Vreemdelingen op detentieboten Gemeente Zaanstad College van burgemeester en wethouders

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Vreemdelingen op detentieboten Gemeente Zaanstad College van burgemeester en wethouders 18 juni 2009 RA Samenvatting In Zaanstad liggen sinds 2006 detentieboten die het ministerie van Justitie gebruikt voor de opvang van illegale vreemdelingen. Gemeente en ministerie zijn overeengekomen dat de boten niet gebruikt zullen worden voor de opvang van asielzoekers. Een raadslid van de gemeente Zaanstad is van mening dat de gemeente en het ministerie zich niet aan deze afspraak houden en dat er wel asielzoekers op de boten verblijven. Als hij in de gemeenteraad onvoldoende steun krijgt voor een onderzoek, legt hij de zaak voor aan de Gemeentelijke Ombudsman. Deze gaat een samenwerking aan met de Nationale Ombudsman over de opzet van het onderzoek, omdat ook de Rijksoverheid erbij betrokken is. Besloten wordt tot een hoorzitting op het kantoor van de Gemeentelijke Ombudsman. Zowel de Nationale als de Gemeentelijke Ombudsman brengt een rapport uit. De Gemeentelijke Ombudsman heeft de gedraging van het college van burgemeester en wethouders getoetst aan het beginsel van de rechtszekerheid (het vertrouwensbeginsel). De ombudsman is van oordeel dat het college voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat de afspraak niet is geschonden. Oordeel De onderzochte gedraging is behoorlijk.

2 Pagina : 2/8 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 4 juli 2008 schriftelijk ingediend en betreft het college van burgemeester en wethouder van de Gemeente Zaanstad. Het gevraagde onderzoek heeft betrekking op: het nakomen van de toezegging dat geen asielzoekers op de detentieboten verblijven. Bevoegdheid Het onderzoek naar de vraag of er wel of niet asielzoekers op de detentieboten verblijven, wordt door de Nationale en de Gemeentelijke Ombudsman gedaan. De Nationale Ombudsman onderzoekt het handelen van de Dienst Justitiële Inrichtingen en de Dienst Terugkeer en Vertrek van het ministerie van Justitie. De Gemeentelijke Ombudsman richt zich op de gedragingen van het college van burgemeester en wethouders van Zaanstad. Bevindingen achtergrond van het verzoek Sinds begin 2006 liggen in Zaandam detentieboten die de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) gebruikt voor de opvang van illegale vreemdelingen. Als zij worden opgepakt, gaan zijn naar deze boten om vervolgens via een uitzetcentrum per vliegtuig naar het land van herkomst te worden uitgezet. De gemeente is met DJI overeengekomen dat de boten niet gebruikt worden voor asielzoekers of vreemdelingen zonder of met valse papieren. Eind 2006 belooft DJI dat er geen mensen op de boten vastzitten met het woord asiel in hun dossier. De wethouder Grondzaken van de gemeente Zaanstad bevestigt deze toezegging. Volgens verzoeker worden de afspraken tussen de gemeente en DJI niet nagekomen aangezien er wel degelijk asielzoekers op de boten worden vastgehouden. Tijdens een werkbezoek van de gemeenteraad aan de boten op 20 juni 2008 heeft DJI dit volgens verzoeker bevestigd. Verzoeker dient tijdens de raadsvergadering van 26 juni 2008 een motie in om de ombudsman een onderzoek te laten verrichten naar het al dan niet nakomen van de gemaakte afspraken. Deze motie is verworpen. Daarop wendt hij zich tot de ombudsman. reactie college van burgemeester en wethouders Het college deelt de ombudsman desgevraagd het volgende mee. Over deze zaak is zeer uitvoerig gedebatteerd in diverse vergaderingen van de raadscommissie en gemeenteraad. Voorts heeft een uitgebreide vertegenwoordiging van de gemeenteraad op 20 juni 2008 een werkbezoek gebracht aan de detentieplatforms. Hierbij is uitgebreid uitleg gegeven door vertegenwoordigers van zowel DJI, de vertegenwoordiger van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) en van de Commissie van Toezicht over de categorie gedetineerden die op de platforms verblijven 1. Andermaal is het college en het overgrote deel van de gemeenteraad duidelijk geworden dat DJI zich houdt aan de gemaakte afspraak. Er worden geen vreemdelingen op de platforms gehuisvest die nog in een asielprocedure zitten, noch vreemdelingen die korter dan zes maanden zijn uitgeprocedeerd en niet vrijwillig zijn vertrokken. Dit terwijl de wet zegt dat een maand na de laatste wijziging van een verblijfsvergunning iemand illegaal is. Er zijn met DJI afspraken gemaakt over de categorieën vreemdelingen/gedetineerden. Deze afspraken zijn zowel mondeling gemaakt, als schriftelijk bevestigd. De detentieboten hebben de status van Huis van 1 Zie bijlage bij dit rapport

3 Pagina : 3/8 Bewaring en worden voornamelijk gebruikt voor de detentie van illegale bestuursrechtelijke vreemdelingen en criminele vreemdelingen in de laatste maanden van hun detentie. Daarnaast kunnen er ook overige preventief te hechten personen worden ondergebracht. De boten zullen geen aanwijzingen krijgen als uitzetcentrum en er zullen geen asielzoekers worden ondergebracht. Het college heeft van DJI geen enkele informatie ontvangen waaruit zou blijken dat de gemaakte afspraken niet zouden worden nagekomen. Inmiddels heeft de verantwoordelijke wethouder wel informatie gekregen naar aanleiding van de behandeling van het onderhavige vraagstuk in de gemeenteraad. Uit deze informatie zou de conclusie kunnen worden getrokken dat ook personen met een nog lopende asielaanvraag zijn ondergebracht op de detentieplatforms. Aangezien deze platforms uitdrukkelijk geen COA-voorziening zijn, is door de gemeente hieromtrent nadere informatie gevraagd bij DJI. Op 20 juni 2008 hebben leden van de gemeenteraad en wethouder Grondzaken een bezoek gebracht aan de detentieplatforms waar is ingegaan op deze materie. Het college heeft naar aanleiding van de beantwoording en toelichting van de zijde van DJI geen aanleiding gezien verdere stappen te ondernemen. De gemeenteraad heeft op 26 juni 2008 motie 45 van verzoeker, waarin gevraagd wordt om een diepgaand onderzoek door de ombudsman, verworpen. hoorzitting Op 26 maart 2009 is bij de Gemeentelijke Ombudsman een hoorzitting gehouden. Aanwezig waren naast de ombudsman en een medewerker van zijn bureau: verzoeker, wethouder Grondzaken van Zaanstad, de waarnemend sectordirecteur Bijzondere Voorzieningen DJI, een juridisch adviseur van DJI, de afdelingsmanager Directie Bewaring DT&V en twee onderzoekers van de Nationale Ombudsman. verslag van de hoorzitting Verzoeker: Op de detentiepontons in Zaandam zaten - of dit nog steeds zo is weet hij niet - asielzoekers. Dit is strijd met de belangrijkste voorwaarde die de gemeente stelde aan het ministerie van Justitie voor het bouwen en laten liggen van de detentieboten: geen asielzoekers of uitgeprocedeerde asielzoekers mochten op de boten worden vastgezet (wel illegalen). Dit is benadrukt door de voormalige sectordirecteur Bijzondere Voorzieningen van DJI die in de gemeenteraad gezegd heeft dat er op de detentieboten geen personen mochten komen met de term asiel in hun dossier. Tevens heeft hij toegezegd dat zodra mensen op de loopplank van een detentieboot het woord asiel in hun mond namen zij rechtsomkeert moesten maken. De aanwezigheid van asielzoekers op de boten onderbouwt verzoeker met een aantal dossiers, dat hij van advocaten heeft gekregen. Wethouder Grondzaken: Hij onderschrijft verzoekers betoog over de behandeling van het onderwerp in de gemeenteraad. Volgens hem is er sprake van een semantische discussie. Verzoeker bedoelt met de term uitgeprocedeerde asielzoeker iedereen die asiel heeft aangevraagd en dit niet heeft gekregen. Hij maakt daarbij geen onderscheid tussen de asielzoekers van voor 2001 en daarna. De wethouder maakt dit onderscheid wel. In de raad ging het in steeds over uitgeprocedeerde asielzoekers van voor 2001, de zogenaamde van Verdonk, waarvan de raad opriep tot een generaal pardon (1 e pardonregeling). Deze groep moest jarenlang wachten op uitsluitsel over hun verblijfstatus, terwijl zij in die tijd een bestaan opbouwden in Nederland. Hij kende als wethouder Sociale Zaken veel van die gevallen in Zaanstad. Het zou onmenselijk zijn hen op de detentiepontons te plaatsen. Dat was ook de vraag van hem aan DJI: zouden op de boten ook personen uit die groep komen? Na 2001 veranderde de situatie. Staatssecretaris Cohen ontwierp nieuwe wetgeving waarin een asielzoeker snel een beslissing kreeg over zijn verzoek tot asiel. Bij afwijzing van dat verzoek (tot in laatste instantie) wordt de asielzoeker illegaal. De gemeenteraad was het met hem eens dat deze asielzoeker niet valt onder de van Verdonk en dat nadat een asielzoeker is uitgeprocedeerd, er sprake is van illegaliteit. De wethouder verwijst hierbij naar de raadsstukken.

4 Pagina : 4/8 De wethouder heeft verzoekers lijst bestudeerd en komt tot de conclusie dat in drie of vier van de elf gevallen, personen gevangen zitten op de pontons in strijd met de gemaakte afspraken. Dat heeft de rechter ook vastgesteld. Verzoeker: De raadsmeerderheid ging uit van een bredere groep dan alleen de uitgeprocedeerde asielzoekers van Verdonk. Wethouder Grondzaken: De wethouder ontkent dit. Hij heeft zijn uitleg over de afspraken met DJI duidelijk gemaakt in de raad. De uitspraken van het voormalige sectorhoofd Bijzondere Voorzieningen van DJI beaamt hij maar vindt ze onbegrijpelijk. Ze zijn niet in lijn met de afspraken die hij met DJI heeft gemaakt. Waarnemend sectordirecteur Bijzondere Voorzieningen DJI: Hij bevestigt de lezing van de wethouder dat de discussie vooral ging over van Verdonk. De afspraken met de gemeente zijn gemaakt in de context van deze discussie. Deze afspraken zijn bijzonder omdat volgens de Vreemdelingenwet de grens tussen een asielzoeker en een illegaal strikt genomen ligt op de 29 e dag na de laatste afwijzing van het asielverzoek. Formeel gesproken zouden er geen asielzoekers op de boten terechtkomen omdat een asielzoeker tijdens zijn procedure rechtmatig in Nederland verblijft. Dit is door DJI in 2008 in de gemeenteraad van Zaanstad nog uitgelegd. Mede gezien de gevoeligheden in de gemeenteraad en bij B & W worden uitgeprocedeerde asielzoekers (niet zijnde de van Verdonk ) niet na de 28 ste dag maar pas na zes maanden in vreemdelingenbewaring gezet. Zij krijgen de gelegenheid binnen dat half jaar vrijwillig het land te verlaten conform de Vreemdelingenwet die uitgaat van vrijwillig vertrek. Een ex-asielzoeker die dus nog geen zes maanden geleden een afwijzende beschikking heeft gekregen zou dus niet op de Zaanse detentieboten komen maar wel in een ander detentiecentrum. Als gevolg van gebruik van een alias of het omdraaien van voor- en achternaam of andere administratieve onvolledigheden kan het voorkomen dat een ex-asielzoeker toch in Zaandam terecht komt. Dat zijn de zogenaamde bedrijfsongevallen. In het kader hiervan bestrijdt hij verzoekers lijst niet. In de marge van het werk kunnen er vergissingen worden gemaakt door bijvoorbeeld identiteitsproblemen. Wanneer de juiste identiteit wordt vastgesteld wordt de ex-asielzoeker weggehaald uit Zaandam en geplaatst in een ander detentiecentrum. Dit kan in zijn nadeel zijn omdat zijn advocaat of familie verder moeten reizen. Nu de 2 e pardonregeling afloopt op 1 april 2009 is het misschien zaak de afspraken met Zaanstad over deze vreemdelingen te herijken. Als het college van burgemeester en wethouder vasthoudt aan deze afspraken dan volgt DJI het college hierin. Indien iemand op de boot asiel aanvraagt is hij op grond van de vreemdelingenbewaring door de IND op de boot vastgezet. Dit gebeurt als er geen sprake is van een asielverleden. Als hij - alsnog asiel aanvraagt wordt de vreemdeling op het aanmeldcentrum Schiphol-Oost vastgezet waar wordt gekeken of hij kansrijk is. Als dat het geval is dan wordt hij geplaatst in een ROC en de inbewaringstelling wordt opgeheven. Zo niet dan keert hij terug op de detentieboot; de inbewaringstelling is dan niet opgeheven. Als je in zo n geval de term uitgeprocedeerde asielzoeker op die persoon plakt dan zit er niemand meer op het detentieplatform in Zaandam. Dat valt dus niet binnen de context van de afspraak die DJI met Zaanstad heeft gemaakt. Maar als de vreemdeling of diens advocaat aangeeft dat hij onder de afspraken met Zaanstad valt, wordt dat bekeken en kan het goed zijn dat hij uit Zaanstad wordt weggehaald. De afdelingsmanager Directie Bewaring DT&V: hij stipt aan dat DT&V onderscheid maakt tussen asielzoekers en illegalen. Asielzoekers geplaatst in een ROC of COA worden al voor hun mogelijke afwijzing in laatste instantie voorbereid op een vrijwillig vertrek middels contact met de ambassade, de toezegging van een geldsom bij vertrek etc. Ook illegalen in inbewaringstelling worden gestimuleerd vrijwillig te vertrekken. Wat betreft verzoekers lijst: in negen van de elf gevallen is sprake van een illegale vreemdeling die op de boot asiel aanvraagt, de procedure doorloopt en wordt afgewezen en weer op de detentieboot terugkeert.

5 Pagina : 5/8 In twee gevallen is er sprake van een asielverleden maar de termijn van zes maanden na de laatste afwijzing is reeds lang verstreken. In vier van de elf gevallen is sprake van een asielprocedure die elders in Europa loopt. Alle elf gevallen zitten dus terecht op de boot; er is geen sprake van bedrijfsongevallen. Over de uitspraken van de voormalige sectordirecteur Bijzondere Voorzieningen van DJI stelt de sectordirecteur Bijzondere Voorzieningen DJI dat hij ze wel degelijk gemaakt heeft in de context van de afspraken met Zaanstad. Vreemdelingen die in een lopende asielprocedure zitten komen niet op de detentieboot. Verzoeker kan zich voorstellen dat die uitspraken in het vuur van het betoog zijn gemaakt maar ze zijn volgens wel nog twee keer herhaald in de commissie Algemene Zaken. De wethouder stelt dat hij de uitspraken van voormalige sectordirecteur Bijzondere Voorzieningen van DJI heeft uitgelegd in de raad en dat een raadsmeerderheid met die uitleg akkoord ging. Het waren oneliners die een eigen leven zijn gaan leiden. reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoeker, naar het college van burgemeester en wethouders, wethouder Grondzaken, DJI, DT&V en de Nationale Ombudsman gestuurd teneinde een nadere reactie mogelijk te maken. De reactie van wethouder Grondzaken is in het verslag verwerkt. Verzoeker deelt de ombudsman mee van mening te blijven verschillen met de wethouder over het tijdstip waarop over de van Verdonk in de raad wordt gesproken. Zijns inziens was dat pas tijdens de raadsvergadering van 6 april overigens leidt deze reactie niet tot een aanpassing van het verslag. DT&V heeft laten weten geen op- of aanmerkingen op de bevindingen te hebben. Behoorlijkheidsvereisten De ombudsman toetst de gedragingen van gemeentelijke instanties aan behoorlijkheidvereisten. In dit onderzoek is getoetst aan het vereiste van rechtszekerheid. Overwegingen Het vertrouwensbeginsel is onderdeel van het vereiste van rechtszekerheid en houdt in dat een bestuursorgaan gedane toezeggingen gestand moet doen. Een rol hierbij speelt de vraag wie gerechtvaardigde verwachtingen kan wekken en vervolgens wanneer verwachtingen gerechtvaardigd zijn. Verzoeker beklaagt zich erover dat het college van burgemeester en wethouders zich niet houdt aan de toezegging aan de gemeenteraad dat de detentieboten niet voor de opvang van asielzoekers gebruikt zullen worden. Het gaat niet om de vraag of het college bevoegd was om deze toezegging te doen, maar om de vraag of het college zich aan deze toezegging heeft gehouden. Vaststaat dat de gemeente in 2006 met DJI is overeengekomen dat de detentiepontons niet gebruikt zullen worden voor uitgeprocedeerde asielzoekers die bij volledige afwijzing niet uit zichzelf vertrekken. In de afspraken tussen de gemeente en DJI is niet expliciet het voorbehoud gemaakt dat op de boten nooit mensen gedetineerd zullen worden die ooit in een asielprocedure hebben gezeten of gedetineerd zijnde - tijdens hun verblijf op de boot - asiel aanvragen. Volgens de wethouder maakte het college van burgemeester en wethouders tijdens de besprekingen in de gemeenteraad in de periode een onderscheid tussen uitgeprocedeerde asielzoekers van vòòr en ná Men was het er over eens dat voorkomen diende te worden dat de groep asielzoekers van voor

6 Pagina : 6/8 2001: de zogenaamde van Verdonk op de detentieboten terecht komt. Verzoeker stelt dat het college pas in april 2006 de gemeenteraad hierover correct informeerde. Het college stelt zich op het standpunt dat de afspraken hieromtrent onbedoelde uitzonderingen daargelaten de afgelopen jaren niet zijn geschonden. De gemeenteraad was die opvatting ook toegedaan, omdat deze in juni 2008 geen aanleiding zag om hier een onderzoek naar te verrichten. Juridisch gesproken transformeert de status van een asielzoeker in de status van een illegaal op de 29 e dag na de laatste afwijzing van het asielverzoek. Het is daarom niet uitgesloten dat vreemdelingen die ooit in de asielprocedure zaten, later als illegaal bestempeld worden en op de detentiepontons vastgehouden worden. Verzoeker is van opvatting dat iemand met alleen al het woord asiel in zijn dossier nooit op de detentiepontons mag worden vastgehouden. De ombudsman acht dit, gegeven de hiervoor gevoerde discussie in de gemeente, een te enge interpretatie van het begrip asielzoeker en ook niet realistisch gezien de hiervoor beschreven juridische context. Het opsluiten van uitgeprocedeerde criminele asielzoekers acht de ombudsman niet in strijd met de gemaakte afspraken. Verzoeker heeft een lijst van gedetineerden overgelegd die volgens hem in strijd met de tussen de gemeente en DJI en gemaakte afspraken op de detentiepontons zouden zijn/worden vastgehouden. Tijdens de hoorzitting heeft de wethouder verklaard dat drie of vier van de elf personen van verzoekers lijst op de pontons gevangen zitten/zaten in strijd met de gemaakte afspraken. DT&V heeft deze lijst ook gecontroleerd en gemotiveerd weerlegd dat er van de lijst niet één vreemdeling is/wordt vastgehouden in strijd met de gemaakte afspraken. DT&V laat weten dat niet gebleken is dat er vreemdelingen op de detentiepontons worden/werden vastgehouden die in een asielprocedure zitten/zaten noch vreemdelingen die in de voorgaande zes maanden nog in de asielprocedure zaten. Aangezien DT&V de kennis in huis heeft om exact na te gaan of een gedetineerde in strijd met de gemaakte afspraken op de detentieboten heeft gezeten, neemt de ombudsman deze conclusie van DT&V over. De ombudsman komt verder tot de conclusie dat de gemeente voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat tijdens de besprekingen in de gemeenteraad in een onderscheid werd gemaakt tussen uitgeprocedeerde asielzoekers van vóór en ná Wel is gebleken dat de voormalig sectordirecteur Bijzondere Voorzieningen tijdens de besprekingen in de gemeenteraad heeft gezegd dat er op de detentieboten geen personen mochten komen met de term asiel in hun dossier en dat het gemeentebestuur deze uitspraak niet waar heeft kunnen maken. De ombudsman wil deze uitspraak niet te letterlijk nemen. Hij is gedaan in het vuur van het debat van de gemeenteraad en dient geplaatst te worden in het licht van de hierboven omschreven afspraken tussen DT&V en de gemeente. Oordeel De onderzochte gedraging is behoorlijk.

7 Pagina : 7/8 Bijlage Toelichting DJI op de categorieën asielzoeker en reguliere (illegale) vreemdeling Asielzoeker Een asielzoeker vraagt in Nederland asiel aan en doet hierbij een beroep op artikel 1 van het Vluchtelingenverdrag. Een dergelijke aanvraag wordt formeel ingediend bij de Vreemdelingenpolitie (VP) of Koninklijke Marechaussee (KMAR). In deze procedure wordt door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (Hierna: IND) getoetst of hij/zij gegronde vrees heeft voor vervolging door de autoriteiten van het land van herkomst op grond van geloofsovertuiging, ras, afkomst, geaardheid, politieke voorkeur etc. In de regel vindt toetsing van de aanvraag plaats op een van de aanmeldcentra van de IND (Schiphol, Ter Apel). Dit resulteert in een eerste beschikking door de IND, waartegen beroep kan worden ingediend bij de Rechtbank. Indien ook het oordeel van de Rechtbank voor de vreemdeling negatief (ongegrond) uitpakt kan een tweede rechtsmiddel worden ingediend, namelijk hoger beroep. Tegen de voorgenomen uitzetting is een voorlopige voorziening mogelijk, om het hoger beroep in Nederland te mogen afwachten. Gedurende zijn/haar asielaanvraag heeft betrokkene rechtmatig verblijf en verkrijgt hij/zij van rechtswege opvang in Nederland via het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Stelregel: indien aan een asielzoeker asiel wordt verleend, verkrijgt hij/zij in Nederland de status van vluchteling (verblijf voor onbepaalde tijd). Bij een volledige afwijzing (na hoger beroep) is hij/zij dus geen vluchteling volgens het Vluchtelingenverdrag en dient hij/zij Nederland te verlaten. Op dat moment heeft hij/zij geen rechtmatig verblijf en heeft hij/zij in de meeste gevallen de status van illegaal vreemdeling. Behandeling van het vertrek uit Nederland van deze categorie asielzoekers vindt plaats door de Directie Voorbereiden Vertrek van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V). Hier werken regievoerders die kantoor hebben in en hun werk uitvoeren op de diverse asielzoekerscentra in Nederland. De voorkeur hierbij gaat uit naar vrijwillig vertrek. Reguliere (illegale) vreemdeling Deze categorie vreemdelingen is in de regel geen asielzoeker of vluchteling. Immers: asielzoekers die nog in de procedure zitten, hebben rechtmatig verblijf en krijgen opvang in een van de COA-locaties. Hierop zijn wel enkele uitzonderingen, maar dat wordt erg ingewikkeld om kort uiteen te zetten; erkende vluchtelingen hebben een asielstatus (verblijf voor onbepaalde tijd) en dus rechtmatig verblijf in Nederland. Een reguliere vreemdeling heeft bij de VP/KMAR een reguliere verblijfsaanvraag ingediend o.g.v. bijv. arbeid in loondienst, gezinshereniging, studie etc. Toetsing van deze aanvragen vindt eveneens plaats bij de IND. Tegen de eerste beschikking van de IND is bezwaar mogelijk, en na een eventueel ongegrond bezwaar kan nog beroep worden ingediend bij de Rechtbank. Net als bij Asiel is ook hier een voorlopige voorziening mogelijk tegen de voorgenomen uitzetting. Behandeling van het vertrek uit Nederland van deze categorie (illegale) vreemdelingen vindt plaats door regievoerders van de Directie Bewaring van DT&V. Deze zijn gevestigd in/bij de bewaringslocaties Zaandam, Alphen a/d Rijn, Zeist, Dordrecht, UC Schiphol en UC Zestienhoven. Vreemdelingenbewaring Beide categorieën vreemdelingen die door de VP of KMAR in Nederland worden aangetroffen en geen rechtmatig verblijf (meer) hebben, zijn illegaal in Nederland en kunnen door VP of KMAR in vreemdelingenbewaring worden gesteld onder meer o.g.v. artikel 59 lid 1,2 of artikel 6 van de Vreemdelingenwet. Het 'middel' vreemdelingenbewaring dient altijd en steeds ter effectuering van de

8 Pagina : 8/8 uitzetting. Vreemdelingenbewaring op grond van artikel 59 Vreemdelingenwet vindt plaats in een van de Huizen van Bewaring van DJI/DBV (waaronder de detentieplatforms in Zaandam). Vreemdelingenbewaring op grond van artikel 6 Vreemdelingenwet wordt uitgevoerd in het Uitzetcentrum te Schiphol (betreft vreemdelingen die de toegang tot Nederland zijn geweigerd). Tot zover het onderscheid tussen asielzoekers en de reguliere vreemdeling in Nederland. In de detentieplatforms Zaandam worden geen vreemdelingen in vreemdelingenbewaring gehouden die een 'asielverleden' hebben en waarvan de eerste asielprocedure korter dan zes maanden is beëindigd en zij rechtstreeks afkomstig zijn uit een van de COA-locaties in Nederland. Evenmin worden Afvallers van de Pardonregeling, minderjarigen en vrouwelijke vreemdelingen in Zaandam ondergebracht. Vreemdelingen die wel onder deze criteria vallen en ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch in Zaandam verblijven, worden per direct en zo spoedig mogelijk overgeplaatst naar een andere geschikte DJI-locatie. Aanvraag asiel tijdens bewaring Indien een inbewaring gestelde vreemdeling in Zaandam asiel aanvraagt, wordt hij/zij zo spoedig mogelijk overgeplaatst naar het aanmeldcentrum (AC) van de IND te Schiphol. Daar vindt toetsing plaats van de asielaanvraag. Deze toetsing kan op twee manieren worden afgedaan: 1. binnen de gebruikelijke 48-uurs-procedure (bij voorkeur, en is meestal de gebruikelijke werkwijze); 2. binnen 6 weken na indiening van de aanvraag (indien de IND bijv. meer tijd nodig heeft voor onderzoek). Bij een positief besluit (vergunning) volgt uiteraard opheffing van de vreemdelingenbewaring en zal betrokkene tijdelijk worden uitgeplaatst naar een COA-locatie. Bij een negatief besluit blijft de vreemdelingenbewaring voortduren en wordt betrokkene in beide gevallen teruggeplaatst naar Zaandam. Tijdens zijn bewaring kan de vreemdeling een eventueel beroep, hoger beroep of voorlopige voorziening afwachten. Indien een vreemdeling in de detentieplatforms Zaandam te kennen geeft asiel aan te willen vragen, dient hij zelf (of via zijn advocaat/gemachtigde) een aanvraagformulier in te dienen bij VP of KMAR. Indien deze aanvraag binnen is bij de IND (AC Schiphol) is sprake van een asielverzoek en wordt door DJI overplaatsing geregeld via BCV. In de praktijk is dit niet van de ene op de andere dag geregeld. Er moet immers een plaatsing worden gerealiseerd in een andere locatie, DV&O-vervoer moet worden geregeld, bagage en persoonlijke spullen van de vreemdeling moeten worden overgeplaatst, (medisch) dossier dient te worden doorgestuurd etc. Door de betreffende DT&V-locatie wordt alertheid betracht bij eventuele aanwezige asielhistorie, zodat overplaatsing in die gevallen zo snel mogelijk kan worden gerealiseerd.