Projectdossier. Datum:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Projectdossier. Datum: 25-1-2013"

Transcriptie

1 Projectdossier Datum: Door: Klas: Tutor: Code: Jasmijn Raaijmakers Jet Oude Reimer Lisanne Revenberg Merel Roovers Nicola Paden VD1 B2 Steijn, S. van VD-A GROEPSOPDR. 1 VERSLAG 1

2 Inhoudsopgave Plan van aanpak 2 Storecheckverslag 10 Productintroductieplan 24 1

3 Plan van aanpak Integrale Opdracht Blok 2 Naam projectgroep: VD1 B2 groep5 De leden: Studentennummers: - Nicola Paden Jasmijn Raaijmakers Lisanne Revenberg Merel Roovers Jet Oude Reimer Datum en plaats: 24 november 2012, Den Haag 2

4 Inhoudsopgave: 1. Project opdracht 2 Blz. 2. Voorgenomen werkwijze en samenwerkingsafspraken 2 3. Projectactiviteiten 3 4. Persoonlijke leerdoelen 4 3

5 1. Project opdracht De opdracht is om een probiotisch zuivelproduct voor Vitalis te ontwerpen. Voordat het product kan worden ontworpen moet er onderzoek gedaan worden naar wat er al op de markt is. Dit wordt gedaan in de vorm van een storecheck. Er wordt in verschillende winkels(jumbo, C1000, Dekamarkt, etc.) en internetwinkels gekeken om te zien wat voor probiotische zuivelproducten er al zijn. Er moet ook een consumentenonderzoek uitgevoerd worden om te bekijken wat de consument weet van voorgenoemde producten en of deze veel gekocht worden door de consument. Deze twee onderzoeken zijn de basis voor het productintroductieplan. Het productintroductieplan is het plan voor het ontwikkelen van een product. Hierin staat uitgelegd wat de ontwikkelingen zijn op de markt. Er wordt gekozen op welke doelgroep het product wordt gericht. In het plan staat het concurrentieplan, de marketing mix, de positionering en USP s, een SWOT analyse en het promotieplan. 2. Voorgenomen werkwijze en samenwerkingsafspraken In het eerste blok is een samenwerkingsovereenkomst gemaakt. Dit blok houden wij ons weer aan de afspraken die daarin vermeld staan. Dit hebben wij besloten omdat de overeenkomst vorig blok goed voor ons heeft gewerkt en hier duidelijke afspraken in worden aangegeven. Op mijnprojectgroep.nl zet iedereen, voor de afgesproken datum, het door haar gemaakte deel van het project. Dit wordt door de andere leden doorgenomen en, indien nodig, wordt er feedback op gegeven. Wij communiceren met elkaar via de chat op facebook, via de telefoon en op school tijdens vergaderingen. Aan het begin van dit blok hebben we met elkaar af gesproken om zo veel mogelijk te vergaderen. Daarnaast hebben wij nog een keer in de week een vergadering met onze tutor, waarin we de discussiepunten en de punten waar we tegenaan lopen binnen ons project bespreken. Uiteraard kunnen wij onze begeleidster altijd mailen met vragen, mochten wij er als groep zelf niet uitkomen. Voor dit project gaan wij gezamenlijk een storecheck uitvoeren. Dit gaan wij doen in diverse supermarktketens, maar ook in andere winkels waar mogelijk probiotische producten verkocht worden. Verder gaan wij, aan de hand van wat we in de winkels gevonden hebben, bepalen op welke doelgroep wij ons gaan richten en wat de behoeftes van deze doelgroep zijn. We gaan uitzoeken wat we aan ons product kunnen toevoegen, om een bijzonder, probiotisch product op de markt neer te zetten. Het is ons doel om voor de consument een zuivelproduct te ontwikkelen dat vernieuwend is en helpt de gezondheid te bevorderen. Dit gaan wij bereiken door ons te verdiepen in probiotische zuivelproducten, te kijken naar de samenstellingen, doelgroepen, verschillende onderzoeken die op dit gebied bekend zijn en onderzoeken die wij zelf hebben uitgevoerd. Taakverdeling: - Lisanne: voorgenomen werkwijze en samenwerkingsafspraken, persoonlijke leerdoelen - Nicola; projectopdracht, persoonlijke leerdoelen - Jet; planning, persoonlijke leerdoelen - Jasmijn; activiteiten project opdracht, persoonlijke leerdoelen - Merel; taakverdeling, persoonlijke leerdoelen, opmaak 4

6 3.Projectactiviteiten Het vooronderzoek voor deze integrale opdracht bestaat uit een storecheck. Hierbij zullen wij verschillende winkels bezoeken om daar te kijken naar het assortiment van probiotische producten. Dit doen wij aan de hand van een lijst met alle criteria die wij belangrijk vinden. We gaan kijken naar de ingrediënten, het uiterlijk, de claims, het imago en de doelgroep. Hiervan maken wij uiteindelijk een verslag. Daarna gaan wij een consumentenonderzoek doen. Wij zullen dan vragen aan mensen gaan stellen over wat de consument vooral als probiotische producten kent, wat hij koopt en wat hij gebruikt. Zo komen wij te weten welke probiotische producten erg populair zijn. We gaan goed kijken naar wat de populairste producten zo bijzonder maakt. Bij het vak Marketing zullen wij hier meer informatie over krijgen. De storecheck en het consumentenonderzoek gebruiken wij voor het maken van een productintroductieplan. Hierin schrijven wij over de ontwikkelingen in de markt, welke doelgroep wij hebben gekozen en wat voor concurrentie er is. Hierbij introduceren wij ons eigen product op de markt. Een groot deel van dit verslag zal dan ook gaan over het product, de prijs, waar we het zouden willen verkopen en hoe we het zouden willen promoten. Onze laatste activiteit zal het houden van een presentatie zijn. De presentatie zullen wij geven aan de opdrachtgever (de klas). Om een goede presentatie neer te kunnen zetten, volgen wij het vak presentatievaardigheden. Ook zouden wij tips kunnen halen uit het boek Spreken in het openbaar van Klaas Wiertz ma en Patricia Jansen. De presentatie moet 10 minuten duren en wordt in tweetallen gehouden. Eén keer in de week hebben wij een vergadering met onze tutor. Hiervoor maakt de voorzitter een agenda met wat wij gaan bespreken. Deze agenda wordt van te voren g d naar de leden van de vergadering. Onder de vergadering worden notulen gemaakt die hierna verspreidt zullen worden. Ook voor de niet-begeleide bijeenkomsten maakt de voorzitter een agenda en houdt één iemand de notulen bij. Bij de afronding van de opdracht zal dit worden samengebracht in het procesverslag. Ook houdt iedereen voor zichzelf bij hoe de samenwerking gaat en of de persoonlijke leerdoelen worden bereikt. 5

7 Wk 2 Wk 3 Wk 4 Wk 5 Plan van aanpak inleveren Werken aan het storecheck verslag Feedback Storecheck verslag Storecheck verslag inleveren Wk 6 Wk 7 Wk 8 Wk 9 Werken aan het product introductie plan Feedback product introductie plan Eindpresentatie voorbereiden Eindpresentatie Inleveren product introductie plan 4.Persoonlijke leerdoelen Persoonlijke leerdoelen van Jasmijn Raaijmakers - Het komende blok goed betrokken te zijn bij vergaderingen, door vragen te stellen en inbreng te hebben. Dit wil ik doen door voor een vergadering wat punten voor mezelf op papier te zetten waar ik iets over wil zeggen/vragen. - Het komende blok wil ik goed inzicht hebben in wat precies de opdrachten zijn, zodat ik niet op het laatst voor verrassingen kom te staan of dan nog heel veel moet doen. Dit wil ik bereiken door goed de opdracht van te voren door te lezen en misschien hier ook een kleine samenvatting voor mezelf van maken, zodat het erg duidelijk is voor mij. - Ik wil het komende blok leren om meer initiatief te nemen. Dit wil ik leren zodat ik beter voorstellen kan doen over de opdracht in de vergaderingen en dat ik niet steeds wacht tot iemand anders het initiatief neemt. Ik denk dat ik dit ook wel een beetje zal leren bij bijvoorbeeld het vak gespreksvaardigheden. Persoonlijke leerdoelen van Merel Roovers - Het komende blok beter op de hoogte te zijn van alles. Mijn gedachten dwalen erg snel af waardoor ik snel informatie mis en als enige van iets niet op de hoogte ben. Ik wil dit graag gaan veranderen door actiever mee te doen met de vergaderingen en beter op te letten. - Het komende blok mijn ideeën uit te durven spreken. Bij het vorige blok kreeg ik als feedback om vaker mijn gedachten uit te spreken, omdat mijn ideeën niet slecht zijn. Ik wil dit graag veranderen door minder onzeker en gewoon hardop te zeggen wat in me opkomt. te zijn 6

8 - Het komende blok beter mijn best doen om vergaderingen te regelen. Afgelopen blok hebben we weinig vergaderingen gehad, waardoor er af en toe onduidelijkheden waren. Ik wil positiever reageren op de voorstellen om bijeen te komen, zodat het ook echt gaat gebeuren. Persoonlijke leerdoelen van Jet oude Reimer - Dit blok wil ik beter voorbereid zijn wat betreft de vergadering. Zowel als notulist en als voorzitster. Door als voorzitter van te voren een agenda op te stellen, wil ik voorkomen dat ik dan niet weet waar ik de vergadering over wil gaan houden. - Een goede planning maken en het bijhouden van de opdracht, is mijn tweede leerdoel. Bij de vorige integrale opdracht liep de structuur van de planning een beetje door elkaar. Voor mij was het niet duidelijk wat we nog precies aan de opdracht moesten doen, en voor mezelf ga ik daarom opschrijven wat we al hebben gedaan en wat we nog moeten doen. - Ik wil het komende blok ook meer zelfstandiger werken, ik vraag vaak aan anderen wat ik of de groep nog moeten doen. Door de opdracht goed bij te houden zal ik zelf beter weten wat we nog voor de opdracht moeten doen, daardoor ben ik niet zo afhankelijk van de andere groepsleden. Dit werkt waarschijnlijk een stuk beter voor mijzelf en ook voor de rest van de groep. Persoonlijke leerdoelen van Lisanne Revenberg - Dit blok wil ik leren hoe ik een goede presentatie in elkaar kan zetten en uit kan voeren. Dit omdat ik van mezelf vaak merk dat ik onder het presenteren dingen vergeet te vertellen, of ik vaak niet meer uit me woorden kom. Ik wil dit gaan doen doormiddel van presentaties te geven op school en daar feedback over te vragen aan de docent en eventueel aan een klasgenoot. Ook wil ik tips opzoeken die mij kunnen helpen bij de voorbereiding en het maken van mijn presentatie. Hierbij kan ik gebruik maken van schoolboeken spreken in openbaar en leren communiceren. Mijn doel is om aan het eind van dit blok een goede presentatie neer te zetten, waar ik gemakkelijk bij uit me woorden kom en geen belangrijke punten vergeet te vertellen. - Dit blok wil ik graag leren hoe ik een marktonderzoek kan doen. Ik wil weten welke probiotische zuivelproducten er op de markt zijn, waar ze vandaan komen, en welk nut zij hebben. Aan de hand van deze gegevens wil ik een onderzoeksverslag schrijven. Dit kan ik later in de integrale opdracht gebruiken om samen met mijn projectgroep een vernieuwd product te bedenken. Ik wil dit doel bereiken door in winkels, en op internet het aanbod van probiotische zuivelproducten te bekijken en deze met elkaar te vergelijken. Verder ga ik voor mijzelf bedenken wat ik over de producten wil weten en wat de aandachtspunten zijn. Ik neem deze punten in de vorm van een lijst mee tijdens mijn marktonderzoek. Persoonlijke leerdoelen van Nicola Paden - Dit blok wil ik leren hoe een er consumentenonderzoek wordt verricht. Ik wil weten hoe een consumentenonderzoek wordt verricht want wat de consument doet heeft heel veel effect op het ontwikkelen van een product, het is erg belangrijk. Ik wil weten wat wel en niet te doen. Als er geen onderzoek wordt gedaan naar wat de consument doet, wordt het product dat ontwikkeld is slecht verkocht of slecht gemaakt. Het uitgangspunt wat wij hebben is de behoefte van de consument. 7

9 - Tijdens de vergaderingen van dit project wil ik mijn enthousiasme temmen. Ik heb vernomen dat mijn enthousiasme erg storend en overheersend kan zijn. Ik wil dat anderen ook aan het woord komen. Het is belangrijk om enthousiast te zijn maar er moet een balans zij tussen de extremen in. 8

10 De Haagse Hogeschool Verslag vooronderzoek Storecheck Datum: 21 december 2012 Door: Jasmijn Raaijmakers Jet Oude Reimer Lisanne Revenberg Merel Roovers Nicola Paden Klas: VD1 B2 Tutor: Steijn, S. van Code: VD-A VERSLAG 1 Blok: 1.2 9

11 Inhoudsopgave. Pagina H1 Inleiding en methode...2 H2 Macro- en micronutriënten en de rol in de gezondheid van de consument...3 H3 Het effect op de gezondheid met wetenschappelijke bronnen...4 H4 De belangrijkste concurrerende producten...5 H5 De voedings- en gezondheidsclaims...6 H6 Overzicht met criteria wat betreft de concurrent...7 H7 Conclusie en discussiepunten...9 H8 Literatuurlijst H9 Bijlage

12 H1. Inleiding en methode Dit onderzoek gaat over hoe de concurrentie van probiotische zuivelproducten op de markt is. Dit onderzoek is geschreven naar aanleiding van de integrale opdracht van blok 1.2. De bedoeling is dat er gekeken wordt naar de macro- en micronutriënten en de rol die zij spelen in de gezondheid van de consument, het effect op de gezondheid aangetoond met wetenschappelijke bronnen, de belangrijkste concurrerende producten, de voedings- en gezondheidsclaims en er wordt gekeken naar de criteria wat betreft de concurrent. Als centrale vraag is gesteld; 'hoe ziet de concurrentie er op dit moment bij de probiotische zuivelproducten eruit?' In dit onderzoek is gebruik gemaakt van internet, interviews en zelfgemaakte foto's van probiotische zuivelproducten uit verscheidene supermarkten. Er is gebruik gemaakt van door met korte sleutelwoorden te zoeken. Er is alleen informatie gebruikt van betrouwbare sites. Onder betrouwbare sites wordt verstaan; sites met controleerbare feiten, bekende sites, geen forums etc. Er zijn 20 interviews gehouden met mensen uit de doelgroep jaar. Van te voren zijn er vragen gemaakt 1. Er is ook ingespeeld op de situatie door bij sommige personen andere vragen te stellen. Voor de storecheck is er een taakverdeling gemaakt. Er is afgesproken foto's te maken van de probiotische zuivelproducten die in de supermarkt te verkrijgen zijn. Er is gelet op de verpakking, inhoud en doelgroep. Er is gekeken in de Jumbo, Hoogvliet, Ecoland, Albert Heijn en de Lidl. Ecoland verkoopt geen probiotische producten, omdat een probiotisch product geen biologisch product is. Na veel navragen blijkt dat dit komt omdat probiotica een toevoeging is. Biologisch geldt alleen/vooral bij producten zonder toevoegingen. 1 van te voren zijn er vragen gemaakt: zie bijlage 1. 11

13 H2. Macro- en micronutriënten en de rol in de gezondheid van de consument Onderscheiding tussen macro- en micro nutriënten in probiotisch zuivel: Er zijn een paar standaard ingrediënten die in alle probiotische zuivel producten terug te zien zijn. De hoeveelheden van deze ingrediënten verschillen wel per product, zo zit er in het ene product meer suiker dan in het andere. Deze ingrediënten kunnen we splitsen in macro- en micronutriënten. De macronutriënten die in elk probiotisch zuivelproduct terugkeren zijn energie, eiwitten, koolhydraten, vet en natrium. Voor de micronutriënten geldt dit voor melk, suiker, glucose-fructosestroop, dextrine(tarwe) of dextrose, een bacterie cultuur zoals Lactobacillus casei en eventueel een aroma. Rol macronutriënten bij gezondheid consument: Eiwit Eiwitten zijn heel belangrijk voor het menselijk lichaam, deze leveren namelijk calorieën en aminozuren. Aminozuren helpen bij de aanmaak van eiwitten in lichaamscellen. Omdat al onze lichaamscellen uit eiwitten bestaan is het een onmisbare voedingsstof. Zo bevatten de cellen in bijvoorbeeld onze spieren en organen, het zenuwstelsel, de botten en het bloed allemaal eiwitten. Eiwitten zijn belangrijk voor vrijwel alle levensprocessen.(2) Koolhydraten In het lichaam worden koolhydraten gesplitst en omgezet in glucose. Glucose is belangrijk bij het leveren van energie aan lichaamscellen. Vetten Vetten zijn een belangrijke energiebron voor het lichaam. Ook zorgen ze voor de instandhouding van de lichaamsfuncties, vet levert (essentiële) vetzuren die nodig zijn voor onder andere de celmembranen, het immuunsysteem en de hersenontwikkeling. Vetweefsel in het lichaam beschermt de organen en biedt isolatie tegen de kou. Natrium Natrium moet worden beperkt in de voeding. Een hoog gehalte aan natrium zorgt voor een hoge bloeddruk. (2) 12

14 Rol micronutriënten bij de gezondheid van de consument: Lactobacillus casei Een belangrijk ingrediënt in probiotisch zuivel is de actieve Lactobacillus casei bacterie. Deze bacterie zorgt voor een goede darmgezondheid. (3) De Lactobacillus casei bacterie bereikt, volgens wetenschappelijk onderzoek, de darmen. De bacterie zit een paar dagen in de darmen, dit is bij iedereen verschillend. De Lactobacillus casei zit niet permanent in de darmen, daarom moet probiotisch zuivel regelmatig worden geconsumeerd. Lactose (bestanddeel van melk) De hoeveelheid lactose in probiotica is laag, omdat er levende melkzuurbacteriën aanwezig zijn die lactose omzetten. De Lactobacillus casei bacterie komt levend aan in de darmen, hierdoor helpen ze aanwezige lactose af te breken in de darmen. Suiker (glucose) Omdat het probiotische zuivel vrij zuur is van zichzelf, wordt er vaak een combinatie van een suiker en zoetstof (bv. glucose-fructosestroop) toegevoegd. Aroma: Het aroma dat is toegevoegd is voor de smaak.(4) 13

15 H3. Het effect op de gezondheid met wetenschappelijke bronnen Probiotica Probiotica wordt beschreven als micro-organismen die niet ziekteverwekkend zijn. Wanneer ze zijn opgenomen door het lichaam, hebben de micro-organismen een positieve invloed op de gezondheid. Functies Probiotica bevordert de afweer, heeft invloed op de functie van de darmwand. Ook heeft het invloed op de ontwikkeling en werking van regulerende T-cellen 2. Dit gaat om de klinische werkzaamheid bij aandoeningen van het immuunsysteem, waarbij de T-cellen een rol spelen. Directe effecten van probiotica via sommige van hun enzymen zijn gemakkelijk te bestuderen. Probiotica die bijvoorbeeld lactase bevat goed bij de spijsvertering van lactose.(5) Effecten immuunsysteem: Uit uitgevoerd onderzoek van het RIVM (2007) blijkt dat het bewijs voor het verbeteren van het immuunsysteem met probiotica niet overtuigend is. Er is wel gebleken dat diarree, veroorzaakt door antibiotica, kan worden voorkomen door het gebruik van probiotica. Gegevens die rondgaan over dat probiotica zou kunnen helpen bij het voorkomen of behandelen van astma, rhinitis, versterking van het immuunsysteem, reumatoïde artritis en de ziekte van Crohn zijn niet compleet. Er is meer onderzoek voor nodig om dit goed te kunnen onderbouwen. De meest complete resultaten gaan over de preventie van diarree veroorzaakt door antibiotica. Geconcludeerd uit het onderzoek wordt dat er overtuigendere effecten zijn van probiotica op diarree gerelateerd aan antibiotica dan van het versterken van het immuunsysteem.(7) Lactobacillus casei Shirota Een veelvoorkomende bacterie in probiotica is de Lactobacillus casei Shirota (LcS). Om de effecten op het immuunsysteem te onderzoeken, is gebruik gemaakt van proefdieren. Het RIVM gebruikte bij het 2 T-cellen: ook wel T-lymfocyten. Dit zijn afweercellen. Ze zijn onderdeel van de specifieke cellulaire afweer. (6) 14

16 onderzoek: Immune effects of Lactobacillus casei Shirota uit 2006, proefdiermodellen om dit te onderzoeken. Er is ontdekt dat het immuunsysteem moduleert bij het oraal toedienen van LcS. Al waren de effecten over het algemeen niet erg duidelijk. Ook geven resultaten in het luchtwegenallergie-model uit het onderzoek van het RIVM (2006) aan dat LcS zou kunnen dienen als algemene stimulator van de systemische immuunrespons. Zowel de allergische reacties en auto-immuunziekten zouden kunnen verbeteren. Om nog verder inzicht te krijgen, moeten er in de toekomst nog meer experimenten worden uitgevoerd. Er is veel enthousiasme over de werkzaamheid van probiotica met betrekking op het immuunsysteem. Dit is niet gebaseerd op wetenschappelijke gegevens. Er zijn veelbelovende resultaten bereikt, vooral bij darmaandoeningen. Toch is hierbij nog behoefte aan gecontroleerde studies met voldoende patiënten of vrijwilligers.(8) 15

17 H4. De belangrijkste concurrerende producten De belangrijkste concurrerende producten zijn Actimel, Yakult en Activia zijn de grootste concurrerende producten. Zo hebben deze 3 producten een erg grote naamsbekendheid bij de consument. (14) Activia Activia is de grootste concurrent, dit merk heeft wel 23 varianten van haar probiotisch zuivel product. Doordat Danone de producent is, heeft dit product een zeer sterke positie op de markt. Danone werd namelijk na de overname van Nutricia in 2007 een van de wereldleiders in medische kindervoeding. Het product geeft duidelijk op de verpakking aan dat het goed is voor de darmen, door een pijl die naar beneden wijst. Jonge vrouwen die werken en kinderen hebben, hebben vaak weinig tijd over om voor zichzelf te zorgen.(15) Activia promoot zichzelf als een product dat je gezondheid verbetert zonder te veel tijd te vergen, dit resultaat sluit goed aan op de belangen van deze doelgroep. (9) Yakult Ondanks dat Yakult maar 2 varianten van haar product heeft, namelijk de light en de normale versie, is dit product een grote concurrent. Dit komt doordat Yakult bedoeld is voor bijna iedereen, voor zowel jong(10) als oud(11). De vorm van het flesje is heel opvallend, daardoor zal de consument dit product niet snel vergeten. De prijs is voor 15x65ml (ongeveer 1 liter) 2,71, relatief gezien is dit laag.(12) Actimel Actimel is een ook grote concurrent omdat zij wel 6 verschillende variaties van haar zuiveldrank heeft gemaakt. Namelijk: Multi fruit, cranberry, aardbei, naturel, naturel light en framboos light. De verpakkingen zijn erg vrolijk door de felle kleuren, waardoor dit product snel opvalt bij de consument. Ook van Actimel is de grote marktleider Danone de producent.(13) 16

18 H5. De voedings- en gezondheidsclaims Er zijn 222 voedings- en gezondheidsclaims die goedgekeurd zijn en mogen gebruikt worden in de levensmiddelenindustrie.(17) Voedingsclaims en gezondheidsclaims bevatten informatie over de levensmiddelen waar zij op staan.(16) Claims zoals calcium is goed voor de botten of cholesterol verlagend zijn gezondheidsclaims. Claims zoals vezelrijk of rijk aan calcium zijn voedingsclaims.(16) Voor probiotische producten bestaan er geen goedgekeurde gezondheidsclaims, er is echter wel een claim over levende yoghurtbacteriën. De claim zegt dat levende bacterieculturen in yoghurt of gefermenteerde melk de vertering van lactose bevordert bij mensen die daar moeite mee hebben.(17) Alle andere gezondheidsclaims die op probiotische levensmiddelen staan, zijn dus niet gekeurd of niet goedgekeurd en niet wettelijk. De claims zijn niet goedgekeurd omdat er onvoldoende wetenschappelijk bewijs is. (17) Er bestaan producten die niet wettelijke of niet gekeurde gezondheidsclaims gebruiken. Dit is misleiding van de consument, want er is niet genoeg bewijs om aan te tonen dat de claims echt doen wat er staat dat ze doen. Probiotische producten zouden de darmflora bevorderen en zo de weerstand verbeteren, maar er is niet genoeg bewijs om dit aan te tonen.(17) Voedingsclaims voor probiotisch producten zijn er maar weinig. Om een product probiotisch te noemen moet het een grote hoeveelheid(één paar miljard) Colony Forming Units (CFU) bevatten. Van het aantal CFU blijft in de darmen maar een klein deel over. In Actimel zit meer dan 10 miljard CFU(9) en in Yakult zit ongeveer 6 miljard CFU.(13,19) Voor een probiotisch zuivelproduct mag geen gezondheidsclaim gebruikt worden over de probiotica, maar er kunnen wel andere gezondheids- en voedingsclaims gebruikt worden. 17

19 H6. Overzicht met criteria wat betreft de concurrent In dit hoofdstuk worden de belangrijkste concurrerende probiotische zuivelproducten met elkaar vergeleken. Deze zijn verwerkt in de onderstaande tabel. Er wordt uitgegaan van de naturel variant en de eventuele light variant van het product. Tabel 1 Overzicht met criteria wat betreft de concurrent Product Actimel Naturel(13) Actimel Light (13) Yakult Naturel (19) Yakult Light (19) Activia Naturel (20) Activia 0% vet, 0% suiker (20) Productvorm Yoghurtdrank Yoghurtdrank Zuiveldrank Zuiveldrank Yoghurt Yoghurt (aardbei variant) Ingrediënten Yoghurt, afgeroomde melk, sacharose 7,3%, dextrose, melkminerale n, vitamine B6, Dmelkeiwit, lactose Yoghurt, waterafgeroo mde melk, dextrose, pectine, melkmineralen, zoetstoffen (aspartaam, acesulfaam K), aroma, vitamine D, bevat een bron van fenylalanine, Water, magere melk, glucosefructosestroo p, suiker, maltodextrin e, aroma Water, magere melk, glucosefructosestro op, zoetstoffen (maltitolstro op, sucralose), dextrine, aroma Yoghurt met Bifidus ActiRegularis Rode vruchten, polydextrose, gemodificeerd maïszetmeel, guargom, pectine, calciumcitraat, natriumcitraat & citroenzuur, aroma, druivensap, zoetstoffen (acesulfaam-k, sucralose) melkeiwit, lactose Bacteriegroep Lactobacillus Casei Lactobacillus Casei Lactobacillus Casei Lactobacillus Casei Lactobacillus bifi dus Lactobacillus bifi dus Gezondheidscl aim Uiterlijk product Verlaagt de kans op diarree Verlaagt de kans op diarree Stoelgang verbeteren bij personen die gevoelig zijn voor verstopping. Bijdragen aan een evenwichtige darmflora Stoelgang verbeteren bij personen die gevoelig zijn voor verstopping. Bijdragen aan een evenwichtige darmflora - - Presentatie product De producten zijn verkrijgbaar in diverse supermarkte n. Te koop in verpakkingen van 4 flesjes. Ze zijn te vinden in het (Zie Actimel Naturel) Dit product wordt per 7 of per 15 flesjes van 65 ml. aangeboden in diverse supermarkte n. Ze zijn te (Zie Yakult Naturel) Activia is te koop in yoghurt bakjes per 4. Ook zijn er grote schepverpakkingen verkrijgbaar. Ze zijn te vinden in het schap zuivelproducten (Zie Activia Naturel) 18

20 Imago Product Doelgroep Product schap zuivelproduct en waar ze bij de andere probiotische zuivelproduct en staan. Er wordt niet specifiek extra aandacht besteed aan dit product. Wel is het product gemakkelijk herkenbaar door haar bekende naam en kleurrijke verpakking Actimel heeft het imago van een gezonde en evenwichtige voeding. Ook draagt het product bij aan een gezonder milieu, door middel van recyclebare verpakkingen Het product is gericht op mensen die bezig zijn met het behouden van een goede gezondheid en weerstand. De doelgroep leeft bewust en streeft naar een gezonde(re) levensstijl. (Zie Actimel Naturel) (Zie Actimel Naturel) vinden in het schap zuivelproduct en waar ze bij de andere probiotische zuivelproduct en staan. Door de grote, opvallende blauw en rode verpakking is dit product een echte blikvanger. Yakult heeft het imago van een gezonde levensstijl en een evenwichtige darmflora. Ook ondersteunt het product topsporters en draagt het bij aan een gezonder milieu. Mensen die een gezonde levensstijl willen opbouwen. Mensen die gevoelig zijn voor verstopping en die willen werken aan een evenwichtige darmflora. (Zie Yakult Naturel) (Zie Yakult Naturel) waar ze bij de andere probiotische zuivelproducten staan. Er worden geen extra maatregelen genomen om het product extra te laten opvallen binnen de schappen. Activia heeft het imago van lekkere en gezonde toetjes. Er zijn veel verschillende smaken binnen verkrijgbaar. Mensen die op hun lijn letten en toch een lekker toetje willen eten. Ook zijn er varianten met extra vezels, minder suiker en vet verkrijgbaar voor de groep die daar extra aandacht aan besteed, en zijn er meeneem yoghurtdranken verkrijgbaar voor mensen met een druk en leven die hier anders minder tijd voor hebben (Zie Activia Naturel) (Zie Activia Naturel) 19

21 H7. Conclusie en discussie Hoe ziet de concurrentie er op dit moment bij de probiotische zuivelproducten eruit? De productie bij de probiotische zuivelproducten is momenteel erg sterk, maar er zijn niet veel concurrenten. De concurrenten die er zijn hebben veel geld gestoken in het promoten van hun probiotische zuivelproduct. Ze hebben mooie reclames, verpakkingen etc. De sterkste concurrenten zijn over het algemeen erg bekend, dit bleek uit de interviews die gehouden zijn. Verbeterpunten voor de volgende keer; De volgende keer moet er beter worden gelezen. Een opdracht was verkeerd begrepen, waardoor erg veel tijd verloren is gegaan. Ook was het erg lastig om bronnen, vooral recente bronnen, te vinden en te vertalen van het Engels naar het Nederlands. De samenwerking was wel goed. 20

22 H8. Literatuurlijst 1. Science for Health (z.j.). Productinformatie. (geraadpleegd op ). 2. Voedingscentrum, (2012). Nederlandse voedingsmiddelentabel. (45). Den Haag: Stichting Voedingscentrum Nederland. 3. Science for Health (2010). Productinformatie: Klein flesje, groot effect, (geraadpleegd op ). 4. Science for Health(z.j.). Ingrediënten uitgelicht. (geraadpleegd op ). 5. Marteau, P. & Shanahan, F. (2003). Best Practice & Research Clinical Gastroenterology: Basic aspects and pharmacology of probiotics: an overview of pharmacokinetics, mechanisms of action and side-effects. Z.pl.: Elsevier. 6. Wikipedia (2012). T-cel. (geraadpleegd op ). 7. Ezendam, J. & Loveren, H. van (2007). Immune effects of probiotics in humans: Evaluation of efficacy and safety. Bilthoven: RIVM. 8. Ezendam, J., Baken, K. & Loveren, H. van (2006). Immune effects of Lactobacillus casei Shirota. Maastricht: RIVM. 9. Activia. (geraadpleegd op ) 10. Youtube. Yakult reclame. (geraadpleegd op ) 11. Youtube. Yakult- luister naar je darmen. (geraadpleegd op ) 12. Albert Heijn. Yakult Regular. (geraadpleegd op ) 13. Actimel. Assortiment: Mmm! Lekker. (geraadpleegd op ) 14. Komen, L. (2009). Merken top (geraadpleegd op ) 15. Youtube (2012). Je blijft lekker in je ritme met Activia. (geraadpleegd op ) 16. Voedingscentrum. Gezondheidsclaims. (Geraadpleegd op ) 17. Belhadj E. (2012) Lijst met 222 voedingsclaims goedgekeurd. voedingsclaims-goedgekeurd.html 18. European Commission. Nutrition and Health claims. (Geraadpleegd op ) 19. Yakult. Meest gestelde vragen: Yakult en Yakult Light. (geraadpleegd op ) 20. Activia. Yoghurt Naturel. (geraadpleegd op ) 21

23 H9. Bijlage Bijlage 1. Vragen van de interviews. 1.Weet je wat probiotica is? 2.Welke probiotische zuivelproducten ken je? 3.Geloof je in de werking van probiotica? 4.Wanneer gebruik je probiotica? 5.Wat koop je dan? 6.In welke vorm zou je probiotica het liefst innemen? (Bijv. drankje, toetje, boter, pil etc.) 7.Aan wat voor verpakking geef jij de voorkeur? (Druk, kleurrijk, rustig etc.) 8.Als er een gezondheidsclaim als ''is goed voor de darmen'' op de verpakking staat, heb je dan meer in het vertrouwen in het product dan wanneer het er niet op staat? 9.Hoeveel geld zou je maximaal uitgeven aan een probiotisch product? 10.Vind je dat winkels meer aandacht aan probiotica moeten besteden, door bijvoorbeeld een breder assortiment aan te schaffen? 22

24 Productintroductieplan Datum: Door: Klas: Tutor: Code: Jasmijn Raaijmakers Jet Oude Reimer Lisanne Revenberg Merel Roovers Nicola Paden VD1 B2 Steijn, S. van VD-A GROEPSOPDR. 1 23

25 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Engelse samenvatting/english summary 3 3. Productontwikkelingen in de markt 4. De doelgroep en het concurrentieveld 4 5. Marketing mix: product/prijs/plaats 6 6. Positionering en USP s 8 7. SWOT-analyse 9 8. Marketing mix: promotieplan Literatuurlijst Bijlage 1: advertentie George Clooney Bijlage 2: advertentie Doutzen Kroes Bijlage 3: Individuele verantwoording Bijlage 4: Procesverslag Bijlage 5: Agenda s en Notulen Bijlage 6: Beknopte weergave 31 24

26 Inleiding De opdracht is om binnen het bedrijf Vitalis een nieuw product te ontwikkelen. Dit product moet een functional food zijn. Functional foods zijn voedingsmiddelen met toegevoegde waarden voor de gezondheid. Het product dat in dit verslag wordt geïntroduceerd is een ijskoffie met toegevoegde probiotica. Probiotica is een toegevoegde bacteriecultuur aan een product, dit heeft een positief effect op de darmflora bij langdurig gebruik. Er is gekozen voor een ijskoffie uit noodzaak voor de probiotica. De bacteriën in probiotica zouden in een warme omgeving gaan vermeerderen. Door de ijskoffie wordt het assortiment uitgebreid van Vitalis. Het doel van het verkopen van dit product is: de gezondheid verbeteren van de consument. 25

27 Engelse samenvatting/english summary The target group for probiotic ice coffee is between the ages 18-35, the young adults. This group is the most receptive to the product because they believe in probiotics and the drink (ice) coffee. This group contains the cosmopolitans, post materialist and postmodern hedonists. The product is aimed towards these kinds of people. The competition for ice coffee with probiotics is very broad. The two main competitors are dairy products with probiotics/probiotic pills/drinks with probiotics and ice coffee. Indirectly ordinary coffee brand are also competitors, because of the choice between regular warm/hot coffee and ice coffee. Most probiotic brands are well known and it is clear from marketing research that all the consumers of such products are satisfied with what they are using. Well known coffee brands such as Douwe Egberts and Starbucks are known for their good coffee. Meaning, that ice coffee sales in the winter are not very high. Ice coffee has a good chance on the market, it s price( 1,64 for 240 ml) is lower than prices for probiotic products(between 1,72 for 400 ml and 2,69 for 455 ml) and in between the prices for ice coffee( 1,29 for 230 ml and 1,75 for 220 ml). Relatively less is being paid for more, this attracts consumers. Furthermore, this is the first ice coffee on the market that contains probiotics. The packaging for the product is innovative; the packaging has a soothing colour which emphasizes the lettering of the brand. The ice coffee will be served chilled and has a cappuccino flavour. The colour and structure of the ice cappuccino is equal to what the consumer is used to. To make the drinking of the product easier, the cup has a handle and a lid which can be removed and put back. The lid also has a dent through which a straw can be pushed or can be drunk from. The claims that are going to be used are; ice coffee with a little extra and contains vitamin A, B2 and D. The product will be perceived as easy to travel with. It is a product for the modern consumers. The USP s are: it is an ice coffee that has probiotics, it s easy to take along, it has a handle for comfort of the hands and for ease, it has a removable lid which can be put back on and it can be consumed quickly and easily. The strengths of this product outweigh the weaknesses. The strengths of this product lie in the product s accessibility on the road, the product s uniqueness, it s newness and the fact that the product is healthy and delicious. The product s weakness is the product s credibility. The opportunities for this product are in the flavour, there could be different flavours made and sold. This product is more often bought in the summer, this could be a threat to the sales. This product will be introduced on the market in week 22 (2013)and available in 4 supermarkets, thereupon in week 27 it will be available in several other locations, afterwards it will be integrated in social media where it will reach a wider audience. The main message is; Vitalis ice coffee has just that bit extra to offer to the consumers. Enjoying your coffee and working on your health and immune system, at the same time. The psychological learning theory that will be used is the social learning theory. By watching other consumers drink Vitalis ice coffee the consumers watching will want to drink it too. He promotional tools that will be used are: advertisement on television and radio, posters and product sampling. The promotion planning will be as follows: week 22-26: introducing the new product on the market week 26-29: starting the expansion of the flavours week 29-31:advertising the new product week 31-33: product sampling week 33-36: introducing the new flavours week 36-38: sampling the new flavours 26

28 1. Ontwikkelingen in de markt Op de markt is er nog niet eerder een probiotische koffie uitgebracht, als Vitalis deze zou uitbrengen zou zij hierin dus de eerste zijn. De ontwikkelingen op de markt worden om die reden van ijskoffie en van probiotisch zuivel apart geanalyseerd. Probiotisch zuivel Sinds 2009 is er door de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) vastgesteld dat probiotica geen risico is voor de gezondheid van de mens en juist bevorderlijk werkt. De werking van probiotica is dus nog redelijk kort geleden vastgesteld, de markt van de probiotische zuivel is dan ook nog beperkt.(1) De grootste producenten van probiotische zuiveldranken zijn: Actimel, Danone (Activia) en Yakult. De producten zijn vooral gericht op een bevordering van een betere darmflora. Deze producenten proberen door middel van mooie reclames en de opmaak van de producten een zo ruim mogelijke doelgroep te treffen. Zowel jong als oud, echter weten de mensen onder de 20 jaar over het algemeen niet wat probiotica is. De ouderen kennen de producten ook en zijn vaker op de hoogte van wat probiotica inhoudt. Zo bleek uit de eerder gehouden interviews van het consumentenonderzoek. IJskoffie De grootste concurrenten van elkaar en voor de probiotische ijskoffie zijn Starbucks en Douwe Egberts. Douwe Egberts heeft in 2009 haar eigen ijskoffie op de markt gebracht, gevolgd door Starbucks(2011).(2) Door de handige meeneemverpakking van de ijskoffie wordt dit product meestal onderweg (bijvoorbeeld in de trein) geconsumeerd. Vooral onder jongvolwassenen is de ijskoffie sterk gewild, de voorkeur van de smaak gaat uit naar cappuccino, dit blijkt uit de interviews die zijn gehouden in het consumentenonderzoek. De producten van de grote concurrenten is goed betaalbaar volgens de consument, de prijs ligt rond de 1,60. IJskoffie is in de zomer aantrekkelijker voor de consument dan in de winter, dit komt omdat het een koud product is. Sinds Douwe Egberts en Starbucks hun ijskoffie in de supermarkt hebben gepresenteerd zijn er nog diverse ijskoffies op de markt beschikbaar van relatief onbekende merken. Deze ijskoffies zijn dan ook niet in alle supermarkten te koop en ook een stuk minder aantrekkelijk voor de consument. De naamsbekendheid van Douwe Egberts en Starbucks is groot, hierdoor gaat de voorkeur van de consument uit naar de ijskoffie van deze producenten. 27

29 2. De doelgroep en concurrentieveld De probiotische ijskoffie is gericht op de doelgroep 18 tot 35 jaar, de jong volwassenen. Uit het marktonderzoek blijkt dat deze doelgroep het meest open staat voor het product. Ze geloven in de werking van probiotica en 80% van de consumenten drinkt (ijs)koffie. Het product is vooral bedoelt voor de kosmopolieten, postmaterialisten en de postmoderne hedonisten. Kosmopolieten zijn veelzijdig en actief, ze doen graag nieuwe ervaringen op zodat ze zich persoonlijk kunnen verrijken en ze werken graag. Postmaterialisten vinden sociaal-maatschappelijke verbeteringen belangrijk, net zoals verantwoord leven. De postmaterialistische gezinnen zijn niet traditioneel. Postmoderne hedonisten zijn erg individualistisch en vinden persoonlijke groei en ontplooiing belangrijk, er komen binnen dit milieu ook bijna geen traditionele gezinspatronen voor.(3) De afbeelding hieronder is het Mentality-model. Voor het model is er gekeken naar de levensinstelling, zoals persoonlijke opvattingen en de waarden van de levensstijlen van Nederlanders. Er zijn volgens het model acht sociale milieus in Nederland. Zoals te zien is in de afbeelding staat de doelgroep van de probiotische ijskoffie van Vitalis rechts in de tabel. Dit betekent dat de doelgroep modern is. Ze staan open voor vernieuwingen en ze houden niet vast aan wat oud en vertrouwd is. De kosmopolieten (10% van de bevolking) hebben een hoge status en zijn modern tot postmodern. De postmaterialisten(10% van de bevolking) en de postmoderne hedonisten(11% van de bevolking) zijn postmodern en hebben een hoge status, maar ook een lage status. (4) Afbeelding 1. Mentality model Het concurrentieveld is breed voor probiotische ijskoffie. De twee directe concurrenten zijn alle probiotische producten, zoals probiotische pillen, yoghurttoetjes/tussendoortjes, drankjes etc. en de ijskoffies, zoals van Douwe Egberts en Starbucks. Een grote indirecte concurrent is warme koffie. 28

30 Veel van de probiotische producten hebben al een zeer bekende naam, zoals Yakult, Actimel en Activia. Uit het marktonderzoek blijkt dat vrijwel iedereen het kent en er tevreden over is. Probiotische zuivelproducten zijn verkrijgbaar tussen de 1,72 (400ml) en de 2,69 (455 ml). Het zijn allemaal handige meeneemverpakkingen en er wordt vaak reclame voor gemaakt. Douwe Egberts en Starbucks hebben veel naamsbekendheid, zo blijkt uit het consumentenonderzoek. Het staat erom bekend dat het lekker is, het ziet er leuk uit en het heeft een handige meeneemverpakking wat erg handig is met reizen. Ijskoffie is verkrijgbaar tussen de 1,29 (230 ml) en 1,75 (220 ml). Warme koffie wordt over het hele jaar veel gedronken. Bijna overal is koffie te krijgen en het handig om mee te nemen. Dit is een bedreiging voor de ijskoffie, omdat uit consumentenonderzoek blijkt dat 60% van de ondervraagden ijskoffie typisch iets voor de zomer vinden en het dus zelden in de winter wordt gekocht. De probiotische ijskoffie van Vitalis maakt een goede kans op de markt. De prijs van het product is 1,64 (240ml). Deze prijs zit tussen de prijzen van de concurrenten, terwijl deze ijskoffie een extra toevoeging heeft: de probiotica. Er is nog geen ijskoffies met probiotica, waardoor het product van Vitalis meer zal opvallen. Ook is de meeneemverpakking van Vitalis vernieuwend, bij de directe concurrenten bestaan geen verpakkingen met een handvat of een dop die weer te sluiten is. 29

31 3. Marketing mix: product/prijs/plaats Productsamenstelling (grammen aangegeven per 100 gram betreffend nutriënt) De voorkomende macronutriënten in Vitalis Probiotische ijskoffie zijn: - Eiwitten afkomstig uit halfvolle melk (3,4 g) (6) en koffie (0,2 g) (5) - Koolhydraten afkomstig uit suiker (100 g)(6), halfvolle melk (4,6 g) en koffie (0,1 g) (9) - Vetten afkomstig uit halfvolle melk (1,5 g) (6) De voorkomende micronutriënten in Vitalis Probiotische ijskoffie zijn: - Kalium afkomstig uit koffiebonen (6) - Fosfor afkomstig uit melk - Kalk afkomstig uit melk - Vitamine A, B2 en D afkomstig uit melk - β-caroteen afkomstig uit melk (6) - Cafeïne afkomstig uit koffiebonen - Chlorogeenzuur afkomstig uit koffiebonen (6) - Toegevoegd suiker - Toegevoegd Lactobacillus Casei Organoleptische kenmerken Vitalis Probiotische ijskoffie wordt koel geserveerd en is verkrijgbaar in cappuccino smaak. Een verse cappuccino/koffiegeur doet de zintuigen prikkelen. De kleur en structuur van de ijskoffie is gelijk aan de ijskoffie die de consument gewend is, dit maakt Vitalis Probiotische ijskoffie een fijne en vertrouwde productkeuze voor een brede doelgroep. Verpakkingskenmerken Om het drinken van de ijskoffie zo gemakkelijk mogelijk te maken wordt deze verkocht in kartonnen mokken. De mok bevat een handig oor waardoor deze goed vast te houden is en de consument het comfort van een koffiemok van thuis ervaart. De afdraaibare bovenkant van plastic, is in een handomdraai van de mok verwijdert. Deze is overigens ook weer terug op de mok te draaien. Voor de consument die veel onderweg is bevat de bovenkant van de dop een indrukbare opening. Het rietje dat aan de zijkant van de mok bevestigt zit, zorgt voor extra drinkgemak onderweg. Uiteraard kan er ook direct vanuit de opening gedronken worden. De probiotische ijskoffie is niet alleen een echte blikvanger door haar unieke verpakking, maar ook door haar opvallende, maar toch subtiele kleurencombinatie. Uit het uitgevoerde consumentenonderzoek en de interviews is gebleken dat de voorkeur van de consument uitgaat naar neutrale verpakkingen. Lichtblauw straalt rust uit en laat de tekst op de verpakking extra uitkomen. 30

32 Eén mok bevat 240 ml ijskoffie. Verdere productinformatie is te vinden op de achterzijde van het product. Hier staat ook vermeld welke probiotische bacteriegroep is toegevoegd. Te gebruiken claims Ijskoffie met een beetje extra - deze claim is pakkend en trekt direct de consument haar aandacht, omdat zij zich gaat afvragen wat voor extra s de ijskoffie te bieden heeft. De claim heeft uiteraard betrekking tot de toegevoegde Lactobacillus Casei-bacterie. Bevat vitamine A, B2 en D de ijskoffie levert verschillende mineralen en vitaminen uit het bestandsdeel melk, de vitaminen worden op de verpakking vermeld. Voedingswaarde declaratie. Ingrediënten (9)(10): espresso 33,3 % koffie-extract 2,2 % halfvolle melk 51,3 % Suiker 2,9 % Water 8,3 % Lactobacillus Casei 2 % Voedingswaarde declaratie per 240 ml (7): energie 84 kcal/352,8 KJ vet 1,8 verzadigd vet 1,2 eiwit 4,3 koolhydraten 12,6 waarvan suiker s 7,0 vezels 0,0 Prijsniveau De prijs van dit product ligt rond de probiotische zuivelproducten en ijskoffies die in de supermarkt verkrijgbaar zijn. Er is hier gekeken naar de prijzen van de sterkst concurrerende producten. Ijskoffie is verkrijgbaar tussen de 1,29 (230 ml) en 1,75 (220 ml). Probiotische zuivelproducten zijn verkrijgbaar tussen de 1,72 (400ml) en de 2,69 (455 ml). Om Vitalis Probiotische ijskoffie voor zowel de ijskoffie consument en de probiotica consument acceptabel te maken wordt deze verkocht voor 1,64 (240 ml). Distributiekanalen Vitalis Probiotische ijskoffie wordt verkocht in diverse supermarkten en zou verkrijgbaar zijn bij onder andere de Albert Heijn, Jumbo, C1000 en Dekamarkt. Hier zullen zij gepresenteerd worden bij de concurrerende ijskoffies als ijskoffie met een beetje extra. Wanneer het product aanslaat bij de consument, wordt het ook verkocht op to-go locaties, zoals Albert Heijn to-go, Kiosk op stations en tankstations. 31

33 Positionering 4. Positionering en UPS s 'Vitalis introduceert een nieuw product: een lekkere ijskoffie met iets extra s! Onze nieuwe, lekkere ijskoffie is makkelijk mee te nemen voor onderweg. Stel je wil een gezond lekker drankje drinken, maar je krijgt het niet in één keer op. Wil je die extra kick voor onderweg? Of heb je gewoon zin in koffie maar is het te warm? Dan kies je voor onze ijskoffie! Het is makkelijk mee te nemen en hersluitbaar. En ook heel erg lekker!' Het imago van Vitalis ijskoffie is te omschrijven als modern, voor de echte wereldburger die haast h eeft en veel op weg is. Deze mensen hebben iets extra s nodig in hun drinken voor de energie. De ko ffie met probiotica is voor de energie en de gezonde darmflora. Het product is voor mensen die een druk leven hebben maar ook willen genieten. Het is een product dat mee te nemen is voor het gem ak van de consument. Het heeft een draaidop en is dus hersluitbaar, tevens is er ook een handgreep voor links- en rechtshandige mensen. USP's De unique selling points van Vitalis ijskoffie: de ijskoffie bevat probiotica het is snel en makkelijk te consumeren het is makkelijk mee te nemen het product is hersluitbaar het product is makkelijk vast te houden Er zijn meerdere redenen voor de consument om de ijskoffie met probiotica van Vitalis te kopen da n de ijskoffie of probiotica producten van de concurrent. Een daarvan is dat er geen ijskoffies zijn m et probiotica en dat er geen probiotisch producten zijn in de vorm van ijskoffie/koffie, alleen zuivel. Een andere reden is dat zij dit product makkelijk mee kunnen nemen en snel kunnen consumeren(al s de klant dit wil), maar het kan ook rustig gedronken worden. Als het product niet in één keer opge dronken wordt, is het hersluitbaar. De andere probiotica producten en ijskoffies hebben deze optie niet. Tevens heeft de verpakking ook een ander voordeel: de handgreep. Door deze toevoeging aan de verpakking is het product uniek in zijn groep en makkelijk vast te houden en zo worden de hande n ook niet koud. 32

34 5. SWOT analyse Strenghts Nieuw product Uniek Makkelijk mee te nemen/ vast te houden Lekker en gezond Opportunities Smaak uitbreiding van het product Voedingstrend: mensen zijn veel bezig met gezondheid Weaknesses IJskoffie met probiotica is misschien te anders voor de consumenten Het product moet koel blijven omdat anders de bacteriën gaan vermeerderen Threats Het wordt gezien als een zomerproduct Strenge regels voor de claims De keuze tussen gewone koffie en ijskoffie Bekende/grote concurrenten 33

35 6. Marketing mix: promotieplan Promotiedoelgroep De promotiedoelgroep voor het product zijn mannen en vrouwen met een leeftijd van jaar. Promotiedoelstellingen De doelstellingen voor de promotie op korte termijn zijn: - De probiotische ijskoffie met Cappuccino smaak in week 22 (2013) kunnen introduceren op de markt. - Ervoor zorgen dat in week 22 het product in vier supermarkten aangeboden kan worden. Op lange termijn zijn de doelstellingen: - Het product is in week 27 verkrijgbaar in nog drie andere gelegenheden (to-go winkel, kiosk, tankstation). - In week 31 Integreren in de sociale media (facebook en twitter) om hiermee een nog groter publiek te bereiken. Centrale boodschap De centrale boodschap van dit product is: deze ijskoffie biedt net wat meer dan de andere (ijs)koffies op de markt. De koffie bevat goede bacteriën die kunnen zorgen, door regelmatig gebruik, voor een goede darmwerking en verbeterde weerstand. Er zijn al veel probiotische producten op de markt in yoghurtdrink-vorm. Deze ijskoffie bevat alle voordelen van de probiotische yoghurtdranken, alleen dan in de vorm van ijskoffie. De boodschap is: tegelijkertijd genieten, terwijl je werkt aan je weerstand en gezondheid. Psychologische leertheorie De psychologische leertheorie die zal worden gebruikt om het product te promoten is de sociale leertheorie. Door de sociale leertheorie leert men door naar anderen te kijken.(11) Deze leertheorie komt ook voor bij mode: door te kijken naar wat andere mensen veel dragen ziet men wat wel/niet in de mode is. Mensen zijn sneller geneigd om iets te kopen wat heel veel mensen dragen. Wij willen ervoor zorgen dat ons product een rage wordt. Als mensen bijvoorbeeld op tv de ijskoffie in een reclame gedronken zien worden door Doutzen Kroes of George Clooney, zullen zij dit product aantrekkelijk gaan vinden. Zij zien een beroemdheid die ze misschien altijd al bewonderen de ijskoffie drinken. Het is bijzonder dat de kijkers zelf ook deze koffie, die gedronken wordt door George Clooney en Doutzen Kroes, kunnen kopen. De beroemdheden in de reclames moeten aansluiten op de doelgroep. De gekozen doelgroep varieert tussen adolescenten en volwassenen. Om deze reden zullen er (minimaal) twee reclames worden gemaakt; één voor de jongere mensen (18-25 jaar) en één voor de volwassenen (25-35 jaar). Door het kijken naar anderen leert de consument dat deze ijskoffie bijzonder en exclusief is. Als de ijskoffie steeds meer wordt verkocht, zullen bijvoorbeeld op hogescholen de leerlingen ook geprikkeld worden tot het kopen van de koffie, als ze deze veel zien gedronken worden door anderen. Promotiemiddelen en kanalen De promotiemiddelen die zullen worden gebruikt zijn: reclames op tv, gesproken reclame op de radio, posters met het product en het product zal worden uitgedeeld op openbare gelegenheden. De reclames op tv zullen worden gebruikt, omdat vooral de jongere mensen uit de doelgroep (rond jaar) veel tv kijkt. Dit blijkt ook uit gegevens van het CBS; in een onderzoek uit 2008 is naar voren gekomen dat 60% van de jarigen 10 uur of meer per week tv kijkt.(12) De zenders waar de reclame zal worden uitgezonden zijn SBS6, rtl5, rtl4, net5 en MTV. Deze zenders hebben al deels een gezond imago door programma s als Obese, Help ons kind is te dik en I Used To Be Fat die 34

36 worden uitgezonden op enkele van deze zenders. Het doel is hier op in te spelen, waardoor de consument na het zien van de reclame geprikkeld wordt het product te gaan kopen. Radio zal worden gebruikt, omdat onder onze doelgroep veel werkende mensen vallen. In de auto op weg naar het werk staat vaak de radio aan. Volgens het CBS werken in x1000 mensen met de leeftijd van jaar.(13) Posters zullen ervoor zorgen dat de consument op andere plaatsen ook nog even herinnert aan het product wordt. Als dit in een winkelcentrum gebeurt en de consument wordt herinnerd, zal er een kans zijn dat deze het product nog even koopt. Planning promotieplan Hier onderstaand de planning voor het promotieplan: Week Week Week Week Hoofdactiviteiten: De belangrijkste activiteiten zijn: Week 22-26: Het nieuwe product introduceren Hierbij gebruik maken van posters (in winkelcentra en bij bushaltes) en reclame op radio en tv op de volgende zenders: SBS6, rtl4, rtl5, MTV en net5. Week 31-33: Uitdelen Het product in kleine bekertjes (de helft van de normale grootte) uitdelen op openbare gelegenheden, zoals op het strand, in winkelcentra en op muziekfestivals. Hierdoor wordt een positieve ervaring gekoppeld aan het product. Week 33-36: Nieuwe varianten Indien de verkoop van de Cappuccino-variant goed gaat; worden in deze weken de Latte Macchiato en Vanille varianten geïntroduceerd. De reclames van deze varianten zullen worden uitgezonden op tv en posters zullen worden opgehangen. Week 36-38: Uitdelen De nieuwe smaken op openbare gelegenheden uitdelen in kleine hoeveelheden (de helft van de normale beker). Openbare gelegenheden zoals het strand, winkelcentra en muziekfestivals. Deelactiviteiten: De minder belangrijke activiteiten zijn: Week 26-29: Ontwikkeling nieuwe smaken Een start maken met de ontwikkeling van de smaken Latte Macchiato en Vanille. Hierbij wordt ook begonnen aan het ontwikkelen van de verpakking en de reclames van deze nieuwe smaken. Week 29-31: Reclame Doorgaan met de reclame op tv en via posters voor de ijskoffie met Cappuccino-smaak. Advertenties: Er zijn twee advertenties gemaakt. Eén voor de adolescenten (Doutzen Kroes) en één voor de volwassenen (George Clooney). Deze advertenties zijn te zien in bijlage 1 en 2. 35

37 Literatuurlijst Geraadpleegde literatuur: 1. Wikipedia (2012). Probioticum. (geraadpleegd op ). 2. Harm. Starbucks ijskoffie bij Hoogvliet supermarkten. (geraadpleegd ). 3. Motivaction (2012), Mentality uitgelegd. (geraadpleegd op ). 4. StemPunt (2013). Kosmopolieten, postmaterialisten en postmoderne hedonisten. (geraadpleegd op ). 5. Voedingscentrum. Caloriechecker. (geraadpleegd ). 6. C.M.E. Catsberg, G.J.M. Kempen-van Dommelen. Levensmiddelenleer. (6) Baarn: HB uitgevers. 7. Recepten Vandaag, Cappuccino. (geraadpleegd ) 8. Becht, H.J.W. (1910). Wannée Kookboek, Amsterdamse Huishoudschool. (19). Amsterdam: Gottmer. 9. Verpakking product van Albert Heijn. Perla aroma snelfiltermaling, arabic en robusta bonen. productinformatie per 100 gram bereid product. 10. Koffiebean, cappuccino recepten. (geraadpleegd ) 11. Zimbardo, P.G. Johnson, R. L. McCann, V. (2011). Psychologie De Essentie. (2). Amsterdam: Pearson Education Benelux BV. 12. Ewalds, D. (2010). Meer internet en minder tv bij jongeren. NL/menu/themas/dossiers/jongeren/publicaties/artikelen/archief/2010/ wm.htm (geraadpleegd op ). 13. Centraal Bureau Statistiek (CBS). (2012). Heeft werk voor twaalf uur of meer per week (Werkzame beroepsbevolking). (geraadpleegd op ). 36

38 Bijlage 1 Advertentie volwassenen George Clooney 37

39 Bijlage 2 Advertentie jongeren (18-25 jaar) Doutzen Kroes Doutzen Who? Vitalis probiotische ijskoffie: ijskoffie met een beetje extra NEW VITALIS ijskoffie met toegevoegde probiotica Bevat Vitamine A, B2 en D 38

Boutique Dairy, Good Heavens divine drinking yogurt.

Boutique Dairy, Good Heavens divine drinking yogurt. 5. In dit deel van het verslag beschrijft men de vergelijking tussen het nieuwe product met de vergelijkbare probiotische producten. Ieder projectlid heeft ongeveer twee tot vier producten vergeleken op

Nadere informatie

Danone Actimel aardbei 100 ml 1 flesje Hoeveel procent aardbei bevat het product? Dit product bevat 2,1% aardbei.

Danone Actimel aardbei 100 ml 1 flesje Hoeveel procent aardbei bevat het product? Dit product bevat 2,1% aardbei. Danone Actimel aardbei 100 ml 1 flesje Dit product bevat 2,1% aardbei. L. Caseï Danone bacteriën. Vitamine B6 en D Op de bovenkant van de verpakking staat: ondersteunt het immuunsysteem. Op de achterkant

Nadere informatie

Yakult, elke dag een flesje!

Yakult, elke dag een flesje! Yakult, elke dag een flesje! minder zoet, minder calorieën + vezels + vitamine C de originele smaak Al meer dan 80 jaar Yakult is een lekkere frisse zuiveldrank vol miljarden Lactobacillus casei Shirota.

Nadere informatie

Al meer dan 80 jaar. Magisch... of toch niet?

Al meer dan 80 jaar. Magisch... of toch niet? Magisch... of toch niet? Al meer dan 80 jaar In de oude heuvels van de Japanse hoogvlakte wordt het geheim van Yakult bewaard. Een magisch elixir gemaakt van de reuzen bonsai... Complete onzin! Het werd

Nadere informatie

De wereld van. Optimel

De wereld van. Optimel De wereld van Volop variatie heeft een breed assortiment aan zuivelproducten. De drink, yoghurt en kwark zijn in verschillende fruitsmaken verkrijgbaar. De vla is verkrijgbaar in de smaakvarianten chocolade,

Nadere informatie

Bijlage 5 Omschrijving directe concurrenten

Bijlage 5 Omschrijving directe concurrenten Bijlage 5 Omschrijving directe concurrenten Yoghurt & fruit shaker Three is a crowd Activia breakfast Albert Heijn Volle yoghurt, appel, ananas, mango, blauwe druif, muesli (haver-, tarwe- ), suiker, plantaardige

Nadere informatie

Pure Whey Eiwit - Kennismakingsset

Pure Whey Eiwit - Kennismakingsset Zo ondersteunt Pure Whey Eiwit uw gezondheid Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen voor het lichaam. Ze zijn nodig voor groei, herstel en instandhouding van lichaamscellen en weefsels. Niet voor niets

Nadere informatie

Noten en gedroogde zuidvruchten passen in een gezond voedingspatroon

Noten en gedroogde zuidvruchten passen in een gezond voedingspatroon Noten en gedroogde zuidvruchten passen in een gezond voedingspatroon Noten, rozijnen, gedroogde pruimen en andere gedroogde zuidvruchten bevatten veel gezonde vetten, vezels, vitamines en mineralen. Uit

Nadere informatie

De wereld van. Optimel

De wereld van. Optimel De wereld van Volop variatie heeft een breed assortiment aan zuivelproducten. De drinkyoghurt, yoghurt en kwark zijn in verschillende fruitsmaken verkrijgbaar. De vla is verkrijgbaar in de smaakvarianten

Nadere informatie

Net zo gezond als zuivel?

Net zo gezond als zuivel? zuivelvervangers Net zo gezond als zuivel? Zuivel heeft een imagoprobleem en in de schappen groeit het aanbod van plantaardige vervangers. Van rijstdrinks tot yoghurt van soja en ijs van kokos. Maar zijn

Nadere informatie

Frisdrank - omschrijving

Frisdrank - omschrijving Terug naar Smaaklessen Frisdrank - omschrijving Er zijn heel veel verschillende soorten frisdranken. Voorbeelden van frisdranken zijn cola, sinas, 7-up, cassis, tonic en bitter lemon. Ook dranken als ijsthee

Nadere informatie

Met deze campagne kun je kans maken op een reis naar Hawaii voor 2 personen.

Met deze campagne kun je kans maken op een reis naar Hawaii voor 2 personen. A. Lay s Chips De smaak van deze Chips is Pizza Hawaii flavour. Deze Chips smaakt naar Ham & Ananas. Wij hebben deze chips speciaal gemaakt voor de Pizza liefhebbers tussen ons. Veel goedkoper dan een

Nadere informatie

Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN

Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN Management summary Schuttelaar & Partners 001-01.ppt december 00 Marieke Gaus Context en doel van het onderzoek Doel onderzoek Het onderzoek wordt uitgevoerd

Nadere informatie

POSITION PAPER VOEDSELKEUZELOGO S

POSITION PAPER VOEDSELKEUZELOGO S POSITION PAPER VOEDSELKEUZELOGO S CONSUMENTENBOND, 12 APRIL 2018 1 Wat wil de Consumentenbond? De Consumentenbond vindt het van groot belang dat er een duidelijke kleurcodering c.q. voedselkeuzelogo 1

Nadere informatie

Coca-Cola Watermeloen

Coca-Cola Watermeloen Coca-Cola Watermeloen Naam: Klas: 3B Docent: Y. Azoubairi Vak: Economie Datum: 15-10-2018 Inhoudsopgave: Inleiding Doelgroep Marketingsstrategie Communicatiemiddelen Begroting Slot Inleiding: Wij heb en

Nadere informatie

Infofiche 1. Melk kan je drinken, maar ook eten. Doelstellingen. De leerlingen weten wat zuivelproducten zijn.

Infofiche 1. Melk kan je drinken, maar ook eten. Doelstellingen. De leerlingen weten wat zuivelproducten zijn. Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen weten wat zuivelproducten zijn. De leerlingen kunnen peilen naar de kennis over melk en melkproducten en het melkverbruik. Melk is gezond. Het behoort in de actieve

Nadere informatie

ARE HEALTH CLAIMS UNDERSTOOD?

ARE HEALTH CLAIMS UNDERSTOOD? ARE HEALTH CLAIMS UNDERSTOOD? door Sheila Francl Zoetermeer 2009 Afstudeeropdracht Faculteit Natuurwetenschappen, Open Universiteit Nederland SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) Gezondheidsbewuste consumenten

Nadere informatie

Promotieplanning Darren Arendse

Promotieplanning Darren Arendse Promotieplanning Darren Arendse 1 Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Hoofdstuk 1 Onderzoek Blz. 4,5,6 Hoofdstuk 2 Strokenplanning ZIE EXCEL BESTAND Hoofdstuk 3 Uitvoering ZIE EXCEL BESTAND, 7,8,9 Hoofdstuk

Nadere informatie

MARKETINGPLAN. Etiënne Deguelle A.CML01D

MARKETINGPLAN. Etiënne Deguelle A.CML01D MARKETINGPLAN Etiënne Deguelle A.CML01D Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Missie... 1 Visie... 1 Omschrijving doelen... 3 SWOT analyse... 4 Destep analyse... 5 Marketinginstrumenten... 4 Confrontatie matrix...

Nadere informatie

HAAGSE HOGESCHOOL VOEDING EN DIETETIEK COMPACT VD-CO1.C.2 VOEDINGSLEER. Voedingsdagboek. Mariska Sprado 12062804 24/09/2012

HAAGSE HOGESCHOOL VOEDING EN DIETETIEK COMPACT VD-CO1.C.2 VOEDINGSLEER. Voedingsdagboek. Mariska Sprado 12062804 24/09/2012 HAAGSE HOGESCHOOL VOEDING EN DIETETIEK COMPACT VD-CO1.C.2 VOEDINGSLEER Voedingsdagboek Mariska Sprado 12062804 24/09/2012 TOTALE ENERGIE-INNAME EN ENERGIEPERCENTAGES Totale energie-inname Dag 1 9852 kj

Nadere informatie

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën

Nadere informatie

Goede voeding. Hans van Kuijk sportarts

Goede voeding. Hans van Kuijk sportarts Goede voeding Hans van Kuijk sportarts Goede voeding Hans van Kuijk sportarts Chronische aandoeningen Hart- en vaatziekten Hoge bloeddruk Diabetes 2 Overgewicht? Relatie met voeding & bewegen? DM2; dramatische

Nadere informatie

AARDAPPELS. voedzaam & veelzijdig

AARDAPPELS. voedzaam & veelzijdig KENNIS PLATFORM AARDAPPELS AARDAPPELS voedzaam & veelzijdig Deze brochure is voor diëtisten en andere gezondheidsprofessionals en bevat praktische informatie over de voedingswaarde van aardappels en de

Nadere informatie

TOP 10 GEZONDE GEFERMENTEERDE GROENTE

TOP 10 GEZONDE GEFERMENTEERDE GROENTE TOP 10 GEZONDE GEFERMENTEERDE GROENTE Hoewel u gefermenteerde levensmiddelen in de supermarkt kunt kopen, zijn deze meestal gepasteuriseerd op hoge temperatuur waardoor de nodige vriendelijke bacteriën

Nadere informatie

Alles over VETTEN GOEDE ÉN SLECHTE. E-book

Alles over VETTEN GOEDE ÉN SLECHTE. E-book Alles over VETTEN GOEDE ÉN SLECHTE E-book WAT IS VET? VET IS EEN VOEDINGSSTOF DIE ZIT IN BIJVOORBEELD HALVARINE, OLIE, VLEES, KAAS EN IN KOEK, SNACKS EN SAUZEN. VET IS ALTIJD EEN MENGSEL VAN VETZUREN.

Nadere informatie

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 3. Gezonde voeding

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 3. Gezonde voeding GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 3 Gezonde voeding 1 INLEIDING Thema 3 hoofdstuk Gezonde voeding blz. 149 Onderwerpen: -Persoonlijke verschillen -Voeding en levensfasen -Voedingsmiddelen en voedingsstoffen -Richtlijnen

Nadere informatie

VOEDING BIJ CHRONISCHE DARMONTSTEKINGEN FRANCISCUS GASTHUIS

VOEDING BIJ CHRONISCHE DARMONTSTEKINGEN FRANCISCUS GASTHUIS VOEDING BIJ CHRONISCHE DARMONTSTEKINGEN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze informatie is bestemd voor patiënten die bekend zijn met chronische darmontstekingen. De meest bekende zijn: de ziekte van Crohn

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

PROBIOTIC phlora. Voor jouw gezondheid!

PROBIOTIC phlora. Voor jouw gezondheid! PROBIOTIC phlora Voor jouw gezondheid! Wat zijn probiotica? Probiotica zijn micro-organismen zoals bacteriën of gisten. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat deze je gezondheid kunnen ondersteunen. Door

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77

Inhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77 Inhoud Voorwoord 3 Voeding 6 Slaap 22 Houding 30 Naar de dokter 37 Kleding 65 Mode 74 Kleding wassen 77 6 VOEDING Weet wat je eet Je eet elke dag. Alles wat je eet (en drinkt) heet voeding. Is elke voeding

Nadere informatie

Module 4 Making progress Unit 1 Mind your safety

Module 4 Making progress Unit 1 Mind your safety Unit 1 Mind your safety 1 Ik heb een memo geschreven in het Nederlands. Hierin staat: hoe laat we moeten inchecken; welke papieren we bij ons moeten hebben; hoeveel handbagage we mogen meenemen aan boord;

Nadere informatie

Zuivelproducten voor sporters Effect van melkeiwit en micronutriënten voor prestatie. Jan Steijns

Zuivelproducten voor sporters Effect van melkeiwit en micronutriënten voor prestatie. Jan Steijns Zuivelproducten voor sporters Effect van melkeiwit en micronutriënten voor prestatie Jan Steijns physical activity, athletic performance, and recovery from exercise are enhanced by optimal nutrition @

Nadere informatie

VERSLAG STORECHECK. Drank met extra vitamine D en calcium

VERSLAG STORECHECK. Drank met extra vitamine D en calcium VERSLAG STORECHECK Drank met extra vitamine D en calcium Vrijdag 21 december 2012, Den Haag VERSLAG STORECHECK Drank met extra vitamine D en calcium Tutorgroep 4, VD1-e2 Eline Kion (12073806), Iris Krijger

Nadere informatie

Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar.

Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar. LES 8: Spijsvertering (2) Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar. Defecatie - Poepen Borborygmus - Knorrende maag Monosodiumglutamaat

Nadere informatie

De wereld van kaas. Milner

De wereld van kaas. Milner De wereld van kaas Milner Het Vinkje Alle Milner en producten dragen het groene Vinkje. Het groene Vinkje is het enige logo voor gezondere voeding dat door de Nederlandse overheid wettelijk is toegestaan

Nadere informatie

MARKETING MIX. Gebruik van de tool Template Voorbeeld

MARKETING MIX. Gebruik van de tool Template Voorbeeld MARKETING MIX Gebruik van de tool Template Voorbeeld Marketing Mix De Marketing Mix helpt je om na te denken over hoe (potentiële) klanten je product of dienst kunnen kopen. Met deze tool denk je na over

Nadere informatie

Monitoring van het gehalte aan suikers en vet in vanillevla en vanille- en vruchtenyoghurt 2014. Datum 11 maart 2016

Monitoring van het gehalte aan suikers en vet in vanillevla en vanille- en vruchtenyoghurt 2014. Datum 11 maart 2016 Monitoring van het gehalte aan suikers en vet in vanillevla en vanille- en vruchtenyoghurt 2014 Datum 11 maart 2016 Monitoring van het gehalte aan suikers en vet in vanillevla en vanille- en vruchtenyoghurt

Nadere informatie

Albert Voogd. Healthy living De consument is ook maar een mens

Albert Voogd. Healthy living De consument is ook maar een mens Albert Voogd Healthy living De consument is ook maar een mens Strategische uitgangspunten Albert Heijn Voeding en Gezondheid Wetenschappelijk gedegen onderbouwd Maatschappelijk geaccepteerd Simpel en inspirerend

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Welke noten zijn gezond, onderzoek gezonde vetten Noten zijn gezond en rijk aan gezonde, onverzadigde vetten die je helpen om af te vallen! Eet 20 gram noten per dag voor je gezondheid en krijg daardoor

Nadere informatie

Vitamines zitten in kleine hoeveelheden in je eten en drinken. Je hebt het halve alfabet aan vitamines: A, B, C, D, E, K.

Vitamines zitten in kleine hoeveelheden in je eten en drinken. Je hebt het halve alfabet aan vitamines: A, B, C, D, E, K. Testlab Er zitten heel veel voedingsstoffen in gezonde producten. Dat hebben jullie in de film gezien. Nou ja gezien? Voedingsstoffen zijn niet zichbaar in producten, maar we kunnen ze wel aantonen. Daar

Nadere informatie

1. Voedingsadvies 1.1 Inleiding

1. Voedingsadvies 1.1 Inleiding 1. Voedingsadvies 1.1 Inleiding Op de pabo opleiding leren de studenten hoe ze kinderen de vaardigheden kunnen bijbrengen die ze nodig hebben om een succesvolle en evenwichtige volwassene te worden. In

Nadere informatie

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap.

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. EET PALEO 3 Inhoudsopgave Inleiding 6 Mijn Paleo verhaal 8 De 7 stappen in het kort 12 Stap 1 Richt je op de praktijk 14

Nadere informatie

Naam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken

Naam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken Naam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken Wat zijn voedingsstoffen Voedingsstoffen zijn stoffen die je nodig hebt om te lopen, te denken enz. Er zijn 6 soorten voedingsstoffen. 1. eiwitten (vlees, peulvruchten.

Nadere informatie

DE BASIS VOOR EEN VITAAL LEVEN

DE BASIS VOOR EEN VITAAL LEVEN DE BASIS VOOR EEN VITAAL LEVEN ALOE INSPIRED 2016 EEN GEZONDE BASIS. DE DRUKTE VAN HET DAGELIJKS LEVEN MAAKT DAT WE OP HET GEBIED VAN VOEDING SOMS VOOR DE MAKKELIJKSTE WEG GAAN. DE KEUZE VALT DAN SNELLER

Nadere informatie

Security Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur

Security Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur Security Les 1 Leerling: Klas: Docent: Marno Brink 41B Meneer Vagevuur Voorwoord: In dit document gaan we beginnen met de eerste security les we moeten via http://www.politiebronnen.nl moeten we de IP

Nadere informatie

MEET WEET EET BEHEERDER & VERDELER VAN DE BELGISCHE VOEDINGSMIDDELENTABEL, DE MERKNAMENDATABANK EN DE VOEDINGSPLANNER. www.nubel.

MEET WEET EET BEHEERDER & VERDELER VAN DE BELGISCHE VOEDINGSMIDDELENTABEL, DE MERKNAMENDATABANK EN DE VOEDINGSPLANNER. www.nubel. MEET WEET EET www.nubel.com BEHEERDER & VERDELER VAN DE BELGISCHE VOEDINGSMIDDELENTABEL, DE MERKNAMENDATABANK EN DE VOEDINGSPLANNER Nubel_brochure.indd 1 02/11/12 wk1 08:31 NUBEL VOOR EEN EVENWICHTIGE

Nadere informatie

Bijlage 7 Consumentenonderzoek

Bijlage 7 Consumentenonderzoek Bijlage 7 Consumentenonderzoek Inhoudsopgave Inleiding 50 Methode 50 Resultaten 50 Conclusie 52 Discussie 52 Bijlagen 53 Enquêtevragen 53 Uitkomsten van de enquête 55 10 Inleiding B- yo 2 go! is een nieuw,

Nadere informatie

Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.

Toekomst van uw biologische boerderijwinkel. Toekomst van uw biologische boerderijwinkel. Naam: William Ton (1604410) Docent: Rob van den Idsert Specialisatie: Concept Periode: 2015-D Datum: 27-05-2015 Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Romp. Lesbrief Identiteit, Imago en Profiel. Kop

Romp. Lesbrief Identiteit, Imago en Profiel. Kop Lesbrief Identiteit, Imago en Profiel Tijd: 55 60 minuten Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Kop Introductie Wie ben jij online? Introduceer het onderwerp kort: Wie ben jij online? Bijna iedereen heeft een of meerdere

Nadere informatie

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4 Gezonde voeding 1 INLEIDING Thema 3 hoofdstuk Gezonde voeding blz. 149 Onderwerpen: -Persoonlijke verschillen -Voeding en levensfasen -Voedingsmiddelen en voedingsstoffen -Richtlijnen

Nadere informatie

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het

Nadere informatie

Appelsap. 1 KH portie. 51 kcal / 215 kj. 115 ml ± 1 halfvol glas GI = 44

Appelsap. 1 KH portie. 51 kcal / 215 kj. 115 ml ± 1 halfvol glas GI = 44 Dranken Dranken Voldoende drinken is belangrijk voor de algemene gezondheid. Bekijken we aandachtig de voedingsdriehoek dan is het duidelijk dat drank een belangrijk onderdeel is. Als volwassenen moeten

Nadere informatie

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A Individueel verslag de Reus klas 4A Overzicht en tijdsbesteding van taken en activiteiten 3.2 Wanneer Planning: hoe zorg je ervoor dat het project binnen de beschikbare tijd wordt afgerond? Wat Wie Van

Nadere informatie

Een portie chemie in je voedsel?

Een portie chemie in je voedsel? Een portie chemie in je voedsel? Je bent je er misschien niet echt van bewust dat voedsel heel wat met chemie te maken heeft, maar toch is het zo. Voedsel is immers opgebouwd uit vele verschillende soorten

Nadere informatie

Iedereen kan Facebook-en, toch? 13.05.2014

Iedereen kan Facebook-en, toch? 13.05.2014 Iedereen kan Facebook-en, toch? 13.05.2014 KICK OFF ANTWERPSE PRESIDIA Hello, my name is Mijn verleden Nu EERST, EEN HEEL KLEIN BEETJE THEORIE Mensen als media-kanaal Mensen als media-kanaal Mensen horen

Nadere informatie

Dia 1. Dia 2 Wat is voeding: Dia 3. Voeding - Alles over voeding - Voeding in de praktijk - Voedingsschema. Koolhydraten

Dia 1. Dia 2 Wat is voeding: Dia 3. Voeding - Alles over voeding - Voeding in de praktijk - Voedingsschema. Koolhydraten Dia 1 Voeding - Alles over voeding - Voeding in de praktijk - Voedingsschema Dia 2 Wat is voeding: Voeding = alle organische stoffen die je als mens of organisme nodig hebt om energie op te wekken in je

Nadere informatie

Marketing Mix. Template & voorbeeld. Gebruik van de tool

Marketing Mix. Template & voorbeeld. Gebruik van de tool Marketing Mix De Marketing Mix helpt je om na te denken over hoe (potentiële) klanten je product of dienst kunnen kopen. Met deze tool denk je na over de juiste plaats, prijs en promotie voor je product.

Nadere informatie

Topsport en Voeding V R I J D A G 2 8 M A A R T 2 0 1 4 Z N B A S A R A I P A N N E K OE K S P ORTVOEDINGSADVIES

Topsport en Voeding V R I J D A G 2 8 M A A R T 2 0 1 4 Z N B A S A R A I P A N N E K OE K S P ORTVOEDINGSADVIES Topsport en Voeding V R I J D A G 2 8 M A A R T 2 0 1 4 Z N B A S A R A I P A N N E K OE K S P ORTVOEDINGSADVIES Het menu voor de ouders Even voorstellen Voedingspiramide Basissportvoeding Koolhydraten,

Nadere informatie

EVENWICHTIGE MAALTIJD

EVENWICHTIGE MAALTIJD EVENWICHTIGE MAALTIJD Sojaproteïne-isolaat, fructose, sojalecithine, verdikkingsmiddelen (cellulosepoeder, guargompoeder, carrageen, xantaangom), havervezels, maïszemelen, calciumcitraat, fructo-oligosacchariden,

Nadere informatie

Integrale opdracht Functional Foods Store-check verslag

Integrale opdracht Functional Foods Store-check verslag Integrale opdracht Functional Foods Store-check verslag Klas VD-1F, projectgroep 4 Annelie Groothuis 11070587 Taïra Jesurun 11043644 Nina de Jongh 11068937 Bani Kamrani 11026782 Saira Khan 11081481 Maaike

Nadere informatie

WAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten?

WAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten? WAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten? Alles wat je eet en drinkt noemen we voedingsmiddelen. Voorbeelden hiervan zijn: brood, boter, groenten en vlees. In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen:

Nadere informatie

Gezonde Voeding Tips

Gezonde Voeding Tips Gezonde Voeding Tips Waarom is een gezond dieet zo belangrijk? A) Voorkom risico s op aandoeningen Weet je dat de meeste aandoeningen kunnen worden voorkomen? Voorbeelden hiervan zijn:» Hartaandoeningen»

Nadere informatie

Gezonde voeding vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62382

Gezonde voeding vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62382 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 07 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62382 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Kapsalon: een zompig succesverhaal

Kapsalon: een zompig succesverhaal Kapsalon: een zompig succesverhaal Woorden van deze les de mond-tot-mondreclame variëren de ronde doen de calorie de behoefte de consument beschikbaar ontstaan signaleren combineren Wat weet je al? ontstaan

Nadere informatie

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES Inhoud In de introductieles gaat u met de leerlingen aan de slag met het thema duurzaam en eerlijk eten. Samen met de leerlingen bekijkt u drie filmpjes die uitleggen

Nadere informatie

Borrelhapjes met energie

Borrelhapjes met energie Borrelhapjes met energie Keuzeopdracht voor biologie bovenbouw vwo Een practicum over voedingstoffen, voedingsmiddelen en energie Voorkennis: kennis over voeding uit de onderbouw biologie/verzorging. Termen

Nadere informatie

Optimalegezondheid.com 2015 JULI 1 14 GEZONDE RECEPTEN

Optimalegezondheid.com 2015 JULI 1 14 GEZONDE RECEPTEN Optimalegezondheid.com 2015 15 JULI GEZONDE RECEPTEN 1 14 GEZONDE RECEPTEN INTRODUCTIE Merk jij het ook al? Dat je meer zin hebt in frisse ingrediënten en daardoor haast automatisch gezonder eet? Dit is

Nadere informatie

Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar

Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Gezonde leefstijl Ben jij benieuwd hoe je gezond kunt eten? Daar kan de Schijf van Vijf je bij helpen. Door iedere dag producten uit

Nadere informatie

HAVER APPELVEZEL VEZELS UIT 6 NATUURLIJKE BRONNEN CITRUS WITLOF MAIS HAVER SOJA

HAVER APPELVEZEL VEZELS UIT 6 NATUURLIJKE BRONNEN CITRUS WITLOF MAIS HAVER SOJA HAVER APPELVEZEL CITRUS VEZELS UIT 6 NATUURLIJKE BRONNEN APPEL HAVER WITLOF SOJA MAIS WAT ZIJN VEZELS? Als essentieel onderdeel van een evenwichtig dieet helpen vezels uw spijsverteringssysteem in goede

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Waarom eet je eigenlijk? Je krijgt er energie van! Energie heb je nodig alle processen in je lichaam b.v. voor lopen, computeren Maar ook

Nadere informatie

Junior company 2. Ondernemingsplan

Junior company 2. Ondernemingsplan Voortgezet onderwijs Junior company 2. Ondernemingsplan Stichting Stichting Jong Jong Ondernemen: Ondernemen: Postbus Postbus 93002 93002 2509 2509 AA AA Den Den Haag Haag Bezuidenhoutseweg Bezuidenhoutseweg1212

Nadere informatie

Product-introductie plan Vitalis vezelrijk knäckebröd

Product-introductie plan Vitalis vezelrijk knäckebröd Product-introductie plan Vitalis vezelrijk knäckebröd 2013 Nicole de Vos 12086592 Dilek Uzun 12034630 Laura Verhoef 12031135 Lisa van der Vlist 12037869 Marloes Vos 12078980 Vera van der Werff 12082783

Nadere informatie

Consumentenonderzoek voedingssupplementen. 25 maart Marieke Gaus, project manager DirectResearch.nl

Consumentenonderzoek voedingssupplementen. 25 maart Marieke Gaus, project manager DirectResearch.nl Consumentenonderzoek voedingssupplementen 25 maart 2010 Marieke Gaus, project manager DirectResearch.nl DirectResearch.nl Kracht van DirectResearch.nl: value for money 1e resultaten zijn direct beschikbaar

Nadere informatie

Gezonde voeding (voor ouderen)

Gezonde voeding (voor ouderen) Gezonde voeding (voor ouderen) We worden steeds ouder Europe 29% North America 25% Eastern Asia 21% LA & Caribbean 14% 1953 Schijf van vijf 2004 1981 voorjaar van 2016 1965 1991 Algemene voedingsadviezen

Nadere informatie

"Als je weet wat je eet kan je bewuster keuzes gaan maken en een gezondere lifestyle ontwikkelen."

Als je weet wat je eet kan je bewuster keuzes gaan maken en een gezondere lifestyle ontwikkelen. Dagelijkse voeding Als je wat meer op je voeding wilt gaan letten, dan sta je vast stil bij wat je allemaal op een dag eet. En je vraagt je vast af wat heb je nu direct nodig en wat niet? Wat voor effect

Nadere informatie

Sojaproducten - Een bron van hoogwaardige eiwitten

Sojaproducten - Een bron van hoogwaardige eiwitten Sojaproducten - Een bron van hoogwaardige eiwitten Standpuntnota van de ENSA Scientific Advisory Committee Inleiding Eiwitten zijn een belangrijke voedingsstof die nodig zijn voor de groei en het herstel

Nadere informatie

Zelfmanagement. Project. Filmpje IZP 24-2-2014

Zelfmanagement. Project. Filmpje IZP 24-2-2014 Zelfmanagement Agenda: - Ervaring van 1 vd kartrekkers in het project, door Annelies - Filmpje IZP - Casus en zelfmanagement tools, door Ruth Project Ervaringen van Annelies Filmpje IZP Wat gaat goed,

Nadere informatie

Layvish Live life, drink Layvish. Naam: Klas: 3B

Layvish Live life, drink Layvish. Naam: Klas: 3B Layvish Live life, drink Layvish Naam: Klas: 3B 1 Voorwoord Het project is een beetje moeizaam verlopen, maar het is uiteindelijk met succes voltooid. Wij hebben dit project met plezier gemaakt. Het was

Nadere informatie

Nieuwe Richtlijnen Goede Voeding

Nieuwe Richtlijnen Goede Voeding Nieuwe Richtlijnen Goede Voeding Wat zijn de nieuwe voedingsaanbevelingen vanuit de wetenschap? Prof. Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Voedingsonderzoek is moeilijk! Hoe komen Richtlijnen tot

Nadere informatie

Hoe zit het met jou?

Hoe zit het met jou? Hoe zit het met jou? Eet jij veel suikerrijke producten? Let je erop? Drink je veel frisdrank? Doe je vaak extra suiker op je eten of in je drinken? Wie denkt dat hij/zij te veel suiker consumeert? Waarom

Nadere informatie

Wij, Nederlanders, hebben er ook veel nieuwe eetgewoontes bij gekregen. Dat komt door drie dingen:

Wij, Nederlanders, hebben er ook veel nieuwe eetgewoontes bij gekregen. Dat komt door drie dingen: Samenvatting door B. 739 woorden 29 november 2016 6,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 7.1 Eten Eet iedereen hetzelfde? Eetgewoontes hangen van verschillende dingen af: je voorkeur voor eten

Nadere informatie

Hoe lees je een voedingse-ket? 12 oktober 2013

Hoe lees je een voedingse-ket? 12 oktober 2013 Hoe lees je een voedingse-ket? 12 oktober 2013 Het e-ket: wat moet erop? De verplichte gegevens op het e6ket: Verkoopbenaming Ingrediënten (in afnemende hoeveelheid. incl. allergenen) Voedingswaarde Inhoud

Nadere informatie

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Supermarkten immoreel, houden consumenten voor de gek Supermarkten zijn er niet voor onze gezondheid maar om geld te verdienen, en hoe meer geld hoe beter. Nu is het geld verdienen niet het probleem, maar

Nadere informatie

Voedings- en gezondheidsclaims

Voedings- en gezondheidsclaims Wetgeving rond aanvraag, toelating en gebruik 2 Wie is? Werktuigbouwer, TNO: adviseur productielocaties voor mengvoeder Vanaf jaren 90 Advies en toetsing HACCP en ISO- kwaliteitssystemen O.a brood- en

Nadere informatie

Chemische analyse van dranken

Chemische analyse van dranken Chemische analyse van dranken De voedingswaarde van wat we eten en drinken wordt bepaald door de aanwezige nutriënten. Deze nutriënten zijn: water, eiwitten, vetten, (verteerbare) koolhydraten, mineralen,

Nadere informatie

Bonus Rapport : Zo krijg jij je darmen onder controle

Bonus Rapport : Zo krijg jij je darmen onder controle Bonus Rapport : Zo krijg jij je darmen onder controle Zo krijg jij je darmen ond der controle Gedaan met die prikkelbare darmen Katjaa Callens Copyright 2009. Alle rechten voorbehouden. www.wegmetdiekilos.com

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Gezonde darmen in 8 eenvoudige stappen Gezonde darmen zijn belangrijk voor eigenlijk je hele lichaam en gezondheid, in je darmen wordt je eten verteerd en vervolgens omgezet in energie, voedingstoffen

Nadere informatie

IDEE > PLAN > PITCH. In 3 stappen van idee { naar financiering

IDEE > PLAN > PITCH. In 3 stappen van idee { naar financiering In 3 stappen van idee { naar financiering Inhoud 1. Inleiding 2. De stappen 3. Stap 1: Het idee 4. Stap 2: Het plan 5. Stap 3: De pitch 6. Tips en Adressen Inleiding Je hebt een idee voor een nieuw bedrijf.

Nadere informatie

get fueled before, during & after every workout!

get fueled before, during & after every workout! get fueled, during & after every workout! expertise Het Belgische sportvoedingsmerk WIN2 is er in geslaagd dankzij een jarenlange samenwerking met zowel professionele atleten alsook een voedingsdeskundige

Nadere informatie

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Inleiding De checklist Presentatie geven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een presentatie moeten kunnen geven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht

Nadere informatie

Goede voeding voor je kind. Uitleg over basisvoeding en een dagmenu

Goede voeding voor je kind. Uitleg over basisvoeding en een dagmenu Goede voeding voor je kind Uitleg over basisvoeding en een dagmenu Goede voeding Dagmenu kind 1 t/m 3 jaar Wat is goede voeding voor kinderen? Door alle beschikbare informatie is het soms lastige te weten

Nadere informatie

Elke dag bouwen aan sterke botten

Elke dag bouwen aan sterke botten Elke dag bouwen aan sterke botten Waarom aandacht voor sterke botten? Hoe krijg je sterke botten? Of je sterke botten hebt of niet wordt voor een groot deel bepaald door erfelijke factoren. Een beetje

Nadere informatie

Ingediend: december Laatst gewijzigd: 12 december 2018

Ingediend: december Laatst gewijzigd: 12 december 2018 Format voor het indienen van voorstellen voor ketenbrede afspraken ter verlaging van het gehalte aan zout, (verzadigd) vet, suiker en/of calorieën in voedingsmiddelen Ingediend: december 2018 Laatst gewijzigd:

Nadere informatie