Klasmanagement en Reflectie. Groepssessie 17 maart Groep 1

Transcriptie

1 Klasmanagement en Reflectie Groepssessie 17 maart Groep 1

2 Overzicht Inleiding Een conflictsituatie (= deel 2 praktijkopdracht) Conflictsituatie 1 Conflictsituatie 2 Plan uw klasmanagement (= deel 1 praktijkopdracht) Uiteenzetting praktijkopdracht

4 Inleiding

5 In een klas gebeuren twee zaken 1. Aanreiken en inoefenen van leerstof en vaardigheden 2. EN er ontstaan relationele bindingen tussen alle actoren.

6 In een klas gebeuren twee zaken Als die bindingen stevig en positief zijn, kan de leerstof het centrale thema zijn en blijven, gesteld dat de leerkracht die leerstof didactisch aantrekkelijk en goed gestructureerd aanbrengt. Een goed opgebouwde les is de beste preventie voor problemen in de klas.

7 Klas Aanreiken en inoefenen van leerstof + vaardigheden Ontstaan relationele bindingen tussen ALLE actoren Indien één van beide niet goed zit Risico op conflicten vergroot

8

10 EEN CONFLICTSITUATIE

11 CONFLICTSITUATIE 1

12 Het probleem

13 Verloop van conflictsituatie 1 Les Algemene Muziekleer: 3 de graad KSO-klas, 5 Woordkunst-Drama met 18 lln. 12 lln. gaan in hun vrije tijd naar de muziekacademie. Er is dus een groot niveauverschil tussen de lln.. Zo zijn er lln. die zich vervelen en lln. die niet begrijpen waarover lk. spreekt. Lln. met meer voorkennis krijgen extra oefeningen. Ze zeggen dat de les saai is en storen voortdurend. De leerkracht moet de les steeds onderbreken waardoor er te weinig tijd is voor extra uitleg aan de lln. die het nodig hebben. 13 (zie het lesmateriaal voor een gedetailleerd script)

14 Wat is er aan de hand? Vooraleer je een conflict kunt oplossen is het belangrijk om een duidelijker zicht te krijgen op de situatie Stel dus eerst een aantal vragen

15 Waarom ontstaat dit conflict? Wat zijn de belangen en behoeften van de leerkracht? Wat zijn de belangen en behoeften van de leerlingen?

16 Waarom ontstaat dit conflict? Opdracht: Noteer na het lezen van het scenario de belangen en behoeften van de verschillende betrokken partijen.

17 Belangen en behoeften van de leerkracht? alle lln. bereiken de lesdoelen lln. werken rustig aan hun oefeningen lln. reageren beleefd op een opmerking

18 Belangen en behoeften van de leerlingen? Groep met veel voorkennis in muziek: interessante les krijgen, plezier maken nieuwe leerstof verwerken

19 Belangen en behoeften van de leerlingen? Groep zonder voorkennis in muziek: interessante les krijgen, plezier maken de leerstof begrijpen hulp krijgen

20 DE AANPAK

21 Welke stappen neem je?

22 Analyseer het gedrag a.d.h.v. 7 stappen: 1) Stel een gedetailleerde lijst op met concrete beschrijving van het storend gedrag 2) Geef de gevolgen of de reacties van het gedrag aan 3) Beschrijf de context waarin het ongewenst gedrag zich voordoet

23 4) Schrijf op wanneer het goed ging = de positieve momenten 5) Probeer stoorpatronen te ontdekken 6) Rangschik de storende dingen 7) Kies een strategie: negeren, belonen, straffen (= conflictoplossing)

24 Gedragsanalyse Rangschik (stap 6) Storend gedrag (stap 1) Gevolgen of reacties (stap 2) Context (stap 3) Positieve momenten (stap 4) Stoorpatronen (stap 5)

25 Gedragsanalyse Opdracht: Analyseer na het lezen van het scenario het gedrag van deze klas a.d.h.v. de eerste 6 stappen

26 Gedragsanalyse Stap 1: storend gedrag babbelen op de achterste rij galgje spelen reactie Nicolas tijdens het spelen van galgje Yes, uitspraak Het is supersaai en

27 Gedragsanalyse Stap 2: Gevolgen of reacties lk, Komaan gasten lk. merkt galgje spelen niet direct op Nicolas, is het nu zo moeilijk Nu is het genoeg geweest

28 Gedragsanalyse Stap 3: Context alle leerlingen maken individueel dezelfde oefeningen groot niveauverschil in voorkennis bankopstelling in rijen laatste lesuur lokaal zonder beschikbare media

29 Gedragsanalyse Stap 4: Positieve momenten theoretische vraag wordt goed beantwoord door Nicolas. Fatih vraagt hulp aan leerkracht door vinger in de lucht te steken. oefeningen in Nicolas zijn werkboek zijn correct opgelost.

30 Gedragsanalyse Stap 5: Stoorpatronen leerkracht begeleidt leerlingen andere babbelen Nicolas en enkele leerlingen hebben de oefeningen afgewerkt galgje spelen

31 Gedragsanalyse Stap 6: Rangschik 1. reactie Nicolas tijdens het spelen van galgje 2. uitspraak Het is supersaai en 3. er wordt galgje gespeeld 4. gebabbel op de achterste rij! Rangschikking is sterk persoonsgeboden!

32 Hoe kan dit conflict gekoppeld worden aan het referentiekader? Opdracht: Op welke manier hebben de elementen uit het referentiekader het klasmanagement negatief beïnvloed?

33

34 Referentiekader 1. Leerdoelen 2. Werkvormen 3. Leerinhoud 4. Media 5. Evaluatie 6. Organisatie 7. Context / Ouders 8. Instructieverantwoordelijke

35 1. Leerdoelen: niveau van de doelen is te laag voor een groot deel van de klas de doelen zijn enkel cognitief. Geen aandacht voor sociaal-emotionele doelen (attitudedoelen)

36 2. Werkvormen: enkel klassikale instructies en individueel oefeningen oplossen (en dit in bijna elke les)

37 3. Leerinhouden: overlappend met leerstof van muziekacademie voor een groot deel van de lln. niet uitdagend voor de sterke groep extra oefeningen voor de sterke groep volledig aangeboden door de leerkracht

38 4. Media: bord en werkboek zijn niet motiverend genoeg voor de lln. die sterk zijn in muziek geen computers, muziekinstrumenten,.

39 5. Evaluatie: de leerkracht komt rond en evalueert bij elke lln. of de oefeningen correct opgelost zijn. enkel cognitieve doelen worden geëvalueerd.

40 6. Lesorganisatie: Regels en straffen: regels zijn opgesteld door de lk. Een overtreding (teveel lawaai maken) betekent een nota in de schoolagenda. lk. zegt dat ze vervelend zijn lk. merkt het spelen van galgje niet meteen op Infrastructuur: de banken staan opgesteld in rijen met 1 gang in het midden.

41 7. Context/ouders: de lk. noteert in de schoolagenda van Nicolas dat hij onbeleefd was tegen de leerkracht.

42 8. Instructieverantwoordelijke: Beliefs: lk. voelt zichzelf nog niet bekwaam in klasmanagement (weinig ervaring) lk. vindt het vervelend voor de lln. dat de leerstof overlapt, maar ziet dat niet als geldig excuus om te les te storen Relatie lk.-lln.: lk. geeft weinig verantwoordelijkheden aan lln. lk. heeft een onzekere houding

43 Conflictoplossing A. Hoe kan er worden ingegrepen in de conflictsituatie? = curatieve maatregelen B. Hoe had de conflictsituatie kunnen voorkomen worden? (cf. link met referentiekader) = preventieve maatregelen

44 Curatieve maatregelen 3 mogelijke strategieën (stap 7): Negeren Bestraffen Belonen

45 Curatieve maatregelen 8 tips: 1. Breng kritiek positief 2. Maak concreet wat je verlangt 3. Vermijd waarom-vragen 4. Gebruik ik-boodschappen

46 Curatieve maatregelen 8 tips: 5. Vermijd veralgemeningen 6. Richt boosheid op gedrag i.p.v. op persoon 7. Durf ook sorry te zeggen 8. Probeer eerst te kalmeren

47 Conflict oplossen Opdracht: Noteer na het lezen van het scenario enkele curatieve maatregelen

48 Curatieve maatregelen Welke strategie? Negeren: hier niet ideaal Bestraffen: ja Belonen: ja

49 Curatieve maatregelen Bestraffen: lk: Nicolas, ik ben heel blij dat je de oefeningen correct opgelost hebt. Maar als jullie nu niet stoppen met babbelen, ga ik jullie moeten uit elkaar halen vervolgens de lln. uit elkaar halen als ze blijven babbelen (wat je aankondigt steeds uitvoeren)

50 Curatieve maatregelen Bestraffen: lk: De andere lln. hebben mijn hulp nodig en ik vind het zeer moeilijk hen te helpen wanneer jullie niet rustig werken. lk: Nicolas, als je je ongenoegen over dit vak wilt uiten, zou ik willen dat je dat op een beleefde manier doet Nicolas apart aanspreken na de les

51 Belonen: Curatieve maatregelen laat de lln. voorstellen doen om de les interessanter te maken complimenteer de sterke groep met hun hoge werktempo

52 Belonen: Curatieve maatregelen vraag of iemand hulp wil bieden aan lln. die hulp nodig hebben laat de sterke lln. muziek creëren (uitdagende keuzeoefeningen)

53 Conflict oplossen Opdracht: Noteer na het lezen van het scenario enkele preventieve maatregelen. M.a.w. hoe kon deze lk. het klasmanagement beter plannen? Gebruik hierbij het referentiekader

54 Preventieve maatregelen "Pak iets aan voordat het een probleem is. Schep orde voordat de chaos intreedt. Lao-Tse

55 Preventieve maatregelen 1. Leerdoelen: zorg voor verdiepings- of verbredingsdoelen voor de sterke groep besteed aandacht aan attitudedoelen: elkaar leren helpen, zelfstandig kunnen werken,

56 Preventieve maatregelen 2. Werkvormen: maak gebruik van motiverende werkvormen: bv. peer-tutoring, expertgroepen, maak zelfstandig werk mogelijk op eigen niveau

57 Preventieve maatregelen 2. Werkvormen: gebruik spelvormen varieer voldoende

58 Preventieve maatregelen 3. Leerinhouden: voorzie leerstof op het niveau van de lln. laat lln. ook leerinhouden aanbrengen Cf. Zelfdeterminatie beïnvloedt motivatie

59 Preventieve maatregelen 3. Leerinhouden: laat leerinhouden aansluiten bij de leefwereld van lln.

60 4. Media: Preventieve maatregelen voorzie meer dan papier (enkel visueel) laat hen ook muziek beluisteren combinatie aanbod lln/ aanbod lk

61 4. Media: Preventieve maatregelen eventueel instrumenten meebrengen

62 4. Media: Preventieve maatregelen gebruik eventueel online-tools

63 Preventieve maatregelen 5. Evaluatie: geef lln. ook verantwoordelijkheden, peer-evaluatie, zelf-evaluatie, evalueer ook sociaal-emotionele doelen: bv. kunnen ze elkaar helpen, zelfstandig werken,

64 Preventieve maatregelen 6. Lesorganisatie: Regels en straffen: stel samen met de lln. klasregels op zorg dat lln. weten wat de straffen zijn bij het niet opvolgen van de regels bestraf het gedrag en niet de persoon beloon voldoende (behaviorisme)

65 Preventieve maatregelen 6. Lesorganisatie Infrastructuur: zorg voor een bankopstelling waarbij je duidelijk overzicht heb over de volledige klas en beweeg door de klas zorg voor een ordelijke klas richt de klas (indien mogelijk) gezellig in

66 Preventieve maatregelen 7. Context/ouders: attitudes aanduiden in agenda. Dus ook mogelijkheid bieden om positieve aan te kruisen

67 Preventieve maatregelen 8. Instructieverantwoordelijke: Beliefs:

68 Preventieve maatregelen 8. Instructieverantwoordelijke: Beliefs: wees zelf enthousiast over uw vak bekijk de situatie eens vanuit het perspectief van lln. die ongewenst gedrag stellen leg de schuld niet te snel bij de lln. probeer de waarde van de diversiteit te zien i.p.v. de problemen (niveauverschil)

69 Preventieve maatregelen 8. Instructieverantwoordelijke: Relatie lk.-lln.: geef ook voldoende aandacht aan de sterke lln. kijk de lln. voldoende aan durf verantwoordelijkheden te geven aan lln. besteed aandacht aan de groepsdynamiek

71 Conflictsituatie 2

72 HET PROBLEEM

73 Verloop van conflictsituatie 2 Les Engels: 3 de graad ASO-klas, 6 Economie Moderne talen met 9 lln. (sinds enkele weken is één leerling van school gestuurd). Tijdens de les Engels wordt de uitstap naar Canterbury voorbereid, zowel op organisatorisch als op inhoudelijk vlak. Anka geeft meermaals te kennen dat ze het een saaie tweedaagse vindt. (zie het lesmateriaal voor een gedetailleerd scenario) 73

74 Wat is er aan de hand? Vooraleer je een conflict kunt oplossen is het belangrijk om een duidelijker zicht te krijgen op de situatie Stel dus eerst een aantal vragen

75 Waarom ontstaat dit conflict? Wat zijn de belangen en behoeften van de leerkracht? Wat zijn de belangen en behoeften van de leerlingen?

76 Waarom ontstaat dit conflict? Opdracht: Noteer na het lezen van het scenario de belangen en behoeften van de verschillende betrokken partijen.

77 Belangen en behoeften van de leerkracht? lln. klaarstomen om de schoolreis naar Canterbury optimaal te laten verlopen lln. de lesdoelen van deze les laten bereiken

78 Belangen en behoeften van de leerlingen? groepsdynamiek terug in evenwicht brengen. een fijne tijd beleven in Canterbury (door meerderheid leerlingen)

79 DE AANPAK

80 Welke stappen neem je?

81 Analyseer het gedrag a.d.h.v. 7 stappen: 1) Stel een gedetailleerde lijst op met concrete beschrijving van het storend gedrag 2) Geef de gevolgen of de reacties van het gedrag aan 3) Beschrijf de context waarin het ongewenst gedrag zich voordoet

82 4) Schrijf op wanneer het goed ging = de positieve momenten 5) Probeer stoorpatronen te ontdekken 6) Rangschik de storende dingen 7) Kies een strategie: negeren, belonen, straffen (= conflictoplossing)

83 Gedragsanalyse Rangschik (stap 6) Storend gedrag (stap 1) Gevolgen of reacties (stap 2) Context (stap 3) Positieve momenten (stap 4) Stoorpatronen (stap 5)

84 Gedragsanalyse Opdracht: Analyseer na het lezen van het scenario het gedrag van deze klas a.d.h.v. de eerste 6 stappen

85 Gedragsanalyse Stap 1: storend gedrag lln. komen te laat binnen Vul aan

86 Gedragsanalyse Stap 2: Gevolgen of reacties lln. weten niet wat ze moeten doen Vul aan

87 Gedragsanalyse Stap 3: Context 1 klasgenoot is onlangs van school gestuurd Vul aan

88 Gedragsanalyse Stap 4: Positieve momenten de lln. maken de oefeningen

89 Gedragsanalyse Stap 5: Stoorpatronen te laat binnenkomen er verwacht wordt niet weten wat onrust

90 Gedragsanalyse Stap 6: Rangschik 1. Samuël zegt dat hij zijn mond houdt 2. 3.

91 Hoe kan dit conflict gekoppeld worden aan het referentiekader? Opdracht: Op welke manier hebben de elementen uit het referentiekader het klasmanagement negatief beïnvloed?

92 Referentiekader 1. Leerdoelen 2. Werkvormen 3. Leerinhoud 4. Media 5. Evaluatie 6. Organisatie 7. Context / Ouders 8. Instructieverantwoordelijke

93 1. Leerdoelen: leerdoelen voor de uitstap zijn onduidelijk Vul aan

94 2. Werkvormen: lk. geeft uitleg over schoolreis en lln. luisteren

95 3. Leerinhouden: Canterbury wordt niet aantrekkelijk voorgesteld

96 4. Media: uitstap wordt niet aanschouwelijk voorgesteld, enkel een blad met informatie

97 5. Evaluatie: het klassikaal verbeteren van de oefeningen

98 6. Lesorganisatie: Timing start laatste lesuur met organisatie uitstap Regels en straffen: regels zijn opgesteld door de lk. Een overtreding (geen werkboek bij) betekent een negatieve opmerking van de lk. Infrastructuur: Vul aan

99 7. Context/ouders: de ouders worden via de leerling op de hoogte gebracht van de schoolreis. Dit werd niet via andere kanalen gecommuniceerd.

100 8. Instructieverantwoordelijke: Beliefs: lk. gaat er van uit dat het de schuld van de lln. is dat ze te laat binnenkomen Vul aan Relatie lk.-lln.: lk. beschuldigt de volledige groep Vul aan

101 Conflictoplossing A. Hoe kan er worden ingegrepen in de conflictsituatie? = curatieve maatregelen B. Hoe had de conflictsituatie kunnen voorkomen worden? (cf. referentiekader) = preventieve maatregelen

102 Curatieve maatregelen 3 mogelijke strategieën (stap 7): Negeren Bestraffen Belonen

103 Curatieve maatregelen 8 tips: 1. Breng kritiek positief 2. Maak concreet wat je verlangt 3. Vermijd waarom-vragen 4. Gebruik ik-boodschappen

104 Curatieve maatregelen 8 tips: 5. Vermijd veralgemeningen 6. Richt boosheid op gedrag i.p.v. op persoon 7. Durf ook sorry te zeggen 8. Probeer eerst te kalmeren

105 Conflict oplossen Opdracht: Noteer na het lezen van het scenario enkele curatieve maatregelen

106 Curatieve maatregelen Welke strategie? Negeren: eventueel Bestraffen: ja Belonen: ja

107 Curatieve maatregelen Bestraffen: Dag jongens en meisjes, ik vind het zeer vervelend wanneer jullie te laat binnen komen in de les, want zo kan ik jullie onvoldoende goed informeren over de schoolreis. Vul aan

108 Belonen: Curatieve maatregelen Sofie, aangezien jij wel op tijd was, kan je misschien even uitleggen aan de klas waarom ze hun gsm-nummer op deze lijst moeten noteren? Vul aan

109 Conflict oplossen Opdracht: Noteer na het lezen van het scenario enkele preventieve maatregelen. M.a.w. hoe kon deze lk. het klasmanagement beter plannen? Gebruik hierbij het referentiekader

110 Preventieve maatregelen 1. Leerdoelen: maak de doelen van de schoolreis duidelijk voor de lln. Vul aan

111 Preventieve maatregelen 2. Werkvormen: lln. activeren: bijvoorbeeld informatie over Canterbury laten opzoeken in brochures,

112 3. Leerinhouden: polsen naar interesses lln., wat zou ze graag te weten komen over Canterbury? Vul aan

113 Preventieve maatregelen 4. Media: enkel het bord gebruiken, volstaat niet om de leerlingen voor te bereiden op de schoolreis. Brochures, filmpjes, zijn motiverender

114 Preventieve maatregelen 5. Evaluatie: attitudes belonen: materiaal bijhebben in de les betekent extra punten of minder opdrachten vervullen Vul aan

115 Preventieve maatregelen 6. Lesorganisatie: Timing: praktische zaken eventueel op einde van de les bespreken. Voorzie wel voldoende tijd

116 Preventieve maatregelen 6. Lesorganisatie: Regels en straffen: samen gaan zoeken naar oplossingen voor het te laat binnenkomen. (cf. instaptheater)

117 Preventieve maatregelen 6. Lesorganisatie Infrastructuur: zorg voor het een bankopstelling die het mogelijk maakt dicht bij de lln. te staan

118 Preventieve maatregelen 7. Context/ouders: de ouders via een brief verwittigen over de excursie mogelijkheid bieden aan ouders om eventuele vragen over schoolreis te mailen naar lk. of via een forum Cf. Thema 6 Participatiepiramide Vul aan

119 Preventieve maatregelen 8. Instructieverantwoordelijke: Beliefs: houdt er rekening mee dat het misschien niet de schuld van de lln. is dat ze te laat zijn wees ervan overtuigd dat het ongewenste gedrag afgeleerd kan worden

120 Preventieve maatregelen 8. Instructieverantwoordelijke: Relatie lk.-lln.: geef voldoende positieve opmerkingen aan lln. die doen wat er van hen verwacht wordt

122 Plan uw klasmanagement (= deel 1 praktijkopdracht)

123

124 Het plannen van klasmanagement Begint bij een goede lesvoorbereiding

125 Een goede lesvoorbereiding voorkomt problemen met klasmanagement Nemen van preventieve maatregelen die betrekking hebben op de verschillende elementen in het referentiekader (zie preventieve maatregelen bij conflictoplossing)

127 Praktijkopdracht

128 Praktijkopdracht - organisatie Deadline: vrijdag 16 mei 2014 om 17 uur. Eén bundel met voorblad, de uitwerkingen en eventuele bijlagen. Digitaal: Naam_Voornaam_studentennummer_KR_13-14.pdf via Minerva Print: secretariaat vakgroep onderwijskunde deadline: 20 mei 2014 om 17u Later = meteen tweede zittijd Feedbackmoment op donderdag 24 april

129 Praktijkopdracht - vereisten Voorblad Deel 1: Klasmanagement plannen Maximaal 8 blz. excl. bijlagen Deel 2: Een conflictsituatie Maximaal 4 blz. excl.bijlagen en grondplan Bijlagen met lesmateriaal om het geheel betekenisvoller te maken.

130 Opmerking De opbouw van deze groepssessie volgt de opbouw van de praktijkopdracht, maar in omgekeerde volgorde Deel 2: De eerste 6 stappen die je neemt bij het analyseren van het gedrag doorloop je wel, maar neem je niet op in de taak.

131 Praktijkopdracht raktijkopdrachten/praktijkopdracht-slo/

132

133