Uitkomsten eerste meting voorjaar 2012

Transcriptie

1 Monitor cjg, cijfers 2011 Gelderse monitor Centrum voor Jeugd en Gezin Uitkomsten eerste meting voorjaar 2012 Gemeenten hebben de verplichting om per 1 januari 2012 een Centrum voor Jeugd en Gezin te realiseren. Een CJG bundelt de taken op het terrein van preventief jeugdbeleid. Op verzoek van de Provincie Gelderland heeft Spectrum eind 2009 een nulmeting CJG uitgevoerd. In 8 van de 56 gemeenten was toen al een fysiek CJG gerealiseerd. Eind 2011 was dat in alle gemeenten het geval, zodat voorjaar 2012 een eerste meting uitgevoerd kon worden naar de ontwikkeling van de CJG s. In deze publicatie leest u de uitkomsten van deze meting. Onderzoek Het onderzoek is uitgezet onder de 56 Gelderse gemeenten. Hiervan hebben 45 gemeenten (80%) de vragenlijsten ingevuld.in de regio s Achterhoek, Noordwest-Veluwe en West-Veluwe hebben alle gemeenten meegedaan met het onderzoek. Van de 2 Gelderse gemeenten in de regio Midden-IJssel heeft er één meegedaan met het onderzoek. In regio Arnhem was de deelname 81,8%, in Nijmegen 75%, in Oost-Veluwe 66,7% en in Rivierenland 60%. De rapportage gaat over de 45 gemeenten die meegedaan hebben met het onderzoek over In 20 gemeenten was de opening van het CJG in de loop van het onderzoeksjaar. In kwantitatief opzicht zijn deze gemeenten niet vergelijkbaar met gemeenten die gedurende het hele jaar al geopend waren. In deze publicatie leest u meer over het bereik en waar en hoe gemeenten CJG s hebben ondergebracht. Vervolgens is gekeken hoe bezoekers gebruik maken van informatie en advies en hoe de CJG s toeleiding naar de zorg en coördinatie van zorg uitvoeren. Tot slot wordt uiteengezet met welke kernpartners de CJG s samenwerken en hoe de schakel met BJz en met het onderwijs er uit ziet.

2 Opening eerste inlooppunt Figuur 1 Jaar opening eerste inlooppunt In figuur 1 wordt in beeld gebracht in welk jaar het eerste inlooppunt CJG in de gemeenten geopend is. Apeldoorn was de eerste en enige gemeente die zijn eerste fysieke CJG geopend heeft in In 2009 is bij 7 gemeenten het eerste inlooppunt geopend, in 2010 volgden 16 gemeenten en in 2011 nog eens 20 gemeenten. Gelijktijdig met de opening van de eerste fysieke inlooppunten, is het in alle gemeenten mogelijk om telefonische vragen te stellen. in 2008 in 2009 in 2010 in 2011 onbekend Voorziening eerste inlooppunt Tabel 1 Waar is het CJG ondergebracht Meestal wordt het CJG ondergebracht bij al bestaande voorzieningen. Twaalf van de 45 gemeenten hebben een CJG op zelfstandige lokaties. Zes van de 12 gemeenten hebben daarnaast nog een ander inlooppunt bij een andere voorziening. In tabel 1 een beeld van de organisaties waar ook het CJG is ondergebracht en in hoeveel gemeenten dat van toepassing is. Binnen één gemeente kunnen de inlooppunten bij meerdere voorzieningen zijn ondergebracht. Het aantal inlooppunten per gemeente varieert van 1 tot maximaal 13, dit laatste is bij de gemeente Doetinchem het geval. Gemiddeld zijn er 3 inlooppunten per gemeente. Aantal gemeenten Zelfstandige voorziening 12 Jeugdgezondheidszorg 0-3 jr 30 Algemeen Maatschappelijk Werk 23 Schoolmaatschappelijk Werk 15 Basisscholen 8 Andere opties < 7 Informatie en Advies: bezoekers fysiek CJG Tabel 2, bovenaan pagina 3, geeft het type bezoekers weer van het fysieke CJG. Per regio zijn zeer grote verschillen. De regio s met de meeste bezoekers zijn de Achterhoek en de Noordwest Veluwe. Bij deze regio s hebben alle gemeenten meegedaan met het onderzoek. Relatief gezien heeft Noordwest-Veluwe verreweg het hoogste percentage (3,8) waarbij of waarvoor een jongere het CJG bezocht. Daarnaast worden de verschillen in het aantal bezoekers ook door andere factoren veroorzaakt zoals: hoe lang het CJG al geopend is en in welke voorziening het inlooppunt is ondergebracht. Verder speelt ook de grootte van de regio mee en niet te vergeten de wijze van registreren. Opvallend is dat in de regio Noordwest Veluwe veelal de ouders het CJG bezoeken en dat in de Achterhoek de verhouding jongeren/ouders 50/50 is. 2 Eerste meting CJG monitor Gelderland

3 Tabel 2 Bezoekers fysiek CJG in 2011, per regio Jongere Ouder/ opvoeder Collega hulpverlener Overig Totaal aantal Bevolking leeftijd % jongeren 0-23 waarvoor CJG (aantal) (aantal) (aantal) (aantal) bezoekers 0-23 jaar* is bezocht Achterhoek (8/8) ,4 Arnhem (9/11) ,8 Nijmegen (6/8) ,2 Noordwest-Veluwe (6/6) ,8 Oost-Veluwe en Midden-IJssel (5/7) ,3 Rivierenland (6/10) ,1 West-Veluwe (5/5) ,7 Totaal ,2 * Bevolkingsaantallen en percentage zijn per regio de totalen van de deelnemende gemeenten (Aantal deelnemende gemeenten/aantal regio gemeenten) Informatie en advies: bezoekers per kanaal Het CJG is op verschillende manieren te benaderen om een vraag te stellen of informatie te krijgen. In het onderzoek spreken we over de verschillende kanalen. Dat de website de meeste bezoekers heeft is voor de hand liggend. Met uitzondering van gemeente Doesburg, hebben alle deelnemende gemeenten (44) een website met opvoedinformatie. Bij 35 gemeenten is een website gericht op jongeren met opgroei informatie. Tabel 3 Bezoekersaantallen per kanaal Fysiek inlooppunt Telefoon Website Achterhoek (8/8) Arnhem (9/11) Nijmegen (6/8) Noordwest-Veluwe (6/6) Oost-Veluwe en Midden-IJssel (5/7) Rivierenland (6/10) West-Veluwe (5/5) Totaal (Aantal deelnemende gemeenten/aantal regio gemeenten) Bezoekersgedrag Om de gemeenten onderling te vergelijken wat betreft het bezoekergedrag van de websites, is het aantal website bezoeken per duizend jongeren berekend. Negen gemeenten hebben meer dan 500 bezoekers per jongeren, voor 14 gemeenten is dat minder dan 100 per jongeren (zie figuur 2). Figuur 2 Aantal website bezoeken per jongeren 0-23 jaar per gemeente in 2011 < < < < 700 >= 700 n.v.t. Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), CJG gemeenten Eerste meting CJG monitor Gelderland 3

4 Informatie en advies: vragen per leefgebied Waar gaan de vragen over die bezoekers aan het CJG stellen? In het onderzoek zijn hiervoor de categorieën uit de verwijsindex gebruikt. Provinciaal gezien gaan verreweg de meeste vragen die gesteld worden bij een CJG over opvoeding en gezinsrelaties. Over de andere leefgebieden worden veel minder vragen gesteld. Over wonen, werk en financiën zijn de minste vragen gesteld. Dit laatste past in de verwachtingen, omdat op dit terrein andere voorzieningen actief zijn, die hiervoor bekender zijn. Bijna alle gemeenten die bij Onbekend aantallen hebben ingevuld, hebben ook aantallen ingevuld bij de andere leefgebieden. Dit betekent dat rond de 20% van de vragen niet te herleiden zijn naar een leefgebied. Figuur 3 Informatie en advies: vragen per leefgebied onbekend Sociale omgeving (buiten gezin) Onderwijs Opvoeding & gezinsrelaties Wonen, werk of financiën Gezondheid Toeleiding naar zorg: werkwijzen Tabel 4 biedt een overzicht van de werkwijzen die bij het CJG beschikbaar zijn en het aantal keer dat zij ingezet zijn. Sociale vaardigheidstrainingen worden bij de meeste gemeenten (31) in groepsverband aangeboden en zijn 130 keer ingezet. Korte oplossingsgerichte trajecten zijn bij 25 gemeenten beschikbaar en worden het meest aangeboden. Eigen kracht conferenties, Triple P en Home Start zijn bij minder gemeenten beschikbaar maar worden daar relatief wel veel ingezet. Tabel 4 In het CJG worden de volgende werkwijzen ingezet Aantal keer Bij aantal gemeenten ingezet totaal deelnemende beschikbaar gemeenten Samen Starten 6 13 Stevig ouderschap 1 2 Home Start Doorstart 4 0 Triple P Wrap around care 4 24 Signs of safety 5 26 Family factory; gezinsnetwerk en/of tijd van je leven 9 9 Video home training (VHT) of Video Interactie Begeleiding (VIB) Eigen Kracht Conferentie/Familie Netwerk Beraad Mama weet alles! (voor ouders van pubers) 2 5 Korte oplossingsgerichte trajecten Sociale vaardigheidstrainingen (groepsaanbod) Aanbod vanuit kerkelijke instellingen 6 4 Anders of overig Eerste meting CJG monitor Gelderland

5 Toeleiding naar zorg: doorverwijzing De vraagafhandeling of doorverwijzing naar hulpverlening vertoont nogal wat verschillen per regio. De regio s Oost en Noordwest Veluwe verwijzen heel gericht door naar de organisaties zoals Jeugdgezondheidszorg, opvoedhulp en Algemeen Maatschappelijk Werk. Regionale afspraken kunnen van invloed zijn waar men naar doorverwijst. Van de regio s Arnhem en Midden IJssel zijn geen gegevens beschikbaar over de afhandeling van de vraag. Tabel 5 Toeleiding naar zorg: doorverwijzing % Totaal Noord-West- Totaal Vraag afgehandeld door aantallen Achterhoek Oost-Veluwe West-Veluwe Nijmegen Rivierenland Veluwe regio s Jgz 0-4 jaar Jgz 5-11 jaar Jgz jaar Opvoedhulp AMW SMW Verslavingszorg MEE BJz Jeugdzorgaanbieder Jeugd GGZ JEKK/Jongerenwerk Overig Totaal Eerste meting CJG monitor Gelderland 5

6 CoÖrdinatie van zorg Figuur 4 CoÖrdinatie van zorg In totaal zijn door 32 gemeenten meldingen vanuit het CJG in de verwijsindex gedaan. Dit heeft matches opgeleverd. In 18 gemeenten zijn voor 396 jongeren/gezinnen trajecten coördinatie van zorg ingezet en in 14 gemeenten is voor 319 jongeren één gezin, één plan, één aanspreekpunt vastgelegd Bij 44 gemeenten zijn de afspraken coördinatie van zorg vastgelegd in een protocol, bij 43 is opschaling van verantwoordelijkheid geregeld en bij 40 is de doorzettingsmacht geregeld meldingen van CJG in verwijsindex meldingen met match in verwijsindex aantal trajecten coördinatie van zorg aantal jeugdigen met één gezin, één plan, één aanspreekpunt Samenwerking kernpartners Bij alle 45 deelnemende gemeenten zijn de Jeugdgezondheidszorg 0-3 jaar en 4-18 jaar kernpartner in het CJG. Het Algemeen Maatschappelijk Werk is kernpartner bij 42 gemeenten (in Apeldoorn, Wageningen en Tiel is niet te zien hoe de samenwerking met AMW is opgezet), Bureau Jeugdzorg is dat bij 41 gemeenten. Het School Maatschappelijk Werk is bij meer dan 50% van de gemeenten kernpartner in het CJG. Gemiddeld hebben de gemeenten 5 kernpartners bij het CJG. Ubbergen heeft de meeste kernpartners (14) en Wageningen de minste (3). Gemiddeld hebben de gemeenten met 8 organisaties lokale afspraken gemaakt en met 4 organisaties regionale afspraken. Tabel 6 Kernpartners, lokale samenwerking en regionale afspraken Aantal gemeenten Lokale Regionale Kernpartners samenwerking samenwerking Jgz 0-3 jaar Jgz 4-18 jaar AMW BJz SMW MEE Huisarts 1e lijn gz Verloskunde/kraamzorg Voorschoolse voorzieningen Primair onderwijs Voortgezet onderwijs ROC Politie Leerplicht Jeugd en jongerenwerk Jeugd GGZ Jeugdzorgaanbieder Partner overig Eerste meting CJG monitor Gelderland

7 Schakels Hoe is de verbinding gerealiseerd tussen het CJG en Bureau Jeugdzorg, en tussen CJG en de zorg advies teams (ZAT s) van het onderwijs? Schakel BJz De vormgeving van de schakel tussen het CJG en Bureau Jeugdzorg is bevraagd in deze monitor CJG en beschrijft alleen de deelnemende gemeenten. De gegevens over de instroom in de jeugdhulpverlening in 2011 zijn afkomstig uit de Gelderse basisset Jeugdzorg (bron: Branche Jeugdzorg Gelderland) en betreffen alle 56 Gelderse gemeenten.in 2011 zijn in totaal jongeren ingestroomd in de Jeugdhulpverlening. Regio Arnhem is koploper, de Achterhoek en Nijmegen volgen als tweede en derde. Figuur 5 Aantal jongeren die instromen in de JHV, per regio in 2011 Rivierenland (1.280) Noordwest-Veluwe (881) West-Veluwe (1.098) Nijmegen (1.638) Bron: Bureau Jeugdzorg Gelderland Oost-Veluwe (1.130) Arnhem (2.784) Bij 23 gemeenten is de voorpostfunctionaris een jeugdhulpverlener, bij 23 gemeenten is het anders geregeld, Midden-IJssel (448) Achterhoek (1.792) < < < < >= zoals directe korte lijn met BJz, middels casusoverleg of BJz op afroep. Schakel onderwijs Tabel 7 Schakel met de verschillende Zorg Advies Teams Aantal gemeenten Ja Nee De CJG coördinator is voorzitter van het ZAT 0-3 jaar CJG prof. is deelnemer ZAT 0-3 jaar en koppelen terug naar CJG Prof. kernpartners participeren intern zorgteam 0-3 jaar en koppelen terug Het ZAT 0-3 jaar kan melden bij CJG Vanuit CJG wordt gemeld in lokale ZAT 0-3 jaar De CJG coördinator is voorzitter van het ZAT PO CJG prof. is deelnemer ZAT PO en koppelen terug naar CJG Prof. kernpartners participeren intern zorgteam PO en koppelen terug CJG Het ZAT PO kan melden bij CJG Vanuit CJG wordt gemeld in lokale ZAT PO De CJG coördinator is voorzitter van het ZAT VO 1 44 CJG prof. is deelnemer ZAT VO en koppelen terug naar CJG Het ZAT VO kan melden bij CJG 39 6 Vanuit CJG wordt gemeld in schoolgebonden ZAT VO De CJG coördinator is voorzitter van het ZAT ROC 1 43 CJG prof. is deelnemer ZAT ROC en koppelen terug naar CJG Het ZAT ROC kan melden bij CJG Vanuit CJG wordt gemeld in schoolgebonden ZAT ROC Eerste meting CJG monitor Gelderland 7

8 Hoe nu verder? Voor de Gelderse Monitor CJG is het uitgangspunt dat sinds 2011 in alle gemeenten een CJG in bedrijf is, ook al is er verschil in opzet. Meer dan om een kwantitatieve vergelijking gaat het erom, dat er een basis ligt om de doorontwikkeling van het CJG per regio te bespreken. Zo vragen de verschillen in bezoekerscijfers om verduidelijking van de wijze van registreren binnen één regio. En de uitkomsten over toeleiding naar zorg en coördinatie van zorg kunnen van dienst zijn bij evaluatie van de gemaakte afspraken. Door de meting in 2013 te herhalen kan de ontwikkeling van de CJG s pas echt worden gevolgd. Meer informatie Naast deze provinciale publicatie zijn er ook regionale en gemeentelijke rapporten digitaal beschikbaar in Sociaal Informatiesysteem Gelderland (SIG). U kunt deze downloaden via Colofon Redactie Sigrid Mulder, Vera van Dam, Wilmie van der Kuil Spectrum CMO Gelderland Postbus CA Velp T (026) E info@spectrum-gelderland.nl Contact Inhoudelijk: Sigrid Mulder (026) s.mulder@spectrum-gelderland.nl Cijfers: Wilmie van der Kuil (026) w.van.der.kuil@spectrum-gelderland.nl Vera van Dam (026) v.van.dam@spectrum-gelderland.nl Eindredactie John Smeets Fotografie Novy Print Ontwerp en lay-out van arendonk ontwerpers en Jacqueline de Maertelaere Druk Drukkerij Gelderland Juni 2012 Er is geen verband tussen de personen op de foto en de inhoud van deze uitgave.