BOOMGAARD COTHEN Inleiding Methode Gebiedsbeschrijving

Transcriptie

1 BOOMGAARD COTHEN Inleiding De gemeente Wijk bij Duurstede is van plan de Dorpsstraat in Cothen te reconstrueren. Ter hoogte van de boomgaard wordt de weg verbreed. Ten behoeve van deze verbreding zal de haag rond de boomgaard over 85 m verwijderd worden. Ook worden er drie fruitbomen gekapt. Verder zullen er drie fruitbomen flink worden teruggesnoeid, omdat bij de graafwerkzaamheden delen van het wortelstelsel worden verwijderd. Voor de zekerheid wordt ook voor deze bomen een kapvergunning aangevraagd. Om te voorkomen dat verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet worden overtreden door kap-, ruim- en grondwerkzaamheden is een inspectie uitgevoerd en zijn ook andere (literatuur)gegevens verzameld om de ecologische betekenis van de boomgaard in beeld te brengen. Flora- en faunawet De Flora- en faunawet regelt sedert 2002 de bescherming van een groot aantal planten- en diersoorten. Bij een ruimtelijke ingreep moet voor handelingen die strijdig zijn met de verbodsbepalingen betreffende planten op hun groeiplaats of dieren in hun natuurlijke leefomgeving bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) van het ministerie EZ een ontheffing worden aangevraagd. De onderzoeksplicht rust bij de initiatiefnemer. Als uit het onderzoek blijkt dat er schade optreedt moet de gemeente ontheffing ex artikel 75C van de Flora- en faunawet aanvragen of in het kader van een omgevingsvergunning een verklaring van geen bedenkingen (Vvgb) bij de RVO van het ministerie EZ ophalen. Er worden 3 categorieën van bescherming (en daarmee toetsingskader) onderscheiden: streng beschermd beschermd - algemeen. Om vergunning te krijgen in het geval van streng beschermde soorten zal de initiatiefnemer moeten aantonen dat er geen alternatief is en er sprake is van dwingende redenen van groot openbaar belang. De kap- en ruimwerkzaamheden zijn dus nodig om ruimte te maken ten behoeve van de verbreding van de Dorpsstraat tussen de Willem Alexanderweg en het Ambachtspad. Na de reconstructie zal een rij meidoornstruiken worden aangeplant. Deze rij moet de nieuwe haag gaan vormen. Het is nog niet bepaald wanneer de werkzaamheden zullen worden uitgevoerd. De betreffende verbodsbepalingen zijn de artikelen 11 en 12. Artikel 11 stelt dat er geen voortplantings-, rust- of verblijfplaatsen van beschermde dieren mogen worden beschadigd, vernield, weggenomen of verstoord. Bij ruimtelijke ingrepen zijn alleen de zogenaamde categorie 2 en 3 soorten beschermd. Artikel 12 stelt dat er geen broedende vogels mogen worden verstoord, van het nest gejaagd of nesten en eieren worden vernield. Verder geldt dat de nesten van sommige vogels als vaste verblijfplaats jaarrond zijn beschermd (categorie 1-4). Dit betreft onder andere Huismus en Steenuil, beide soorten die in Cothen voorkomen. Methode Het veldbezoek vond plaats 11 maart 2015 van tot uur en had tot doel vaste verblijfplaatsen, jaarrond beschermde nesten en baltsende, nestelende en/of broedende vogels in beeld te brengen. Bij de inspectie zijn de gaten en kieren in de stammen ook fysiek afgespeurd op aanwezigheid (van sporen) van verblijvende dieren. Verder zijn het grasland, de haag en de stammen floristisch geïnventariseerd. Gebiedsbeschrijving De driehoekige appelhoogstamboomgaard in de dorpskom van Cothen is ca. 0,6 ha groot. Ze ligt op de linkeroeverwal van de Kromme Rijn omsloten door Dorpsstraat, Ambachtspad en In de Boogerd. De boomgaard is net als de bebouwing rondom al heel oud (> 200 jaar). De haag en de bomen zelf zijn op een enkel exemplaar na veel jonger. De zes bomen die verwijderd of teruggesnoeid gaan worden zijn 5 tot 75 jaar oud. De

2 meidoornhaag is niet ouder dan 30 jaar. De boomgaard is beschermd dorpsgezicht en wordt beweid met schapen. Dorpsstraat en hoogstamboomgaard te verwijderen haag en boom Natuurwaarden Flora De grazige vegetatie van het weiland is soortenarm. Het vegetatietype betreft de Rompgemeenschap van Ruw beemdgras en Engels raaigras (12RG1) 1. Naast genoemde soorten zijn o.a.gewoon dikkopmos, Paardenbloem, Fioringras, Straatgras, Zachte ooievaarsbek, Kropaar, Kruipende boterbloem en Krulzuring karakteristiek. Andere meer bijzondere soorten, die in het weiland staan, zijn stinzenplanten als Sneeuwklokje, Wilde hyacint en Wilde narcis. Langs de haag komen ook zoomplanten van de Zevenbladassociatie (33Aa05) zoals Speenkruid, Fluitenkruid, Geel nagelkruid, Gewoon pluisdraadmos, Witte dovenetel, Hondsdraf, Grote brandnetel, Kleefkruid, Zevenblad, Stinkende gouwe voor. Op de fruitbomen groeien mossen en lichenen, soms zelfs in dikke pakketen (zie foto). Dit betreft uitsluitend algemene soorten als Glad dikkopmos, Hangend en Gesnaveld klauwtjesmos, Uitgerand zodesterretje. Er komen in de boomgaard geen beschermde of bedreigde vaatplanten-, of (korst)mossoorten voor. Zoogdieren In de boomgaard zijn sporen gezien van Konijn, Mol en een woelmuissoort vermoedelijk Veldmuis. Deze drie soorten zijn algemeen (tabel 1) beschermd. In het recente verleden is de vleermuisfauna van het gebied tussen de Utrechtse Heuvelrug en het Amsterdam-Rijnkanaal tamelijk intensief geïnventariseerd 2. In de omgeving van het plangebied zijn vooral veel exemplaren Gewone dwergvleermuis waargenomen. Deze soort is gebouwbewonend en minder verstoringsgevoelig. Watervleermuis is boombewonend en verstoringsgevoelig. Deze is veel boven het water van de Kromme Rijn gesignaleerd, maar waarschijnlijk vanwege lichtschuwheid niet ter hoogte van het plangebied of elders in of aan de bebouwde kom van Cothen. Vleermuizen zijn streng beschermd (tabel 3). De holtes in de hoogstammen fungeren ten hoogste als (tijdelijke) verblijfplaats voor een enkel individu. De holtes en ruimtes achter 1 Schaminee, J. e.a., : De vegetatie van Nederland, deel!-v; Opulus Press, Leiden

3 los schors e.d. zijn klein en ondiep, zitten te laag en zijn te makkelijk bereikbaar voor katten en andere rovers. De enige grote holte in de oude boom in het midden van de boomgaard is te open. De te kappen en snoeien bomen hebben geen holtes dieper dan 2 cm. Vogels In en rond de bomen zijn de volgende soorten waargenomen: Ekster, Heggenmus, Houtduif, Huismus, Kauw, Koolmees, Merel, Turkse tortel, Vink, Zanglijster, Zwarte kraai. Hiervan broeden Koolmees, Merel en Vink mogelijk in de boomgaard. Deze vogels vertoonden territoriaal gedrag. Er waren (nog) geen nesten zichtbaar. De te kapen bomen en te ruimen haag zijn overigens ongeschikt als nestelplek. Deze zijn te geëxponeerd aan de drukte van de Dorpsstraat, recht tegenover een bakker en slager. bemoste stam en takken van appelboom holle oude appelboom De drie bomen die teruggesnoeid worden staan iets verder van de weg en twee hiervan zijn ook iets hoger. Deze kunnen eventueel wel nestgelegenheid bieden aan weinig verstoringsgevoelige soorten als Merel en Turkse tortel. Er is overigens geen oud nest aangetroffen.

4 te snoeien forsere fruitboom in boomgaard en in de tuin van de woning op nummer 34 Overige diersoorten De boomgaard biedt geen verblijfplaats aan andere bedreigde of beschermde gewervelde of ongewervelde diersoorten. Ingreep Figuur 1 toont de ligging van de te kappen bomen (groen doorgekruist). figuur 1:verkeermaatregelen te Cothen In totaal betreft de kap drie exemplaren hoogstamappel van ca. 5 tot 50 jaar oud en wordt verder 85 m relatief jonge (< 30 jaar) meidoornhaag geruimd. De haag wordt opnieuw aangeplant, 1 m ten noordoosten van de huidige ligging. Tenslotte wordt de bovengrond in deze meterstrook verzet. Verder worden de wortels van drie andere fruitbomen beschadigd en worden daarom de kronen teruggesnoeid. De bomen, de haag en de kruidachtige vegetatie aan weerszijden van de haag staan dicht langs de weg. Deze bevatten op dit moment geen (jaarrond) beschermde nesten of andere verblijfplaatsen van beschermde planten of dieren.

5 Conclusie Er nestelen op dit moment geen vogels in de betreffende bomen. Verder zijn er ook geen (jaarrond) beschermde nesten of verblijfplaatsen van andere dieren ontdekt. Door de inspectie en deze rapportage wordt voldaan aan de zorgplicht zoals vastgelegd in de Flora- en faunawet en worden er ook geen verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet overtreden. Voorwaarde is wel dat als de bomen en haag in het broedseizoen (15 maart tot 15 juli) worden verwijderd en teruggesnoeid er vlak voorafgaand aan de kap en het snoeiwerk nog een keer geïnspecteerd wordt op aanwezigheid van nestelende vogels. Hun aanwezigheid is overigens onwaarschijnlijk. Culemborg, 21 maart 2015 Dr. A.J.M. Schenkeveld Visstraat AC Culemborg T: M: E: bramschenkeveld@ziggo.nl