Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Communicatiemanagement voltijd, deeltijd en duaal

Transcriptie

1 Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Communicatiemanagement voltijd, deeltijd en duaal Hogeschool van Utrecht Faculteit Communicatie en Journalistiek

2 Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Communicatiemanagement voltijd, deeltijd en duaal Hogeschool van Utrecht Faculteit Communicatie en Journalistiek Hobéon Certificering BV Januari 2005 Auditteam: Ir. A.T. de Bruijn Ir. H. Koeleman Ing. J.C.M. Veenman Drs. R.F. Stapert J. W.Verhaar

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Bereik van de beoordeling Beoordelingsprocedure en werkwijze Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie (gesprekspartners uit de drie opleidingsvarianten) Programma visitatie 05 november BEVINDINGEN EN BEOORDELING 6 Onderwerp 1: Doelstelling opleiding 6 Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen 6 Facet 1.2. Niveau bachelor 9 Facet 1.3. Oriëntatie hbo 11 Onderwerp 2: Programma 13 Facet 2.1. Eisen hbo 13 Facet 2.2. Relatie tussen doelstelling en inhoud programma 17 Facet 2.3. Samenhang programma 19 Facet 2.4. Studielast 21 Facet 2.5. Instroom 23 Facet 2.6. Duur 25 Facet 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud 26 Facet 2.8. Beoordeling en toetsing 28 Onderwerp 3: Inzet van personeel 30 Facet 3.1. Eisen hbo 30 Facet 3.2. Kwantiteit van het personeel 32 Facet 3.3. Kwaliteit van het personeel 33 Onderwerp 4: Voorzieningen 35 Facet 4.1. Materiële voorzieningen 35 Facet 4.2. Studiebegeleiding 36 Onderwerp 5: Interne kwaliteitszorg 38 Facet 5.1. Evaluatie resultaten 38 Facet 5.2. Maatregelen tot verbetering 40 Facet 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld 41 Onderwerp 6: Resultaten 42 Facet 6.1. Gerealiseerd niveau 42 Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema Communicatiemanagement, voltijd, deeltijd en duaal Integraal oordeel/ advies aan NVAO 50 BIJLAGE I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaring externe auditoren BIJLAGE II: Programma visitatie 05 november 2004

4 1. INLEIDING 1.1. Bereik van de beoordeling De Hogeschool van Utrecht, in casu de School voor Communicatiemanagement (SCOM), verzorgt de HBO bachelor opleiding Communicatiemanagement die drie varianten kent: voltijd, deeltijd en duaal. De SCOM maakt deel uit van de Faculteit Communicatie en Journalistiek (FCJ), waarin ook zijn ondergebracht de Academie voor Digitale Communicatie en de School voor Journalistiek. Hobéon Certificering heeft als Visiterende en Beoordelende Instantie (VBI) de HBO bachelor opleiding Communicatiemanagement beoordeeld. Deze beoordeling is gericht op een accreditatiebeslissing met betrekking tot de HBO bachelor opleiding Communicatiemanagement, voltijd, deeltijd en duaal. Hobéon Certificering heeft zijn oordeel over de voltijd-, de deeltijd- en de duale variant van de opleiding Communicatiemanagement in één rapport samengevat omdat de drie varianten alle gericht zijn op dezelfde eindkwalificaties en binnen een gemeenschappelijk beleids- en uitvoeringskader aangeboden worden. Niettemin wordt in het rapport, daar waar nodig, het onderscheid tussen de drie varianten zichtbaar gemaakt Beoordelingsprocedure en werkwijze Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleiding is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moe t richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van de betreffende opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Om de beoordeling voor partijen inzichtelijk te maken heeft Hobéon Certificering bovengenoemd Accreditatiekader nader uitgewerkt in een checklist ( Checklist Accreditatie HBO Bachelor ) waarin de per facet van toepassing zijnde NVAO-criteria nader zijn gespecificeerd in zogeheten deelvragen. Voorafgaand aan het feitelijk accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de Hogeschool van Utrecht en de SCOM ervan op hoogte gesteld, dat deze checklist bij de beoordeling van de HBO bachelor opleiding Communicatiemanagement gehanteerd zou worden Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de opleiding Communicatiemanagement (voltijd, deeltijd en duaal) geldt het volgende. (i) De Hogeschool van Utrecht heeft een set van ijkpunten (EVINAC) ontwikkeld, die (o.a.) dienen als een instellingsspecifieke vertaling van het NVAO-accreditatiekader en die op een aantal aspecten een eigen (streef-)norm bevatten. De SCOM heeft in haar Management Review (2004) aangegeven hoe de opleiding Communicatiemanagement zich tot deze normstelling verhoudt. (ii) De opleiding (voltijd, deeltijd en duaal) heeft zich voor wat betreft haar beroepsprofiel, opleidingscompetenties en onderwijskundige doelstellingen gebaseerd op tenminste het landelijk beroepsprofiel en de daaraan gerelateerde opleidingscompetenties, zoals vastgesteld door het landelijk overleg Communicatieopleidingen (LOCO) en het beroepenveld (zie facet 1.1.: Domeinspecifieke eisen ). Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie 2.0 1

5 (iii) Het auditteam heeft het instellingsspecifieke (EVINAC) referentiekader en het opleidingsspecifieke LOCOreferentiekader beoordeeld en vervolgens vastgesteld, dat deze in voldoende mate gespecificeerd zijn en ook passend zijn voor de opleiding Communicatiemangement. Het auditteam heeft deze kaders in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het betreft hier een analyse en beoordeling van de door de SCOM geleverde schriftelijke informatie: (i) Management Review School voor Communicatiemanagement, (ii) de in het kader van de interne sturingscyclus opgeleverde periodieke managementverslagen en (iii) de onderliggende documentatie (o.a.) betrekking hebbend op : strategische keuzen en de positie in de markt, interne organisatie, systematiek interne kwaliteitszorg, ontwikkelingen in het beroepenveld, beroeps- en opleidingsprofielen, (validatie) eindkwalificaties, curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, werkvormen, stagebeleid, toetsing en beoordeling, kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, internationalisering, instroombeleid, studiebegeleiding, rendement. Op basis van de door de SCOM aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleiding Communicatiemanagement (voltijd, deeltijd en duaal). Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de audit (zie hieronder) werd het management van de SCOM op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Communicatiemanagement (binnen overheid en bedrijfsleven), één student, één lead auditor vanuit Hobéon Certificering en één auditor onderwijs tevens secretaris, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en materiële voorzieningen betreft- door eigen waarneming. 1 Visitatie heeft op 05 november 2004 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie 2.0 2

6 De additionele documentatie behelsde ondermeer: - overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de SCOM overleg voert; - verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; - overzicht CV s van (gast)docenten; - netwerkoverzicht docenten; - verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; - verslagen van docentevaluaties; - studenttevredenheidsonderzoek 2003/ werkbelevingsonderzoek (personeel) - verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; - detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; - stageverslagen en -beoordelingen; - de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; - de eindproducten van studenten; Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs vermelde facetten beoordeeld op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de SCOM werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie 2.0 3

7 Beslisregels Met als uitgangspunt de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO Accreditatiekader heeft Hobéon Certificering de volgende beslisregels toegepast. A. De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder C. B. Binnen de beoordeling van een facet is er ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: Uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); Primaire processen wegen zwaarder dan secundaire; C. Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: een onderwerp kan volgens de NVAO Beslisregels Accreditatie slechts voldoende of onvoldoende scoren; een onderwerp krijgt de score voldoende indien alle facetten tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende ; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien één facet onvoldoende heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien meer dan één facet onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. D. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, dan wordt dat met inachtneming van de regels onder E, als extra aantekening vermeld. E. Met betrekking tot de extra aantekening geldt het volgende: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed indien alle facetten goed hebben gescoord of indien één facet voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent als alle facetten excellent hebben gescoord of indien één facet goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening indien één van de facetten onvoldoende heeft gescoord. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie 2.0 4

8 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld. Voorzitter: - Ir. Fred de Bruijn, senior adviseur Hobéon Certificering. Leden: - Ir. Huib Koeleman, managing partner EURO RSCG Bikker; voorzitter Beroepsvereniging voor Communicatie BvC; - Ing. Jan Veenman, directeur Rijksvoorlichtingsdienst / DTC en Postbus 51 Informatiedienst; voorzitter Vereniging voor Overheidscommunicatie VvO; - Joost Verhaar, afgestudeerd aan de Haagse Hogeschool, Bestuurskunde/Overheidsmanagement, thans student aan de universiteit van Amsterdam, Sociologie; - Drs. Robert F. Stapert, senior adviseur Hobéon Certificering. Secretaris: - Drs. Robert F. Stapert, senior adviseur Hobéon Certificering. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers visitatie (gesprekspartners uit de drie opleidingsvarianten) Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie 05 november 2004 Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie 2.0 5

9 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstelling opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie hbo. Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen De voltijd, de deeltijd en de duale variant van de hbo bachelor opleiding Communicatiemanagement leiden op tot communicatiemanager. In feite gaat het dan om uiteenlopende functies in de communicatiesector. Bijvoorbeeld: medewerker public relations, communicatieadviseur, accountmanager, hoofd communicatie, persvoorlichter. Het betreft hier functies op B-niveau (middenkader, communicatiemedewerker/junior adviseur) en op C- niveau (hoger kader, senior communicatiemedewerker/senior adviseur, teamleider marketingservices, coördinator interne communicatie), zoals in augustus 2002 beschreven in de nota Beroepsniveauprofiel Communicatiemanagement BNP van de gezamenlijke adviescommissie van de Beroepsvereniging voor Communicatie (BvC) en de Vereniging voor Overheidscommunicatie (VvO). Het auditteam beoordeelt de omschrijving van deze beroepsprofielen als een goede weergave van de strategische positie en de daarmee verbandhoudende taken en verantwoordelijkheden van de communicatieprofessional. De opleiding kiest uitdrukkelijk voor een oriëntatie op communicatiemanagement met als uitgangspunt: geïntegreerde communicatie op beleidsstrategisch niveau. Een uitgangspunt dat ook wordt gehanteerd door het Landelijk Overleg Communicatieopleidingen (LOCO). Vanuit die optiek worden communicatiebeleid en communicatie-uitingen van een organisatie beschouwd als één samenhangend geheel, waardoor het mogelijk wordt communicatie in te zetten als een strategisch managementinstrument. Binnen het perspectief van communicatiemanagement kent de opleiding drie afstudeerprofielen: Commerciële Communicatie, Corporate & Interne Communicatie en Overheidscommunicatie. Met betrekking tot de eindkwalificaties van deze afstudeerprofielen geldt dat zij enerzijds aansluiten op de landelijke eindtermen (zie ) en anderzijds samen met de Beroepenveldcommissie nader zijn gespecificeerd. De samenstelling van de Beroepenveldcommissie is, naar het oordeel van het auditteam, een goede afspiegeling van de drie subdomeinen binnen het communicatiewerkveld waar de afstudeerprofielen zich op richten. Het auditteam heeft op basis van de programmabeschrijving (voltijd, deeltijd en duaal) kunnen vaststellen dat de opleiding zich in haar aanbod expliciet op deze (bedrijfsmatige) functie van communicatie richt. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie 2.0 6

10 De opleiding Communicatiemanagement staat voor wat betreft haar eindkwalificaties (die voor voltijd, deeltijd en duaal dezelfde zijn) thans midden in de overgang van eindtermen naar competenties. De eindtermen zijn ontleend aan het beroepsprofiel dat in 1999 is vastgesteld door alle HBO Communicatieopleidingen verenigd in het zogeheten Landelijk Overleg Communicatieopleidingen LOCO. Dit LOCO-beroepsprofiel is uitgewerkt in een groot aantal (131) eindtermen gegroepeerd rond de domeinen: I: Beroep (domeinen: onderzoek, doelgroepbepaling, doelbepaling, strategie, uitvoering, evaluatie, innovatie; beroepskennis en -inzicht: communicatietheorie, geïntegreerde communicatie) II: Organisatie (domeinen: beleid en bestuur, financiën, marketing, communicatie, HRM, juridische zaken, research & development, ICT, productie.) III: Omgeving (domeinen: politiek-bestuurlijke ontwikkelingen, technologische ontwikkelingen, sociaalculturele ontwikkelingen, economische ontwikkeling.) Het LOCO-profiel en de hierboven aangeduide uitwerking zijn samen met het beroepenveld opgesteld en door dat beroepenveld gevalideerd, in casu de Beroepsvereniging voor Communicatie BvC en de Vereniging voor Overheidscommunicatie VvO In 2002 hebben de BvC en de VvO een geactualiseerd profiel opgesteld: Beroepsniveauprofiel Communicatiemanagement BNP, op basis waarvan de betreffende HBO-opleidingen de in 1999 vastgestelde eindtermen hebben herordend en vertaald naar competenties en beroepsproducten. Een en ander is vastgelegd in Het Profiel: Competentiebeschrijving HBO Communicatie, LOCO, mei Het gaat hier om 9 competenties met betrekking tot: (i) probleemsignalering en -formulering: relevante signalen voor een organisatie systematisch opsporen, interpreteren en, binnen de gegeven communicatiebeleidskaders, waarderen, (ii) beleidsontwikkeling: het ontwerpen, uitvoeren en analyseren van alsmede het rapporteren over toegepast communicatieonderzoek; adviseren over communicatiebeleid, vertalen van communicatiestrategie in communicatiebeleid, ontwerpen van communicatieplan, ontwerpen van een campagne en (iii) beleidsuitvoering: het realiseren van een communicatieproject, het realiseren van communicatiemiddelen in vorm en inhoud, het representeren van een organisatie Analyse van het opleidingsprogramma (voltijd, deeltijd en duaal) laat zien dat de huidige opleiding zich expliciet richt op de in 1999 vastgestelde en gevalideerde eindtermen. Het programma kent vier leerlijnen ( communicatie, beroepspraktijk, beroepscontext en beroepshouding ) die alle de hierboven in genoemde domeinen omvatten. Bij elk van deze domeinen is in het programma een expliciete verwijzing opgenomen naar de eindtermen waarop dat specifieke domein betrekking heeft. In het Curriculumplan 2004 heeft de opleiding voor elk opleidingsjaar de relatie tussen de programmaonderdelen en de eindtermen nauwkeurig in kaart gebracht Parallel aan het proces dat heeft geleid tot het competentieprofiel (zie ) heeft de opleiding haar curriculum vernieuwd. De situatie bij de start van het studiejaar is, dat het 3 e en 4 e opleidingsjaar in programmatisch opzicht zijn aangepast aan het nieuwe competentieprofiel, waarvan overigens de in 1999 vastgestelde eindtermen deel uitmaken. Het 1 e (vernieuwde) opleidingsjaar is op september 2004 van start gegaan. Inmiddels is met de vernieuwing van he t 2 e opleidingsjaar begonnen dat bij de aanvang van het studiejaar zal worden ingevoerd. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie 2.0 7

11 Met betrekking tot internationalisering neemt de opleiding een duidelijke positie in. Zij heeft al sinds 10 jaar een afzonderlijke (Engelstalige) leerroute Integrated Communication Management ICM die overigens hetzelfde curriculum heeft als de Nederlandstalige opleiding, met -dat spreekt- een sterk accent op internationale communicatie. Voorts is de opleiding als enige in Nederland geaccrediteerd door de International Advertising Association IAA. De opleiding voert een actief internationaliseringsbeleid betrekking hebbend op: (i) studenten: verplichte stage en studie in het buitenland voor ICM-studenten en stimuleren van buitenlandse stages en studie voor de andere opleidingsroutes, (ii) docenten: stimuleren participatie in uitwisselingsprogramma s, (iii) de SCOM: actieve participatie binnen the European Public Relations Education & Research Association EUPRERA, (iv) volledig partnership in een aantal internationaal erkende masteropleidingen zoals: Master International Communication Management MICM (in samenwerking met de Haagse Hogeschool), Master of Science International Applied Communication MScIA (in samenwerking met University of Central Lancashire Uclan, Preston) en Master European Integration / European Public Affairs MEI / EPA (in samenwerking met University of Bradford, Bradford). Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de drie varianten van de opleiding Communicatiemanagement als goed en wel op basis van de volgende observaties: - De eindkwalificaties van de opleiding zijn aantoonbaar de resultante van landelijk overeengekomen beroepsprofielen en opleidingsprofielen, waarmee zij voldoet aan de eisen die door vakgenoten uit andere verwante opleidingen worden gesteld. Deze landelijk overeengekomen kwalificaties zijn voorts door het beroepenveld (BvC en VvO) gevalideerd. - De nadere specificatie van de eindkwalificaties naar de drie afstudeerprofielen Commerciële Communicatie, Corporate & Interne Communicatie en Overheidscommunicatie zijn aantoonbaar in overleg met het beroepenveld (Beroepenveldcommissie) tot stand gekomen. - De eindkwalificaties zijn bovendien concreet en gedetailleerd uitgewerkt en expliciet in verband gebracht met alle programmaonderdelen en vormen daardoor, naar het oordeel van het auditteam, een helder en werkvelddekkend referentiepunt voor het curriculum van de betreffende opleiding. - De opleiding heeft via haar Engelstalige leerroute (ICM) een belangrijk instrument in handen om haar positie op de internationale markt te versterken. Voorts participeert de opleiding actief binnen EUPRERA en is zij volledig partner in verschillende internationaal erkende masteropleidingen. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie 2.0 8

12 Facet 1.2. Niveau bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen Het auditteam heeft de eindkwalificaties van de opleiding geanalyseerd om te bepalen of deze kwalificaties beantwoorden aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de zogeheten Dublin Descriptoren. In de Dublin Descriptoren worden de onderstaande dimensies onderscheiden, bij elk waarvan hier een beschrijving wordt gegeven in relatie tot de respectieve eindkwalificaties. Voor zover het sectoroverstijgende kwalificaties betreft zijn de kwalificaties volledig en aantoonbaar gebaseerd op de 10 generieke kwalificaties zoals door de commissie Franssen vastgelegd in haar rapport Prikkelen, presteren en profileren. Dit blijkt ondermeer uit het Curriculumplan 2004 waarin bij elk van de 9 beroepsspecifieke competentiegebieden ook een verband gelegd wordt naar deze generieke hbo competenties. De dimensies van de Dublin Descriptoren Kennis en inzicht De beroepsspecifieke eindkwalificaties van de opleiding zijn geformuleerd rond 9 kerncompetentiegebieden en wel zodanig dat zij niet kunnen worden verworven zonder voldoende kennis en inzicht in bijvoorbeeld: - de informatiebehoefte in relatie tot organisatieontwikkeling en bedrijfsvoering, - het communicatiebeleid als managementinstrument op strategisch en tactisch niveau, - de effectiviteit van communicatiemethoden en -processen, - marketing concepten, - marketing communicatie concepten, - voorlichtingsstrategieën, - PR-strategieën. In de competentiematrix (zie 2.2.1) heeft de opleiding voor alle programma-onderdelen deze en andere kennisgebieden expliciet in verband gebracht met de eindkwalificaties, met daarbij telkens de aanduiding van het niveau waarop het betreffende kennisgebied moet worden verworven. Toepassen Kennis en inzicht De 9 beroepsspecifieke kerncompetenties zijn uitgewerkt naar deelcompetenties, alle gericht op het uitvoeren van de kerntaken van een communicatieprofessional. Iets wat zichtbaar gemaakt wordt in de doelstellingen van de onderwijseenheden waaruit het programma is opgebouwd maar ook en vooral in de beroepsproducten waarnaar in het het opleidingsprogramma (voltijd, deeltijd en duaal) wordt verwezen. De vermelde producten impliceren een professionele toepassing door de student van zijn verworven kennis en inzicht. In het programma van de drie opleidingsvarianten staat het ontwikkelen van professioneel handelen centraal. Het maken van reële beroepsproducten (bijvoorbeeld: communicatieplan, campagneontwerp, PR-strategie) vormt dan ook het hart van het opleidingsprogramma. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie 2.0 9

13 Oordeelsvorming Zowel de (algemene) hbo competenties als de beroepsspecifieke competenties behelzen het hele spectrum van (1) probleemsignalering/-formulering, (2) beleidsontwikkeling en -uitvoering, en (3) evaluatie. De daarmee verband houdende vaardigheden zijn expliciet gericht op het maken van keuzen in de beroepsuitoefening op tactisch en operationeel niveau. Dit vooronderstelt dat de student in staat is problemen te analyseren en mogelijke communicatiestrategieën tegen elkaar af te wegen en daarna te evalueren. Dit wordt in elk van de competenties zichtbaar gemaakt. Een en ander is in het programma verankerd door het sterk opdrachtgestuurde karakter van de opleiding, waarbij de opdrachten telkens vanuit een in complexiteit toenemende probleemstelling worden geformuleerd. (Zie onder Onderwerp Programma.) Voorts wordt in de drie opleidingsvarianten expliciet aandacht besteed aan het ontwikkelen van het vermogen van de student tot reflectie op het beroep en op zijn functioneren daarbinnen. Op programmaniveau is dit laaste aspect verankerd via bijvoorbeeld de intervisie tijdens de stage en de Reflectieverslagen die deeltijd- en duale studenten moeten maken. (Zie onder Onderwerp Programma.) Communicatie In de eindkwalificaties waar de opleiding zich op richt, is communicatie als onderdeel van het professioneel handelen in deelcompetenties systematisch uitgewerkt. Op programmaniveau is deze dimensie verankerd via de (reflectieve) leerlijn Beroepshouding, waar het ontwikkelen van communicatieve vaardigheden nader geconcretiseerd is in leerdoelen, leerinhoud en werkvormen. (Zie o.a ) Leervaardigheden Voor de drie opleidingsvarianten geldt dat de te verwerven competenties een aantal metavaardigheden van de student vooronderstellen die niet alleen zijn gericht op het professioneel handelen maar ook op het eigen leren opdat de student in staat is zich in de beroepspraktijk verder als professional te ontwikkelen en ook eventuele vervolgstudies op een hoger niveau te doorlopen. Op programmaniveau is deze dimensie verankerd via de (reflectieve) leerlijn Beroepshouding, waar -naast de communicatieve vaardigheden ook de persoonlijke ontwikkeling als professional is geconcretiseerd in leerdoelen, leerinhoud en werkvormen. (Zie o.a ) Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de drie opleidingsvarianten als goed en wel op grond van de observatie dat de eindkwalificaties en de daarvan afgeleide generieke en beroepsspecifieke competenties alle elementen bevatten waar de Dublin Descriptoren betrekking op hebben en met een bereik en diepgang die overeenkomen met het niveau waar de Dublin Descriptoren naar verwijzen. Voorts heeft de opleiding in haar programma (voltijd, deeltijd en duaal) deze elementen aantoonbaar (via o.a. de leerlijnen, de opdrachtgestuurde opbouw en gestructureerde intervisie/reflectie) verankerd. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie

14 Facet 1.3. Oriëntatie hbo Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in het relevante beroepenveld waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie hbo kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds Hoger onderwijs Het beroepsprofiel en de daarmee samenhangende eindkwalificaties van de opleiding Communicatiemanagement (voltijd, deeltijd en duaal) beschrijven een hoog niveau van beroepsuitoefening (zie ) en sluiten aantoonbaar aan (zie onder facet 1.2.) op de beschrijving van het bachelor niveau in de Dublin Descriptoren. Dit geldt zowel voor de generieke als voor de beroepsspecifieke elementen binnen het beroepsprofiel. Uit de competentie-matrix en uit de leerlijnen waaromheen het opleidingsprogramma is gebouwd, blijkt dat het opleidingsprogramma goed en volledig het bereik en de diepgang waar de Dublin Descriotoren naar verwijzen, weerspiegelt. Daarmee is aangegeven dat de drie opleidingsvarianten gerekend kunnen worden tot het hoger onderwijs Beroepsonderwijs De eindkwalificaties van de opleiding Communicatiemanagement (voltijd, deeltijd en duaal) zijn geformuleerd in termen van competenties die aantoonbaar (zie onder facet 1.1) in samenspraak met het beroepenveld (landelijk en regionaal) zijn opgesteld en door dat beroepenveld zijn gevalideerd. Daarmee is op het niveau van opleidingsdoelstellingen de oriëntatie op het voor de communicatieprofessional relevante werkveld geborgd. De opleiding voert een actief beleid om zich internationaal te positioneren en zij richt zich dan ook expliciet op de internationale ontwikkelingen binnen het communicatiemanagement-werkveld Voor het overige wordt de oriëntatie hbo in het programma (voltijd, deeltijd en duaal) zichtbaar. Zie daarvoor de bevindingen onder facet 1.1, 2.1 en 2.2. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie

15 Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de drie opleidingsvarianten als goed en wel op grond van de observatie dat de eindkwalificaties rechtstreeks ontleend zijn aan het door het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofiel Communicatiemanagement. (Zie onder facet 1.1.) De opleiding heeft in samenwerking met het werkveld (i.c. de Beroepenveldcommissie) het beroepsprofiel verder uitgewerkt naar drie afstudeerprofielen op een wijze die, naar het oordeel van het auditteam, goed overeenkomt met de specifieke eisen die de drie respectieve communicatiedomeinen (commerciële, corporate & interne en overheidscommunicatie) aan communicatiemanagers stellen. De internationale dimensie binnen het facet oriëntatie hbo is een sterk punt van de opleiding. In de van het beroepsprofiel afgeleide opleidingsspecifieke deelkwalificaties en competenties wordt ook het niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar geformuleerd, zo blijkt o.a. uit de competentie-matrix. SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLING OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstelling Opleiding voor de opleiding Communicatiemanagement (voltijd, deeltijd en duaal) als voldoende. De opleiding heeft goed zicht op de ontwikkelingen in het werkveld (nationaal en internationaal) en zij heeft haar inzicht qua thematiek, bereik en diepgang zorgvuldig vertaald naar concrete opleidingsdoelstellingen waarbij zij het werkveld uitdrukkelijk heeft betrokken, zowel op landelijk (BvC en VvO) en op regionaal niveau (Beroepenveldcommissie), als ook -en uitdrukkelijk- op internationaal niveau: actieve rol binnen EUPRERA, accreditatie door IAA, partner in internationaal erkende masteropleidingen. Conform de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan voldoende. Het auditteam beoordeelt evenwel alle facetten van het onderwerp Doelstelling Opleiding als goed. Dit rechtvaardigt een kwalificatie goed voor dit onderwerp. Reden voor het auditteam deze kwalificatie als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie

16 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen hbo Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen Het programma van de opleiding Communicatiemanagement (voltijd, deeltijd en duaal) is aantoonbaar ontworpen vanuit het beroepsprofiel dat in samenspraak met het werkveld is opgesteld door de gezamenlijke HBO Communicatieopleidingen. De voltijdopleiding De programmabeschrijving van de opleiding laat zien dat de opleidingsstructuur veel openingen biedt naar de beroepspraktijk. (i) In het 3 e jaar volgen de studenten een stage van 10 weken binnen een communicatieafdeling van een organisatie, waar zij rechtstreeks kennismaken met de communicatie-beroepspraktijk. Deze stage wordt door de opleiding getypeerd als meewerkstage gedurende welke de student uitvoerende taken verricht op het gebied van communicatiebeleid, onderzoek en coördinatie. Daarnaast volgen de studenten in het 3 e jaar de zogeheten Scompany-module. Scompany is een door de SCOM opgericht adviesbureau werkzaam voor externe opdrachtgevers uit overheid, non-profitsector, bedrijfsleven. De 3 e -jaarsstudenten zijn gedurende een periode van 10 weken werkzaam in dit bureau als accountmanagers in spe. Zij voeren opdrachten uit op het gebied van (o.a.) marketingcommunicatie, communicatieonderzoek, events en PR. (ii) In het 4 e jaar volgen de studenten gedurende 6 maanden een stage waarbij zij 4 dagen per week werkzaam zijn als aankomend communicatieprofessional. Voorts voeren zij een concrete opdracht uit van de organisatie waar zij als stagiair werkzaam zijn. (iii) Door middel van deze stages vindt een belangrijk deel van de opleiding plaats op een externe locatie waar de student direct in relatie staat met de actuele beroepspraktijk. Belangrijk in dit verband is ook dat de opleiding gedurende de 4 e -jaarstage via zogeheten wekelijkse schooldagen (i) actuele thema s aan de orde stelt die (mede) zijn ontleend aan de stage-ervaringen van de studenten en (ii) intervisie houdt. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie

17 (iv) Naast deze vormen van interactie tussen programma-uitvoering en werkveld kent ook het binnenschools curriculum een zichtbare relatie met het communicatiewerkveld, met name via de projecten waarbinnen vanaf het 2 e opleidingsjaar studenten met een externe opdrachtgever werken. In het kader van deze projecten moeten studenten werkstukken maken waarvoor de casuïstiek rechtstreeks door de externe opdrachtgever wordt ingebracht. In het 2 e, 3 e en 4 e jaar moeten studenten bovendien beroepsproducten realiseren voor een externe opdrachtgever. (v) Bovendien worden bij een groot aantal modulen gastdocenten ingeschakeld die hun werkveldervaring en -expertise inbrengen. Dit geldt overigens ook voor (reguliere) docenten van wie het merendeel naast het docentschap in de beroepspraktijk werkzaam is of recent is geweest. (vi) Het auditteam heeft inzage gehad in de werkstukken van studenten en heeft aan de hand daarvan kunnen vaststellen dat de projectthema s en -cases direct verbandhouden met taken die door communicatieprofessionals worden uitgevoerd. (vii) De opleiding kent in haar programma een groot aantal practica waar studenten in gesimuleerde praktijksituaties leren communicatiemethoden en -technieken uit te voeren en gericht toe te passen. Op basis van de practicumbeschrijvingen constateert het auditteam dat ook via deze werkvorm de professionele context van een communicatieprofessional binnen het programma een belangrijke plaats inneemt. Dit blijkt voorts uit het gebruikte studiemateriaal en de werkopdrachten aan studenten. De werkopdrachten hebben een grote realiteitswaarde en zijn inderdaad geënt op de rol en actuele taken van een communicatieprofessional. Al naargelang de opleiding vordert, neemt ook de complexiteit van deze opdrachten toe De interactie tussen de opleiding en de beroepspraktijk vindt ook plaats via bijeenkomsten (tenminste viermaal per jaar) met de Beroepenveldcommissie. Uit de verslaglegging blijkt dat het in deze groep vertegenwoordigde beroepenveld een belangrijke rol speelt in de opleiding via het inbrengen van actuele voor het werkveld relevante ontwikkelingen. Voorts blijkt uit deze verslaglegging, maar ook uit de gesprekken tijdens de visitatie dat opleiding en de Beroepenveldcommissies gezamenlijk optrekken daar waar het gaat om het verder ontwikkelen van de opleiding Daarenboven organiseert de SCOM elk jaar een zogeheten Beroepenvelddag waar alle docenten en alle leden van de Beroepenveldcommissie actuele kernthema s op het gebied van communicatiemanagement bespreken. Bijvoorbeeld m.b.t. de nieuwe taken van de communicatieprofessional: het coachen van lijnmanagers, issuemanagement Sinds 2002 kent de SCOM het lectoraat Overheidscommunicatie met een kenniskring waar zes docenten deel van uitmaken. Ook via het lectoraat wordt een rechtstreeks verband gelegd met het beroepenveld Het auditteam heeft ook inzage gehad in de door de opleiding gehanteerde vakliteratuur. Naar het oordeel van het auditteam is de gebruikte literatuur actueel, relevant en en zeer wel passend binnen het hbo niveau. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie

18 De deeltijdopleiding Voor de deeltijdopleiding geldt dat de studenten vanaf het 2 e opleidingsjaar in het communicatiedomein werkzaam moeten zijn. De opleiding toetst of de functie van de student qua niveau en qua mogelijkheden voldoet aan de eisen die de opleiding dienaangaande stelt in het licht van de door de student te ontwikkelen competenties. De deeltijdopleiding hanteert de werkomgeving van de student als een van de uitgangspunten bij de programmering van het binnenschoolscurriculum. Studenten worden geacht hun eigen werkervaring in te brengen als professionele vraagstukken die vervolgens door de opleiding worden vertaald in werk- en onderzoeksopdrachten. Op deze wijze vindt er met betrekking tot de kennisontwikkeling en -toepassing door het hele programma heen en op concreet niveau een herkenbare en, naar het oordeel van het auditteam, ruim voldoende interactie plaats tussen werkveld en opleiding. Deze interactie wordt nog eens versterkt door de periodieke Reflectieverslagen die studenten moeten maken. In deze Reflectieverslagen geeft de student een beschrijving geeft van de inhoudelijke en methodische aspecten in zijn beroepsuitoefening en reflecteert hij op zijn eigen functioneren. Het Reflectieverslag is voor de opleiding een belangrijk aanknopingspunt om beroepspraktijk en de uitvoering van het binnenschools curriculum op elkaar af te stemmen. De gestructureerde wijze waarop de deeltijdopleiding met het Reflectieverslag omgaat, leidt ertoe dat de relevante functie van de deeltijdstudent werkelijk onderdeel is van het opleidingsprogramma. Het auditteam is daar zeer positief over. De duale opleiding Na de propedeuse wisselen het praktijkdeel en schooldeel elkaar af, telkens in periodes van een half jaar. Elke werkperiode is gericht op een concreet doel in termen van te verrichten opdrachten en te verwerven competenties. Op deze wijze vindt er met betrekking tot de kennisontwikkeling en -toepassing door het hele programma heen en op concreet niveau een herkenbare en, naar het oordeel van het auditteam, ruim voldoende interactie plaats tussen werkveld en opleiding. Deze interactie wordt nog eens versterkt door de halfjaarlijkse Reflectieverslagen die studenten moeten maken. In deze Reflectieverslagen geeft de student een beschrijving geeft van de inhoudelijke en methodische aspecten van zijn werkzaamheden gedurende de werkperiodes en reflecteert hij op zijn eigen functioneren. Het Reflectieverslag is voor de opleiding een belangrijk aanknopingspunt om beroepspraktijk en de uitvoering van het binnenschools curriculum op elkaar af te stemmen. De gestructureerde wijze waarop de duale opleiding met het Reflectieverslag omgaat, leidt ertoe dat de werkperiode inderdaad onderdeel is van het opleidingsprogramma. Het auditteam is daar zeer positief over De bevindingen van het auditteam met betrekking tot de voltijdopleiding zijn, met uitzondering van die welke de stages betreffen, ook van toepassing op de deeltijdopleiding en de duale opleiding Samenvattend concludeert het auditteam dat de voltijdopleiding, de deeltijdopleiding en de duale opleiding ruime mogelijkheden voor de student creëren om zichzelf te scholen (en geschoold te worden) in telkens terugkerende en goed gestructureerde interacties met de beroepspraktijk. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie

19 Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert voor de opleiding Communicatiemanagement (voltijd, deeltijd en duaal) dit facet als goed op grond van de volgende observaties: - het programma van de opleiding biedt aan de studenten via de projecten, de praktica, het eigen adviesbureau Scompany en via de stages zeer ruime mogelijkheden om hun kennis te ontwikkelen in frequente, goed gestructureerde interacties met het beroepenveld; - interactie tussen opleiding en beroepenveld wordt extra gestimuleerd doordat (i) een groot aantal docenten in de beroepspraktijk werkzaam is, (ii) veel gastdocenten worden ingezet en (iii) docenten participeren in de kenniskring rond het lectoraat Overheidscommunicatie; - de opleidingsprogramma s voltijd, deeltijd en duaal zijn aantoonbaar ontworpen in samenspraak met het beroepenveld; - de gebruikte vakliteratuur en het studiemateriaal zijn exemplarisch voor de actuele stand van zaken binnen het communicatiemanagement-domein; - bij de deeltijd variant en de duale variant is de werkervaring van de student een van de belangrijke uitgangspunten in de uitvoering van het binnenschools curriculum. De interactie tussen praktijk en binnenschools programma wordt extra bevorderd door het systeem van periodieke Reflectieverslagen. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie

20 Facet 2.2. Relatie tussen doelstelling en inhoud programma Criteria Het facet Relatie tussen Doelstelling en Inhoud Programma is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken? Bevindingen Analyse van het opleidingsprogramma (voltijd, deeltijd en duaal) laat zien dat de eindkwalificaties het expliciete referentiepunt vormen voor alle drie opleidingsvarianten. De opleiding heeft daartoe deze eindkwalificaties nader uitgewerkt en in het programma verankerd via een competentiematrix waarin voor alle programma-onderdelen (voor de voltijdopleiding: inclusief de stages; voor de deeltijdopleiding: inclusief de relevante functie ; voor de duale student: de werkperiodes) de volgende aspecten expliciet zijn aangegeven: (i) de vereiste beginsituatie, (ii)de relatie tot en de bijdrage aan een of meer eindkwalificaties, (iii) het van de betreffende eindkwalificatie(s) afgeleide leerdoel, (iii) de van het betreffende leerdoel afgeleide inhoud, (iv) het didactische concept en de werkvorm, (v) de van het (specifieke) leerdoel afgeleide toetsvorm, (vi) opbouw van het programmaonderdeel, (vii) literatuur. Op deze wijze is voor elk onderdeel (onderwijsblok, theoretische module, practicum, project en stage -en voor de deeltijdopleiding: de relevante functie -) de relatie tussen enerzijds de onderwijskundige doelstelling en anderzijds de programma-opbouw tot op microniveau transparant en concreet gemaakt. De opleiding heeft met deze competentiematrix een effectief instrument in handen om bij wijzigingen in de onderwijskundige doelstelling onmiddellijk na te gaan wat daarvan de repercussies zijn voor het programma. Het auditteam heeft ook de programma-onderdelen zelve nader beschouwd. De detailbeschrijving die per onderdeel wordt gegeven (o.a. in termen van leerdoel, inhoud, werkvorm, toetsing en literatuur) bevestigt het beeld dat het opleidingsprogramma een goede en zorgvuldige vertaling is van de eindkwalificaties. Zo is bijvoorbeeld telkens bij de definiëring van het aspect leerdoel aangegeven om welke specifieke eindterm(en) en daarmee verbandhoudende competenties het gaat met daarbij de aanduiding op welk niveau de betreffende competentie moet worden verworven De vraag of -en zo ja in welke mate- een student het betreffende leerdoel heeft gerealiseerd is goed verifieerbaar, doordat de output van de projecten, geformuleerd in termen van een door de student (individueel of in groepsverband) op te leveren werkstuk, telkens rechtstreeks gerelateerd is aan het betreffende leerdoel. Dit bleek het auditteam bij het inzien van een aantal werkstukken tijdens de visitatie De vormgeving van de practica en de projecten gaat uit van een leeromgeving waarin het leerproces van de student centraal staat en waarbij de kennis (verworven via ondersteunende modules) en de vaardigheden (verworven via de practica) door de student in stelling moet worden gebracht wil hij de praktijk- en/of werkopdrachten met succes kunnen uitvoeren. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie

21 Onderdelen van dit leerproces zijn voorts zelfreflectie en zelfregulatie die de student inzicht geven in zijn eigen leerproces en leerstijl. Op die wijze worden studenten in staat gesteld hun eigen leerproces te sturen. Het totale programma is zodanig opgezet dat studenten ook deze competentie stap voor stap kunnen verwerven. Voor de deeltijdopleiding en de duale opleiding wordt in dit verband verwezen naar het systeem van periodieke Reflectieverslagen Inhoud en vormgeving van de afzonderlijke modulen, practica, projecten en de stage (voor de deeltijdopleiding: de relevante functie ; voor de duale opleiding: de werkperiodes) bieden de studenten de gelegenheid om de vereiste deelcompetenties te verwerven; de wijze waarop vervolgens de projecten (voor de deeltijdopleiding: de praktijk- en/of werkopdrachten) in een in complexiteit opklimmende reeks in het totale programma zijn gepositioneerd, maakt het de student mogelijk alle eindkwalificaties op het vereiste niveau te verwerven. Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert voor de opleiding Communicatiemanagement (voltijd, deeltijd en duaal) dit facet als goed op grond van de volgende observaties: - de opleiding heeft voor de drie varianten op module-, project- en vak/prakticum-niveau door het hele programma heen de leerdoelen, leerinhouden en werkvormen vastgesteld die aantoonbaar (via een competentiematrix) zijn af te leiden van de Communicatiemanagement-eindkwalificaties ; - de binnen de onderwijsblokken gepositioneerde practica en projecten zijn gericht op een praktijkopdracht (advies- of onderzoeksopdracht of het op andere wijze demonstreren van professionele vaardigheden) die telkens is gedefinieerd in termen die rechtstreeks zijn ontleend aan een of meer van de Communicatiemanagement-eindkwalificaties; - de leerdoelen en de praktijkopdrachten nemen in complexiteit toe om tenslotte in de afstudeerfase een niveau te bereiken dat naar het oordeel van het auditteam ontegenzeggelijk hbo-niveau is. Het bovenstaande is ook van toepassing op de deeltijdopleiding en de duale opleiding, met dien verstande dat voor projecten gelezen moet worden praktijk- en/of werkopdrachten. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie

22 Facet 2.3. Samenhang programma Criterium Het facet Samenhang Programma is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Is het studieprogramma inhoudelijk samenhangend? Bevindingen De voor de opleiding Communicatiemanagement (voltijd, deeltijd en duaal) geldende generieke hbo competenties en specifieke beroepscompetenties zijn aantoonbaar ontleend aan het landelijk vastgestelde beroepsprofiel. De eisen die aan een communicatieprofessional worden gesteld, zijn in dat profiel beschreven in onderling samenhangende deelcompetenties. Het auditteam is daar positief over. Zoals reeds onder facet 1.1. en 2.2. is beschreven heeft de opleiding deze eindkwalificaties per programmaonderdeel (module, practicum, project) concreet uitgewerkt naar in complexiteit toenemende competenties. Anders gezegd: alle eindkwalificaties komen telkens als leerdoel in het programma terug, waardoor de verticale samenhang tussen de onderscheiden programma-onderdelen geborgd is. Deze verticale samenhang wordt versterkt door de opbouw van het programma langs de vier zogeheten leerlijnen: (i) Communicatie (integratieve leerlijn): het vak zelve, dat de rode draad vormt door het hele programma heen, (ii) Beroepspraktijk (de integratieve leerlijn): de taken van de communicatieprofessional en daarmee samenhangend de professionele probleemstellingen, (iii) Beroepscontext (conceptuele leerlijn): de organisatorische omgeving waarbinnen de communicatieprofessional zijn beroep uitoefent alsmede de externe omgeving waarin de organisatie opereert en (iv) Beroepshouding (reflectieve leerlijn): persoonlijke ontwikkeling als professional (bijvoorbeeld: adviseur, beleidsontwikkelaar, projectmanager) Het programma is sterk projectgestuurd. Elk project is gecentreerd rond één bepaald thema. Deze thematische ordening zorgt ervoor dat de de horizontale samenhang (tussen modulen en practica) binnen elk blok gerealiseerd wordt. Niet alleen in de programmabeschrijving (voltijd, deeltijd en duaal), maar ook in de detailinformatie op module-, project- en practicum-niveau waarover het auditteam tijdens de visitatie kon beschikken, wordt de samenhang zichtbaar gemaakt. En wel als volgt: - de programma-onderdelen in elk blok zijn qua onderwerp, inhoud en werkvorm telkens en expliciet ontleend aan het overkoepelende project-thema; - kernelement in de vormgeving van elk project is een sterke interactie tussen theorie en praktijk; - de projecten zijn aantoonbaar gericht op het maken van praktijkopdrachten, hetgeen impliceert dat studenten leren kennis en vaardigheden uit verschillende deelgebieden te integreren; - de projecten zijn zodanig ontworpen en in het programma (voltijd, deeltijd en duaal) gepositioneerd dat zij ten opzichte van elkaar een anticiperende dan wel verdiepende functie hebben in het leerproces van de student; de leerdoelen en daaraan gerelateerde opdrachten nemen in complexiteit toe, waardoor de verticale samenhang wordt gewaarborgd; - de begeleiding door docenten is (ondermeer) gericht op het bewaken van de samenhang in de individuele leerroute van de student: voor voltijdopleiding bijvoorbeeld via het POP-traject; voor de deeltijdopleiding en de duale opleiding via het systeem van Reflectieverslagen; - alle projecten, practica en de praktijkcomponent bestrijken alle deelcompetenties zoals opgenomen in de eindkwalificaties. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Hvu - SCOM versie