Passend Onderwijs N I E U W S B R I E F

Transcriptie

1 3 Maart 2014 N I E U W S B R I E F Passend Onderwijs Op 1 augustus 2014 wordt Passend Onderwijs ingevoerd. Dit nieuwe onderwijs - stelsel is bedoeld om de kwaliteit van onderwijs te verbeteren en tegelijkertijd de kosten in de hand te houden. De invoering van Passend Onderwijs vraagt veel voorbereiding van alle scholen. In deze nieuwsbrief leest u hoever de voorberei - dingen in onze regio zijn gevorderd en wat er de komende periode gaat gebeuren. De nieuwsbrief is bestemd voor medewerkers in het primair onderwijs (inclusief speciaal basisonderwijs (SBO) en speciaal onderwijs (cluster 3 en 4) in de provincie Groningen en de Drentse gemeente Noordenveld. Voor deze regio is een nieuw samenwerkingsverband opgericht, met alle scholen voor primair en speciaal onderwijs (cluster 3 en 4). Over enkele maanden start het nieuwe onderwijs - stelsel Passend Onderwijs. Hoe dat er voor onze regio uit gaat zien, wordt steeds duidelijker. Het ondersteuningsplan waarin we beschrijven hoe iedere leerling de best passende onderwijsplek krijgt, is in concept gereed. Het ligt ter instemming bij de ondersteuningsplanraad. In deze nieuwsbrief leest u over de vorderingen op bestuurlijk vlak. Daarnaast zijn er interviews met de kartrekkers van twee inhoudelijke werkgroepen Arrangeren en Dekkend Onderwijscontinuüm: respectievelijk Sijkie Amels, coördinator SwV Westerkwartier/Roden en Jos Boerema, directeur van SBO De Zwaaikom. Ook treft u een verslag over de Remmelt van Booyschool - hoe ziet directeur Marleen Miedema Passend Onderwijs tegemoet? En er is weer een dialoog, deze keer tussen ouder en MR-lid Marijke Krijgsheld en Douwe Boersma, directeur SwV 5606 / directeur Johan Borgermanschool / lid Werkgroep Indiceren Groningen. Deze nieuwsbrief belicht in het kort enkele aspecten van Passend Onderwijs. Op de site vindt u veel meer informatie en vindt u ook een reeks documenten en verslagen. Kijk ook eens op de landelijke site passendonderwijs.nl.

2 2 We bestaan officieel Op 25 oktober 2013 is de stichtingsakte van ons nieuwe samenwerkingsverband gepasseerd bij de notaris. De officiële naam van ons samenwerkingsverband luidt Stichting Samenwerkingsverband PO en we zijn gevestigd in de stad Groningen. Het samenwerkings - verband bestaat uit 34 schoolbesturen uit de provincie Groningen en de Drentse gemeente Noordenveld. Het dagelijks bestuur bestaat uit vijf tot zeven leden. Bij hun benoeming wordt ervoor gezorgd dat iedere subregio, onderwijstype en grondslag zich vertegenwoordigd kan voelen. In de statuten zijn allerlei zaken vastgelegd, zoals de doelstelling van het samenwerkingsverband, de grootte van het dagelijks bestuur, de stemverhouding op de vergaderingen van het algemeen bestuur en nog veel meer zaken. Wees er op tijd bij! Nogmaals willen we wijzen op het belang van het tijdig aanmelden van leerlingen bij de PCL en de CvI. Al eerder hebben alle scholen daarover een brief ontvangen. Ook in deze nieuwsbrief maken we iedereen er nogmaals op attent dat alleen de leerlingen die voor 1 mei 2014 worden aangemeld, nog kunnen worden besproken in de PCL of de CvI. Leerlingen die na deze datum worden aangemeld, vallen onder het regime van Passend Onderwijs. Voor deze leerlingen wordt bekeken of zij in aanmerking komen voor een toelaatbaarheidsverklaring voor Speciaal (basis) Onderwijs. PCL en Cvl

3 3 scholen en besturen hebben hiervoor al een uitnodiging ontvangen. 12 maart Zuidoost 19 maart Groningen stad/haren 21 maart Noord Bijeenkomsten in de regio De regio van ons samenwerkingsverband is verdeeld in vier subregio s: Noord, Groningen stad/haren, West en Zuidoost. Op 16 en 18 oktober organiseerden we voorlichtingsbijeenkomsten in de vier subregio s voor schoolbesturen, directies en management. Op de bijeenkomsten werd uitgelegd hoe het nieuwe stelsel Passend Onderwijs in elkaar zit, wat er verandert ten opzichte van het huidige stelsel (en wat gelijk blijft) en wat het betekent voor scholen, leerkrachten, leerlingen en ouders. De presentaties werden verzorgd door Roel Weener van WK Onderwijsadvies; de presentaties kunt u vinden op de site Passend Onderwijs Groningen. In maart zijn er vervolgbijeenkomsten. De betrokken Ondersteuningsplan In de afgelopen periode is hard gewerkt om het concept ondersteuningsplan van ons samenwerkingsverband op te stellen. Dit plan beschrijft hoe we voor iedere leerling in onze regio passend onderwijs kunnen realiseren. Ons samenwerkingsverband moet daarbij een ondersteunende en faciliterende rol spelen. Bij de ondersteuning van school en het gezin gaat het om de kracht van ouders, jongeren en hun sociale omgeving als basis. Belangrijk is: ondersteunen in plaats van overnemen, hulp inzetten in de directe leefomgeving en snelheid. Dus minder schakels en minder gezichten. We hanteren onder andere de volgende uitgangspunten: een dekkend ondersteuningsaanbod, getoetst aan de geformuleerde ondersteuningsprofielen van de scholen; aansluiting in de keten po/so-v(s)o; aansluiting en samenhang in de regio met omliggende samenwerkingsverbanden; samenwerking en samenhang met het gemeentelijke ondersteuningsaanbod.

4 4 Het plan is voorgelegd voor advies aan alle betrokken gemeenten in het zogenoemde OOGO: op overeenstemming gericht overleg. Het gaat om vier thema s waarbij de gemeenten betrokken zijn: leerlingenvervoer, huisvesting, thuiszitters en de transitie jeugdzorg (gemeenten worden verantwoordelijk voor de uitvoering van hulp, zorg en begeleiding). Op 24 januari was er overleg met de gemeenten en zij hebben positief geadviseerd over het ondersteuningsplan. Zodra het concept ondersteuningsplan ook is vastgesteld door de aangesloten besturen (medio april), wordt het plan ook verspreid onder de scholen en op de website geplaatst. Vervolgens gaan we de school ondersteuningsprofielen koppelen aan het ondersteuningsplan. Daarna zorgen we er in overleg met de scholen en hun besturen voor dat ook deze profielen via de site inzichtelijk worden gemaakt. Lea van der Tuin, wethouder Onderwijs van de gemeente Bellingwedde onder tekent het document waarmee de ge meente positief adviseert over het ondersteuningsplan van samenwerkings verband SwV PO Ondersteuningsplanraad Zoals iedere school een medezeggenschapsraad heeft, zo heeft het samenwerkingsverband een ondersteuningsplanraad (OPR). Deze raad bestaat uit medewerkers van scholen en ouders van leerlingen. Vanuit de diverse subregio s waren er voldoende kandidaten voorgedragen om toe te treden tot de OPR. De inrichtingsvergadering van de OPR vond plaats op 11 december De OPR heeft zich ten doel gesteld de ouders van leerlingen zo veel en goed als mogelijk te betrekken bij het gehele proces in aanloop naar passend onderwijs. De raad heeft medezeggenschap en denkt en praat mee over het ondersteuningsplan. De raad heeft zoals dat heet instemmingsrecht. Het concept van het plan is op 1 februari voorgelegd aan de ondersteunings - planraad. De raad zal zich uiterlijk medio maart uitspreken over de instemming op het plan.

5 T I J D P A D februari 2014: concept ondersteuningsplan voorleggen aan ondersteuningsplanraad. De OPR heeft zes weken de tijd om te reageren. maart - april 2014: bijwerken en aanpassen ondersteuningsplan. 15 april 2014: vaststellen ondersteuningsplan door algemeen bestuur. 1 mei 2014: plan ingediend bij de Inspectie. 1 augustus 2014: start Passend Onderwijs Dekkend onderwijscontinuüm: weten waar je alles kunt vinden 'Passend Onderwijs betekent ook helder onderwijs,' zegt Jos Boerema. 'Je moet alles wat er aan scholen en aan extra ondersteuning voor handen is, makkelijk kunnen vinden.' Met die opdracht houdt de werkgroep 'Dekkend Onderwijscontinuüm' zich al ruim een half jaar bezig. Jos Boerema, directeur van SBO De Zwaaikom, is samen met Laurà Gerards kartrekker. Een grote groep - bestaande uit achttien vertegen - woordigers uit alle geledingen van het onderwijs in de provincie Groningen - is nu zo'n zeven keer bij elkaar gekomen om te inventariseren. Het resultaat? Boerema: 'We hebben met zijn allen wat wij noemen letterlijk een grote kaart gemaakt met een overzicht van alle scholen, speciale scholen, clusterscholen, onderwijsvoorzieningen en vormen van expertise en ondersteuning in het Samenwerkingsverband PO. Mét daarbij een indeling naar de subregio's.' Hij noemt het een monnikenwerk. 'We hebben heel wat afgepuzzeld, uitgezocht, teruggekoppeld, nagevraagd, opnieuw veranderd voor we tot zo'n overzicht konden

6 6 komen. En de kaart is nog niet af. Die zal waarschijnlijk nooit afkomen, omdat er momenteel steeds meer geëxperimenteerd wordt.' Het zou mooi zijn als er in de toekomst met één druk op de knop zichtbaar wordt wat een bepaalde school of onderwijsvoorziening aan specialiteiten in huis heeft. 'Zover is het nog niet,' aldus Boerema. 'Dat vraagt om afstemming met de andere werkgroepen Basisondersteuning en Arrangeren. Binnenkort hebben we weer een vergadering met alle kartrekkers; dan gaan vol goede moed verder bouwen. Die spirit is er zeker!' Ondersteuning arrangeren: flexibel en op maat "Ons streven is dat we iets maken waar de scholen blij van worden. Ze moeten er echt iets aan hebben." Aan het woord is Sijkie Amels, kartrekker van de werkgroep 'Arrangeren'. Jarenlang was ze - als coördinator WSNS van het samenwerkingsverband Westerkwartie/Roden, protestants christelijke scholen - al samen met collega's bezig na te denken over de invoering van Passend Onderwijs. Haast vanzelf - sprekend dus dat ze een belangrijke rol in één van de werkgroepen kreeg die voor de inhoudelijke invulling van Passend Onderwijs zorgen. Wat is het precieze doel van deze werkgroep? Amels: 'Per 1 augustus 2014 verdwijnen de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL), de Commissie van Indicatiestelling (CVI) en de rugzakken. Met andere woorden: de wettelijke kaders zijn weg, maar er is wel geld beschikbaar voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. De vraag is hoe we die extra ondersteuning dan gaan toewijzen." Eind vorig jaar is een eerste notitie van de werkgroep aangenomen door het Breed Besturen Overleg. 'We kwamen al snel tot het inzicht dat het werken met voorgebakken arrangementen plaats moet maken voor het proces van arrangeren,' aldus Sijkie Amels. Ze legt de

7 7 nadruk op het woord proces. 'Dat betekent dat er heel concreet geformuleerd moet worden wat een leerling nodig heeft en wat een school kan bieden: hoeveel tijd en aandacht, welke deskundigheid, welke materialen etc. Het klinkt misschien simpel, maar het is een hele omslag in denken. Het zal nog wel enige tijd duren voor iedereen daaraan gewend is.' Binnenkort gaat er een pilotproject van start om te bekijken of de ingeslagen weg van de werkgroep zijn vruchten af zal werpen. Amels: 'We hebben een hulp - middel ontworpen om datgene wat nodig is in kaart te brengen. Hopen dat het werkt, dan kunnen we weer verder!' Ieder kind heeft Passend Onderwijs nodig Op de Remmelt van Booyschool in Doezum is het vanzelfsprekend: ieder kind heeft Passend Onderwijs nodig. Er zal voor de leerkrachten niet veel veranderen als op 1 augustus dit jaar het nieuwe onderwijsstelsel officieel zijn beslag krijgt. Samenleving Het vriendelijke dorpsschooltje telt 90 leerlingen, verdeeld over vier groepen. 'Een school is een weerslag van de samenleving,' zegt Marleen Miedema, directeur van de christelijke bassischool. 'En als je dat echt wil zijn, moet je ook het lef hebben om dat toe te passen.' Vorig jaar nog zaten er in groep 7/8 een blinde leerling, een leerling met het Syndroom van Down en een leerling met PDD/Nos. Ook zit er een aantal Plus-kinderen op school. Miedema: 'Geen probleem, we redden ons prima. Wij hebben wel duidelijke uitgangspunten om ook deze leerlingen goed onderwijs te kunnen geven. Ons motto is: structuur waar nodig en ruimte waar mogelijk.' Maatjes Zo werkt de school met de Alles in 1-methode, waarbij aan de hand van wisselende thema's alle vakken aan bod komen. Op dit moment is Energie het onderwerp. De roosters van de klassen zijn zo op elkaar afgestemd dat

8 8 De school werkt ook met maatjes, een Dalton-idee. 'Ieder kind heeft gedurende zijn hele schooltijd een maatje; dat wisselt elke twee weken,' legt de directeur uit. 'Maatjes moeten voor elkaar zorgen en zijn elkaars eerste aanspreekpunt. Op een bepaald moment waren de jongen met Down en het blinde meisje elkaars maatje. Het was prachtig om te zien hoe zorgzaam ze waren en elkaar hielpen. Het concept geeft de leerkracht bovendien meer tijd en ruimte om met de hele klas bezig te zijn.' iedereen tegelijk met het onderwerp bezig is, op verschillende niveaus. 'Zo kunnen we een leerling voor wie het niveau op een bepaald gebied wat te hoog is, makkelijk even in een andere groep plaatsen. En omgekeerd.' Vertrouwen Hoe ziet Miedema de invoering van het nieuwe onderwijsstelsel, alleen maar positief? 'Passend Onderwijs moet zich uiteraard nog wel bewijzen, maar wij zien het met vertrouwen tegemoet. Zelf zie ik als groot voordeel dat je de hulpvraag sneller kunt stellen zonder alle rompslomp van nu. Wel zal die vraag heel duidelijk geformuleerd moeten zijn en zullen IB'ers een belangrijker rol gaan spelen. Zij zullen de routes naar ondersteuning goed moeten kennen. Een ander groot voordeel is dat de ondersteuning meer op maat zal zijn.' Rust, veiligheid en goed samenwerken vormen naar haar idee de basis voor goed, dus passend onderwijs aan iedereen. 'En leerkrachten zullen het moeten durven zeggen als ze iets niet kunnen, zich kwetsbaar durven opstellen.'

9 9 Nieuwsgierig De leerkrachten op de Remmelt Booy zijn vooralsnog elke keer nieuwsgierig naar leerlingen die speciale ondersteuning nodig hebben. Marleen Miedema: 'Wij zien knelpunten als uitdagingen. We zeggen altijd tegen elkaar: wij doen het gewoon en we zien wel waar we tegenaan lopen!'

10 10 De Dialoog wd De dialoog Passend Onderwijs komt eraan... Wat betekent dat voor jou en voor mij? In iedere nieuwsbrief gaan twee mensen met elkaar in gesprek die op de een of andere manier veel te maken krijgen met de nieuwe onderwijsaanpak. Ditmaal is dat allereerst Douwe Boersma, directeur van het SwV 5606 (Gereformeerd Primair en Passend Onderwijs) én directeur van de Johan Bogermanschool te Leeuwarden. Boersma is tevens lid van de Werkgroep Indiceren Groningen (WIG). Zijn gesprekspartner is Marjen Krijgsheld, invalleerkracht, actief in de MR en moeder van vier kinderen. Haar jongste zoon is verstandelijk beperkt. Wat zijn hun zorgen, wat vinden ze positief aan Passend Onderwijs en welke tips hebben ze voor elkaar?

11 11 marjen krijgsheld, ouder: Ik vind het heel goed van Passend Onderwijs dat kinderen met beperkingen als dyslexie en dergelijke meer dan ooit de mogelijkheid krijgen om in hun eigen sociale omgeving op school te zitten. Maar ik vraag me af hoe dat zit met leerlingen met een zwaardere beperking. Die vallen makkelijk buiten de boot op sociaal gebied. douwe boersma, directeur: Gelukkig brengt Passend Onderwijs brengt met zich mee dat de sociaal emotionele ontwikkeling van een kind goed in kaart moet worden gebracht. mk: Het gaat er toch vooral om dat een kind zich gelukkig voelt. Dat het niet alleen op het schoolplein staat straks. Je kunt je onderwijs wel aanpassen, maar dát niet. db: Ik ben helemaal met je eens hoe belangrijk dat is. mk: Mijn jongste zoon voelt zich uiteindelijk het prettigst op de speciale school waar hij nu op zit, na een lange zoektocht. db: Die speciale scholen blijven gewoon bestaan, hoor. mk: Is het niet het doel om ze allemaal te sluiten? db: Nee nee, zeker niet. We streven er wel naar om leerlingen minder snel door te verwijzen. mk: Dat stelt gerust. Je hoort vaak dat scholen zich sterker gaan maken om alle leerlingen te kunnen opnemen. Dat wekt de indruk dat speciale scholen gaan verdwijnen. db: Mooi dat je zegt dat scholen zich sterker gaan D maken. Dat klopt helemaal. Ze moeten daarbij in hun ondersteuningsprofiel heel duidelijk aangeven wat ze kunnen bieden aan ondersteuning. Maar de keuze voor speciale scholen blijft bestaan. mk: En hoeveel invloed heb je dan als ouder op die keuze? Stel dat je je kind op een bepaald moment op een andere school wilt hebben, ondanks het advies van je school. db: Juridisch gezien is dat nog even een wrikpunt, dat moeten we nog goed regelen. Maar ik heb er vertrouwen in dat Passend Onderwijs goed gaat werken omdat de verantwoordelijkheid lager wordt gelegd. De school is aan de beurt. mk: Als er maar nooit druk wordt uitgeoefend op ouders. db: Klopt. Ouders krijgen toch al een andere verantwoordelijkheid. Zíj zijn het die straks hun kind komen aanmelden. De aanmelding loopt niet meer via een commissie; dat is een grote verandering. mk: Het lijkt me dat professionalisering van leerkrachten en kleinere klassen wel voorwaarden zijn om Passend Onderwijs te laten slagen. db: Ja, dat zijn dingen die natuurlijk al jaren gezegd worden. Ik denk dat de houding van leerkrachten ook erg belangrijk is. We gaan niet meer met afvinklijstjes werken maar echt kíjken naar leerlingen. mk: Ik ben in de basis heel positief over passend onderwijs hoor, maar ik hoop dat de scholen het redden.

12 12 Lijkt me lastig. db: Vergeet niet dat ze nog steeds extra ondersteuning zullen ontvangen om alles voor elkaar te krijgen. MK: Ja dat is waar. db: Mag ik ouders in het algemeen een tip geven? Kom op voor je kind en heb tegelijkertijd vertrouwen in de school. Geef de school de kans en tijd om echt passend onderwijs voor je kind te realiseren. mk: Ja, dat klinkt goed. Die van mij is: laat het sociaal welbevinden een belangrijke graadmeter zijn voor de plaatsing van een kind. db: Ben ik helemaal met je eens, dan heb je het pas echt over passend onderwijs! COLOFON Deze nieuwsbrief is een uitgave van het samenwerkingsverband Passend Onderwijs PO 20-01, provincie Groningen en de gemeente Noordenveld. Eindverantwoording/contact: Roel Weener, procesbegeleider Passend Onderwijs, Tekst: Anita Boelsums, Siep Huizinga Ontwerp: Dieuwer de Lange Fotografie interviews en De Dialoog: Tineke Hamming Fotografie kinderen: Ewoud Rooks Kijk voor meer informatie op en op m a a r t