Basisfiguren Dansen 0

Transcriptie

1 Basisfiguren Dansen 0

2 Beste KLJ er, Reeds vele jaren is het dansen in KLJ een onmisbaar onderdeel van de sportwerking. Doorheen de jaren is de vraag naar eenvormige benamingen steeds luider gaan klinken. De mondelinge overlevering was niet altijd een garantie voor het hanteren van duidelijke en eenvormige terminologieën. Vanuit deze behoefte is een poging ondernomen om een overzicht te maken van de basispassen die binnen de danswerking in KLJ gehanteerd worden. Deze termen uit deze bundel worden enerzijds gebruikt in de beschrijvingen van de verschillende reeksen en helpen je anderzijds een heel eind op weg bij de realisatie en het uitschrijven van je eigen vrije ritmiek. Wij wensen jullie alvast veel dansplezier. De dansmonitoren November

3 Afkortingen J = jongen(s) M = meisje(s) L = links R = rechts L- = linker R- = rechter mwz = met wijzerszin twz = tegen wijzerszin voorw. = voorwaarts achtw. = achterwaarts zijw. = zijwaarts DS = debkasprong HS = haksprong 2

4 Termen Dansrichting = tegen wijzerszin (twz) = duidt de tegengestelde draaiende beweging of richting aan Tegen de dansrichting in = met wijzerszin (mwz) = gebruikt om de draaiende beweging of die richting aan te duiden Buitenste voet/hand Voet/hand die het verst van je partner verwijderd is. Binnenste voet/hand Voet/hand die het dichtst bij je partner is. Front naar elkaar De dansers staan naar elkaar toegekeerd. Front naar het midden De dansers staan naar het midden van de kring gekeerd. Andere termen Koppel Partner Buur Arm/been/schouder/heup/teen/hiel/voet Met gezicht naar elkaar/met rug naar elkaar Handen geven en nemen 3

5 Danshoudingen Danshoudingen van het koppel Jongen en meisje staan met gezicht naar elkaar Bij deze danshoudingen geeft de jongen handen, het meisje neemt de handen. (handen van het meisje bovenaan) Standaard 2 handen de jongen neemt met de linkerhand de rechterhand van het meisje en met de rechterhand haar linkerhand de handen worden op schouderhoogte gehouden, de armen een ietsje zijwaarts gespreid Gekruist de jongen neemt met de rechterhand de rechterhand van het meisje en met de linkerhand haar linkerhand de rechterarmen boven, tenzij anders bepaald Standaard 1 hand de jongen neemt met de rechterhand de linkerhand van het meisje op schouderhoogte Jongen en meisje naast elkaar, beiden kijkend in dezelfde richting Bij deze danshoudingen geeft de jongen handen, het meisje neemt de handen. (handen van het meisje bovenaan) Open danshouding jongen en meisje geven/nemen elkaar bij de binnenste hand Open heup-schouderhouding de jongen legt zijn binnenste arm om het middel van het meisje, terwijl zij haar binnenste hand op de binnenste schouder legt Gesloten heup-schouderhouding de jongen legt zijn binnenste arm om het middel van het meisje, terwijl zij haar binnenste hand op zijn binnenste schouder legt de buitenste handen nemen elkaar vast, de armen lichtjes voorwaarts gestrekt Arm in arm de binnenste armen haken in (meisje bij de jongen). De hand van de ingehaakte arm van het meisje rust op de onderarm van de jongen. Armen kruiselings vóór de jongen vat voorlangs met de rechterhand de rechterhand van het meisje en met de linkerhand haar linkerhand, waarbij zijn rechterarm boven blijft Armen kruiselings achter de jongen vat achterlangs met de rechterhand de rechterhand van het meisje en met de linkerhand haar linkerhand, waarbij zijn rechterarm boven blijft 4

6 Danshoudingen in de kring of in de rij Basishouding = geven en nemen Tegen wijzersin= geef je de R-H (handpalm naar binnen) en neem je de L-H (handpalm naar buiten) Met wijzersin= geef je L-H (handpalm naar binnen) en neem je R-H (handpalm naar buiten) Variaties de meisjes geven elkaar de handen vóór de jongens tot een gesloten kring, armen afwaarts de jongens geven elkaar de handen eveneens tot een kring, boven de armen van de meisjes Schouder-rug houding elke danser legt de R-H op de L-schouder van R-buur L-hand op middenrug van L-buur of elke danser legt de L-H op de R-schouder van je L-buur R-hand op middenrug van je R-buur Handen tegen elkaar R-handpalm tegen L-handpalm van R-buur L-handpalm tegen R-handpalm van L-buur 5

7 De basisverplaatsingsbewegingen De vier basis verplaatsingsbewegingen zijn de volgende: het wandelen het lopen het bijtrekken het springen Looppas Het lichaamsgewicht wordt van de ene voet naar de andere voet overgebracht. De hielen raken de grond niet! Tijdens het lopen raakt telkens maar één voet de grond. Wandelpas Idem lopen maar de hielen raken hierbij wel de grond. Bijtrekpas Een nevenvorm van de wandelpas of looppas, waarbij echter steeds dezelfde voet in de verplaatsingsrichting gezet wordt en de andere bijgetrokken. Deze kan in eender welke richting worden uitgevoerd: zijwaarts, voorwaarts of achterwaarts. De beweging verloopt in een rustig tempo: 1. met lichte afdruk van de rechtervoet de linkervoet naar links plaatsen. 2. met lichte vering in het linkerbeen de rechtervoet over de grond tot bij de L-voet slepen. De voet die aansluit, neemt al of niet het lichaamsgewicht over al naargelang de volgende beweging. De beweging naar rechts heeft tegengesteld plaats. Wisselpas Op het eerste gezicht als de bijtrekpas. Ook hier wordt steeds dezelfde voet in de verplaatsingsrichting gezet. De aansluitende voet neemt de plaats van de andere voet in, waarbij de eerste voet reeds opnieuw in de lucht is. De aansluitende voet sleept niet over de grond. Tenzij de volgende beweging onmiddellijk met de eerste voet begint, wordt een reeks wisselpassen steeds afgesloten door een sprong op beide voeten. De beweging verloopt in een vlugger tempo. 1. linkervoet naar links plaatsen met overdracht van het lichaamsgewicht met lichte vering in rechterenkel 2. sprongetje van het linkerbeen op het rechterbeen, dat meteen aansluit, zodat de rechtervoet de plaats van de linkervoet inneemt De beweging naar rechts heeft tegengesteld plaats. 6

8 Danssprongen/passen Debkasprong Een sprong tot gesloten stand, waarbij beide voeten naar links of naar rechts gewend worden en de heupen licht meedraaien. De volgende debkasprong wordt op gelijke wijze uitgevoerd naar de andere richting. Je eindigt steeds met voeten en lichaam terug naar voor. Haksprong (zie ook teensprong) Een sprong in twee gelijke tijden: 1. sprong op de linkervoet (rechtervoet) waarbij de rechterhak (linkerhak) vóór gesteld wordt 2. sprong tot gesloten stand De volgende haksprong wordt met de andere voet begonnen, tenzij anders aangegeven. Spreidsprong Een sprong tot spreidstand voorwaarts of zijwaarts op de bal van de voeten, waarbij het lichaamsgewicht gelijkmatig verdeeld wordt. Wordt de spreidsprong in traag tempo uitgevoerd, dan volgt na elke spreidsprong een naveren. Teensprong (zie ook haksprong) Een sprong in twee gelijke tijden: 1. sprong op de linkervoet (rechtervoet) waarbij de rechtervoetpunt (linkervoetpunt) vóór gesteld wordt 2. sprong tot gesloten stand De volgende teensprong wordt met de andere voet begonnen, tenzij anders aangegeven. 7

9 Gecombineerde danspassen Hoppas Eén wandelpas gevolgd door een hop en dit afwisselend met linkervoet en rechtervoet. Deze pas kent verschillende uitvoeringswijzen naargelang de danstraditie, waarin hij voorkomt, bijvoorbeeld: a. bij de hop wordt het vrije been licht ingetrokken, dus onder het lichaam gehouden. ~flaminco b. bij de hop wordt de dij licht geheven en het onderbeen hangt verticaal. Kenmerkend is steeds dat de hoppas op de bal van de voet gedanst wordt en dat de hiel de grond niet raakt! Zorba Deze pas eindigt steeds met voet bij. Zijwaarts achter 1. linkervoet (rechtervoet) naar links (rechts) 2. rechtervoet (linkervoet) kruiselings achter linkervoet (rechtervoet) vóór 1. linkervoet (rechtervoet) naar links (rechts) 2. rechtervoet (linkervoet) kruiselings vóór linkervoet (rechtervoet) Polkapas Voorwaarts (achterwaarts, zijwaarts) 1. hop op rechtervoet uitgevoerd tijdens de opmaat 2. linkervoet voorwaarts (achterwaarts of zijwaarts) 3. rechtervoet aansluiten bij linkervoet 4. linkervoet voorwaarts (achterwaarts op zijwaarts) De volgende polkapas wordt met de andere voet begonnen. Bij vlugge uitvoering wordt de polkapas herleid tot een hop gevolgd door drie looppassen. Slingerpas Een gelopen beweging, die steeds zijwaarts uitgevoerd wordt: 1. rechtervoet kruiselings vóór de linkervoet (het bekken iets naar links wenden) 2. linkervoet zijwaarts (front naar het midden) 3. rechtervoet kruiselings achter de linkervoet (het bekken iets naar links wenden) 4. linkervoet zijwaarts links (front naar het midden) Wordt de beweging naar rechts uitgevoerd, dan wordt op de eerste tijd de linkervoet kruiselings vóór de rechtervoet geplaatst. 8

10 Wisselpas De wisselpas verloopt in ongelijke tijden in een tweeledige maatsoort: 1. kort - 2. kort - 3. lang Deze pas wordt glijdend uitgevoerd (= voeten schuiven over de grond) = bijtrekpas Voorwaarts (achterwaarts, zijwaarts) 1. linkervoet voorwaarts (achterwaarts of zijwaarts) 2. rechtervoet bij linkervoet aansluiten 3. linkervoet voorwaarts (achterwaarts of zijwaarts) De volgende wisselpas wordt met de andere voet begonnen. Ter plaatse De gewone wisselpas wordt ter plaatse uitgevoerd. Draaiend Hetzelfde als de gewone wisselpas. Je maakt een halve draai telkens je een nieuwe wisselpas start. De volgende wisselpas wordt met de andere voet begonnen. Tijdens elke wisselpas wordt, in een vloeiende beweging, een halve draai rechtsom uitgevoerd. Pivoteren Bij deze pas draait het lichaam rond de eigen as. 1. L- of R-been vormen het spilbeen en blijft steeds op dezelfde plaats op de grond staan. De voet staat plat op de grond staan. Tijdens de pas kan de hiel lichtjes van de grond komen. 2. Ander been wordt opengeplaatst horizontaal van het spilbeen, gewicht wordt lichtjes naar dit been verplaatst. 3. Je voet voert stap 2 vier keer uit en je draait telkens een kwartje tot je opnieuw bij de startpositie uitkomt. Je stoot je telkens af op de bal van je voet. Kruisje Ter plaatse Bij deze pas blijven de tenen in dezelfde richting. 1. Plaats R-voet over L-voet 2. Plaats L-voet over R-voet 3. Plaats R-voet naar achter 4. Plaats L-voet bij R-voet Indien je de pas start met L-voet, worden alle volgende stappen omgekeerd uitgevoerd. Draaiend Dit is hetzelfde als het gewone kruisje, maar op tel 3 maak je steeds een kwartdraai. De tenen veranderen van richting. 3. Plaats R-voet opzij terwijl het lichaam een kwartje draait. 4. Plaats L-voet bij R-voet Indien je de pas start met L-voet, worden alle volgende stappen omgekeerd uitgevoerd. 9

11 Bewegingen en figuren Tippen De voetpunt op de grond stellen zonder gewichtsoverdracht. Dit kan in alle richtingen gebeuren. Tikken Met een snelle beweging van de voet de zool plat tegen de grond aanslaan, doorgaans naast de andere voet, en onmiddellijk terug heffen. Balanceren Een wiegende beweging, die zowel voorwaarts-achterwaarts als zijwaarts-achterwaarts kan uitgevoerd worden en dit in onderscheiden passen en ritmen. Horten Een beweging in een tweeledige maatsoort in wisselpas-ritme: 1. kort - 2. kort - 3. lang. 1. linkervoet (rechtervoet) voorwaarts of achterwaarts 2. rechtervoet (linkervoet) aansluiten 3. linkervoet (rechtervoet) achterwaarts of voorwaarts Horten vier 1. linkervoet (rechtervoet) voorwaarts of achterwaarts 2. rechtervoet (linkervoet) aansluiten 3. linkervoet (rechtervoet) achterwaarts of voorwaarts 4. rechtervoet (linkervoet) aansluiten Jagen Een zijwaartse beweging van één of verschillende paren tussen andere paren door of langs een ander paar heen. Bijvoorbeeld: Aantal paren in lange rij Eén paar, meestal paar één, gaat zijwaarts tussen beide rijen door, meestal in een heen-en-terugbeweging In vierkant Twee overstaande paren wisselen van plaats door paarsgewijs zijwaarts te bewegen. Kettingen Als dansers elkaar afwisselend langs de ene en langs de andere schouder voorbijgaan, tekenen zij op de dansvloer als het ware de schakels van een ketting. De dansfiguren die dit effect verwezenlijken, noemen we kettingen. Kringketting-doorgeven Beweging voor een even aantal dansers op een cirkelvormige dansbaan. De dansers passeren elkaar afwisselend langs rechter- en linkerschouder, waarbij ze elkaar afwisselend de rechter- en linkerhand reiken. De ketting kan evenwel uitgevoerd worden zonder elkaar de hand te geven. 10

12 Ovaal twee dansers, front naar elkaar, gaan elkaar langs rechterschouder voorbij ze draaien om elkaar heen, richting met wijzersin (tegen wijzerszin) ze gaan voorwaarts naar de eigen plaats terug eindigen met een halve draai rechtsom (linksom) Rug aan rug twee dansers, front naar elkaar, gaan elkaar langs rechterschouder voorbij. zonder zich om te keren bewegen ze zijwaarts rechts dus elkaar ruggelings voorbij. achterwaarts bewegen ze naar de eigen plaats terug, elkaar langs linkerschouder passerend. Het geheel wordt doorgaans met acht loop- of wandelpassen uitgevoerd. Dikwijls wordt deze beweging onmiddellijk gevolgd door een gelijkaardige in tegengestelde richting. In beide gevallen wordt met de rechtervoet vertrokken, tenzij anders vermeld. Schommelen De beweging bestaat uit vier gelijke tijden: 1. linkervoet (rechtervoet) voorwaarts of achterwaarts (met lichte buiging in de knie van het standbeen) 2. rechtervoet (linkervoet) ter plaatse 3. linkervoet (rechtervoet) achterwaarts of voorwaarts (met lichte buiging in de knie van het standbeen) 4. rechtervoet (linkervoet) ter plaatse Schoppen (schopje) Het speelbeen wordt krachtiger vooruitgestrekt, zodat een schoppende beweging ontstaat. Tegengang De kolom of flankkring van de jongens beweegt tegengesteld aan de kolom of flankkring van de meisjes. Vegen (veeg) Bij het vooruitzwaaien van het speelbeen strijkt de voet even over de dansvloer. Veren Een verende beweging ontstaan door soepel door de knie en het enkelgewricht van het standbeen te buigen en terug te strekken. Soms wordt ook geveerd met gestrekte knieën. Wentelen De dansers draaien in de aangegeven pas om de eigen lengte-as éénmaal rond terwijl ze op de dansbaan voortbewegen. Indien paarsgewijze uitgevoerd, draait doorgaans de jongen linksom en het meisje rechtsom. 11