De grond onder onze voeten

Transcriptie

1 Schatgraven in de ondergrond Sprekers: Astrid Slegers en Ron Nap Datum: 21 mei 2013, ruimteconferemtie PBL De grond onder onze voeten Vormt al tweehonderdduizend jaar de bodem onder ons bestaan Is de belangrijkste bron van voedsel, grondstoffen en energie Was vroeger bepalend voor de ruimtelijke ordening en volgde de lokale kwaliteit van de bodem Is helaas een handige plek om afval in te dumpen Speelt gelukkig weer een essentiële rol in het klimaatvraagstuk, duurzaam beheer van water en natuur, en de stedelijk inrichting en beheer

2 De dimensie ondergrond Welk beeld heb je hierbij, wat verstaan we eronder? Waarom moet je je er over druk maken? Zijn er partijen die dat doen? Hoe kan je hier verder in handelen? Beeld van de ondergrond

3

4 Eemklei Drente massief Eemklei Drents massief

5 Waarom je druk maken over de ondergrond Opgave en urgentie Waarom je druk maken over de ondergrond Opgave en urgentie

6 Ruimte van ondergrondse functies

7

8 Zomaar wat cijfers Natschade bebouwing, tuinen en parken: 1 miljard Omzet drinkwaterbedrijven: 1,5 miljard 20% van de industrie is direct afhankelijk van water. Omvang 10 x zo groot als drinkwaterwinning. Bij watertekort in 2003 tientallen miljoenen euro s schade Over 30 jaar 30 miljoen ton CO2 per jaar in de bodem opslaan Potentieel geothermie tot 4 kilometer: Petajoule. 1 Petajoule is jaarverbruik huizen Schaliegas winning; schatting voorraad: 200 tot 500 miljard kubieke meter. Potentiële opbrengst: 20 tot 30 mld Droogteschade in de landbouw bij gemiddeld jaar: 300 mln. Bij extreem droog jaar: 2 mld doorboringen hoofdriolen, 250 nieuwe gevallen per jaar. Kosten 6 tot 18 miljoen per jaar

9

10 De ondergrond in plannen en visies De 4 kwaliteiten van de ondergrond

11 De functies van en in de ondergrond Bestuurlijke visie Schatgraven in de ondergrond; een oproep aan de ruimtelijke beleidsmakers Één beleid voor ondergrond en (grond) water als onderdeel van ons ruimtegebruik! Wijs m.b.t. de ondergrond ruimtelijk aandachtsgebieden aan! Ontwerp een goed beleidskader voor (energie) winning en opslag! Blijf investeren in de kwaliteit van de ondergrond en veilig grond- en drinkwater Zoek naar nieuwe financieringsmodellen

12 Dialoog over de ondergrond statennotitie Gelderland Start van de dialoog over de ondergrond Ondergrond een ordenend principe voor de lange termijn Invullen duurzaam gebruik van de ondergrond Ondergrond vooraan in het proces van ruimtelijk afwegingen Hanteren van één veerkrachtig bodem en watersysteem Strategisch kijken naar de schatten van de ondergrond Sturing op gebruik van de bodem als energiebron Ontdekken, Verkennen en ordenen van de synergie maar ook de interferentie van de verschillende vormen van gebruik van de ondergrond. Showcase Natuurlijke alliantie Rijksstructuurvisie Ondergrond (STRONG) Inventarisatie maatschappelijke opgaven 1. Energievoorziening 2. Samenhangend grondwaterbeheer 3. Landelijk gebied en bodemkapitaal 4. Stedelijke ondergrond

13 Lagen STRONG Diepe ondergrond

14 Selectie Top 10 Grote impact op toestand ondergrond Sprake van schaarste Speelt op regionale of nationale schaal De interferentie met andere activiteiten is groot Ontwikkelingen maken schaarste of interferentie groter Gevoelde maatschappelijke urgentie Bijdrage aan actuele beleidsdoelstellingen Bestaand beleid ontbreekt of lijkt ontoereikend Duurzame ondergrondse opslag AkzoNobel en North Sea Groupwillen enkele ondergrondse zoutholtes (cavernes) in Twente inzetten voor de opslag van gasolie. Grote voorraden met brandstofproducten kunnen worden aangelegd in cavernes, tot een miljoen kubieke meter. Dit maakt bovengrondse tanks die het landschap ontsieren overbodig. (bron Akzo Nobel)

15 Strong proces Uitvraag Maatschappelijke opgave Scenario s Ruimtebeslag per scenario Gedeelde probleemstelling Dialoog Ontwerpen door rijk Commentaar partijen Voortzetting dialoog Samen vastleggen Geen politieke keuzes Alternatieven Ontwerpen door rijk Eerste politieke keuzes Plan MER + MKBA Onderzoek door rijk Afwegingskader Samen vastleggen Zo nodig politieke keuzes Schaliegas; lusten of lasten De gemeente gaat niet boren naar schaliegas, zo werd donderdagavond besloten. Met dat besluit is Amsterdam de 45e schaliegasvrije gemeente in Nederland. 17 mei 2013

16 De participerende burger Inwoners van de Noord-Groningse gemeenten Eemsmond en Loppersum krijgen maandag een folder in hun brievenbus met praktische tips over wat je voor, tijdens en na een aardbeving moet doen. Dat maakte de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) maandag bekend. 22 april 2013 De stad de regio? Meer aandacht eigen praktijk(wielen)

17 Handelperspectief Klimaatadaptatie Ecosysteemdiensten Duurzaam bodembeheer Gebiedsgericht en strategisch grondwaterbeheer Natuurlijke alliantie (bodem, water en natuur) Alliantie benadering

18 Gidsmodellen Deltaprogramma En meer! laat je inspireren door: (nederlandbovenwater) nirov.platform31.nl/home/nieuws/nieuws_items/_waar_ de_ondergrond_de_bovengrond_raakt_.aspx?rid=457

19 Vragen?