisbruik te voorkomen en terug te dringen. Dit betekent dat op momenten dat er alcohol wordt geschonken altijd een leidinggevende of een barvrijwilliger, die een instructie heeft gekregen over verantwoord alcoholschenken (=IVA), aanwezig moet zijn. Barvrijwilligers die niet worden ingezet om aan de zogenaamde aanwezigheidseis te voldoen hoeven dus niet verplicht een instructie te volgen. Aan barvrijwilligers die alcohol schenken worden de volgende eisen gesteld: ze zijn minimaal 16 jaar oud ze hebben instructie gekregen over verantwoord alcoholschenken ze staan als zodanig bij de vereniging geregistreerd Een instructie over verantwoord alcoholschenken kunnen barvrijwilligers gratis via internet volgen via de websites van sportbonden of op Het is als vereniging handig om het adres van degene die verantwoordelijk is voor de bar te verspreiden. Op die manier krijgt deze automatisch alle kopieën van de certificaten die de leden behaald hebben wanneer ze de test succesvol hebben doorlopen. Alle kopieën van de certificaten dienen in de kantine aanwezig te zijn. Daarnaast mogen ter zake deskundige van bijvoorbeeld de sportbond (alleen KNVB) of provinciale sportraad ook een mondelinge instructie geven. Eventueel kunnen leidinggevenden die over een verklaring Sociale Hygiëne beschikken zelf binnen hun eigen vereniging de instructie verzorgen. Ze kunnen zich daartoe laten scholen door de sportraad of de sportbond (alleen KNVB) of een cursuspakket bestellen bij de eigen provinciale sportraad of NOC*NSF. 7. Wat betekent 'leidinggevende' en wanneer ben je dat eigenlijk? De term leidinggevende vervangt de termen bedrijfsleider en beheerder die in de oude vergunning werden gebruikt. Leidinggevenden zijn tenminste 21 jaar en voldoen aan de eisen van zedelijk gedrag. Verder moeten leidinggevenden in het bezit zijn van een geldige Verklaring Sociale Hygiëne. Op nieuwe vergunningen moeten nu de namen van twee leidinggevenden worden vermeld. Om in het bezit te komen van een Verklaring Sociale Hygiëne moet men een officieel examen afleggen. Er is daartoe een speciaal opleidings- en examentraject dat wordt uitgevoerd door de provinciale sportraden. Leidinggevenden kunnen de aanwezigheidseis invullen, naast barvrijwilligers die een instructie over verantwoord alcoholschenken hebben gekregen. 8. Hoe oud moet je zijn om alcohol te mogen kopen in een sportkantine? Om zwak-alcoholische dranken (bier, wijn en gedestilleerde dranken met een alcoholgehalte van minder dan 15%) te mogen kopen moet je minimaal 16 jaar zijn en voor sterke drank (alle gedistilleerde dranken met een alcoholgehalte van 15% of meer) minimaal 18 jaar. Deze leeftijdsgrenzen moeten goed zichtbaar in de kantine zijn opgehangen. In de toolkit Drinken is geen sport van het Trimbos instituut en NOC*NSF is een handig leeftijdsticker hiervoor. Meer info op

4 9. Moet een barmedewerker de leeftijd controleren van een jongere die alcohol koopt? De barvrijwilliger moet volgens de wet vaststellen dat de aspirant-koper minimaal 16 of 18 jaar is. Binnen de sport hebben we afgesproken dat alleen als onmiskenbaar is dat de koper 20 jaar of ouder is van leeftijdscontrole kan worden afgezien. Een goede graadmeter kan zijn het team waarin de jongere sport, en dus de leeftijdsindeling. Bij leeftijdsvaststelling moeten jongeren op verzoek van de verkoper een zogenaamd leeftijdsdocument laten zien: een paspoort, een rijbewijs, een OVstudentenkaart of een bromfietscertificaat. Als jongeren geen geldig document kunnen overleggen en de verkoper is niet zeker over de leeftijd, mag hen geen alcohol worden verkocht. Let wel: het gaat er om voor wie de alcoholhoudende drank bestemd is. Als iemand die oud genoeg is alcoholhoudende drank koopt die kennelijk bestemd is voor iemand die de leeftijdgrens nog niet heeft bereikt, dan dient dat te worden geweigerd. 10. Mag in de kantine sterke drank worden geschonken? De wet zelf stelt geen beperkingen, maar laat dit over aan de gemeente. De meeste gemeenten doen dat en stellen in aanvullende voorwaarden dat in sportkantines geen sterke drank mag worden geschonken. Dergelijke aanvullende voorwaarden dienen op de vergunning te worden vermeld. 11. Wat is een bestuursreglement en moet mijn vereniging ook een dergelijk reglement hebben? Het bestuursreglement is bedoeld om te waarborgen dat wordt gewerkt aan alcoholbeheersing. In het reglement staan onder meer interne werkafspraken in de vorm van huis- en gedragsregels. Ook kan aan het bestuursreglement een paragraaf over paracommercie worden toegevoegd. Dit om te voorkomen dat gemeenten nadere voorschriften met betrekking tot paracommercie verbinden aan de Drank- en Horecavergunning. Het reglement hoeft niet door de Algemene Ledenvergadering te worden vastgesteld in het geval het bestuur vaststellingsbevoegdheid heeft. NOC*NSF ontwikkelde een model bestuursreglement 'alcohol in sportkantines'. Dit model bestuursreglement kan worden besteld bij de eigen provinciale sportraad of NOC*NSF. De toetsing van het bestuursreglement ligt bij de gemeente. 12. Hoe vrij is een vereniging in het al dan niet overnemen van de huis- en gedragsregels? De sportsector staat achter het stimuleren van verantwoord alcoholgebruik in de sportkantine. Een van de maatregelen die een sportvereniging hiertoe dient te nemen is het opstellen van huis- en gedragsregels. In het bestuursreglement staan voorbeelden van deze regels. Deze huisregels hoeven niet letterlijk overgenomen te worden, wel is het wenselijk om de aard van de regels in de door de vereniging opgestelde regels terug te laten komen. Om voldoende draagvlak te verkrijgen is het zinvol om deze huisregels naast de bestaande regels over de omgang met alcohol te leggen. NOC*NSF vindt het belangrijk dat de binnen de vereniging overeengekomen huis- en gedragsregels ten aanzien van alcoholgebruik goed zichtbaar in de kantine worden opgehangen. Voor de leeftijdsgrenzen en de schenktijden voor alcoholhoudende dranken geldt hiervoor zelfs een wettelijke verplichting. 13. Welke rol heeft de gemeente in de nieuwe Drank- en Horecawet? De gemeente geeft de vergunning af die u nodig heeft om een horecalokaliteit (en een sportkantine is dat volgens de wet) uit te baten. Zij toetst of u aan de voorwaarden voldoet wat betreft leidinggevenden en accommodatie en toetst ook het bestuursreglement. De gemeente kan een vergunning weigeren of weer intrekken als de vereniging zich niet aan de gestelde voorwaarden houdt. Dat kan bijvoorbeeld als de leeftijdsgrenzen niet in acht worden genomen, of als er sprake is van overlast of van een onveilige situatie. De gemeente mag ook voorschriften of beperkingen aan de vergunning verbinden, bijvoorbeeld aangaande paracommercie. Ook gelden in veel gemeenten nog algemene verordeningen waarin sluitingstijden zijn geregeld. Omdat er op het punt van paracommercie niet langer een overeenkomst bestaat tussen NOC*NSF, respectievelijk de aangesloten bonden en het Bedrijfschap Horeca en Catering kan de gemeente nadere voorschriften of bepalingen opleggen met betrekking tot de Dranken Horecavergunning. NOC*NSF heeft als een plaatsvervangende vorm van zelfregulering, in een aparte paragraaf van het model bestuursreglement bepalingen met betrekking tot paracommercie opgenomen. 14. Hoe zit het nu met alle verantwoordelijkheden?

5 1. Het bestuur van de vereniging is verantwoordelijk voor de volgende zaken: Dat de vereniging beschikt over een geldige Drank en Horecavergunning: 1 (bij een oude vergunning) of minimaal 2 (bij een nieuwe vergunning) leidinggevenden binnen de vereniging beschikken over de Verklaring Sociale Hygiëne en staan als zodanig op de vergunning vermeld. Het opstellen van een bestuursreglement. Het in de kantine voor een ieder zichtbaar ophangen van een bordje met leeftijdsgrenzen en schenktijden. De aanwezigheid van gekwalificeerde personen achter de bar op tijden dat er alcohol wordt geschonken. Een gekwalificeerd iemand is óf de leidinggevende in het bezit van de Verklaring Sociale Hygiëne of een barvrijwilliger die een instructie over verantwoord alcoholschenken heeft gevolgd. Het bijhouden van een inzichtelijke registratie van barvrijwilligers die een instructie verantwoord alcoholschenken hebben gevolgd en deze te kunnen voorleggen bij controle. 2. Bestuursleden en leidinggevenden zijn belast met de algemene leiding over de sportkantine. Zij moeten er voor zorgdragen dat de wet en het bestuursreglement door de individuele leden nageleefd worden. De dagelijkse leiding over de kantine is in handen van de kantinecommissie en diegene die volgens afspraak op het rooster kantinedienst heeft. 3. De wet stelt dat de verstrekker van alcohol verantwoordelijk is voor het alcoholgebruik van klanten. In de praktijk komt het niet of nauwelijks voor dat het bestuur dan wel de verstrekker verantwoordelijk worden gesteld. Maar volgens de letter der wet is dat wel mogelijk. Er moet dan ondubbelzinnig sprake zijn van grove nalatigheid. De verstrekker moet dan bijvoorbeeld alcohol blijven verstrekken aan iemand die duidelijk dronken is. De kennis dat die persoon nog als chauffeur aan het verkeer deel zou gaan nemen, maakt de zaak alleen nog maar erger en de kans op aansprakelijkheid groter. Omdat de verstrekker van alcohol verantwoordelijk is, moet hij/zij zijn geschoold in de werking van alcohol en de gevolgen; de wet- en regelgeving in relatie tot alcoholgebruik; waarden en normen bij alcoholgebruik; gespreksvaardigheden hoe met lastige situaties om te gaan. 15. Wie controleert of de vereniging zich aan de wet houdt en wat zijn de sancties als men niet aan de (nieuwe) regels voldoet? De controle van de wet is in handen van de Voedsel en Warenautoriteit. Deze dienst heeft ook opsporingsbevoegdheid, net als de politie. Het kan ook zijn dat de gemeenteambtenaar die de uitgifte van de vergunning regelt (veelal de ambtenaar bijzondere wetten) de vergunning in de praktijk controleert. Als een vereniging zich niet houdt aan de regels van de Drank- en Horecawet kan het bestuur en/of de leidinggevende een boete krijgen. De vergunning kan ook worden ingetrokken. De Voedsel en Waren Autoriteit controleert kantines steekproefsgewijs net als met de hygiënecode. U kunt dus zonder aanleiding en aankondiging een inspecteur op bezoek krijgen. De politie komt meestal nadat er klachten zijn. 16. Mogen we in de kantine reclame maken voor alcoholhoudende dranken? In de Drank- en Horecawet staan geen regels over alcoholreclame. Maar hierover zijn wel afspraken gemaakt tussen de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de alcoholproducenten, supermarkten en grote slijters. De afspraken zijn vastgelegd in de Reclamecode voor alcoholhoudende drank. Afgesproken is dat er geen alcoholreclame wordt gemaakt waarin overmatig alcoholgebruik wordt aangeprezen. Ook mag de reclame niet gericht zijn op minderjarigen. 17. Wat is het verschil tussen Sociale Hygiëne en de Hygiënecode? De term sociale hygiëne is afkomstig uit de Drank- en Horecawet. In de sportkantine gaat het vooral om kennis van en inzicht in de invloed van alcoholgebruik (en -misbruik) en hoe men verantwoord alcoholgebruik kan bevorderen. De term hygiënecode is afkomstig uit de Warenwet. Deze wet is gericht op het bevorderen van veiligheid van voedsel en het terugdringen van met name voedselvergiftiging. Bereidingswijze van etenswaren, schoonhouden van vooral de keuken en aandacht voor uiterste houdbaarheidsdata zijn onderdelen van de hygiënecode. Iedere sportvereniging met een eigen kantine, waar een minimale bereiding van voeding plaatsvindt, zoals bijvoorbeeld snacks, soep of broodjes, moet in het bezit zijn van de Hygiënecode voor de horeca en moet daar naar handelen. Er is geen diplomaplicht.

6 16.3 Extra informatie Drank en Horecawet Checklist Sociale Hygiëne Bestuursreglement Instructie Verantwoord Alcoholverbruik (IVA) Verruiming openstelling kantines Drank en horecawet De Drank- en horecawet is de wettelijke basis voor alle regelingen op het terrein van de verkoop van alcoholhoudende dranken. Daarnaast bestaan er nog Algemene Maatregelen van Bestuur, ministeriële regelingen, enz. Daarin worden meer details vastgelegd. In deze paragraaf een overzicht van de meest belangrijke informatie: Drank- en horecawet Besluit documenten leeftijdsvaststelling Drank- en horecawet Besluit eisen inrichting Drank- en horecawet Besluit eisen zedelijk gedrag Drank- en horecawet 1999 Aanwijzing opsporingsambtenaren Drank- en horecawet Regeling aanvraaggegevens en formulieren Drank- en horecawet Regeling bewijsstukken sociale hygiëne Drank- en horecawet

7 Checklist Verenigingen kunnen met behulp van de checklist bepalen of de drank en horecawet voor hun vereniging van toepassing is en of aan alle vereisten wordt voldaan. Beheer van kantine Ja Ga naar vraag 2 1. Heeft u een kantine in eigen beheer? Nee U hoeft niets te doen De pachter is verantwoordelijk voor het toepassen van de Drank- en horecawet Alcoholverkoop Ja De vereniging is vergunningplichtig in het kader van de Drank- en Horecawet ga naar vraag 3 2. Worden in uw kantine alcoholhoudende dranken verkocht? Nee De vereniging is NIET vergunningplichtig Vergunning 3. Is er sinds de afgifte van de vergunning wat aan de accommodatie veranderd en zijn de leidinggevenden niet meer betrokken bij de vereniging? Ja Nee U moet een nieuwe vergunning aanvragen bij de gemeente. Bij deze aanvraag dient u onder andere een bestuursreglement te overleggen. Ook moeten er minimaal twee leidinggevenden op de vergunning worden vermeld die beschikken over de verklaring Sociale Hygiëne. Ga naar vraag 4. U hoeft geen nieuwe vergunning aan te vragen. NOC*NSF adviseert wel een bestuursreglement op te stellen. Ga naar vraag 4. Leidinggevenden Ja Dan verandert er niets Ga naar vraag Leidinggevenden zijn zij die op de gemeentelijke vergunning staan vermeld en (dus) in het bezit zijn van een verklaring sociale hygiëne. Zijn deze leidinggevenden nog steeds betrokken bij de vereniging? Nee Er moeten minimaal 2 personen binnen uw vereniging de verklaring Sociale Hygiëne gaan halen. Dit kan via de sportspecifieke training en het examen dat de provinciale sportraden organiseren. Zie 8. Ga naar vraag 5. Barvrijwilligers 5. Werkt u met vrijwilligers achter de bar op uren dat er alcohol geschonken wordt? Ja Op tijden dat er alcohol geschonken wordt dient er altijd een leidinggevende of een barvrijwilliger aanwezig te zijn. Een barvrijwilliger moet een instructie verantwoord alcoholschenken (IVA) gevolgd hebben. De vereniging houdt een registratie bij van de geïnstrueerde barvrijwilligers. Zie 9. Ga naar vraag 6. Nee Dan kunt u het bestuursreglement invullen. Ga naar vraag 6.

8 Bestuursreglement Ja Vul het model in en geef de bestaande regels een plek in het bestuursreglement. Ga naar vraag Neem het model bestuursreglement van NOC*NSF als uitgangspunt. Zijn er al geschreven en ongeschreven regels binnen de vereniging omtrent de omgang met alcohol? Passen die regels binnen de nieuwe wetgeving? Nee Bepaal de uitgangspunten van het alcoholbeleid voor uw vereniging, spreek huis- en gedragsregels af en vul vervolgens het bestuursreglement in. Ga naar vraag 7. Schenktijden en leeftijdsgrenzen 7. Zijn de schenktijden en de leeftijdsgrenzen goed zichtbaar opgehangen in de kantine? Ja In het bestuursreglement is vastgelegd op welke uren er alcohol geschonken mag worden Voor de verkoop van zwakalcoholische drank, zoals bier en wijn geldt de minimumleeftijd van 16 jaar. Voor sterke drank geldt zelfs een minimumleeftijd van 18 jaar. Ga naar 8. Nee Bestel dan de toolkit drinken is geen sport waarin een leeftijdsticker is opgenomen via ww.noc-nsf.nl Ga naar 8. Verklaring Sociale Hygiëne 8. De training en het examen Sociale Hygiëne voor leidinggevenden in sportkantines Er is een sportspecifieke Examentraining Sociale Hygiëne ontwikkeld met bijbehorend sportspecifiek examen. Slagen voor dit examen geeft recht op de verklaring Sociale Hygiëne. In de examentraining en het examen gaat de aandacht speciaal uit naar de praktijk van de sportkantine. Uiteraard komt ook de algemene lesstof aan bod. De provinciale sportraden bieden de examentraining en het examen regionaal aan. Informeer bij de sportraad in uw provincie. Instructie voor barvrijwilligers 9. De Instructie Verantwoord Alcoholschenken (IVA) voor barvrijwilligers in sportkantines De IVA kunnen barvrijwilligers gratis via internet volgen via de websites van sportbonden of op Het is als vereniging handig om het adres van degene die verantwoordelijk is voor de bar te verspreiden. Op die manier krijgt deze automatisch alle kopieën van de certificaten die de leden behaald hebben wanneer ze de test succesvol hebben doorlopen. Alle kopieën van de certificaten dienen in de kantine aanwezig te zijn. De instructie mag ook worden verzorgd door de leidinggevenden of ter zake deskundigen van bijvoorbeeld de sportbond (alleen KNVB) of provinciale sportraad.

9 Sociale Hygiëne De huidige drank- en horecawet schrijft voor dat minimaal twee leidinggevenden binnen een vereniging over de verklaring Sociale Hygiëne moeten beschikken. Leidinggevenden komen in het bezit van een verklaring Sociale Hygiëne door het sportspecifieke examen Sociale Hygiëne met goed gevolg af te leggen. Een voorbereiding op het examen en het examen zelf worden tweemaal per jaar georganiseerd door de provinciale sportraden. Informeer voor data voor de voorbereiding en voor de kosten bij de provinciale sportraad in uw provincie.

10 Bestuursreglement Een vereniging die een vergunning aanvraagt bij de gemeente dient een bestuursreglement te overleggen. Het bestuursreglement waarborgt de verantwoorde verstrekking van alcohol in de kantine. In het bestuursreglement staat onder andere op welke tijden er in de kantine alcohol geschonken wordt en welke interne werkafspraken zijn gemaakt in de vorm van huis- en gedragsregels. Ook de wijze waarop wordt toegezien op de naleving van de regels is in het bestuursreglement opgenomen. In artikel 10 is een paracommercieel beding opgenomen. Omdat er op het punt van paracommercie niet langer een overeenkomst is met het Bedrijfschap Horeca en catering is dit artikel niet meer noodzakelijk. Echter gemeenten kunnen dit wel als een aanvullende eis stellen ter bescherming van de lokale horeca. Artikel 10 kan dan gebruikt worden. Om het bestuursreglement op te stellen kan de vereniging gebruik maken van: - Model bestuursreglement (zie bijlage 1) - Toelichting model bestuursreglement (zie bijlage 2)

11 Instructie Verantwoord Alcoholschenken (IVA) In de Drank- en Horecawet is geregeld dat in principe altijd een gediplomeerde medewerker aanwezig moet zijn in een bar waar alcohol wordt geschonken. Voor sportverenigingen is daarvoor een afzonderlijke regeling gemaakt. Als volgens het door de vereniging vastgestelde en door de gemeente goedgekeurde bestuursreglement alcoholhoudende dranken geschonken mogen worden, dient dat te gebeuren door een daartoe gekwalificeerde persoon. Dat kunnen zijn: de leidinggevenden, zoals ze op de gemeentelijke vergunning in het kader van de Drank- en Horecawet staan vermeld; barvrijwilligers die daartoe een instructie verantwoord alcoholschenken(iva) hebben gevolgd. De online IVA NOC*NSF heeft samen met de KNVB, KNHB, het Watersportverbond, de KNKV en KNLTB gewerkt aan een IVA, die sportverenigingen vanaf 14 december 2009 gratis online wordt aangeboden via de websites van de genoemde bonden en NOC*NSF. Wat is de IVA en waarvoor dient het? De Drank- en Horecawet schrijft voor dat verenigingen die alcohol schenken en daarvoor een vergunning hebben, over gekwalificeerd barpersoneel dienen te beschikken. Dat betekent dat tijdens de openingstijden van de bar altijd of een leidinggevende of een IVA-gekwalificeerde aanwezig dient te zijn. Eén van deze twee is dan op dat moment verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de bar. Volgens de wet moet een leidinggevende 21 jaar of ouder zijn en een barvrijwilliger 16 jaar of ouder De IVA is een instructie voor barvrijwilligers met als doel: kennisvergroting omtrent alcoholgebruik en de mogelijke gevolgen hiervan. Er wordt aandacht besteed aan, handhaving van de leeftijdsgrenzen, nee-verkopen en bewustwording van de problematiek. Hoe werkt deze online IVA? Op de websites staat wat een potentiële barvrijwilliger moet weten om verantwoord alcohol te kunnen schenken. Wanneer de barvrijwilliger deze informatie tot zich heeft genomen wordt zijn kennis getoetst d.m.v. een test van 20 vragen. Bij het succesvol afronden van de test kan de barvrijwilliger direct een certificaat uitprinten en krijgt hij er bovendien nog 1 g d. Voordelen van de online IVA Geen kosten meer voor het inhuren van trainers IVA De instructie is laagdrempelig waardoor leden van een sportvereniging niet worden ontmoedigd om barvrijwilliger te zijn/worden. Een potentiële barvrijwilliger kan de instructie op een door hem of haar gewenst moment thuis doen en is hier niet zoals bij de IVA-training 2,5 uur voor kwijt. Er is een enorm verloop in de barvrijwilligers. Door een online beschikbare instructie kan een nieuwe barvrijwilliger snel aan de slag. Er hoeft niet gewacht te worden tot het moment dat er voldoende nieuwe barvrijwilligers zijn om een nieuwe IVA-training te geven Een barvrijwilliger hoeft niet opnieuw een instructie te volgen wanneer hij/zij naar een andere vereniging gaat. Elke barvrijwilliger krijgt bij het halen van de test op internet een certificaat op naam. Gaat de barvrijwilliger naar een andere vereniging dan kan hij/zij een kopie van dit certificaat inleveren bij degene die verantwoordelijk is voor de bar. Kwaliteit van de instructie bij elke vereniging op hetzelfde hoge niveau. Eenvoudige registratie. Degene die verantwoordelijk is voor de barzaken binnen een vereniging kan automatisch een kopie van het certificaat binnen krijgen wanneer een vrijwilliger binnen zijn vereniging de test succesvol heeft afgerond. Deze persoon hoeft de certificaten slechts uit te printen en in een map in de kantine te bewaren. Mensen die in het verleden een cursus hebben gevolgd hoeven dit niet opnieuw te doen, maar dit mag wel. De oude registratielijsten van de cursussen IVA blijven gewoon geldig.

12 Bij wijzigingen in de Drank- en Horecawet is dit eenvoudig aan te passen in de digitale IVA die centraal onderhouden wordt. De vereniging dient er zorg voor te dragen dat er een register aanwezig is waarop alle personen die een instructie hebben gevolgd, staan vermeld. Geadviseerd wordt dit register op te nemen in de map waarin ook het bestuursreglement en de vergunningen zijn opgenomen. Plaats deze map op een voor alle barvrijwilligers bekende plaats achter de bar zodat bij een eventuele controle alle benodigde informatie direct beschikbaar is. De instructie mag ook worden verzorgd door de leidinggevenden of ter zake deskundigen van bijvoorbeeld de sportbond (alleen KNVB) of provinciale sportraad Verruiming openstelling kantines Na lang overleg met het ministerie van Financiën, het Bedrijfschap Horeca en de KNVB is de kantineregeling zodanig verruimd dat de verplichte openstelling van de kantine bij activiteiten van de eigenaar of verhuurder van de sportaccommodatie (bijv. De gemeente houdt een sportdag voor de gemeenteambtenaren of de openbare school voor de leerlingen) geen problemen meer hoeft op te leveren.

13 Bijlagen hoofdstuk 16 Bijlage 1 Model bestuursreglement alcohol in sportkantines Model bestuursreglement alcohol in sportkantines

14 Preambule In overweging nemende dat: - sportverenigingen op basis van de Drank- en Horecawet dienen te beschikken over een bestuursreglement; - in dit verband met sportvereniging wordt bedoeld: een sportvereniging met een kantine in eigen beheer, aangesloten bij een erkende sportbond; - de sportkantine met een drank- en horecavergunning in de wet wordt beschouwd als een horecalokaliteit, hetgeen betekent dat er ter plaatse bedrijfsmatig of tegen betaling alcoholhoudende dranken worden verstrekt; - een bestuursreglement regels dient te bevatten die verantwoorde verstrekking van alcoholhoudende drank in de sportkantine waarborgen; - in een bestuursreglement tevens paracommercie bepalingen zijn opgenomen die tot doel hebben ongeoorloofde vormen van concurrentie met de reguliere horeca te voorkomen; - het volgen van de regels inzake ongeoorloofde concurrentie kunnen de Belastingdienst overtuigen van het niet-commerciële karakter van de horeca-activiteiten in een vereniging; heeft het bestuur het volgende bestuursreglement alcohol in sportkantines vastgesteld danwel laten bekrachtigen door de algemene vergadering van de vereniging. Paragraaf 1 Artikel 1 Algemene bepalingen Begripsbepalingen a) Alcoholhoudende dranken: Zwak-alcoholhoudende drank: bier, wijn en gedistilleerd met minder dan 15% alcohol Sterke drank: gedistilleerd met 15% alcohol of meer. b) Sociale Hygiëne: Met Sociale Hygiëne wordt bedoeld dat mensen gezond met elkaar omgaan; dat ze rekening houden met elkaars waarden, normen en rollen. In de sportkantine gaat het vooral om kennis van en inzicht in de invloed van alcoholgebruik (en- misbruik) en hoe men verantwoord alcoholgebruik in de kantine kan bevorderen. Belangrijk hierbij zijn huis- en gedragsregels en sociale vaardigheden om deze regels uit te dragen en na te leven. Verder houdt Sociale Hygiëne kennis in van de Drank- en Horecawet en verwante regelgeving en de Reclamecode voor Alcoholhoudende Dranken, van verschillende bedrijfsformules en doelgroepen en van technische, bouwkundige en ruimtelijke voorzieningen van de inrichting. c) Leidinggevenden: Het bestuur heeft twee leden aangewezen als leidinggevenden. Zij zijn tenminste 21 jaar oud, in het bezit van de verklaring Sociale Hygiëne en voldoen aan de eisen van zedelijkheid en staan als zodanig vermeld op de vergunning van de vereniging. Zij kunnen de onmiddellijke leiding geven aan de uitoefening van de horeca-werkzaamheden in de sportkantine. d) Barvrijwilliger: Een vrijwilliger, die - op tijden dat er alcohol wordt verstrekt -, de barwerkzaamheden in de sportkantine uitvoert. Kwalificatienormen voor barvrijwilligers zijn vastgelegd in artikel 7 van dit bestuursreglement.

15 Artikel 2 Wettelijke bepalingen Uit oogpunt van verantwoorde alcoholverstrekking moeten de volgende wettelijke bepalingen worden nageleefd: - Verkoop van alcoholhoudende drank aan personen jonger dan 16 jaar is verboden. - Verkoop van sterke drank aan personen jonger dan 18 jaar is verboden. - Leeftijdsgrenzen en schenktijden moeten zichtbaar in de kantine worden opgehangen. - De verstrekker van alcohol dient bij de aspirant-koper de leeftijd vast te stellen, tenzij betrokkene onmiskenbaar de vereiste leeftijd heeft bereikt. - Geen alcoholhoudende drank wordt verstrekt als dit leidt tot verstoring van de openbare orde, veiligheid of zedelijkheid. - Het is niet toegestaan alcoholhoudende drank te vertrekken aan dronken personen. - Het is verboden personen toe te laten in de kantine die dronken zijn of onder invloed zijn van andere psychotrope stoffen. Artikel 3 Vaststellen en wijzigen 1. Het bestuur legt dit bestuursreglement ter vaststelling voor aan de Algemene Ledenvergadering, dan wel indien de vaststellingsbevoegdheid bij het bestuur berust stelt het reglement zelf vast. Wijzigingen van het bestuursreglement komen op dezelfde wijze tot stand. 2. Het bestuursreglement moet worden voorgelegd aan de gemeente bij de aanvraag van een nieuwe drank- en horecavergunning. De gemeente toetst het bestuursreglement aan de Drank- en Horecawet. Het bestuursreglement treedt op hetzelfde moment in werking als de ingangsdatum van de af te geven drank- en horecavergunning. 3. Wijzigingen van het bestuursreglement worden op gelijke wijze getoetst door de gemeente. 4. Indien een bestuursreglement is vastgesteld zònder de concrete noodzaak een nieuwe drank- en horecavergunning aan te vragen, maar teneinde bepalingen inzake paracommercie vast te leggen, wordt het bestuursreglement op gelijke wijze getoetst door de gemeente met dien verstande dat de bepalingen inzake paracommercie met onmiddellijke ingang voor de vereniging van kracht zijn. Paragraaf 2 Sociaal Hygiënische bepalingen Artikel 4 Aanwezigheid Op de momenten dat in de sportkantine alcoholhoudende drank wordt geschonken, is er altijd ofwel een leidinggevende aanwezig die in het bezit is van de verklaring Sociale Hygiëne ofwel een barvrijwilliger die een verplichte instructie verantwoord alcoholschenken heeft gevolgd. Artikel 5 Huis- en gedragsregels 1. Het is niet toegestaan zelf meegebrachte alcoholhoudende drank te gebruiken in de kantine of elders op het terrein van de vereniging. 2. Het is niet toegestaan om in de kantine gekochte alcoholhoudende drank elders (bijvoorbeeld in de kleedkamers) te nuttigen dan in de kantine of op het terras. 3. Er wordt geen alcohol geschonken aan: - Jeugdleiders, trainers van jeugdelftallen en andere begeleiders van de jeugd tijdens de uitoefening van hun functie; - Personen die fungeren als chauffeur bij het vervoer van spelers.

16 4. Het bestuur wil voorkomen dat personen met meer dan het toegestane promillage alcohol aan het verkeer deelnemen. Op basis daarvan kan de verstrekking van alcoholhoudende drank worden geweigerd. 5. Leidinggevenden en barvrijwilligers (in de zin van het bepaalde in artikel 1) drinken geen alcohol gedurende hun bardienst. 6. Prijsacties die het gebruik van alcohol stimuleren, zoals happy hours, meters bier en rondjes van de zaak zijn in de kantine niet toegestaan. 7. Vanuit het oogpunt van na te streven alcoholmatiging wordt het gebruik van alcoholvrije drank gepromoot, onder andere door die goedkoper aan te bieden dan alcoholhoudende drank. 8. Personen die agressie of ander normafwijkend gedrag vertonen worden door de dienstdoende leidinggevende of barvrijwilliger uit de kantine verwijderd. Artikel 6 Openingstijden en schenktijden 1. De openingstijden van de kantine zijn conform de drank- en horecavergunning:..zelf invullen 2. Op de volgende tijdstippen wordt conform de drank- en horecavergunning alcohol geschonken:. zelf invullen 3. Als tijdens de schenktijden van de kantine 25% of meer van de aanwezigen jonger is dan 18 jaar, wordt er geen alcohol geschonken. Artikel 7 Kwalificatienormen en instructie verantwoord alcoholschenken voor barvrijwilligers Voor de barvrijwilligers zijn de volgende kwalificatienormen vastgesteld. Barvrijwilligers: - zijn tenminste 16 jaar oud; - hebben een instructie verantwoord alcoholschenken gevolgd; - staan als zodanig bij de vereniging geregistreerd, en - zijn betrokken bij de vereniging, als lid, dan wel anderszins (bijvoorbeeld als ouder of verzorger van minderjarige verenigingsleden). Een online instructie verantwoord alcoholschenken kunnen barvrijwilligers verkrijgen via de website van een sportbond of via Daarnaast kan een terzake deskundige ook een instructie geven aan barvrijwilligers. Van belang is wel dat de barvrijwilligers die de instructie gevolgd worden op een registratielijst worden geplaatst die in de kantine aanwezig dient te zijn. Artikel 8 Voorlichting 1. Schenktijden, leeftijdsgrenzen (artikel 2 lid1, 2 en 3), huis- en gedragsregels en paracommercie bepalingen worden goed zichtbaar in de kantine opgehangen. 2. Het bestuur schenkt aandacht aan publicitaire acties in het kader van verantwoord alcoholgebruik 3. Het bestuur onderschrijft de bestaande regelingen omtrent reclame-uitingen voor alcoholhoudende dranken. Artikel 9 Handhaving, klachtenprocedure en sancties 1. Conform het gestelde in artikel 45 van de Drank- en Horecawet zijn het bestuur van de vereniging en de leidinggevenden belast met de algemene leiding over de sportkantine. Zij zijn derhalve beiden verantwoordelijk voor de naleving van de wet en dus van dit reglement. 2. Gegronde klachten over de toepassing van de artikelen 1 tot en met 8 van dit reglement dienen onverwijld ter kennis te worden gebracht van het bestuur van de vereniging.

17 3. Uit hoofde van zijn verantwoordelijkheid voor de naleving zal het bestuur bij overtreding van (één van) de regels uit dit reglement ten opzichte van betrokkene(n), zijnde de consument dan wel de verstrekker (leidinggevende of de barvrijwilliger) gebruik maken van zijn sanctiebevoegdheden op grond van de statuten en het huishoudelijk reglement. Het bestuur verifieert de klacht, hoort zonodig de klager en treft bij gegrondbevinding van de klacht binnen twee maanden maatregelen om herhaling te voorkomen. Het bestuur brengt het resultaat van de afweging ter kennis van de indiener van de klacht. 4. Een ieder kan gegronde klachten over de overtreding(en) van de Drank- en Horecawet indienen bij de gemeente of de Voedsel en Warenautoriteit. Paragraaf 3 Paracommercie bepalingen Artikel 10 Toegelaten horeca-activiteiten 1. De sportvereniging zal slechts die horeca-activiteiten uitoefenen met inachtneming van het hierna onder 2. en 3. bepaalde. De sportvereniging zal geen horeca-activiteiten uitoefenen ten behoeve van bijeenkomsten die worden gehouden wegens gebeurtenissen in de privé-sfeer van leden en bijeenkomsten voor niet-leden. Het bestuur zal hierop toezien. 2. De horeca-activiteiten worden door de sportvereniging slechts uitgeoefend ten aanzien van personen die bij de activiteiten van de sportvereniging in de ruimste zin van het woord betrokken zijn, met inachtneming van het hierna onder 3. bepaalde. 3. Het uitoefenen van horeca-activiteiten door de sportvereniging jegens niet bij de sportvereniging aangesloten personen geschiedt uitsluitend één uur vóór, tijdens en één uur ná: - wedstrijden; - trainingen; - overige activiteiten van de sportvereniging binnen het kader van de doelstelling, te weten het doen beoefenen en het bevorderen van sport, alsmede het stimuleren en organiseren van activiteiten die in het kader van de sport de ontwikkeling, de vorming en de recreatie van de mens beogen. 4. Voor zover niet binnen de hiervoor genoemde doelstelling vallend, zal de kantine en/of de inventaris (met name het meubilair en het serviesgoed) niet door de sportvereniging aan derden worden verhuurd of ter beschikking worden gesteld. 5. Geen reclame mag worden gemaakt door de sportvereniging voor niet binnen de doelstelling vallende resp. andere horeca-activiteiten dan die welke zijn toegelaten als omschreven in dit artikel 10. Artikel 11 Handhaving, klachtenprocedure en sancties 1. Conform het gestelde in artikel 45 van de Drank- en Horecawet zijn het bestuur van de vereniging en de leidinggevenden belast met de algemene leiding over de sportkantine. Zij zijn derhalve beiden verantwoordelijk voor de naleving van de wet en dus van dit reglement, inclusief de paracommercie bepalingen. 2. Gegronde klachten over de toepassing van het gestelde in artikel 10 dienen door rechtstreeks belanghebbenden onverwijld ter kennis te worden gebracht, van het bestuur en de overkoepelende sportbond. Tot de rechtstreeks belanghebbenden behoren in ieder geval de plaatselijke reguliere horecaondernemers. Een klacht kan dan door hen zelf, dan wel door de Koninklijke Horeca Nederland of via haar plaatselijke of regionale afdeling ingediend worden.

18 3. De overkoepelende sportbond verifieert de klacht, hoort zonodig de klager en treft bij gegrondbevinding van de klacht maatregelen om herhaling te voorkomen. Het brengt het resultaat van de afwegingen ter kennis van de indiener van de klacht en van de betreffende vereniging. 4. Blijft het verenigingsbestuur in het kader van het hiervoor in punt 3 gestelde in gebreke, respectievelijk is er sprake van een nieuwe klacht inzake een nieuw feit, dezelfde vereniging betreffend, dan treft de sportbond zo nodig tuchtrechtelijke maatregelen jegens de vereniging binnen twee maanden na ontvangst van de laatste klacht, en brengt het resultaat van de afwegingen ter kennis van de indiener(s) van de klacht(en) en van NOC*NSF. Colofon Model bestuursreglement alcohol in sportkantines Samenstelling en redactie NOC*NSF Breedtesport Vormgeving en opmaak Daarom Ontwerpburo, Arnhem Druk Drukkerij De Rijn, Dieren Productiebegeleiding NOC*NSF Communicatie & Marketing Publicatienummer: NOC*NSF 521 NOC*NSF Sector Breedtesport Postbus AH Arnhem Telefoon: Fax:

19 Bijlage 2 Toelichting modelbestuursreglement Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Waarom een bestuursreglement voor sportkantines? 2.1. Wettelijke grondslag; Drank- en Horecawet 2.2. Paracommercie 2.3. Verantwoord alcoholgebruik en sport 3 De inhoud van het model bestuursreglement 3.1. Algemene bepalingen 3.2. Sociaal-hygiënische bepalingen 3.3. Bestrijding paracommercie 4 Hoe gebruik je het bestuursreglement? 4.1. Een model invullen 4.2. Draagvlak voor huis- en gedragsregels 4.3. Bestuursreglement en huishoudelijk reglement en statuten 4.4. Een nieuwe vergunning aanvragen en de gemeente Bijlagen Bijlage 1: Overeenkomst NOC*NSF en de bonden over bestuursreglement Bijlage 2: Aanpassing huishoudelijk reglement Bijlage 3: Adreslijst van relevante organisaties en websites

20 1. Inleiding Het gebruik van alcohol is van alle tijden en komt in de meeste culturen voor. Aan de consumptie van deze stof zijn onmiskenbaar positieve aspecten verbonden. Alcohol verschaft velen van ons ontspanning. Het brengt gezelligheid en het verhoogt de feestvreugde als er iets te vieren valt. Bovendien staat inmiddels vast dat een geringe wijnconsumptie vanaf de middelbare leeftijd goed is voor hart en bloedvaten. Echter, de maatschappelijke en de individuele problemen door overmatig alcoholgebruik nemen toe. Daarom moet er iets geregeld worden. Het beleid richt zich op het terugdringen van overmatig alcoholgebruik. Met de nieuwe Drank- en Horecawet geeft het kabinet invulling aan dit beleid Met deze woorden lichtte minister Borst het wetsvoorstel voor de wijziging van de Drank- en Horecawet in de Tweede Kamer toe. Hiermee geeft de minister aan dat het zeker niet de bedoeling is om het gebruik en de verkoop van alcohol te verbieden. De nieuwe regels in de Drank- en Horecawet zijn er wel op gericht om overmatig alcoholgebruik tegen te gaan. Of met andere woorden: De wet levert een bijdrage aan het alcoholmatigingsbeleid. Met deze regelgeving wil de overheid het verantwoord alcoholgebruik stimuleren. Uitgangspunt is dat ook de verstrekker van alcohol verantwoordelijk is voor het alcoholgebruik van klanten. Verstrekkers zijn zowel commerciële horeca-inrichtingen (cafés, bars, restaurants en dergelijke), als niet commerciële instellingen zoals sportkantines. Daar waar alcohol wordt verkocht, dient men zich aan een aantal regels te houden. Eén van de regels is bijvoorbeeld die van de leeftijdsgrens van jonge klanten. Bovendien heeft degene die daadwerkelijk achter de bar staat, verstand van zaken. Hij of zij weet bijvoorbeeld wat de invloed is van (overmatig) alcoholgebruik en hoe je het kunt herkennen en hij weet hoe hij met klanten moet omgaan. Behalve de nieuwe regels in de Drank- en Horecawet, worden er nog andere zaken ondernomen om het overmatig alcoholgebruik terug te dringen, zoals: meer voorlichting en preventie, vooral gericht op jongeren betere hulpverlening aan probleemdrinkers en alcoholisten scherpere zelfregulering van reclame en promotie; minder reclame inzet van het accijnsinstrument; mogelijk accijns op alcohol verhogen Met de inwerkingtreding van de nieuwe Drank- en Horecawet per 1 november 2000 gelden er een aantal nieuwe regels voor het verstrekken van alcoholhoudende dranken. Omdat de commerciële en niet-commerciële verstrekkers nogal van elkaar verschillen, een sportkantine is heel wat anders dan het plaatselijke café, of de discotheek, moeten zij volgens de wet aan verschillende voorwaarden voldoen. Eén van die nieuwe regels is dat de sportvereniging die een vergunning aanvraagt bij de gemeente in het kader van de Drank- en Horecawet, een bestuursreglement dient te overleggen. NOC*NSF heeft in samenspraak met de aangesloten bonden en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en na overleg met de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Financiën een model bestuursreglement voor sportverenigingen ontwikkeld (zie bijlage 1). In dit model zijn behalve de bepalingen die de Drank- en Horecawet voorschrijft, ook afspraken met betrekking tot paracommercie opgenomen. Het model bestuursreglement is uitgangspunt voor een te sluiten overeenkomst tussen NOC*NSF en de aangesloten bonden (zie bijlage 1). De bonden leveren volgens de overeenkomst een uiterste inspanningsverplichting om er voor te zorgen dat alle sportverenigingen met een kantine in eigen beheer zo spoedig mogelijk, echter uiterlijk per 1 juli 2001, een bestuursreglement vaststellen. De ministeries van VWS en Financiën en de VNG hebben hun steun toegezegd aan deze benadering. De toelichting is als volgt opgebouwd In hoofdstuk 2 kunt u lezen waarom sportverenigingen een bestuursreglement moeten hebben. Hoofdstuk 3 behandelt de drie verschillende delen van het bestuursreglement en waar nodig krijgen de afzonderlijke artikelen een nadere uitleg of toelichting. Het laatste hoofdstuk laat zien hoe men binnen de vereniging met het bestuursreglement kan omgaan: hoe vult men het model in voor de eigen vereniging en hoe krijgt men draagvlak voor de huis- en gedragsregels. Tot slot is in de bijlagen allerlei relevante informatie met betrekking tot het bestuursreglement opgenomen.

21 We wensen u veel succes bij het opstellen en gebruiken van het bestuursreglement in uw sportvereniging. Alcohol; zwak en sterk Een drank is een alcoholhoudende drank als er meer dan 0,5% alcohol in zit. In de Drank- en Horecawet wordt onderscheid gemaakt tussen zwak-alcoholhoudende drank en sterke drank. Zwakalcoholhoudende dranken zijn bier, wijn en gedistilleerde dranken met een alcoholgehalte van minder dan 15%. Alle gedistilleerde dranken die 15% alcohol of meer bevatten behoren tot de categorie sterke drank. Er zijn mixdranken die meer dan 15% alcohol bevatten en daarom ook sterke drank zijn. 2. Waarom een Bestuursreglement voor sportkantines? 2.1. Wettelijke grondslag; Drank- en Horecawet De Drank- en Horecawet is voor de overheid een belangrijk instrument in het alcoholmatigingsbeleid. De wet stelt eisen aan de verkoop, de distributie en de verkrijgbaarheid van alcoholhoudende dranken. Om alcohol te mogen schenken moeten alle ondernemers, maar ook verenigingen met een sportkantine in eigen beheer, een gemeentelijke vergunning hebben (zie ook hoofdstuk 4). Per 1 november 2000 is de nieuwe Drank- en Horecawet in werking getreden. De wet schrijft voor dat sportverenigingen met een kantine in eigen beheer en andere niet commerciële horeca-inrichtingen voor het verkrijgen van een vergunning een bestuursreglement alcohol in sportkantines moeten opstellen. Huis- en gedragsregels, schenktijden en de kwalificatie-eisen voor barvrijwilligers maken deel uit van zo n bestuursreglement. Andere voor sportkantines relevante regels uit de wet zijn: De term leidinggevende vervangt de termen bedrijfsleider en beheerder. Leidinggevenden zijn tenminste 21 jaar, voldoen aan de eisen van zedelijk gedrag en moeten beschikken over de verklaring Sociale Hygiëne. Per sportvereniging moeten minimaal twee leidinggevenden beschikken over de verklaring Sociale Hygiëne. Zij staan als zodanig op de vergunning vermeld. Barvrijwilligers krijgen een instructie over verantwoord alcoholgebruik. De vereniging houdt een registratie bij van deze geïnstrueerde personen. Alleen op tijden dat er alcohol wordt geschonken in de sportkantine moet er een gekwalificeerd persoon aanwezig zijn. Dit is ofwel een leidinggevende ofwel een barvrijwilliger die een instructie heeft gevolgd. De leidinggevende of barvrijwilliger mag geen dronken personen toelaten en geen alcohol schenken aan personen die al dronken zijn. De leeftijdsgrenzen moeten strikt in acht worden genomen. Aan personen beneden de 16 jaar mag geen bier en wijn verkocht worden. De leeftijdsgrens voor sterke drank ligt bij 18 jaar. De verstrekker is in overtreding als de leeftijdsgrenzen niet gehanteerd worden. De koper is niet in overtreding.