EEN DAK BOVEN ONS HOOFD EN GROND ONDER ONZE VOETEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "EEN DAK BOVEN ONS HOOFD EN GROND ONDER ONZE VOETEN"

Transcriptie

1 Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 1 van 39 EEN DAK BOVEN ONS HOOFD EN GROND ONDER ONZE VOETEN Vastgoednota gemeente Buren 2016

2 INHOUD Management samenvatting Inleiding Waar staan we nu met het beheren van ons vastgoed? situatie Historisch gegroeide vastgoedportefeuille Bestaande formatie Waar hebben we het over? Waar willen we naar toe, wat is ons doel? Toekomstige vastgoedportefeuille Professioneel vastgoedmanagement Wat gaan we doen? Centralisatie van vastgoed / integraal vastgoed denken Scheiding van rollen Begroting zo inrichten dat deze aansluit op vastgoedbeleid Ontkoppelen van verhuur van vastgoed en het verstrekken van subsidie Personeel: kennis, competenties en formatie? Formatie Optimalisering Verbeterplan technisch in control komen Verbeterplan financieel in control komen Verbeterplan de klant centraal Welke keuzes hebben we? Variabelen Uitgewerkte scenario s: Vergelijking verschillende scenario s Beoordelingscriteria scenario s Manier van vergeleken Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 2 van 39

3 9.3 De scenario s met elkaar vergeleken Voorkeurscenario Bijlage 1 Uitgangspunten voor berekening formatie... 1 Bijlage 2 Berekening formatie per scenario... 2 Bijlage 3 Onderbouwingen vergelijking scenario s... 5 Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 3 van 39

4 Een dak boven ons hoofd en grond onder onze voeten. De verantwoordelijkheden van een eigenaar van vastgoed. Vastgoednota Gemeente Buren 2016 Doel: Het integraal beheren van de vastgoedportefeuille op een transparante en efficiënte manier binnen de geldende wet- en regelgeving, vanuit de rol van eigenaar. Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 4 van 39

5 Management samenvatting Het College van B&W heeft de ambitie het gemeentelijk vastgoed op een professionele wijze te beheren. In het verleden beheerden verschillende afdelingen het vastgoed. Onderwijs de scholen, Sport de sportvoorzieningen, Welzijn de dorpshuizen, Ruimtelijke Ontwikkeling de aangekochte woningen en Grondzaken regelde de verhuringen en verpachtingen. Deze versnippering in het beheer van de gemeentelijke eigendommen leidde ertoe dat er onvoldoende overzicht en inzicht is in de technische, financiële, juridische en administratieve aspecten van het vastgoed. Als eerste stap is in 2015 de verantwoordelijkheid voor het vastgoed bijeen gebracht in het Team Vastgoed van afdeling Ruimte. Als tweede stap stelde de raad op 28 juni 2016 middelen beschikbaar voor het opstellen van een Meer Jaren Onderhoud Planning voor de volledige vastgoedportefeuille, inclusief een geautomatiseerd vastgoedbeheersysteem. Als derde stap werkten wij deze Vastgoednota uit. Het gemeentelijke vastgoed omvat zo n 90 objecten en ongeveer 600 gronden met een beheercontract. Het doel van het vastgoedmanagement is om de opbouw van het vastgoed goed te laten aansluiten bij de functies die het gemeentebestuur beleidsmatig wil realiseren. Daartoe heeft de gemeenteraad op 28 juni 2016 ingestemd met de functiecirkel voor de maatschappelijke functies en accommodaties. Met behulp van de functiecirkel worden uitwerkingsprogramma s opgesteld om de maatschappelijke functies te versterken in goede accommodaties. De uitwerkingsprogramma s zullen naar verwachting leiden tot minder, maar beter geoutilleerde accommodaties. Deze verwachte uitkomst vormt voor deze Vastgoednota de basis voor de omvang en samenstelling van de toekomstige gemeentelijke vastgoedportefeuille. Voor de bepaling van de benodigde formatie van het team Vastgoed is, naast de samenstelling van de vastgoedportefeuille, van belang welke werkzaamheden door eigen medewerkers uitgevoerd moeten worden en welke werkzaamheden beter kunnen worden uitbesteed. Voor het bepalen welke werkzaamheden het beste door eigen medewerkers uitgevoerd kunnen worden hebben wij een onderscheid gemaakt in: reguliere terugkerende werkzaamheden, reguliere incidentele werkzaamheden, projecten, overige werkzaamheden. Een deel van de incidentele werkzaamheden en van de projecten kunnen we beter uitbesteden omdat de hoeveelheid fluctueert of omdat incidenteel specifieke kennis nodig is waarover we zelf onvoldoende beschikken. Voor het bepalen van de gewenste formatie van team Vastgoed hebben wij vijf scenario s uitgewerkt, gebaseerd op aannames. De eerste aanname betreft de omvang van de vastgoedportefeuille: de huidige vastgoedportefeuille blijft in stand versus een reductie ervan met 30%, als resultaat van de discussie over de Maatschappelijke Accommodaties. De tweede aanname is dat de gemeente het technisch- en contractueel beheer zelf doet of dit geheel uitbesteed aan marktpartijen. In dat laatste geval moet de gemeente dan wel de opdrachtgeversrol gaan invullen. De derde aanname is dat óf 50% van de incidentele werkzaamheden en projecten wordt uitbesteed óf dat deze werkzaamheden geheel worden uitbesteed aan marktpartijen. Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 5 van 39

6 Voor de beoordeling van de scenario s zijn enkele criteria aangegeven: organisatorisch, financieel en risico s van de gedane aannames. Uit de confrontatie van de scenario s met de beoordelingscriteria komen we tot een voorkeurscenario dat als volgt is samengesteld: 1. We gaan er van uit dat de vastgoedportefeuille met 30 % verkleint. Dat de schoolgebouwen geheel door de schoolbesturen worden beheerd en dat gemiddeld 30% van de dorpshuizen, gymzalen, buitensportaccommodaties etc. niet meer nodig is, dan wel geheel worden afgestoten. En dat de verhuringen en verpachtingen met 30% afnemen doordat we die bezittingen hebben kunnen verkopen. 2. Eigen medewerkers voeren het volledige beheer van de resterende eigendommen en 50% van de voorbereiding en uitvoeringsbegeleiding van projecten uit, om daarmee de kwetsbaarheid van een te klein team te voorkomen. We schatten in dat 50% van de projecten vraagt om specialistische kennis of piekbelasting vormt, waarvoor wij externe capaciteit inhuren. De financiering van deze inhuur moet ten laste komen van de projectfinanciering. 3. Financieel bestaat de noodzaak om eenmalig te investeren in de verbeterplannen en structureel in het onderhoud van de eigendommen. De hoogte daarvan is afhankelijk van de uitkomsten van het nieuwe MJOP. Uitgaande van het voorkeurscenario is de uiteindelijk benodigde capaciteit van team Vastgoed bepaald op minimaal 4,5 fte. Hiervoor is een verhoging van de huidige loonsom van afgerond ,- nodig. Om tot het uiteindelijk gewenste kwaliteitsniveau te komen is een tijdelijke uitbreiding van de capaciteit nodig. Op basis van kengetallen en benchmarkgegevens zijn de kosten geraamd op ,- (afgerond). In de hoofdstuk 7 zijn verbeterplannen uitgewerkt om het vastgoedbeheer in control te brengen. Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 6 van 39

7 1 Inleiding In 2015 startten we met een nieuwe organisatiestructuur. Eén van de uitgangspunten daarin was de centralisatie van vastgoed in één team binnen de afdeling Ruimte. Dit moest de versnippering van vastgoedtaken binnen onze organisatie en problematiek die hieruit voortkwam, oplossen. In oktober 2014 startten we, binnen de bestaande formatie, met het kwartier maken van Vastgoed. Op dat moment vond ook de overdracht van de maatschappelijke vastgoedportefeuille vanuit de afdeling IZ plaats. Ook het gemeentehuis werd overgedragen vanuit de afdeling bedrijfsvoering. Beide werden overgedragen zonder beschikbare middelen/formatie. Een aantal dossiers bleek onvolledig en technisch, financieel en juridisch niet op orde. Op 4 november 2014 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen waarin het college wordt opgeroepen om te komen tot integraal vastgoedbeleid. Begin 2016 is de nota vastgoed opgezet in 3 delen. Deel 1 en 2 (de strategische keuzes en de tactische vertaling hiervan) is in februari ter besluitvorming voorgelegd aan het college. Hierbij hebben we de risico s aangegeven die we als gemeente binnen onze vastgoedportefeuille lopen. Vanwege de demissionaire situatie heeft het college het voorstel aangehouden. Deel 3 (operationele vertaling) is daarop uitgewerkt en geïntegreerd in één document. Om het beheer van de vastgoedportefeuille professioneel te organiseren is het nodig een beleidsvisie vast te stellen op de inzet van vastgoed en huisvesting voor het bereiken van maatschappelijke gewenste doelen van de gemeentelijke organisatie en deze te gebruiken als richtsnoer voor uitwerking. Daartoe is deze vastgoednota opgesteld, die volledig gericht is op de aanbodzijde of de stenen. Het beoogt de vastgoedvisie te zijn met de operationele vertaling daarvan in verbeterplannen. De vraagkant naar vastgoed en huisvesting wordt uitgewerkt in een beleidsstuk dat in voorbereiding is vanuit de afdeling Inwonerszaken met als titel Maatschappelijke functies en fysieke infrastructuur. Op 28 juni 2016 heeft de gemeenteraad het kader van dit beleidsstuk, de functiecirkel, vastgesteld. De vastgoednota en de nota Maatschappelijke functies en fysieke infrastructuur vormen samen de basis voor het voeren van integraal en overkoepelend accommodatiebeleid. Inwonerszaken vanuit de inhoud en de gebruikers, Vastgoed vanuit de techniek en de stenen. Beide nota s zijn aan elkaar verbonden en versterken elkaar. Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 7 van 39

8 2 Waar staan we nu met het beheren van ons vastgoed? 2.1 situatie Anno 2016 zitten we nog in een tussenfase, we geven invulling aan de opdracht vanuit de organisatie ontwikkeling en de opbouw van het team vastgoed. Tegelijkertijd blijft de winkel wel open. Budget, middelen, inzet uren, formatie zijn nog niet geregeld. De situatie ten aanzien van de inzet van het gemeentelijk vastgoed binnen de gemeente Buren is te omschrijven als: Gebouwenbeheer, waarbij op ad hoc basis de meest acute vraagstukken opgelost worden. Er is geen sprake van vastgoedbeheer, laat staan professioneel vastgoedmanagement. Een integrale visie, geborgd in beleidsdocumenten en voorzien van toereikende (financiële) middelen ontbreekt. Daarnaast is er sprake van een niet zichtbare verwevenheid tussen het inzetten en verhuren van vastgoed en het verstrekken van huisvestings- en overige subsidies. Wel hebben we de afgelopen periode zicht gekregen op onze vastgoedportefeuille. We hebben inzichtelijk gemaakt wat we in eigendom hebben en hebben de grootste risico s in kaart gebracht Risico s De Gemeente Buren heeft de vastgoedportefeuille niet in control. Een aantal basisvereisten voor goed vastgoedmanagement zijn nog niet voldoende geborgd. De gemeentelijke organisatie is momenteel niet goed in staat om te voldoen aan haar wettelijke en contractuele verplichtingen. Omdat het in eigendom hebben van vastgoed verplichtingen met zich mee brengt, loopt de gemeente momenteel op diverse fronten risico s: Technisch (veiligheid etc.), Juridisch (contracten en wet- en regelgeving), Financieel, Sociaal-maatschappelijk en politiek-bestuurlijk, Verantwoording Organisatie breed vastgoed denken Landelijk is het beeld dat bij de meeste gemeentelijke organisaties het vastgoedmanagement-denken historisch ontbreekt. Ook in de gemeente Buren is dat het geval. Vastgoed speelt, vaak ongezien, een grote rol bij het organiseren van gemeentelijke en maatschappelijk gewenste activiteiten. Voor een gemeentelijke organisatie geldt dat voor bijna alles wat de gemeente wil bereiken een dak boven ons hoofd en grond onder onze voeten vereist is. Dit dak en deze grond, die gebouwen en terreinen, dat is vastgoed. Het zou goed zijn als we, meer in de volle breedte van de gemeentelijke organisatie, bij al onze beslissingen in ons achterhoofd krijgen dat hier een vastgoedcomponent aan vast zit. Dan zou bij advisering en besluitvorming door college en raad een meer integrale afweging inclusief het meewegen van de huisvestings- en vastgoedcomponent- kunnen worden gemaakt Waar lopen we tegen aan? Sinds het begin van 2015 is het team Vastgoed gaan werken alsof de centralisatie van alle taken en verantwoordelijkheden met betrekking tot de inzet van het vastgoed al is afgerond. Dit is echter in de praktijk nog niet het geval. Een aantal zaken zijn nog niet gerealiseerd, zoals de benodigde aanpassingen in formatie en het centraliseren van data en documenten waarop vastgoedinformatie moet worden gebaseerd. Maar door toch meer centraal te gaan werken, is er nu wel zicht op de problematiek waar het team vastgoed tegenaan loopt. De problematiek valt uiteen in de volgende items: Dossiers: We worden geconfronteerd met beslissingen of het uitblijven van beslissingen- uit het verleden ten aanzien van vaak ingewikkelde en zware dossiers, die nu problemen opleveren. Ze komen nu voor het voetlicht doordat de laatste tijd structureel contact is gelegd met gebruikers bij het oppakken van dossiers. Nu blijkt dat niet alle afspraken op een goede manier zijn vastgelegd of lastig te herleiden Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 8 van 39

9 zijn uit de opgebouwde dossiers. Het ontbreekt daardoor aan goede informatie en veel data en documenten zijn niet op een gestructureerde wijze benaderbaar of ontbreken. Dit komt doordat het vastgoed in het verleden binnen de organisatie op verschillende plaatsen is ondergebracht. Kennis: Daarnaast zijn enkele medewerkers, die in het verleden verantwoordelijk waren voor het beheren van het vastgoed, inmiddels niet meer werkzaam voor onze organisatie. Ook zijn er in het verleden contracten vastgelegd die we met de huidige kennis van vastgoedmanagement nu zo niet zouden afsluiten. Besluiten die moeilijk uitvoerbaar zijn: De raad heeft eerder besloten dat de gemeente niet meer verantwoordelijk is voor de dorpshuizen. De bedoeling was de dorpshuizen over te dragen aan de exploitanten. In het kader van dit besluit zijn vervolgens alle budgetten met betrekking tot de instandhouding van de betreffende gebouwen en gronden uit de begroting gehaald. De overdracht van de gebouwen en de gronden naar de exploitanten is echter tot op heden niet uitgevoerd en blijkt inmiddels in veel gevallen ook onuitvoerbaar. Hierdoor is het eigendom van de gebouwen en gronden nog steeds in handen van onze gemeente, maar zonder budgetten om deze in stand te houden. We lopen daardoor nu een risico, omdat we niet meer kunnen voldoen aan de wettelijke verplichtingen die we hebben naar de huurders en gebruikers van de objecten of dat we onrechtmatige uitgaven doen. Een soortgelijke situatie doet zich ook voor bij de buitensportaccommodaties. Beleid: Voor vastgoed is geen beleid beschikbaar waarmee we onze voorstellen en de uiteindelijke beslissingen van het college en de raad kunnen onderbouwen. Hierdoor is ieder nieuw dossier weer een zoektocht naar handvatten en kaders waaraan de inzet van vastgoed moet voldoen. We hebben onnodige discussies over de te volgen (vastgoed)lijn binnen de ambtelijke organisatie en met het college. Dit heeft uiteindelijk ad-hoc beslissingen tot gevolg, lopen dossiers langer door dan strikt nodig zou zijn en wordt minder effectief en efficiënt met de inzet van het middel vastgoed omgegaan, dan mogelijk is. Budget: Er is een beeld dat er structureel te weinig budget beschikbaar is voor het onderhouden van de gebouwen en gronden. Dit resulteert in een houding bij het team Vastgoed dat zaken niet of terughoudend opgepakt worden. Hierdoor schuiven de problemen alleen maar verder naar achteren met alle risico s van dien. Het beeld dat er te weinig budget beschikbaar is voor het onderhouden van de objecten klopt voor die gebouwen waar geen budgetten voor zijn (dorpshuizen, buitensportaccommodaties, zwembad en te verkopen objecten). Voor de overige gebouwen is wel budget beschikbaar. Inmiddels heeft de raad op 28 juni jongstleden ingestemd met het laten uitvoeren van een volledige inventarisatie van al het vastgoed en het opstellen van een nieuwe meerjaren onderhoudsplanning. Hiermee krijgen we inzicht in de benodigde budgetten. Tools en middelen: Het team Vastgoed is in oprichting. Vanuit het verleden is er slechts op het technische vlak sprake van tools en middelen (systeem voor meerjaren onderhoudsplanningen). Dit systeem is echter verouderd en matcht niet met de begroting. Voor het beheersen van de vastgoedportefeuille (managementinformatie, objectgegevens, contractgegevens, etc.) zijn geen of slechts beperkt tools beschikbaar. Hierdoor is het niet mogelijk om adequaat te reageren op vragen vanuit het college, de raad en/of de gebruikers. Integrale vastgoedbenadering: Er is op dit moment geen sprake van een integrale vastgoedbenadering. Er is geen visie welke doelen we nastreven waar vastgoed voor nodig is. Er is geen doelgroepenbeleid en geen subsidiebeleid. Een integrale vastgoedbenadering brengt de techniek van het beheren/managen van vastgoed samen met het inhoudelijke beleid voor de gebruikers van dit vastgoed. Budget voor storingen en meldingen: Er is in de begroting van de vastgoedobjecten geen bedrag opgenomen voor het kunnen reageren op storingen en meldingen. Wel zijn er meerjaren Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 9 van 39

10 onderhoudsplanningen beschikbaar. Deze voorzien echter niet in kostendekking van storingen en meldingen. Relatiemanagement: We hebben onvoldoende inzicht in wat er speelt bij onze gebruikers. Samen met de afdeling IZ zijn hierin al de nodige stappen gezet en worden de gebruikers van ons vastgoed actief benaderd om meer zicht te krijgen op hun gedachten over het vastgoed. 2.2 Historisch gegroeide vastgoedportefeuille Waarom heeft de gemeente Buren vastgoed in eigendom? Vastgoed, of vastgoed in eigendom hebben, is geen doel op zich. Bij het integraal beheren van vastgoed komt de doel-vraag bij iedere beslissing weer terug. In de huidige situatie zijn we echter nog niet zo ver. De bestaande portefeuille is van oudsher zo gegroeid. Beslissingen uit het verleden om objecten aan te kopen, dan wel af te stoten, nieuwbouw te plegen of te slopen hebben geleid tot de huidige opbouw. Veel gemeentelijke panden werden in het verleden beheerd door de inhoudelijke beleidsafdeling. Hier lag de focus vooral op het ondersteunen van de inhoudelijke doelen. 2.3 Bestaande formatie De bestaande formatie van het team vastgoed bestaat uit de volgende FTE (situatie per 01/01/2017): Gereserveerd bedrag gebruikt voor grondzaken Ingevuld 1 FTE grondzaken Ingevuld 0,78 FTE ,00 grondzaken Vacature 0,22 FTE tijdelijke invulling portefeuillemanager economische zaken Ingevuld 1 FTE ,00 teamleider Ingevuld 0,5 FTE ,00 Senior medewerker beheer gebouwen Vacature 1 FTE ,00 tijdelijke invulling technisch manager Medewerker onderhoud gebouwen Ingevuld 1 FTE ,00 Medewerker onderhoud gebouwen Vacature 1 FTE tijdelijke invulling portefeuillemanager ,00 Grondzaken: De formatieplaatsen voor Grondzaken worden momenteel ingevuld door twee vaste medewerkers. Eén medewerker is langdurig ziek, dan andere medewerker zal in 2016 met pensioen gaan. Daarnaast is er sprake van vacatureruimte Economische zaken: De formatieplaats voor EZ wordt ingevuld door een vaste medewerker. De werkzaamheden die binnen deze formatie vallen staan relatief ver af van het managen van de vastgoedportefeuille. Teamleider: De formatieplaats voor Teamleider is sinds 1 juni 2016 ingevuld door een vaste medewerker Senior medewerker beheer gebouwen: De formatie voor het Technisch gebouwbeheer wordt op dit ingevuld door externe inhuur voor 0,4 FTE. Medewerker onderhoud gebouwen: Deze formatieplaats wordt ingevuld door een vaste medewerker. Daarnaast is er vacatureruimte. Het betreft werkzaamheden van de voormalige buitendienst die bij de verplaatsing van de buitendienstwerkzaamheden naar de AVRI niet zijn meegenomen. Aanvullend op de formatie is gebruik gemaakt van vacatureruimte binnen de afdeling Ruimte voor het aanstellen van Portefeuillemanagers. Hiervoor zijn twee tijdelijke medewerkers aangesteld als portefeuillemanager voor totaal 0,8 FTE. Het beheren en managen van de vastgoedportefeuille wordt op dit moment voor een groot deel ingevuld door ingehuurde medewerkers. De bestaande vacatureruimte wordt daarvoor volledig benut. Doordat er Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 10 van 39

11 gebruikt gemaakt wordt van externe inhuur zijn er minder uren beschikbaar dan de bestaande formatie laat zien. Bovendien wordt daarmee niet intern geborgd dat kennis en kunde en ervaring wordt opgebouwd. De gemeente blijft hierdoor afhankelijk van externe partijen en bouwt zelf geen historie en expertise op het gebied van vastgoedmanagement op. Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 11 van 39

12 3 Waar hebben we het over? De vastgoedportefeuille van de Gemeente Buren bevat zo n 90 objecten en ongeveer 600 gronden waaraan een contract ten grondslag ligt (huur, pacht, ingebruikgeving, zakelijke recht, etc.). Deze portefeuille is grofweg als volgt onder te verdelen: 16 schoolgebouwen (verdeeld over diverse scholen/kernen); 9 gymzalen (en 1 in ontwikkeling) 2 panden voor de eigen huisvesting (gemeentehuis en werf Buren) 1 brandweerkazerne (Buren is nog niet verkocht); 11 dorpshuizen (Ingen wordt nog gesloopt, Buren is verkocht en Zoelmond is gesloopt) Diverse buitensport accommodaties (8 voetbalvelden, korfbalveld) 8 woningen (per ) Diverse monumenten (molens, kerktorens, stadsmuur) Diverse overige gebouwen (aula s, buurtgebouwtjes, musea, expositieruimten, schuurtjes, garageboxen, muziektenten); Commerciële gebouwen (Heerenlogement, Poortgebouw). Diverse gronden/percelen: Erfpachtpercelen (waaronder diverse bedrijfskavels en sportcomplexen zoals tennis); Opstalrechten (veelal bij maatschappelijke en sportaccommodaties en voorzieningen) Enkele bouwpercelen (woningbouw, bedrijven (geen grex-complexen); Landbouwpercelen (veelal verpacht); Paardenweitjes; Volkstuinen; Restgroen percelen (veelal verhuurd); Bossen (niet zijnde kleine strookjes of openbaar gebied); Diverse zoals historische muren, waterputten, kunstvoorwerpen (overlap met openbaar gebied) Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 12 van 39

13 4 Waar willen we naar toe, wat is ons doel? 4.1 Toekomstige vastgoedportefeuille De opbouw van de toekomstige vastgoedportefeuille zal aansluiten bij de functie die dit vastgoed moet vervullen. Vastgoed zien we als een bedrijfsmiddel (naast personeel, financiën, ict en ondersteunende diensten). Vastgoed is een middel om beleidsmatige doelen te helpen realiseren. Deze beleidsmatige doelen worden door de inhoudelijke beleidsafdelingen geformuleerd. Het team Vastgoed vertaalt dit op een juiste en efficiënte manier naar gebouwen en gronden. Op dit moment hebben we niet voor al onze objecten een beleidsmatig doel (bijvoorbeeld garageboxen). Doel: Vastgoed is een middel om beleidsmatige doelen te realiseren en geen doel op zich. Alle vastgoedbeslissingen worden genomen in het kader van de ondersteuning van de te behalen beleidsmatige doelen. Niet functioneel vastgoed wordt afgestoten. 4.2 Professioneel vastgoedmanagement We willen het vastgoed op een professionelere manier gaan benaderen. Om hier meer grip op te krijgen hebben we gekeken naar theorieën die hiervoor beschikbaar zijn en hebben deze vertaald naar de Burense schaal. Het onderstaande plaatje geeft de ontwikkelstadia van professioneel vastgoedmanagement bij gemeenten weer. Ieder niveau kent zijn eigen uitdagingen. Grofweg worden er vier niveaus van vastgoedmanagement onderscheiden. We lichten deze kort toe: Niveau Gebouwkennis: Bij dit niveau gaat het om de gebouwinformatie. Dit is meestal van technische aard. De organisatie stuurt op het technisch in stand houden, meerjaren onderhoudsplanningen. Daarnaast zijn de gebouwgegevens, de gegevens van de gebruikers en de huurovereenkomsten van belang Niveau Financiële kennis: Bij dit niveau gaat het om het financieel in control zijn. Zicht op inkomsten en uitgaven. Kostendekkende huren, (verborgen) subsidiering. Een begroting die aansluit bij het beleid. Om op dit niveau te kunnen werken zullen we de technische gegevens uit het niveau Gebouwkennis beschikbaar moeten hebben. Niveau Klantkennis: Bij dit niveau staat de klant centraal. We verzamelen gegevens van de gebruikers van het vastgoed en stellen daar onze beslissingen op af. Termen als bezettingsgraad en beleidsdoelen zijn van belang. Dit is ook het niveau waarbij veelvuldig afstemming met de beleidsafdelingen nodig is. Werken op dit niveau is alleen mogelijk als de technische en financiële kennis op orde is. Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 13 van 39

14 Niveau Marktkennis: Bij dit niveau ligt de focus meer naar buiten toe. Hier gaat de externe markt een rol spelen. Vastgoedbeslissingen worden mede in het kader van deze externe factoren genomen. Vastgoed wordt doorgaans marktconform verhuurd. Bij dit niveau is de technische, financiële en klantkennis volledig op orde. In de huidige situatie werkt de gemeente Buren op het niveau van Gebouwkennis en staat daarin aan het begin. Er zijn nog verschillende verbeterslagen nodig om het niveau Gebouwkennis volledig te beheersen. Van integraal vastgoedmanagement wordt gesproken als de eerste drie niveaus volledig onder controle zijn. Ons doel is de organisatie van het vastgoed binnen de Gemeente Buren op het niveau Klant kennis te hebben. We zetten dus de benodigde stappen om zowel niveau Gebouwkennis, het niveau Financiële kennis en het niveau Klantkennis te gaan beheersen. Door dit te gaan doen behalen we de volgende doelen: Doelen: We zijn zowel technisch als financieel in control We voldoen aan onze wettelijke verplichtingen We hebben een transparante bedrijfsvoering We benaderen het vastgoed integraal Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 14 van 39

15 5 Wat gaan we doen? 5.1 Centralisatie van vastgoed / integraal vastgoed denken We centraliseren de verantwoordelijkheid voor het beheren, exploiteren en managen van het vastgoed dat in eigendom is van de Gemeente Buren binnen één team. We kiezen voor het team Vastgoed, binnen de afdeling Ruimte. We maken hierbij een uitzondering voor de gebouwen en gronden binnen grondexploitaties en alle wegen, water en openbaar groen. Deze maken geen deel uit van de verantwoordelijkheid van het team Vastgoed. We kiezen ervoor om team Vastgoed de eigenaarsrol van het vastgoed te geven. Team Vastgoed gaat zich opstellen als eigenaar/verhuurder van alle accommodaties (gebouwen en terreinen) van de gemeente. Wij streven ernaar om organisatie-breed het vastgoed denken verder uit te dragen en zien hiervoor een ambassadeursrol voor team Vastgoed, waarbij het een vanzelfsprekendheid is dat het team Vastgoed het aanspreekpunt is voor onze organisatie en voor de gebruikers als het over vastgoed en huisvestingsvraagstukken gaat. Doel: Team Vastgoed is verantwoordelijk voor al het vastgoed dat in eigendom is van de gemeente Buren met uitzondering van de gebouwen en gronden binnen grondexploitaties en alle wegen, water en openbaar groen. Team vastgoed is de ambassadeur voor het uitdragen van het belang van vastgoed in de verschillende dossiers. Bij ieder dossier waarin een vastgoedcomponent aanwezig is het een automatisme dat de organisatie van de gemeente Buren het team Vastgoed betrekt. 5.2 Scheiding van rollen Binnen het integraal managen van vastgoed van gemeentelijke organisaties zijn verschillende rollen te onderscheiden. Deze zijn hier verder uitgewerkt. Eigenaarsrol: De eigenaarsrol gaat vooral over de gebouwen en gronden zelf. Vraagstukken als: hebben we een sluitende exploitatie, worden er voldoende middelen gereserveerd voor de instandhouding van de objecten. Hebben we fiscaal en juridisch goede interne en externe afspraken. Voldoen we aan de wettelijke eisen (NEN3140, legionella, energieprestatie, wet markt & overheid etc.). Wat is het huurprijzenbeleid, wat is het onderhoudsniveau, etc. Team Vastgoed, afdeling Ruimte richt zich volledig op de eigenaarsrol. Deze rol richt zich voornamelijk op de stenen, het vastleggen van de afspraken in contracten, het in stand houden en verbeteren van de kwaliteit van de objecten. Beleidsrol: De beleidsrol is een rol die te maken heeft met wat er in de vastgoedobjecten gebeurt. Niet zo zeer de gebouwen zelf, maar het beleid rondom de gebruikers van het vastgoed. Dus vragen als: welke clubs en verenigingen willen we als gemeente huisvesten. Wat is de gewenste spreiding van voorzieningen binnen de gemeente. Waar willen we nieuwe ontwikkelingen toestaan. Hoever gaat de gemeente met faciliteren van clubs en verenigingen en hoe gaan we om met (huisvesting)subsidie, etc. De afdeling Inwonerszaken en deels afdeling Ruimte, team Ruimtelijke Ontwikkeling richt zich op de beleidsrol. Deze rol richt zich op de gebruikers van het vastgoed en wat we als gemeente voor hen willen en kunnen betekenen. Gebruikersrol: De gebruikersrol gaat over het daadwerkelijke gebruik van een object. In veel gevallen zijn dit de huurders van de gebouwen. In sommige gevallen is dat de gemeente zelf (bijvoorbeeld het gemeentehuis). De gebruikersrol gaat voornamelijk over het dagelijks gebruik. Vraagstukken als schoonmaak, nutsvoorzieningen, toegangscontrole, etc. behoren tot de gebruikersrol. Afdeling Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 15 van 39

16 Bedrijfsvoering, team I & F richt zich op de gebruikersrol voor wat betreft de eigen huisvesting. De eigenaarsrol van de eigen huisvesting brengen we onder we bij de afdeling Ruimte, team Vastgoed. Exploitantenrol: De exploitantenrol komt alleen voor bij objecten die niet vast verhuurd worden aan één huurder. Bijvoorbeeld een sporthal die door meerdere huurders voor steeds korte periodes wordt gebruikt. Bij dit soort gebouwen is een extra organisatie nodig die zorgt voor het optimaal functioneren en bezetten van het gebouw. In sommige situaties verzorgt de gemeente deze rol, soms ligt deze rol ook (deels) extern. Bij de uitwerking van dit vraagstuk onderzoeken we de mogelijkheden om beheer onder te brengen bij een te vormen Stichting Accommodatiebeheer, zoals dat momenteel wordt uitgewerkt in de gemeente Culemborg. Vraagstukken als: hoe krijgen we een optimale bezetting, hoe verhoudt zich de huur (uitgave) met de inkomsten, hoe krijg ik meer bezoekers binnen etc. vallen onder de exploitantenrol. De exploitantenrol wordt momenteel ingevuld door een aantal stichtingen. Deze wordt niet door de gemeente zelf ingevuld. Op het moment dat de stichtingen de exploitatierol niet meer op zich kunnen nemen, dan zien wij geen rol weggelegd voor het team Vastgoed om deze exploitatierol op zich te nemen. Er zal dan gezocht moeten worden naar een andere exploitant, of de functie van het gebouw moet heroverwogen worden. Alleen voor de gymzalen wordt de exploitantenrol door de gemeente zelf ingevuld. Deze taak brengen we ook onder bij de afdeling Ruimte, team Vastgoed, met ondersteuning van de Frontoffice Communicerende vaten We leggen de verantwoordelijkheid voor de eigenaarsrol en de beleidsrol neer op verschillende plaatsen binnen de organisatie. Zo kan ieder team en iedere afdeling zich richten op zijn eigen expertise en kennisveld. De eigenaarsrol en de beleidsrol hebben verschillende invalshoeken, benodigde kennis en vaardigheden. Om integraal met vastgoedvraagstukken bezig te kunnen zijn, zijn beide rollen echter niet los van elkaar te zien. Het zijn feitelijk communicerende vaten. Dat kan alleen functioneren in een goede samenwerking, waarbij het er dus op aankomt dat er periodiek, structureel overleg wordt gevoerd op basis van een vaste agenda om goed te kunnen functioneren. De onderscheiden rollen zijn nauw met elkaar verbonden. De beleidsrol komt onder andere naar voren in de verdere uitwerking van het raadsbesluit Maatschappelijke functies en fysieke infrastructuur, waarbij het primaat ligt bij de afdeling Inwonerszaken. De nota van de afdeling IZ is gericht op beleidsinhoudelijke afwegingen, die samen met de vastgoedvisie de ingrediënten vormen voor het te voeren van accommodatiebeleid. Afdeling IZ vanuit de inhoud en de gebruikers, team Vastgoed vanuit de techniek en de stenen. Doel: Team Vastgoed is verantwoordelijk voor de eigenaarsrol van het vastgoed. Hiermee centraliseren we deze rol binnen de gemeente en krijgen we een team dat in staat is om op een integrale, transparante en efficiënte manier de vastgoedportefeuille te beheren. 5.3 Begroting zo inrichten dat deze aansluit op vastgoedbeleid Het integraal managen van de vastgoedportefeuille heeft ook gevolgen voor de manier van inzetten van financiële middelen. In de huidige situatie zien we dat er keuzes gemaakt zijn die er toe hebben geleid dat we op dit moment voor een deel van de portefeuille onvoldoende financiële middelen tot onze beschikking hebben om onze vastgoedobjecten in de toekomst in stand te kunnen houden. Hierdoor kan niet worden gegarandeerd dat er wordt voldaan aan de huidige wet- en regelgeving. Daarmee lopen we de nodige risico s bij de exploitatie van het eigen vastgoed. Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 16 van 39

17 Voor het integraal managen van vastgoed is het cruciaal dat de vastgoedbegroting het vastgestelde beleid volgt. Aanpassingen in beleid, keuzes ten aanzien van verkoop of aankoop, sloop of nieuwbouw van vastgoed moeten vertaald worden naar een bijbehorende begroting. Als er gekozen wordt om een object af te stoten is het niet meer noodzakelijk om het object volledig in stand te houden. De onderhoudsbudgetten kunnen in dat geval worden aangepast en worden verlaagd. Wel hebben we budget nodig om die verandering van beleid door te voeren en om het object in de tussenliggende periode op een bepaald niveau in stand te kunnen houden. Wij streven naar een begroting die aangepast wordt aan het beleid. Doel: De vastgoedbegroting is een afgeleide van het vastgoedbeleid. Team Vastgoed past jaarlijks de vastgoedbegroting aan en rapporteert middels de kadernota en de jaarrekening. 5.4 Ontkoppelen van verhuur van vastgoed en het verstrekken van subsidie In de huidige situatie lopen het verhuren van vastgoed (dan wel het om niet of tegen historisch lage huurprijzen beschikbaar stellen) en verstrekken van subsidie voor maatschappelijke activiteiten door elkaar heen. Dit is niet toegestaan binnen de Wet Markt en Overheid. Deze wet schrijft voor dat de gemeente in ieder geval de daadwerkelijke kosten voor de inzet van haar eigen vastgoed inzichtelijk moet maken (kapitaalslasten, onderhoud, overhead enzovoort). In principe dient vastgoed, conform deze wetgeving, ten minste kostendekkend verhuurd te worden. Daarvoor geldt één uitzonderingsbepaling, namelijk wanneer de gemeenteraad een besluit heeft genomen om gemotiveerd- af te wijken van het doorbelasten van de kostprijs, indien er sprake is van verhuur voor maatschappelijke activiteiten die vallen onder het begrip algemeen belang. In december 2014 heeft de raad dat (algemeen belang)besluit genomen. Daarin besloot de raad: Zoveel mogelijk gaan we oude afspraken herzien naar afspraken die wel kostendekkend voor de gemeente zijn. Nieuwe afspraken moeten we niet maken als deze niet kostendekkend zijn. Kostendekkend verhuren is overigens niet altijd goedkoper dan markconform verhuren. Zeker bij nieuwe accommodaties kunnen de lasten zo hoog zijn, dat een kostendekkend tarief hoger zal uitpakken dan een marktconforme huurprijs. In de praktijk zullen de gebruikers van gemeentelijk vastgoed kostendekkende tarieven niet kunnen betalen, of die nu wel of niet marktconform zijn. De meeste gebruikers van gemeentelijke accommodaties betalen een huur of een tarief, die lager ligt dan de kostprijs of de markthuur. In feite is er al jarenlang sprak van het indirect subsidiëren van activiteiten via de component huisvesting en vastgoed. Het is namelijk de gemeente zelf die in het verleden het grootste gedeelte van de kosten voor de huisvesting van maatschappelijke activiteiten heeft gedragen. Onder meer om deze vorm van indirecte subsidie of staatssteun inzichtelijk te maken, is de Wet Markt & Overheid in het leven geroepen. Als wordt overgegaan tot het doorberekenen van kostendekkende tarieven bij een gelijkblijvend gebruik van accommodaties, dan zal de gemeente dus de gebruikers moeten ondersteunen met een subsidie voor huisvesting- en vastgoedkosten. Het voordeel is, in tegenstelling tot de situatie in het verleden, dat de verhoudingen tussen huurders en eigenaar in de toekomst volledig transparant zijn. De uiteindelijke huurprijs die wordt doorbelast is in feite het Maatschappelijk Tarief voor het gebruik van een gemeentelijke accommodatie. Deze kan kostendekkend zijn, maar dat hoeft dus niet. Als het Tarief lager is dan de kostprijs, dan wordt er gesubsidieerd. Dit dient dan ook vastgelegd te worden in een subsidieverordening. Wij zullen op twee verschillende niveaus de kosten inzichtelijk moeten maken. In de gemeentelijke begroting zullen wij per gebouw/object een zogenoemde object gebonden begroting opstellen. Hierin zijn voor het Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 17 van 39

18 betreffende jaar alle uitgaven en inkomsten per gebouw weergegeven. Daarnaast zullen wij een gebouwexploitatie opstellen, die de inkomsten en uitgaven over de volledige levensduur van het gebouw inzichtelijk maakt. Deze gebouwexploitatie is nodig om de kostendekkende huur te kunnen berekenen (verplichting wet Markt & Overheid). Daarnaast zullen wij met de betreffende beleidsafdeling (in de meeste gevallen de afdeling Inwonerszaken) afspraken maken over die situaties waar de huur of het tarief dat in rekening wordt gebrachtlager is dan een kostprijs. In deze gevallen zullen wij met de beleidsafdeling afspraken maken over de correcte financiële verantwoording van de bijdrage in de huisvestingslasten ( benodigde subsidie ). Doelen: De gemeentelijke begroting kent voor ieder vastgoedobject een object gebonden begroting, waarin alle inkomsten en uitgaven worden verantwoord. Team Vastgoed werkt met een gebouwexploitatie voor ieder object, waarin de inkomsten en uitgaven over de volledige levensduur worden verantwoord. Voor alle situaties waar sprake is van een huurtarief dat lager is dan het kostendekkende huurtarief is in overleg tussen team Vastgoed en de betreffende beleidsafdeling vastgelegd op welke wijze de benodigde bijdrage in de huisvestingslasten verstrekt wordt. Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 18 van 39

19 6 Personeel: kennis, competenties en formatie? We gaan het vastgoed van onze gemeente professioneel managen. Hiervoor hebben we een team nodig. Een team dat de voldoende vastgoedkennis heeft, dat beschikt over de juiste competenties en dat in omvang voldoende is om de portefeuille te kunnen beheren. 6.1 Formatie In paragraaf 2.3 is een overzicht gegeven van de huidige bezetting van team Vastgoed. De bestaande bezetting van het team Vastgoed bestaat nagenoeg alleen uit tijdelijke medewerkers. We moeten investeren in de kwaliteit en kwantiteit van de formatie. Om hier grip op te krijgen hebben we de werkzaamheden van het team Vastgoed uitgewerkt, kijken we naar de benodigde expertise en komen zo tot functieprofielen Werkzaamheden team Vastgoed Binnen het team Vastgoed onderscheiden we viersoorten werkzaamheden (regulier terugkerend, regulier incidenteel, projecten en overig). De onderverdeling hebben we gemaakt om op een gestructureerde manier de hoeveelheid werkzaamheden in de grip te krijgen. In de huidige situatie wordt het team te veel geleefd door de waan van de dag. Het reguliere werk, het beheren van de vastgoedportefeuille, staat daardoor onder druk. Terugkerende werkzaamheden (bestaand beleid): Dit is waar team Vastgoed zijn bestaansrecht vandaan haalt. Het zijn de werkzaamheden die nodig zijn om de bestaande vastgoedportefeuille, conform het vastgestelde beleid op een goede manier te beheren. Onder reguliere terugkerende werkzaamheden verstaan we: frequent (terugkerende) voorkomende werkzaamheden, welke nodig zijn om het gemeentelijk vastgoed van de gemeente Buren te beheren en in stand te houden. Werkzaamheden waarbij het beleid en doel van het object hetzelfde blijft. Binnen de reguliere werkzaamheden nemen we ook mee het overzicht houden op strategische gebouwen en gronden binnen de gemeente. De terugkerende werkzaamheden bestaan uit: 1 Algemeen beheer A Gegevensbeheer B Financieel beheer C Contractueel beheer D Technisch beheer E Facilitair beheer F Relatiebeheer G Vastgoedbeleid H Bijhouden overzicht strategische gronden 2 Mutaties A Verkoop regulier (snippergroen) B Verpachtingen C Jachthuren D Erfpacht E Recht van opstal F Afhandeling verjaring G Kadastrale mutaties Incidentele werkzaamheden (nieuw beleid): Dit zijn werkzaamheden die we doen omdat er een verandering plaats vindt in het beleid van een vastgoedobject. Een beslissing, intern (door college of Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 19 van 39

20 raad) of extern (door gebruikers of huurders) leidt tot een wezenlijke verandering in de vastgoedportefeuille. Deze verandering in de vastgoedportefeuille heeft (incidentele) werkzaamheden tot gevolg. Voor de incidentele werkzaamheden stellen we een startnotitie op. In deze startnotitie worden aspecten als geld, risico, organisatie, tijd, informatie, communicatie en kwaliteit meegenomen. Ook wordt er gekeken naar de procesverantwoordelijkheid. De incidentele werkzaamheden bestaan uit: 1 Verandering portefeuille A Verkoop object B Aankoop object C Sloop object D Nieuwbouw object 2 Verandering object E Verbouwingen F Renovaties G Splitsing in meerdere verhuurbare eenheden H Samenvoeging verhuurbare eenheden 3 Verandering huurder I Zoeken naar nieuwe huurder J Zoeken naar nieuwe exploitant K Mutatieonderhoud Projecten (nieuw beleid): Projecten zijn complexe vraagstukken die integraal aangepakt moeten worden, waarvoor een projectopdracht wordt opgesteld en waarvoor een projectleider verantwoordelijk is voor de realisatie van de opdracht. Dit zijn ook incidentele werkzaamheden, maar echter werkzaamheden die een dusdanige impact of omvang hebben dat ze integraal opgepakt moeten worden. Overig (nieuw beleid): Dit zijn werkzaamheden die we vanuit de expertise van team Vastgoed op kunnen pakken voor de andere teams en afdelingen. Het zijn werkzaamheden die betrekking hebben op vastgoed dat geen onderdeel uitmaakt van de vastgoedportefeuille waar team Vastgoed voor verantwoordelijk is. Deze werkzaamheden worden uitgevoerd in opdracht van andere teams en/of afdelingen binnen de Gemeente Buren. Enkele voorbeelden van incidentele werkzaamheden: Begeleiding dijkverbetering; Vestigen van zakelijke rechten voor riolering; Grondverwerving verbreding watergangen of infrastructuur; Juridisch advies grondpositie bij herinrichtingen; Vragen uit organisatie: vlaggenmasten, bosjes, reclameborden etc. Werkzaamheden op verzoek van team Projecten. Dit zijn (her)ontwikkelingsprojecten waarvoor een grondexploitatie of een particuliere exploitatie is opgezet Expertise Bij het managen van vastgoed komen verschillende invalshoeken samen. Informatie uit verschillende vakdisciplines worden samengevoegd om zo op een juiste manier goed onderbouwd keuzes te kunnen maken. De verschillende disciplines geven inzicht in de expertise die we in het team Vastgoed nodig hebben We onderscheiden de volgende expertises: Aansturing / leiding: Binnen het team Vastgoed komen verschillende informatiestromen, vragen en verzoeken en expertise samen. Om dit goed te laten functioneren is één aanspreekpunt voor zowel de Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 20 van 39

21 interne als externe klanten (intern: college B&W en raad en de beleidsafdelingen, extern: de gebruikers van het vastgoed). Daarnaast is er een rol in de vertaling van het afdelingsbeleid naar de verschillende teams. Relatiemanagement: Bij het beheren van een vastgoedportefeuille is het contact met de klanten van groot belang. De klanten zijn immers diegene waarvoor we het vastgoed beheren. Periodiek zullen we met de gebruikers van het vastgoed in overleg moeten gaan. Hiervoor is specifiek expertise van het accountmanagent nodig. Projectmanagement: In de vorige paragraaf zijn de werkzaamheden van het team Vastgoed onderverdeeld in vier verschillende soorten werkzaamheden. Onder andere de regulier incidentele werkzaamheden en projecten zijn hierbij genoemd. Dit zijn beide soorten werkzaamheden die projectmatig opgepakt moeten worden. Om deze te managen is de expertise van projectmanagement nodig. Technische kennis: Een groot deel van de werkzaamheden van het team Vastgoed bevindt zich op het technische vlak. We hebben zowel bouwkundige als installatietechnische kennis nodig om de gebouwen in en goede staat te houden. Het gaat hierbij om de voorbereiding en de uitvoeringsbegeleiding van het onderhouden van het vastgoed. Ook het aansturen van het afhandelen van klachten en meldingen en het beheren van de afgesloten onderhoudscontracten Financiële kennis: Team Vastgoed stuurt op het inzichtelijk maken van de geldstromen binnen het vastgoed (wettelijk plicht vanuit de wet Markt en Overheid). Naast de cyclus van de gemeentebegroting (jaarbegroting) zal gestuurd worden op de exploitatieperiode van een vastgoedobject. Hiervoor is specifieke vastgoed technische, financiële expertise nodig. Juridische kennis: Juridische kennis is noodzakelijk bij het beheren van de afgesloten contracten. Het goed juridisch kunnen plaatsen van de afspraken en hierop sturen is noodzakelijk. Het gaat hierbij om verschillende soorten overeenkomsten, zowel privaatrechtelijk als publiekrechtelijk en ook diverse wetgeving waarop gestuurd moet worden. (huurovereenkomsten, erfpacht, recht van opstal, ingebruikgeving, bestemmingsplan, subsidieverordening, wet Markt en Overheid, wet overgang van onderneming, drank en horeca wet, etc.) De juridische kennis is vastgoed specifiek. De kennis zal uitgewisseld worden binnen het juridisch vak beraad. Administratieve kennis: De informatie die we verzamelen en beschikbaar willen hebben en houden van de vastgoedobjecten zal op een goede, eenduidige manier geadministreerd moeten worden. Hiervoor hebben we niet alleen software voor nodig, maar ook expertise in het goed opslaan en beheren van deze informatie. Makelaar / rentmeester: Binnen de vastgoedportefeuille komen werkzaamheden naar voren waarbij we gronden en objecten afstoten en waarbij we terrein beheren. Hiervoor is specifieke kennis op het gebied van makelaardij en rentemeester nodig. Het gaat hierbij om kennis die nodig is om de benodigde processen te kunnen sturen en begeleiden, niet om de volledige processen met eigen personeel in te vullen Functies De verschillende expertises uit de vorige paragraaf zijn verder uitgewerkt in functies en de bijbehorende functieprofielen. Hierbij zijn expertises samengevoegd. Dit resulteert in de onderstaande functies Teamleider: expertise aansturing/leiding Portefeuille manager: expertise accountmanagement, projectmanagement en financiële kennis Technisch manager: expertise projectmanagement en technische kennis Juridisch medewerker: expertise juridische kennis, makelaar / rentmeester Administratief medewerker: expertise administratieve kennis Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 21 van 39

22 Junior medewerker (aankomend portefeuille en/of technisch manager): expertise technische kennis, administratieve kennis en financiële kennis Afhankelijk van de keuzes die we maken in het wel of niet uitbesteden van delen van de werkzaamheden zullen er verschuivingen in de functies plaatsvinden. De keuzes die we kunnen maken worden beschreven in Hoofdstuk 8. Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 22 van 39

23 7 Optimalisering Naast de personele inzet kan vastgoedmanagement niet zonder goede tools. Zoals aangegeven in paragraaf 2.1 zijn de bestaande tools verouderd en niet toereikend voor het goed kunnen managen van de vastgoedportefeuille. Middels een separaat raadsvoorstel dat behandeld is in de raad van 28 juni 2016 is het voorstel gedaan om een volledig nieuwe conditiemeting van alle vastgoedobjecten uit te laten voeren. Vanuit deze conditiemeting wordt een nieuwe meerjaren onderhoudsplanning opgesteld. Hiermee zijn we er echter nog niet. Zoals aangegeven in paragraaf 4.2 willen we het vastgoedmanagement laten groeien van de huidige situatie (beginnend technisch niveau) naar integraal vastgoedmanagement (klantniveau). Om dit te kunnen bereiken hebben we drie opvolgende verbeterplannen uitgewerkt. Technisch in control komen; Financieel in control komen; De klant centraal. In het onderstaande schema is de planning van de drie verbeterplannen uitgewerkt: Verbeterplan 4e kwartaal 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal 1e kwartaal 2e kwartaal Technisch in control Financieel in control De klant centraal De planning van deze verbeterplannen zal lopen vanaf goedkeuring van de nota vastgoed door de raad in september 2016 tot half In een periode van ruim 1,5 jaar gaan we ervoor zorgen dat we zowel technisch als financieel weer in control komen. Dat we de juiste gegevens tot onze beschikking hebben, dat de begroting aansluit op de contractueel vastgelegde afspraken en we voldoen aan de geldende wet- en regelgeving. Daarnaast zorgen we ervoor dat we grip krijgen op de vragen, eisen en wensen van de gebruikers van ons vastgoed. We kiezen ervoor om de doorlooptijd zo kort mogelijk te laten zijn. Om dit te realiseren kozen we ervoor om de verbeterplannen elkaar deels te laten overlappen. 7.1 Verbeterplan technisch in control komen Met het verbeterplan technisch in control komen zetten we de benodigde stappen om te komen tot het volledig beheersen van het niveau gebouwkennis (zie paragraaf 4.2). Hiermee wordt de eerste stap gezet op het professionaliseren van het vastgoedmanagement. De uitvoering van dit verbeterplan loopt vanaf goedkeuring van de nota vastgoed in september 2016 tot en met het 3 e kwartaal in Opzetten eigendom-, huur- en technisch dossier We gaan drie dossiers per object opzetten (eigendomsdossier, huurdersdossier, technisch dossier). Veel van de benodigde informatie is wel beschikbaar, maar niet op een eenduidige plek opgeslagen. Informatie is deels digitaal opgeslagen, deels in fysieke dossiers en deels opgeslagen in het archief. Recente projecten als de Brede School Maurik en de PWA-school hebben laten zien dat een goede, eenduidige dossieropbouw noodzakelijk is. Binnen de huidige formatie en de berekende vaste formatie is geen ruimte voor het eenmalig opzetten van de basisadministratie en het verzamelen van de benodigde stukken. Uiteraard is wel het up to date houden van deze basisadministratie opgenomen in de vaste formatie. In het verbeterplan hebben we rekening gehouden met de inhuur van ondersteuning voor het inrichten van de basisadministratie. Vastgoednota gemeente Buren 2016 pagina 23 van 39

Gemeentelijk eigendom

Gemeentelijk eigendom Gemeentelijk eigendom Startnotitie 'Aandacht voor verborgen subsidies, strategisch vastgoed en bezit vanuit een taak' Uitgangspunt startnotitie Binnen de gemeente Tiel is er tot op heden geen vastgesteld

Nadere informatie

Vastgoed. Plan van Aanpak. Versie: Definitief Bestandsnaam: Datum opgesteld: 20-06-2014 Voor akkoord: Plan van aanpak: Vastgoed.

Vastgoed. Plan van Aanpak. Versie: Definitief Bestandsnaam: Datum opgesteld: 20-06-2014 Voor akkoord: Plan van aanpak: Vastgoed. Vastgoed Plan van Aanpak Plan van aanpak: Vastgoed Bestuurlijk L. van Rekom opdrachtgever L. Mourik opdrachtgever Naam projectleider L. van Hassel Versie: Definitief Bestandsnaam: Datum opgesteld: 20-06-

Nadere informatie

Gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders Professionalisering gemeentelijk vastgoed

Gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders Professionalisering gemeentelijk vastgoed Informatienotitie AAN VAN ONDERWERP DATUM 27 juni 2017 BIJLAGE - Gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders Professionalisering gemeentelijk vastgoed REGISTRATIENUMMER GEM - 1736638/16964 INFORMATIE

Nadere informatie

Kadernota Vastgoed 2015

Kadernota Vastgoed 2015 Kadernota Vastgoed 2015 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Belang voor Vastgoed in Deventer 3 Gemeentelijke doelstellingen 3 Programma s 3 Vastgoedportefeuille 3 Strategisch 3 Niet-strategisch 4 Concernhuisvesting

Nadere informatie

INFORMATIE AVOND. Herziening Accommodatiebeleid

INFORMATIE AVOND. Herziening Accommodatiebeleid Herziening Accommodatiebeleid Agenda voor vanavond Aanleiding herziening Totstandkomen huidig accommodatiebeleid Constateringen huidige tijdgeest Onderbouwing toekomst bestendige kaders voor beleid Insteek

Nadere informatie

INVENTARISATIE ECONOMISCHE ACTIVITEITEN. Omschrijving economische activiteit. Actie mbt Wet MenO. Stand van zaken mbt Wet MenO

INVENTARISATIE ECONOMISCHE ACTIVITEITEN. Omschrijving economische activiteit. Actie mbt Wet MenO. Stand van zaken mbt Wet MenO In sommige gevallen is het niet reëel om de integrale kostprijs door te berekenen. Bijvoorbeeld bij verhuur en verkoop van grond en gebouwen mag de gemeente naar een marktconforme prijs. INVENTARISATIE

Nadere informatie

Betaalbare leefbaarheid Visie (maatschappelijk) vastgoed. Datum en versienummer: 6 maart 2013, versie 3.0

Betaalbare leefbaarheid Visie (maatschappelijk) vastgoed. Datum en versienummer: 6 maart 2013, versie 3.0 Betaalbare leefbaarheid Visie (maatschappelijk) vastgoed Datum en versienummer: 6 maart 2013, versie 3.0 I Visie: Betaalbare leefbaarheid De gemeente heeft zowel maatschappelijk vastgoed in eigendom, zoals

Nadere informatie

RAADSCOMMISSIE. Nummer: Datum vergadering: 24 november Uitgangspunten maatschappelijke accommodaties

RAADSCOMMISSIE. Nummer: Datum vergadering: 24 november Uitgangspunten maatschappelijke accommodaties RAADSCOMMISSIE Onderwerp: Nummer: Uitgangspunten maatschappelijke accommodaties Datum vergadering: 24 november 2015 Conceptbesluit: 1. In te stemmen met de nota "Uitgangspunten maatschappelijke accommodaties';

Nadere informatie

als profit-centre Ervaringen in Helmond Door: Johan Brands Afdelingsmanager Grondzaken Gemeente Helmond 1 juni 2010

als profit-centre Ervaringen in Helmond Door: Johan Brands Afdelingsmanager Grondzaken Gemeente Helmond 1 juni 2010 Gemeentelijke vastgoedorganisatie als profit-centre Ervaringen in Helmond Door: Johan Brands Afdelingsmanager Grondzaken Gemeente Helmond 1 juni 2010 2 Gemeentelijke gebouwen Ongeveer 140.000 m2 te exploiteren

Nadere informatie

Onderwerp Vaststellen startnotitie (ver)bouw, beheer en onderhoud gemeentelijke gebouwen Vastgoed onder één dak

Onderwerp Vaststellen startnotitie (ver)bouw, beheer en onderhoud gemeentelijke gebouwen Vastgoed onder één dak OPENBAAR Adviseur: P. Driesen (VROM, tst. ) Portefeuillehouder: W.E. Tönjann - Levert 10.12133 1 ADVIESNOTA POLITIEKE RONDE d.d. 11 november 2010 Raadsvergadering d.d. 25 november 2010 Voorstel nr. 113/10

Nadere informatie

ZORG VOOR MAATSCHAPPELIJK VASTGOED. Professioneel beheer voor beter rendement

ZORG VOOR MAATSCHAPPELIJK VASTGOED. Professioneel beheer voor beter rendement ZORG VOOR MAATSCHAPPELIJK VASTGOED Professioneel beheer voor beter rendement Een veranderende financiële omgeving vraagt om ander vastgoedbeheer Het onderwijsvastgoed, het zorgvastgoed, het gemeentelijk

Nadere informatie

HOE STUUR JE ALS RAAD OP MAATSCHAPPELIJK VASTGOED? Een leidraad en routeboek voor de juiste informatie

HOE STUUR JE ALS RAAD OP MAATSCHAPPELIJK VASTGOED? Een leidraad en routeboek voor de juiste informatie HOE STUUR JE ALS RAAD OP MAATSCHAPPELIJK VASTGOED? Een leidraad en routeboek voor de juiste informatie Rekenkamercommissie Meierijstad 21 december 2017 AGENDA Leidraad en routeboek voor de juiste informatie

Nadere informatie

Registratienummer: ID Behorende bij: - raadsvoorstel RVO d.d. 29 maart raadsbesluit nr. RB d.d.

Registratienummer: ID Behorende bij: - raadsvoorstel RVO d.d. 29 maart raadsbesluit nr. RB d.d. N A - Registratienummer: ID 11.01795 Behorende bij: - raadsvoorstel RVO 11.0107 d.d. 29 maart 2011 - raadsbesluit nr. RB 11.0088 d.d. 16 N A 011- Inhoud I. Inleiding... 3 II. Huidige portefeuille... 5

Nadere informatie

Datum: 25 september 2014 Portefeuillehouder: M.L.C. Klein-Schuurs

Datum: 25 september 2014 Portefeuillehouder: M.L.C. Klein-Schuurs Raadsvoorstel Raadsnummer: 2014-049 Registratiekenmerk: Onderwerp: Nota Subsidie en tarievenbeleid Korte inhoud: Datum: 25 september 2014 Portefeuillehouder: M.L.C. Klein-Schuurs Voorstel 1. De nota Subsidie-

Nadere informatie

Accommodatiebeleid Maatschappelijke Voorzieningen

Accommodatiebeleid Maatschappelijke Voorzieningen Maatschappelijke Voorzieningen Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Hilversum 1 Inhoudsopgave Samenvatting 3 1 Inleiding 8 2 Huisvestingsstrategie en eigendomsstrategie 10 3 Cultuur 15 4 Sociale voorzieningen

Nadere informatie

Sprekers van vandaag

Sprekers van vandaag Vastgoedbedrijf gemeente Almere De Praktijk Algemene Rekenkamer 6 september 2013 Sprekers van vandaag Annemarie van der Zee Henk Hoogland 1 Onderwerpen van vandaag Geschiedenis Vastgoedbedrijf Almere Opbouwen

Nadere informatie

Visie op Vastgoed Gemeente Gorinchem

Visie op Vastgoed Gemeente Gorinchem Visie op Vastgoed Gemeente Gorinchem 2013-2018 Versie 11 september 2013 Afdeling Financiën Team Vastgoed en Belastingen Behandeld door college: 27 augustus 2013 Beleidskaders vastgesteld door raad: PM

Nadere informatie

Paragraaf vastgoed Inleiding 2013: eerste jaar CVDH Omvang van de portefeuille

Paragraaf vastgoed Inleiding 2013: eerste jaar CVDH Omvang van de portefeuille Paragraaf vastgoed Inleiding De gemeente bezit veel en divers vastgoed. Onze vastgoedportefeuille varieert van welzijnsaccommodaties, sportfaciliteiten, kantoorgebouwen, schoolgebouwen, theaters, parkeergarages,

Nadere informatie

Sportaccommodatiebeleid. Exploitatie en Beheer

Sportaccommodatiebeleid. Exploitatie en Beheer Sportaccommodatiebeleid Exploitatie en Beheer Inhoudsopgave 1. Inleiding...2 Leeswijzer...2 2. Huidige situatie exploitatie en beheer...3 2.1. De binnensportaccommodaties...3 2.2 De buitensportaccommodaties...4

Nadere informatie

Huurharmonisatie. Op weg naar een gezonde balans. Gemeente Doetinchem 5 oktober 2012 Janneke Harmsen en Wendy Doornink I C S.

Huurharmonisatie. Op weg naar een gezonde balans. Gemeente Doetinchem 5 oktober 2012 Janneke Harmsen en Wendy Doornink I C S. Huurharmonisatie Op weg naar een gezonde balans Gemeente Doetinchem 5 oktober 2012 Janneke Harmsen en Wendy Doornink Agenda Huurharmonisatie Clustering Pilot projecten Resultaten en aanbevelingen Huurharmonisatie

Nadere informatie

2. Dynamiek van vraag en aanbod Concreet: De gemeente streeft naar een beheersbaar en gezond leegstandspercentage van maximaal 5%.

2. Dynamiek van vraag en aanbod Concreet: De gemeente streeft naar een beheersbaar en gezond leegstandspercentage van maximaal 5%. Leusden Raadsvoorstel Nummer: 218702 Datum : 7 januari 2014 Hoort bij collegeadviesnr. 218699 Datum raadsvergadering: 27 februari 2014 Portefeuillehouder Tijs Rolle Onderwerp Uitgangspunten Accommodatiebeleid

Nadere informatie

Bespreeknotitie Uitgangspunten buurthuis van de toekomst en voorzieningen in algemeen

Bespreeknotitie Uitgangspunten buurthuis van de toekomst en voorzieningen in algemeen Bespreeknotitie Uitgangspunten buurthuis van de toekomst en voorzieningen in algemeen 24 september 2012 1 1. Aanleiding 1.1 Besluitvorming wijkcentra september 2011 en uitwerking In september 2011 heeft

Nadere informatie

Voorgesteld wordt de volgende strategische koers op het gebied van gemeentelijk vastgoed te volgen:

Voorgesteld wordt de volgende strategische koers op het gebied van gemeentelijk vastgoed te volgen: VASTGOEDBELEID GEMEENTE OOST GELRE Inleiding Gemeentelijk vastgoed vervult een belangrijke rol bij de realisatie van maatschappelijke doelstellingen, bij de gebieds ontwikkeling en de gemeentelijke bedrijfsvoering.

Nadere informatie

Gebouwen beheerplan

Gebouwen beheerplan Gebouwen beheerplan 2015-2018 Afdeling Grondgebied Team Bouwen 4 november 2015 Inhoud 1. Inleiding en samenvatting blz. 3 1.1 Inleiding blz. 3 1.2 Samenvatting blz. 3 2. Onderhoudsbeleid/ Uitgangspunten

Nadere informatie

aan de toekomst van het Sportbedrijf

aan de toekomst van het Sportbedrijf aan de toekomst van het Sportbedrijf Agenda Historie beheer en exploitatie sportaccommodaties. Waar staan we nu? Waar gaan we naar toe en in welke vorm? achtergrond 2003 op verzoek van de raad onderzoek

Nadere informatie

Vastgoedbedrijf Enschede

Vastgoedbedrijf Enschede Vastgoedbedrijf Enschede een praktijkcase Spreker Jan Kappers Datum 10-2-2012 Plaats Culemborg Facts & organisatie Aanleiding Werkwijze Ontwikkelingen Toekomst Enschede? > Grootste stad in provincie Overijssel

Nadere informatie

Vastgoed. Opdrachten. Harrie van den Berg, Yvonne Titulaer, Marietta Senders en Nick Verhagen 26 september 2016

Vastgoed. Opdrachten. Harrie van den Berg, Yvonne Titulaer, Marietta Senders en Nick Verhagen 26 september 2016 Vastgoed Vastgoed Opdrachten Harrie van den Berg, Yvonne Titulaer, Marietta Senders en Nick Verhagen 26 september 2016 Team Vastgoed Gaat over de totale vastgoedportefeuille: - Exploitatie: financiële

Nadere informatie

Koppel notitie subsidie en accommodatiebeleid

Koppel notitie subsidie en accommodatiebeleid Koppel notitie subsidie en accommodatiebeleid Inhoud 1 Inleiding... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Doelen ontwikkelen subsidie- en accommodatiebeleid... 3 1.3 Transitie van oud beleid naar nieuw beleid... 3

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering. Onderwerp Extra kosten personele inhuur Openbare Orde en veiligheid (OOV) Aan de raad,

RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering. Onderwerp Extra kosten personele inhuur Openbare Orde en veiligheid (OOV) Aan de raad, RAADSVOORSTEL Raadsvergadering Nummer 04-10-2018 18-078 Onderwerp Extra kosten personele inhuur Openbare Orde en veiligheid (OOV) Aan de raad, Onderwerp Extra kosten personele inhuur Openbare Orde en Veiligheid

Nadere informatie

Notitie K o s t e n v e r d e l i n g B & W

Notitie K o s t e n v e r d e l i n g B & W Notitie K o s t e n v e r d e l i n g B & W 3-9 - 2 0 1 3 Inleiding In het afgelopen jaar is duidelijk geworden dat de huidige verdeling van de kosten niet meer voldoet. De huidige verdeling is niet meer

Nadere informatie

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN Ex. artikel 43 Reglement van orde van de raad 2011

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN Ex. artikel 43 Reglement van orde van de raad 2011 Gemeente Amersfoort BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN Ex. artikel 43 Reglement van orde van de raad 2011 DOCS.nr. 4331986 Nummer 2013-22 Vragen van de VVD-fractie inzake investering 3.095.000, in huisvestingsplan

Nadere informatie

Hoe in de toekomst om te gaan met sociaal ondernemers als huurder van gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed?

Hoe in de toekomst om te gaan met sociaal ondernemers als huurder van gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed? Hoe in de toekomst om te gaan met sociaal ondernemers als huurder van gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed? 1. Context In het Coalitieakkoord Utrecht maken we samen hecht de gemeente Utrecht veel waarde

Nadere informatie

Slimmer met vastgoed hoe kunnen gemeente de sociale opgave accommoderen in tijden van bezuinigingen?

Slimmer met vastgoed hoe kunnen gemeente de sociale opgave accommoderen in tijden van bezuinigingen? Slimmer met vastgoed hoe kunnen gemeente de sociale opgave accommoderen in tijden van bezuinigingen? van Vliet FAMO Regiobijeenkomsten 2011 April 2011 #1282874 Agenda BNG missie Trends en ontwikkelingen

Nadere informatie

Mogelijke onderwerpen voor het netwerk Vastgoedeconomen, fiscalisten en planeconomen

Mogelijke onderwerpen voor het netwerk Vastgoedeconomen, fiscalisten en planeconomen Mogelijke onderwerpen voor het netwerk Vastgoedeconomen, fiscalisten en planeconomen BBV en afschrijvingen Het BBV kent verschillende onderwerpen. Eén van de onderwerpen heeft betrekking op de waardering

Nadere informatie

de toegevoegde waarde

de toegevoegde waarde de toegevoegde waarde MEER DAN EEN DAK BOVEN JE HOOFD ONZE ERVARING LEERT DAT... Driehoek Vastgoed biedt u expertise op het gebied van huis vesting en vastgoedbeheer. Voor iedere organisatie is huisvesting

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 323478. Raadsvergadering van 8 maart 2012 Agendanummer: 10.2

RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 323478. Raadsvergadering van 8 maart 2012 Agendanummer: 10.2 RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 323478 Raadsvergadering van 8 maart 2012 Agendanummer: 10.2 Onderwerp: Achterstanden met betrekking tot de afgifte van gebruiksvergunningen en -meldingen Verantwoordelijk

Nadere informatie

Info aan de raad. Raad: Beslissing:

Info aan de raad. Raad: Beslissing: Raad: Beslissing: Info aan de raad Info beschikbaar op : 4 november 2010 Raadsvergadering : 11 november 2010 Behandeld door : Ad Priems Portefeuillehouder : Eric van den Dungen Registratienummer : 153

Nadere informatie

Boek op t Zand. Plan van Aanpak

Boek op t Zand. Plan van Aanpak Boek op t Zand Plan van Aanpak Inhoudsopgave Aanleiding... 3 Historie... 4 Nut en noodzaak voor het toerisme... 5 Beleidskeuzes... 6 Voorstel... 7 Strategie/planning... 8 2 Aanleiding Al geruime tijd wordt

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad. ng/vraagstelli ng: Agendanummer. Programma. Gevraagde beslissing: Afdeling. Aan leid i.

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad. ng/vraagstelli ng: Agendanummer. Programma. Gevraagde beslissing: Afdeling. Aan leid i. Gemeente Langedijk Raadsvergadering Agendanummer Portefeuillehouder Afdeling Opsteller J. Nieuwenhuizen Openbare Werken A. (Abe) Bonnema Voorstel aan de raad Onderwerp Programma Uitwerkingsplan accommodatiebeleid

Nadere informatie

Wijzigingen artikelsgewijs financiële verordening 212 nieuw versus huidig Bijlage 2

Wijzigingen artikelsgewijs financiële verordening 212 nieuw versus huidig Bijlage 2 Wijzigingen artikelsgewijs financiële 212 nieuw versus huidig Bijlage 2 Algemeen Bij de opstelling van de financiële, zoals deze ter besluitvorming voorligt in de raad van 14 februari 2017, is het uitgangspunt

Nadere informatie

1) Kan het college in kaart brengen waaruit de gemeentelijke vastgoedportefeuille van Ede bestaat?

1) Kan het college in kaart brengen waaruit de gemeentelijke vastgoedportefeuille van Ede bestaat? E. van Milligen wethouder Financiën Financiën Personeel en Organisatie Strategie & Onderzoek Informatie- en Automatiseringsbeleid Facilitaire Zaken Publiekszaken Grondzaken project Veluwse Poort Kunst

Nadere informatie

Raadsvoorstel tot het wijzigen van de beheersystematiek cultuur vastgoed

Raadsvoorstel tot het wijzigen van de beheersystematiek cultuur vastgoed gemeente Eindhoven Grond 5 Vastgoed Raadsnummer ZO. R35 9 5. OOI Inboeknummer ogbstoabzr Beslisdatum B&W a februari 2OIO Dossiernummer oos.ssr Raadsvoorstel tot het wijzigen van de beheersystematiek cultuur

Nadere informatie

GGD Iff regio Utrecht >

GGD Iff regio Utrecht > ""T^Cjl^é? 3 GGD Iff regio Utrecht > s268 Notitie versterking Bedrijfsvoering 21 april V 2.0 Teun van Deijck Jikke de Jong Marieke Knobbe Notitie versterking Bedrijfsondersteuning GGDrU Pagina 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

*A * Memo. onderwerp Impliciete subsidies grond en vastgoed. kenmerk A datum 12/08/

*A * Memo. onderwerp Impliciete subsidies grond en vastgoed. kenmerk A datum 12/08/ Memo ** onderwerp afzender M. Langerak datum 12/08/2015 afdeling Ruimte kenmerk e-mail m.langerak@zuidplas.nl 1. Inleiding Impliciete of verkapte subsidieverlening komt onder meer tot stand als de gemeente

Nadere informatie

Planning & control cyclus

Planning & control cyclus Bijlage 2 behorende bij de kaderbrief 2015 Planning & control cyclus Spoorboek 1 2 Inleiding Dit spoorboek Planning & Control-cyclus dient als handvat en achtergrondinformatie voor de organisatie bij de

Nadere informatie

Rru SEB / april 2017

Rru SEB / april 2017 Agendapunt commissie: 4.1 steller telefoonnummer email Rru SEB rru@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering 100894/227698 20 april 2017 portefeuillehouder Onderwerp Privatisering tennisaccommodatie

Nadere informatie

VISIEDOCUMENT GEMEENTELIJK ACCOMMODATIEBELEID

VISIEDOCUMENT GEMEENTELIJK ACCOMMODATIEBELEID VISIEDOCUMENT GEMEENTELIJK ACCOMMODATIEBELEID Gemeente Meerssen versie: 26-03-2019 1. INLEIDING Gemeentelijk accommodatiebeleid staat al diverse jaren op de lijst van beleidstrajecten die ontwikkeld en

Nadere informatie

MEMO. Datum : 18 december 2014 Zaaknummer : Registratienummer : CONCEPT : Astrid van Bockhooven. : Nicole Zwartelé. Aanleiding

MEMO. Datum : 18 december 2014 Zaaknummer : Registratienummer : CONCEPT : Astrid van Bockhooven. : Nicole Zwartelé. Aanleiding MEMO Datum : 18 december 2014 Zaaknummer : Registratienummer : CONCEPT Aan : Astrid van Bockhooven Kopie aan : Martijn Schroor Van : Nicole Zwartelé Onderwerp : Commissie van Onderzoek Commissie van Onderzoek

Nadere informatie

Raadsvoorstel. 1 Samenvatting van het voorstel. 2 Aanleiding. Openbaar. : Instellen voorziening Meerjaren Onderhoudsprogramma Gebouwen 2011-2019

Raadsvoorstel. 1 Samenvatting van het voorstel. 2 Aanleiding. Openbaar. : Instellen voorziening Meerjaren Onderhoudsprogramma Gebouwen 2011-2019 Raadsvoorstel Openbaar Voorstelnummer Onderwerp : 11RV000004 : Instellen voorziening Meerjaren Onderhoudsprogramma Gebouwen 2011-2019 Informatie aan de raad : - Debat in de raad : 16 maart 2011 Besluit

Nadere informatie

De uitdagingen rondom zorgvastgoed. Bestuursvergadering 14 juni 2012 (inclusief aanvullingen)

De uitdagingen rondom zorgvastgoed. Bestuursvergadering 14 juni 2012 (inclusief aanvullingen) De uitdagingen rondom zorgvastgoed Bestuursvergadering 14 juni 2012 (inclusief aanvullingen) De elementen van de uitdaging Bekostiging: Normatieve huisverstingscomponent Scheiden wonen en zorg Strategie:

Nadere informatie

gemeente Steenbergen III III I III Uil Mil III BM januari 2014 Onderwerp Notitie Toekomstig beheer sport- en ontmoetingscentrum 't Cromwiel

gemeente Steenbergen III III I III Uil Mil III BM januari 2014 Onderwerp Notitie Toekomstig beheer sport- en ontmoetingscentrum 't Cromwiel gemeente Steenbergen De Heen Dinteloord Kruisland Nieuw-Vossemeer Steenbergen Welberg III III I III Uil Mil III BM1303091 Raadsvergadering 30 januari 2014 Agendanummer Onderwerp Notitie Toekomstig beheer

Nadere informatie

Sturen op het gebruik van

Sturen op het gebruik van Sturen op het gebruik van maatschappelijk vastgoed Seminar Maatschappelijk Vastgoed ir. Wicher F. Schönau MMC Twynstra Gudde Krijtmolen d'admiraal, Amsterdam 24 juni 2014 Toekomst of verleden? Library

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering. Onderwerp Nieuw tarieven- en subsidiestelsel sport. Aan de raad, Onderwerp Nieuw tarieven- en subsidiestelsel sport

RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering. Onderwerp Nieuw tarieven- en subsidiestelsel sport. Aan de raad, Onderwerp Nieuw tarieven- en subsidiestelsel sport RAADSVOORSTEL Raadsvergadering Nummer 23-06-2011 11-063 Onderwerp Nieuw tarieven- en subsidiestelsel sport Aan de raad, Onderwerp Nieuw tarieven- en subsidiestelsel sport Gevraagde beslissing 1. Instemmen

Nadere informatie

Barometer gemeentelijk maatschappelijk vastgoed 2017

Barometer gemeentelijk maatschappelijk vastgoed 2017 Barometer gemeentelijk maatschappelijk vastgoed 2017 Gemeenten actief aan de slag met portefeuille en organisatie A. van den Beemt - Tjeerdsma MSc & dr. ing. J. Veuger MRE FRICS Dit artikel bevat de resultaten

Nadere informatie

Praktische brandveiligheid zonder zorgen Van een normgerichte- naar pragmatisch en risicogerichte aanpak van de brandveiligheid

Praktische brandveiligheid zonder zorgen Van een normgerichte- naar pragmatisch en risicogerichte aanpak van de brandveiligheid Praktische brandveiligheid zonder zorgen Van een normgerichte- naar pragmatisch en risicogerichte aanpak van de brandveiligheid Samen Sterk in Integrale (Brand)Veiligheid 1 Inleiding 2 Juridische Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Procesaanpak Sportbeleid gemeente Lingewaard 2015-2020

Procesaanpak Sportbeleid gemeente Lingewaard 2015-2020 Procesaanpak Sportbeleid gemeente Lingewaard 2015-2020 1 1. Inleiding. De huidige sportnotitie Sportbeleid beweegt door! is in december 2012 door de gemeenteraad vastgesteld. Deze notitie heeft betrekking

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL Agendanummer 9.2

RAADSVOORSTEL Agendanummer 9.2 RAADSVOORSTEL Agendanummer 9.2 Raadsvergadering van 25 februari 2010 Onderwerp: Uitbreiding personele capaciteiten in verband met verwezenlijking van de activiteiten en taken in het kader van de rioleringszorg

Nadere informatie

PLEN IN PLAN REKENEN AAN MAATSCHAPPELIJK RENDEMENT

PLEN IN PLAN REKENEN AAN MAATSCHAPPELIJK RENDEMENT PLEN IN PLAN REKENEN AAN MAATSCHAPPELIJK RENDEMENT PLEN IN PLAN - Instrument voor analyse van maatschappelijk vastgoed op strategisch en tactisch niveau - Ontstaan vanuit de praktijk - Bedoeld als applicatie

Nadere informatie

Afspraken tussen raad, college en organisatie bij (grote) ruimtelijke gemeentelijke projecten S.Reijmer, 2 maart 2016, TA

Afspraken tussen raad, college en organisatie bij (grote) ruimtelijke gemeentelijke projecten S.Reijmer, 2 maart 2016, TA Afspraken tussen raad, college en organisatie bij (grote) ruimtelijke gemeentelijke projecten S.Reijmer, 2 maart 2016, TA 1. Inleiding De raad heeft in de vergadering van februari 2014 het college de opdracht

Nadere informatie

Concept Startnotitie gedeelde verantwoordelijkheid tennis en voetbal

Concept Startnotitie gedeelde verantwoordelijkheid tennis en voetbal Concept Startnotitie gedeelde verantwoordelijkheid tennis en voetbal Versie 28 oktober 2014 1. Inleiding Op 25 februari 2014 heeft het college van B&W van de gemeente Menterwolde o.a. besloten: het gaan

Nadere informatie

PROACTIEF WERKEN BINNEN EEN GEMEENTE. ir. Hamid Majaiti Directeur Tele-BS

PROACTIEF WERKEN BINNEN EEN GEMEENTE. ir. Hamid Majaiti Directeur Tele-BS PROACTIEF WERKEN BINNEN EEN GEMEENTE ir. Hamid Majaiti Directeur Tele-BS INLEIDING (1) Kabels en leidingen hebben (nog) geen prioriteit binnen de gemeentelijke organisatie 10% - 15% van de gemeenten hebben

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp: Verhuur en exploitatie multifunctionele sporthal Duinwijck BBV nummer: 2013/520442

Raadsstuk. Onderwerp: Verhuur en exploitatie multifunctionele sporthal Duinwijck BBV nummer: 2013/520442 Raadsstuk Onderwerp: Verhuur en exploitatie multifunctionele sporthal Duinwijck BBV nummer: 2013/520442 1. Inleiding De gemeenteraad heeft middelen gereserveerd voor de bouw van een multifunctionele badmintonhal

Nadere informatie

Raadsbrief. Geachte leden van de raad,

Raadsbrief. Geachte leden van de raad, Raadsbrief Verzenddatum: 18 april 2018 Behandeld door: Zaak: Ramon Hoogeveen 2018-006861 Mailadres: ramon.hoogeveen@midden-groningen.nl Onderwerp: Stand van zaken sport Midden-Groningen. Geachte leden

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma visiedocument inclusief financiële paragraaf "Sport- en welzijnsaccommodaties gemeente Olst- Wijhe"

Uitvoeringsprogramma visiedocument inclusief financiële paragraaf Sport- en welzijnsaccommodaties gemeente Olst- Wijhe Uitvoeringsprogramma visiedocument inclusief financiële paragraaf "Sport- en welzijnsaccommodaties gemeente Olst- Wijhe" Olst/Wijhe, september 2007. doc. nr.: 0749-4-BZ-MS 1. Uitvoeringsprogramma visiedocument

Nadere informatie

Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? Kosten

Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? Kosten Algemene doelstelling Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed In stand houden en ontwikkelen van maatschappelijk vastgoed die de sociale infrastructuur versterkt, gekoppeld aan een optimale spreiding

Nadere informatie

Beleidskader Vastgoed Enschede. Strategie op vastgoed

Beleidskader Vastgoed Enschede. Strategie op vastgoed Beleidskader Vastgoed Enschede Strategie op vastgoed 9 oktober 2017 Doel beleidskader Dit beleidskader brengt doelen, mogelijkheden en consequenties van vastgoed samenhangend in beeld om te kunnen bepalen

Nadere informatie

Privatisering buitensportaccommodaties gemeente Woudrichem

Privatisering buitensportaccommodaties gemeente Woudrichem Privatisering buitensportaccommodaties gemeente Woudrichem April 2009 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Wat is privatisering? 3. Waarom privatisering buitensportaccommodaties 4. Sportvelden, groensingels

Nadere informatie

MFC Heerewaarden Investering en exploitatiekosten Datum: 27 mei 2014 Opdrachtgever: Gemeente Maasdriel Auteur: Wendie Hardeman en Edwin van de Voort

MFC Heerewaarden Investering en exploitatiekosten Datum: 27 mei 2014 Opdrachtgever: Gemeente Maasdriel Auteur: Wendie Hardeman en Edwin van de Voort MFC Heerewaarden Investering en exploitatiekosten Datum: Opdrachtgever: Auteur: 27 mei 2014 Gemeente Maasdriel Wendie Hardeman en Edwin van de Voort Inleiding In de periode februari mei 2014 is door en

Nadere informatie

NIEUWE INZICHTEN. VERFRISSENDE UITKOMSTEN. Condiplan. Adviseurs gebouwenbeheer.

NIEUWE INZICHTEN. VERFRISSENDE UITKOMSTEN. Condiplan. Adviseurs gebouwenbeheer. NIEUWE INZICHTEN. VERFRISSENDE UITKOMSTEN. Condiplan. Adviseurs gebouwenbeheer. GRIP OP DE BEHEERSKOSTEN In de huidige economie is focus het sleutelwoord. Organisaties concentreren UW DOELEN CENTRAAL zich

Nadere informatie

gemeente Eindhoven Integraal dierenwelzijnsbeleid

gemeente Eindhoven Integraal dierenwelzijnsbeleid gemeente Eindhoven Mens & Maatschappij, Staf Inboeknummer 11bst00449 Beslisdatum B&W 12 april 2011 Dossiernummer 11.15.552 Raadsvoorstel Integraal dierenwelzijnsbeleid Inleiding Wethouder Scholten heeft

Nadere informatie

Nota van B&W. Onderwerp Opheffen beheerscommissie Bos en Vaart

Nota van B&W. Onderwerp Opheffen beheerscommissie Bos en Vaart Onderwerp Opheffen beheerscommissie Bos en Vaart Nota van B&W Portefeuille M. Divendal Auteur Dhr. S.K. Satter Telefoon 5115708 E-mail: ssatter@haarlem.nl MO/OWG Reg.nr. OWG-2006-569 GEEN bijlagen kopiëren

Nadere informatie

Criteria privatisering gemeentelijke gebouwen

Criteria privatisering gemeentelijke gebouwen Criteria privatisering gemeentelijke gebouwen 1. Inleiding Op basis van de nota Kaderstelling beleid gemeentelijke eigendommen heeft de gemeenteraad in zijn vergadering van 23 september 2008 expliciet

Nadere informatie

NIEUWE INZICHTEN. VERFRISSENDE UITKOMSTEN. Condiplan. Adviseurs gebouwenbeheer.

NIEUWE INZICHTEN. VERFRISSENDE UITKOMSTEN. Condiplan. Adviseurs gebouwenbeheer. NIEUWE INZICHTEN. VERFRISSENDE UITKOMSTEN. Condiplan. Adviseurs gebouwenbeheer. GRIP OP DE BEHEERSKOSTEN In de huidige economie is focus het sleutelwoord. Organisaties concentreren zich op hun kernactiviteiten:

Nadere informatie

Gemeente Woerden. dit besluit de dag na bekendmaking in werking te laten treden en terug te laten werken tot 1 juli 2014.

Gemeente Woerden. dit besluit de dag na bekendmaking in werking te laten treden en terug te laten werken tot 1 juli 2014. RAADSVOORSTEL Gemeente Woerden 14R.00473 ^ gemeente WOERDE Indiener: college van burgemeester en wethouders Datum: 4 november 2014 Portefeuillehouder(s): J.I.M. Duindam Portefeuille(s): Economische zaken

Nadere informatie

P r o v i n c i e F l e v o l a n d

P r o v i n c i e F l e v o l a n d Onderwerp Reorganisatie Wegen en Verkeer Registratienummer: CBE03.079 Samenvatting Op 18 maart 2003 heeft het college van Gedeputeerde Staten besloten de afdeling Wegen en Verkeer te reorganiseren. Het

Nadere informatie

Integraal Voorzieningbeleid in Oss. Samenwerken vanuit de kracht van Oss

Integraal Voorzieningbeleid in Oss. Samenwerken vanuit de kracht van Oss Integraal Voorzieningbeleid in Oss Samenwerken vanuit de kracht van Oss Waar staan we met onze voorzieningen? 161 objecten beheerd door Vastgoedbedrijf gemeente Oss - Exploitatie resultaat 2013-12 mln

Nadere informatie

Afstootstrategie vastgoed

Afstootstrategie vastgoed Afstootstrategie vastgoed Gemeente IJsselstein Datum: 18 april 2013 INHOUD 1 Inleiding... 3 2 Kernportefeuille... 3 3 Algemene kaders... 4 3.1 Algemeen...4 3.2 Functie...4 3.3 Financieel...5 3.4 Gebruikers...5

Nadere informatie

AFWEGINGSKADER RENOVATIE - NIEUWBOUW

AFWEGINGSKADER RENOVATIE - NIEUWBOUW AFWEGINGSKADER RENOVATIE - NIEUWBOUW Eelco Groenen Dieuwerke Spaans Mireille Uhlenbusch Raymond Ophuis Frank Rubel GESCHIKTE HUISVESTING VOOR HET ONDERWIJS Aanleiding om in actie te komen: 1. Veranderende

Nadere informatie

Notitie harmonisatie huurtarieven gemeentelijke buurthuizen 2017

Notitie harmonisatie huurtarieven gemeentelijke buurthuizen 2017 Notitie harmonisatie huurtarieven gemeentelijke buurthuizen 2017 Inleiding Bij de vaststelling van de uniforme subsidieregeling voor sociaal-culturele voorzieningen in 2015 is aangegeven dat bij de evaluatie

Nadere informatie

Bedrijfsvoering. Bedrijfsvoering. Gemeenteraad van de gemeente Oostzaan. P. Flens

Bedrijfsvoering. Bedrijfsvoering. Gemeenteraad van de gemeente Oostzaan. P. Flens Gemeenteraad van de gemeente Oostzaan Gemeentehuis Bezoekadres Kerkbuurt 4, 1511 BD Oostzaan Postadres Postbus 20, 1530 AA Wormer Telefoon 075 651 2100 Fax 075 651 2244 E-mail antwoord@over-gemeenten.nl

Nadere informatie

Aanwijzing economische activiteiten in het algemeen belang op grond van de Wet markt en overheid

Aanwijzing economische activiteiten in het algemeen belang op grond van de Wet markt en overheid Agendapunt commissie: Steller telefoonnummer email Mr. C.W.M. van Alphen 3553 Kees.van.Alphen@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering 2322 3 juli 2014 Onderwerp: Aanwijzing economische

Nadere informatie

Raadsvoorstel richtinggevende uitspraak initiatiefnemer zwembad april 2015 Bijlage 1: Informatie over de initiatieven

Raadsvoorstel richtinggevende uitspraak initiatiefnemer zwembad april 2015 Bijlage 1: Informatie over de initiatieven Raadsvoorstel richtinggevende uitspraak initiatiefnemer zwembad april 2015 Bijlage 1: Informatie over de initiatieven Zoals bekend zijn er drie initiatiefnemers: ZIB Wijk bij Duurstede, Wijkzwemt en ZwembadInnovatieGroep.

Nadere informatie

Desgevraagd heeft Metafoor een tussenrapportage (tot ) uitgebracht.

Desgevraagd heeft Metafoor een tussenrapportage (tot ) uitgebracht. COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Project (On)eigenlijk gebruik van gemeentegrond Te besluiten om 1. Het project voort te zetten en in 2018 af te ronden; 2. Schadevergoeding te eisen in geval van verjaring; 3.

Nadere informatie

Verbouwing i.v.m. huisvesting Noordelijk Belastingkantoor in de Trompsingel. LTA ja: Maand Jaar LTA nee: Niet op LTA

Verbouwing i.v.m. huisvesting Noordelijk Belastingkantoor in de Trompsingel. LTA ja: Maand Jaar LTA nee: Niet op LTA Raadsvoorstel Onderwerp Verbouwing i.v.m. huisvesting Noordelijk Belastingkantoor in de Trompsingel Registratienr. 6190455 Steller/telnr. Henk Weggemans/ 60 52 Bijlagen 0 Classificatie Vertrouwelijk Portefeuillehouder

Nadere informatie

Technisch projectmedewerker

Technisch projectmedewerker Technisch projectmedewerker Doel Bijdragen aan de uitvoering van projecten vanuit de eigen discipline, uitgaande van een projectplan en onder verantwoordelijkheid van een Projectmanager/ -leider, zodanig

Nadere informatie

Verkoop Openbaar Groen

Verkoop Openbaar Groen Beleidsnotitie Verkoop Openbaar Groen [Concept - Versie] Datum: Januari 2014 Naam: Beleidsnotitie Verkoop Openbaar Groen, afdeling Omgeving Sectie: Openbaar Groen 1 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 1.1

Nadere informatie

Beeldvormende avond 2 mei Wethouder: Marco Verloop Presentatie: Hans Schut

Beeldvormende avond 2 mei Wethouder: Marco Verloop Presentatie: Hans Schut Beeldvormende avond 2 mei 2017 Wethouder: Marco Verloop Presentatie: Hans Schut DYNAMISCH VASTGOEDMANAGEMENT PLAN DO Vastgoed Portefeuilles ACT CHECK Beeldvormende avond 2 mei 2017 INHOUD Waarom? Belang

Nadere informatie

Zwembaden met meerwaarde. Synarchis adviesgroep Zwembaden met meerwaarde

Zwembaden met meerwaarde. Synarchis adviesgroep Zwembaden met meerwaarde Zwembaden met meerwaarde Inleiding Onze visie op maatschappelijk vastgoed: een integrale benadering van investeren en exploiteren Synarchis benadert maatschappelijke voorzieningen integraal als het gaat

Nadere informatie

3 0 JAN : dhr. J.L.M. Vlaar : Onderwerp: Beleid zelfbeheer openbaar groen en verkoop snippergroen en illegaal ingebruikname gemeentegrond 2016

3 0 JAN : dhr. J.L.M. Vlaar : Onderwerp: Beleid zelfbeheer openbaar groen en verkoop snippergroen en illegaal ingebruikname gemeentegrond 2016 RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering : 1 6 JAN. 2017 Zaaknummer : 171831 Datum Raadsvergadering 3 0 JAN. 2017 Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid Evaluatiedatum: :

Nadere informatie

Hoofdprincipes vastgoed

Hoofdprincipes vastgoed Hoofdprincipes vastgoed De gemeentelijke zorg voor het realiseren en in stand houden van gemeentelijk vastgoed en de zorgplicht voor de onderwijshuisvesting komt primair voort uit de wet en uit gemeentelijk

Nadere informatie

- Clustermanager - Teammanager - Specialist Beheer 1 en 2

- Clustermanager - Teammanager - Specialist Beheer 1 en 2 Cluster Grond- en Vastgoedzaken Regelgeving Bevoegd orgaan Het aangaan van overeenkomsten voor het doen van uitgaven en het treffen van technische voorzieningen voor een nieuwbouw- en renovatieproject,

Nadere informatie

Wij stellen de volgende data voor de oplevering van de planning en controlproducten 2010:

Wij stellen de volgende data voor de oplevering van de planning en controlproducten 2010: Planning en controlcyclus 2010 Samenvatting In dit voorstel is de planning opgenomen van de planning- en controlproducten 2010: de jaarrekening 2009, de voorjaarsnota 2010, de kadernota 2011, de programmabegroting

Nadere informatie

3.3 ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN

3.3 ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN 3.3 ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen heeft betrekking op het onderhoud en beheer van de gemeentelijke bezittingen. Het bespreekt het beleid en uitgaven aan de kapitaalgoederen

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: 2014/48

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: 2014/48 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 24-6-2014 Nummer voorstel: 2014/48 Voor raadsvergadering d.d.: 01-07-2014 Agendapunt: 5 Onderwerp:

Nadere informatie

Functieprofiel: Senior Managementassistent Functiecode: 0305

Functieprofiel: Senior Managementassistent Functiecode: 0305 Functieprofiel: Senior Managementassistent Functiecode: 0305 Doel Het verrichten van werkzaamheden voor een eenheid op beleidsuitvoerend en ondersteunend gebied, van administratieve, uitvoerende en secretariële

Nadere informatie

FINANCIËLE BIJLAGE VOORSTEL MFC. Inleiding

FINANCIËLE BIJLAGE VOORSTEL MFC. Inleiding FINANCIËLE BIJLAGE VOORSTEL MFC Inleiding Om een solide financiële basis onder het Multifunctioneel Centrum (hierna: MFC) te realiseren is gezocht naar aanvullende partners. Inmiddels zijn de deelnemende

Nadere informatie

Werkplaats Voorzieningen- en accommodatieplan per kern 15 januari 2015

Werkplaats Voorzieningen- en accommodatieplan per kern 15 januari 2015 Werkplaats Voorzieningen- en accommodatieplan per kern 15 januari 2015 ICSadviseurs Ontstaansgeschiedenis Provincie Gelderland heeft 4 partijen bij elkaar gebracht in het kenniscentrum: VKK stimuleert

Nadere informatie

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Onderwerp Sturing en bedrijfsvoering SW Steller J. den Hoedt De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Telefoon (050) 367 41 57 Bijlage(n) 0 Ons kenmerk 6168312 Datum Uw brief van Uw

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma accommodaties en vastgoed 2014 van de gemeente Halderberge

Uitvoeringsprogramma accommodaties en vastgoed 2014 van de gemeente Halderberge Uitvoeringsprogramma accommodaties en vastgoed 2014 van de gemeente Halderberge De gemeenteraad heeft de kadernotitie uitgangspunten voor accommodatiebeleid vastgesteld op 19 september 2013. De concrete

Nadere informatie