Toespraak van de heer Didier REYNDERS Vice-Eerste Minister en Minister van Financiën

Transcriptie

1 Federale Overheidsdienst FINANCIEN - BELGIE 66 e jaargang, nr 1, 1 e kwartaal 2006 D O C U M E N T A T I E B L A D Toespraak van de heer Didier REYNDERS Vice-Eerste Minister en Minister van Financiën Naar aanleiding van de nieuwjaarsreceptie 2006 Hotel van Financiën 23 januari

2 Geachte heer Staatssecretaris, Geachte heer Kabinetschef van de Koning, Geachte heer Voorzitter, Dames en heren, Eerst en vooral zou ik jullie graag bedanken voor de wensen die de Voorzitter van het Directiecomité, namens jullie, aan mij overbracht. Ik heb ook de eer een delegatie van de Regie der Gebouwen te begroeten. Zij zijn voortaan elk jaar aanwezig. Sta me toe op mijn beurt aan ieder van jullie én al wie u dierbaar is het beste te wensen voor dit nieuwe jaar. Sinds 2000 is België er elk jaar in geslaagd een budgettair evenwicht te behalen. In 2005 hebben we het jaar immers voor de zesde maal op rij met een evenwicht of een beperkt overschot afgesloten. Dankzij dit budgettair evenwicht kunnen we het engagement dat we in het kader van het stabiliteitsprogramma zijn aangegaan, honoreren. Ons land voldoet ook aan de voorwaarden van het Stabiliteits- en Groeipact. In het jaar van zijn 175ste verjaardag heeft België zich, in termen van begroting, eens te meer aan de kop van het peloton van de eurozone gezet. Behalve België, zijn er inderdaad maar twee andere landen, namelijk Finland en Spanje, die erin slaagden in 2005 een budgettair evenwicht of een overschot te behalen. Terwijl wij een evenwicht bereiken, neemt het begrotingstekort van de eurozone toe en ligt het op een niveau van circa 3 %. 8

3 In de loop der jaren is onze schuldgraad aanzienlijk gedaald. Onze schuldgraad stond in 1993 namelijk nog op een recordhoogte van meer dan 137 % van het BBP, maar zakte tien jaar later onder de symbolische grens van 100 % en is sindsdien blijven dalen tot 94,7 % in 2004 en 94,3 % in De schijnbare vertraging in de schuldafbouw die in 2005 opgetekend werd, vloeit uiteraard voort uit de overname van een aanzienlijk deel van de NMBSschuld, die niet minder dan 2,5 % van het BBP vertegenwoordigt. Als we deze schuldovername van zowat 7,4 miljard euro buiten beschouwing laten, zou onze schuldgraad gedaald zijn tot 91,8 %. Dit resultaat is nog opmerkelijker omdat de schuldgraad als maar toeneemt in de eurozone, en steeg van 70,8 % tot 71,7 % in Toen onze schuldgraad in 1993 een recordhoogte van 137 % van het BBP bereikt had, lag die bijna 70 procentpunten hoger dan het gemiddelde van de landen van de huidige eurozone. In 2005 bedraagt dit verschil nog maar 22,6 procentpunten, wat een illustratie is van de lange weg die werd afgelegd. De komende jaren zal deze tendens zich voortzetten. De afbouw van de schuldgraad moet trouwens parallel lopen met het aanleggen van reserves in het Zilverfonds. De afbouw van de schuldgraad en de gelijktijdige aanleg van reserves behoren tot de krachtlijnen van ons begrotingsbeleid dat erop gericht is de kosten van de vergrijzing op te vangen. Deze begrotingsresultaten hebben we bereikt ondanks een neerwaarts herziene groei. 9

4 Begin 2004 sloeg de wereldeconomie aan het sputteren, onder meer als gevolg van de stijgende olieprijzen en het minder gunstige internationaal economisch klimaat. Na een weinig bemoedigend eerste trimester, kwam er in de loop van vorig jaar een lichte groeiherneming en een heropleving van de vertrouwensindicatoren. Tijdens het begin van 2006 heeft de Bel 20-index zijn reeds meer dan 7 jaar oud record gebroken. Volgens de laatste voorspellingen zijn de fiscale ontvangsten in 2005 met 5,3 % gestegen, ten opzichte van De hoogste stijgingspercentages worden opgetekend op het gebied van registratierechten (+20,5 %), roerende voorheffing (+16 %), voorafbetalingen (+ 5,5 %) en BTW (+ 5,4 %). De toename van de registratierechten, waarvan de opbrengsten bijna integraal naar de gewesten worden doorgestort, weerspiegelt niet alleen de sterkte van de vastgoedsector, maar illustreert ook het feit dat historisch gezien het merendeel van de belastingverlagingen geleid hebben tot een stijging van het volume van de ontvangsten. De omzetting van de Europese spaarrichtlijn en het grote succes van de Eenmalige Bevrijdende Aangifte hebben duidelijk bijgedragen tot een stijging van de ontvangsten uit de roerende voorheffing, een stijging die alleen maar groter kan worden als het nieuwe stelsel van fiscale regularisatie op zijn beurt het verhoopte succes kent. De toename van de voorafbetalingen weerspiegelt de goede winstgevende toestand van de ondernemingen. Dankzij een opflakkering van het consumentenvertrouwen stegen de BTWontvangsten weer sterker in de loop van het jaar na een vrij zwakke start begin De belastinghervorming van 2001, die in het verlengde ligt van de afschaffing van de aanvullende crisisbijdrage en van de indexering van de belastingschalen, is 10

5 voortaan volledig van toepassing wat uiteraard positieve terugverdieneffecten kan doen ontstaan. Thans kunnen wij ons alleen maar verheugen dat de belastinghervorming, waarvan sommigen oorspronkelijk dachten dat ze te ver ging, vandaag volledig wordt toegepast en dat ze bovendien nog werd aangevuld met een brede waaier aanvullende maatregelen die de belastingplichtigen ten goede komen. Persoonlijk ben ik vooral tevreden dat het Parlement onlangs de sociale dimensie van de belastinghervorming versterkt heeft, door de decumul uit te breiden naar bepaalde categorieën van vervangingsinkomsten, in overeenstemming met wat ik aanvankelijk voorgesteld had. Het lijkt mij belangrijk erop te wijzen dat de fiscale ontvangsten die de Federale Staat doorstort naar de andere overheden, met 8,9 % stijgen. Deze sterke toename vindt niet alleen haar oorsprong in de hogere ontvangsten uit gewestelijke belastingen die de Staat int, maar ook in de toepassing van de mechanismen van de bijzondere financieringswet die de doorgestorte PB en BTW met 6,1 % deden stijgen én in het opvoeren van de alternatieve financiering van de sociale zekerheid. Op het vlak van de rijksmiddelenbegroting is de stijging van de fiscale ontvangsten daarentegen beperkt tot 2,1 %. Dat mocht, denk ik, wel eens benadrukt worden. Het jaar 2006 zal gekenmerkt worden door de inwerkingtreding van het nieuwe belastingstelsel van de notionele interesten. Commentatoren hebben erop gewezen dat dit ongetwijfeld de grootste fiscale innovatie is sinds de hervorming van

6 Als vervolg op de hervorming van de vennootschapsbelasting van 24 december 2002, die het nominale belastingtarief reeds verlaagd had tot 33 % (komende van 40,17 %, de aanvullende crisisbijdrage inbegrepen), laat het stelsel van de notionele interesten toe dat België voortaan kan uitpakken met een reëel tarief van de vennootschapsbelasting van ongeveer 26 %. Om die reden hebben de Eerste Minister en ikzelf, met de steun van de Cel Buitenlandse Investeringen, een roadshow geleid naar Azië en de Verenigde Staten, teneinde te breken met ons vroeger imago van een land waar hoge tarieven worden toegepast en om België opnieuw te plaatsen in de europese topgroep van landen die het meest aantrekkelijk zijn voor buitenlandse investeringen. Vanuit diezelfde optiek is het ook onze bedoeling verder te gaan met de verlaging van de fiscale druk op arbeid, die reeds gedaald is van 44,7 % in 1998 tot 42,8 % in 2005 en die de regering wenst terug te brengen tot 41,8 % in Gedurende de jaren , zullen wij ons moeten inzetten op de nieuwe werven die de Ministerraad geopend heeft in zijn actieplan van 13 januari laatsleden. Dit plan bevat inderdaad talrijke punten die ons aanbelangen : - de Regie der Gebouwen zal uiteraard centraal staan in de optimalisering van het gebouwenbeheer, die wij zullen tot stand brengen met een private partner ; - de Administratie van de Douane en Accijnzen zal van haar kant betrokken worden bij de uitvoering, ten behoeve van vlotter en veiliger goederenverkeer, van een project ter beveiliging van de ganse logistieke keten, en meer bepaald in de havens. De burgers die nauwgezet hun fiscale verplichtingen vervullen, zullen op hun beurt tevreden zijn te vernemen dat de bijkomende opbrengst van de strijd tegen de fiscale fraude voortaan gedeeltelijk zal moeten worden geherinvesteerd ten behoeve van de correcte betalers. 12

7 Onder leiding van Staatssecretaris Hervé JAMAR leveren we al erg renderende inspanningen om de fiscale fraude te bestrijden. Parallel daarmee moeten we met dezelfde slagvaardigheid de verankering van de nieuwe cultuur binnen de FOD Financiën uitdiepen om, op een voor de burgers tastbare manier, de relaties met de administratie minder conflictueus te maken. Het management en de leidinggevenden hebben op dat vlak uiteraard een sleutelrol: zij moeten het goede voorbeeld geven door zich ten volle voor de verwezenlijking van deze doelstelling in te zetten en erover te waken dat de concrete gevolgen elke dag zichtbaarder worden op het terrein. Bepaalde initiatieven dragen bij tot een wijziging in het beeld dat de burgers van de administratie hebben. Zo komt het bijvoorbeeld dat, sinds de oprichting van de nieuwe Dienst Voorafgaande Beslissingen, tal van commentatoren gewezen hebben op de grote evolutie die deze dienst in de contacten met de administratie teweeggebracht heeft. Ook uit de nieuwe opdrachten die we dit jaar inzake onderhoudsgeld of energietegemoetkoming toevertrouwd kregen, blijkt duidelijker dat we ten dienste van de burgers staan. Het spreekt echter vanzelf dat vooral in de meest delicate domeinen, zoals de belastingcontrole, aandacht moet besteed worden aan de kwaliteitsverbetering van de contacten tussen de burgers en de administratie. We moeten er inderdaad over waken dat deze contacten op wederzijds respect gebaseerd zijn. Ondanks de maatregelen om de uitgaven van de departementen te beheersen, konden we nogmaals de nodige middelen vrijmaken om voort te gaan met de investeringen in de geleidelijke modernisering van de verschillende sectoren van de FOD Financiën. 13

8 Dankzij het succes van de effectisering van de belastingvorderingen konden we extra middelen vrijmaken voor investeringen die op structurele wijze tot een betere inning van de verschuldigde belastingen moeten leiden. De puzzelstukjes van de modernisering beginnen duidelijk beetje bij beetje in elkaar te passen. De modernisering is natuurlijk een werk van lange adem dat we ononderbroken, doortastend en vastberaden moeten uitvoeren. Geachte heer Voorzitter, ook ik ben blij voor de medewerkers van de FOD Financiën dat de integratie in de nieuwe weddenschalen in 2005 tot een goed einde gebracht is. Zoals u al opmerkte, kunnen we nu voortgaan met het werk ter voorbereiding van de integratie in de nieuwe functies. Zoals u weet, verheugt het me ook ten zeerste dat we het dossier van de gewestelijke directeurs en de voorzitters van een aankoopcomité eindelijk konden deblokkeren, een dossier waaraan we prioritaire aandacht moeten besteden was een bijzonder druk jaar. In dat jaar was de FOD Financiën op alle fronten aanwezig. We moesten immers niet alleen gestaag onze gebruikelijke opdrachten uitvoeren, maar ook met de moderniseringswerkzaamheden op het terrein voortgaan, innovatieve initiatieven tot een goed einde brengen, soms onverwachte nieuwe opdrachten uitvoeren en het hoofd bieden aan een bijzonder drukke wetgevende en parlementaire activiteit. 14

9 Dat was alleen mogelijk dankzij de persoonlijke inzet en competentie van onze verschillende teams. Dank aan iedereen die heeft meegewerkt aan de verwezenlijking van alles wat we hebben kunnen doen. En het beste voor 2006, aan jullie en al wie u dierbaar is. 15

10 16