Meerlingen en IVF. Petra De Sutter Gent/UZGent

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Meerlingen en IVF. Petra De Sutter Gent/UZGent"

Transcriptie

1 Meerlingen en IVF Petra De Sutter Gent/UZGent

2 Tweelingen en Drielingen: Engeland en Wales en Frankrijk Twins Triplets Blondel & Kaminski Semin 2 Perinatol 26:

3 Bardis 2005 wijzen van conceptie en meerlingen: een nationaal onderzoek van alle kinderen in één week geboren in 2003 in het VK. 100 (1,45 %) iatrogene tweelingen 5,6% < stimulatie en IUI 16,7% < Clomid stimulaties 72,2% < IVF Rest onbekend

4 Oorsprong tweeling geboorten < behandeling Eerste Auteur Tuppin Bergh Wilcox Agustsson Gissler Blondel Derom Dhont Loos Guitteny Land France Sweden Jaren IVF % Ov Stim % USA Iceland, Scotland Finland France Flanders Flanders Flanders France Blondel & Kaminski Semin Perinatol. 26:

5 Risico op meerling geboorte X populatie frequentie Behandeling Tweelingen Drielingen Clomifeen citraat Gonadotrofines IVF/ICSI

6 Meerling zwangerschap na IVF/ICSI: Shift van «Succes» naar «Complicatie»

7 Controls IVF n multiples 1 % 27 % preterm < 37wks 6.3 % 30.3 % low birth weight < 2500g 4.6 % 27.4 % perinatal mortality 1.1 % 1.9 % preterm < 32wks singletons RR 3.54 ( ) very low birth weight RR 4.39 ( ) < 1500g singletons malformations RR 1.39 ( ) (5.4%) T. Bergh et al., 1999

8 Tweelingen «Een mooie kans om twee kinderen terzelfdertijd te krijgen!» «verloren tijd inhalen» maar Maternale mortaliteit X 2 or 3 Transfer naar NICU X 15.5 Ernstige prematuriteit X 4 Ondergewicht (FGA) X 4 Kindersterfte X 5 Cerebral Palsy X 5 to 10

9 Meerlingen en prematuriteit UK (Scotland) UK (Northern Ireland) Sweden Netherlands Italy Ireland Singleton births Multiple births Germany (9 Bundeslander) France (Perinatal survey) Finland Denmark Belgium (Flanders) Austria Percent < 37 Weeks Blondel et al BJOG 113:

10 Cumulative singleton gestation weeks for IVF & ICSI <= 42 weeks Cumulative singleton gestation weeks Gestation weeks Cumulative twin gestation weeks for IVF & ICSI <=42 weeks Cumulative twin gestation weeks Gestation weeks Cumulative triplet gestation weeks <= 42 weeks ative triplet gestation weeks Gestation weeks 10

11 Neonatal & Infant Mortality Singleton&Twin Live Births USA, Rate /1000 live births Singleton Twins ,2 21,8 4 25,6 6,4 31,1 Early neonatal death Neonatal death Infant death Alexander & Salihu, Multiple Pregnancy, 2005

12 BirthWeight& Gestational Age Characteristics Singletons & Twins: USA,2002 Percent ,4 58,2 Singleton Twins ,2 11,9 10,4 6,1 1,1 1,6 <1500g <2500g <32w <37w National Vital Statistics Report, 2003

13 Mortaliteit en morbiditeit bij meerlingen Zygositeit, chorioniciteit and amnioniciteit zijn belangrijke factoren in tweeling zwangerschappen Perinatale morbiditeit bij tweelingen: Alle tweelingen: 14% Dichoriaal: 9% Monochoriaal diamniotisch: 26% Monochoriaal monoamniotisch: 50%

14 Maternale Morbiditeit Meerling (n=44,674) vs eenling zwsch (n=165,188) RR (95% CI) Pre-eclampsie 2.8 ( ) Zwsch diabetes 1.1 ( ) Myocard infarct 3.7 ( ) Hartfalen 12.9 ( ) Veneuze thromboembolie 2.7 ( ) Longoedeem 7.1 ( ) Post partum hemorrhagie 1.9 ( ) Keizersnede 2.2 ( ) Hysterectomie 2.3 ( ) Walker et al, BJOG, 2004

15 Perinatale uitkomst na non IVF behandelingen Ombelet 2006

16 Tweelingen beperken na IVF? Single embryo transfer in geselecteerde gevallen Patient selectie Embryo selectie

17 BELGIAN Terugbetaling Regulatie 6 IVF/ICSI cycli life-time terugbetaald 1450 per cyclus voor het laboratorium Inclusief ingevroren embryo s (Voorlopig nog) tot 43 ste verjaardag Gelinkt aan rationale transfer strategie 36 jaar 1ste cyclus : altijd 1 embryo 2de cyclus: 1 embryo indien goede Q, zoniet 2 3de cyclus: max 2 embryos >36-39 jaar 1ste & 2de cyclus: max 2 embryos 3de cyclus: max 3 embryos. > 39 jaar Geen max aantal CRYOCYCLI: 1 of 2 embryos

18 Evolutie van transfer strategie vs uitkomst 50 Introduction of eset 3, Proof of concept Reimbursement 2, ,4 2,0 percentage ,4 1,5 1,0 embryos/transfer 10 8,9 0, ,0 Multiple PR OPR/transfer embryos/transfer

19

20

21

22 Anno 2014 De wet van 2003 is eigenlijk voorbijgestreefd want Dag 5 cultuur (blastocyst): erg hoge zwangerschapscijfers (tot 60%) Vitrificatie: erg hoge overleving indien goede Q (90-95%) Genetische embryo screening? Toekomst: altijd SET? Blijven over: monozygote tweelingen (Freq toegenomen na fertiliteitsbehandelingen, zeker na blastocyst transfer )

23 Conclusie Meeste iatrogene meerlingen nu < non-ivf Drielingen bijna verdwenen na IVF Tweelingen zullen ook verder verminderen naarmate betere embryoselectie en hogere zwsch resultaten na IVF Tegenstrijdige boodschap: meeste tweelingen doen het zeer goed, maar toch proberen we iatrogene tweelingen te vermijden

24 Dank u voor uw aandacht! Dank u voor uw aandacht! Website: Un iversi tai r Zieke nhuis G ent Petra.desutter@uzgent.be Petra.desutter@uzgent.b e 1 2

JAAROVERZICHT 2013 Centrum Voortplantingsgeneeskunde Jeroen Bosch Ziekenhuis

JAAROVERZICHT 2013 Centrum Voortplantingsgeneeskunde Jeroen Bosch Ziekenhuis JAAROVERZICHT 2013 Centrum Voortplantingsgeneeskunde Jeroen Bosch Ziekenhuis Overzicht van paren die het oriënterend fertiliteitonderzoek (OFO) ondergingen. Aantal nieuwe paren in 2013 Jaar 2008 2009 2010

Nadere informatie

mw.dr. J. Dijs-Elsinga (PRN), mw. C. de Vries (PRN) mw.dr. E. de Miranda (KNOV), mw.dr. A.C.J. Ravelli (AMC), dhr. P.

mw.dr. J. Dijs-Elsinga (PRN), mw. C. de Vries (PRN) mw.dr. E. de Miranda (KNOV), mw.dr. A.C.J. Ravelli (AMC), dhr. P. Betreft: Perinatale Zorg in Nederland Auteur Redactie Tabellen, figuren en bijlagen Stichting Perinatale Registratie Nederland dhr.dr. H.A.A. Brouwers (NVK), dhr.prof.dr. H.W. Bruinse (NVOG), mw.dr. J.

Nadere informatie

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2009

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2009 Betreft: Perinatale Zorg in Nederland Auteur Stichting Perinatale Registratie Nederland Redactie dhr.dr. H.A.A. Brouwers (NVK), dhr.prof.dr. H.W. Bruinse (NVOG), mw.dr. J. Dijs-Elsinga (PRN), mw. A.M.

Nadere informatie

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2013

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2013 Betreft: Perinatale Zorg in Nederland Auteur Redactie Tabellen, figuren en bijlagen Stichting Perinatale Registratie Nederland dhr.dr. H.A.A. Brouwers (NVK), dhr.prof.dr. H.W. Bruinse (NVOG), mw.dr. J.

Nadere informatie

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2010

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2010 Betreft: Perinatale Zorg in Nederland Auteur Redactie Tabellen, figuren en bijlagen Stichting Perinatale Registratie Nederland dhr.dr. H.A.A. Brouwers (NVK), dhr.prof.dr. H.W. Bruinse (NVOG), mw.dr. J.

Nadere informatie

mw.dr. J. Dijs-Elsinga (PRN), mw. C. de Vries (PRN) mw.dr. E. de Miranda (KNOV), mw.dr. A.C.J. Ravelli (AMC), dhr. P.

mw.dr. J. Dijs-Elsinga (PRN), mw. C. de Vries (PRN) mw.dr. E. de Miranda (KNOV), mw.dr. A.C.J. Ravelli (AMC), dhr. P. Betreft: Perinatale Zorg in Nederland Auteur Redactie Tabellen, figuren en bijlagen Stichting Perinatale Registratie Nederland dhr.dr. H.A.A. Brouwers (NVK), dhr.prof.dr. H.W. Bruinse (NVOG), mw.dr. J.

Nadere informatie

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2013

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2013 Betreft: Perinatale Zorg in Nederland Auteur Redactie Tabellen, figuren en bijlagen Stichting Perinatale Registratie Nederland dhr.dr. H.A.A. Brouwers (NVK), dhr.prof.dr. H.W. Bruinse (NVOG), mw.dr. J.

Nadere informatie

IVF-cijfers per centrum 2006

IVF-cijfers per centrum 2006 IVF-cijfers per centrum 2006 J. Kremer, 19-10-2007 Hier vindt u de IVF-cijfers van 2006 van alle centra van Nederland. Voor de 4 e keer zijn ook de meerlingen meegenomen. Leeswijzer IVF-resultaten Vanaf

Nadere informatie

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2015

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2015 Betreft: Perinatale Zorg in Nederland Auteur Perined Tabellen, figuren en bijlagen mw.dr. A.E. van Dijk, mw.dr. J. Dijs-Elsinga, mevr.dr. E. de Miranda, Bestuur Perined: dhr. drs. J.H. Blaauw, dhr. dr.

Nadere informatie

IVF-cijfers per centrum 2007

IVF-cijfers per centrum 2007 IVF-cijfers per centrum 2007 J. Kremer, december 2008 Hier vindt u de IVF-cijfers van 2007 van alle centra van Nederland. Voor de 5 e keer zijn ook de meerlingen meegenomen. Leeswijzer IVF-resultaten Vanaf

Nadere informatie

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2014

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2014 Betreft: Perinatale Zorg in Nederland Auteur Redactie Tabellen, figuren en bijlagen Perined mw.dr. J. Dijs-Elsinga (Perined), dhr.dr. F. Groenendaal (NVK), mw. A.M. van Huis (KNOV), mw.dr. E. de Miranda

Nadere informatie

Als de start niet optimaal is

Als de start niet optimaal is Als de start niet optimaal is NACGG 23 juni 2017 Eurocat langlopend onderzoek naar aangeboren aandoeningen Renée Lutke, onderzoeker Eurocat Inhoud Eurocat Resultaten Eurocat onderzoek EUROlinkCAT NO 1961:

Nadere informatie

IVF-cijfers per centrum 2008

IVF-cijfers per centrum 2008 IVF-cijfers per centrum 2008 J. Kremer, december 2009 Hier vindt u de IVF-cijfers van 2008 van alle centra van Nederland. Voor de 6 e keer zijn ook de meerlingen meegenomen. Leeswijzer IVF-resultaten Vanaf

Nadere informatie

Perinatale Zorg in Nederland. Perinatal Care in the Netherlands. Perinatale Zorg. in Nederland

Perinatale Zorg in Nederland. Perinatal Care in the Netherlands. Perinatale Zorg. in Nederland Informatie Informatie uit de Perinatale Registratie kan schriftelijk worden aangevraagd bij de Stichting Perinatale Registratie Nederland. Een formulier voor een gegevensaanvraag, met vermelding van de

Nadere informatie

Perinatale Zorg in in Nederland. 2007 Perinatal Care in in the the Netherlands

Perinatale Zorg in in Nederland. 2007 Perinatal Care in in the the Netherlands Perinatale Zorg in in Nederland Perinatal Care in in the the Netherlands Perinatale Zorg in Nederland 1 Inhoud Proloog 3 Samenvatting 5 Introductie 16 Leeswijzer 18 Hoofdstuk 1 Vrouwen bevallen in 21 Hoofdstuk

Nadere informatie

Neuro-cognitieve ontwikkeling van meerlingen een populatiegebonden onderzoek

Neuro-cognitieve ontwikkeling van meerlingen een populatiegebonden onderzoek Symposium 50-jarig bestaan Oost-Vlaams Meerlingenregister Neuro-cognitieve ontwikkeling van meerlingen een populatiegebonden onderzoek Zaterdag 25-10-2014 UZ Gent Prof. Dr. Evert Thiery Universiteit Gent

Nadere informatie

IVF-cijfers per centrum 2009

IVF-cijfers per centrum 2009 IVF-cijfers per centrum 2009 J. Kremer, december 2010 Hier vindt u de IVF-cijfers van 2009 van alle centra van Nederland. Voor de 7 e keer zijn ook de meerlingen meegenomen. Leeswijzer IVF-resultaten Vanaf

Nadere informatie

De genetica van tweelingen

De genetica van tweelingen De genetica van tweelingen Inhoud van de voordracht Ontstaan tweelingen Frequentie tweelingen Complicaties tweelingen Tweelingen als meetinstrument Adoptie studies Ontstaan tweelingen Monozygote Tweelingen

Nadere informatie

IVF-cijfers per centrum 2010

IVF-cijfers per centrum 2010 IVF-cijfers per centrum 2010 J. Smeenk & J. Kremer, december 2010 Hier vindt u de IVF-cijfers van 2010 van alle centra van Nederland. Voor de 8 e keer zijn ook de meerlingen meegenomen. Leeswijzer IVF-resultaten

Nadere informatie

Perinatale Zorg in Nederland. Perinatal Care in the Netherlands

Perinatale Zorg in Nederland. Perinatal Care in the Netherlands Informatie Informatie uit de Perinatale Registratie kan schriftelijk worden aangevraagd bij de Stichting Perinatale Registratie Nederland. Een formulier voor een gegevensaanvraag, met vermelding van de

Nadere informatie

Perinatale Zorg in Nederland Perinatal Care in the Netherlands

Perinatale Zorg in Nederland Perinatal Care in the Netherlands Perinatale Zorg in Nederland Perinatal Care in the Netherlands Perinatale Zorg in Nederland 1 Inhoud Proloog 3 Samenvatting 5 Introductie 16 Leeswijzer 18 Hoofdstuk 1 Vrouwen bevallen in 21 Hoofdstuk 2

Nadere informatie

SAMENVATTING. Chapter 10

SAMENVATTING. Chapter 10 SAMENVATTING Dit proefschrift richt zich op niet-invasieve embryo beoordeling in IVF. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond, het doel en de inhoud van dit proefschrift. In dit hoofdstuk wordt de huidige

Nadere informatie

IVF-cijfers 2012. Hier vindt U de IVF cijfers van 2012 van alle centra in Nederland, waarbij voor de 10 e keer ook de meerlingen zijn meegenomen.

IVF-cijfers 2012. Hier vindt U de IVF cijfers van 2012 van alle centra in Nederland, waarbij voor de 10 e keer ook de meerlingen zijn meegenomen. IVF-cijfers 2012 Hier vindt U de IVF cijfers van 2012 van alle centra in Nederland, waarbij voor de 10 e keer ook de meerlingen zijn meegenomen. Leeswijzer IVF resultaten IVF resultaten zijn op verschillende

Nadere informatie

CRL voor datering zwangerschap: wat hebben we veranderd voor zwangeren?

CRL voor datering zwangerschap: wat hebben we veranderd voor zwangeren? CRL voor datering zwangerschap: wat hebben we veranderd voor zwangeren? Zoë Brugman, 1 e lijns verloskundige Dr. Astrid Merkx, verloskundige, AVM Bert Zeegers, arts, AVM Kennispoort Verloskunde 19-01-2018

Nadere informatie

Perinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland

Perinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland Perinatale sterfte verschillen naar zorgregio s in Nederland Anita CJ Ravelli, AMC afdeling Klinische Informatiekunde Mede namens: Martine Eskes, Jan Jaap HM Erwich, Hens AA Brouwers, Erna Kerkhof, Joris

Nadere informatie

Perinatale Zorg in Nederland. Perinatal Care in the Netherlands. Perinatale Zorg in Nederland

Perinatale Zorg in Nederland. Perinatal Care in the Netherlands. Perinatale Zorg in Nederland Informatie Informatie uit de Perinatale Registratie kan schriftelijk worden aangevraagd bij de Stichting Perinatale Registratie Nederland. Een formulier voor een gegevensaanvraag, met vermelding van de

Nadere informatie

Samenvatting. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2

Samenvatting. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2 Samenvatting 125 Samenvatting Hoofdstuk 1 Gedurende de laatste 20 jaar is binnen de IVF de aandacht voornamelijk uitgegaan naar de verbetering van zwangerschapsresultaten. Hierdoor is er te weinig aandacht

Nadere informatie

Disclosure belangen. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven.

Disclosure belangen. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven. Disclosure belangen (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Bedrijfsnamen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

Probably not important

Probably not important Probably not important Definitie counseling Laagdrempelige vorm van (emotionele) hulpverlening Letterlijk: raadgeven Het doel van counseling is het helpen van mensen bij: Het oplossen of hanteren van problemen

Nadere informatie

CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS

CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS OVERNACHTINGEN 2015-2016 - 9 maanden VOORLOPIGE CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS 2015-2016 - 9 months PRELIMINARY FIGURES BELGIUM België 15 668 923 15 878 478 +209 555 +1,3% Belgium Nederland 4 071 014 3

Nadere informatie

Toerisme in cijfers Tourism in figures XL

Toerisme in cijfers Tourism in figures XL www.milo-profi.com 2014 Toerisme in cijfers Tourism in figures XL overnachtingen huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2014 overnight stays in accommodations for rent by rental agencies at the coast

Nadere informatie

Het Oost-Vlaamse Meerlingenregister Verleden, heden en toekomst

Het Oost-Vlaamse Meerlingenregister Verleden, heden en toekomst Het Oost-Vlaamse Meerlingenregister Verleden, heden en toekomst Catherine Derom, Dr. Wet, Centrum Menselijke Erfelijkheid, UZ-Leuven Twins, vereniging ter ondersteuning van het wetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

Regiobijeenkomst. Trisomie 13/18

Regiobijeenkomst. Trisomie 13/18 Regiobijeenkomst Trisomie 13/18 Programma 14.00-14.20u Achtergrond / biochemie / testeigenschappen Mw. Drs. M. Engels, screeningscoördinator VUmc 14.20 14.50u Echoscopische bevindingen in eerste / tweede

Nadere informatie

Het SPE bezorgt ons sinds jaren een oerdegelijke rapportering van het verloskundig handelen in Vlaanderen. Velen

Het SPE bezorgt ons sinds jaren een oerdegelijke rapportering van het verloskundig handelen in Vlaanderen. Velen The European Perinatal Health Report 2013 Health & Care of Pregnant Women and Babies in Europe 2010 Wat leert het de Vlaamse Gynaecoloog? Geert Page en Luc De Baene Geert Page Het SPE bezorgt ons sinds

Nadere informatie

Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013

Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013 Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013 XL 14 aankomsten huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2013 arrivals in accommodations for rent by rental agencies at the coast 2013 Kennisbeheer u i 2014

Nadere informatie

Management of preterm delivery in women with abnormal fetal presentation

Management of preterm delivery in women with abnormal fetal presentation UvA-DARE (Digital Academic Repository) Management of preterm delivery in women with abnormal fetal presentation Bergenhenegouwen, L.A. Link to publication Citation for published version (APA): Bergenhenegouwen,

Nadere informatie

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2016

Betreft: Perinatale Zorg in Nederland 2016 Betreft: Perinatale Zorg in Nederland Auteur Perined Tabellen, figuren en bijlagen mw. drs. A.M. Arns-Schiere, mw. dr. A.E. van Dijk, mw. dr. J. Dijs-Elsinga, mw. drs. A. Henseler, mw. dr. C.W.P.M. Hukkelhoven,

Nadere informatie

Tweede screening bij Rhc-negatieve vrouwen: Wat levert het op?

Tweede screening bij Rhc-negatieve vrouwen: Wat levert het op? Tweede screening bij Rhc-negatieve vrouwen: Wat levert het op? 1 INHOUD PSIE programma Antistoffen Ontstaan en Risico Achtergrond Rhc-screening Doel Rhc-screening Evaluatiestudie Rhc-screening Opzet Inclusies

Nadere informatie

toerisme in cijfers tourism in figures 2011

toerisme in cijfers tourism in figures 2011 toerisme in cijfers tourism in figures 2011 XL 15 Evolutie aankomsten inclusief huurlogies via verhuurkantoren aan de kust, 2007-2011 Trend arrivals, accommodations for rent by rental agencies at the coast

Nadere informatie

De ins en outs van de. Eerste trimester combinatietest. Drs. Jacqueline Siljee

De ins en outs van de. Eerste trimester combinatietest. Drs. Jacqueline Siljee De ins en outs van de Eerste trimester combinatietest Drs. Jacqueline Siljee Projectmanager referentie laboratorium voor downsyndroom screening Infectieziekten onderzoek, Diagnostiek en Screening - IDS

Nadere informatie

Vrouwen die zwanger zijn van een meerling hebben een verhoogde kans op vroeggeboorte

Vrouwen die zwanger zijn van een meerling hebben een verhoogde kans op vroeggeboorte Samenvatting Vrouwen die zwanger zijn van een meerling hebben een verhoogde kans op vroeggeboorte in vergelijking met vrouwen die zwanger zijn van een eenling. Ongeveer 5-9% van de eenlingen wordt te vroeg

Nadere informatie

4e Post EAUN Meeting. Men s Health. Willem de Blok Verpleegkundig specialist oncologie-urologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Board member EAUN

4e Post EAUN Meeting. Men s Health. Willem de Blok Verpleegkundig specialist oncologie-urologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Board member EAUN 4e Post EAUN Meeting Men s Health Willem de Blok Verpleegkundig specialist oncologie-urologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Board member EAUN Weergave presentatie Ian Banks 14-6-2011 Brussel Men s Health

Nadere informatie

Patiënteninformatie: vitrificeren (invriezen) van eicellen

Patiënteninformatie: vitrificeren (invriezen) van eicellen Patiënteninformatie: vitrificeren (invriezen) van eicellen Hierbij ontvangt u informatie over het vitrificeren van eicellen. Vitrificatie van eicellen vindt plaats in het kader van een fertiliteitsbehandeling

Nadere informatie

Ivf in de gemodificeerde natuurlijke cyclus

Ivf in de gemodificeerde natuurlijke cyclus Stand van zaken Ivf in de gemodificeerde natuurlijke cyclus Annelies M.E. Bos, Marie-José Pelinck, John C.M. Dumoulin, Eus G.J.M. Arts, Jannie van Echten-Arends en Arnold H.M. Simons Bij in-vitrofertilisatie

Nadere informatie

Het aantal meerlinggeboorten: trends en oorzaken

Het aantal meerlinggeboorten: trends en oorzaken Het aantal meerlinggeboorten: trends en oorzaken Jacob F. Orlebeke Het aantal meerlingen en in het bijzonder tweelingen is veel groter dan doorgaans wordt gedacht. Veel mensen realiseren zich niet dat

Nadere informatie

Academie jaar 2008 2010

Academie jaar 2008 2010 Academie jaar 2008 2010 Retrospectieve analyse van het meerlingenrisico na het invoeren van het restrictief terugplaatsingsbeleid voor IVF behandelingen in België en suggesties voor verbetering. Steffie

Nadere informatie

3792_Jrvslg_bwwerk :22 Pagina 1. Perinatale Zorg in Nederland

3792_Jrvslg_bwwerk :22 Pagina 1. Perinatale Zorg in Nederland 3792_Jrvslg_bwwerk 24-11-2006 11:22 Pagina 1 Perinatale Zorg in Nederland 3792_Jrvslg_bwwerk 24-11-2006 11:22 Pagina 2 Inhoud Proloog 3 Samenvatting 4 Introductie 10 Leeswijzer 14 Colofon 15 Hoofdstuk

Nadere informatie

Preeclampsie & hypertensie in de zwangerschap. Nationaal hypertensie congres - Titia Lely Gynaecoloog WKZ

Preeclampsie & hypertensie in de zwangerschap. Nationaal hypertensie congres - Titia Lely Gynaecoloog WKZ Preeclampsie & hypertensie in de zwangerschap Nationaal hypertensie congres - Titia Lely Gynaecoloog WKZ Nieuws?. maar ik breng ook veel ouds Inhoud Huidige definities ACOG Etiologie: multi-factorieel

Nadere informatie

Diabetes mellitus, zwangerschap en origine Maakthetwatuit? Harold W de Valk, internist-endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Utrecht

Diabetes mellitus, zwangerschap en origine Maakthetwatuit? Harold W de Valk, internist-endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Utrecht Diabetes mellitus, zwangerschap en origine Maakthetwatuit? Harold W de Valk, internist-endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Utrecht Onderwerpen Bij welke soorten diabetes speelt origine een rol?

Nadere informatie

Vlaanderen kende in 2012 laagste aantal tienermoeders ooit

Vlaanderen kende in 2012 laagste aantal tienermoeders ooit Vlaanderen kende in 2012 laagste aantal tienermoeders ooit In 2012 bereikte het tienerouderschapscijfer in Vlaanderen een historisch laagterecord van 6 bevallingen per 1000 tieners (15-19 jaar). Ook in

Nadere informatie

een oude registratie in een nieuwe tijd still lessons to be learned

een oude registratie in een nieuwe tijd still lessons to be learned still lessons to be learned Joyce Dijs Anne Marieke Schiere Ger de Winter Stichting PRN still lessons to be learned een oude registratie Registratie en Stichting zorgketen en informatievoorziening spiegelinformatie

Nadere informatie

IVF/ICSI. Ingrid Inion CRG ZNA Middelheim

IVF/ICSI. Ingrid Inion CRG ZNA Middelheim IVF/ICSI Ingrid Inion CRG ZNA Middelheim IVF/ICSI Geschiedenis Wetgeving Indicaties IVF/ICSI in de praktijk: medicatie, kliniek, labo Resultaten Casus en vraag 2 Geschiedenis IVF/ICSI/cryo, een verhaal

Nadere informatie

d d m m y y Geachte mevrouw,

d d m m y y Geachte mevrouw, /6 Geachte mevrouw, U neemt deel aan een wetenschappelijke studie die de vruchtbaarheid onderzoekt na een eileidersparende of eileider verwijderende operatie voor een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Risk factors and prognostic models for preterm birth. Schaaf, J.M. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Risk factors and prognostic models for preterm birth. Schaaf, J.M. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Risk factors and prognostic models for preterm birth Schaaf, J.M. Link to publication Citation for published version (APA): Schaaf, J. M. (2013). Risk factors and

Nadere informatie

toerisme in cijfers tourism in figures 2010

toerisme in cijfers tourism in figures 2010 in cijfers tourism in figures 2010 XL 02 evolutie overnachtingen naar logiesvorm 2006-2010 trend in the number of overnight stays by type of accommodation 2006-2010 planning & onderzoek Juni 2011 (coverfoto:

Nadere informatie

Trends in gezondheidsklachten en gezondheidsgedrag van jongeren Resultaten van de studie Jongeren en gezondheid

Trends in gezondheidsklachten en gezondheidsgedrag van jongeren Resultaten van de studie Jongeren en gezondheid Trends in gezondheidsklachten en gezondheidsgedrag van jongeren Resultaten van de studie Jongeren en gezondheid Prof. Dr. B. Deforche en Dr. A. Hublet Health Behaviour in School-Aged Children: WHO Collaborative

Nadere informatie

IChO26 landenklassement Oslo Noorwegen 1994

IChO26 landenklassement Oslo Noorwegen 1994 IChO26 landenklassement Oslo Noorwegen 1994 1 P.R. of China 317,601 2 United Kingdom 313,998 3 U.S. of America 303,541 4 Austria 300,036 5 Singapore 299,143 6 Korea 294,383 7 Chinese Taipei 292,39 8 Czech

Nadere informatie

Praktische informatie fertiliteitsbehandeling INFORMATIE VOOR PATIËNTEN

Praktische informatie fertiliteitsbehandeling INFORMATIE VOOR PATIËNTEN Praktische informatie fertiliteitsbehandeling INFORMATIE VOOR PATIËNTEN LOCATIE FERTILITEITSCENTRUM Het fertiliteitscentrum bevindt zich in straat 381. Volg eerst ROUTE 3 (groen) en ga daarna met de lift

Nadere informatie

Al vele jaren worden de stijgende en dalende trends in

Al vele jaren worden de stijgende en dalende trends in Stand van zaken Meerlinggeboorten in Nederland Tina J. Glasner, Catharina E.M. van Beijsterveldt, Gonneke Willemsen en Dorret I. Boomsma Het aantal tweelinggeboorten is in de periode 25-211 afgenomen van

Nadere informatie

J.C.M. Dumoulin Hoofd Laboratorium voor Voortplantingsgeneeskunde Maastricht Universitair Medisch Centrum

J.C.M. Dumoulin Hoofd Laboratorium voor Voortplantingsgeneeskunde Maastricht Universitair Medisch Centrum Het melden van ernstige voorvallen, bijwerkingen en calamiteiten bij de toepassing van gameten en/of embryo s tijdens de laboratoriumfase van geassisteerde voortplanting J.C.M. Dumoulin Hoofd Laboratorium

Nadere informatie

Cognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial

Cognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial Cognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial dr. T. Verbeek arts-epidemioloog Afd. Huisartsgeneeskunde en Epidemiologie 22 januari

Nadere informatie

toerisme in cijfers tourism in figures aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011

toerisme in cijfers tourism in figures aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011 in cijfers tourism in figures 2011 XL 01 aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011 Kennisbeheer Juni 2012 2 AANTAL OVERNACHTINGEN NAAR LOGIESVORM,

Nadere informatie

Resultaten van de IVF behandeling in Maastricht

Resultaten van de IVF behandeling in Maastricht Resultaten van een IVF-behandeling kunt u in vele boeken, tijdschriften, folders en websites vinden. Het is niet eenvoudig om resultaten van het ene centrum met die van andere centra te vergelijken. Dat

Nadere informatie

Een- of twee-eiig? Zygositeitsbepaling en het belang daarvan

Een- of twee-eiig? Zygositeitsbepaling en het belang daarvan Een- of twee-eiig? Zygositeitsbepaling en het belang daarvan Catherine Derom Men kan tweelingen in twee verschillende typen indelen. Twee-eiige (of dizygote) tweelingen ontstaan uit de bevruchting van

Nadere informatie

toerisme in cijfers tourism in figures 2011 08 aantal aankomsten naar logiesvorm 2011 number of arrivals by type of accommodation 2011

toerisme in cijfers tourism in figures 2011 08 aantal aankomsten naar logiesvorm 2011 number of arrivals by type of accommodation 2011 in cijfers tourism in figures 2011 XL 08 aantal aankomsten naar logiesvorm 2011 number of arrivals by type of accommodation 2011 Kennisbeheer Juni 2012 2 AANTAL AANKOMSTEN NAAR LOGIESVORM, 2011 Tabel P.

Nadere informatie

Datum 6 maart 2017 Betreft Definitieve rapportage opbrengsten van alternatieve maatregelen IVF

Datum 6 maart 2017 Betreft Definitieve rapportage opbrengsten van alternatieve maatregelen IVF > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl

Nadere informatie

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie RICHTLIJN. Verwijzing naar een perinatologich centrum Samenwerking tweede en derde lijn

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie RICHTLIJN. Verwijzing naar een perinatologich centrum Samenwerking tweede en derde lijn NVOG Nederlandse Vereniging voor RICHTLIJN Verwijzing naar een perinatologich centrum Samenwerking tweede en derde lijn No 23 juni 1999 1 OMSCHRIJVING VAN HET PROBLEEM Er zijn geen formele landelijke afspraken

Nadere informatie

Orgaandonatie en Orgaantransplantatie in België anno Dirk Van Raemdonck Diensthoofd Transplantatiecentrum

Orgaandonatie en Orgaantransplantatie in België anno Dirk Van Raemdonck Diensthoofd Transplantatiecentrum Orgaandonatie en Orgaantransplantatie in België anno 2018 Dirk Van Raemdonck Diensthoofd Transplantatiecentrum Objectieven van orgaantransplantatie verlengen van levensduur verbeteren levenskwaliteit

Nadere informatie

Induction of Labor versus Expectant management in women with Preterm Prelabor Rupture of Membranes between 34 and 37 weeks

Induction of Labor versus Expectant management in women with Preterm Prelabor Rupture of Membranes between 34 and 37 weeks Induction of Labor versus Expectant management in women with Preterm Prelabor Rupture of Membranes between 34 and 37 weeks David van der Ham namens de PPROMEXIL projectgroep ISRCTN 29313500 ZonMW projectnummer:

Nadere informatie

TTS & TAPS. Dr. Jim van Eyck, gynaecoloog-perinatoloog Isala Zwolle. 10 perinatale centra in Nederland. Hoog risico zwangerschap TTS & TAPS

TTS & TAPS. Dr. Jim van Eyck, gynaecoloog-perinatoloog Isala Zwolle. 10 perinatale centra in Nederland. Hoog risico zwangerschap TTS & TAPS Dr. Jim van Eyck, gynaecoloog-perinatoloog Isala Zwolle 10 perinatale centra in Nederland Hoog risico zwangerschap 2006 2014 1 Ontstaan Siamese tweeling twee-eiig 65% een-eiig 35% tussen 1975 en 2002 toename

Nadere informatie

Integrale uitwerking van de verschillende DBCs Fertiliteit

Integrale uitwerking van de verschillende DBCs Fertiliteit Integrale uitwerking van de verschillende DBCs Fertiliteit In dit document worden de verschillende DBC s met normtijden uitgewerkt voor het specialisme Gynaecologie, diagnosegroep F; Fertiliteit. De DBC

Nadere informatie

Summary 150 and for DET. This difference was mainly caused by the augmented costs for pregnancy and delivery in the DET strategy. This more expe

Summary 150 and for DET. This difference was mainly caused by the augmented costs for pregnancy and delivery in the DET strategy. This more expe Summary A twin pregnancy is, due to its complications, regarded a disadvantageous outcome of an IVF treatment. For the Netherlands an estimated 2.2% of all newborn children is conceived by IVF. Of these,

Nadere informatie

Bij voorbaat dank voor uw antwoord. Valerie Van Peel. Volksvertegenwoordiger. Pagina 2

Bij voorbaat dank voor uw antwoord. Valerie Van Peel. Volksvertegenwoordiger. Pagina 2 4 november 2015 Schriftelijke vraag van Valerie Van Peel, volksvertegenwoordiger, aan Maggie De Block, minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, betreffende de (anonieme) donatie van embryo s en gameten.

Nadere informatie

Neonatale uitkomsten. Hoofdstuk 5 PERISTAT II

Neonatale uitkomsten. Hoofdstuk 5 PERISTAT II causaliteit. Ook is de mogelijkheid om hypothesen te genereren beperkt, omdat de sterfte niet wordt afgezet tegen risicofactoren als leeftijd, pariteit en etniciteit. Nederland zit aan de hoge kant van

Nadere informatie

Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015. Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam

Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015. Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015 Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam Jong Vrouw ICD Erfelijke hartziekten 1: Cardiomyopathieën (hartspier) 2: Aritmieën (elektische geleiding)

Nadere informatie

Patiënteninformatie en informed consent: invriezen van embryo s

Patiënteninformatie en informed consent: invriezen van embryo s Patiënteninformatie en informed consent: invriezen van embryo s Hierbij ontvangt u informatie over het invriezen van embryo s. Het invriezen van embryo s gebeurt in het kader van een fertiliteitsbehandeling

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32964 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Peeters, Suzanne Hendrika Philomena Title: Teaching and quality control in fetoscopic

Nadere informatie

VRAGENLIJST FERTILITEIT Noodzakelijk in te vullen en mee te brengen naar 1 ste raadpleging (zie ook

VRAGENLIJST FERTILITEIT Noodzakelijk in te vullen en mee te brengen naar 1 ste raadpleging (zie ook VRAGENLIJST FERTILITEIT Noodzakelijk in te vullen en mee te brengen naar 1 ste raadpleging (zie ook www.uzleuven.be/lufc) Persoonlijke gegevens wensmoeder (degene die zwanger wenst te worden): Naam: Voornaam:

Nadere informatie

Combinatietest en Structureel Echoscopisch Onderzoek

Combinatietest en Structureel Echoscopisch Onderzoek Combinatietest en Structureel Echoscopisch Onderzoek Counselen over Prenatale screening Rieteke van Zalen, screeningscoördinator, AMC Melanie Engels, screeningscoördinator, VUmc Onderwerpen Combinatietest

Nadere informatie

IVF-cijfers per kliniek 2002 J.Kremer, 31 december 2003

IVF-cijfers per kliniek 2002 J.Kremer, 31 december 2003 IVF-cijfers per kliniek 2002 J.Kremer, 31 december 2003 Hier vindt u de IVF-cijfers van 2002. Naast het percentage doorgaande zwangerschappen per is ook het 95% betrouwbaarheidsinterval weergegeven. Deze

Nadere informatie

G. Naulaers Voorzitter college Moeder-Kind sectie neonatologie Dienst Neonatologie UZ Leuven

G. Naulaers Voorzitter college Moeder-Kind sectie neonatologie Dienst Neonatologie UZ Leuven G. Naulaers Voorzitter college Moeder-Kind sectie neonatologie Dienst Neonatologie UZ Leuven PREGNANC Y GENETICS NEONATAL INTENSIVE CARE HOME ENVIRONMENT INFANT CARE SCHOOL ENVIRONMENT -parental sounds

Nadere informatie

Lange termijn follow-up van neonataal vastgesteld gehoorverlies in de NICU populatie

Lange termijn follow-up van neonataal vastgesteld gehoorverlies in de NICU populatie Lange termijn follow-up van neonataal vastgesteld gehoorverlies in de NICU populatie K.S. de Graaff-Korf 17 januari 2018 Isala Vrouw-kindcentrum Introductie Aanleiding voor follow-up onderzoek was met

Nadere informatie

JAARRAPPORT. LIFE Leuven Institute of Fertility and Embryology. Unit voor Reproductieve Geneeskunde Regionaal ziekenhuis Heilig Hart te Leuven

JAARRAPPORT. LIFE Leuven Institute of Fertility and Embryology. Unit voor Reproductieve Geneeskunde Regionaal ziekenhuis Heilig Hart te Leuven JAARRAPPORT 2018 LIFE Leuven Institute of Fertility and Embryology Unit voor Reproductieve Geneeskunde Regionaal ziekenhuis Heilig Hart te Leuven INHOUDSOPGAVE VOORWOORD 1. RESULTATEN 2. 2018 IN EEN NOTENDOP

Nadere informatie

Demografische Data, 2004-2010. Stichting Algemeen Bureau voor de Statistiek

Demografische Data, 2004-2010. Stichting Algemeen Bureau voor de Statistiek Demografische Data, 2004-2010 Stichting Algemeen Bureau voor de Statistiek Bevolkingskarakteristieken Een schatting van de bevolking voor 2010: 531.170 zielen waarvan: Paramaribo 265.953; Wanica: 95.125

Nadere informatie

Vrouwelijke factoren 1/3. Mannelijke factoren 1/3. Gemengde factoren 1/3. Onbekende Oorzaken 10 %

Vrouwelijke factoren 1/3. Mannelijke factoren 1/3. Gemengde factoren 1/3. Onbekende Oorzaken 10 % Vrouwelijke factoren 1/3 Mannelijke factoren 1/3 Gemengde factoren 1/3 Onbekende Oorzaken 10 % -Ovulatie stoornissen (PCOS) -Tubaire pathologie -Infectie (PID) -Endometriosis -Uteriene afwijkingen -Cervicale

Nadere informatie

IVF-cijfers per kliniek 1996 J. Kremer 1 januari 1997

IVF-cijfers per kliniek 1996 J. Kremer 1 januari 1997 -cijfers per kliniek 1996 J. Kremer 1 januari 1997 Hier vindt u de -jaarcijfers van 1996, weergegeven per centrum. Deze resultaten zijn afkomstig van de online -enquete, die in het besloten deel van het

Nadere informatie

Hoeveel gezondheid levert onze gezondheidszorg op?

Hoeveel gezondheid levert onze gezondheidszorg op? Hoeveel gezondheid levert onze gezondheidszorg op? Ann Van den Bruel Senior Clinical Research Fellow Department of Primary Care Health Sciences University of Oxford Declaration Alma Ata 1978 Gezondheid

Nadere informatie

DARTS: de PRN-IVF studie 20 Februari 2015

DARTS: de PRN-IVF studie 20 Februari 2015 Dutch Assisted Reproductive Techniques Studies (DARTS) De PRN-IVF studie Effecten van In Vitro Fertilisatie op zwangerschapsuitkomsten. Welke ouderlijke en techniek gerelateerde factoren spelen de grootste

Nadere informatie

Het Europese perspectief van de oncologieverpleegkunde

Het Europese perspectief van de oncologieverpleegkunde Het Europese perspectief van de oncologieverpleegkunde Erik van Muilekom MANP, OCN, RN Verpleegkundig specialist Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis- Nederlands Kanker Instituut Amsterdam President European

Nadere informatie

Samenvatting, conclusies en implicaties

Samenvatting, conclusies en implicaties Samenvatting, conclusies en implicaties Samenvatting, conclusies en implicaties Samenvatting Naar schatting 10 tot 15% van de paren met een kinderwens wordt geconfronteerd met subfertiliteit. Intrauteriene

Nadere informatie

Valkuilen bij niet-invasieve foetale RhD typering Florentine F. Thurik

Valkuilen bij niet-invasieve foetale RhD typering Florentine F. Thurik Valkuilen bij niet-invasieve foetale RhD typering Florentine F. Thurik Arts onderzoeker Afdeling Experimentele Immunohematologie Sanquin Research, Amsterdam, The Netherlands f.thurik@sanquin.nl Prenatale

Nadere informatie

Naam: Voornaam: Geboortedatum: Adres: Postcode: Gemeente: Land: Taal: Tel.: GSM: E-mail: Beroep:

Naam: Voornaam: Geboortedatum: Adres: Postcode: Gemeente: Land: Taal: Tel.: GSM: E-mail: Beroep: VRAGENLIJST FERTILITEIT / ENDOMETRIOSE (indien u enkel voor endometriose komt, mag u de fertiliteitsvragen overslaan) Noodzakelijk in te vullen en mee te brengen naar 1 ste raadpleging (zie ook www.uzleuven.be/lufc)

Nadere informatie

Belgische Senaat ZITTING 2012-2013 23 OKTOBER 2012

Belgische Senaat ZITTING 2012-2013 23 OKTOBER 2012 Belgische Senaat ZITTING 2012-2013 23 OKTOBER 2012 Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 6 juli 2007 betreffende de medisch begeleide voortplanting en de bestemming van de overtallige embryo's en de

Nadere informatie

IVF-cijfers per kliniek 1998 J. Kremer 6 november 1999

IVF-cijfers per kliniek 1998 J. Kremer 6 november 1999 -cijfers per kliniek 1998 J. Kremer 6 november 1999 Hier vindt u de -jaarcijfers van 1998, weergegeven per centrum. Deze resultaten zijn afkomstig van de online -enquete, die in het besloten deel van het

Nadere informatie

Karakteristieken van zwangere vrouwen en de zwangerschap in Europees perspectief

Karakteristieken van zwangere vrouwen en de zwangerschap in Europees perspectief Hoofdstuk 2 Karakteristieken van zwangere vrouwen en de zwangerschap in Europees perspectief Chantal Hukkelhoven, Ashna Mohangoo, Jan Nijhuis, Anita Ravelli, Greta Rij-ninks-van Driel, Pieter Tamminga

Nadere informatie

Kiezen voor één of twee embryo s?

Kiezen voor één of twee embryo s? Universitair Medisch Centrum St. Radboud Kiezen voor één of twee embryo s? Keuzehulp in het kader van de PITS studie. Versie oktober 2006 Deze keuzehulp is auteursrechtelijk beschermd en mag niet zonder

Nadere informatie

Naar een zorgcontinuüm : het Protocol 3 en het RAI-instrument

Naar een zorgcontinuüm : het Protocol 3 en het RAI-instrument Naar een zorgcontinuüm : het Protocol 3 en het RAI-instrument PATRICK MAGGI SAM DELYE PROF. CHRISTIANE GOSSET OUDERENZORG BEST PRACTICES UIT DE EUROMETROPOOL LILLE-KORTRIJK-TOURNAI 16/09/2014 Komt uit

Nadere informatie

Inleiding tot (in)fertiliteit

Inleiding tot (in)fertiliteit Inleiding tot (in)fertiliteit Frauke Vanden Meerschaut, MD PhD Afdeling Reproductieve Geneeskunde, UZ Gent PUO Medisch begeleide voortplanting 4 september 2018 2010 Universitair Ziekenhuis Gent Definitie

Nadere informatie

Afname van de sterfte maar toename van de morbiditeit van zeer preterm geboren kinderen in een periode van tien jaar

Afname van de sterfte maar toename van de morbiditeit van zeer preterm geboren kinderen in een periode van tien jaar Onderzoeken Afname van de sterfte maar toename van de morbiditeit van zeer preterm geboren kinderen in een periode van tien jaar Auteurs dr. M.J.K. de Kleine, kinderarts-neonatoloog, dr. A.L. den Ouden*,

Nadere informatie

Effecten van perinatale blootstelling aan foliumzuur op de ontwikkeling van lichaamgewicht

Effecten van perinatale blootstelling aan foliumzuur op de ontwikkeling van lichaamgewicht Briefrapport 350020010/2009 L.T.M. van der Ven M.E.T. Dollé Effecten van perinatale blootstelling aan foliumzuur op de ontwikkeling van lichaamgewicht Voorstel voor een dierproef RIVM Briefrapport 350020010

Nadere informatie