PBO-blad. M e d e d e l i n g e n b l a d e n V e r o r d e n i n g e n b l a d B e d r i j f s o r g a n i s a t i e

Transcriptie

1 PBO-blad Sociaal- Economische Raad M e d e d e l i n g e n b l a d e n V e r o r d e n i n g e n b l a d B e d r i j f s o r g a n i s a t i e I n h o u d s o p g a v e jaargang september 2007 nummer 51 Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie BEDRIJFSLICHMEN 2 Productschap Pluimvee en Eieren (PPE 20 tot en met PPE 22) 2

2 Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie Tegen een besluit tot goedkeuring van een begroting of een herziene begroting van een bedrijfslichaam kunnen belanghebbenden binnen zes weken na de dag waarop dit besluit is bekendgemaakt een beroepschrift indienen bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven, Postbus 001, 00 E Den Haag. BEDRIJFSLICHMEN Productschap Pluimvee en Eieren PPE 20 Hygiënebesluit drinkwateronderzoek (PPE) 2007 Besluit van het bestuur van het Productschap Pluimvee en Eieren van 1 september 00 tot vaststelling van voorschriften inzake het verrichten van onderzoek naar het drinkwater van pluimvee (Hygiënebesluit drinkwateronderzoek (PPE) 00); Het bestuur van het Productschap Pluimvee en Eieren; Gelet op artikel, eerste lid, onder l. van de Verordening hygiënevoorschriften pluimveehouderij (PPE) 00; Besluit: rtikel 1 1. Dit besluit neemt de terminologie, als omschreven in artikel 1 van de Verordening hygiënevoorschriften pluimveehouderij (PPE) 00 (hierna: de Verordening), over, en verstaat voorts onder: rtikel a. een gesloten drinkwatersysteem: een drinkwatersysteem dat vanaf de drinkwaterleiding tot aan het drinkpunt in de stal gesloten is. Voor het toedienen van medicijnen mag hierop een dosator, voorraad- of mengvat worden aangesloten. Deze dienen echter wel voorzien te zijn van een goed sluitend deksel. b. een open drinkwatersysteem: - een drinkwatersysteem dat geen goed sluitend deksel heeft; of, - een drinkwatersysteem dat open verbindingen heeft vanaf de drinkwaterleiding tot het drinkpunt in de stal. 1. Ter waarborging van de kwaliteit van het drinkwater voor pluimvee, is de ondernemer verantwoordelijk voor het nemen van de volgende maatregelen: a. Indien gebruik wordt gemaakt van een gesloten drinkwatersysteem in combinatie met drinkwater van het openbaar waterleidingnet wordt één maal per kalenderjaar in één stal een bacteriologisch drinkwateronderzoek uitgevoerd, tenzij tijdens iedere leegstandperiode ieder drinkwatersysteem in alle stallen wordt gereinigd en ontsmet. b. Indien gebruik wordt gemaakt van een gesloten drinkwatersysteem in combinatie met

3 drinkwater van een eigen bron wordt één maal per kalenderjaar per bron een chemisch drinkwateronderzoek uitgevoerd en wordt per bron in één stal een bacteriologisch drinkwateronderzoek uitgevoerd. c. Indien gebruik wordt gemaakt van een open drinkwatersysteem in combinatie met drinkwater van het openbaar waterleidingnet wordt één maal per kalenderjaar in alle stallen een bacteriologisch drinkwateronderzoek uitgevoerd. d. Indien gebruik wordt gemaakt van een open drinkwatersysteem in combinatie met drinkwater van een eigen bron wordt één maal per kalenderjaar per bron een chemisch drinkwateronderzoek uitgevoerd en wordt in alle stallen een bacteriologisch drinkwateronderzoek uitgevoerd.. De in het eerste lid bedoelde drinkwateronderzoeken vinden plaats door het nemen van watermonsters en analyse van de genomen monsters. rtikel 1. De monstername als bedoeld in artikel, tweede lid, wordt hetzij door de ondernemer hetzij door een HOSOWO-instantie in opdracht van de ondernemer uitgevoerd.. De monstername als bedoeld in artikel, tweede lid, wordt uitgevoerd overeenkomstig de wijze voorgeschreven in Bijlage I.. De analyse van het monster als bedoeld in artikel, tweede lid, wordt uitgevoerd door een HOSOWO-instantie. rtikel 1. De resultaten van de analyse van het monster behorende bij een chemisch drinkwateronderzoek en een bacteriologisch drinkwateronderzoek voldoen aan de bacteriologische en chemische normen, zoals opgenomen in Bijlage II.. Indien de resultaten van de analyse behorende bij een chemisch drinkwateronderzoek voldoen aan de chemische normen, dan neemt de ondernemer maatregelen teneinde te bewerkstelligen dat de chemische waarden van het drinkwater voldoen aan de gestelde normen.. Nadat de ondernemer de maatregelen, zoals bedoeld in het tweede lid, heeft genomen, wordt, binnen acht weken nadat de ondernemer kennis heeft genomen van de resultaten van de analyse, opnieuw een chemisch drinkwateronderzoek uitgevoerd.. Indien de resultaten van de analyse behorende bij een bacteriologisch drinkwateronderzoek voldoen aan de bacteriologische normen, wordt door de ondernemer, tijdens de eerstvolgende leegstandperiode, het drinkwatersysteem gereinigd en ontsmet. rtikel 1. Dit besluit wordt aangehaald als: Hygiënebesluit drinkwateronderzoek (PPE) 00.

4 . Dit besluit treedt in werking met ingang van de tweede dag na de dag van dagtekening in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie, waarin het wordt geplaatst. Zoetermeer, 1 september 00 R.J. Gijsen plv. voorzitter B.M. Dellaert secretaris TOELICHTING BIJ HET HYGIËNEBESLUIT DRINKWTERONDERZOEK (PPE) 00 Het Hygiënebesluit drinkwateronderzoek (PPE) 00 is ontstaan uit het Besluit protocollen hygiënevoorschriften Pluimveehouderij (PPE) 1. In de loop der jaren is de inhoud van het Besluit protocollen hygiënevoorschriften Pluimveehouderij (PPE) 1 uitgebreid waardoor besloten is om enkele voorschriften in afzonderlijke besluiten te regelen. Dit heeft onder andere geresulteerd in het Hygiënebesluit drinkwateronderzoek (PPE) 00. Iedere pluimveehouder dient de kwaliteit van het drinkwater voor het pluimvee te waarborgen. fhankelijk van het drinkwatersysteem waarmee wordt gewerkt op het pluimveebedrijf, dient de ondernemer maatregelen te nemen om de kwaliteit van het drinkwater te waarborgen. De maatregelen bestaan uit het uitvoeren van een bacteriologisch drinkwateronderzoek of een chemisch drinkwateronderzoek. Onder voorwaarden kan worden volstaan met het reinigen en ontsmetten van de drinkwatersystemen in alle op de onderneming aanwezige stallen. In onderstaand schema is een en ander weergegeven. De ondernemer kan er voor kiezen om de monstername zelf te verrichten of om de monstername door een door de voorzitter erkende HOSOWO-instantie te laten verrichten. In beide gevallen wordt de monstername verricht overeenkomstig de in Bijlage I voorgeschreven werkwijze. De analyse van het monster wordt uitgevoerd door een door de voorzitter erkende HOSOWOinstantie. In het Besluit erkenningsvoorwaarden en werkwijzen HOSOWO-instanties (PPE) 00 wordt voorgeschreven onder welke voorwaarden een HOSOWO-instantie wordt erkend. De resultaten van de analyse behorende bij een chemisch drinkwateronderzoek of een bacteriologisch drinkwateronderzoek dienen te voldoen aan de voorgeschreven normen. De normen zijn afzonderlijk voor chemisch en voor bacteriologisch drinkwateronderzoek opgenomen in bijlage II van dit besluit. Indien de resultaten van de analyse behorende bij een chemisch drinkwateronderzoek afwijken van de gestelde chemische normen dan dient de ondernemer tijdig passende maatregelen te nemen teneinde de chemische waarden van het drinkwaterwater aan te passen. Maatregelen om de waarden van het water te veranderen zijn bijvoorbeeld, het toevoegen van (toegestane) middelen om de zuurgraad van het water aan te passen of het installeren van een waterontharder. Nadat de ondernemer de maatregelen heeft genomen, dient opnieuw, binnen acht weken nadat de ondernemer op de hoogte is geraakt van de resultaten van het vorige chemisch drinkwateronderzoek, een chemisch drinkwateronderzoek uitgevoerd te worden teneinde aan te tonen dat het drinkwater wel voldoet aan de chemische normen. Het chemisch drinkwateronderzoek wordt, met inachtneming van de voorschriften zoals opgenomen in artikel, eerste, tweede en derde lid, steeds opnieuw uitgevoerd tot de ondernemer, met de resultaten van een uitgevoerde analyse, kan aantonen dat de chemische waarden van het drinkwater voldoen aan de gestelde normen.

5 Wanneer het drinkwater voldoet aan de bacteriologische normen dan dient de ondernemer het drinkwatersysteem te reinigen en te ontsmetten. Zoetermeer, 1 september 00 R.J. Gijsen plv. voorzitter B.M. Dellaert secretaris

6 Bijlage I: Werkvoorschrift voor het nemen van monsters voor chemisch en bacteriologisch drinkwateronderzoek Benodigdheden - Steriele goed afsluitbare potten; - Etiketten. Werkwijze. Monsters voor het bacteriologisch drinkwateronderzoek worden genomen aan het einde van het drinkwatersysteem, bij het drinkpunt. B. In afwijking van hetgeen bij punt is voorgeschreven kan monstername voor het bacteriologisch drinkwateronderzoek bij de bron worden verricht indien het drinkwatersysteem tijdens elke leegstandperiode wordt gereinigd en ontsmet. C. De monsters voor het chemisch drinkwateronderzoek worden bij de bron van het drinkwatersysteem genomen. D. Monsters moeten worden genomen aan een schone kraan zonder slang. E. lvorens het monster wordt genomen dient de kraan minuten rustig lopen. F. De binnenkant van deksel en pot worden aangeraakt en komen in aanraking met de kraan. G. Elk monster bevat minimaal 10 ml water. H. De deksel wordt stevig op de pot gedraaid, zodat geen lekkage optreedt. I. Elk monster moet zijn voorzien van een etiket met de volgende gegevens: monsterdatum, KIP-nummer en stalnummer(s). J. De monsters worden gekoeld (maximaal zeven graden celsius) verzonden naar een door de voorzitter erkende HOSOWO-instantie. K. De monsters zijn zodanig verpakt dat onderweg geen lekkage kan optreden en zijn zodanig geadresseerd dat voor de transporteur en de ontvanger geen verwarring kan ontstaan. Bijlage II: Chemische en bacteriologische normen voor drinkwater Tabel 1: Chemische normen nalyse Zuurgraad (ph) Hardheid IJzergehalte (Fe) Nitriet Mangaan (Mn) Norm tussen en Max. 0 D Max., mg/l Max. 1,0 mg/l Max.,0 mg/l Tabel : Bacteriologische normen nalyse Norm Totaal kiemgetal max kve/ml E. coli max. 100 kve/ml

7 PPE 21 Hygiënebesluit leghennenbedrijven (PPE) 2007 Besluit van het Productschap Pluimvee en Eieren van 1 september 00; Het bestuur van het Productschap Pluimvee en Eieren; Gelet op de Verordening hygiënevoorschriften pluimveehouderij (PPE) 00; Besluit: rtikel 1 Dit besluit neemt de terminologie, als omschreven in artikel 1 van de Verordening hygiënevoorschriften pluimveehouderij (PPE) 00, over en verstaat daarnaast onder ondernemer: een natuurlijk persoon of rechtspersoon die een leghennenbedrijf uitoefent. rtikel De ondernemer die zijn pluimvee in kooien houdt is verplicht bij iedere stal de voorruimte te splitsen in een bufferdeel en een schoon deel en op de scheiding van het bufferdeel en het schone deel van schoeisel te wisselen indien hij voldoet aan de eisen zoals omschreven in Bijlage I. rtikel 1. Een hygiënogram heeft een score die kleiner of gelijk is aan,0.. Indien de score groter dan,0 maar kleiner of gelijk aan,0 is dan wordt de betreffende stal, nadat een volgend koppel uit de stal is geruimd, door een professioneel ontsmettingsbedrijf ontsmet. 3. Indien de score groter is dan,0 dan wordt de betreffende stal, nadat een volgend koppel uit de stal is geruimd, door een professioneel ontsmettingsbedrijf ontsmet. Na het ontsmetten wordt een hygiënogram uitgevoerd, waarvan de score kleiner of gelijk aan,0 is. 4. Wanneer overeenkomstig Bijlage II onder b. van het Besluit erkenningsvoorwaarden en werkwijzen HOSOWO-instanties (PPE) 00 de uitslag van twee van de vijf onderdelen van de visuele controle slecht is, wordt na de volgende ronde nogmaals een hygiënogram uitgevoerd. rtikel 1. Voordat een koppel leghennen wordt geruimd wordt ten minste 0, % van dat koppel bemonsterd door middel van bloedmonsters, met een minimum van 2 leghennen en een maximum van 0 leghennen. ls een koppel leghennen tegen Salmonella enteritidis is geënt met een entstof die interfereert met de diagnostiek, dan mag het onderzoek plaatsvinden door middel van mestmonsters. Voordat een koppel leghennen wordt geruimd worden dan (bij voorkeur blindedarm)mest- of cloacamonsters genomen bij minimaal 10 dieren, verzameld als mengmonsters van maximaal individuele monsters.. Het onderzoek op aanwezigheid van antistoffen tegen Salmonella enteritidis of Salmonella typhimurium vindt plaats maximaal negen weken voor de ruimingsdatum. Indien bekend is dat het koppel met Salmonella enteritidis of Salmonella typhimurium is besmet, kan dit onderzoek achterwege blijven.

8 rtikel De informatie die verkregen is uit het onderzoek van de monsters, als bedoeld in artikel, wordt schriftelijk vastgelegd en wordt door de ondernemer, dan wel namens de ondernemer door het erkende laboratorium, doorgegeven aan de afnemer van de eieren en aan het productschap. rtikel 1. Indien uit onderzoek blijkt dat een leghennenbedrijf is besmet met Salmonella enteritidis of Salmonella typhimurium is de ondernemer verplicht een tracerings-, monitorings- en bestrijdingsplan op te stellen en dit plan uit te voeren. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van het model als opgenomen in Bijlage II.. Indien uit onderzoek blijkt dat een koppel leghennen op een meerleeftijdenleghennenbedrijf besmet is met Salmonella enteritidis of Salmonella typhimurium dan dient de ondernemer, naast het bepaalde in het eerste lid, alle andere op het bedrijf aanwezige koppels leghennen, ongeacht de leeftijd, te laten onderzoeken op de aanwezigheid van antistoffen tegen Salmonella enteritidis en Salmonella typhimurium, op de wijze als omschreven in artikel van de Verordening.. In het geval dat binnen een meerleeftijdenstal een besmetting met Salmonella enteritidis of Salmonella typhimurium wordt geconstateerd, mogen geen leghennen worden geplaatst voordat de ten tijde van de besmetting aanwezige leghennen geruimd zijn.. Indien de ondernemer graan voert afkomstig van eigen teelt of rechtstreeks afkomstig van een andere teler, dient van iedere partij graan een monster te worden achtergehouden. Indien bij een koppel leghennen besmetting met Salmonella is aangetoond, dient het achtergehouden monster graan te worden onderzocht op de aanwezigheid van Salmonella. De monstername en het onderzoek geschieden volgens het werkvoorschrift zoals opgenomen in bijlage III bij dit besluit.. Indien het graan besmet is met Salmonella, mag de rest van de partij graan meer aan de leghennen gevoerd worden, tenzij het graan zodanig is behandeld, dat het graan meer met Salmonella is besmet. Na de behandeling van het graan dient ter verificatie opnieuw volgens het werkvoorschrift zoals opgenomen in bijlage III bij dit besluit een Salmonellaonderzoek te worden verricht. Het graan mag uitsluitend gevoerd worden indien het verificatieonderzoek uitwijst dat de partij graan meer met Salmonella is besmet.. Indien het graan de oorzaak is van de Salmonella-besmetting bij de leghennen, aangezien traceringsonderzoek inmiddels een andere oorzaak heeft uitgewezen, is het noodzakelijk het graan te onderzoeken op aanwezigheid van Salmonella. rtikel Daar waar bekend is dat een koppel leghennen Salmonella enteritidis- of Salmonella typhimurium-positief is, moeten de eieren worden afgezet naar de eiproductenindustrie of een andere effectieve en toegestane (warmte)behandeling ondergaan. Deze eieren mogen als klasse eieren worden verhandeld. fzet naar de eiproductenindustrie is verplicht in de volgende situaties: - ls bij het opfoklegkoppel, bij het onderzoek dat maximaal 1 dagen voor overplaatsing moet zijn uitgevoerd, Salmonella enteritidis of Salmonella typhimurium is geconstateerd.

9 - ls in een meerleeftijdenstal, na constatering van Salmonella enteritidis of Salmonella typhimurium bij de geruimde hennen, ook de overige in die stal nog aanwezige dieren Salmonella enteritidis- of Salmonella typhimurium-positief blijken te zijn (het onderzoek bij de andere leeftijden hennen is al verplicht). - ls op een meerleeftijdenbedrijf, na constatering van Salmonella enteritidis of Salmonella typhimurium bij de geruimde hennen, ook Salmonella enteritidis of Salmonella typhimurium bij de andere op het bedrijf aanwezige koppels via bloedonderzoek Salmonella enteritidis of Salmonella typhimurium is vastgesteld. - Nadat een koppel bij het bloedonderzoek maximaal weken voor ruimen Salmonella enteritidis- of Salmonella typhimurium-positief blijkt. - Pas als uit verificatie-onderzoek door de GD blijkt dat het koppel vrij is van Salmonella enteritidis of Salmonella typhimurium mogen de eieren als klasse eieren worden verhandeld. Ten behoeve van het verificatie-onderzoek worden door de GD 10 mestmonsters genomen die tot monsters van ieder worden gepoold. rtikel 1. Dit besluit kan worden aangehaald als: Hygiënebesluit leghennenbedrijven (PPE) 00.. Dit besluit treedt in werking met ingang van de tweede dag na de dag van dagtekening in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie, waarin het wordt geplaatst. Zoetermeer, 1 september 00 R.J. Gijsen plv. voorzitter B.M. Dellaert secretaris TOELICHTING BIJ HET HYGIËNEBESLUIT LEGHENNENBEDRIJVEN (PPE) 00 Onderhavig besluit betreft de uitwerking van de voorwaarden zoals neergelegd in de Verordening hygiënevoorschriften pluimveehouderij (PPE) 00, die zijn basis kent in Verordening (EG) nr. 10/00. Het betreft de voorwaarden waaraan leghennenbedrijven moeten voldoen in het kader van de bestrijding van Salmonella. De maatregelen betreffen een mix van hygiënemaatregelen die tot doel hebben te voorkomen dat koppels leghennen besmet raken met Salmonella enteritidis of Salmonella typhimurium (S.e./S.t.). Verder gaat het om de frequentie en de werkwijzen die moeten worden gevolgd voor het onderzoek naar S.e./S.t. op de koppels pluimvee die op het bedrijf aanwezig zijn. Indien S.e./S.t. aanwezig is, dienen daarop gepaste maatregelen te worden genomen die tevens in dit besluit zijn beschreven. Verder worden in dit besluit de normen vastgelegd waaraan een hygiënogram dat is uitgevoerd op een leghennenbedrijf moet voldoen. Indien het resultaat onvoldoende is, dienen gepaste maatregelen te worden genomen. Tenslotte worden in onderhavig besluit de richtsnoeren neergelegd waaraan de bedrijven moeten voldoen bij het verstrekken van gegevens verkregen uit onderzoek van pluimvee

10 aan de afnemers van het pluimvee of de eieren en aan het productschap of de instanties die belast zijn met het toezicht op of de uitvoering van dit besluit. Zoetermeer, 1 september 00 R.J. Gijsen plv. voorzitter B.M. Dellaert secretaris Bijlage I: Pluimvee in kooien De ondernemer die een leghennenbedrijf uitoefent en zijn pluimvee in kooien houdt is verplicht iedere stal te splitsen in een bufferdeel en een schoon deel en op de scheiding van het bufferdeel en het schone deel van schoeisel te wisselen, mits hij de hygiëne op één van de volgende wijzen heeft gewaarborgd: Optie : hygiënesluis per bedrijfsgebouw Hygiënesluis per bedrijfsgebouw die volledig afgescheiden is van de ruimte waarin het pluimvee gehouden wordt, waarbij een fysieke scheiding aanwezig is tussen bufferdeel en schoon deel en waarin het bufferdeel van kleding en schoeisel gewisseld wordt. In het schone deel dienen voldoende aantallen bedrijfsgebouweigen schoeisel en -kleding aanwezig te zijn. Met dezelfde kleding en schoeisel mag nooit het volgende bedrijfsgebouw worden betreden Optie B: hygiënesluis per bedrijf Per bedrijf van kleding wisselen in een aparte omkleedruimte/kantine, die alleen deze functie heeft. Hier worden ook schone laarzen aangetrokken. Deze ruimte wordt gezien als de centrale hygiënesluis. Per bedrijfsgebouw is bedrijfsgebouweigen schoeisel aanwezig, dat ook bij het betreden van dat gebouw gebruikt wordt. lle stallen binnen dit bedrijfsgebouw mogen worden betreden. 10

11 Bijlage II: Tracerings-, monitorings- en bestrijdingsplan INHOUDSOPGVE INHOUDSOPGVE 11 1 Inleiding 1 Intake op het bedrijf 1.1 lgemene bedrijfsgegevens 1. Historie rond hygiëne en S.e./S.t. 1. Plattegrond van het bedrijf 1 2. Het gebruik van de checklist 1 Traceren van besmettingsbronnen op het bedrijf 1.1 Omgeving en inrichting bedrijf 1. Reinigen en ontsmetten 3. Ongediertebestrijding 2 Traceren van besmettingsbronnen bij de dieren.1 Hennen.2 Voer.3 Water 2. Eieren 1.5 Mest Monitoring 3.1 Salmonella-onderzoek 3. Informatie-overdracht. Procedure na besmetting Bestrijdingsplan.1 Op korte termijn. Op langere termijn 11

12 1 Inleiding De Productschappen Vee, Vlees en Eieren (PVE) hebben in 17 het Plan van aanpak, preventie en bestrijding Salmonella in de eiersector opgesteld. Hierin staan de maatregelen die een pluimveehouder moet nemen om Salmonella te bestrijden. Wanneer op een meerleeftijdenbedrijf S.e. of S.t. wordt geconstateerd, moet samen met de dierenarts, Gezondheidsdienst en/of een andere deskundige een uitgebreid tracerings-, monitorings- en bestrijdingsplan voor het bedrijf worden opgesteld om de besmetting op het bedrijf te bestrijden en een herbesmetting te voorkomen. Dit plan dient te worden opgesteld tussen de uitslag van de (bloed)monstername en het plaatsen van het volgende koppel dieren. Op het eenleeftijdbedrijf geldt dezelfde verplichting zodra de besmetting zich voor een tweede achtereenvolgende keer op het bedrijf voordoet. Wanneer het tracerings-, monitorings- en bestrijdingsplan succesvol blijkt te zijn, kan de PVE aanvullende eisen aan het bedrijf stellen wat betreft inrichting, bestrijdings- en beheersingsmaatregelen en de logistiek en bestemming van de eieren. Dit Handboek biedt een handleiding voor het traceren, monitoren en bestrijden van S.e./S.t. op legbedrijven middels een op maat geschreven Bedrijfshygiëneplan. Het Bedrijfshygiëneplan zal per specifiek (besmet) bedrijf richting geven aan een nieuwe opzet waarbij de kans op (her)besmetting zoveel mogelijk wordt vermeden. Bedrijfsspecifieke aandachtspunten worden systematisch verzameld en als actiepunten naar de ondernemer toe vertaald. Het Handboek is een opstap tot het Bedrijfshygiëneplan. De huidige situatie m.b.t. de werkwijze, werkvolgorde, goederenstroom, hygiëne, gedrag en denkwijze van de ondernemer wordt in kaart gebracht. Uitgangspunt bij de screening is de Verordening Hygiënevoor-schriften Pluimveehouderij 1. Hierin staan een aantal productievoorwaarden zoals die sinds 1 november 17 voor pluimveehouders gelden. De screening van het (besmette) bedrijf vindt plaats aan de hand van de checklist in het Handboek. Door met de pluimveehouder de aandachtspunten van de checklist na te lopen, de ogen tijdens de rondgang op het bedrijf goed de kost te geven en aan de hand van de bedrijfsplattegrond na te gaan of de werkwijze en/of bedrijfsopzet voor verbetering vatbaar is, resulteert het Bedrijfshygiëneplan in een aantal concrete actiepunten (bestrijdingsplan). Met het uitvoeren van de actiepunten (en aanbevelingen) wordt een zo hoog mogelijke drempel voor (her)besmetting opgeworpen. Voor de screening kan het pluimveebedrijf het beste de hulp van een extern deskundige inroepen. Hij/zij is bedrijfsblind en kan daardoor de valkuilen en besmettingsrisico s beter aangeven dan de ondernemer zelf. 2 Intake op het bedrijf Door middel van open vragen met: Wat, waarom, en vooral hoe?, wordt er een audit gehouden bij de veehouder. Doel van dit gesprek is o.a. het gedrag van de pluimveehouder te leren kennen. Daartoe wordt het volgende geïnventariseerd: 12

13 2.1 lgemene bedrijfsgegevens DRESGEGEVENS Naam: dres: Postcode : Woonplaats: Telefoon: Fax: Mobiel: IKB-DEELNME Deelnemer J / N OMVNG BEDRIJF Pluimvee Stal antal Stalsysteem fvoer/opslag mest Leeftijd (wk) Overige diersoorten Stal antal Diersoort Huisdieren antal Honden Katten Vogels Overige OMVNG BEDRIJF Werknemers Naam woont op bedrijf ja/nee ja/nee ja/nee ja/nee 13

14 OMLIGGENDE PERCELEN Ha. Bouw-/grasland Nu verbouwd gewas Ten noorden Ten oosten Ten zuiden Ten westen Eigendom of derden OMLIGGENDE GEBOUWEN EN PERCELEN VN DERDEN Bedrijf of particulier fstand (meters) Diersoorten en aantal dieren 2.2 Historie rond hygiëne en S.e./S.t. Rondje zetten om wat van toepassing is bij (+/-): VORIGE KOPPELS Uitslag Opzetdatum hygiëneonderzoek * koppel fleverdatum koppel antal hennen Salmonella uitslag: Mate van besmetting *** Einde opfok Tussentijds Einde leg + / - + / - + / - / + / - + / - + / - / + / - + / - + / - / + / - + / - + / - / + / - + / - + / - / + / - + / - + / - / + / - + / - + / - / + / - + / - + / - / * Uitslag van het laatste hygiëneonderzoek voor plaatsing van de hennen ** Indien er tussentijds Salmonella onderzoek is gedaan, vermelden of uitslag(en) positief of negatief was. Bij positief vermelden wanneer en uit welk soort onderzoek, eieren of bloed, dat is gebleken. *** Hiervoor aangeven hoeveel besmettingen er waren. Bijvoorbeeld 8 van de 24 dieren waren besmet, aangeven door 8/24. 14

15 HUIDIGE KOPPELS Uitslag Opzetdatum hygiëneonderzoek * koppel antal hennen Salmonella uitslag: Mate van besmetting *** Einde opfok Tussentijds Einde leg + / - + / - + / - / + / - + / - + / - / + / - + / - + / - / + / - + / - + / - / + / - + / - + / - / * Uitslag van het laatste hygiëneonderzoek voor plaatsing van de hennen ** Indien er tussentijds Salmonella onderzoek is gedaan, vermelden of uitslag(en) positief of negatief was. Bij positief vermelden wanneer en uit welk soort onderzoek, eieren of bloed, dat is gebleken. *** Hiervoor aangeven hoeveel besmettingen er waren. Bijvoorbeeld 8 van de 24 dieren waren besmet, aangeven door 8/24. Hoe denkt de pluimveehouder dat hij een besmetting met Salmonella heeft gekregen? Plattegrond van het bedrijf Teken een plattegrond waarop de bedrijfsgebouwen staan aangegeven. Eventueel met cijfer daarbij vermelden: Stal 1, zie paragraaf.1 Stal Stal Stal Stal Stal Stal Stal Stal Stal 10 Plaats van deuren in de stallen Sloten op de deuren Erfverharding Erfbeplanting Hekwerken Voerruimtes in de stal Hygiënesluis, plankje/bankje Parkeerplaats Gereedschap Spoelwateropslag Het Noorden Bij het doorlopen van de checklisten dient de route van het voer en de eieren op de plattegrond te worden aangegeven. 15

16 2.4 Het gebruik van de checklist Door middel van een checklist worden alle mogelijke risicobronnen met betrekking tot (her)besmetting van S.e en S.t. systematisch doorgelopen. Daarbij wordt de bedrijfsplattegrond gebruikt om de route of plek van bepaalde dingen te bepalen. Lees voordat u de checklist van het Handboek toepast, eerst de Verordening Hygiënevoorschriften Pluimveehouderij 1 door, zodat de artikelen waaraan voldaan wordt, voldoende aandacht krijgen. De eisen zoals die in de Verordening Hygiënevoorschriften Pluimveehouderij 1 zijn gesteld, zijn in dit Handboek cursief gedrukt. De daarbij bijbehorende vragen zijn met een sterretje aangegeven. Het bedrijf wordt verondersteld al aan deze productievoorwaarden te voldoen. ls dat inderdaad zo is, wordt voldoet omcirkeld. ls het bedrijf nog aan deze voorwaarden voldoet, is het per definitie een actiepunt. De bedrijfsplattegrond wordt gedurende het doorlopen van de checklist bijgewerkt. Indien er angeven per stal staat, is er in de antwoordkolom maal ruimte voor een antwoord. Het bovenste antwoord geldt dan voor stal 1, daaronder voor stal, enzovoort. De checklist is als volgt opgebouwd: 1 Omgeving van het bedrijf: 1. Hoeveel pluimveebedrijven liggen er in een straal van 1 km van uw bedrijf? 0 1- > Bij de checklist is de volgende kolomindeling aangehouden: 1 ste kolom Nummer van desbetreffende artikel uit de Verordening Hygiënevoorschriften Pluimveehouderij 1. Een sterretje (*) betekent dat de vraag betrekking heeft op dit artikel en dat het bedrijf daar aan moet voldoen. de kolom De letter geeft aan op welke bedrijven de vraag betrekking heeft: = alle bedrijven B = kooibedrijven S = scharrel D = deeppit stal F = systeem met vrije uitloop (en freiland) M = meerleeftijdenbedrijf de kolom de de kolom Omschrijving van de vraag. ls het een artikel betreft is het cursief gedrukt. Geeft antwoord op betreffende vraag: Goed, Normaal of Slecht. De punten die omcirkeld zijn in de kolom Slecht, vormen een actiepunt voor het bedrijf en komen terug in het hoofdstuk 6, ctiepunten voor het bedrijf (bestrijdingsplan). 16

17 3 Traceren van besmettingsbronnen op het bedrijf Bedrijfshygiëne is de basis voor een goed tegenoffensief. Met de juiste hygiënemaatregelen is het risico op besmetting preventief in te dammen. In de checklist wordt afgetast of het bedrijf voldoende preventieve maatregelen heeft genomen en/of nog meer drempels kan opwerpen om (her)besmetting te voorkomen. De in de checklist aangeven onderdelen Slecht geven de actiepunten weer waarin het bedrijf zich dient te verbeteren. Bedrijf 17

18 3.1 Omgeving en inrichting bedrijf Omgeving van het bedrijf: 1. Hoeveel pluimveebedrijven liggen er in een straal van 1 km van uw bedrijf?. Wordt er pluimveemest van derden op de omliggende percelen gereden? Het bedrijf:. Hoeveel andere diersoorten dan pluimvee zijn er op het bedrijf?. Past u het all-in all-out systeem voor het gehele bedrijf toe?. Is het erf schoon en vrij van zaken waar ongedierte op af komen 0 1- > 0 1 > ltijd Per stal Nooit Brandschoon Schoon Schoon/vuil gedeelte: Ondernemers zijn verplicht het perceel waarop het pluimveebedrijf wordt uitgeoefend zodanig in te richten dat de perceelgrenzen herkenbaar zijn en dat voor bezoekers duidelijk is waar zij zich moeten melden. 1. Kunnen bezoekers door een bel kenbaar maken dat ze er zijn?. Zijn de perceelsgrenzen als zodanig herkenbaar? (afrastering, muur, sloot, houtwal, duidelijke wisseling van bouwplan). Staat er een hek rondom uw bedrijf? Gedeeltelijk. Kunnen alle silo s van buiten dit hek gevuld worden?. Maken uw bezoekers consequent gebruik van de hygiënesluis?. Maakt u zelf consequent gebruik van de hygiënesluis?. Wordt er een bezoekersregistratie bijgehouden? De looproutes van en naar de bedrijfsgebouwen moeten verhard zijn Er moet een deugdelijke afwatering van het perceel zijn Voldoen Geeft op de plattegrond het schone en vuile gedeelte van het bedrijf aan. 18

19 Gebouwen: Ondernemers zijn verplicht de bedrijfsgebouwen en inventaris schoon te houden 1. Hoe vaak wordt de voerruimte en de daarin staande inventaris gereinigd? Elke dag Wekelijks Maandelijks. Hoe vaak wordt de raap- en sorteerruimte gereinigd? Elke dag Om de dag Wekelijks. Is de dierruimte in de stal(len) stoffig, vol met spinnewebben en/of vochtig? B. Zijn de gangpaden schoon?. Is de vloer glad, zonder scheuren/barsten? Redelijk Ondernemers zijn verplicht de bedrijfsgebouwen zodanig in te richten, dat ongehinderde toegang door derden tot de stallen mogelijk is. 1. Zijn de stallen op slot als u afwezig bent? ltijd Soms Nooit. Is er vrij toegang van de stal naar buiten toe Nooit Soms ltijd (achter de stal)?. Is er vrij toegang tot de mestopslag? Hek. Is er vrij toegang van buiten achter de stal Nooit Soms ltijd naar binnen toe?. Zijn de inlaatopeningen afgeschermd voor Half vogels?. Zijn de inlaatopeningen afgeschermd voor muizen? Voor kooibedrijven: S Ondernemers zijn verplicht in iedere stal een voorruimte te hebben die volledig afgescheiden is van de ruimte waarin het pluimvee gehouden wordt. S 1. Is er een voorruimte aanwezig apart van de dieren? S Ondernemers zijn verplicht bij iedere stal een fysieke scheiding aan te brengen in een bufferdeel en een schoon deel en op de scheiding van het bufferdeel en het schone deel van schoeisel te wisselen. S 1. Is er een fysieke scheiding tussen het bufferdeel en het schone deel? S. Is er bij die scheiding voldoende schoon schoeisel aanwezig? S. Wordt er per stal apart schoeisel gebruikt?. Is dit schoeisel per stal gemerkt? 19

20 B Voor kooibedrijven: rtikel.1.r is van toepassing op een ondernemer die een leghennenbedrijf uitoefent waarbij het pluimvee wordt gehouden in kooien, mits de betreffende ondernemer voldoet aan het door het bestuur gestelde eisen. Optie : hygiëne sluis per bedrijfsgebouw B 1. Is er een hygiënesluis aanwezig? Zie verder hygiënesluis Optie B: hygiëne sluis voor gehele bedrijf aanwezig waar bedrijfseigen schoeisel en kleding worden aangetrokken B. Is er een hygiënesluis aanwezig? Zie verder hygiënesluis B. Wordt er per stal gewisseld van schoeisel?. Is dit schoeisel per stal gemerkt? Hygiënesluis: 1. Maakt u gebruik van een hygiënesluis of van een omkleedruimte?. Er is een duidelijke scheiding tussen het schone en vuile gedeelte door middel van een bank?. Er zijn twee deuren aanwezig, nl 1 voor het schone en 1 voor het vuile gedeelte?. In de hygiënesluis hangen bordjes verboden toegang? Hygiënesluis Omkleedruimte Niets Geeft op de plattegrond aan: schoeisel wasbak kleding Ondernemers zijn verplicht alleen bezoekers toegang tot de bedrijfsgebouwen te verschaffen, als dit voor de bedrijfsvoering strikt noodzakelijk is en indien zij handelen overeenkomstig de voorwaarden van de persoonlijke en bedrijfshygiëne. 1. Hoe vaak gaat er iemand (behalve uzelf en gezinsleden) van buiten het bedrijf naar binnen? Schat dit eens in per week. U kunt denken aan personeel; voorlichter; ongediertebestrijder; handelaar; dierenarts, vang/entploegen, chauffeur voer, chaffeur eieren, klanten die eieren komen kopen; etc.. Hoe vaak gaat er iemand (behalve uzelf en gezinsleden) van buiten het bedrijf naar het schone gedeelte? > > 20

21 Ondernemers zijn verplicht er op toe te zien dat alle op het bedrijf aanwezige personen de persoonlijke en bedrijfshygiëne volledig in acht nemen. 1. Bezoekers kunnen alleen via de hygiënesluis op uw bedrijf komen? Ondernemers zijn verplicht per bedrijf in minstens één van de bedrijfsgebouwen een handenwasgelegenheid te hebben, waarbij ten minste een wasbak met afvoer, water, zeep en een handdoek aanwezig is. 1. Voordat bezoekers naar het schone gedeelte gaan moeten ze douchen? Ondernemers zijn verplicht er op toe te zien dat, voordat de stal wordt betreden, de handen worden gewassen. 1. Wassen bezoekers hun handen voordat ze de stal in gaan?. Wassen de bezoekers voordat ze hun overal aantrekken hun handen? Meestal. Er is warm water aanwezig? Ondernemers zijn verplicht er voor zorg te dragen dat de faciliteiten voor persoonlijke hygiëne in een goed functionerende staat zijn. 1. Doet de kraan het? Ondernemers zijn verplicht er op toe te zien dat alle personen die het bedrijf willen betreden, vóór het betreden van het schone deel van het bedrijfsgebouw schone bedrijfskleding aantrekken. 1. Er zijn schone overalls in verschillende maten aanwezig?. Er zijn schone laarzen met gladde zolen in verschillende maat aanwezig?. Maken bezoekers gebruik van deze voorzieningen?. Er is een ontsmettingsbak of laarzen-reiniger met ontsmettingsmiddel aanwezig. Wordt de ontsmettingsbak wekelijks gereinigd en opnieuw gevuld?. Hoeveel van de volgende materialen komen er per maand van buitenaf op uw bedrijf: materiaal voor bloedtappen; pen+ papier; silostofzak; klimaatapparatuur; etc. ltijd Meestal Soms 0 - > 21

22 3.2 Reinigen en ontsmetten fleveren koppel en daarna: Iedere ondernemer is verplicht onmiddellijk na het ontruimen van een stal waarin hij een koppel pluimvee heeft gehouden, de in die stal aanwezige mest en strooisel te verwijderen en na afvoer van de mest en strooisel de betreffende stal grondig te reinigen en te ontsmetten. 1. Worden mest en destructiematerialen zodanig afgevoerd dat ze in contact komen met andere koppels of nieuwe koppel hennen? Reinigen en ontsmetten:. Hoe wordt er gereinigd? Nat met Nat Droog reinigings middel. Hoe wordt er ontsmet? Stomen M.b.v. Niet fogg/ pannen B. Reiniging van de binnenkant lleen Nooit beluchtingskanalen rondom S. Reiniging van de ruimte onder de legnesten Blazen/ Bezem Nooit Zuigen. Hoe wordt het erf gereinigd Spuiten Bezem Nooit. Hoe vaak wordt het erf gereinigd Wekelijks Regelmatig arlijks. Hoe vaak wordt het erf ontsmet Regel- Elk koppel Nooit Indien een ondernemer die een leghennenbedrijf uitoefent, gebruik heeft gemaakt van een professioneel ontsmettingsbedrijf, bij het verplichte, reinigen en ontsmetten, is dat betreffende bedrijf, vrijgesteld van de verplichting een hygiënogram uit te laten voeren. : matig Vrijgesteld van artikel. sub c 1. Wordt door een professioneel bedrijf ontsmet? Zelf : Niet vrijgesteld van artikel. sub c KENMERKEN M.B.T. REINIGEN EN ONTSMETTEN Wijze van reinigen Welk reinigingsmiddel Wijze van ontsmetten Welk ontsmettingsmiddel Ontsmettingsduur Temperatuur bij ontsmetten Naam professioneel bedrijf Uitslag hygiëne-onderzoek 22

23 Iedere ondernemer die een pluimveebedrijf uitoefent is verplicht na het reinigen en ontsmetten, zoals bedoeld bij artikel 3. een hygiënogram te laten uitvoeren door een erkende instantie. De uitslag van dit onderzoek dient te voldoen aan de norm voor het betreffende staltype. 1. Hoe luidde de uitslag van het laatste hygiënogram? (bij zelf ontsmetten) <,0,0,0 >,0 Hoeveel keer is er ontsmet/gestoomd? 1 0 rtikel 3. is van toepassing op ondernemers die een leghennenbedrijf uitoefenen waarin minder dan 0 leghennen worden gehouden en waarvan de eieren bestemd zijn voor eigen consumptie en/of boerderijverkoop. n.v.t. Iedere ondernemer is verplicht de uitslag van het hygiënogram twee jaar te bewaren. 23

24 3.4 Ongediertebestrijding anwezigheid van huisdieren en ongedierte: Ondernemers zijn verplicht binnen de bedrijfsgebouwen geen huisdieren, landbouwhuisdieren en ander pluimvee, sier- en nutsgevogelte toe te laten. 1. Komen er katten of honden in de stal? Nooit Soms. Komen er vogels in de stal? Ondernemers zijn verplicht indien ander pluimvee, sier- of nutsgevogelte wordt gehouden op het perceel waarop het pluimveebedrijf wordt uitgeoefend, deze dieren achter een afscheiding of in een volière te houden, waardoor deze dieren bij de pluimveestallen kunnen komen en de verzorging van deze dieren strikt gescheiden te houden van het pluimvee. 1. Komen er andere pluimvee, sier- of nutsvogels bij het bedrijfsmatige gehouden Nooit Soms pluimvee? Ondernemers zijn verplicht een ongediertebestrijdingsplan op te stellen en volgens het plan te werken. 1. Is er een ongediertebestrijdingsplan?. Wordt er volgens het bedrijfseigen ongediertebestrijdingsplan gewerkt?. Of wordt dit uitbesteed aan een professioneel bestrijdingsbedrijf? B 1. Om de hoeveel dagen wordt er mest afgedraaid? (per stal aangeven) B. Indien er opslag van droge mest is, hoe hoog is het drogestof-%? (per stal aangeven) Geef op de plattegrond aan: plaats waar de ratten en muizen met gif worden gevoerd > 0- - > 0- - > 0- - > 0- - > >0% >0% >0% >0% >0% 0-80% 0-80% 0-80% 0-80% 0-80% <0% <0% <0% <0% <0% 24

25 Ondernemers zijn verplicht het perceel waarop het pluimveebedrijf wordt uitgeoefend en de directe omgeving van de stallen schoon te maken en op te ruimen, zodat geen ongedierte aangetrokken wordt. 1. Hoeveel muizen signaleert u per week? 0 1 of meer. Hoeveel ratten signaleert u per week? 0 1 of meer. Heeft u op uw bedrijf last van vliegen? (aangeven per stal). Heeft u op uw bedrijf last van bloedluizen of mijten? (aangeven per stal). Komen er tempexkevers op uw bedrijf voor? Of spekkevers? (aangeven per stal) Weinig Weinig Weinig Weinig Weinig Nooit Nooit Nooit Nooit Nooit Normaal Normaal Normaal Normaal Normaal Plaatselijk Plaatselijk Plaatselijk Plaatselijk Plaatselijk Soms Soms Soms Soms Soms Veel Veel Veel Veel Veel Hele stal Hele stal Hele stal Hele stal Hele stal Vaak Vaak Vaak Vaak Vaak. Zijn aanvoerplaatsen van voer en dieren en afvoerplaatsen mest en dieren verhard?. Zijn deze plaatsen visueel schoon? Brand- Schoon Schoon Vuil. Is de wand v.d. stal binnen 1 m van de buitenkant vrij van obstakels?. Is het erf rond de stallen dicht begroeid? 10.Zijn er op het schone gedeelte materialen aanwezig welke noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering? 11.Zijn er op het bedrijfsperceel materialen aanwezig welke noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering? 1.Is er buiten de stallen mest op het bedrijf aanwezig van een voorgaande ronde? 1.Zijn er andere resten van een voorgaande ronde op het bedrijf aanwezig? Ondernemers zijn verplicht alle acties met betrekking tot wering, signalering en bestrijding van ongedierte vast te leggen en te intensiveren bij een toename van het ongedierte. 1. Staat in het ongediertebestijdingsplan welke middelen, in welke dosering, wanneer en waar ze tegen gebruikt zijn?. Hoe vaak wordt er van werkzame stof gewisseld bij de bestrijding van ongedierte en vliegen? Elke keer Na - keer ltijd hetzelfde 25

26 4 Traceren van besmettingsbronnen bij de dieren Bij het traceren dient men te letten op zaken die het bedrijf aan- en afvoert en de manier waarop de pluimveehouder hiermee op z n bedrijf omgaat. Door bijvoorbeeld voor het voer na te gaan hoe dit het bedrijf binnen komt, hoe het is opgeslagen (en misschien zelfs weer van het bedrijf wordt afgevoerd) zijn mogelijk risicovolle besmettingsbronnen op te sporen. Bij de checklist zijn de zaken aangetekent in de kolom Slecht aanleiding om het betreffende punt te gaan verbeteren. begin hennen opzetten hennen afleveren hennen slachthennen voer kadavers water eieren produktie mest trays eieren rapen geraapte eieren op trays einde kapotte eieren 26

27 4.1 Hennen Met de voorkant van de stal wordt gedoeld op die kant waar de voerruimte zich bevindt (= waar de eieren worden afgevoerd). an de achterkant wordt in de regel ontmest. an- en afvoer hennen: 1. Waar komen de hennen op het bedrijf? Voorkant chterkant. Wordt de laadploeg voorzien van bedrijfskleding en -schoeisel?. Worden de hencontainers na afloop op het bedrijf gereinigd?. Zijn de hennen Salmonella vrij?. Is er informatie betreffende de voorgaande kolom? (alleen bij IKB). Wanneer wordt er gecontroleerd op Elke Einde van Nooit Salmonella? (S.e. en S.t.) maand koppel F. Komen de hennen buiten (uitloop)? (aangeven per stal). Waar worden de hennen afgeleverd? chterkant Voorkant Gezondheid: 1. Hoeveel keer heeft u de huidige koppels behandeld tegen een ziekte? (aangeven per stal). En het koppel daarvoor? (aangeven per stal) > > > > > > > > > > Kadavers: 1. Hoe vaak (aantal dagen) worden de dode dieren uit de stal verwijderd? Min. x per dag. Waar worden de kadavers opgeslagen? Gesloten kadaverton Elke dag Open ton, afgesloten ruimte. U heeft een kadaverkoeling op uw bedrijf?. Worden de kadavers via dezelfde weg als de mest afgevoerd? >1 dag Open ton 27

28 . Worden de kadavers via de vuile weg afgevoerd?. Met welke regelmaat worden de kadavers van het bedrijf afgevoerd? 1 x per wk 1 x per wk > 1 x per wk. Katten, honden en ongedierte kunnen bij de kadavers. Bevindt de opslag zich buiten de stal?. Wordt de opslag van kadavers na afvoer gereinigd? 10. Wordt de opslag van kadavers na reiniging ontsmet? 11. Worden de kadavers bij de openbare weg aangeboden? 1. Is de ondergrond daarbij verhard? 1. Is deze ondergrond vloeistof dicht? 1. Wordt deze ondergrond na afvoer gereinigd en ontsmet? 4.2 Voer Geef op de tekening aan: waar voer het bedrijf binnen komt de voersilo s en andere opslagplaatsen van voer de vulpijpen Voer: Ondernemers zijn verplicht voedersilo s op een verharde ondergrond te plaatsen, schoon te houden, van buiten de stallen te vullen en te voorzien van een bedrijfsuniek nummer (ingeval er meer silo s zijn). 1. Gebeurt dit zo?. Hoe komt het voer op het bedrijf binnen? chterkant v.d. stal Voorkant v.d. stal Ondernemers zijn verplicht gebruik te maken van een bedrijfseigen stofzak bij het lossen van het voer. 1. Gebeurt dit zo?. Is voerleverancier GMP erkend?. Wordt er voer of enkelvoudige grondstof (tarwe, ccm, van eigen bedrijf of elders aangekocht) bijgemengd?, volgende vraag 28

29 . Is het voer of de grondstof genoemd in de vorige vraag gegarandeerd salmonella vrij? (aangetoond door monstering en analyse of verzekerd door leverancier?) N.v.t.. Wordt het voer weleens aangezuurd?. Komt de silo voor elke leverantie geheel leeg?. Hoe vaak worden de voersilo s gereinigd? Regel-matig Na elke ronde. Kan de silo eenvoudig op voerresten worden gecontroleerd?. Worden voerresten (na elke ronde) uit de silo verwijderd? 10.Wat gebeurt er met het restvoer in het voersysteem nadat het koppel weg is? Wordt afgevoerd Gaat naar andere hennen Nooit, volgende vraag Blijft tot volgende ronde Opslag: Ondernemers zijn verplicht voeders, aanwezig bodem- en neststrooisel en verpakkingsmateriaal zodanig op te slaan dat deze schoon, droog en schimmelvrij blijven. 1. Gebeurt dit zo? 4.3 Water Geef op de tekening aan: eventuele waterbron of waterkranen voor drinkwater voor de hennen. Drinkwater: Ondernemers zijn verplicht drinkwater van een eigen bron in combinatie met een gesloten drinkwatersysteem, drinkwater van een eigen bron en drinkwater van het openbare water-leidingnet in combinatie met een open drink-watersysteem jaarlijks door een erkende instantie te laten onderzoeken en de onderzoeksresultaten twee jaar te bewaren. 1. Wat voor drinkwatersysteem heeft u? (Gesloten = rechtstreeks aangesloten of via voorraadvat met goed sluitende deksel) Gesloten drinkwatersysteem Open drinkwatersysteem of eigen bron. Wordt het drinkwatersysteem gereinigd en ontsmet tijdens de leegstandperiode?. Wordt het water jaarlijks onderzocht?. Wordt het water weken voor het afleveren van het koppel onderzocht? 29

30 Indien gebruik wordt gemaakt van drinkwater van het openbare waterleidingnet i.c.m. een gesloten drinkwatersysteem en drinkwateronderzoek is uitgevoerd overeenkomstig.1.l, vervalt de verplichting tot reiniging en ontsmetting, mits de uitslag voldoet aan de door het Bestuur vastgestelde norm. indien gebruik wordt gemaakt van drinkwater van het openbare waterleidingnet i.c.m. een gesloten drinkwatersysteem, aan te tonen dat het drinkwatersysteem tijdens elke leegstandperiode wordt gereinigd en ontsmet. Voor: - open drinkwatersysteem - gesloten drinkwatersyteem welke elke ronde gereinigd en ontsmet wordt - eigen bron 1. Is bij een gesloten drinkwatersysteem in één stal en bij een open drinkwatersysteem in elke stal een bacteriologisch drinkwateronderzoek verricht? (aangeven per stal). Zijn de monsters voor het bacteriologisch drinkwateronderzoek aan het eind van het drinkwatersysteem genomen? (aangeven per stal). Is, indien het drinkwater afkomstig is van een eigen bron jaarlijks, per bron een chemisch drinkwateronderzoek verricht? (aangeven per stal). Is, indien het drinkwater afkomstig is van een eigen bron jaarlijks, per bron een bacteriologisch drinkwateronderzoek verricht? : bij gesloten systeem: 1 stal bij open systeem: alle stallen. Is de monstername t.b.v. dit onderzoek door een erkende instantie uitgevoerd? (vergelijk met een bloedonderzoek) (aangeven per stal). Is de analyse t.b.v. dit onderzoek door een erkende instantie uitgevoerd? (aangeven per stal) 30

31 . Indien het chemisch drinkwateronderzoek aan de normen voldeed, zijn er dan corrigerende acties ondernomen en is het succes hiervan door middel van een nieuw drinkwateronderzoek aangetoond? (aangeven per stal). Indien het bacteriologisch drinkwateronderzoek aan de normen voldeed, is het drinkwatersysteem tijdens de leegstand gereinigd en ontsmet? (aangeven per stal) Voor gesloten drinkwatersysteem welke tijdens leegstand wordt gereinigd en ontsmet:. Is het drinkwatersysteem tijdens de leegstand gereinigd en ontsmet? (aangeven per stal) 10. Bij het toedienen van vitamines, medicijnen of mineralen wordt gebruik gemaakt van: Medicijndoseerder Mengen in voorraadvat nders, nl Eieren Geef op de tekening aan: route van de eieren, spijlenband raapruimte opslag van de eieren opslag van de lege containers opslag van de verpakking Eieren rapen & controle van de hennen: M 1. Bij controle van de hennen: welke stal wordt dan als eerste gecontroleerd? Jongste hennen Oudste hennen M. Bij het rapen van de eieren: welke stal wordt dan als eerste geraapt? Jongste hennen Oudste hennen M. Wordt bij de inpakmachine dezelfde volgorde gebruikt?. Raapt u de struifeieren van de eierbandjes voordat u de inpakker aanzet?. Haalt u de open breuk/kneus er bij de inpakker zoveel mogelijk uit ( e persoon)?. Hoe vaak wordt de inpakmachine gereinigd? Elke dag Elke week Elke maand. Hoe vaak wordt de vloer onder en rond de inpakmachine gereinigd? Elke dag Elke week Maandelijks. Worden de e soort eieren gewassen en als 1 e soort verkocht? 31

32 Nooit. Worden de containers gereinigd voordat ze op het bedrijf komen? 10.Waar gaat de struif heen? fvoeren ndere dieren op het bedrijf Bufferruimte Eieren: 1. Staan de eieren opgeslagen in een open verbinding met de dieren?. Worden de eieren geconditioneerd opgeslagen in een aparte bewaarruimte?. Worden de eieren van het Salmonella positieve koppel in aparte containers opgeslagen en apart gehouden?. Hoe vaak worden de eieren gecontroleerd op Maandelijks Salmonella?. Hoe worden de eieren afgevoerd? Voorkant stal. Leidt de uitgang v.d. eierbewaarplaats rechtstreeks naar buiten?. Kan de chaffeur op het schone deel van het chterkant stal bedrijf komen?. Welke trays worden gebruikt? Nieuwe Gedesinfecteerde trays Tweedehands Een salmonellabacterie kan in het eiwit, eigeel of aan de binnenkant van de schaal voorkomen. De bacterie kan daar van buiten af komen, bijvoorbeeld bij het afkoelen van het ei of het ei kan besmet worden vanuit het dier. In opgedroogde eieren blijft de salmonella aanwezig. Hierdoor kunnen ook de stofdeeltjes van een opgedroogd ei salmonella bevatten. Hoe groot het risico is dat hierdoor andere eieren of dieren worden besmet is onbekend. Indien de hen besmet is, worden er door de hen besmette en onbesmette eieren gelegd. Hoe groot het deel besmette eieren is, is onder andere afhankelijk van de invasiviteit van de bacterie (de mate waarin de bacterie verspreid is in de kip). Veelal gaat het om een klein deel van de totaal aantal eieren. De kans dat een kip met salmonella besmet raakt, is afhankelijk van: weerstand van de hen, neemt af bij bijvoorbeeld een verstoorde darmflora, slecht klimaat leeftijd van de kip, hoe ouder hoe meer immuniteit er is opgebouwd Bron: Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) 32

33 4.5 Mest Geef op de tekening aan: de mestopslag(en) de opslag van strooiel de afvoerroute van de mest de route van het strooisel Mest: 1. Hoe lang is de transportroute voor mest van 0-10 meter 11-0 > 0 meter de dieren naar de mestopslag? meter. Wordt de mest afgevoerd via de vuile route?. Hoe frequent wordt de mest afgevoerd? 0- dagen Elke ronde Gaat in opslag. Hoe is de mestopslag? Dicht Halfopen, Open loods. Ligt de opslag beschut en is de wind zo dat ze richting de stal gaat? D. Wordt alle mest uit de stal verwijderd (dus ook geen opslag onder de kippen meer)?. Welke kleur mestband ligt onder de kooi? Donker Geel Wit B S F. Kunnen de hennen hun eigen mest op- of aanpikken? (aangeven per stal) F. Worden de (scharrel)kippen met uitloop omgeweid? Soms Soms Soms Soms Soms 33