PPS in Aruba: PPS contracten in de praktijk. PPP Knowledge Center Aruba Marcelle van Valkenburg Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn Mark Birnage

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PPS in Aruba: PPS contracten in de praktijk. PPP Knowledge Center Aruba Marcelle van Valkenburg Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn Mark Birnage"

Transcriptie

1

2 PPS in Aruba: PPS contracten in de praktijk PPP Knowledge Center Aruba Marcelle van Valkenburg Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn Mark Birnage

3 PPP Knowledge Center Aruba Ambition Promote and facilitate the implementation of the PPP concept "small scale economies" in Aruba and the region. UN PPP Specialist Center in the Caribbean for government and industry the green gateway How? Pro-active share knowledge, expertise and best practices: awareness knowledge advice

4 Inhoud: Wat is PPP? Het DBFM(O) contract

5 Wat is PPP?

6 PPP in Aruba Green Corridor en Watty Vos Boulevard zijn de eerste PPP projecten die door de Arubaanse overheid zijn geinitieerd. Het volgende project is Waste to Energy (W2E). PPP is onderdeel van het beleid van de overheid: Green Gateway, a knowledge-driven, entrepreneurial economy. PPP projecten gebruiken: aanbestedingsprocedure concurrentiegerichte dialoog, integrale contractvorm DBFM.

7 Public-Private Partnership... is een middel om publieke ambities te realiseren met behulp van private inbreng met als doel betere dienstverlening aan de gebruikers en efficiënter gebruik van de publieke middelen. Definitie EU = vormen van samenwerking tussen overheidsinstellingen en het bedrijfsleven die bedoeld zijn om infrastructuur te financieren, bouwen, renoveren, beheren of onderhouden of een dienst te verlenen Onze definitie: A business venture in which government and companies jointly realize a project while each maintaining its own sphere of influence and responsibility. Based on a clear allocation of tasks and integral life cycle approach.

8 Traditional projects Contracting Authority programme of requirements design/bestek regie maintain finance control manage Contracting Authority Tender contract Contractor Contractor build works

9 DBFM(O) projects Contracting Authority programme of requirements regie maintain Contracting Authority Tender contract Contractor Contractor design build maintain finance control operate performance

10 Forms of cooperation positioned Private exploitation privatization Concession BO(O)(T) Public execution D&B product oriented joint venture alliance DBFM(O) DBO, PFI Private execution RAW bestek government owned Public exploitation

11 PPP voorbeelden Waar de kwaliteit van de prestatie verbeterd moet worden.

12 1995 Pont de Normandie 1964 Bosphorus bridge Istanbul 1994 Canal tunnel 2000 Öresund bridge (Denmark - Sweden) 2004 Viaduct de Milau

13 Doel PPP in Aruba Realiseren publieke ambities met creatieve inbreng private partijen en een professionele aanpak Betere dienstverlening richting de gebruikers Lange termijn samenwerking opdrachtgever - opdrachtnemer Efficiënter gebruik van de publieke middelen Integrale aanpak projecten: iedere partij doet wat zij het beste kan (optimale risico-overdracht) life cycle (cost) management en synergievoordelen PPS is een vorm van inkopen: Inkoop gericht op door overheid gewenste output ( make-or-buy ) Inkoop van een prestatie vs product (dienstverlening) Beste value for money (prijs/kwaliteit) Aanbesteding (concurrentie) om een opdrachtnemer te selecteren

14 Het DBFM(O) contract Mark Birnage

15 Waarom DBFM(O) D+B = ontwerpvrijheid; betere oplossingen uit de markt D+B+M = life cycle-benadering D+B+M+O = concentratie op kerntaken opdrachtgever D+B+M(+O)+F= on time, on budget, financieel haalbaar voor OG

16 Consequenties DBMO Functioneel specificeren; ontwerpvrijheid Geen oplevering, geen verborgen gebreken Geen directievoering OG Met O uitbesteding bijkomende operationele werkzaamheden

17 Consequenties F Betalen voor beschikbaarheid Financiering door ON Projectfinanciering, geen zekerheid op de asset Rol van de financiers

18 Contractstructuur DBFM(O) Opdrachtgever Directe overeenkomst DBFM (O) overeenkomst EPC overeenkomst EPC Opdrachtnemer (SPV) O&M overeenkomst Financiers Financieringsovereenkomsten O & M

19 Mijlpalen DBFM(O) Contractdatum Beschikbaarheidsdatum Einddatum Aanvangsdatum Voltooiingsdatum Performance Bond Overdrachtsgarantie

20 Betalingen in DBFM(O) F is het belangrijkste sturingsmechanisme Realisatiefase: geen betaling of alleen voor instandhouding bestaande infra Exploitatiefase: periodieke betaling voor beschikbaarheid en bij O standaard variabele diensten Eenmalige betalingen

21 Betalen voor beschikbaarheid Bruto Beschikbaarheidsvergoeding Definitie van beschikbaarheid; contractueel vs. werkelijk, gebruik niet relevant Beschikbaarheidskortingen en prestatiekortingen

22 Risicoverdeling Hoofdregel: Opdrachtnemer tenzij expliciet Opdrachtgever Bijzondere Omstandigheden Geval van Vergoeding, eventueel Geval van Uitstel, Geval van Overmacht

23 Bijzondere Omstandigheden Geval van Vergoeding: tijd + volledig geld Geval van Uitstel: tijd + financieringskosten Geval van Overmacht: tijd + financieringskosten + herstelkosten bij voortzetting

24 Voorbeelden Bijzondere Omstandigheden Geval van Vergoeding - Wijzigingen Opdrachtgever, Relevante Wetswijzigingen, schaderijdingen Eventueel Geval van Uitstel - Vergunningen, toegang Geval van Overmacht - Oorlog, nucleaire explosies, aardbeving, orkaan

25 Beëindiging Beëindigingsgronden Beëindigingsvergoedingen Rol en belang van de financiers

26 Directe Overeenkomst DBFM (O) overeenkomst Opdrachtnemer Financierings overeenkomsten Opdrachtgever Directe Overeenkomst Financiers

27 Contactinformatie Marcelle van Valkenburg PPP Training PPP Knowledge Center Aruba T: E: Mark Birnage Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn N.V. T: 0031(0) E:

28

De opdrachtgever van DBFM(O)

De opdrachtgever van DBFM(O) De opdrachtgever van DBFM(O) Rob Peters DACE contactbijeenkomst Soest Innovatieve contractvormen DBFM(O) Innovatief aanbesteden Life cycle Fysieke beschikbaarheid Operationele beschikbaarheid Bezettingsgraad

Nadere informatie

Life Cycle Denken & Integraal Ontwerpen. Amersfoort Roderik Schunck Eric Bom Danny Boers

Life Cycle Denken & Integraal Ontwerpen. Amersfoort Roderik Schunck Eric Bom Danny Boers Life Cycle Denken & Integraal Ontwerpen Amersfoort 2-2-2009 Roderik Schunck Eric Bom Danny Boers Agenda Deel 1 Terugblik bijeenkomst 2008 Waarom Life Cycle Denken en Integraal Ontwerpen? (Marktvraag) Verbinding

Nadere informatie

BIJEENKOMST KMVG 26 JANUARI 2012 FREYA VAN DER KROEF, DIRECTEUR TENMAN BV. PPS-DBFM(O) kansen voor maatschappelijk vastgoed?

BIJEENKOMST KMVG 26 JANUARI 2012 FREYA VAN DER KROEF, DIRECTEUR TENMAN BV. PPS-DBFM(O) kansen voor maatschappelijk vastgoed? BIJEENKOMST KMVG 26 JANUARI 2012 FREYA VAN DER KROEF, DIRECTEUR TENMAN BV PPS-DBFM(O) kansen voor maatschappelijk vastgoed? OVERZICHT PRESENTATIE Wat is PPS Integrale contactvormen Kenmerken Toepassingen

Nadere informatie

4 juni Ministerie van Financiën, PPS & Asset management

4 juni Ministerie van Financiën, PPS & Asset management De Waarheid over DBFM PIANOo-congres 4 juni 2009 Wie zijn wij? Erik Jan Snik Merlijn Nijhof Ministerie van Financiën, PPS & Asset management www.minfin.nl/onderwerpen/publiek_private_samenwerking Voorheen:

Nadere informatie

ONTWERPEN, BOUWEN, FINANCIEREN EN ONDERHOUDEN

ONTWERPEN, BOUWEN, FINANCIEREN EN ONDERHOUDEN ONTWERPEN, BOUWEN, FINANCIEREN EN ONDERHOUDEN KiVi-bijeenkomst 10 oktober 2017 KiVi-bijeenkomst 10 oktober 2017 Pagina 1 - EVEN VOORSTELLEN - ing. G. (Gerold) Schaap HTS Civiele techniek; Hogeschool Utrecht

Nadere informatie

Aanbestedingsprocedures in de praktijk: PPS in Aruba

Aanbestedingsprocedures in de praktijk: PPS in Aruba Aanbestedingsprocedures in de praktijk: PPS in Aruba NautaDutilh N.V. Zayènne van Heesen-Laclé PPP Training PPP Knowledge Center Aruba Marcelle van Valkenburg Onderwerpen: Wat is PPS? Regelkader aanbestedingen

Nadere informatie

PPS: It s a service, not a building! Jos Barnhoorn

PPS: It s a service, not a building! Jos Barnhoorn PPS: It s a service, not a building! Jos Barnhoorn Congres 2011 Samenwerken aan FM www.factomagazine.nl Facto Congres 26 mei 2011 Jos Barnhoorn Snr. Project Mgr. Johnson Controls Wie is Jos Barnhoorn?

Nadere informatie

Slimmer met vastgoed - innovatief aanbesteden. Een interactieve kennismaking met DBFMOcontracten

Slimmer met vastgoed - innovatief aanbesteden. Een interactieve kennismaking met DBFMOcontracten Slimmer met vastgoed - innovatief aanbesteden van Vliet Een interactieve kennismaking met DBFMOcontracten April 2011 7 april 2009 2 April 2011 - Slimmer met vastgoed - innovatief aanbesteden 3 April 2011

Nadere informatie

Agenda FINANCIERING PPS EN DBFM 20 maart PPS: een ruim begrip DBFM: Lessen uit de praktijk. Conclusie. Project finance.

Agenda FINANCIERING PPS EN DBFM 20 maart PPS: een ruim begrip DBFM: Lessen uit de praktijk. Conclusie. Project finance. FINANCIERING PPS EN DBFM 20 maart 2018 Agenda PPS: een ruim begrip DBFM: Project finance Tendensen Goede praktijken Lessen uit de praktijk Conclusie 2 1 PPS: een ruim begrip 1. Gebiedsontwikkeling Gebiedsgerichte,

Nadere informatie

Straatman Koster advocaten

Straatman Koster advocaten PT Finance Bouw- en Vastgoedcursus Nieuwe contractvormen voor het managen van projecten Door: Thijs Straatman en Wilfried Koster Zeist, 12 juni 2014 Doel bijeenkomst Nieuwe contractvormen in vogelvlucht

Nadere informatie

VAN INFRAPROVIDER NAAR NETWERKMANAGER DBFM-A15 MaVa. Jaap Zeilmaker projectdirecteur

VAN INFRAPROVIDER NAAR NETWERKMANAGER DBFM-A15 MaVa. Jaap Zeilmaker projectdirecteur VAN INFRAPROVIDER NAAR NETWERKMANAGER DBFM-A15 MaVa Jaap Zeilmaker projectdirecteur 1-12-2011 Leitmotief niet het object staat centraal maar de functie die het object vervult. Ontwikkeling komt voort uit

Nadere informatie

PPS/Esco Praktijkdag 2014

PPS/Esco Praktijkdag 2014 PPS/Esco Praktijkdag 2014 Samenwerken als driver voor innovatie 10 december 2014 Private financiering en PPS financieringsprogramma Bert Mulders en Ronald Pereboom 1 1 Innovatieve financieringsvormen Inventarisatie

Nadere informatie

ERVARING MET BEST VALUE PROCUREMENT ALS OPDRACHTGEVER BIJ GEMEENTE SCHIEDAM

ERVARING MET BEST VALUE PROCUREMENT ALS OPDRACHTGEVER BIJ GEMEENTE SCHIEDAM ERVARING MET BEST VALUE PROCUREMENT ALS OPDRACHTGEVER BIJ GEMEENTE SCHIEDAM Even voorstellen 1. Jan Hendrik Bouman 2. Werkzaam bij Inter Project Management 3. Gedetacheerd als Algemeen projectleider bij

Nadere informatie

PPS Lindeplein Brunssum

PPS Lindeplein Brunssum PPS Lindeplein Brunssum De huiskamer Math Feijen, OPPS Brunssum 10 maart 2009 Deze presentatie Wat is PPS en wat is DBFMO? Waarom DBFMO Lindeplein? Concurrentiegerichte dialoog als aanbestedingsvorm Wat

Nadere informatie

Slimmer samenwerken: PPS light

Slimmer samenwerken: PPS light PUBLIC FINANCE CONGRES 2011 van Vliet Slimmer samenwerken: PPS light Karin Heijenrath ROC Leiden Caspar Boendermaker - BNG 13 oktober 2011 Agenda Publieke investeringsprojecten Publiek-private samenwerking

Nadere informatie

DBFM. Contractmanagement DBFM. contractmanagement. De 5 speerpunten van het pentagram

DBFM. Contractmanagement DBFM. contractmanagement. De 5 speerpunten van het pentagram DBFM contractmanagement DBFM Contractmanagement De 5 speerpunten van het pentagram Adrie Franken, contractmanager A15 Peter Franken, pl SCB 2e Coentunnel Evert Schuurman, PPS Kennispool 17 maart 2011 Programma

Nadere informatie

VALUE ENGINEERING: THE H E G A G ME! E

VALUE ENGINEERING: THE H E G A G ME! E VALUE ENGINEERING: THE GAME! Involvement Process for Technical Projects Feedback/Learning/Knowledge Management Involvem ment Business Process Engineering Estimating Project Director Detailed Engineering

Nadere informatie

Voorsorteren op de Belofte van DBFM: Het Juist Managen en Evalueren van de Complexiteit in DBFM- Transportinfrastructuurprojecten

Voorsorteren op de Belofte van DBFM: Het Juist Managen en Evalueren van de Complexiteit in DBFM- Transportinfrastructuurprojecten Voorsorteren op de Belofte van DBFM: Het Juist Managen en Evalueren van de Complexiteit in DBFM- Transportinfrastructuurprojecten Stefan Verweij Dit artikel is verschenen als: Verweij, S. (2015). Voorsorteren

Nadere informatie

Commentaar Stibbe op DBFM Overeenkomst versie oktober 2016

Commentaar Stibbe op DBFM Overeenkomst versie oktober 2016 1. 5.2, 6.3, 13.2 en definitie Geval van Vergoeding Relatie met stakeholders In de praktijk blijkt dat niet nakoming van een Uitvoeringsovereenkomst door beheerders van Infrastructuur Derden tot ernstige

Nadere informatie

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Ministerie van Financiën, Den Haag Manesco helpt gebouweigenaren met comfortverbetering, energiebesparing én, tegen lagere exploitatiekosten. Manesco is

Nadere informatie

M voorop in DBFM Vanuit het onderhoud risico s beheersen in Nederlandse DBFM contracten. Begeleiders:

M voorop in DBFM Vanuit het onderhoud risico s beheersen in Nederlandse DBFM contracten. Begeleiders: Samenvatting M voorop in DBFM Vanuit het onderhoud risico s beheersen in Nederlandse DBFM contracten. Opgesteld door Marianne Oostveen april 2013 Individueel bedrijfskundig onderzoek in het kader van Executive

Nadere informatie

Innovatie en RWS. Een scherpe vraag en samenwerking in ketens en netwerken

Innovatie en RWS. Een scherpe vraag en samenwerking in ketens en netwerken Innovatie en RWS Een scherpe vraag en samenwerking in ketens en netwerken In today s business environment, Innovation means survival. David Gann. 2 RWS Innovatie Innovatie Innovation is the process by

Nadere informatie

A12/A15 Ressen Oudbroeken (ViA15) Regionale Klankbordgroep Bedrijven Project ViA15 24 mei 2018

A12/A15 Ressen Oudbroeken (ViA15) Regionale Klankbordgroep Bedrijven Project ViA15 24 mei 2018 A12/A15 Ressen Oudbroeken (ViA15) Regionale Klankbordgroep Bedrijven Project ViA15 Doel De bereikbaarheid van de regio Arnhem-Nijmegen wordt vergroot. De Pleijroute wordt ontlast. Er ontstaat een nieuwe

Nadere informatie

PPS & Alternatieve Financiering Enkele aanbevelingen voor de Praktijk. 2 december 2013 BDO

PPS & Alternatieve Financiering Enkele aanbevelingen voor de Praktijk. 2 december 2013 BDO PPS & Alternatieve Financiering Enkele aanbevelingen voor de Praktijk 2 december 2013 BDO Presentation Outline Introduc)e - PPS aandachtspunten vanuit een gewijzigde financiële markt - Bedenkingen voor

Nadere informatie

Innovatief opdrachtgeverschap

Innovatief opdrachtgeverschap Innovatief opdrachtgeverschap CBZ Bouwdag Verpleging en Verzorging Bussum, 6 maart 2008 Inhoud TNO en innovatief opdrachtgeverschap Waarom geïntegreerd contract? Wat kunnen we leren uit andere sectoren?

Nadere informatie

DBFMO M A N A G E M E N T

DBFMO M A N A G E M E N T DBFMO M A N A G E M E N T Van ontwerp naar exploitatie of van exploitatie naar ontwerp? P. Wijntjes 26-9-2013 Post HBO opleiding DBFMO is een noodzakelijke voorwaarde voor duurzame utiliteitsbouw ~ Rabobank

Nadere informatie

Actuele visie van een bankier op PPS projecten. S. De Loecker Financial Engineer Public Finance

Actuele visie van een bankier op PPS projecten. S. De Loecker Financial Engineer Public Finance Actuele visie van een bankier op PPS projecten S. De Loecker Financial Engineer Public Finance Brasschaat, 17 februari 2009 Agenda Huidige context Visie Dexia Bijlagen: Rol Dexia en PPS formules 2 Huidige

Nadere informatie

Hoe een verouderde installatie terug energieefficiënt

Hoe een verouderde installatie terug energieefficiënt Hoe een verouderde installatie terug energieefficiënt maken? Energiebesparend investeren en energiespaarcontracten Kurt Detavernier Copyright Siemens Ltd 2008 Building Technologies Our approach during

Nadere informatie

Dilemma s rond Uitbesteding van Infra: DBFM Bestuurskundig Doorgelicht

Dilemma s rond Uitbesteding van Infra: DBFM Bestuurskundig Doorgelicht Dilemma s rond Uitbesteding van Infra: DBFM Bestuurskundig Doorgelicht Sander Lenferink Radboud Universiteit Nijmegen s.lenferink@fm.ru.nl Stefan Verweij Universiteit van Bamberg stefan.verweij@uni-bamberg.de

Nadere informatie

Risicomanagement bij geïntegreerde contractvormen. IPMA-NL Interessegroep Risicomanagement

Risicomanagement bij geïntegreerde contractvormen. IPMA-NL Interessegroep Risicomanagement Risicomanagement bij geïntegreerde contractvormen IPMA-NL Interessegroep Risicomanagement Jeroen Mieris, Project Manager 1 Inhoud Even voorstellen.. Veranderende bouwwereld Geïntegreerde contracten Risicomanagement

Nadere informatie

Financiering van Openbare Duurzame Verlichting voor Gemeenten

Financiering van Openbare Duurzame Verlichting voor Gemeenten Financiering van Openbare Duurzame Verlichting voor Gemeenten Den Haag 9 september 2015 Intoductie BNG Bank Leo Valkenburg & Pieter Oppermann 2 Duurzame verlichting voor gemeenten Pieter Oppermann 01/03/2012

Nadere informatie

De meest geschikte contractvorm voor een duurzame natuurvriendelijke oever

De meest geschikte contractvorm voor een duurzame natuurvriendelijke oever De meest geschikte contractvorm voor een duurzame natuurvriendelijke oever Moderne Contract Vormen ing. Maureen de Munck ir. David Wattjes Amsterdam, 6 juni 2013 Natuurvriendelijke oevers Doelen : het

Nadere informatie

Op 9 december 2014 is een nieuwe versie

Op 9 december 2014 is een nieuwe versie TBR 2015/112 De DBFMO-overeenkomst voor huisvestingsprojecten ontrafeld Mr. M.A. Moolhuizen en mr. K.K.S. te Brake 1 1. Introductie Op 9 december 2014 is een nieuwe versie van de standaard DBFM(O)-overeenkomst

Nadere informatie

Partners in Public Business

Partners in Public Business Partners in Public Business Richard van Breukelen CFO Rijkswaterstaat 12 juni 2008 Wat doet Rijkswaterstaat? Rijkswaterstaat is de uitvoeringsorganisatie van Verkeer en Waterstaat en werkt aan: - Vlot

Nadere informatie

Tunnel Facility Management

Tunnel Facility Management Tunnel Facility Management Inleiding 19-7-2007 Technologie symposium COB Inhoud presentatie Veranderend gezicht van publieke infrastructuur Huidige praktijk Veranderend gezicht van project in infrastructuur

Nadere informatie

Hoe kan je continue innoveren op het gebied van duurzaamheid tijdens een langdurige samenwerkingsperiode?

Hoe kan je continue innoveren op het gebied van duurzaamheid tijdens een langdurige samenwerkingsperiode? Hoe kan je continue innoveren op het gebied van duurzaamheid tijdens een langdurige samenwerkingsperiode? 2 praktijkcases: De Kromhout Kazerne in Utrecht Rijkskantoor de Knoop in Utrecht Even voorstellen

Nadere informatie

Campus Kortrijk Weide - ZWEMBAD raadscommissie oktober 2015

Campus Kortrijk Weide - ZWEMBAD raadscommissie oktober 2015 Campus Kortrijk Weide - ZWEMBAD raadscommissie oktober 2015 Wat? GR beslissing omtrent : 1.Formele sluiting van de dialoog 2.Goedkeuren van het bestek 3.Goedkeuren van de DBFMO-overeenkomst 4.Goedkeuren

Nadere informatie

Circulair geld verdienen

Circulair geld verdienen Circulair geld verdienen Strategische aanpak en bedrijfseconomisch verdienmodel voor met name producenten MiddagSymposium Circulaire Economie vraagt procesveranderingen 19 februari 2014 Advies Programma-

Nadere informatie

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Ministerie van Financiën, Den Haag Manesco helpt gebouweigenaren met comfortverbetering, energiebesparing én, tegen lagere exploitatiekosten. Manesco is

Nadere informatie

Externe financiering bij DBFMO projecten

Externe financiering bij DBFMO projecten Externe financiering bij DBFMO projecten Wat levert het op en hoe werkt het? Rutger te Grotenhuis FuturA bijeenkomst 24 juni 2014, Breda Waar is DBFMO inmiddels toegepast in Nederland? Page 2 RIVM Science

Nadere informatie

Publiek Private Samenwerking. Eric Van Herzele, Senior Advisor Dexia Infrastructure

Publiek Private Samenwerking. Eric Van Herzele, Senior Advisor Dexia Infrastructure Eric Van Herzele, Senior Advisor Dexia Infrastructure Tweede lokale openbare sector-studiedag Sint-Niklaas, hotel Serwir, 25 oktober 2007 Eric Van Herzele, Senior Advisor Dexia Infrastructure Tweede Lokale

Nadere informatie

Betreft: Offerte uitvraag {adviseur en opsteller outputspecificatie}

Betreft: Offerte uitvraag {adviseur en opsteller outputspecificatie} Aan: Naam adviesbureau, ter attentie van, adres { } Betreft: Offerte uitvraag {adviseur en opsteller outputspecificatie} {Plaatsnaam en datum} Geachte heer, mevrouw, { } De gemeente { } en het schoolbestuur

Nadere informatie

Het creëren van een nieuw en succesvol museum Kansen en uitdagingen bij DBFMO-uitvragen. Donderdag 29 september 2016

Het creëren van een nieuw en succesvol museum Kansen en uitdagingen bij DBFMO-uitvragen. Donderdag 29 september 2016 Het creëren van een nieuw en succesvol museum Kansen en uitdagingen bij DBFMO-uitvragen Donderdag 29 september 2016 1. Vraag van Defensie Timetable Selectie en voorbereiding 2010 Uitvraag 1 e kwartaal

Nadere informatie

PPS en maatschappelijk vastgoed

PPS en maatschappelijk vastgoed PPS en maatschappelijk vastgoed 19 april 2011 Peter Oussoren Tenman Inhoud: Is er een probleem? Wat verwachten we van een oplosssing Even herhalen :PPS PPS nieuwe stijl : lean en mean Probleemstelling:

Nadere informatie

PPS roadshow voor lokale overheden Oost-Vlaanderen 28 juni Marc Dillen Directeur generaal Vlaamse Confederatie Bouw

PPS roadshow voor lokale overheden Oost-Vlaanderen 28 juni Marc Dillen Directeur generaal Vlaamse Confederatie Bouw PPS roadshow voor lokale overheden Oost-Vlaanderen 28 juni 2013 Marc Dillen Directeur generaal Vlaamse Confederatie Bouw Definitie van PPS Projecten die door publiek- en privaatrechtelijke partijen, gezamenlijk

Nadere informatie

Waste management - Landfill Remo milieubeheer (Group Machiels)

Waste management - Landfill Remo milieubeheer (Group Machiels) www.machiels.com Landfills as strategic reserves of raw resources, energy and land: challenges towards a sustainable implementation of the Closing the Circle project KBC Securities & Group Machiels June

Nadere informatie

INFRASUCCES. LCC Tender. Het bureau voor het duurzame aanbestedingen in de bouw

INFRASUCCES. LCC Tender. Het bureau voor het duurzame aanbestedingen in de bouw INFRASUCCES LCC Tender Het bureau voor het duurzame aanbestedingen in de bouw Inhoud Duurzaam aanbesteden EMVI Rekenmodellen ikalm LCC Tender Innovatieve contracten Duurzaam aanbesteden Doel van de aanbesteding

Nadere informatie

Wat is het echte verhaal van Ketensamenwerking?

Wat is het echte verhaal van Ketensamenwerking? Workshop Ketensamenwerking Wat is het echte verhaal van Ketensamenwerking? Prof.dr. Jack AA van der Veen evofenedex Leerstoel Supply Chain Management Nyenrode Business Universiteit Buiding Inspiration

Nadere informatie

Het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed m.b.v. ESCO s. Hans Hörter, Commercieel Adviseur DWA installatie- en energieadvies

Het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed m.b.v. ESCO s. Hans Hörter, Commercieel Adviseur DWA installatie- en energieadvies 18-12-2012 1 Het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed m.b.v. ESCO s Hans Hörter, Commercieel Adviseur DWA installatie- en energieadvies Onderwerpen Achtergrond: waarom gebeurt er zo weinig? Wat is

Nadere informatie

NAP/DACE. Design & Construct contractvormen. kostenmanagement en inkoop. Hoofd Aanbestedingszaken, Ervaringen van ProRail met.

NAP/DACE. Design & Construct contractvormen. kostenmanagement en inkoop. Hoofd Aanbestedingszaken, Ervaringen van ProRail met. NAP/DACE Ervaringen van ProRail met Design & Construct contractvormen 17 maart 2005, Soest Ger van der Wal Hoofd Aanbestedingszaken, kostenmanagement en inkoop ProRail, Utrecht Van techneut naar exploitant

Nadere informatie

Vraag 1 Bent u bekend met het artikel Meer risico s voor staat bij megaproject Zuidas? 1

Vraag 1 Bent u bekend met het artikel Meer risico s voor staat bij megaproject Zuidas? 1 Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000

Nadere informatie

VIPA, DBFM en PPS: Een Babylonische spraakverwarring of opportuniteit? Cies Gysen Advocaat-vennoot

VIPA, DBFM en PPS: Een Babylonische spraakverwarring of opportuniteit? Cies Gysen Advocaat-vennoot VIPA, DBFM en PPS: Een Babylonische spraakverwarring of opportuniteit? Cies Gysen Advocaat-vennoot 1 I. ALGEMEEN Initiatieven ontwikkelen en in de financiering te voorzien van een kwaliteitsvolle, toegankelijke

Nadere informatie

NAP/DACE 17 maart 2005, Soest Ger van der Wal ProRail, Utrecht

NAP/DACE 17 maart 2005, Soest Ger van der Wal ProRail, Utrecht NAP/DACE Ervaringen van ProRail met Design & Construct contractvormen 17 maart 2005, Soest Ger van der Wal Hoofd Aanbestedingszaken, kostenmanagement en inkoop ProRail, Utrecht Van techneut naar exploitant

Nadere informatie

Veranderende informatiebehoefte bij opdrachtgevers in de bouw

Veranderende informatiebehoefte bij opdrachtgevers in de bouw Veranderende informatiebehoefte bij opdrachtgevers in de bouw Prof.dr.ir. Marleen Hermans Leerstoel Publiek opdrachtgeverschap in de bouw, TU Delft Managing Partner, Brink Management & Advies mede mogelijk

Nadere informatie

Openbare VerLichting (OVL) en energiebesparende technologie binnen PPS

Openbare VerLichting (OVL) en energiebesparende technologie binnen PPS 1 Openbare VerLichting (OVL) en energiebesparende technologie binnen PPS Syndeks een combinatie van ingenieurs- en inkoopactiviteiten Materiekennis Syndeks b.v. Son & Europese Aanbestedingen Lid van 2

Nadere informatie

Contract Management Dag 2015

Contract Management Dag 2015 Contract Management Dag 2015 De relatie maakt de prestatie DEEL 2; Contract Management bij industriële onderhouds contracten Opdrachtgever en Opdrachtnemer een betere nachtrust? Contract Management Herman

Nadere informatie

PPS CAMPUS INTERNATIONALE SCHOOL EINDHOVEN

PPS CAMPUS INTERNATIONALE SCHOOL EINDHOVEN PPS CAMPUS INTERNATIONALE SCHOOL EINDHOVEN Lau Bekkers Complan Ellen van der Steen Treetops, vml Complan Niels Ponjee diederendirrix PPS CAMPUS INTERNATIONALE SCHOOL EINDHOVEN 1 Doel Gemeente Eindhoven:

Nadere informatie

Raadsvoorstel ISE - Intentieovereenkomst

Raadsvoorstel ISE - Intentieovereenkomst gemeente Eindhoven 16R6733 Raadsnummer Inboeknummer 16bst00378 Beslisdatum B&W 22 maart 2016 Dossiernummer 16.12.252 Raadsvoorstel ISE - Intentieovereenkomst Inleiding In 2005 heeft uw gemeenteraad ingestemd

Nadere informatie

contractvorming in de onderwijshuisvesting Louk Heijnders Congres PIANOo 26 mei 2011

contractvorming in de onderwijshuisvesting Louk Heijnders Congres PIANOo 26 mei 2011 Innovatieve contractvorming in de onderwijshuisvesting Louk Heijnders Congres PIANOo 26 mei 2011 Servicecentrum Scholenbouw Opdrachtgevers OCW VNG VO raad PO raad Ketenpartners Steunpunt Seu brede scholen

Nadere informatie

10/09/2013. 4 Maatregelen Nederrijn. Wie zijn we. Wat doen we. Wat doen we anders. Waarom doen we dit? Rijkswaterstaat Boskalis.

10/09/2013. 4 Maatregelen Nederrijn. Wie zijn we. Wat doen we. Wat doen we anders. Waarom doen we dit? Rijkswaterstaat Boskalis. Nederland efficiënter beschermen tegen hoogwater 4 Maatregelen Nederrijn 10 september 2013 Waterschap Rivierenland, Tiel Dirk-Jan Zwemmer (PM Boskalis) Jeroen Eikholt (CM ) Wie zijn we Wat doen we Wat

Nadere informatie

De rijksbrede model DBFM(O) overeenkomst

De rijksbrede model DBFM(O) overeenkomst TBR 2010/163 De rijksbrede model DBFM(O) overeenkomst De eerste ervaringen Mr. J.G.J Janssen, mr. D.C. Orobio de Castro en mr. I. de Groot 1 1. Inleiding De minister van Financiën constateert in de DBFM(O)

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN

Seminarie Duurzaam Bouwen DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN Seminarie Duurzaam Bouwen DUURZAME OVERHEIDSOPDRACHTEN 07 oktober 2016 DE VERPLICHTINGEN VOORTVLOEIEND UIT DE KEUZE VAN DE WIJZE VAN PLAATSING VAN OVERHEIDSOPDRACHTEN Kim Eric MORIK DLA Piper www.dlapiper.com

Nadere informatie

meer werk of meerwaarde? Pps bij scholenbouw in Nederland

meer werk of meerwaarde? Pps bij scholenbouw in Nederland meer werk of meerwaarde? Pps bij scholenbouw in Nederland Overweegt u nieuwbouw of renovatie van een school? Deze folder geeft u inzicht in wat publiekprivate samenwerking (pps) bij scholen inhoudt. Wanneer

Nadere informatie

Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Duurzaamheid. Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam

Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Duurzaamheid. Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam Duurzaamheid Ervaringen van een Rijkswaterstaat medewerker Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam Duurzaamheid maatschapelijke meerwaarde leveren PPP samenhang (met alle maatschappelijke doelen)

Nadere informatie

Energie Prestatie Contracten Standaardisatie proces en documentatie Lessen uit Europa

Energie Prestatie Contracten Standaardisatie proces en documentatie Lessen uit Europa Energie Prestatie Contracten Standaardisatie proces en documentatie Lessen uit Europa Marijke Menkveld, ECN Beleidsstudies Rotterdam, 29 September 2015 1 Inhoud EU project Transparense Voordelen Energie

Nadere informatie

KLIK OM DE STIJL TE BEWERKEN

KLIK OM DE STIJL TE BEWERKEN KLIK OM DE STIJL TE BEWERKEN KLIK OM DE STIJL TE BEWERKEN KLIK OM DE STIJL TE BEWERKEN Menu Ambitie Huidige & toekomstige situatie Asset Owner Projecteisen Ambitie MET Ambitie MET Oplevering Noord Zuid

Nadere informatie

BUDGETOVEREENKOMST (EX ART [111 WPO]/[76V WVO]/[109 WEC] [DATUM] TUSSEN DE GEMEENTE [ ] [NAAM BEVOEGD GEZAG SCHOOL] INZAKE

BUDGETOVEREENKOMST (EX ART [111 WPO]/[76V WVO]/[109 WEC] [DATUM] TUSSEN DE GEMEENTE [ ] [NAAM BEVOEGD GEZAG SCHOOL] INZAKE VERSIE 30 SEPTEMBER 2009 BUDGETOVEREENKOMST (EX ART [111 WPO]/[76V WVO]/[109 WEC] [DATUM] TUSSEN DE GEMEENTE [ ] EN [NAAM BEVOEGD GEZAG SCHOOL] INZAKE [NAAM NIEUW TE BOUWEN SCHOOL] 91576-00001 AMBA:1572273.7

Nadere informatie

PPS bij De Lijn 18/03/2015. Inhoud. Vicky Van Daele Hoofd projecten. 1. Algemeen. 2. Structuur. 3. Projecten De Lijn. 4.

PPS bij De Lijn 18/03/2015. Inhoud. Vicky Van Daele Hoofd projecten. 1. Algemeen. 2. Structuur. 3. Projecten De Lijn. 4. PPS bij De Lijn K VIV 05/02/2015 Vicky Van Daele Hoofd projecten Inhoud 1. Algemeen 2. Structuur 3. Projecten De Lijn 4. Meerwaarde 5. Verloop en lessons learned A. Voorbereidingsfase B. Bouwfase C. Gebruiksfase

Nadere informatie

Tunnels in DBFM. Blankenburgverbinding. Ir. Y.H. Norg Contractmanager BBV. Delft, 10 mei 2017

Tunnels in DBFM. Blankenburgverbinding. Ir. Y.H. Norg Contractmanager BBV. Delft, 10 mei 2017 Tunnels in DBFM Blankenburgverbinding Ir. Y.H. Norg Contractmanager BBV Delft, Inhoud presentatie 1. Korte achtergrond project Blankenburgverbinding 2. Tunnelsysteem in relatie tot tracé keuze 3. Tunnelprocessen

Nadere informatie

Innovatief aanbesteden is niet eng

Innovatief aanbesteden is niet eng Nationaal Sportvelden Congres 22 november 2012 Innovatief aanbesteden is niet eng Raymond Schuurkes i.s.m. Annette Biesboer en Thidder Fimerius Onderwerpen vandaag Een stukje historie en ontwikkelingen

Nadere informatie

Financieren van duurzaamheid. Servicepunt Duurzame Energie

Financieren van duurzaamheid. Servicepunt Duurzame Energie Financieren van duurzaamheid Peter Borghstijn BNG Bank Hans Hörter Servicepunt Duurzame Energie Inhoud BNG Bank Verduurzaming Financiering verduurzaming Geschiedenis 1914 Instituut voor de Rijksverrekening

Nadere informatie

Organisatiecultuur en projectpartnering prestatie

Organisatiecultuur en projectpartnering prestatie Organisatiecultuur en projectpartnering prestatie Confronterende Vecht Inefficiënte Bouwprocessen Opportunistische Traditionele Bouw Ook in Nederland kwam het besef dat de oude bouwcultuur moest veranderen

Nadere informatie

Rijksbrede Modelovereenkomst DBFM Infrastructuur [2012]

Rijksbrede Modelovereenkomst DBFM Infrastructuur [2012] Rijksbrede Modelovereenkomst DBFM Infrastructuur [2012] RIJKSWATERSTAAT Standaard 3.0 Datum 28 maart 2012 Status definitief Inhoud 1. DEFINITIES... 6 2. KERNVERPLICHTINGEN EN DUUR... 6 2.1 KERNVERPLICHTINGEN

Nadere informatie

IenM & INTERREG: Circulaire economie

IenM & INTERREG: Circulaire economie IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013

Nadere informatie

Dutch Construction Contracts: views from abroad

Dutch Construction Contracts: views from abroad Dutch Construction Contracts: views from abroad Dutch Construction Contracts: views from abroad Editor prof. mr. dr. M.A.B. Chao-Duivis With special thanks to: Ministry of the Interior and Kingdom Relations

Nadere informatie

Innovatieve onderhoudscontracten in Haarlem, Noord-Holland

Innovatieve onderhoudscontracten in Haarlem, Noord-Holland Innovatieve onderhoudscontracten in Haarlem, Noord-Holland Aanleiding Floris Vosse Hoe bij de gemeente Haarlem? Floris Vosse Hoe bij de provincie Noord Holland? Guus van den Bosch Hoe voor een marktpartij?

Nadere informatie

Specificeren en Gunnen Ervaringen uit de praktijk. Innovatie Kopen? Er kan meer! 9 september 2010

Specificeren en Gunnen Ervaringen uit de praktijk. Innovatie Kopen? Er kan meer! 9 september 2010 Specificeren en Gunnen Ervaringen uit de praktijk Innovatie Kopen? Er kan meer! 9 september 2010 Henk Wijnen 2 Wat is PIANOo? Ingesteld in 2005: Parlementaire enquête + slechte naleving Gelieerd aan ministerie

Nadere informatie

Westluidense Poort. Het nieuwe cultuurcluster van Tiel

Westluidense Poort. Het nieuwe cultuurcluster van Tiel Westluidense Poort Het nieuwe cultuurcluster van Tiel Arjan Verboom, OPPS (Ine van den Hurk, gemeente Tiel) Apeldoorn, 16 oktober 2013 Inhoud Gebiedsontwikkeling Westluidense Poort Hoe in de markt gezet?

Nadere informatie

Sessie 16: VOOR- EN NADELEN VAN BVP: HOE MAAK JE KEUZES? J e r o e n v a n d e R i j t

Sessie 16: VOOR- EN NADELEN VAN BVP: HOE MAAK JE KEUZES? J e r o e n v a n d e R i j t Sessie 16: VOOR- EN NADELEN VAN BVP: HOE MAAK JE KEUZES? J e r o e n v a n d e R i j t WIE BEN IK? Mede-oprichter van Best Value Group met Wiebe Witteveen & Wencke Heijblok Met Best Value bezig sinds 2006

Nadere informatie

Participatiemodellen duurzame energievoorziening. Josefien van de Ven 30 maart 2012

Participatiemodellen duurzame energievoorziening. Josefien van de Ven 30 maart 2012 Participatiemodellen duurzame energievoorziening Josefien van de Ven 30 maart 2012 Opbouw Uitgangspunten duurzame energievoorziening Integrale aanpak Centrale organisatie Betrokkenheid stakeholders Nieuwe

Nadere informatie

Expert meeting geintegreerde contracten

Expert meeting geintegreerde contracten Expert meeting geintegreerde contracten 18-10-2012 Delft University of Technology Challenge the future Programma 15.30-15.45 uur: Opening door de decaan van de faculteit Bouwkunde, prof.ir. Karin Laglas

Nadere informatie

PPS roadshow voor lokale overheden Limburg 18 juni 2013. Marc Dillen Directeur Generaal Vlaamse Confederatie Bouw

PPS roadshow voor lokale overheden Limburg 18 juni 2013. Marc Dillen Directeur Generaal Vlaamse Confederatie Bouw PPS roadshow voor lokale overheden Limburg 18 juni 2013 Marc Dillen Directeur Generaal Vlaamse Confederatie Bouw Definitie van PPS Projecten die door publiek- en privaatrechtelijke partijen, gezamenlijk

Nadere informatie

Circulair Inkopen. Arthur ten Wolde Circular Economy Expert De Groene Zaak. IJmond Circulair IJmuiden, 8 december 2016

Circulair Inkopen. Arthur ten Wolde Circular Economy Expert De Groene Zaak. IJmond Circulair IJmuiden, 8 december 2016 Circulair Inkopen Arthur ten Wolde Circular Economy Expert De Groene Zaak IJmond Circulair IJmuiden, 8 december 2016 De Groene Zaak Branchevereniging van 200 duurzame bedrijven in alle sectoren: koplopers

Nadere informatie

Voorsprong door gebundelde kennis

Voorsprong door gebundelde kennis Advies- en ingenieursbureau dhv.nl Voorsprong door gebundelde kennis samenwerking bij complexe mobiliteitsprojecten Altijd een oplossing verder Een opdrachtgever met raad en daad bijstaan betekent meer

Nadere informatie

Sessie: Publiek-Private Samenwerking

Sessie: Publiek-Private Samenwerking S 1 22-11-2017 1 Sessie: Publiek-Private Samenwerking Stefan Verweij Frits Verhees Wim Leendertse Symposium Duurzame Netwerken, 10 Jaar Samenwerking Rijkswaterstaat-Rijksuniversiteit Groningen, Groningen,

Nadere informatie

Waarde creatie door Contract Management

Waarde creatie door Contract Management Waarde creatie door Contract Management Value Next voor opdrachtgever en opdrachtnemer Herman van den Hoogen M: 06-53.96.36.14 www.hoogen- Procurement.com Nick Piscaer M: 06-37.60.03.12 nick.piscaer@ziggo.nl

Nadere informatie

GRIP OP MEER MET MINDER AMC SEMINAR AMSTERDAM 28 oktober 2010

GRIP OP MEER MET MINDER AMC SEMINAR AMSTERDAM 28 oktober 2010 Inspireren, creëren, organiseren GRIP OP MEER MET MINDER AMC SEMINAR AMSTERDAM 28 oktober 2010 1 Inleiding Enquete, SUTO 2010 De wereld In 2010 Trends, Scenario s en Prognoses Voor komende Jaren. Piet

Nadere informatie

EENVOUDIGE SPORTHALLEN

EENVOUDIGE SPORTHALLEN EENVOUDIGE SPORTHALLEN Inhaalbeweging in sportinfrastructuur via alternatieve financiering 10 december 2009 Sportfacilitator Inhoud 1. Situering en historiek 2. Selectie 3. Organisatie 4. De eenvoudige

Nadere informatie

Bouwprogramma MRA Circulair contracteren 17 januari 2019 Fanauw Hoppe

Bouwprogramma MRA Circulair contracteren 17 januari 2019 Fanauw Hoppe Bouwprogramma MRA Circulair contracteren 17 januari 2019 Fanauw Hoppe Verandering van tijdgeest? Samenwerking lijkt weer in opkomst. Uitleg tabel / grafiek Font Awesome 32 pt Font Awesome10 pt 4 pt Maar

Nadere informatie

Rijkswaterstaat over de rol van de architect Voor infrastructuur zijn óók architecten nodig

Rijkswaterstaat over de rol van de architect Voor infrastructuur zijn óók architecten nodig Jan Hendrik Dronkers, directeur-generaal Rijkswaterstaat. Foto: Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat over de rol van de architect Voor infrastructuur zijn óók architecten nodig 10 BLAD #03/13 Bij Rijkswaterstaat

Nadere informatie

Zorg dat het goed komt. ENGIE Healthcare

Zorg dat het goed komt. ENGIE Healthcare Zorg dat het goed komt ENGIE Healthcare 2 Zorg & ICT Energymanagement & Exploitatie Design Build Finance Maintain Operate (DBFMO) Publiek Private Samenwerking (PPS) Integrale diensten en services Slimmer

Nadere informatie

Drug Prevention and Information Programme DPIP Financieel Perspectief Doelstellingen

Drug Prevention and Information Programme DPIP Financieel Perspectief Doelstellingen Drug Prevention and Information Programme DPIP 2007-2013 Financieel Perspectief 2007-2013 DPIP wetgeving :Decision No 1150/2007/EC Uitgevoerd door: Directoraat Generaal Justitie Totaal budget: 21 M EUR

Nadere informatie

REGIE OF TOTALE CONTROLE? WAAR LEGT U DE RISICO S EN VERANTWOORDELIJKHEDEN?

REGIE OF TOTALE CONTROLE? WAAR LEGT U DE RISICO S EN VERANTWOORDELIJKHEDEN? REGIE OF TOTALE CONTROLE? WAAR LEGT U DE RISICO S EN VERANTWOORDELIJKHEDEN? 16 november 2017 Ing. R.S. (Robbert) Dijkema Traditioneel Geïntegreerd Contract Best Value Procurement Strategische contractvormen

Nadere informatie

De praktijk van prestatiecontracten bij Rijkswaterstaat

De praktijk van prestatiecontracten bij Rijkswaterstaat De praktijk van prestatiecontracten bij Rijkswaterstaat Van Onderhouden naar Beheren vrijdag 6 juni 2008 Agenda Prestatiecontracten bij de Rijkswaterstaat Informatieverstrekking bij inschrijving Risicoverdeling

Nadere informatie

Vriend of vijand? Impact van contractvormen op projectkosten A2 Hooggelegen. de wedstrijd en het spel

Vriend of vijand? Impact van contractvormen op projectkosten A2 Hooggelegen. de wedstrijd en het spel Vriend of vijand? Impact van contractvormen op projectkosten A2 Hooggelegen de wedstrijd en het spel Project A2 Holendrecht-Oudenrijn Holendrecht Maarssen: D&C-contract Haarrijn Spoorlijn: RAW-contract

Nadere informatie

EFSI Info-session for the Flemish Region

EFSI Info-session for the Flemish Region EFSI Info-session for the Flemish Region Publieke financiering van infrastructuurprojecten voor transport, ziekenhuizen, onderwijs, water en energie,... Brussels, 14 September 2015 1 Eligibility voor EFSI

Nadere informatie

Hans de Jonge 29 oktober2009

Hans de Jonge 29 oktober2009 Hans de Jonge 29 oktober2009 Strategische doelen Rendement Risico s Monitoring en verantwoording Risico- en lifecycle management Veroudering & lifecycle Besluitvorming en prioritering Operationele werkzaamheden

Nadere informatie

Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene. Chemie is overal

Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene. Chemie is overal Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene Chemie is overal Chemie in Nederland enabler voor de energie transitie Elke ton CO2 uitstoot bespaart elders ~ 2 ton CO2 Landen 2016 DE 28,7% FR 13,9%

Nadere informatie

RebelGroup Financiering van startende ondernemingen Discussie Werkgroep Groene Chemische Bouwstenen Biobased Delta

RebelGroup Financiering van startende ondernemingen Discussie Werkgroep Groene Chemische Bouwstenen Biobased Delta RebelGroup Financiering van startende ondernemingen Discussie Werkgroep Groene Chemische Bouwstenen Biobased Delta Arno Panis Delft, 27 oktober 2016 1 Rebel: De Impact Consultant Page 2 Rebel: Is a leading

Nadere informatie

Module Assetmanagement. Module XX / verkorte versie & ref. ISO 55002

Module Assetmanagement. Module XX / verkorte versie & ref. ISO 55002 Module Assetmanagement Module XX / verkorte versie & ref. ISO 55002 Ton Beckers, 21/10/2014 Structuur ISO 9001 5. Directieverantwoordelijkheid 8. meting, analyse en verbetering 4. Kwaliteitsmanagementsysteem

Nadere informatie