Analyse Laagste Laagwaterstanden in jachthaven WSV De Engel, De Steeg

Transcriptie

1 Analyse Laagste Laagwaterstanden in jachthaven WSV De Engel, De Steeg Inleiding In 2015 is er een ongekend lange periode van extreem laagwater geweest in de Rijn, IJssel en de Neder-Rijn en Lek. In de jachthaven was dit te zien door scheefliggende boten (vooral zeilboten). In 2011 was er ook al zo n periode met laagwater en problemen voor sommige schepen om in en uit de haven te varen. Dit was voor het bestuur aanleiding om te onderzoeken hoe dit in de toekomst voorkomen kan worden door bijvoorbeeld het verder uitbaggeren van de haven. Uit de jaren 1990 / 91 / 92 zijn dieptegegevens bekend die naar gelijke referentie waterstanden zijn gebracht voor makkelijke vergelijking. Ook zijn recent nog dieptemetingen uitgevoerd. Verder kon bij de lage waterstand in het najaar van 2015 ook een verslechtering van de stabiliteit van de oever bij de C-stijger worden gezien. Al met al voor het bestuur aanleiding om een werkgroep bijeen te roepen om de problemen te onderzoeken en om met aanbevelingen voor verbetering van de in- en uitvaarbaarheid van de haven te komen naar de toekomst toe. Dit rapportje geeft een analyse van de waterstanden zoals die de laatste jaren zijn waargenomen op het RWS meetstation De Steeg. Informatie RWS via servicedesk-data@rws.nl Op 18 december 2015 heeft RWS gereageerd op een verzoek voor gegevens en is het volgende bericht ontvangen: Geachte heer Van Meel, Hierbij ontvangt u op uw verzoek van :06 bij ons geregistreerd onder nummer M , de informatie met betrekking tot de dienst Waterstanden Wij leveren u deze data op :07. Dit is conform de met u afgesproken leverdatum. De met u afgesproken leverdatum was :00. De waterbodem van de Boven-Rijn te Lobith daalt inderdaad met ongeveer 2 cm per jaar: in 1976 was de laagste waterstand bij een afvoer van 782 m3/s nog NAP cm, in 2011 was dit bij een iets minder lage afvoer van 838 m3/s al NAP cm, dus een daling van de waterstand bij dezelfde afvoer van meer dan 74 cm in 35 jaar. In 1991 kwam voor het eerst een waterstand lager dan NAP cm voor, maar sindsdien heeft dit zich al vijf keer herhaald, in 2003, 2005, 2009, 2011 en Om deze reden gebruikt men dan ook de afvoer voor de standaard statistieken van de waterstanden, de zg. betrekkingslijnen. Volgens de huidige betrekkingslijnen, van 2010, komen standen beneden NAP cm al ongeveer eenmaal per twee jaar voor.

2 De laagste afvoer was vorige maand volgens voorlopige cijfers 904 m3/s, zodat zeker niet mag worden gesproken van extreem laagwater: in de periode 1901 t/m 2014 was het jaarminimum van de afvoer te Lobith in 32 jaren lager. In De Steeg hebben t/m 1993 dagelijkse aflezingen van een vaste peilschaal plaatsgevonden. Sinds 2005 is hier een automatisch waterstandsmeetpunt, iets verder bovenstrooms. Bijgevoegd zijn: een zipfile met dagelijkse waterstanden, in drie tekstbestanden: lobith.txt Lobith 1989 t/m 17 december 2015, 9847 dataregels steeg1.txt De Steeg 1989 t/m 1993, 1827 dataregels steeg2.txt De Steeg haven 24 februari 2005 t/m 17 december 2015, 4949 dataregels De tekstbestanden bevatten elk 10 tekstregels, gevolgd door dataregels met datum dd-mm-jjjj en waarde, in vaste breedte. Verder bevat de zipfile nog een klein tekstbestand lobjmin.txt met de laagste waterstanden per jaar te Lobith van 1866 t/m 2015; een pdf-bestand met de huidige betrekkingslijnen voor de Rijntakken. Indien u vragen en/of opmerkingen heeft met betrekking tot de kwaliteit en/of anderszins van de door u ontvangen informatie dan wil ik u verzoeken om binnen vier weken na ontvangst contact op te nemen met de Servicedesk Data, te bereiken op telefoonnummer of via het adres Servicedesk-data@rws.nl. Met vriendelijke groet, Behandelgroep Water data Analyse waterstanden De Steeg Op basis van de door RWS geleverde gegevens is een analyse uitgevoerd naar de onderschrijding van de waterstanden op de peilschaal De Steeg voor de periode Er zijn drie waterstanden als referentie genomen: 6,40 m +NAP Dit is de stand opgegeven door havenmeester Hans Kramer. Volgens Hans beginnen de problemen in de haven bij een stand lager dan 6,40 m. 6,00 m +NAP Een waterstand genomen tussen 6,40 en 5,50 m. 5,50 m +NAP Bij een waterstand van 5,50 lagen alle bootjes weer recht eind november. Wil natuurlijk niet zeggen dat ze in en uit kunnen varen. Relateert ook aan de door RWS gegarandeerd LLW van NAP +7,40 bij Lobith. Zoals door RWS gemeld kwam bij Lobith in 1991 voor het eerst een waterstand lager dan NAP cm voor, maar sindsdien heeft dit zich al vijf keer herhaald, in 2003, 2005, 2009, 2011 en De

3 analyse in dit rapportje beperkt zich tot de periode In die periode is een laagwaterstand beneden NAP +7,40 (in principe door RWS gegarandeerd laagste laagwater (LLW) dus vier keer opgetreden. De relatie tussen de waterstanden in De Steeg en Lobith wordt gegeven door de zogenaamde betrekkingslijn tussen deze twee stations. Volgens die betrekkingslijn (zie bijlage 1) komt een waterstand bij Lobith van NAP +7,40 overeen met een waterstand van NAP +5,50 (+/- 0,10 m) bij De Steeg. Het resultaat van de analyse is weergegeven op onderstaande tabel. Aantal dagen met waterstanden beneden respectievelijk: <5,50 m <6,00 m <6,40 m Jaar Maand Januari Feb Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totaal Uit de tabel voor kunnen we opmaken dat ook de jaren 2005 / 09 / 11 / 15 langere periodes met Laag Laagwaterstanden laten zien. In 2005 kwam de ws net niet onder de 5,50 m maar daalde wel tot 5,51 m. De periodes beneden NAP +6,00 voor deze vier jaar zijn respectievelijk 44, 62, 116 en 118 dagen. Details van de analyse zij te vinden in bijlagen 2 en 3. Bodemdaling Boven-Rijn versus bodemdaling in de IJssel Zoals opgemerkt door RWS daalt de waterbodem van de Boven-Rijn te Lobith inderdaad met ongeveer 2 cm per jaar: in 1976 was de laagste waterstand bij een afvoer van 782 m3/s nog NAP cm, in 2011 was dit bij een iets minder lage afvoer van 838 m3/s al NAP cm, dus een daling van de waterstand bij dezelfde afvoer van meer dan 74 cm in 35 jaar. Men probeert dit enigszins te voorkomen door benedenstrooms te baggeren en dit bovenstrooms terug te storten. De waterstand in de IJssel wordt voornamelijk bepaald door de afvoerverdeling bij de Pannerdensche Kop en de IIsselkop en de waterstand op het IJsselmeer. De afvoerverdeling wordt gereguleerd door de operatie van de stuw bij Driel terwijl het IIsselmeerniveau min of meer stabiel is. De IJsselbodem schijnt relatief vast te liggen door hardere lagen waar de IJssel de Veluwe passeert. Dit houdt de bodemdiepte bij De Steeg redelijk constant. De daling van gemiddeld jaarlijkse daling van 2 cm in de Boven-Rijn zal dus waarschijnlijk geen significante invloed hebben op de LLW s bij De

4 Steeg mits de nu gereguleerde afvoerverdeling niet sterk veranderd. (Dit wordt nog verder onderzocht)

5 Bijlage 1

6 Bijlage 2: Analyse Laag Laagwaters De Steeg Waterstanden De Steeg Waterstanden De Steeg Waterstanden De Steeg Waterstanden De Steeg

7 Waterstanden De Steeg Waterstanden De Steeg Waterstanden De Steeg Waterstanden De Steeg