De toepassing van ademhalingsbescherming dient te worden bepaald aan de hand van de risico-inventarisatie en evaluatie.

Transcriptie

1 Inleiding Luchtwegenbescherming Bescherming van de ademhalingswegen vormt een absolute noodzaak voor de gezondheid van het personeel. Op de werkplek kan de lucht verontreinigd zijn door de aanwezigheid van stofdeeltjes, rook, nevel, gassen en/of dampen. Preventieve maatregelen dienen als eerste te worden genomen. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan: - het vrijkomen van gevaarlijke stoffen voorkomen; - afzuiging van gevaarlijke stoffen bewerkstelligen. Het zuurstofpercentage in de lucht bedraagt normaal 20,9%. Indien op de werkplek het zuurstofpercentage lager is dan 19,5% moet bescherming worden ingezet die onafhankelijk van de omgevingslucht werkt; bijvoorbeeld persluchttoestellen. MAC-waarde MAC staat voor: Maximaal Aanvaarde Concentratie. De MAC-waarden worden gepubliceerd in de Nationale MAC-lijst. Op deze lijst zijn diverse stoffen terug te vinden met een vermelding van de maximaal aanvaarde concentratie van die stof. Bij overschrijding van deze waarde op de werkplek dient men ademhalingsbeschermingsmiddelen te gebruiken. Ook bij lagere concentraties is het dragen van ademhalingsbescherming aan te bevelen. MAC-waarden worden uitgedrukt in: - ppm : parts per million = aantal deeltjes verontreiniging per miljoen deeltjes lucht. - mg/m 3 : milligrammen per kubieke meter. - v/m 3 : vezels per kubieke meter. Voorkomende afkortingen van de MAC-waarden zijn: MAC-TGG: Hieronder verstaat met de tijdgewogen gemiddelde maximaal aanvaarde concentratie bij een blootstelling tot 8 uur per dag en niet meer dan 40 uur per week. MAC-C: Hieronder verstaat men de absolute concentratie waar men aan mag worden blootgesteld. Een dergelijke aanduiding wordt toegepast bij die stoffen, waarvan een snel optredende toxische werking wordt verwacht. Wetgeving en richtlijnen De toepassing van ademhalingsbescherming dient te worden bepaald aan de hand van de risico-inventarisatie en evaluatie. Normen Onderstaand enkele normen die van toepassing zijn op ademhalingsbescherming: Bescherming tegen stof, nevel en/of rook: NEN-EN 149:2001 Ademhalingsbescherming; norm voor filterende gelaatstukken. Na de publicatie van en NEN-EN 149:2001, (heeft de bestaande norm NEN-EN vervangen) is er geen onderverdeling meer tussen solids only en solids and liquids. Bescherming tegen gassen en dampen: NEN-EN 141 Ademhalingsbeschermingsmiddelen; gasfilters en combinatiefilters. NEN-EN 136 Ademhalingsbeschermingsmiddelen; volgelaatmaskers. NEN-EN 143 Ademhalingsbeschermingsmiddelen; deeltjesfilters. 139

2 Inleiding Luchtwegenbescherming Keuze en toepassingsgebieden Bescherming tegen stof, nevel en/of rook: Deeltjesfilters (stof, rook en nevels) worden in drie niveaus aangegeven, te weten: P1 filters: inzetbaar tegen onschadelijk fijnstof (MAC-waarde van > 10 m/m 3 ), 4x de MAC-waarde P2 filters: inzetbaar tegen schadelijk fijnstof (MAC-waarde van 0,1-10 mg/m 3 ), 10x de MAC-waarde P3 filters: inzetbaar tegen giftig fijnstof (MAC-waarde van < 0,1 mg/m 3 ), 50x de MAC-waarde Stofdeeltjes kunnen zowel bestaan uit vast als vloeibare deeltjes. Bescherming tegen gassen en dampen: Gas- en dampfilters bevatten geel deeltjesfilter, maar een actiefkoolfilter. De actiefkoolfilters worden gekeurd volgens EN 371/ EN 372/ EN 141/ EN 405 en dienen voorzien te zijn van een CE-merk. De verschillende actiekoolfilters hebben een letter-, cijfer- en kleuraanduiding: - A organische dampen, kookpunt > 65 o C bruin - AX organische dampen, kookpunt < 65 o C bruin - B anorganische gassen en dampen grijs - E zwaveldioxide en overige zure gassen geel - K ammoniak groen Combinatiefilters bevatten alle kleuren van de aanwezige aparte filters. Deze mogen nooit in wisselende werkomgevingen worden gebruikt en niet hergebruikt worden in verband met gevaar voor mogelijke chemische reacties. Naast deze filters kennen we ook nog een aantal speciale filters: - NO nitreuze dampen blauw - CO koolmonoxide zwart - Hg kwikdampen rood - Re reactor-filter oranje - SX overige speciale filters violet Een goedgekeurd filter is voorzien van een uiterste gebruiksdatum. Over het algemeen ligt deze datum afhankelijk van het type filter op 3 tot 5 jaar na aankoop. Na verwijdering van de verpakking is de opslagtijd maximaal 6 maanden. Geur en smaak geven aan dat een filter is verzadigd. De gebruikstijd is sterk afhankelijk van de hoeveelheid en het soort gas/dampen, de temperatuur en het ademvolume van de gebruiker. 140

3 Inleiding Luchtwegenbescherming Keuze en toepassingsgebieden Om tot een juiste keuze van ademhalingsbeschermingsmiddelen te komen dient een antwoord op de onderstaande vragen gevonden te worden: 1. Bedraagt de hoeveelheid zuurstof in de lucht minimaal 19,5%? - Is het antwoord nee dan moet men adembescherming die onafhankelijk van de omgevingslucht is gebruiken, zoals bijvoorbeeld persluchtmasker. - Is het antwoord ja, ga door naar vraag Van welke soort verontreiniging is er sprake? - Is het antwoord stofdeeltjes, nevel en/of rook, ga door naar vraag 3. - Is het antwoord gassen en/of dampen, ga dan door naar vraag Wat is de MAC-waarde van de verontreiniging? a. > 10 mg/m 3 kies een P1 masker/filter (tot max. 4x MAC) b. van 0,1-10 mg/m 3 kies een P2 masker/filter (tot max. 10x MAC) c. < 0,1 mg/m 3 kies een P3 masker/filter (tot max. 50x MAC) 4. Tegen welke gassen en/of dampen moet het masker/filter bescherming bieden? a. Organische dampen, kookpunt >65 o C kies een A-filter bruin b. Organische dampen, kookpunt <65 o C kies een AX-filter bruin c. Anorganische gassen en dampen kies een B-filter grijs d. Zwaveldioxide en overige zure gassen kies een E-filter geel e. Ammoniak kies een K-filter groen Mogelijke combinatiefilters zijn: AB-filter, ABEK-filter, AE-filter en ABE-filter. f. Nitreuze dampen kies een NO-filter blauw g. Koolmonoxide kies een CO-filter zwart h. Kwikdampen kies een Hg-filter rood i. Reactor-filter kies een Re-filter oranje j. Overige speciale filters kies een SX-filter violet De meest voorkomende omgevingsafhankelijke systemen zijn: - Onderhoudsvrije filters, bedekken mond, neus en kin en hebben een hoge acceptatie bij de gebruiker. - Halfgelaatsmaskers, bedekken mond, neus en kin en verkrijgbaar in uitvoeringen met 1 of 2 filters. - Volgelaatsmaskers (o.a. stofmaskers), bedekken mond, neus, kin en gezicht. Dit masker beschermt ook de ogen en heeft de beste aansluiting op het gezicht. Alle mogelijke filters kunnen met dit masker worden gecombineerd. 141

4 Inleiding Luchtwegenbescherming Stof, nevel en rook Informatie * Maximaal Aanvaarde Concentratie MAC* Type [EN ] FFP1 Tegen onschadelijke fijnstof, rook en op water en olie gebaseerde nevels/aerosolen. Niet tegen kankerwekkende-, radioactive- en door lucht verspreide biologische stoffen van de risicogroepen 2 en 3 + enzymen 4 FFP2 Tegen schadelijke (kankerverwekkende) fijnstoffen, rook en nevels en op water en olie gebaseerde aerosolen 10 FFP3 Tegen alle stof, rook en op water en olie gebaseerde nevels/aerosolen 50 FFP2 special D Tegen schadelijke (kankerverwekkende) fijnstoffen, rook en op water en olie gebaseerde nevels/aerosolen, zoals zure gassen organische dampen/geuren en ozon-bescherming tot 10x MAC Deze maskers hebben de Dolomiet verzadigingstest doorstaan. Dit betekent een lagere inademweerstand voor langdurige periode 10 Gas- en fijnstoffilters Gasfilter A1 Soort luchtverontreiniging Voorbeelden MAC* Organische gassen en dampen Kookpunt >65 o C Tegen oplosmiddelen van lijm, verf en spuitnevels 1000 ppm of 10x MAC, de laagste waarde geldt A2 zie A1 Als A1, maar bij lagere concentraties 5000 ppm of 10x MAC, de laagste waarde geldt ABE1 zie A1 + anorganische gassen en dampen + zure gassen Kookpunt > 65 o C Als A1 maar aanvullend tegen chloor, broom, waterstofcyanide waterstofsulfide, waterstof chloride, salpeterzuur, zwaveldioxide 1000 ppm of 10x MAC, de laagste waarde geldt ABEK1 zie ABE1 + ammoniak Kookpunt >65 o C Als ABE1 maar aanvullend tegen amoniak en ammonia derivaten 1000 ppm of 10x MAC, de laagste waarde geldt Fijnstoffilters P1 R D Soort luchtverontreiniging Voorbeelden MAC* Onschadelijk fijnstof, rook en op water en olie gebaseerde nevels en aerosolen Tegen onschadelijke fijnstof, nevel en rook 4 P2 R D Schadelijke (kankerverwekkende) fijnstof, rook en op water en olie gebaseerde nevels en aerosolen Werken met glasfibers en plastics, metaalbewerking en lassen 10 P3 R D Alle fijnstof, nevel en rook en op water gebaseerde nevels en aerosolen Bewerking van hardhout, werken met zwaar giftige metalen, biochemische substanties en biologisch actieve nevels 50 R> herbruikbaar - de filters kunnen langer dan 1 shift gebruikt worden en voldoen aan de 120 mg-loading test met vaste en vloeibare aerosolen (olie gebaseerde nevels). D> Deze filters hebben de Dolomiet verzadigingstest doorstaan. Dit betekent een lagere inademweerstand voor langdurige periode. 142

5 Halfgelaatsmasker Herbruikbaar 8000 serie Moldex Gelaatsstuk Thermoplastisch materiaal met grote flexibiliteit, voor meer comfort en betere en veilige pasvorm. Fijnstoffilterhouder (2-delige set) Verkrijgbaar in maat S, M en L. Gasfilter (verwisselbaar) Inademventiel Fijnstoffilter (verwisselbaar) Door de radiaalsluiting zijn geen aanvullende delen noodzakelijk. Het inademventiel wordt automatisch met elk nieuw gas- dampfilter vervangen. Fijnstoffilterhouder Moldex Te gebruiken met de serie 8000, alleen als fijnstoffilter bescherming Te gebruiken voor alle fijnstoffilters Gelaatsstuk Gasfilter Houders fijnstoffilters Fijnstoffilters maat S A Universeel P2 R D maat M A alleen P3 R D maat L ABE1 voor de ABEK serie 163

6 Halfgelaatsmasker Disposable 5000 serie Moldex Gelaatsstuk Duomateriaal is licht in gewicht en zorgt voor een optimaal comfort. Gasfilter vastgemonteerd Verkrijgbaar in maat S en M/L Optionele voorzetfilterkap voor fijnstoffilters (verwisselbaar) Indien de fijnstoffilters verstopt raken kunnen ze worden vervangen ter verlenging van het gebruik ben het masker FFA1 FFA1P1 D FFA1P2 D FFABE1P2 D FFA2 FFA2P3 D FFABEK1 FFABEK1P3 D 164

7 Volgelaatsmasker TR2002 Spaciani Optimale veiligheid en bescherming Uitstekende pasvorm Optisch correct vizier Eenvoudig te onderhouden Volgelaatsmasker TR82 Spaciani Zwart neopreen Spreekmembraan Verstelbare hoofdbanden Panoramische polycarbonaat ruit Luchtcirculatieventielen in het binnenmasker zorgen voor een condensvrije ruit 165

8 Halfmasker Duetta Spaciani Onderhoudsvrij halfmasker gemaakt van composietmateriaal Eenvoudige en snelle filter-bevestiging door het Quick-Connection systeem Volgelaatsmasker M Het kan bescherming bieden tegen stofdeeltjes en een groot aantal gassen en dampen, daarnaast is het geschikt voor toepassingen met luchttoevoer Hoorbare vergrendeling: de hoorbare klik geeft de veilige vergrendeling tussen gelaatsstuk en filter aan Integrale afdichtingsring verbindt het filter direct met het masker Polycarbonaat ruit: kras en stootvast Zacht, hypoallergeen elastomeer gelaatsstuk Ontwerp met twee filters zorgt voor lagere ademweerstand Hoofdbandenstelsel met 4 bevestigingspunten, makkelijk op te zetten en af te nemen Spraakmembraam verbetert communicatie 3M bajonetkliksysteem voor filteraansluiting 166

9 New Generation FFP2 D Moldex Tegen schadelijke fijnstoffen, rook en nevels en op water en olie gebaseerde nevels-aerosolen Deze maskers hebben de Dolomiet verzadigingstest doorstaan; een lagere inademweerstand voor langdurige periode Neusprofiel Clip en hoofdband Met Klimaventiel New Generation FFP3 D Moldex Tegen alle stof, rook en op water en olie gebaseerde nevels/aerosolen Deze maskers hebben de Dolomiet verzadigingstest doorstaan; een lagere inademweerstand voor langdurige periode Neusprofiel Clip en hoofdband Met Klimaventiel New Generation FFP2 D special Moldex Tegen schadelijke fijnstoffen, rook en op water en olie gebaseerde nevels-aerosolen, zoals zure gassen organische dampen/geuren en ozon-bescherming tot 10x MAC Deze maskers hebben de Dolomiet verzadigingstest doorstaan; een lagere inademweerstand voor langdurige periode Neusprofiel, clip en hoofdband Met Klimaventiel Classic FFP2 D Moldex Tegen schadelijke fijnstoffen, rook en nevels en op water en olie gebaseerde nevels-aerosolen Deze maskers hebben de Dolomiet verzadigingstest doorstaan; een lagere inademweerstand voor langdurige periode Traditionele vorm Rondom lopende draagband 167

10 Stofmasker 3M FFP1 Inzetbaar ter bescherming tegen vaste en niet-vluchtige vloeibare deeltjes Stofmasker 3M FFP3 Inzetbaar tegen stofdeeltjes tot 50x MAC-waarde. Centraal geplaatst ventiel voorkomt opbouw van warmte Uniek 3-delig ontwerp Zachte binnenvoering Makkelijk op te bergen dankzij de opvouwbaarheid Individueel verpakt 168

11 Stofmasker SW P3 - vaste- en vloeistof deeltjesvan onschadelijk- en schadelijk fijnstof waarvan de concentratie niet hoger is dan 50x de MAC waarde Verkrijgbaar in cupmodel en vouwmodel Voor meer comfort met uitademventiel Vouwmodel is per stuk verpakt: hygiënisch en blijft stofvrij Neusbeugel voor optimale afsluiting P3 met verstelbare hoofdbanden Ergonomische pasvorm door cupmodel Zachte schuimrand op de neus Geen onderhoud aan stofmasker Stofmasker SW P2 - vaste- en vloeistof deeltjesvan onschadelijk- en schadelijk fijnstof waarvan de concentratie niet hoger is dan 10x de MAC waarde Verkrijgbaar in cupmodel en vouwmodel Voor meer comfort met uitademventiel Vouwmodel is per stuk verpakt: hygiënisch en blijft stofvrij Neusbeugel voor optimale afsluiting Ergonomische pasvorm door cupmodel Zachte schuimrand op de neus Geen onderhoud aan stofmasker 169

12 M-SAFE masker FFP3 Inzetbaar tegen stofdeeltjes tot 50x de MAC-waarde Met uitademventiel Makkelijk te vormen neusbeugel Comfortabel te dragen M-SAFE fijnstofmasker FFP2 Inzetbaar tegen stofdeeltjes tot 10x de MAC-waarde Makkelijk te vormen neusbeugel Comfortabel te dragen M-SAFE vouwmasker FFP3 Inzetbaar tegen stofdeeltjes tot 50x de MAC-waarde Met uitademventiel Makkelijk te vormen neusbeugel Opvouwbaar en daardoor makkelijk op te bergen Comfortabel te dragen Per stuk verpakt 170