Intentieverklaring: Naar een nieuwe onderwijscentrale?

Transcriptie

1 Intentieverklaring: Naar een nieuwe onderwijscentrale? Het COC-congres geeft, in uitvoering van de besluiten van de ACV-congressen van 1998 en 2002, opdracht onmiddellijk de besprekingen met het COV op te starten met het oog op de oprichting van één nieuwe onderwijscentrale in de schoot van het ACV. Deze nieuwe ACV-onderwijscentrale moet een christelijk geïnspireerde onderwijsvakbond zijn die zich conformeert naar en situeert binnen de globale werking van het ACV. Ze moet ten dienste van haar leden staan en streven naar een voor allen kwalitatief, toegankelijk onderwijs in een betere samenleving, met als basis de christelijke waarden. De achtergrondtekst die op 5 september 2008 werd goedgekeurd door het Nationaal Comité moet voor COC de basis zijn voor verdere besprekingen.

2 Achtergrondtekst bij de intentieverklaring: Naar een nieuwe onderwijscentrale? 1 Inleidende notities De bekommernis voor een betere dienstverlening en belangenbehartiging van de leden ligt aan de basis van belangrijke beslissingen die door de ACV-congressen van 1998 en 2002 werden genomen. Zo werd in 1998 de aanzet gegeven om het proces van samenwerking en taakverdeling tussen de centrales als volgt te versterken. Daartoe zal met grote openheid gewerkt worden aan een gezamenlijke doelstelling en actie tot globale structurele hertekening van de professionele werking, onder meer in volgende richting: - bevoegdheid van één centrale, wanneer nuttig, in KMO s en in ondernemingen en sectoren met een klein aandeel arbeiders/bedienden; mits behoud van een volwaardige participatie van de minderheidsgroep en waarbij het aantal arbeiders/bedienden niet het enige criterium dient te zijn; - versterking van de samenwerking in het onderwijs, en na evaluatie verdere evolutie in de richting van één centrale per gemeenschap voor de volledige onderwijswereld, mits behoud van een volwaardige participatie, van alle personeelscategorieën; - een verbetering van de samenwerking en taakverdeling in de social profit; - een minimale, maar geen te ruime schaalgrootte voor de beroepscentrales zonder afbreuk te doen aan de betrokkenheid van leden en militanten. Gegeven de bestaande of nieuwe taakverdeling, moet hoe dan ook de samenwerking verstevigd worden tussen centrales die actief zijn in eenzelfde bedrijf, netwerk of sector, ook op het niveau van de militanten. In het bijzonder dringen zich op: - een versterkte samenwerking in het onderwijs; - een verdere schaalvergroting bij de arbeiderscentrales; - naar het voorbeeld van horeca en non-profit, verdere taakherschikkingen om één centrale bevoegd te maken in sectoren, ondernemingen en KMO s met een klein aandeel arbeiders/bedienden. Het congres van 2002 deed een oproep aan de betrokken centrales om dat proces van samenwerking en taakverdeling te versnellen, volgens de principes die door het congres van 1998 werden aanvaard. Het dagelijks bestuur van het ACV heeft bij herhaling de onderwijscentrales uitgenodigd om werk te maken van één Vlaamse onderwijscentrale. In uitvoering van de ACV-congresbesluiten wordt door de besturen van de COC en het COV dan ook in die richting gewerkt door het uitschrijven van een mogelijke visie, doelstellingen, intentieverklaring, Belangrijke mijlpalen in het hele proces zijn de congressen van de COC en het COV in 2008 en het ACV-congres van De hierna volgende tekst nodigt uit tot discussie met de onderscheiden besturen, de militanten, de leden. In deze tekst worden belangrijke contouren geschetst, zonder dat daarbij volledigheid wordt beoogd. Immers in een latere fase moeten al de in aanmerking te nemen aspecten via discussie en debat worden vervolledigd, uitgediept en uiteindelijk ook geoperationaliseerd. Thema s die daarbij ongetwijfeld nog uitgebreid aan bod moeten komen, zijn onder meer: de structu(u)(ren), de financiering, het dienstbetoon, het personeelsbeleid, de positie van de vrijwilliger, de besluitvorming door de geëigende organen (en de betrokkenheid van de professionele medewerkers daarbij), de organisatie van de raadplegingen, de verkiezing van de bestuursleden op alle echelons, de verwachtingen naar bestuursleden en personeel, vorming, informatie en communicatie. 1 Zoals goedgekeurd door het Nationaal Comité op 5 september 2008

3 1. Visie en doelstelling De nieuwe onderwijscentrale is een christelijk geïnspireerde onderwijsvakbond die zich conformeert naar en situeert binnen de globale werking van het ACV. Of concreter gesteld: Een onderwijsvakbond ten dienste van haar leden die streeft naar een kwalitatief, toegankelijk onderwijs voor allen in een betere samenleving, met als basis de christelijke waarden. Dat christelijk, syndicaal en maatschappelijk engagement moet dynamisch aansluiting zoeken bij de eisen en inzichten van deze tijd. Zich blijvend openstellen voor verruiming en verheldering, voor de sociale werkelijkheid, in een geest van daadwerkelijke solidariteit en zorg voor de minst bedeelden. Niet alleen in het onderwijs, maar ook in de totaliteit van de samenleving. De nieuwe ACV-onderwijscentrale gaat voor een integraal onderwijssyndicalisme. Dit houdt enerzijds in dat de onderwijsvakbond constant de belangen van haar leden behartigt en verdedigt in al hun aspecten. Dus onder meer financieel, materieel, sociaal, professioneel, statutair, moreel als pedagogisch. En dit zowel op collectief als op persoonlijk vlak. Anderzijds moet deze nieuwe ACV-onderwijscentrale er ook voortdurend over waken dat het deze belangenbehartiging niet isoleert, maar situeert in een globale inzet voor een rechtvaardiger onderwijssysteem in een rechtvaardiger samenleving met meer democratie, solidariteit, verdraagzaamheid, vrijheid en gelijkheid. Dergelijk onderwijssyndicalisme vergt een breed draagvlak, één duidelijk herkenbare, in ledental grote centrale, die beleidsbeïnvloedend en beleidsbepalend zal zijn voor alle domeinen die tot de werkingssfeer van de nieuwe centrale behoren. Een dergelijke nieuwe christelijke onderwijscentrale biedt tal van kansen en zal ongetwijfeld aan belang en invloed winnen. Niet alleen ten aanzien van overheid, koepels en andere onderwijsvakbonden. Maar ook binnen de overkoepelende christelijke vakbeweging (ACV) en op het Europese en internationale onderwijsvlak (ETUCE EI). 2. Democratische besluitvorming De nieuwe ACV-onderwijscentrale wordt geschraagd door democratische besluitvorming. Dit is een besluitvorming die gedragen wordt door de basis en haar vertegenwoordigers. Besluitvorming waarbij de stem van de basis doorweegt. Dergelijk basissyndicalisme kan niet zonder een goede en eerlijke interne voorbereiding van de standpunten met de nodige ruimte voor informatie en vorming. Voor open debatten en democratische procedures die moeten leiden tot breed gedragen voorstellen, eisen en acties. Dergelijke democratische procedures kunnen niet zonder een representatieve samenstelling van de verschillende verkozen besturen, commissies of werkgroepen. Een representatieve onderwijsvakbond moet uiteindelijk alle statuten binnen zijn bevoegdheidsgebied kunnen behartigen en verdedigen: statutaire, contractuele, bijzondere stelsels,... Maar moet zich eveneens richten tot leerkrachten in opleiding. Collectieve arbeidsovereenkomsten, statuut en arbeidsvoorwaarden impliceren de breedst mogelijke raadpleging vooraf. De standpunten echter worden uiteindelijk ingenomen door de desbetreffende verkozen besturen. Met structurele inspraak van de vrijgestelden. De rol van de niet-vrijgestelde bestuursleden en de vrijgestelden dient hierbij specifiek omlijnd te zijn, maar moet ook stoelen op een gezamenlijk perspectief, wederzijds vertrouwen en

4 verantwoordelijkheid. Dit impliceert ook dat mandaten worden uitgeoefend in overeenstemming met de beleidsbeslissingen van de organisatie en dat over mandaten ook verantwoording moet worden afgelegd. Die basisdemocratische opstelling, de vlotte samenwerking tussen vrijwilligers en vrijgestelden (en stafmedewerkers), het intern debat over alle belangrijke dossiers tussen de verkozen bestuursleden die beslissen en de vrijgestelden die deze beslissingen met hun ervaring en raad omkaderen, is primordiaal en moet voor een deel ook de sterkste uitmaken van het optreden van de nieuwe ACVonderwijscentrale op elk forum (Vlor, kabinet, ACV, ACW, internationaal,...). Het democratisch karakter van de besluitvorming vereist eveneens een lidnabije en school(en schoolgemeenschap)nabije werking en de inzet van vrijwilligers op de diverse bestuursechelons. De ervaring leert immers dat lidnabije werking onontbeerlijk is om goede resultaten te behalen. Daarom is de ondersteuning van dergelijke werking (zowel inhoudelijk, logistiek als financieel, ) van vakbondsafgevaardigden en bestuursleden in het kader van de globale werking van de nieuwe onderwijscentrale een prioriteit. Anderzijds is het ook essentieel dat het optreden van zowel de bestuursleden als de vakbondsafgevaardigden van de nieuwe onderwijscentrale gekenmerkt wordt door: - een consequente verdediging van de basisprincipes waarop de werking van de nieuwe onderwijscentrale is uitgebouwd; - respect voor de statuten, de standpunten en beslissingen van de statutaire organen van de organisatie, ook als daarbij abstractie moet worden gemaakt van de eigen standpunten; - handelen in het belang van heel de groep, school- of scholengemeenschap, evenwel met respect voor de rechten van de individuele leden. Daarenboven staat de werking met sectoren en provincies in de nieuwe ACV-onderwijscentrale garant voor kwaliteit en deskundigheid van de beslissingen. Bovendien is en blijft de gegarandeerde vertegenwoordiging van alle sectoren, provincies en doelgroepen in de overkoepelende nationale organen een noodzakelijke voorwaarde om standpuntbepaling en besluitvorming bottom-up door te voeren. Dit houdt ook in dat vergadermomenten zo worden gepland dat alle bestuursleden er maximaal aan kunnen participeren. Hetzelfde geldt uiteraard voor congressen, kaderdagen of andere overkoepelende activiteiten. 3. Specifieke doelgroepen Dergelijke democratische organisatie moet zowel mannen als vrouwen weten te verenigen. Zo dienen gendervriendelijke maatregelen waar statutair mogelijk er dan ook op gericht te zijn om op alle bestuursniveaus een meer evenredige of evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen na te streven. Ook de specifieke leeftijdsstructuur van het personeel werkzaam in het onderwijs dient in de werking van de nieuwe christelijke onderwijscentrale tot zijn recht te komen. Inzonderheid dienen binnen de nieuwe organisatie kansenbiedende initiatieven voor jongeren als wissel op de toekomst blijvend te worden ontwikkeld en versterkt. De sector gepensioneerden heeft op de eerste plaats eveneens een syndicale missie, maar er moet tegelijk ook ruimte blijven voor socio-culturele activiteiten die vanuit de onderscheiden provincies kunnen worden georganiseerd. 4. Structuur en werking De nieuwe ACV-onderwijscentrale moet efficiënt worden uitgebouwd door middel van een coherente structuur die de fundamentele optie voor basissyndicalisme veruiterlijkt. De nieuwe structuur dient bovendien zowel nabijheid als bestuursvermogen te garanderen. Een structuur die erin slaagt het collectieve kader te combineren met het geven van antwoorden op de vragen en verzuchtingen van de individuele leden, heeft daarbij de meeste kans op slagen.

5 Het bewaken van het statuut en van de algemene arbeidsvoorwaarden en omstandigheden en van het pensioen van het onderwijspersoneel blijft prioritair in de werking, maar daarbij dienen ook de betrokkenheid bij, de sturing en de uitwerking van onderwijsbeleidsopties evenzeer bewaakt en opgevolgd te worden. De consequenties van deze beleidsinitiatieven bepalen immers heel sterk het professioneel functioneren en het welbevinden van het personeel op school- en centrumniveau. Tegelijk dient de werking van de nieuwe christelijke onderwijscentrale zich echter ook te situeren op het vlak van de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs, ook wat de pedagogische en onderwijskundige werking betreft. Om beide doelstellingen permanent te kunnen realiseren dient gezorgd voor een stevig uitgebalanceerde getrapte overleg- en beslissingsstructuur. Met aandacht voor de verschillende provincies, sectoren, onderwijsniveaus en onderwijsvormen. Voor de bekommernissen van de verschillende doelgroepen (mannen, vrouwen, gepensioneerden, jonge onderwijswerknemers, ). Voor de verschillende netten met respect voor de verschillende pedagogische projecten. Om de bestuursleden de kans en de mogelijkheid te geven hier efficiënt en effectief te kunnen toe bijdragen dienen zij genoeg tijd te kunnen besteden aan onder andere contacten met vakbondsafgevaardigden en beleidstaken. Daarom ook dienen beheerstaken geprofessionaliseerd te worden. De verschillende sectoren dienen daarbij adequaat samen te werken in één groot geheel, terwijl anderzijds de verschillende leden en ledengroepen met hun problemen en verwachtingen blijvend aan bod moeten kunnen komen. De zorg voor elke beroepsgroep is en blijft hét uitgangspunt. 5. Dienstbetoon Veel aandacht voor het organiseren van het dienstbetoon is ook in de nieuwe ACV-onderwijscentrale cruciaal. Draaischijf zijn de secretariaten in de verschillende provincies. Maar ook de vakbondsafgevaardigden en het nationaal secretariaat dienen hun geëigende rol te vervullen. Ieder lid, ongeacht het net, sector of doelgroep, moet met zijn vraag of klacht binnen de nieuwe onderwijscentrale terechtkunnen zodat er geen ongelijke behandeling ontstaat. Dat betekent onder meer dat de lokale vakbondsafgevaardigde de eerstelijnszorg op zich neemt en dat er in de secretariaten in de verschillende provincies een ruime, netoverschrijdende kennis van de onderwijsproblematiek aanwezig moet zijn. Bij zeer specifieke, aan het net, de sector of de doelgroep gebonden vragen, klachten of problemen moet men als lid bij het nationaal secretariaat kunnen aankloppen. 6. Informatie en communicatie De nieuwe ACV-onderwijscentrale behoeft ook een meer dan degelijk informatie- en communicatiebeleid. Dat impliceert niet alleen een kwalitatief informerend tijdschrift voor de leden, specifieke mededelingen voor de afgevaardigden (of desgevallend voor de afgevaardigden van een bepaalde sector, doelgroep of net), maar ook een attractieve en wervende website (met elektronische nieuwsbrief) die als digitaal gezicht van de nieuwe ACV-onderwijscentrale permanent dient geactualiseerd en geperfectioneerd. In haar publicaties zal de nieuwe onderwijscentrale ook aandacht besteden aan pedagogische en onderwijskundige thema s. 7. Vorming

6 In een open en democratische vakbond moet de techniciteit van vrijgestelden en de vertaal- en polsslagfunctie van bestuursleden en vakbondsafgevaardigden kunnen sporen en harmoniëren. Daartoe dient onder meer gezorgd voor een aangepaste vorming. Deze vorming dient naast een noodzakelijke technische, informatieve en descriptieve benadering ook te zorgen voor de nodige tactische en agogische invulling. Daarnaast dient bij de vorming eveneens gepast aandacht besteed aan de leden. Ook daartoe dienen de nodige initiatieven te worden ontwikkeld. 8. Interprofessionele en internationale werking De interprofessionele en internationale werking dient in de nieuwe ACV-onderwijscentrale degelijk en adequaat te worden ingebed, opgevolgd en uitgebouwd. Binnen ACV, ACW, EI, ETUCE en andere overkoepelende instanties dient de nieuwe onderwijscentrale voldoende sterk en zichtbaar aan bod te komen. 9. Financieel beleid Een gezond, voorzichtig en transparant financieel beleid vormt hierbij het uitgangspunt. Dat kan echter niet zonder gepaste interne openheid, controle en verantwoordelijkheid. Zowel wat de inkomsten als de uitgaven betreft. Binnen dat kader en binnen nader te bepalen grenzen en modaliteiten moet een plaatselijke werking in functie van specifieke of regiogebonden noden een plaats alsook de nodige middelen kunnen krijgen. Voor de informatie, vorming, ondersteuning en begeleiding van leden, vakbondsafgevaardigden en bestuursleden moet binnen de nieuwe centrale in elk geval steeds de nodige financiële ruimte worden gecreëerd. Ook dienen voldoende middelen te worden voorzien voor de uitbouw van een degelijke en adequate interprofessionele en internationale werking. 10. Personeel De nieuwe ACV-onderwijscentrale moet kunnen rekenen op degelijk omkaderde, performante secretariaten. Zowel op nationaal vlak als in de onderscheiden provincies. Tevens moeten ook garanties worden ingebouwd voor een voldoende autonome werking van de secretariaten in de provincies die elk worden geleid door één verantwoordelijke vrijgestelde. Weliswaar structureel ingekapseld binnen de totaliteit en de globale samenhang van de nieuwe eenheidscentrale. Respect voor de personeelsleden die nu in dienst zijn, werkzekerheid, behoud van de statutaire toestand (bezoldiging, vakantieregeling, groepsverzekering, ) zijn fundamentele principes die bij de overgang naar de nieuwe onderwijscentrale gegarandeerd dienen te worden. Conclusie Willen we binnen afzienbare tijd evolueren naar een dergelijke nieuwe organisatie dan dienen de komende congressen van de COC en het COV in 2008 daartoe een gemeenschappelijke intentieverklaring goed te keuren, opdracht te geven de verdere realisatie ervan uit te werken en op het ACV-congres in 2010 toelichting te geven aangaande de stand van zaken op dat ogenblik.

7 Beide centrales dienen inmiddels te bouwen aan echt wederzijds vertrouwen. In onderling overleg zowel een gezamenlijke intentieverklaring op te stellen als de gemeenschappelijke werkwijze te bepalen waarop die zal worden geïntroduceerd en behandeld op de respectieve congressen. De motor en tevens de inspirator bij heel deze operatie is de leiding van beide centrales. In elk geval wint één christelijke ACV-onderwijscentrale bij een duidelijke profilering en scherpe herkenbaarheid. Eén onderwijscentrale wint aan invloed en performantie. Zowel ten aanzien van de betrokken overheden, de andere onderwijsbetrokkenen als het ACV. Eén onderwijscentrale zal de bestaande middelen, knowhow en het potentieel aan medewerkers bundelen en ook efficiënter en rationeler kunnen inzetten wat leidt tot tijdbesparing en een betere dienstverlening aan de leden. Eén onderwijscentrale zal kunnen investeren in de oprichting en uitbouw van een aantal noodzakelijke bijkomende diensten. In die centrale bevordert de interne samenhang het respect voor elke sector en elk niveau. De democratische besluitvorming draagt er bij tot de versteviging van de solidariteit. Redenen genoeg dus om de sprong naar de nieuwe onderwijscentrale te wagen...