Tweede rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer aan de Minister van Financiën

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tweede rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer aan de Minister van Financiën"

Transcriptie

1 1 Tweede rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer aan de Minister van Financiën Inleiding Het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (kortweg MOB, zie bijlage 1 voor de samenstelling) is in 2003 na de constituerende vergadering van 22 januari 1 tweemaal bijeen geweest: op 30 juni en 17 november. Terugkijkend op het eerste jaar kan worden gesteld dat het MOB, zoals de Nederlandsche Bank in haar aanbevelingen bij het rapport van de Werkgroep Wellink beoogde, functioneert als platform voor overleg over de maatschappelijke gevolgen van ontwikkelingen in het betalingsverkeer. Er is meer dan voorheen sprake van goede informatie - uitwisseling tussen betrokken partijen, ook is er meer bereidheid tot samenwerken en het zoeken van oplossingen voor knelpunten, al moeten de geformuleerde oplossingsrichtingen nog nader worden geconcretiseerd. Concrete oplossingen worden uitgewerkt voor bereikbaarheidsproblemen, er is een vruchtbare informatie -uitwisseling ontstaan over de invoering van veiliger technologie in het elektronische betalingsverkeer, partijen werken samen in een pilot om de gevolgen van het afronden van kassabedragen op 5 cent te onderzoeken, en de mogelijkheid van een centraal meldpunt fraude wordt onderzocht. Hierna wordt nader ingegaan op de voortgang die het MOB op de belangrijkste aandachtsgebieden heeft geboekt. MOB brengt bereikbaarheid bankdiensten in kaart Het MOB heeft de problematiek van de bereikbaarheid van bankdiensten in kaart gebracht en werkt aan voorstellen voor concrete oplossingsrichtingen. Het sluiten van bankkantoren kan in sommige situaties problemen met zich mee brengen voor consumenten en/of ondernemers. 2. Voor de consument is het knelpunt dat soms meer moeite moet worden gedaan om contant geld op te nemen, voor de ondernemer is het afstorten van kasgeld en het opnemen van wisselgeld meer en meer een probleem. De bereikbaarheid van basisbankdiensten vereist een specifieke benadering voor ouderen en mensen met een functiebeperking. Deze groepen zijn minder mobiel dan overige groepen, en mensen met een functiebeperking hebben veelal ook een lager inkomen. Extra vervoer om basisbankdiensten af te nemen zal deze groepen daarom zwaarder treffen en verandering in dienstverlening brengt groter gevoel van afhankelijkheid met zich mee. Het gaat met name om de kwetsbare groepen, maar ook om de bereikbaarheid voor de gewone gebruiker. 1 Zie de eerste rapportage van het MOB aan de Minister van Financiën, 17 maart Zie de grafiek in bijlage 2 voor de ontwikkeling van de aantallen bankfilialen en geldautomaten Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer

2 2 Basisvoorzieningen, inclusief die van banken, dragen bij aan de algemene leefbaarheid. Wanneer deze op onderdelen op bepaalde plaatsen wegvallen zonder adequate vervanging ontstaan witte vlekken in de spreiding van het voorzieningenniveau. Het MOB heeft een inventarisatie gemaakt van witte vlekken aan de hand van kaartmateriaal, waarop de spreiding van bank- en postkantoren en geldautomaten in beeld is gebracht (zie bijlage 2). De geografische spreiding van het aantal bank- en postkantoorfilialen is redelijk evenwichtig, net als die van de geldautomaten. De grootste witte vlekken bevinden zich op de Veluwe en de provincie Flevoland; in deze gebieden is de bevolkingsdichtheid laag. Bij het bepalen of de dienstverlening al dan niet tekortschiet moet ook rekening worden gehouden met gebruiksfrequentie, de daadwerkelijke behoefte aan bepaalde bancaire diensten, de aangeboden service in een filiaal en het feit dat ook alternatieven zoals bankieren via internet en telefoon worden aangeboden. Om een breder gefundeerd oordeel te vellen voert het MOB een nadere analyse uit in bepaalde representatieve gemeenten om zodoende de problemen in de witte vlekken nauwkeuriger te identif iceren. Het MOB beziet een aantal alternatieve manieren om basisbankdiensten dichter bij consument en ondernemer te brengen. Als het opnemen van contant geld problematisch blijkt te zijn, kan dit bijvoorbeeld worden opgelost door het stimuleren van elektronisch betalen en/of het installeren van extra geldautomaten. Voor met name mensen met een functiebeperking kan de cash-back service (door klanten met de pinpas opnemen van geld via de kassa s van toonbankinstellingen) een goede oplossing zijn, maar dit kan op gespannen voet komen te staan met veiligheid omdat bij gegarandeerde levering van deze dienst veelal extra geld in de kas moet worden aangehouden. Anderzijds kan het een oplossing bieden voor het afromen van cash. Gezamenlijke dienstverlening van banken kan mogelijk nuttig zijn voor ondernemers en consumenten. Bij knelpunten voor de ondernemingen wordt gedacht aan het aanbieden van gezamenlijke bankservices op locatie ( shared service centra ) en meer specifiek aan het installeren van stand-alone afstortapparaten. In de vergadering in mei zal het MOB de uitwerkingen van deze oplossingsrichtingen bespreken. Verbetering toegankelijkheid geldautomaten In het licht van een toenemende elektronisering van het betalingsverkeer vindt het MOB het belangrijk dat ook voor mensen met een functiebeperking de toegankelijkheid tot het betalingsverkeer is gewaarborgd. Maatschappelijke koepelorganisaties hebben hiertoe verbetervoorstellen gedaan en mede op basis daarvan is er een structureel overleg tussen de Nederlandse Vereniging van Banken en de koepelorganisaties ingesteld. Afgesproken is dat het

3 3 onderwerp toegankelijkheid niet dubbel wordt belegd, maar dat het structureel overleg wordt voortgezet waarbij DNB als liaison met het MOB fungeert. In dit structureel overleg zijn conceptrichtlijnen opgesteld, met als doel om geldautomaten zo te installeren dat mensen ze eenvoudig kunnen vinden en gemakkelijk kunnen bedienen. Eén van de punten waar vooral aandacht aan wordt geschonken is de toegankelijkheid van het scherm bij geldautomaten. Het beeldschermontwerp is daarbij van essentieel belang. Partijen onderzoeken daarom de mogelijkheden om een standaard schermindeling in te voeren. Individuele banken hebben inmiddels een groot aantal activiteiten ontplooid ter verbetering van de bereikbaarheid en toegankelijkheid. In bijlage 3 treft u een opsomming hiervan aan. Invoering veiliger betaalpassen Vervanging van de huidige magneetstrip op betaalpassen door een chip verhoogt de veiligheid van dit betaalinstrument, en biedt ook mogelijkheden tot vergroting van de efficiëntie. Het MOB acht dan ook overgang op de chiptechnologie gewenst, volgens de zogenoemde EMV-standaard. EMV is genoemd naar de internationaal opererende initiatiefnemers, (het voormalige) Europay, MasterCard en Visa. Leidend motief voor de wereldwijde invoering van deze technologie is de in sommige landen sterk gestegen fraude met magneetkaarten, vooral met betaalsystemen waar slechts een handtekening (en dus geen pin) vereist is ter identificatie. Het Nederlandse systeem met de pincode biedt een beter beveiligingsniveau, maar ook hier hebben zich in de afgelopen jaren gevallen van fraude voorgedaan. Vervanging van de magneetstrip door een chip maakt pinnen veiliger, aangezien de chip aanzienlijk minder goed en rendabel kan worden gekopieerd dan de magneetstrip en goede mogelijkheden voor authenticatie van pas en pashouder biedt. Naast verhoging van de veiligheid en betrouwbaarheid van het elektronische betalingsverkeer kan de chiptechnologie leiden tot het verminderen van telecom- en verwerkingskosten. Invoering van EMV betekent aanpassing dan wel vervanging van alle geld- en betaalautomaten en vervanging van alle passen. Dit is een complexe en omvangrijke operatie, met nog al wat juridische en financiële consequenties. Met EMV zal magneetstripfraude niet meteen van de baan zijn, omdat de strip voorlopig ook op een EMVkaart aanwezig blijft voor de overgangsfase en voor gebruik in landen die nog niet op EMV over zijn. Eén van de juridische punten is dan de aansprakelijkheid voor fraude met cards, die in Europa conform de productvoorwaarden van de internationale creditcardmaatschappijen per 1 januari 2005 verschuift naar de partij die niet EMV compliant is. Een gevolg van deze zogeheten liability shift is dat

4 4 de aansprakelijkheid voor fraude met een EMVkaart op een niet-emvterminal (met terugval op de magneetstrip) bij de contractpartij (bank of creditcardmaatschappij) van het kaartaccepterende bedrijf komt te liggen. Banken hebben in het MOB aangegeven dat deze liability shift niet kan leiden tot doorberekenen van fraudekosten door banken aan toonbankinstellingen zolang de infrastructuur niet is aangepast, en toonbankinstellingen dus niet EMV compliant kunnen zijn. Partijen willen ervaring opdoen met EMV technologie, waarna voorbereidingen zullen worden getroffen voor het opzetten van een infrastructuur, vooral ten behoeve van acceptatie van EMV transacties. Als dit alles goed verloopt, zullen achtereenvolgens de creditcard, Maestro (grensoverschrijdend pinnen) en ten slotte de PIN toepassing voor binnenlands gebruik migreren naar EMV. Gelet op de complexiteit en de nog openstaande juridische en technische kwesties zijn partijen het eens over een geleidelijke overgang. In de komende tijd zullen de banken een concreet plan van aanpak opstellen, en wordt een goede overlegstructuur opgezet tussen betrokken partijen rondom de EMVstandaard en het implementatietraject daarvan. In de markt is behoefte aan toegankelijke informatie over dit onderwerp, dat nu vooral op een technisch niveau wordt besproken. Om hierin te voorzien heeft het MOB een informerende notitie over EMV op haar webpagina geplaatst (onderdeel van de DNB website Wanneer er nieuwe ontwikkelingen zijn wordt deze informatie vernieuwd. Ook in algemene zin is in het MOB tussen toonbankinstellingen en banken een vruchtbare informatie-uitwisseling op gang gekomen over de mogelijkheden die het gebruik van nieuwe technologie kan bieden ter bevordering van de veiligheid en efficiëntie van het betalingsverkeer. Deze grotere transparantie adresseert een belangrijk knelpunt in het functioneren van de betaalmarkt, onder meer gesignaleerd in de aanbevelingen van de Nederlandsche Bank bij het rapport van de Werkgroep Tariefstructuren en Infrastructuur ( Werkgroep Wellink ). Een onderwerp dat in 2004 aandacht zal krijgen zijn de ontwikkelingen in telecommunicatietoepassingen in het betalingsverkeer. Ook zal worden bezien in hoeverre de eventuele follow-up van het door het Ministerie van Economische zaken geïnitieerde project Betalen via nieuwe media inzichten oplevert die zich lenen voor behandeling in MOB-verband. Maatregelen tegen valse euro s In de afgelopen maanden is zowel de kwantiteit als de kwaliteit van vervalste eurobiljetten verder toegenomen. Omdat vervalste bankbiljetten vooral in winkels en horecagelegenheden in circulatie worden gebracht zijn toonbankinstellingen in veel gevallen de eerste die met de vervalsingen wordt geconfronteerd. De toonbankinstellingen hebben bij DNB hun zorgen geuit, onder meer in

5 5 het MOB. Het groeitempo van het aantal falsificaten neemt toe, onder meer omdat het vervalsen van eurobiljetten profijtelijker is geworden doordat het afzetgebied vele malen groter is dan voorheen bij de nationale valuta het geval was. In Nederland ligt het aantal valse biljetten momenteel op een circa 8% hoger niveau dan in het guldentijdperk. Ook is te constateren dat de ontwikkeling van aangetroffen falsificaten in Nederland gelijke tred houdt met die in andere landen van het eurogebied. In 2003 werden in Nederland ruim valse biljetten geregistreerd. In zowel Nederland als in Europa is de EUR 50 het meest nagemaakte biljet (zie bijlage 4, grafieken). Voorts is het aantal (geïdentificeerde) vervalste EUR 100 biljetten in Nederland relatief groot. Alle partijen in het MOB zijn voorstander van extra preventieve maatregelen om het probleem terug te dringen en escalatie te voorkomen en wil de opmars van valse euro s tegengaan door vergroting van de kennis van echtheidskenmerken en gebruik van detectieapparatuur. De meerderheid in het MOB is van mening dat dit gerealiseerd kan worden door het openbaar maken van méér echtheidskenmerken, en investeringen in nieuwe detectieapparatuur met overheidssubsidie daarvoor, en onder nader te bepalen voorwaarden een vergoeding voor ontdekte falsificaten. DNB heeft laten weten dat vergoeding van falsificaten door DNB nadrukkelijk niet aan de orde is: het dringt het aantal falsificaten niet terug, het zou geldcreatie inhouden en het zou fraude juist in de hand werken. Vroegtijdige detectie van falsificaten is voor alle partijen in het MOB van belang. Voorlichting en kassierstrainingen, alsook zorgvuldige controle van meerdere echtheidskenmerken kunnen bijdragen aan het terugdringen van het probleem. DNB heeft hiertoe inmiddels actie ondernomen, en ook de banken en toonbankinstellingen ontplooien activiteiten. MOB werkt aan verhoging veiligheid Het MOB heeft een aantal risico s geïnventariseerd op het terrein van persoonlijke veiligheid in het betalingsverkeer en de veiligheid van betaalproducten. Veiligheid is essentieel voor de goede werking van het betalingsverkeer, het tegengaan van risico s vergt daarom permanente attentie en waar nodig verscherping van maatregelen. Het MOB geeft momenteel prioriteit aan de mogelijkheid tot het oprichten van een centraal meldpunt fraude, het verzendtraject van cards en creditcardfraude. Het MOB onderzoekt de mogelijkheid om een centraal meldpunt te laten inrichten dat 24 uur per dag bereikbaar is en doorverbindt met de juiste instanties voor bijvoorbeeld het blokkeren van passen en voor algemene vragen. Het verzenden van cards vormt eveneens een veiligheidsrisico. Er zijn veel schakels in de verzendketen, daardoor zijn er vele manieren waarop

6 6 zendingen - of informatie daarover - kunnen worden onderschept. Dit vergemakkelijkt het kopiëren en stelen van passen. In het afgelopen jaar hebben banken en TPG Post bestaande problemen in het verzendtraject aangepakt, thans wordt gewerkt aan verdere verbetering om het gevoel van onveiligheid bij de consument weg te nemen. Er worden concrete stappen ondernomen om de klant duidelijk te maken waarom gekozen wordt voor een bepaalde vorm van verzenden. Creditcardfraude komt onder meer veel voor in de horeca, waar bedrijven schade lijden van frauderende medewerkers. Daarnaast kunnen zich problemen voordoen bij het onderscheppen van card-informatie bij het gebruik van de creditcard op internet. In het MOB zal aandacht worden geschonken aan deze problematiek. Verruiming venstertijden waardevervoer Het waardevervoer heeft in veel gemeenten beperkte tijdvensters waarbinnen zij bij toonbankinstellingen kan aanrijden. Dit verhoogt de kosten en daarmee de tarieven van het waardevervoer en verhoogt de kans op overvallen. Er kan wel per locatie een ontheffing worden aangevraagd, maar een algemene ontheffing (landelijk) van gemeentelijke venstertijdenbesluiten zou uitkomst bieden. Het MOB zal hiervoor een oplossing zoeken, zo mogelijk zonder (aanvullende) wetgeving. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en de rijksoverheid worden hierbij nauw betrokken. Maatregelen veiligheid PINpas en incasso De Tweede Kamer is met brief d.d. 23 juni 2003 (Kamerstukken II, , nummer 16) geïnformeerd over het DNB-rapport betreffende veiligheid van de betaalproducten PINpas en incasso. Het MOB heeft dit rapport nader beoordeeld en is tot de conclusie gekomen dat het de problematiek goed in beeld heeft gebracht, maar dat er meer aandacht aan de perceptie van veiligheid kan worden besteed. De onderzoekers hebben vooral naar historische cijfers gekeken, waardoor zij mogelijk onvoldoende gewicht toekennen aan de kans dat in de toekomst wél sprake kan zijn van hoge aantallen fraudes. Voorts heeft het MOB geconstateerd dat de afhandeling van incidenten met de PINpas soms traag verloopt en dat communicatie over de voortgang verbeterd kan worden. Ten aanzien van incasso constateert het MOB dat naast de beperkte aantallen fraudes er vaak sprake is van fouten, waar de geïncasseerden hinder van ondervinden en waarbij het moeite kost om de fout recht te laten zetten. Banken nemen extra maatregelen om de veiligheid van het product op een hoog niveau te houden: incasso-opdrachten worden vooraf gecontroleerd

7 7 op een aantal specifieke punten en er is een verscherping van de controle van incassanten en een verbeterde procedure om terug te boeken. Het MOB is van mening dat op korte termijn de productvoorwaarden voor incasso op basis van een internetmachtiging beschikbaar moeten zijn. Banken werken deze productvoorwaarden momenteel uit. Tot slot is geconstateerd dat in de sfeer van voorlichting aan alle betrokkenen en communicatie met gedupeerden verbeteringen mogelijk zijn. DNB zal in het eerste kwartaal 2004 een vervolgonderzoek doen naar de uitgevoerde initiatieven en maatregelen van de banken. Het MOB zal de follow-up van de gedane aanbevelingen volgen en daarover tezijnertijd rapporteren. Terugdringen gebruik 1 en 2 cent Het MOB beziet de mogelijkheid van een regel tot afronding, bij betaling met contant geld, van het totale eindbedrag aan de kassa op het naaste veelvoud van 5 cent. Hierdoor zullen de 1- en 2- eurocentmunten niet of nauwelijks meer gebruikt worden, waardoor toonbankinstellingen en professionele geldverwerkers besparingen van ettelijke tientallen miljoenen euro per jaar kunnen realiseren. Voor consumenten betekent het minder munten in de portemonnee. 3 Om een beeld te krijgen hoe een dergelijke regel in de praktijk uitwerkt, en om de reactie van de consument te peilen, wordt begin 2004 een pilot uitgevoerd. Zowel grote winkelketens als een aantal winkels uit het midden- en kleinbedrijf en horecabedrijven verlenen hun medewerking aan deze pilot. De consumenten die in de pilotbedrijven betalen zal een aantal vragen worden voorgelegd naar hun mening en ervaring. Dat voor afronding een groeiend draagvlak is, bleek in november 2003 uit een onderzoek dat het bureau CentERdata uitvoerde in opdracht van DNB. Ruim 43% van de ondervraagden vindt afronding van contante betalingen op het naaste veelvoud van 5 cent een goed idee. In een eerder uitgevoerde peiling in juni 2003 was dit circa 37%. Ruim 28% van de geënquêteerden vindt het nu géén goed idee, in juni was het percentage 35%. De peiling zal in het eerste kwartaal van 2004 worden herhaald. De resultaten van deze peiling en van het consumentenonderzoek in de pilotwinkels moeten een beeld geven over hoe de consument denkt over afronden. 3 Uit de na de laatste MOB-vergadering beschikbaar gekomen Eurobarometer blijkt een meerderheid van de Nederlanders het aantal euromunten te groot te vinden, en een eventuele vermindering liefst via afschaffing van de 1 en of 2 cent te willen, een mening die door veel andere Europeanen blijkt te worden gedeeld. Bron: Europese Commissie, december 2003, Flash Eurobarometer: the Euro., two years later.

8 8 Als uit de evaluatie van de pilot een gunstig beeld naar voren komt en het percentage dat de afrondingsregel geen goed idee vindt ten hoogste 20% is, zal het MOB voorstellen om te komen tot herinvoering van een landelijke afrondingsregel al dan niet op wettelijke basis. Herziening bankbiljettendistributie DNB heeft op verzoek van partijen in het MOB een rapport uitgebracht over de consequenties van de herziening van de bankbiljettendistributie door DNB. Door DNB is uiteengezet dat door de voorgenomen maatregelen de chartale distributieketen wordt verkort en overdrachten, transporten en verwerkingsslagen beperkt zullen worden, wat leidt tot een efficiënter en veiliger contant betalingsverkeer. Het MOB is van mening dat het rapport weliswaar ingaat op de consequenties voor DNB en mogelijke gevolgen voor de banken, maar dat de verdere gevolgen voor toonbankinstellingen en de consument op dit moment niet in kaart gebracht kunnen worden, omdat daar nog onvoldoende inzicht in is. Zodoende kan nog niet worden beoordeeld of sprake is van een verbetering van de maatschappelijke efficiëntie in de gehele betaalketen. Het rapport is aanleiding voor de banken om hun logistieke processen door te lichten en efficiëntieslagen door te voeren. Als de consequenties en oplossingsrichting voor de banken bekend zijn, zullen de consequenties voor de overige delen van de keten in kaart kunnen worden gebracht. Ook de in het MOB geanalyseerde veiligheidsaspecten zijn zonder een verdere uitwerking van de logistiek nog niet helemaal te overzien. DNB en de banken zullen het MOB informeren over status en voortgang van hun analyse van de gevolgen van de reorganisatie. De aspecten van veiligheid zullen daarbij nader worden onderzocht. Onderzoek maatschappelijke efficiëntie betaalproducten Om ontwikkelingen naar een efficiënter betalingsverkeer te kunnen bevorderen is inzicht in de maatschappelijke kosten van het betalingsverkeer van belang. Hiertoe is in MOBverband een onderzoek uitgevoerd naar de maatschappelijke kosten van de toonbankbetaalproducten contant geld, de PINpas, de chipknip en de creditcard, om zodoende een oordeel te kunnen geven over de maatschappelijke efficiëntie ervan. De uitkomsten van het onderzoek worden in maart 2004 gerapporteerd. Op basis daarvan zal het MOB een oordeel geven over de maatschappelijke efficiëntie, verbeterpunten uitwerken en concrete aanbevelingen doen om te sturen naar een maatschappelijk efficiënt ingericht betalingsverkeer.

9 9 Statistiek op website Ten behoeve van het MOB worden cijfers verzameld over (de infrastructuur van) het elektronische betalingsverkeer, het contante geldverkeer, betaalsystemen en betaalproducten. Deze worden bewerkt en waar mogelijk gepubliceerd. Ook is het de bedoeling dat aanvullend cijfermateriaal ten behoeve van specifieke deelonderwerpen die in het MOB spelen worden verzameld, bijvoorbeeld over aantallen fraudes in het betalingsverkeer. Uitgangspunt is dat alle deelnemende partijen, waar nodig, inspanningen verrichten om in de behoefte van het MOB aan cijfers te voorzien. Het MOB zal leemtes in overleg tussen partijen nader invullen, en heeft besloten het nu beschikbare materiaal op de webpagina van het MOB (bij DNB) gepubliceerd. Prioriteiten 2004 Het MOB heeft een aantal punten ter verbetering geïnventariseerd waar ze zich in 2004 concreet op richt. In het bijzonder moet hierbij gedacht worden aan: Concrete oplossingen op het gebied van bereikbaarheid en toegankelijkheid. Een goede overlegstructuur voor de invoering van chiptechnologie voor betaalpassen Aanpak problematiek valse euro s Sturing in de richting van efficiënte betaalmiddelen, op basis van de uitkomsten van het kostenonderzoek Invoering van een regel tot afronding op 5 cent wanneer hier voldoende draagvlak voor is.

Tweede rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer aan de Minister van Financiën

Tweede rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer aan de Minister van Financiën 1 MOB/2004-002/aw Tweede rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer aan de Minister van Financiën Inleiding Het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (kortweg MOB, zie bijlage 1 voor

Nadere informatie

Rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer aan de Minister van Financiën

Rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer aan de Minister van Financiën 1 Rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer aan de Minister van Financiën Inleiding De eerste vergadering van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) heeft plaatsgevonden op

Nadere informatie

Laveren naar sepa: de overgang naar Europese betaalmiddelen in Nederland

Laveren naar sepa: de overgang naar Europese betaalmiddelen in Nederland Laveren naar sepa: de overgang naar Europese betaalmiddelen in Nederland Vanaf 28 januari 2008 zullen consumenten en bedrijven Europees kunnen gaan betalen. Op die datum komen banken in het hele eurogebied

Nadere informatie

Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer. Onderwerp: Tussenrapportage bereikbaarheid van geldautomaten. Samenvatting en aanbevelingen

Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer. Onderwerp: Tussenrapportage bereikbaarheid van geldautomaten. Samenvatting en aanbevelingen 1 MOB/ Onderwerp: Tussenrapportage bereikbaarheid van geldautomaten Samenvatting en aanbevelingen Naar aanleiding van klachten van plaatselijke inwoners van met name kleinere plattelandsgemeentes over

Nadere informatie

Rapportage Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2004

Rapportage Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2004 Rapportage Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2004 Rapportage aan de Minister van Financiën Maart 2005 INHOUD VOORWOORD... 4 1 RESULTATEN 2004... 6 2 TOEGANKELIJKHEID EN BEREIKBAARHEID... 8 OPLOSSINGSRICHTINGEN

Nadere informatie

Veilig betalen in Nederland

Veilig betalen in Nederland De meeste consumenten zijn positief over de veiligheid van het Nederlandse betalingsverkeer. Dat blijkt uit onderzoek dat dnb heeft uitgevoerd, onder meer naar aanleiding van de toename van pinpasfraude

Nadere informatie

Invoering EMV in Nederland (en andere veranderingen in het betalingsverkeer)

Invoering EMV in Nederland (en andere veranderingen in het betalingsverkeer) Invoering EMV in Nederland (en andere veranderingen in het betalingsverkeer) Presentatie voor Detailhandel Nederland 28 augustus 2009 Piet Mallekoote, Algemeen Directeur Currence Voorzitter Afstemgroep

Nadere informatie

Contant geld: gedrag en beleving van retailers

Contant geld: gedrag en beleving van retailers Contant geld: gedrag en beleving van retailers Uitkomsten DNB onderzoek, in samenwerking met Panteia, naar het gedrag en de beleving van retailers ten aanzien van contant geld Retailers zijn een belangrijke

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 29 688 Voorstel van wet van het lid Crone houdende regels inzake de toegankelijkheid, veiligheid, bereikbaarheid en redelijke prijsstelling van

Nadere informatie

Vragen van het Kamerlid Crone (PvdA)

Vragen van het Kamerlid Crone (PvdA) Directie Financiële Markten Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 'S-GRAVENHAGE Datum Uw brief (Kenmerk) Ons kenmerk 22 december 2006 FM 2006-02950 U Onderwerp Kamervragen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 27 863 Betalingsverkeer Nr. 45 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 27 mei 2013

Nadere informatie

Statusrapport Veiligheid betaalproduct

Statusrapport Veiligheid betaalproduct Statusrapport Veiligheid betaalproduct Pinpas 2006 De Nederlandsche Bank 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding en conclusie... 5 2 Kenmerken betaalproduct Pinpas... 6 3 Fraude-ontwikkeling Pinpas... 7 4 Status van

Nadere informatie

Concept Ruil. begrippen giraal geld contante betalingen indirecte ruil chartaal geld betalingsverkeer directe ruil kosten (betalingsverkeer)

Concept Ruil. begrippen giraal geld contante betalingen indirecte ruil chartaal geld betalingsverkeer directe ruil kosten (betalingsverkeer) DIGITALE LESBRIEF CONTANTE BETALINGEN GETELD Doelgroep: SLU: 4 havo, 4 vwo 1 lesuur, exclusief huiswerkopdracht Concept Ruil begrippen giraal geld contante betalingen indirecte ruil chartaal geld betalingsverkeer

Nadere informatie

Betalen in het eurogebied: nog niet alle wensen vervuld

Betalen in het eurogebied: nog niet alle wensen vervuld ers zijn over het algemeen positief over de bestaande betaalmogelijkheden, maar toch betaalt men in of naar het buitenland niet altijd zoals men zou willen. Zo is de tevredenheid over de acceptatie van

Nadere informatie

Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer

Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer Na de aanslagen in de Verenigde Staten op 11 september 2001 is het denken over continuïteit en veiligheid ( business continuity ) van geautomatiseerde

Nadere informatie

Tarifering van de verwerking van transacties met betaalpassen en creditcards

Tarifering van de verwerking van transacties met betaalpassen en creditcards Tarifering van de verwerking van transacties met betaalpassen en creditcards De Interchange Fee Regulation is een wetgeving vanuit de EU (Verordening (EU) 2015/751), waar elke issuer en acquirer die gevestigd

Nadere informatie

2 Cluster 1: Grote bedragen, veel transacties

2 Cluster 1: Grote bedragen, veel transacties 2 Cluster 1: Grote bedragen, veel transacties 2.1 Typering van het cluster Het cluster 'grote bedragen, veel transacties' omvat de detailhandelsbranches warenhuizen, bouwmarkten en supermarkten. Zij hebben

Nadere informatie

Tarieven Zakelijk Betalingsverkeer

Tarieven Zakelijk Betalingsverkeer Tarieven Zakelijk Betalingsverkeer per 1 januari 2009 Tarieven Binnenland Girale bijschrijvingen Overboeking EUR 0,14 Acceptgiro EUR 0,25 Spoedoverboeking EUR 1,19 Incasso via OfficeNet/Internet Bankieren/Access

Nadere informatie

13 Cluster 12: de benzineservicestations

13 Cluster 12: de benzineservicestations 13 Cluster 12: de benzineservicestations 13.1 Typering van het cluster Tot dit cluster behoren alle tankstations in Nederland met de daarbij behorende winkels (tankshop). Nederland telt circa 2.200 benzineservicestations,

Nadere informatie

Currence, elektronisch betalen en vertrouwen

Currence, elektronisch betalen en vertrouwen Currence, elektronisch betalen en vertrouwen VUrORE seminar:"geeft elektronisch geld vertrouwen? drs S. Balraadjsing RE Amsterdam, 11 november 2009 1 Agenda 1.Rol Currence Betalingsverkeer 2.Betaalproducten

Nadere informatie

Rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) over 2008

Rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) over 2008 2009D50896 27 863 Rapportage van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) over 2008 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld... oktober 2009 Binnen de vaste commissie voor Financiën hebben

Nadere informatie

Probleemloos naar één Europese markt voor betalingen

Probleemloos naar één Europese markt voor betalingen Probleemloos naar één Europese markt voor betalingen SEPA: betalingsverkeer zonder grenzen In een groot deel van Europa worden de grenzen voor het betalingsverkeer afgeschaft. Er komt één grote Europese

Nadere informatie

Het betalingsverkeer: Wil je bij me pinnen?

Het betalingsverkeer: Wil je bij me pinnen? Deze casusopdracht gaat over het betalingsverkeer in supermarkten. Voor het beantwoorden van de vragen moet je gebruik maken van de drie informatiebronnen die na de vragen staan gegeven. In informatiebron

Nadere informatie

VERANTWOORDELIJKHEDEN EN OPLOSSINGSRICHTINGEN INZAKE FALSIFICATEN

VERANTWOORDELIJKHEDEN EN OPLOSSINGSRICHTINGEN INZAKE FALSIFICATEN 1 VERANTWOORDELIJKHEDEN EN OPLOSSINGSRICHTINGEN INZAKE FALSIFICATEN 1 INLEIDING Het (MOB) rekent falsificaten van eurobankbiljet tot één van de veiligheidsrisico s in het betalingsverkeer en heeft de gevraagd

Nadere informatie

December 2014 Betalen aan de kassa 2013

December 2014 Betalen aan de kassa 2013 December 2014 Betalen aan de kassa 2013 Betalen aan de kassa 2013 Betalen aan de kassa 2013 Uitkomsten DNB/Betaalvereniging Nederland onderzoek naar het gebruik van contant geld en de pinpas in Nederland

Nadere informatie

Betalingsverkeer VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG. Vastgesteld... mei 2005. De voorzitter van de commissie, Tichelaar

Betalingsverkeer VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG. Vastgesteld... mei 2005. De voorzitter van de commissie, Tichelaar vra2005fin-05 Betalingsverkeer VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld... mei 2005 Binnen de vaste commissie voor Financiën hebben enkele fracties de behoefte om over de brief van de minister

Nadere informatie

Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer

Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer De fraude met pinpassen is de afgelopen twee jaar aanzienlijk afgenomen na een stijging in 2003, blijkt uit onderzoek van de Nederlandsche Bank

Nadere informatie

10 Cluster 9: Horeca, spijsverstrekkers

10 Cluster 9: Horeca, spijsverstrekkers 10 Cluster 9: Horeca, spijsverstrekkers 10.1 Typering van het cluster Onder de verzamelnaam spijsverstrekkers valt een grotere variëteit aan horecabedrijven die zich richten op de snelle hap: de cafetaria's,

Nadere informatie

Alleen-Pinnen-Monitor

Alleen-Pinnen-Monitor 1 Alleen-Pinnen-Monitor Perceptie van alleen-pinnen kassa s 2 e meting Erwin Boom & Markus Leineweber, 11 september 2012 Uitgevoerd in opdracht van de Betaalvereniging Nederland en Stichting BEB Vertrouwelijk

Nadere informatie

T.a.v. Dhr. J. van Zanen Postbus GK Den Haag. Onderwerp Pin-only beleid publieksbalies gemeenten. Geachte heer Van Zanen,

T.a.v. Dhr. J. van Zanen Postbus GK Den Haag. Onderwerp Pin-only beleid publieksbalies gemeenten. Geachte heer Van Zanen, Pin-only bele id gemeente nmob Brief Looman, J. (Judith) (BVM_BVB) T.a.v. Dhr. J. van Zanen Postbus 30435 2500 GK Den Haag MOB-voorzitter De Nederlandsche Bank N.V. Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524

Nadere informatie

2016D27635 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

2016D27635 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG 2016D27635 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG De vaste commissie voor Financiën heeft op 29 juni 2016 een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd aan de Minister van Financiën over zijn brief

Nadere informatie

tarieven zakelijk betalingsverkeer Blad 1 van 8

tarieven zakelijk betalingsverkeer Blad 1 van 8 tarieven zakelijk betalingsverkeer 2012 Blad 1 van 8 Tarieven Binnenland Girale bijschrijvingen Overboeking 0,14 Acceptgiro 0,25 Spoedoverboeking 1,19 Incasso via Internet Bankieren/Access Online 0,082

Nadere informatie

Grensoverschrijdend betaalgedrag van Nederlanders in 2014

Grensoverschrijdend betaalgedrag van Nederlanders in 2014 Grensoverschrijdend betaalgedrag van Nederlanders in 2014 Uitkomsten DNB onderzoek naar hoe Nederlanders betalen in en naar het buitenland 1 Nederlanders gebruiken in het buitenland vaker contant geld

Nadere informatie

Tarifering van de verwerking van transacties met betaalpassen en creditcards

Tarifering van de verwerking van transacties met betaalpassen en creditcards Tarifering van de verwerking van transacties met betaalpassen en creditcards De Interchange Fee Regulation is een wetgeving vanuit de EU (Verordening (EU) 2015/751), waar elke issuer en acquirer die gevestigd

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2004 2005 27 863 Betalingsverkeer Nr. 20 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 2 mei 2005

Nadere informatie

Het nieuwe pinnen gaat beginnen. Ook bij u!

Het nieuwe pinnen gaat beginnen. Ook bij u! pinnen gaat beginnen. Ook bij u! pinnen gaat beginnen. Ook bij u! Nederland stapt over op het pinnen met de chip in plaats van met de magneetstrip. De eerste pilots van het nieuwe pinnen zijn gestart.

Nadere informatie

VUrORE Alumnicongres woensdag 11 november Ben Schellekens

VUrORE Alumnicongres woensdag 11 november Ben Schellekens VUrORE Alumnicongres woensdag 11 november 2009 Ben Schellekens Programma Consumentenbond Consument Consument en systemen Samenvatting Consumentenbond 1 Opgericht 1953 Onafhankelijk, los van politieke of

Nadere informatie

3 Cluster 2: Lage bedragen, beperkt aantal transacties

3 Cluster 2: Lage bedragen, beperkt aantal transacties 3 Cluster 2: Lage bedragen, beperkt aantal transacties 3.1 Typering van het cluster Winkels in food met een laag transactiebedrag zijn vooral de versspeciaalzaken. Als uitgegaan wordt van de standaardindeling

Nadere informatie

Het nieuwe pinnen? U kunt er maar beter snel mee beginnen. Pas op tijd uw betaalautomaat en bankcontract aan!

Het nieuwe pinnen? U kunt er maar beter snel mee beginnen. Pas op tijd uw betaalautomaat en bankcontract aan! Het nieuwe pinnen? U kunt er maar beter snel mee beginnen. Pas op tijd uw betaalautomaat en bankcontract aan! 2 Het nieuwe pinnen? U kunt er maar beter snel mee beginnen. Het betalingsverkeer voor pinnen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 27 863 Betalingsverkeer Nr. 22 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 5 september

Nadere informatie

9 Cluster 8: Horeca, drankverstrekkers

9 Cluster 8: Horeca, drankverstrekkers 9 Cluster 8: Horeca, drankverstrekkers 9.1 Typering van het cluster Nederland telt ongeveer 11.000 cafés, die behoren tot ruim 9.600 ondernemi n- gen. Kenmerkend voor de cafés is gewoonlijk de kleine schaal

Nadere informatie

Directie Financiële Markten. Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 'S-GRAVENHAGE. 5 september 2006 FM M

Directie Financiële Markten. Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 'S-GRAVENHAGE. 5 september 2006 FM M Directie Financiële Markten Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 'S-GRAVENHAGE Datum Uw brief (Kenmerk) Ons kenmerk 5 september 2006 FM 2006-01994 M Onderwerp Voortgangsrapportage

Nadere informatie

12 Cluster 11: Horeca, hotel-restaurant

12 Cluster 11: Horeca, hotel-restaurant 12 Cluster 11: Horeca, hotel-restaurant 12.1 Typering van het cluster Tot dit cluster behoren de hotel-restaurants en de hotels (hotels en pensions zonder vrij toegankelijk restaurant). Nederland telt

Nadere informatie

Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer

Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer Betaalorganisatie Currence en de winkeliers hebben maatregelen genomen om het kopiëren van de magneetstrip op pinpassen tegen te gaan. Oude terminals

Nadere informatie

De contantloze winkel: dichtbij en zonder grenzen?

De contantloze winkel: dichtbij en zonder grenzen? De contantloze winkel: dichtbij en zonder grenzen? Speech prof. dr L.H. Hoogduin, directielid DNB, tijdens Retailpoort van Detailhandel Nederland in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag, 26 mei 2011 1 De

Nadere informatie

Praktijkvoorbeeld kosten betalingsverkeer Tabaks- en Gemakswinkel

Praktijkvoorbeeld kosten betalingsverkeer Tabaks- en Gemakswinkel Praktijkvoorbeeld kosten betalingsverkeer Tabaks- en Gemakswinkel Het bedrijf De gemakswinkel die wij bezochten, is gevestigd in een kern van een middelgrote gemeente. De winkel opereert in een samenwerkingsverband.

Nadere informatie

Naam :. SCORE Klas : Datum:.. Klas :.. Datum:..

Naam :. SCORE Klas : Datum:.. Klas :.. Datum:.. Naam :. Klas : Datum:.. SCORE Mogen winkeliers betalingen afronden op 5 eurocent? Sinds 1 september 2004 wordt in winkels in Nederland het totaalbedrag bij contante betaling afgerond op (een veelvoud van)

Nadere informatie

Rapportage Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2006

Rapportage Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2006 Rapportage Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2006 Rapportage aan de minister van Financiën April 2007 2 INHOUD VOORWOORD... 5 1. RESULTATEN 2006... 7 OP WEG NAAR DE UNIFORME EUROBETAALRUIMTE SEPA...

Nadere informatie

11 Cluster 10: Horeca, maaltijdverstrekkers

11 Cluster 10: Horeca, maaltijdverstrekkers 11 Cluster 10: Horeca, maaltijdverstrekkers 11.1 Typering van het cluster Onder de verzamelnaam maaltijdverstrekkers vallen de restaurants in al hun verschijningsvormen: van eetcafé en fastfoodrestaurant

Nadere informatie

Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer

Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer Actuele ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer Het afgelopen kwartaal speelden de volgende ontwikkelingen in het betalings- en effectenverkeer: Eind april 2005 zijn de specificaties van TARGET2,

Nadere informatie

Informatie over het nieuwe pinnen

Informatie over het nieuwe pinnen Informatie over het nieuwe pinnen Bereid uw cliënt voor op het nieuwe pinnen De Nederlandse pin gaat verdwijnen. Ondernemers moeten er voor zorgen dat hun betaalautomaat geschikt wordt gemaakt voor het

Nadere informatie

zakelijk betalingsverkeer 2013 Basistarief zakelijke rekeningen 4,35 per maand per rekening

zakelijk betalingsverkeer 2013 Basistarief zakelijke rekeningen 4,35 per maand per rekening tarieven zakelijk betalingsverkeer 2013 Betaalrekeningen en pakketten Basistarief zakelijke rekeningen 4,35 per maand per rekening Basistarief zakelijke rekeningen niet ingezetenen (1) 27,00 per maand

Nadere informatie

Persbericht. Sterke groei elektronisch betalen in 2015. Kenmerk 16-01. Datum 25 januari 2016

Persbericht. Sterke groei elektronisch betalen in 2015. Kenmerk 16-01. Datum 25 januari 2016 Datum 25 januari 2016 Kenmerk 16-01 Gustav Mahlerplein 33-35 1082 MS Amsterdam Postbus 83073 1080 AB Amsterdam Sterke groei elektronisch betalen in 2015 www.betaalvereniging.nl T 020 305 19 00 F 020 305

Nadere informatie

Geld vervoeren = risico! Hoe zich beschermen? G4S Cash Solutions - Cobelguard

Geld vervoeren = risico! Hoe zich beschermen? G4S Cash Solutions - Cobelguard Geld vervoeren = risico! Hoe zich beschermen? G4S Cash Solutions - Cobelguard De rol van Cash Het gebruik van cash als betaalmiddel is nog steeds belangrijk voor de consument 54% van de betalingen is contant.

Nadere informatie

Innovaties in het betalingsverkeer: kansen en uitdagingen

Innovaties in het betalingsverkeer: kansen en uitdagingen 1 Innovaties in het betalingsverkeer: kansen en uitdagingen 1. Dank aan de organisatie voor de uitnodiging. Dank aan Detailhandel Nederland voor haar visie op innovaties in het betalingsverkeer. Mij is

Nadere informatie

Praktische opdracht Wiskunde A Pinpas

Praktische opdracht Wiskunde A Pinpas Praktische opdracht Wiskunde A Pinpas Praktische-opdracht door een scholier 2936 woorden 13 maart 2006 6,3 5 keer beoordeeld Vak Wiskunde A Inleiding Wij hebben ervoor gekozen om onze wiskunde PO over

Nadere informatie

8 Cluster 7: Ambulante handel, non-food

8 Cluster 7: Ambulante handel, non-food 8 Cluster 7: Ambulante handel, non-food 8.1 Typering van het cluster Het cluster omvat alle bedrijven die als hoofdactiviteit op de markt non-foodproducten verkopen zoals kleding, schoeisel, beeld- en

Nadere informatie

ANBOS SPECIAL BETALINGSVERKEER. EMV: het nieuwe pinnen gaat beginnen. Voordeliger, er, veiliger en beter voor uw omzet

ANBOS SPECIAL BETALINGSVERKEER. EMV: het nieuwe pinnen gaat beginnen. Voordeliger, er, veiliger en beter voor uw omzet OKTOBER 2010 ANBOS SPECIAL BETALINGSVERKEER EMV: het nieuwe pinnen gaat beginnen PINNEN Voordeliger, er, veiliger en beter voor uw omzet Of u als ondernemer nu wel of geen pinmogelijkheid in uw zaak hebt,

Nadere informatie

7 Cluster 6: Ambulante handel: voedingsmiddelen

7 Cluster 6: Ambulante handel: voedingsmiddelen 7 Cluster 6: Ambulante handel: voedingsmiddelen 7.1 Typering van het cluster Het cluster omvat alle bedrijven die als hoofdactiviteit op de markt food producten verkopen zoals vlees, vis, groenten en fruit,

Nadere informatie

2015: het jaar van contactloos betalen Whitepaper

2015: het jaar van contactloos betalen Whitepaper 2015: het jaar van contactloos betalen Whitepaper Inhoudsopgave 2015: het jaar van contactloos betalen Whitepaper Hoofdstuk 1: Sterke groei aantal pinbetalingen in Nederland 3 Hoofdstuk 2: Contactloos

Nadere informatie

Betalen in SEPA; wat verandert er in Nederland? workshop. Frans van Beers (Stuurgroep SEPA) Detailhandel Nederland Delft, 8 juni 2010

Betalen in SEPA; wat verandert er in Nederland? workshop. Frans van Beers (Stuurgroep SEPA) Detailhandel Nederland Delft, 8 juni 2010 Betalen in SEPA; wat verandert er in Nederland? workshop Frans van Beers (Stuurgroep SEPA) Detailhandel Nederland Delft, 8 juni 2010 scope SEPA veranderingen Huidige betaalmarkt (met huidig rekeningnummer)

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2004 2005 27 863 Betalingsverkeer Nr. 21 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 22 juni 2005 Binnen de vaste commissie voor Financiën 1 hebben

Nadere informatie

dossier Brink s, logistiek met meerwaarde European Platform for Financial Professionals

dossier Brink s, logistiek met meerwaarde European Platform for Financial Professionals European Platform for Financial Professionals dossier Brink s, logistiek met meerwaarde Wereldwijd is het 150 jaar oude Brink s met name bekend van zijn waardetransportvoertuigen, het zichtbare deel van

Nadere informatie

wegvallen. Bij het onderzoek zijn dnb, Koninklijke Nederlandse Munt (knm), de banken, Interpay, creditcardmaatschappijen, Achtergrond en doelstelling

wegvallen. Bij het onderzoek zijn dnb, Koninklijke Nederlandse Munt (knm), de banken, Interpay, creditcardmaatschappijen, Achtergrond en doelstelling De Nederlandsche Bank heeft in samenwerking met vertegenwoordigers van banken, Interpay, toonbankinstellingen en de Consumentenbond, de kosten van het afrekenen met de meest gangbare betaalmiddelen voor

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 27 863 Betalingsverkeer Nr. 52 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 7 november

Nadere informatie

zakelijk betalingsverkeer 2014 Zakelijke rekening 5,00 per rekening per maand Derdengelden rekening 5,00 per rekening per maand

zakelijk betalingsverkeer 2014 Zakelijke rekening 5,00 per rekening per maand Derdengelden rekening 5,00 per rekening per maand tarieven zakelijk betalingsverkeer 2014 Betaalproducten Betaalrekeningen Zakelijke rekening 5,00 per rekening per maand Derdengelden rekening 5,00 per rekening per maand Vreemde Valuta rekening 5,00 per

Nadere informatie

Hoe minder contant, hoe minder risico

Hoe minder contant, hoe minder risico Hoe minder contant, hoe minder risico Renate de Vree Er vinden nog regelmatig overvallen plaats op winkeliers, tankstations en horecaondernemers. Veel van die overvallen betreffen zogenaamde kassaroven.

Nadere informatie

Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr (mr. R.J. Paris, voorzitter en mr. R.P.W. van de Meerakker, secretaris)

Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr (mr. R.J. Paris, voorzitter en mr. R.P.W. van de Meerakker, secretaris) Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr. 2018-698 (mr. R.J. Paris, voorzitter en mr. R.P.W. van de Meerakker, secretaris) Klacht ontvangen op : 14 september 2017 Ingediend door : Consument

Nadere informatie

Ook geld kost geld. Over manieren van betalen, de veiligheid en de kosten ervan. Docentenhandleiding

Ook geld kost geld. Over manieren van betalen, de veiligheid en de kosten ervan. Docentenhandleiding Docentenhandleiding Lesbrief economie voor tweede fase voortgezet onderwijs Ook geld kost geld Over manieren van betalen, de veiligheid en de kosten ervan 2 Inhoud Pagina Inleiding 3 Waar gaat deze lesbrief

Nadere informatie

PPS Lessen in aanpak van skimming

PPS Lessen in aanpak van skimming PPS Lessen in aanpak van skimming Ger Ligtvoet en Peter Hagenaars Politie Zeeland-West Brabant Top Management Consult PPS lessen in de aanpak van skimming versie 17-03-17 dia 1 Programma Aanpak Cybercrime

Nadere informatie

Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving

Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving ϕ1 Ministerie van Justitie Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving Directie Rechtsbestel Postadres: Postbus 20301, 2500 EH Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Betalingsverkeer 4 BETALINGSVERKEER 4 (CBV11.4/CREBO:50167)

Betalingsverkeer 4 BETALINGSVERKEER 4 (CBV11.4/CREBO:50167) BETALINGSVERKEER 4 (CBV11.4/CREBO:50167) sd.cbv11.4.v1 ECABO, Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of gepubliceerd in enige vorm of wijze,

Nadere informatie

Mogelijkheden van de Privérekening

Mogelijkheden van de Privérekening Betalen Meer voor minder Betalen Tegenwoordig heeft iedereen wel een bankrekening. Hoe uw bankrekening eruit ziet, hangt af van uw wensen. Het gaat immers om meer dan alleen een overzicht van ontvangsten,

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 27 859 Modernisering Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens (GBA) Nr. 117 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 14 november

Nadere informatie

6 Het betalings- en effectenverkeer

6 Het betalings- en effectenverkeer 6 Het betalings- en effectenverkeer 6.1 nleiding Betaalsystemen functioneren goed Concurrentie en integratie effectenmarkt neemt toe Elektronisch betalen groeit verder Fundamenten voor Europese betaalmarkt

Nadere informatie

Datum 26 september 2011 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over de bescherming van juweliers en andere middenstanders

Datum 26 september 2011 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over de bescherming van juweliers en andere middenstanders 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den

Nadere informatie

Voorlichtingsbijeenkomst VFI. P.M. Mallekoote Algemeen Directeur Currence. Den Haag, 8 april 2008

Voorlichtingsbijeenkomst VFI. P.M. Mallekoote Algemeen Directeur Currence. Den Haag, 8 april 2008 Introductie ideal Voorlichtingsbijeenkomst VFI P.M. Mallekoote Algemeen Directeur Currence Den Haag, 8 april 2008 Agenda Achtergrond Currence Wat is ideal? Het succes van ideal in Nederland Naar een Europese

Nadere informatie

Rapport. Datum: 14 april 2003 Rapportnummer: 2003/093

Rapport. Datum: 14 april 2003 Rapportnummer: 2003/093 Rapport Datum: 14 april 2003 Rapportnummer: 2003/093 2 Klacht Verzoeker klaagt erover dat de Dienst Wegverkeer (RDW) te Zoetermeer geen biljetten van 500 accepteert en klanten hiervan door middel van stickers

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus AE Den Haag. Datum 30 juni 2017 Verbeteringen in het verkiezingsproces

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus AE Den Haag. Datum 30 juni 2017 Verbeteringen in het verkiezingsproces De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20011 2500 AE Den Haag www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Kenmerk Uw kenmerk Datum 30 juni 2017 Betreft Verbeteringen

Nadere informatie

Pagina 1/5. Kennedy Van der Laan Advocaten Mevrouw A. van der Beek Postbus 58188 1040 HD AMSTERDAM. Den Haag,

Pagina 1/5. Kennedy Van der Laan Advocaten Mevrouw A. van der Beek Postbus 58188 1040 HD AMSTERDAM. Den Haag, Kennedy Van der Laan Advocaten Mevrouw A. van der Beek Postbus 58188 1040 HD AMSTERDAM Den Haag, Aantal bijlage(n): Uw kenmerk: 51281/ABE/1351744/0.1 Ons kenmerk: ACM/DM/2014/206814 Onderwerp: 14.1134.15

Nadere informatie

Veilig leren en werken op school

Veilig leren en werken op school Veilig leren en werken op school Programma Veilige Publieke Taak(VPT) Naar aanleiding van het toenemende aantal incidenten waarbij werknemers en werkgevers met een publieke taak geconfronteerd werden met

Nadere informatie

Tarieven zakelijk betalingsverkeer 2010 Per 1 januari 2010

Tarieven zakelijk betalingsverkeer 2010 Per 1 januari 2010 Tarieven zakelijk betalingsverkeer 2010 Per 1 januari 2010 Pakketten/ Algemeen Rabo OndernemersPakket 1 per maand 8,50 Rabo OndernemersPakket met Startersvoordeel 2 per maand 3,00 Rabo VerenigingsPakket

Nadere informatie

4 Cluster 3: winkels in non-food, laag transactiebedrag

4 Cluster 3: winkels in non-food, laag transactiebedrag 4 Cluster 3: winkels in non-food, laag transactiebedrag 4.1 Typering van het cluster Winkels in non-food met een laag transactiebedrag zijn er in vele verschijningsvormen. Als uitgegaan wordt van de standaardindeling

Nadere informatie

Interbancaire vergoedingen en de eenwording van de Europese betaalmarkt

Interbancaire vergoedingen en de eenwording van de Europese betaalmarkt Interbancaire vergoedingen en de eenwording van de Europese betaalmarkt Het Nederlandse betalingsverkeer functioneert goed en is efficiënt, vinden consumenten en zakelijke gebruikers. De efficiëntie van

Nadere informatie

Rapportage Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2012 Rapportage aan de Minister van Financiën April 2013

Rapportage Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2012 Rapportage aan de Minister van Financiën April 2013 Rapportage Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2012 Rapportage aan de Minister van Financiën April 2013 Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer 2 1. INHOUDSOPGAVE 1. Inhoudsopgave...3 2. Voorwoord...5

Nadere informatie

De notitie verantwoording Wet Werk en Bijstand 2004 geeft hiervoor de kaders weer.

De notitie verantwoording Wet Werk en Bijstand 2004 geeft hiervoor de kaders weer. Voorstel aan de Raad Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 9 juni 2004 / 102/2004 Onderwerp Notitie verantwoording Wet Werk en Bijstand 2004 Programma / Programmanummer Inkomen / 3230 Portefeuillehouder

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Uw

Nadere informatie

2015D42193 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

2015D42193 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG 2015D42193 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG De vaste commissie voor Financiën heeft op 5 november 2015 een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd aan de Minister van Financiën over zijn brief

Nadere informatie

5 Cluster 4: winkels in non-food, hoog transactiebedrag

5 Cluster 4: winkels in non-food, hoog transactiebedrag 5 Cluster 4: winkels in non-food, hoog transactiebedrag 5.1 Typering van het cluster Winkels in non-food met een hoog transactiebedrag zijn vooral te vinden in de modesector, in de bruin- en witgoedsector,

Nadere informatie

zakelijk betalingsverkeer 2015 Zakelijke rekening 5,50 per rekening per maand Derdengelden rekening 5,50 per rekening per maand

zakelijk betalingsverkeer 2015 Zakelijke rekening 5,50 per rekening per maand Derdengelden rekening 5,50 per rekening per maand tarieven zakelijk betalingsverkeer 2015 Betaalproducten Betaalrekeningen Zakelijke rekening 5,50 per rekening per maand Derdengelden rekening 5,50 per rekening per maand Vreemde Valuta rekening 5,50 per

Nadere informatie

Kostenoverzicht ING betaalproducten particulieren. Omdat u wilt weten waar u aan toe bent

Kostenoverzicht ING betaalproducten particulieren. Omdat u wilt weten waar u aan toe bent Kostenoverzicht ING betaalproducten particulieren Omdat u wilt weten waar u aan toe bent Alle kosten op een rij Kiest u voor voordelig bankieren? Dan zit u goed bij de ING. Met dit kostenoverzicht weet

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 35 000 VII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (VII) voor het jaar 2019 Nr. 80

Nadere informatie

Brief aan de leden T.a.v. het college. 22 oktober 2018 U Lbr. 18/ Pinbeleid bij gemeenten. Samenvatting

Brief aan de leden T.a.v. het college. 22 oktober 2018 U Lbr. 18/ Pinbeleid bij gemeenten. Samenvatting Brief aan de leden T.a.v. het college Datum 22 oktober 2018 Ons kenmerk TRE/U201800940 Lbr. 18/058 Telefoon 070-3738393 Bijlage(n) - Onderwerp Pinbeleid bij gemeenten Samenvatting Er is sprake van een

Nadere informatie

Betalen aan de kassa 2014

Betalen aan de kassa 2014 Betalen aan de kassa 2014 Uitkomsten DNB/Betaalvereniging Nederland onderzoek naar het gebruik van contant geld en de pinpas in Nederland in 2014 1 Gebruik van betaalmiddelen 2010-2014 Tabel 1. Gebruik

Nadere informatie

Samenvatting Integrale Handhaving

Samenvatting Integrale Handhaving Samenvatting Integrale Handhaving Openbare inrichtingen als hotels, cafés en discotheken worden geconfronteerd met verschillende gemeentelijke, regionale en landelijke handhavers. Voorbeelden van handhavers

Nadere informatie

Klantbelang Centraal - Betalen

Klantbelang Centraal - Betalen Versie 0.8 22-3-2016 Inleiding In het betalingsverkeer is veel geregeld via afspraken die gelden voor de hele sector. Denk hierbij bijvoorbeeld aan wetgeving die o.m. eisen stelt aan de wijze van communicatie

Nadere informatie

MKB gaat over naar SEPA, maar weet het nog niet!

MKB gaat over naar SEPA, maar weet het nog niet! REIN KIEVIET MKB gaat over naar SEPA, maar weet het nog niet! Het Nederlandse betalingsverkeer staat voor grote uitdagingen. Binnen enkele jaren moeten de Nederlandse betaalmiddelen zijn vervangen door

Nadere informatie

6 Cluster 5: detailhandel non-food ook op bestelling

6 Cluster 5: detailhandel non-food ook op bestelling 6 Cluster 5: detailhandel non-food ook op bestelling 6.1 Typering van het cluster Winkels in non-food met veel bestellingen die bij aflevering, direct daarna of direct daaraan voorafgaand worden betaald,

Nadere informatie

GEGEVENSVERZAMELING BIJ KREDIETINSTELLINGEN EN ANDERE PROFESSIONELE GELDVERWERKERS KRACHTENS HET KADER VOOR HET RECIRCULEREN VAN BANKBILJETTEN

GEGEVENSVERZAMELING BIJ KREDIETINSTELLINGEN EN ANDERE PROFESSIONELE GELDVERWERKERS KRACHTENS HET KADER VOOR HET RECIRCULEREN VAN BANKBILJETTEN GEGEVENSVERZAMELING BIJ KREDIETINSTELLINGEN EN ANDERE PROFESSIONELE GELDVERWERKERS KRACHTENS HET KADER VOOR HET RECIRCULEREN VAN BANKBILJETTEN ALGEMENE BEGINSELEN VOOR DE GEGEVENSVERZAMELING KRACHTENS

Nadere informatie

SEPA. single euro payments area. Gemakkelijker betalen in Europa

SEPA. single euro payments area. Gemakkelijker betalen in Europa SEPA single euro payments area Gemakkelijker betalen in Europa Inhoud Inleiding 1. SEPA de Europese invalshoek Waarom Europees betalingsverkeer? Gelijke standaarden en regels Hoeveel landen doen mee? Wat

Nadere informatie