Rechten. bacheloropleiding

Transcriptie

1 Rechten bacheloropleiding 2011

2

3 Inhoud 1 Voorwoord 3 Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? 4 Studentgerichtheid 4 Innoverende academische opleidingen 4 Infrastructuur 4 Vorming 5 Antwerpen 5 Studieopbouw 7 BaMa-structuur 7 Studieopbouw bacheloropleiding 7 Studieopbouw masteropleiding 7 Over Rechten 8 De rechtspraak evolueert voortdurend 8 Hoe begin je eraan? 9 Welk diploma heb je nodig? 9 Hoe begin je aan de opleiding Rechten? 9 Introductieweek 10 Mentoraat 10 Studieprogramma Rechten 11 Opleidingsonderdelen 11 Bachelor eerste jaar 12 Bachelor tweede jaar 13 Bachelor derde jaar 14 Opleidingsonderdelen 15 Bachelor eerste jaar 15 Bachelor tweede jaar 22 Bachelor derde jaar 27 Onderwijs en examens 33 Onderwijs en examens 33 Leerkrediet 34 Ombudspersoon 36 Internationaal 36

4 2 Inhoud Studiebegeleiding 37 Studieadvies en studentenbegeleiding 37 Studietrajectbegeleider 38 Vakspecifieke begeleiding 38 Taalbegeleiding: Monitoraat op maat- Academisch Nederlands 38 Je kansen op de arbeidsmarkt na de master in de Rechten 39 Advocatuur 39 Magistratuur 39 Notariaat 40 Privé-sector 40 Overheidssector 40 Onderwijs en onderzoek 41 Drie alumni aan het woord 42 Alumnus Jan Grauls vertegenwoordigt België bij Verenigde Naties 42 Jan Huyghebaert, voorzitter Raad van Bestuur KBC Groep 42 Dirk Collier, van jurist tot Bestuurder en Lid van het Directiecomité 42 bij Janssen Pharmaceutica Voortstuderen na de master in de Rechten 43 Specifieke lerarenopleiding 43 Doctoraatsopleiding 43 Master na Masteropleidingen binnen het vakgebied Rechten 43 Master na Masteropleidingen binnen andere studiegebieden 43 Postacademische vorming 43 Hoe bereik je makkelijk de campussen? 44 Wegbeschrijving 44 Met de fiets 44 Met de bus of de tram 44 Met de trein 44 Met de auto 44 Plattegrond van de Stadscampus 45 Stadscampus 45 Bijkomende informatie 47 Provinciale informatiedagen 47 Infomomenten voor toekomstige studenten 47 Brochures over andere opleidingen 47 Departement Sociale, Culturele en Studentgerichte Diensten 48 Faculteit Rechten 48

5 Voorwoord 3 Welkom bij de Universiteit Antwerpen. Je hebt de weg naar onze universiteit gevonden en je wilt meer informatie over onze instelling en onze studierichtingen. Dit boekje helpt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met meer dan studenten. Binnen de Associatie Hogescholen & Universiteit Antwerpen werken we nauw samen met de Plantijnhogeschool, de Karel de Grote-Hogeschool, de Artesis Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Studeren aan de universiteit is het begin van een nieuwe periode in je leven. Belangrijk is dat je je goed voelt op de universiteit van je keuze en dat je je binnen enkele jaren goed voelt met je behaalde diploma. Daarom stelt de Universiteit Antwerpen alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Onze opleidingen worden geregeld bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. Leren is leven is de slogan van de Universiteit Antwerpen. Niet zomaar een leuze, want wij maken werk van een goed evenwicht tussen leren en leven. Met kennen ben je niets zonder het kunnen. De link tussen leren en leven is hier voelbaar aanwezig. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. Zowel onze medewerkers als onze studenten zullen je er graag over vertellen en kijken alvast uit naar de kennismaking! Universiteit Antwerpen Prof. dr. Alain Verschoren Rector

6 4 Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? Studentgerichtheid De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent onder andere dat je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, wat een vlotte interactie mogelijk maakt. Dankzij de kleine afstand tussen studenten en docenten kan je bij je profs terecht met allerlei vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. Dat biedt ook nieuwe kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten. Innoverende academische opleidingen De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen, waarbij de opleidingen zowel oog hebben voor theorie als voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet. De ivoren academische toren werd reeds lang geleden gesloopt: academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het memoriseren van feitenkennis centraal: je verwerft relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De BaMa-structuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd, keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd. Infrastructuur Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kunt surfen. De laatste jaren werd ook op grote schaal geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving te bieden.

7 Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? 5 De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met meer dan studenten, verspreid over vier campussen en zeven faculteiten. De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het openluchtmuseum Middelheim en aan het Nachtegalenpark. Studeer je op campus Drie Eiken dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig gerenoveerde 16de-eeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. Vorming De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook een brede vorming. Jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, en bij personeel en studenten. Antwerpen Je kiest natuurlijk ook voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is niet alleen een universiteitsstad: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken. Speciaal voor de lancering van de nieuwe huisstijl van de Universiteit Antwerpen schreef oud-student Pieter Embrechts het lied U Aan het woord. In deze brochure vertellen wij graag over onze universiteit, daarna is het woord aan A!

8 6 Studieopbouw Meer informatie over de masteropleiding vind je in de brochure Rechten - masteropleiding of op de website

9 Studieopbouw 7 BaMa-structuur De masteropleiding Rechten omvat een drie jaar durende academische bacheloropleiding (180 studiepunten) en een tweejarige masteropleiding (120 studiepunten). Met een academisch bachelordiploma in handen heb je optimale kansen om een master te starten. Studieopbouw bacheloropleiding Het bachelorprogramma Rechten geeft een algemene intellectuele vorming (grondslagen en hulpwetenschappen); een stevige juridische basis (juridische vakken met oefeningen) en leert juridische vaardigheden aan. Je leert inzicht verwerven, analyseren, synthetiseren, argumenteren, redeneren, schrijven, rationele keuzes maken, debatteren en op een systematische wijze nadenken over uiteenlopende problemen die in de verschillende vakgebieden worden behandeld. Studieopbouw masteropleiding De Antwerpse masteropleiding in de Rechten heeft een heel eigen profiel. Je geeft in grote mate zelf invulling aan je programma. Je kan opteren voor een verder doorgedreven algemene vorming in het recht of je kan ook specialiseren in één van de zeven modules: Burgerlijk recht, Rechtshandhaving, Ondernemingsrecht, Publiekrecht, Internationaal en Europees recht, Fiscaal recht of Sociaal recht. De mogelijkheid bestaat ook om Engelstalige cursussen te volgen. Het unieke kroonstuk van de Antwerpse masteropleiding is de Meesterproef, die bestaat uit een thesis en een stage in de advocatuur, de magistratuur, het notariaat, de administratie, sociale organisaties of ondernemingen van het brede Antwerpse hinterland. Deze stage laat je toe kennis te maken met een mogelijke toekomstige werkomgeving. Zo slaat de rechtenopleiding de brug met de beroepswereld van de jurist. Na de masteropleiding kan je een bijkomende opleiding volgen in het Fiscaal Recht of in het Ondernemingsrecht.

10 8 Over Rechten De rechtspraak evolueert voortdurend Recht is er om het samenleven van mensen te organiseren. Juristen moeten dan ook inzicht hebben in mens en samenleving en moeten hun juridische kennis kunnen inzetten voor een meer rechtvaardige en rechtszekere wereld. Vrouwe Justitia heeft vele gezichten. Wetgeving en rechtspraak evolueren voortdurend. De Faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen speelt telkens in op recente ontwikkelingen in de juridische praktijk: zo komen ook bijvoorbeeld vreemdelingenrecht, milieurecht en medisch recht aan bod in de opleiding. De opleiding Rechten wordt ook volledig in avondonderwijs aangeboden. Verdere informatie over dit avondprogramma kan je vinden in een aparte brochure Wegwijzer flexibel studeren. De brochure is verkrijgbaar op de adressen die achteraan in deze brochure worden vermeld.

11 Hoe begin je eraan? 9 Welk diploma heb je nodig? Om te worden toegelaten tot de bachelorstudie Rechten moet je in principe een diploma van het secundair onderwijs hebben behaald. Ook mensen zonder diploma secundair onderwijs kunnen op basis van elders verworven competenties (vb. werkervaring) worden toegelaten tot een universitaire studie. Buitenlandse studenten moeten beschikken over een equivalent getuigschrift of over een diploma dat hen in eigen land toegang verleent tot een gelijkwaardige studierichting. Wie in het secundair onderwijs aan een niet-nederlandstalige school les volgde, neemt deel aan de interuniversitaire taaltest voor Anderstaligen: een gestandaardiseerde test die je schriftelijke en mondelinge taalbeheersing van het Nederlands nagaat. Als je vragen hebt in verband met de toelatingsvoorwaarden, neem je best contact op met de International Student Officer (sonia.brunel@ua.ac.be). Hoe begin je aan de opleiding Rechten? Je hebt geen inhoudelijke voorkennis van het recht nodig. Naast een algemene goede begaafdheid kunnen een aantal andere vaardigheden je slaagkansen wel gevoelig verhogen. Zo zijn een goed redeneervermogen, de vaardigheid om verbanden te leggen en om aspecten in een ruimere context te bekijken én een kritische houding belangrijke troeven voor een student. Een uitstekende kennis van het Nederlands en een goede mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid zijn vereist. Gezien de federale structuur van ons land is een goede kennis van het Frans een voordeel. Om buitenlandse juridische teksten te kunnen lezen en analyseren en om je kansen op de arbeidsmarkt te verhogen, is een (minstens passieve) kennis van Engels en Duits noodzakelijk. Je talenkennis wordt doorheen de opleiding verruimd en verfijnd, eventueel ook via een studieverblijf in het buitenland. Je wordt verwacht zelfstandig te kunnen werken: je moet zelf de leerstof gedurende het hele semester of jaar bijhouden, op tijd vragen formuleren, opdrachten afwerken, enz. Zoals voor elke universitaire studie, zijn ook voor Rechten een goed doorzettingsvermogen en een positieve werkattitude vereist.

12 10 Hoe begin je eraan? Introductieweek Tijdens de eerste week van het academiejaar worden de opleidingsonderdelen uitvoerig ingeleid. Je krijgt dan te horen wat het opleidingsonderdeel inhoudt, wat er van jou wordt verwacht voor dit opleidingsonderdeel, wat je van de docent mag verwachten en op welke manier de evaluatie verloopt. Er worden ook enkele infosessies ingericht. Je krijgt er naast praktische informatie ook een algemeen beeld van de opleiding Rechten. Om de academische taalvaardigheid van jou in kaart te brengen krijg je in deze week een taaltoets academische lees- en schrijfvaardigheid. Mentoraat Om de overgang van secundair onderwijs naar universitair onderwijs beter te begeleiden krijg je een mentor toegewezen. De mentor zal in een eerste gesprek (eind oktober) met jou bespreken hoe je de overgang naar de universiteit hebt ervaren. Begin december vindt een tweede ontmoeting plaats. De planning en de organisatie van de voorbereiding van de examens staan dan centraal. Na de examens (begin februari) is de derde bijeenkomst. Dan worden de examenresultaten besproken. Het spreekt voor zich dat je buiten die drie momenten altijd een beroep kan doen op je mentor.

13 Studieprogramma Rechten 11 Opleidingsonderdelen Het academiejaar bestaat uit twee semesters. Het eerste loopt van september tot januari, het tweede van februari tot juli. Elk semester heeft een eigen collegerooster. In de eerste kolom van het volgende overzicht vind je het aantal lesuren dat in de bachelorjaren per jaar aan elk opleidingsonderdeel besteed wordt. In de tweede kolom vind je de studiepunten. Deze studiepunten zijn een relatieve maatstaf voor de studieomvang van de opleidingsonderdelen in het programma. Bij de berekening van het totale examenresultaat wordt hiermee rekening gehouden. Een opleidingsonderdeel met een groot aantal studiepunten heeft een groter gewicht op de deliberatie. Meer uitleg over studiepunten en het belang ervan vind je op Zoals je in de brochure merkt, worden aan de universiteit de termen vakken en opleidingsonderdelen door elkaar gebruikt. Opleidingsonderdeel krijgt de voorkeur omdat deze term duidelijk maakt dat een vak een onderdeel is van een opleiding, in jouw geval de bachelor in de rechten. Zoek je een voorbeeld van een collegerooster? Surf dan naar en e-valven aanklikken. Daar vind je een overzicht van de huidige collegeroosters. De Universiteit Antwerpen beschikt over moderne en goed uitgeruste les- en computerlokalen

14 12 Bachelor eerste jaar Bachelor eerste jaar lesuren sp GRONDSLAGEN EN HULPWETENSCHAPPEN Politieke en institutionele geschiedenis van België en de Nederlanden 60 6 Geschiedenis van het privaatrecht 60 6 Sociologie en rechtssociologie 60 6 Politicologie 30 3 JURIDISCHE opleidingsonderdelen met oefeningen Bronnen en beginselen van het recht 60 7 Inleiding tot het privaatrecht 30 3 Personen- en familierecht 50 6 Gerechtelijk recht 50 6 juridische VAARDIGHEDEN Heuristiek en lezen van juridische teksten 60 6 Taalgebruik Frans/Engels 30 3 Juridische argumentatieleer rechtstaalbeheersing debatklas 60 6 Totaal 58

15 Bachelor tweede jaar 13 Bachelor tweede jaar lesuren sp GRONDSLAGEN EN HULPWETENSCHAPPEN Economie 60 6 Filosofie en rechtsfilosofie 60 6 JURIDISCHE opleidingsonderdelen met oefeningen Verbintenissenrecht 60 7 Staatsrecht 60 7 Volkenrecht en volkenrechtelijke instellingen 50 6 Recht van de Europese Unie 50 6 Buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht en risicoverzekeringen 50 6 Strafrecht 30 3 Strafprocesrecht 30 3 Zakenrecht 30 3 juridische VAARDIGHEDEN Buitenlandse rechtsstelsels en terminologie 60 6 Schrijven van juridische teksten met inbegrip van de jaarverhandeling 60 6 Totaal 65

16 14 Bachelor derde jaar Bachelor derde jaar lesuren sp GRONDSLAGEN EN HULPWETENSCHAPPEN Psychologie en rechtspsychologie 30 3 Levensbeschouwing 30 3 JURIDISCHE opleidingsonderdelen met oefeningen Familiaal vermogensrecht 50 6 Bestuursrecht 50 6 Bijzondere overeenkomsten 50 6 Arbeidsrecht 30 3 Socialezekerheidsrecht 30 3 Handels- en economisch recht 50 6 Vennootschappen, verenigingen en stichtingen 50 6 Fiscaal recht 50 6 JURIDISCHE VAARDIGHEDEN Boekhouden en rapporteren 30 3 Juridisch practicum 30 6 Totaal 57

17 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar 15 In deze brochure laten we je kennis maken met de inhoud van de opleidingsonderdelen van de bachelor Rechten. Op de website vind je meer uitgebreide informatie terug over de begin- en eindtermen, werkvormen, evaluatie, noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal. Bachelor eerste jaar GRONDSLAGEN EN HULPWETENSCHAPPEN Politieke en institutionele geschiedenis van België en de Nederlanden Het eerste deel behandelt de geschiedenis van de Lage Landen tot aan de Franse Revolutie. Voor de Middeleeuwen ligt de klemtoon op het graafschap Vlaanderen, nadien op de (Zuidelijke) Nederlanden. Het gaat daarbij om de evolutie van de buitenlandse en de binnenlandse politiek, met klemtoon op dit laatste. Meer concreet geschiedt de analyse vanuit de noties staatsvorming en bestuur. Daarbij wordt gepeild naar de oorsprong en de ontwikkeling van de constitutionele machtsverdeling (thans het grondwettelijke recht), van het administratief recht, het publieke strafrecht en het publieke procesrecht, als fundamenten van een zich ontwikkelende staatsstructuur, en ontstaan vanuit privaatrechtelijke concepten. Een rode draad door dat alles is de langzaam toenemende actieradius van de binnenlandse politiek. Tegelijk worden ook de rechtsbronnen uit het Ancien Régime bestudeerd, als instrument van het publiek recht: gewoonterecht, wetgeving, rechtspraak, rechtsleer (waaronder het Romeins recht en het canoniek recht). Het tweede deel spitst zich toe op de politieke geschiedenis van het huidige België, vanaf de annexatie door Frankrijk in De invalshoek blijft institutioneel, met bijzondere aandacht voor de ontwikkeling van de verhouding tussen wetgevende en uitvoerende macht en voor de geschiedenis van de politieke partijen en hun programma. De institutionele evolutie hangt nauw samen met de steeds toenemende expansie van het domein van de binnenlandse politiek. Wat dat laatste betreft ligt de klemtoon op de ontwikkeling van het

18 16 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar Belgische socio-economische model, op de levensbeschouwelijke evolutie en op de problematische Belgische communautaire verhoudingen met de daaruit voortvloeiende staatshervormingen. Geschiedenis van het privaatrecht In het opleidingsonderdeel Geschiedenis van het Privaatrecht zal veel aandacht worden besteed aan het Romeinse recht, de gemeenschappelijke stamvader van de meeste West-Europese systemen van Privaatrecht. Allereerst wordt het Romeinse recht bestudeerd in de vorm die het aan het eind van de Oudheid kreeg door de codificatie van keizer Justinianus ( ). Vervolgens wordt de receptie en verwetenschappelijking van dat recht bestudeerd, vanaf het ontstaan van de Europese universiteiten in de Middeleeuwen tot aan de huidige tijd, mede gezien tegen de achtergrond van de maatschappelijke ontwikkelingen en gelet op de diverse stromingen in de loop van de geschiedenis van de rechtswetenschap. Eén en ander zal worden geconcretiseerd aan de hand van de ontwikkelingsgeschiedenis van één van de drie privaatrechtelijke concepten: eigendomsoverdracht, contract en onrechtmatige daad. Duidelijk zal worden hoezeer het moderne Privaatrecht geworteld is in de geschiedenis. Sociologie en rechtssociologie Deze cursus wil tegelijkertijd een verkenning zijn van de sociologie en een exploratie van de rechtssociologie. Het voornaamste doel van het onderdeel sociologie is kennis te maken met de sociologische concepten en denkrichtingen. Het geheel van deze inzichten wordt toegepast op het recht. Daarbij komen vragen naar het waarom van het bestaan van het recht (waarom is het zoals het is en waarom verandert het) en de invloed van het recht op de maatschappelijke structuren en op het gedrag, aan bod. Vertrekkende van bepaalde maatschappelijke situaties wordt enerzijds bekeken welke rol zij spelen voor de totstandkoming van het recht en anderzijds bekeken hoe het recht als middel van sociale controle uitwerking heeft in (bepaalde aspecten van) de samenleving. Politicologie Politicologie beoogt je beter bewust te maken van de algemene context waarin het recht tot stand komt. Het is een discipline binnen de sociale wetenschappen die zich bezighoudt met het bestuderen van politiek, de leer van de sturing van de samenleving. De studenten worden vertrouwd gemaakt met de paradigma, kernconcepten, invalshoeken, onderzoeksvragen en centrale

19 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar 17 onderwerpen van de algemene politicologie, met inbegrip van supranationale instellingen (in casu de EU) en de leer der internationale betrekkingen. De studenten krijgen een inleiding in de belangrijkste instellingen, structuren, actoren en processen, of, breder, instituties, die van belang zijn voor de sturing van de samenleving en het begrijpen van de politiek. Zij verwerven inzicht in politieke dynamieken, hoe politieke processen, keuzes en besluitvorming vorm krijgen en wat de gevolgen ervan zijn. JURIDISCHE opleidingsonderdelen met oefeningen Bronnen en beginselen van het recht Deze cursus beoogt een inzicht te geven in het rechtssysteem. Het recht wordt geacht gericht te zijn op het tot stand brengen van een rechtszekere en rechtvaardige ordening van het samenleven van mensen, door het opleggen van regels, het toepassen en handhaven ervan. In de cursus wordt het benaderd vanuit een dubbele invalshoek: als een systeem van objectief recht en als een geheel van subjectieve rechten en verplichtingen. De verschillende bronnen van het recht - wetgeving, rechtspraak, rechtsleer, gewoonte, billijkheid en algemene rechtsbeginselen - worden onderzocht. De actoren (regelgevers en rechtscolleges) van het rechtssysteem worden in kaart gebracht. De algemene leer over het subjectief recht wordt voorgesteld (het rechtssubject, het rechtobject (leer van Hohfeld), de soorten subjectieve rechten, het ontstaan, de uitoefening, het misbruik en het tenietgaan ervan). De specifieke bronnen en basisbeginselen van de verschillende rechtstakken worden besproken. Doorheen het globale overzicht van het rechtssysteem worden ook de basisbegrippen van de juridische taal, zowel in het Nederlands, als in het Frans aangereikt. Inleiding tot het privaatrecht In deze cursus worden een aantal basisbeginselen die bij herhaling weerkeren in het geheel van de rechtenopleiding uiteengezet. De volgende onderwerpen komen aan bod: 1) het begrip persoon of rechtssubject en het onderscheid tussen natuurlijke personen en rechtspersonen; 2) de subjectieve rechten: begrip, genot en indeling, met de nadruk op het onderscheid tussen zakelijke rechten, vorderingsrechten en intellectuele eigendomsrechten; 3) de bekwaamheid, zowel bij natuurlijke personen als vertegenwoordiging van rechtspersonen, en het onderscheid tussen rechtsbekwaamheid en handelingsbekwaamheid;

20 18 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar 4) de rechtshandeling (begrip, soorten, geldigheidsvereisten, tegenwerpelijkheid aan derden, bewijs van vermogensrechtelijke rechtshandelingen); 5) het vermogen (begrip, doel, kenmerken); 6) de sancties in het privaatrecht (nietigheid, ontbinding, gedwongen uitvoering in natura, specifiek schadeherstel, geldelijke schadeloosstelling (eventueel rechtsmisbruik), dwangsom. 7) een aantal basisbeginselen van Zakenrecht, Verbintenissenrecht en Contractrecht worden bestudeerd. Personen- en familierecht Het personenrecht en het familierecht zijn onderdelen van het burgerlijk recht, dat de verhoudingen regelt tussen burgers onderling. Het personenrecht omvat drie delen. Eerst komen de algemene begrippen en beginselen van de persoon aan bod. Er wordt nagegaan wie als persoon kan worden beschouwd en vanaf en tot wanneer dat zo is. Vervolgens wordt bestudeerd hoe personen worden geïdentificeerd en gelocaliseerd en hoe hun rechtstoestand wordt ingevuld. Daarna wordt de bescherming van personen in het algemeen via de persoonlijkheidsrechten besproken. Tenslotte komt het statuut en de bescherming aan bod van bepaalde categorieën van personen. Personen worden in categorieën onderverdeeld aan de hand van persoonlijke kenmerken, als nationaliteit en geestelijke en lichamelijke gezondheidstoestand. Elke categorie van personen heeft een bijzonder statuut. Het familierecht regelt de persoonlijke relaties tussen personen op grond van afstamming en ouderschap (verticaal) enerzijds en seksualiteit en paarvorming (horizontaal) anderzijds. De rechtstakken bevatten aan de ene kant regels over het aangaan en de beëindiging van zo n relaties en aan de andere kant regels over de inhoud ervan. Eerst wordt nagegaan wat wordt verstaan onder de begrippen familie en gezin. Vervolgens komt het verticale familierecht aan bod: afstamming, (aan)verwantschap en de rechtsgevolgen ervan. Tenslotte wordt het horizontale familierecht behandeld. Het gaat om verhoudingen tussen twee of meer personen die een socio-economische en (daarom) juridische entiteit uitmaken.

21 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar 19 Gerechtelijk recht Het gehele pakket wordt in 10 grote items ondergebracht, die elk op zich een afgerond thema uitmaken. De thema s sluiten op elkaar aan: 1. Wat is procesrecht? 2. De kernbegrippen van het procesrecht 3. De bevoegdheid van de rechter 4. De gewone rechtspleging 5. De incidenten 6. De rechtsmiddelen 7. De rechtshulp 8. Het bewijs 9. De executie 10. De bewaring van recht juridische VAARDIGHEDEN Heuristiek en lezen van juridische teksten De studenten wordt aangeleerd hoe zij wetgeving, rechtspraak en rechtsleer, zowel nationaal, internationaal als Europees dienen op te zoeken. Vervolgens wordt aangeleerd hoe men op een adequate wijze een zoekopdracht afbakent. De studenten leren tegelijkertijd hoe ze gebruik dienen te maken van de verzamelde bronnen, hoe ze de bronnen moeten analyseren en de ingewonnen informatie moeten synthetiseren. Zij nemen kennis van diverse juridische teksten en krijgen zo inzicht in de wijze waarop juridische redeneringen worden opgebouwd en rechtsbronnen op correcte wijze worden verwerkt. De studenten leren de opbouw van de juridische redenering in diverse juridische bronnen reconstrueren. Met het oog op de schriftelijke verwerking van de bronnen wordt hen de juiste citeerwijze aangeleerd. De studenten wordt eveneens gewezen op plagiaat en de ernstige gevolgen die daaraan, binnen de rechtsfaculteit, bij de uitvoering van schriftelijke opdrachten, worden gekoppeld. Taalgebruik Frans/Engels De cursus heeft als doelstelling het bevorderen van de actieve taalvaardigheid Frans en Engels van de studenten, onder meer in functie van hun toekomstig beroepsleven. De klemtoon wordt gelegd op spreekvaardigheid, maar ook bepaalde schrijfvaardigheden komen aan bod. Naast het gericht trainen van

22 20 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar grammaticale items en het uitbreiden van de woordenschat komen o.a. volgende oefeningen aan bod: becommentariëren van teksten over actuele onderwerpen i.v.m. het vakgebied, met bijzondere aandacht voor het weergeven, verdedigen of verwerpen van een standpunt, het aanhalen en afwegen van argumenten, het voeren van een overtuigend betoog; mondeling en schriftelijk communiceren in beroepsgerelateerde situaties: (telefonisch) converseren met Franstalige of Engelstalige cliënt of collega, redigeren van een sollicitatiebrief en CV, voeren van een sollicitatiegesprek. Juridische argumentatieleer rechtstaalbeheersing debatklas Juridische argumentatieleer Argumenteren is een der kernvaardigheden van de jurist. Juridische kennis alleen volstaat hiervoor echter niet. Ook rechtenstudenten moeten inzien dat betogen en argumentaties aparte tekstconstructies zijn, met eigen structuren en normen. De kwaliteit van het argumenteren kan verhogen wanneer je met kennis van zaken die structuren en normen toepast en inoefent. De doelstelling van dit onderdeel is je in contact te brengen met de verschillende argumentatie- en betoogvormen en de specifieke eisen die men aan een redenering of aan een betogende tekst kan stellen. Speciale aandacht gaat uit naar diverse juridische betogen en naar specifieke argumenten die vaak in juridische betogen opduiken. Rechtstaalbeheersing In dit onderdeel maken de studenten kennis met de lexicale, syntactische, tekstuele en conventionele kenmerken van de Nederlandse rechtstaal en ook met de communicatieve moeilijkheden waartoe die kenmerken aanleiding kunnen geven. Tegelijk worden strategieën aangereikt om die communicatiemoeilijkheden te voorkomen en correcte, toegankelijk geformuleerde juridische teksten op te stellen. De kenmerken van de belangrijkste juridische tekstgenres worden besproken en er wordt geprobeerd de structuur en toegankelijkheid ervan te verhogen. Debatklas Het opleidingsonderdeel leert studenten aan op welke wijze zij hun gedachten over algemene maatschappelijke vraagstukken in groep op een heldere wijze kunnen communiceren. Studenten worden aangeleerd open te staan voor de argumenten van andere leden van de groep en daarop met eigen, andere argumenten in te pikken in een serene woordenwisseling.

23 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar 21 Het opleidingsonderdeel beoogt mondelinge vaardigheden aan te leren (het spreken zelf, maar ook de spreekhouding) en in te oefenen zowel in de vorm van presentaties als in de vorm van groepsdiscussies. Je leert hoe hij hulpmiddelen (power-pointpresentaties, transparanten, enz.) kan aanwenden om zijn presentatie te ondersteunen.

24 22 Opleidingsonderdelen bachelor tweede jaar BACHELOR TWEEDE JAAR GRONDSLAGEN EN HULPWETENSCHAPPEN Economie De cursus omvat vier delen: Micro-economie: gedrag van gezinnen (consumptie, arbeidsaanbod, sparen); gedrag van ondernemingen (types ondernemingen en doelstellingen, technologie & kosten, aanbodgedrag, vraag naar productiefactoren); prijsvorming in de markt (competitie, monopolie, imperfecte competitie). Studie van de rol van de overheid: functies, welvaartseconomie, belastingen & uitgaven. Macro-economie: nationale rekeningen, bestedingen en economische activiteit, geldleer, budgettair & monetair beleid, economische groei. Internationale economie: handel, economische integratie en ontwikkelingseconomie. Filosofie en rechtsfilosofie In deze cursus worden de kernthema s van de hedendaagse filosofie behandeld, alsook de historische achtergrond van de discussies rond deze thema s. De voornaamste grote filosofische figuren, stromingen en theorieën worden besproken, in functie van hun relevantie voor de humane wetenschappen en het recht in het bijzonder. De filosofie wordt toegepast op actuele problemen in maatschappij en cultuur en in de rechten in het bijzonder. JURIDISCHE opleidingsonderdelen MET OEFENINGEN Verbintenissenrecht In deze cursus wordt allereerst gehandeld over het begrip verbintenis en de verschillende soorten verbintenissen. Daarna komen de bronnen van verbintenissen aan bod, met bijzondere aandacht voor de verbintenis door eenzijdige wilsuiting, de overeenkomst en de quasi-contracten. Tenslotte worden de gevolgen van verbintenissen, de overdracht van verbintenissen en de verschillende wijzen van tenietgaan van verbintenissen besproken. Staatsrecht In het inleidend deel wordt vooral aandacht besteed aan de bronnen van het staatsrecht, meer bepaald aan de Grondwet die in een ruime context wordt gesitueerd. Vervolgens worden de rechten en vrijheden onderzocht. De nadruk

25 23 Opleidingsonderdelen bachelor tweede jaar 23 ligt daarbij op titel II van de Grondwet. Ook de in internationale verdragen, en met name de in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), gewaarborgde rechten en vrijheden worden besproken. Na een bespreking van de basiskenmerken van de gezagsvorm, worden de instellingen van de federale staat en vervolgens de staatshervorming besproken. Praktische oefeningen i.v.m. rechten en vrijheden, geldigheid van overheidsbeslissingen en bevoegdheidsconflicten, sluiten aan bij elk onderdeel. Volkenrecht en volkenrechtelijke instellingen De cursus bestaat uit twee grote delen. In een eerste deel worden de bronnen van het volkenrecht behandeld. De meeste aandacht gaat daarbij uit naar het verdrag als bron van het volkenrecht. De volkenrechtelijke instellingen en hun werking worden besproken in het tweede deel van de cursus. Zowel universele (de Verenigde Naties) als regionale organisaties (bijvoorbeeld de Raad van Europa) komen aan bod. Recht van de Europese Unie De bijzondere aard van de Europese Unie en de Europese Gemeenschappen met het hen kenmerkende integratieproces, waardoor zij zich van de traditionele internationale organisaties onderscheiden, wordt onderzocht. Het eerste deel van de cursus is gewijd aan het institutionele recht: de interne structuur (de instellingen en hun bevoegdheden), de besluitvorming, de algemene beginselen en bronnen van het gemeenschapsrecht, de verhouding nationaal /communautair recht, rechtsbescherming binnen de Europese rechtsorde. In dit deel worden ook de tweede en de derde pijler van de Europese Unie behandeld. In het tweede deel wordt een overzicht gegeven van het materiële EG-recht, in het bijzonder de vier vrijheden en de communautaire harmonisatie. Buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht en risicoverzekeringen 1. Algemene beginselen 2. Aansprakelijkheid voor eigen daad 3. Aansprakelijkheid voor andermans daad 4. Aansprakelijkheid voor zaken 5. Aansprakelijkheid voor dieren 6. Schadeloosstelling 7. Aansprakelijkheidsverzekeringen 8. Aansprakelijkheidsbedingen

26 24 Opleidingsonderdelen bachelor tweede jaar Strafrecht De cursus begint met een algemene inleiding, waarin een begripsbepaling van het strafrecht wordt gegeven en een historisch overzicht met inbegrip van de theorieën over strafrecht. Het corpus van de cursus bestrijkt vier grote luiken: de strafwet, het misdrijf, de dader en de sanctie. In het eerste luik m.b.t. de strafwet, wordt de strafwet bestudeerd, met zijn toepassing in de tijd, naar de persoon en in de ruimte. Het tweede luik handelt over het misdrijf, en beschrijft concepten zoals het materieel en moreel element van het misdrijf, de verschillende categorieën, de strafbare poging en de rechtvaardigingsgronden. Het derde luik handelt over de dader. Hier worden de schuldontheffingsgronden, de gronden van niet-toerekeningsvatbaarheid, de strafuitsluitende verschoningsgronden, de deelneming en de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van de rechtspersoon van naderbij bekeken. In het vierde luik komen de straffen en de andere gevolgen van het misdrijf aan bod (met een algemeen overzicht en met noties van straftoemeting en strafuitvoering). Strafprocesrecht De cursus strafprocesrecht start met een algemeen overzicht van de kernbegrippen en een schematisch weergegeven basisstructuur met invulling van personen en organen uit het Belgisch strafprocesrecht. Na toelichting over de bronnen van het strafprocesrecht, wordt verder ingegaan op de verschillende onderdelen uit deze basisstructuur, waarin o.m. aan bod komen de twee vorderingen die uit een misdrijf voortvloeien (strafen burgerlijke vordering), de fase van het onderzoek in strafzaken (opsporingsen gerechtelijk onderzoek, met de verschillende onderzoeksverrichtingen), de fase van afsluiting van het strafonderzoek en de fase voor de vonnisgerechten (bevoegdheid, saisine, rechtspleging, bewijsregeling en rechtsmiddelen). Zakenrecht In het eerste deel van de cursus wordt aandacht besteed aan de structuur van zakelijke rechten. Het zakenrecht wordt er gesitueerd binnen het geheel van het vermogensrecht. Ook worden de gemeenschappelijke elementen van alle zakelijke rechten bestudeerd. Hoe onderscheiden zakelijke rechten zich van vorderingsrechten, wat zijn de wezenskenmerken van zakelijke rechten, welke bescherming wordt geboden aan zakelijke rechten?

27 Opleidingsonderdelen bachelor tweede jaar 25 Het tweede deel handelt over het object van de zakelijke rechten: de goederen. De goederen worden ingedeeld in roerende en onroerende goederen, lichamelijke en onlichamelijke goederen, private en domeingoederen, vervangbare en niet-vervangbare goederen, enzovoort. Ook wordt stilgestaan bij het belang van deze onderscheidingscriteria binnen het domein van de zakelijke rechten. In het derde deel komt het eigendomsrecht aan bod (evolutie, sociale dimensie, afbakening, eigendomsrecht als mensenrecht). Het vierde deel gaat in op de overige zakelijke rechten, namelijk het vruchtgebruik, erfpacht, opstal, erfdienstbaarheden en mede-eigendom. In het laatste deel worden de wijzen bestudeerd waarop zakelijke rechten kunnen worden vervreemd. Zowel de conventionele wijzen van overdracht van zakelijke rechten als de wettelijke wijzen van verkrijging (natrekking, bezit, verjaring, zaakvorming, enzovoort) komen erin aan bod. juridische VAARDIGHEDEN Buitenlandse rechtsstelsels en terminologie De eerste doelstelling van dit opleidingsonderdeel is de student te verplichten de blik te verruimen. Door de confrontatie met andere rechtstelsels en andere juridische oplossingen voor gelijkaardige problemen ziet de student de relativiteit van het eigen recht. Het opleidingsonderdeel beoogt de basisbeginselen die ten grondslag liggen van het Common Law, het Duitse rechtsstelsel en het Franse rechtsstelsel aan te leren aan de hand van Engelse, Duitse en Franse juridische teksten. Precies in het licht van het Europese integratieproces, is het zaak de juristen van de toekomst inzicht te laten krijgen in de diversiteit van het recht en de rechtstelsels. Ondanks de integratiegraad van de economische markten en wellicht dankzij de voorkeur van de Europese wetgever voor totale harmonisatie, groeit gaandeweg het verzet bij de lidstaten tegen de Europese ingrepen in het nationale rechtsstelsel. Uniform Europees recht is dan ook minder dan ooit doel van de Europese wetgevingsagenda. De wederzijdse beïnvloeding van Common en Civil Law kan voorts in het bijzonder aan de hand van bepaalde Europese rechtsinstrumenten of rechtsevoluties worden geïllustreerd. De tweede doelstelling van dit opleidingsonderdeel is de student aan de hand van het lezen en analyseren van buitenlandse juridische teksten de Franse, Engelse en Duitse juridische basisterminologie bij te brengen.

28 26 Opleidingsonderdelen bachelor tweede jaar Schrijven van juridische teksten met inbegrip van de jaarverhandeling Dit opleidingsonderdeel beoogt de studenten het schrijven van juridische teksten bij te brengen. Het belangrijkste bestanddeel vormt de jaarverhandeling, waarin de student een relevante juridische uitspraak op een juridisch wetenschappelijke, onderbouwde wijze annoteert. Naast de jaarverhandeling krijgen de studenten doorheen het academiejaar nog diverse opdrachten. Anders dan bij de jaarverhandeling wordt niet hoofdzakelijk aandacht besteed aan de juridische redenering en argumentatie, maar voornamelijk ook aan de vorm en stijl. In dit opleidingsonderdeel verwerken de studenten de kennis uit het opleidingsonderdeel rechtstaalbeheersing in verschillende soorten geschreven instrumenten. In dit opleidingsonderdeel wordt de student gevraagd: 1. een brief aan een leek te schrijven waarin een bepaald juridisch probleem wordt uitgelegd. 2. een persnota te maken over een recente juridische ontwikkeling of uitspraak (bv. voor een lokale krant). 3. een jaarverhandeling te schrijven en mondeling te verdedigen alsook een samenvatting van de kern van de jaarverhandeling te maken op maximaal twee A4-pagina s die begrijpelijk is voor een niet-jurist.

29 Opleidingsonderdelen bachelor derde jaar 27 BACHELOR DERDE JAAR GRONDSLAGEN EN HULPWETENSCHAPPEN Psychologie en rechtspsychologie In deze cursus wordt een overzicht geboden van een aantal belangrijke bevindingen uit de psychologie. Het opleidingsonderdeel behandelt het gedrag van individuen en groepen. Gedragsbeïnvloeding, het communiceren en het onderhandelen binnen wederkerige, maar vaak asymmetrische verhoudingen, psychologische mechanismen en oordeelsvorming komen daarbij eveneens aan bod. Een aantal kernconcepten en principes uit rechtspsychologie worden bondig behandeld, om zo de band met de rechtspraktijk te versterken. Het opleidingsonderdeel wordt uitdrukkelijk als een hulpwetenschap geprogrammeerd, zodat de aankomende jurist ook vertrouwd wordt met de toepassing van psychologie in rechtsspecifieke situaties. Levensbeschouwing Levensbeschouwelijke diversiteit is in de hedendaagse samenleving een feit en dit weerspiegelt zich ook aan de universiteit. Om met deze diversiteit om te gaan kiest de Universiteit Antwerpen voor actief pluralisme. Actief pluralisme wil recht doen aan het belang van levensbeschouwelijke ideeën en aan de plaats die ze in de openbare ruimte kunnen innemen. Levensbeschouwelijke ideeën blijven immers een belangrijke rol spelen in het morele bewustzijn en in het dagelijks oordelen en handelen van mensen, organisaties en samenlevingen. Actief pluralisme is zelf geen levensbeschouwing, maar een houding ten aanzien van (de eigen en andere) levensbeschouwingen. Het insisteert op een inhoudelijke dialoog binnen en tussen levensbeschouwingen en op een concreet engagement dat levensbeschouwingen als fenomeen, als overtuiging én als praktijk, ernstig wil nemen. Meer gedetailleerde informatie is beschikbaar via de website: of via

30 28 Opleidingsonderdelen bachelor derde jaar JURIDISCHE opleidingsonderdelen MET OEFENINGEN Familiaal vermogensrecht Deel 1. Huwelijksvermogensrecht. Algemene beginselen. Het secundaire stelsel: het wettelijk stelsel; de bedongen stelsels. (Het primaire stelsel wordt behandeld in het opleidingsonderdeel personen- en familierecht) Deel 2. Erfrecht. Openvallen van de nalatenschap en voorwaarden om te erven. Devolutie. Erfovereenkomsten. De reserve. Deel 3. Beschikkingen om niet. Algemene geldigheidsvereisten. Schenkingen. Testamenten. Bijzondere soorten giften. Bestuursrecht De cursus bestaat uit twee delen: een algemeen deel en een bijzonder deel. In het algemeen deel worden, na een begripsomschrijving en een onderzoek van de bronnen van het bestuursrecht, de kenmerken besproken van de relatie burger-bestuur, de relatie tussen de besturen onderling en de relatie bestuurrechter. In dit verband komen onder meer de beginselen van behoorlijk bestuur, de motiveringsplicht en de openbaarheid van bestuur aan bod. Ook de diverse organisatievormen van besturen en bestuurlijke activiteiten komen aan bod. Het algemeen deel wordt afgesloten met de bespreking van de administratieve en jurisdictionele rechtsbescherming tegen de overheid. In het bijzonder deel komen de diverse subsectoren van het bestuursrecht aan bod: het ambtenarenrecht, de ruimtelijke ordening en stedenbouw, het statuut van de goederen van de overheid, de overheidsopdrachten, enzovoort. Gelet op de veelheid van regels in deze subsectoren worden slechts summier enkele hoofdlijnen gedoceerd. Bijzondere overeenkomsten In de cursus Algemeen verbintenissenrecht worden de algemene regels bestudeerd die gelden voor alle overeenkomsten. In deze cursus worden deze algemene regels toegepast op een aantal bijzondere overeenkomsten en worden tevens de specifieke regels bestudeerd die voor deze verschillende types van overeenkomsten gelden.

31 Opleidingsonderdelen bachelor derde jaar 29 De volgende benoemde contracten worden behandeld: koop, huur, met inbegrip van handelshuur en landpacht, aanneming van werk, bewaargeving, lening, lastgeving, dading, kanscontracten. Er zullen ook enkele nieuwe types van onbenoemde contracten worden bestudeerd: leasing, factoring, franchising. (De zekerheidsovereenkomsten zoals pand en borgtocht, behoren tot de materie van de cursus Insolventierecht en worden dus niet besproken.) Arbeidsrecht De cursus bestaat uit twee onderdelen. Enerzijds wordt onder de noemer individueel arbeidsrecht een overzicht geboden van de rechtsregels die betrekking hebben op de aanwerving, de tewerkstelling en het ontslag van werknemers. Anderzijds wordt in het gedeelte collectief arbeidsrecht ingegaan op de juridische regeling van de collectieve arbeidsverhoudingen, voornamelijk in de particuliere sector. Socialezekerheidsrecht De cursus socialezekerheidsrecht geeft een algemene inleiding in de verschillende sectoren: arbeidsongevallen en beroepsziekten, ziekteverzekering, werkloosheid, pensioenen, kinderbijslag, mindervaliden, statuut van de zelfstandigen. Naast de technische regelingen zal aandacht geschonken worden aan de juridische, sociale, politieke en economische betekenis van de sociale zekerheid en aan de historische achtergronden van de bestaande regelingen. Handels- en economisch recht De cursus bestaat uit twee delen. In het eerste deel, het zogenaamde ondernemingsrecht of klassieke handelsrecht worden o.m. de aanknopingspunten van handelsrecht en economisch recht behandeld, de regels met betrekking tot het statuut van de handelaar, de handelszaak, de handelstussenpersonen, de handelsagentuurwet en de concessiewetgeving alsook het wissel- en chequerecht en het faillissementsrecht en de wet betreffende de continuïteit van ondernemingen. Het tweede deel van de cursus geeft een analyse van het zogenaamde marktrecht, het mededingingsrecht in ruime zin, waaronder het intellectueel eigendomsrecht (merken, octrooien, tekeningen en modellen), het kartelrecht, de vrij verkeer bepalingen en de analyse van de handelspraktijken moeten worden begrepen.

32 30 Opleidingsonderdelen bachelor derde jaar Vennootschappen, verenigingen en stichtingen Deel 1: Algemeen vennootschapsrecht, met aandacht voor de verenigingen en de stichtingen. De gemeenrechtelijke vennootschapstypes (maatschap en vennootschap onder firma) worden behandeld als types voor de algemene beginselen. De typologie, en specifieke kenmerken van de verschillende vennootschappen, verenigingen en stichtingen worden behandeld. Het rechtspersoonsbegrip wordt uitgelegd. Aandacht wordt besteed aan de oprichting, bestuur en vertegenwoordiging, alsook ontbinding. Deel 2: Specifieke aandacht voor de kapitaalvennootschappen. Het begrip kapitaal (vorming en behoud) en de vormen van aandelen worden geanalyseerd. Tevens wordt het bestuur (behoorlijk bestuur) van deze vennootschappen en de algemene vergadering toegelicht. Ook de controle, ontbinding, vereffening, fusie en splitsing worden behandeld, alsook de geschillenregeling en de uitkoop. Fiscaal recht De cursus is opgezet als een eerste kennismaking met het belastingrecht. Voor de studenten die zich verder willen toeleggen op het belastingrecht vormt deze cursus een voldoende basis om hun kennis in de masteropleiding verder uit te diepen. Voor de overige studenten biedt voormelde benadering van het belastingrecht een algemeen kader om de fiscale problemen waarmee zij later mogelijk worden geconfronteerd, te kunnen situeren. Bij de behandeling van de leerstof wordt vrij getrouw de structuur van de verschillende fiscale wetboeken gevolgd. De bedoeling is de student vertrouwd te maken met het gebruik van deze wetboeken, zodat zij later steeds hun weg kunnen terugvinden in het technische en snel evoluerende belastingrecht. Aan de student wordt een zo geactualiseerd mogelijk beeld gegeven van de krachtlijnen van het Belgisch belastingrecht. In het bijzonder komen aan bod de algemene beginselen die het belastingrecht beheersen, de structurele grondregels (toepassingsgebied, grondslag, tarief en procedure) en de basistechnieken die de belangrijkste belastingen kenmerken. Bijzondere aandacht gaat naar de personenbelasting, de vennootschapsbelasting, de BTW, de registratie- en successierechten. Uiteraard wordt het Belgisch belastingrecht gesitueerd in het ruimere kader van het Europees en internationaal belastingrecht.

33 Opleidingsonderdelen bachelor derde jaar 31 juridische VAARDIGHEDEN Boekhouden en rapporteren In verschillende rechtsvakken wordt rechtstreeks of onrechtstreeks gebruik gemaakt van de principes van het boekhouden, alsook van de rapportering door de ondernemingen van de boekhoudkundige gegevens. Voorbeelden zijn het handelsrecht, het economisch recht, het financieel recht, het vennootschappenrecht en het fiscaal recht. In het eerste deel wordt het vakgebied ingeleid en gesitueerd in het conceptuele en juridische kader. Aan de hand van een eenvoudig voorbeeld wordt de techniek van het dubbel boekhouden verduidelijkt. De verschillende presentatie-, waarderings- en rapporteringsmogelijkheden komen aan bod. In het tweede deel wordt de boekhouding in een ruimer economisch en macrojuridisch perspectief geplaatst. Juridisch practicum Aan de hand van casussen leer je vanuit een feitenrelaas de relevante feiten te distilleren en de feiten in het referentiekader van het recht te plaatsen. Vervolgens kan hij op zoek gaan naar de toepasselijke wettelijke bepalingen. Je past daarbij de in de vorige jaren aangeleerde onderzoeks- en analysetechnieken toe. Tenslotte leert je de toepasselijk geachte regels nauwgezet te analyseren, toe te passen op het concrete geval en de gevonden oplossing voornamelijk mondeling en facultatief schriftelijk mee te delen op een correcte wijze. De systematische aanpak van feitelijke gevallen kan worden ingeoefend aan de hand van één of meerdere casussen, die zich binnen een welbepaald vakdomein situeren. Daarnaast kan het practicum ook rond tegengestelde opvattingen uit de rechtsleer worden opgebouwd. Zowel met de opbouw rond een meer complexe casus, de afzonderlijke behandeling van meerdere casussen of de analyse van conflicterende rechtsleer kan een integrale toetsing van de aangeleerde leerstof en aangeleerde vaardigheden worden nagestreefd. 1 practicum te kiezen uit: Practicum Verbintenissenrecht Practicum Staatsrecht Practicum Volkenrecht en volkenrechtelijke instellingen Practicum Recht van de Europese Unie Practicum Gerechtelijk recht

34 32 Opleidingsonderdelen bachelor derde jaar Practicum Buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht en risicoverzekeringen Practicum Strafrecht Practicum Strafprocesrecht Practicum Personen- en familierecht Practicum Familiaal vermogensrecht Practicum Bestuursrecht Practicum Bijzondere overeenkomsten Practicum Arbeidsrecht Practicum Socialezekerheidsrecht Practicum Handels- en economisch recht Practicum Vennootschappen, verenigingen en stichtingen Practicum Fiscaal recht Practicum Zakenrecht

35 Onderwijs en examens 33 Onderwijs en examens Het academiejaar is opgedeeld in zes opeenvolgende periodes: het eerste semester, de semestervakantie, het tweede semester, de zomervakantie, de tweede examenzittijd en een les- en examenvrije periode. Wat het eerste semester betreft, leg je in januari examens af voor ongeveer de helft van het jaarprogramma, in juni voor de overige opleidingsonderdelen van de eerste examenzittijd. Voor wie niet al zijn credits heeft verworven na de eerste examenzittijd, wordt in september de tweede examenzittijd ingericht. Door de flexibilisering in het hoger onderwijs bestaan er geen studiejaren meer. Wel worden nog modeltrajecten vastgesteld. Als je voor een voltijds modeltraject kiest, bestaat de mogelijkheid om een bacheloropleiding (180 sp.) in drie jaar tijd af te ronden: +/- 60 studiepunten per jaar. De voorwaarde is wel dat je slaagt voor alle opleidingsonderdelen van je studieprogramma en dus minstens 10 op 20 behaalt. Op die manier verwerf je een creditbewijs dat overeenkomt met het aantal studiepunten van het desbetreffende opleidingsonderdeel. Indien je niet alle creditbewijzen van je studieprogramma verwerft, kan je toch verder met je studie. De faculteit moet dan je programma - een geïndividualiseerd traject of GT - goedkeuren. Omdat de studieprogramma s volgens een logische volgorde werden ingebouwd, zijn er voorwaarden vastgelegd om welbepaalde opleidingsonderdelen al te mogen volgen. Dit noemt men volgtijdelijkheid. Je slaagt voor een opleiding als je creditbewijzen haalt voor alle opleidingsonderdelen van de opleiding. Dankzij de nieuwe bachelor- en masterstructuur en het flexibiliseringssysteem heb je meer keuzemogelijkheden gekregen om je studieprogramma in te vullen. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Het is echter belangrijk voldoende vooruitgang te boeken in je studietraject en in een redelijke tijd je diploma te behalen. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangbewaking en -begeleiding opgezet; de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van het goedgekeurde studieprogramma van het academiejaar hebt behaald! Het volledige onderwijs- en examenreglement vind je terug op

36 34 Onderwijs en examens Leerkrediet Vanaf het academiejaar is het leerkrediet in voege getreden. De overheid wil je zo stimuleren in het maken van een doordachte studiekeuze. Hoe werkt het leerkrediet? Het leerkrediet werkt eveneens met studiepunten. Elke student krijgt 140 studiepunten bij zijn eerste inschrijving in het Vlaams hoger onderwijs. Voor elk opleidingsonderdeel waarvoor je inschrijft wordt het leerkrediet verminderd met de overeenkomstige studiepunten. Enkel wanneer je slaagt voor dat opleidingsonderdeel, komen die studiepunten er terug bij. Voor wie? Het leerkrediet is van toepassing op alle studenten die zich inschrijvingen met een diplomacontract voor een initiële opleiding (de bachelors en de masters) en voor alle inschrijvingen met een creditcontract. Verkeerde keuze gemaakt? Indien je voor de eerste keer in het hoger onderwijs in Vlaanderen voor een bacheloropleiding bent ingeschreven en je van opleiding wenst te veranderen, voorzien de overheid en de instelling maatregelen om het verlies van leerkrediet te beperken. Deze zijn afhankelijk van bepaalde data betreffende de uit- en inschrijving. Informeer je tijdig bij je instelling. Bonus van 60 studiepunten De overgang van secundair naar hoger onderwijs loopt niet altijd even vlot. Daarom heeft de overheid een maatregel ingebouwd om hieraan tegemoet komen. Zo krijg je de eerste 60 studiepunten die je verwerft dubbel terug. Opleiding afgewerkt? Na het behalen van je bachelordiploma, behoud je je leerkrediet. Als je een masterdiploma behaalt, wordt het startkapitaal van 140 studiepunten van je saldo afgetrokken. Als je studietraject perfect is verlopen, heb je dan nog 60 studiepunten over. Onvoldoende leerkrediet Als je geen of een negatief leerkrediet hebt, mag de instelling voor hoger onderwijs je inschrijving weigeren. Als je onvoldoende studiepunten hebt voor de opleiding of het programma waarvoor je wilt inschrijven, kan de instelling extra studiegeld vragen voor de studiepunten die je tekort komt of je inschrijving beperken tot het aantal

37 Onderwijs en examens 35 studiepunten waarover je nog beschikt. Aan de Universiteit Antwerpen wordt géén verhoogd inschrijvingsgeld gevraagd. Je hebt wel van de betrokken faculteit de toelating tot inschrijven nodig en deze zal in de meeste gevallen je studieprogramma beperken. Het aantal studiepunten dat je opneemt door je inschrijving in opleidingsonderdelen en het aantal studiepunten waarvoor je credits behaalt via de examens is dus belangrijk! Het is een maatstaf voor studiesucces en studievoortgang en kan gevolgen hebben voor jouw recht op verder studeren en jouw sociaal statuut als student! Daarom is het belangrijk om doordacht te kiezen, je in te zetten voor je studie en ook administratief tijdig met alles in orde te zijn! Meer info:

38 36 Onderwijs en examens Ombudspersoon Wanneer je bv. een conflict hebt met je docent kan je een beroep doen op een ombudspersoon die bemiddelt inzake onderwijs- en examenproblemen. Zo kan je tijdens de examens met problemen (examenregeling, uitstel van examen, onderbreking door overmacht, ) terecht bij de ombudspersoon van je opleiding. De ombudspersoon zorgt ervoor dat het examenreglement correct wordt opgevolgd. De ombudspersoon is ook aanwezig bij de deliberatie en kan, op basis van verzachtende omstandigheden zoals ziekte of ongeval, je zaak bepleiten. Je kan steeds de gegevens van jouw ombudspersoon terugvinden op de e-valven van de Faculteit Rechten. De volledige takenlijst van de ombudspersoon kan je nakijken in het onderwijs- en examenreglement van de Universiteit Antwerpen. Internationaal De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan de Europese uitwisselingprogramma s zoals ERASMUS. Een vierde van de afstuderenden van de Faculteit Rechten heeft minstens één semester aan een buitenlandse universiteit gestudeerd als onderdeel van de rechtenstudie aan de Universiteit Antwerpen. Tijdens de bachelorstudies, waarin alle opleidingsonderdelen plichtvakken zijn, is het enkel mogelijk om tijdens het eerste semester van het derde bachelorjaar een semester aan de Universiteit van Namen, in het kader van Erasmus Belgica, te studeren. Tijdens de masteropleiding zijn er 4 mogelijkheden: het tweede semester van het eerste masterjaar, het eerste of tweede semester van het tweede masterjaar, of het volledige tweede masterjaar. De faculteit heeft een 120 studentenplaatsen in een vijftigtal partneruniversiteiten in 20 landen, ook buiten het kader van ERASMUS via bilaterale akkoorden. Een volledige beschrijving van het mobiliteitsreglement en de partnerinstellingen vind je op > Faculteit Rechten > Internationaal

39 Studiebegeleiding 37 Studieadvies en studentenbegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding helpt je vanaf het moment dat je voor het eerst inschrijft tot aan het moment waarop je je diploma ontvangt. Voor volgende zaken kan je bij ons terecht: Informatie en advies over studeren in het hoger onderwijs Dit kan handelen over studierichtingen binnen en buiten de Universiteit Antwerpen, maar ook over het leerkrediet, het onderwijs- en examenreglement, enz. Begeleiding bij het maken van je studiekeuze en bij twijfels over je studierichting Weten wat je wilt, is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studentenbegeleider kan je aan de hand van gesprekken en oefeningen meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten, interesses en de studierichtingen die daarbij passen, al dan niet in het kader van heroriëntering. Begeleiding omtrent studievaardigheden, studieplanning en uitstelgedrag Een studentenbegeleider kan je studievaardigheden helpen aanscherpen (hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof, hoe maak je een schema, hoe maak je goede nota s) en je helpen bij het maken van realistische planningen en oefeningen om je uitstelgedrag tegen te gaan. Psychologische begeleiding en psychotherapie Wanneer je geconfronteerd wordt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, ), kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken. Dit kan gaan over een kortere begeleiding, het volgen van een training, het volgen van een langdurige psychotherapie of een gepaste doorverwijzing. Alles gebeurt steeds op vrijwillige basis. Begeleiding van studenten met een functiebeperking, topsport of kunstbeoefening Als student met een functiebeperking (fysische handicap of chronische ziekte, leerprobleem, concentratieprobleem, stoornis binnen het autismespectrum of psychisch probleem...), sport- of kunstbeoefening kan je bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Hiervoor is een attest vereist. Meer info op: of in de folder Studeren met een functiebeperking, topsport- of kunstbeoefening.

40 38 Studiebegeleiding Afstudeerbegeleiding en beroepskeuze Tot slot kan je bij ons terecht voor hulp bij je zoektocht naar jobs passend bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses, voor informatie over verdere studies na het behalen van een diploma, sollicitatietips, enz. Het aanbod aan individuele, groepsgerichte en digitale begeleiding wordt aan het begin van elk semester bekend gemaakt in alle publicaties voor studenten. Kijk ook zeker op ww.ua.ac.be/studentenbegeleiding. Studietrajectbegeleider Voor specifieke vragen over je individuele programma, vrijstellingen e.d. kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit: of bij de facultaire website. Vakspecifieke begeleiding Met vragen of problemen over één van je cursussen kan je terecht bij de prof die deze cursus doceert of bij zijn/haar assistent(e). Gewoon langslopen of een sturen: je wordt zeker snel geholpen. Voor bepaalde vakken worden extra groepssessies georganiseerd om de theorie uit de hoorcolleges verder toe te lichten en in oefeningen toe te passen. Bij deze sessies is vooral de wisselwerking tussen studenten en begeleider belangrijk. Je kan hulp vragen waar je vastloopt, knelpunten van de cursus bespreken en nuttige tips over het verwerken van de leerstof vragen. De masteropleiding biedt de mogelijkheid je voor te bereiden op een werksector naar keuze. Taalbegeleiding: monitoraat op maat - Academisch Nederlands Bij het Monitoraat op maat kan je terecht voor gratis taalondersteuning Academisch Nederlands. Tijdens individuele sessies helpt één van de taaldocenten je met je taalvragen. Voor studenten met dezelfde taalbehoeften rond een specifiek thema van Academisch Nederlands worden er contactmomenten in kleine groep georganiseerd. Eigen werkstukken en studiemateriaal kunnen dan besproken worden. Meer info:

41 Je kansen op de arbeidsmarkt na de master in de Rechten 39 De masteropleiding biedt je de mogelijkheid je in de praktijk voor te bereiden op een werksector naar keuze. Advocatuur Om het beroep van advocaat te kunnen uitoefenen, volg je een driejarige stage en ben je aangesloten bij de balie. De balie groepeert alle advocaten van één gerechtelijk arrondissement. Daarnaast moet je ook slagen voor het examen waarmee je een bekwaamheidsattest behaalt. De verplichting de stage te volgen belet niet dat je als advocaat-stagiair reeds het beroep uitoefent en, op enkele uitzonderingen na, dezelfde rechten hebt als andere advocaten. Je mag dan ook een eigen cliënteel uitbouwen. Het is niet eenvoudig om je als zelfstandige advocaat te vestigen en een eigen cliënteel te vormen. In grote centra komen er meer en meer associaties van advocaten tot stand. Hierdoor kunnen advocaten zich sterker specialiseren en krijgen ook minder kapitaalkrachtige juristen een kans. Doordat het economische leven behoorlijk geïnternationaliseerd is, ontstaan er meer internationale advocatenbureaus waartoe advocaten van verschillende nationaliteiten, rechtsdisciplines en taalstelsels behoren. De advocatuur oefent nog altijd de grootste aantrekkingskracht uit op afgestudeerde juristen. Magistratuur In de magistratuur of de rechterlijke macht zijn juristen tewerkgesteld bij rechtbanken en gerechtshoven. Rechtbanken zijn het vredegerecht, de politierechtbank, de rechtbank van eerste aanleg, de rechtbank van koophandel, de arbeidsrechtbank en de krijgsraad. Onder gerechtshoven vallen het hof van beroep, het arbeidshof, het militair gerechtshof en het Hof van Cassatie. Er is een onderscheid tussen de zittende magistratuur of de rechters en de staande magistratuur of het openbaar ministerie. Jaarlijks wordt het aantal vacante plaatsen voor stagiairs in de magistratuur bekendgemaakt. Om hiervoor in aanmerking te komen, moet je minstens één jaar stage aan de balie of een andere juridische functie achter de rug hebben en geslaagd zijn in het vergelijkend toelatingsexamen. Dit examen wordt elk jaar georganiseerd. De stage duurt drie jaar en omvat een theoretische opleiding en een praktische vorming die in verschillende stadia verloopt. De stagiair werkt achtereenvolgens bij een dienst van het parket, in een strafinrichting of

42 40 Je kansen op de arbeidsmarkt na de master in de Rechten bij een politiedienst en in een rechtbank. De stage tot het ambt van openbaar ministerie duurt 18 maanden. Wie al enige jaren juridische praktijkervaring heeft en slaagt voor een examen inzake beroepsbekwaamheid, kan worden benoemd in een ambt van de magistratuur. Notariaat Juristen zijn ook actief, ofwel als notaris, ofwel als notarismedewerker. Om notaris te kunnen worden, moet je een bijkomend diploma van Master in het notariaat behalen. Je moet ook drie jaar stage op een notariskantoor verricht hebben. Na deze periode kan de stagiair - na een vergelijkend examen - kandidaatnotaris worden. Om het notarisambt te kunnen uitoefenen moet de kandidaatnotaris hetzij benoemd worden tot notaris-titularis, hetzij zich associëren met een notaris-titularis. Het aantal notariskantoren is bij wet bepaald. Privé-sector Hoewel slechts een kwart van de jonge juristen een loopbaan in de privésector begint, is uiteindelijk ongeveer de helft van de juristen er tewerkgesteld. De privé-sector omvat industriële en handelsondernemingen, banken verzekeringsinstellingen, sociale en beroepsorganisaties, politieke partijen en belangengroepen en uiteraard ook de dienstensector. Een aantal functies ligt in de juridische sfeer. Twee voorbeelden zijn juridisch adviseur en fiscaal raadgever. Door de oprichting van het Instituut voor Bedrijfsjuristen is ook het beroep van bedrijfsjurist wettelijk erkend. Deze erkenning is vergelijkbaar met deze van andere gereglementeerde beroepen zoals het beroep van advocaat of bedrijfsrevisor. Verder zijn er heel wat administratieve, commerciële en organisatorische functies waarvoor je geen specifieke juridische opleiding nodig hebt, maar waarvoor men toch mensen met een hogere opleiding zoekt. Denk maar aan directiesecretariaat, public-relations, verkoopspromotie, administratief beheer en management. Overheidssector Ook in de overheidssector vinden juristen werk. Ze komen terecht in plaatselijke administraties, gemeenten, provincies, intercommunales, bij de Vlaamse

43 Je kansen op de arbeidsmarkt na de master in de Rechten 41 en federale overheid, in internationale organisaties en in de diplomatie. Een aantal onder hen vervult algemene ambtenarenfuncties, sommigen vervullen specifiek juridische functies. De federale overheidsdiensten werven aan op basis van vergelijkende examens. Deze worden georganiseerd door Selor. Onderwijs en onderzoek Een beperkt aantal afgestudeerden neemt een onderzoeks- of onderwijsfunctie op binnen een academische context. Voor de toegang tot die functies spelen de behaalde studieresultaten een belangrijke rol.

44 42 Drie alumni aan het woord Alumnus Jan Grauls vertegenwoordigt België bij Verenigde Naties Bijna twee jaar woont en werkt Jan Grauls in New York. Als Belgisch ambassadeur bij de Verenigde Naties verdedigt hij onze belangen bij de hele wereldgemeenschap. De Universiteit Antwerpen telt heel wat oud-studenten die het ver geschopt hebben in de diplomatie. Herman Portocarero is consulgeneraal in New York. En Claudia De Maesschalck is actief in Montreal. Of dat toeval is, weet ik niet. Ik kreeg in Antwerpen in ieder geval de smaak van een internationale carrière te pakken. Als student was ik intern op de universiteit. Elke dag maakte ik een wandeling langs de Schelde. En wie de Schelde ziet, ziet de hele wereld. Als ik in Antwerpen ben, loop ik gauw even langs de Prinsstraat. Afgestudeerd: Rechten (kandidaturen), 1968 Foto: Reporters, Jock Fistick Foto: Jelle Vermeersch Jan Huyghebaert, voorzitter Raad van Bestuur KBC Groep Jan Huyghebaert was voorbestemd voor de toppolitiek, tot men hem vroeg om voorzitter te worden van de Kredietbank. Het leven van een politicus beu, hapte hij toe. Bouwde een carrière uit als topbankier. Mijn tijd aan de Universiteit Antwerpen was iets, ja, bijna familiaal, zegt hij terugblikkend. Afgestudeerd: Rechten (kandidaturen), 1965 Dirk Collier, van jurist tot Bestuurder en Lid van het Directiecomité bij Janssen Pharmaceutica Ik ervoer als jong advocaat aan de balie van Brussel een combattieve sfeer die niet aan mij besteed was, blikt hij terug. Als jong jurist gaf de zakenwereld hem een meer opbouwende indruk. En daarom stapte hij over naar het bedrijfsleven, en hij heeft er nooit spijt van gehad. Er zijn heel veel manieren om als jurist aan de kost te komen, zowel binnen als buiten de typisch juridische beroepen. Ik ben als jurist begonnen, en nu doe ik geen eigenlijk juridisch werk meer, geeft hij toe. Naast bestuurder-directeur bij Janssen Pharmaceutica en bestuurder bij Voka is Dirk Collier onder meer voorzitter van de sociale verzekeringsgroep Xerius, bestuurder bij SD WORX, en voorzitter van de sociale onderneming Levanto. Afgestudeerd: Rechten, 1978

45 Voortstuderen na de master in de Rechten 43 Specifieke lerarenopleiding: De lerarenopleiding kan je volgen tijdens de masterjaren of erna. Ze bestaat uit een pedagogische opleiding die aansluit bij je vakdiscipline. Door middel van theoretische lessen, didactische oefeningen en stages ontwikkel je de vaardigheden die je als leerkracht moet beheersen. In het secundair en hoger onderwijs buiten de universiteit, vooral in het economisch, sociaal en paramedisch hoger onderwijs, kunnen juristen met dit diploma aan de slag als docent rechtsvakken. Doctoraatsopleiding Wil je doctoreren, dan zal je gevraagd worden om de doctoraatsopleiding te volgen. De doctoraatsopleiding tracht via onder andere het aanbieden van opleidingen de kennis en de vaardigheden van de onderzoeker binnen én buiten zijn of haar discipline en onderzoeksdomein te verdiepen en te verbreden. Master-na-masteropleidingen binnen het vakgebied Rechten Na de opleiding Rechten kan je binnen de Faculteit Rechten nog een éénjarige Master-na-master opleiding volgen: Master Fiscaal Recht: Master Ondernemingsrech: Master-na-masteropleidingen binnen andere studiegebieden Op de webstek van de Universiteit Antwerpen kan je steeds een actueel overzicht vinden op Postacademische vorming Na voltooiing van een bachelor- of masteropleiding kan je, ook nadat je al werkervaring hebt opgedaan, terugkomen naar de universiteit om je verder in een vakgebied te verdiepen of je kennis erin te verbreden. De Universiteit Antwerpen organiseert in dit kader zowel korte als langere opleidingstrajecten. Het postgraduaat Sociaal Recht biedt je de mogelijkheid om je basiskennis verder te verdiepen aan de hand van zelfstudie en afstandsonderwijs. Meer info en voorwaarden vind je op Het Centrum voor Beroepsvervolmaking in de Rechten (CBR), dat een sterke binding heeft met de Faculteit Rechten, organiseert tal van bijscholingsactiviteiten voor afgestudeerde juristen. Meer info op

46 44 Hoe bereik je makkelijk de campussen? Wegbeschrijving naar de vier campussen Op kan je de wegbeschrijving naar de verschillende campussen terugvinden. De vier campussen zijn campus Drie Eiken, Stadscampus, campus Groenenborger en campus Middelheim. Met de fiets De campussen zijn gemakkelijk te bereiken met de fiets! Meer en meer studenten kiezen voor dit transportmiddel. Je kan je op deze manier immers snel verplaatsen. Op elke campus staan verschillende fietsparkings ter beschikking van de studenten. Met de bus of de tram De Lijn info: Voor alle informatie over reiswegen, dienstregelingen, verloren voorwerpen en algemene inlichtingen: op weekdagen van 7 tot 19 uur, za-, zo- en feestdagen van 10 tot 18 uur. Je kan ook terecht in één van de Lijnwinkels om een dienstregelingsboekje te kopen. Die bieden een overzicht van alle bus- en/of tramlijnen in een streek. Op veel bussen en trams vind je een folder met de dienstregeling van de lijn waarop je rijdt. Natuurlijk kan je ook steeds één van de chauffeurs aanspreken of surfen naar De website van De Lijn beschikt ook over een routeplanner die voor jou de reis van deur tot deur met bus, tram en/of trein uitstippelt. Dienst Abonnementen van De Lijn Antwerpen Grotehondstraat 58, 2018 Antwerpen, T (op weekdagen van 8.30 tot 16 uur), abonnementen.ant@delijn.be Met de trein Voor alle informatie over reiswegen, dienstregelingen, vertrek- en aankomsttijden kan je terecht op de website van de NMBS, Met de auto Alle campussen beschikken over ruime parkings, behalve de Stadscampus. Wens je toch in de buurt van de Stadscampus te parkeren, volg dan best de blauwe parkeerroute Meir Universiteit. Parkeren in Antwerpen is echter niet gratis! Meer info kan je terugvinden op

47 Hoofdadres Stadscampus Prinsstraat Antwerpen Plattegrond van de Stadscampus 45

48 46 Bijkomende informatie

49 Bijkomende informatie 47 Provinciale informatiedagen Medewerkers van de Universiteit Antwerpen nemen jaarlijks deel aan de netoverschrijdende studie-infobeurzen (Sidin s). Deze worden per provincie georganiseerd op initiatief van het Ministerie van Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en de Centra voor Leerlingenbegeleiding. Infomomenten voor toekomstige studenten Open lesdagen Tijdens de Krokusvakantie organiseert de Universiteit Antwerpen open lesdagen. Bij de open lesdagen kan je twee soorten van lessen volgen, namelijk meelooplessen en proeflessen. Meer info en inschrijven via openlesdagen. Infodagen Elk jaar organiseert de Universiteit Antwerpen infodagen. Deze hebben plaats in maart en april. Naast een algemene en een specifiek studiegerichte infosessie kan je aan de infostanden verschillende cursussen inkijken en brochures verkrijgen. Je krijgt de gelegenheid tot vragen stellen en desgewenst tot een persoonlijk gesprek. Vooraf inschrijven is niet nodig. De data en meer info vind je op Infomarkt Twijfel je nog over je studiekeuze? Wil je nog graag een bevestiging van je keuze? Dan kan je terecht op de infomarkt in september. Ook hier kan je aan infostanden cursussen inkijken en brochures verkrijgen. Vooraf inschrijven is niet nodig. De datum en meer info vind je op Brochures over andere opleidingen Andere publicaties in deze reeks (alfabetisch gerangschikt): Biochemie en biotechnologie, Bio-ingenieurswetenschappen, Biologie, Biomedische wetenschappen, Chemie, Communicatiewetenschappen, Diergeneeskunde, Farmaceutische Wetenschappen, Fysica, Geneeskunde, Geschiedenis, Handelsingenieur, Handelsingenieur in de Beleidsinformatica, Informatica, Politieke Wetenschappen, Sociaaleconomische Wetenschappen, Sociologie, Taal- en Letterkunde, TEW: Bedrijfskunde, TEW: Economisch beleid, Wijsbegeerte, Wiskunde. Wil je meer informatie dan kan je een brochure van één van deze opleidingen aanvragen bij het Studenten Informatie Punt (STIP) of via brochures.

50 48 Bijkomende informatie Studenten Informatie Punt (STIP) Stadscampus Grote Kauwenberg 2 Gebouw E (Agora) 2000 Antwerpen T stip@ua.ac.be Faculteit Rechten Stadscampus Onderwijssecretariaat Venusstraat 23 - Gebouw V 2000 Antwerpen T onderwijssecretariaat.rechten@ua.ac.be