Mti. de Bibliotheek^ Rivierenland 8 JAN Gemeente Geidarmalsen

Transcriptie

1 Gemeente Geidarmalsen Afd./nr. Mti 8 JAN 2013 Kopie: 0 de Bibliotheek^ Rivierenland College van Burgemeester en Wethouders Gemeente Geldermalsen Postbus CC Geldermalsen Tiel, 18 december 2012 Ons kernmerk: /GRL/jb Betreft: Aangescherpte visie Bibliotheek Rivierenland Plannen voor bedrijfsvoering Geachte college, Op vrijdag 30 november jongstleden heeft Bibliotheek Rivierenland een aangescherpte visie op haar dienstverlening gepresenteerd aan het regionale portefeuillehouders overleg bibliotheekwerk. Daarnaast is zicht geboden op de huidige financiële situatie en op de plannen om de bedrijfsvoering van Bibliotheek Rivierenland toekomstbestendig te maken. Zowel de aangescherpte visie als de plannen voor bedrijfsvoering werden in het portefeuillehouders overleg goed ontvangen. Afgesproken werd dat aan alle betrokken gemeenten een korte informatie-notitie over visie en bedrijfsvoering zou worden aangeboden. Deze notitie treft u bijgevoegd aan. Tevens is afgesproken dat Bibliotheek Rivierenland begin 2013 (als eerste stap in de uitwerking van de visie) met alle gemeentes in gesprek gaat om gewenste maatschappelijke effecten te inventariseren. Op basis daarvan gaan wij onze dienstverlening de komende jaren optimaliseren. vr t, r-bestuurde Kloosterstraat 3»4001 NCTiel» «secretariaat@bibliotheekrivietenland.nl»

2 VAN DROOM NAAR DAAD De bibliotheek als actieve spin en professionele partner in het lokale web Aanscherping Visie Bibliotheek Rivierenland 2013 tot en met 2015 I Inleiding Een jaar geleden ondertekenden 10 gemeentes uit het Rivierenland en de Openbare Bibliotheek Rivierenland een Convenant waarin voor een periode van 4 jaar (2012 t/m 2015) afspraken werden gemaakt over vormen van bibliothecaire dienstverlening en de financiering daarvan. Met de ondertekening van het Convenant tekenden alle partijen ook voor een structurele besparing op de kosten van het bibliotheekwerk. In het najaar van 2012 constateerde Bibliotheek Rivierenland dat een aansprekende inhoudelijke visie op haar dienstverlening noodzakelijk was om haar werkzaamheden, juist in tijden van krimpende budgetten, beter aan te laten sluiten op de wensen van haar opdrachtgevers. Tevens werd geconstateerd dat de bedrijfsvoering van Bibliotheek Rivierenland nog niet helemaal aansloot op de hierover gemaakte afspraken in het Convenant. Deze informatie-notitie schetst de nieuw geformuleerde visie van Bibliotheek Rivierenland, die richtinggevend is voor de dienstverlening de komende jaren. Ook zal kort worden ingegaan op de plannen voor optimalisering van de bedrijfsvoering van Bibliotheek Rivierenland. II Aangescherpte visie Bibliotheek Rivierenland zet zich niet alleen in voor een leven lang lezen, leren en informeren voor iedereen maar levert tevens een structurele bijdrage aan ontmoeting, participatie en leefbaarheid, toegesneden op lokale behoeften. Kortom: Bibliotheek Rivierenland pakt haar verbindende rol in de lokale gemeenschappen steviger op. Eind 2015 vervult Bibliotheek Rivierenland - fysiek en digitaal - de volgende vijf functies: 1. Openbare schatkamer voor lezen, literatuur en cultuur (de collectie) 2. Educatiepartner en open leercentrum 3. Knooppunt van informatie, conversatie en co-creatie 4. Een waardenvrije, vrolijke en dus waardevolle ontmoetingsplek 5. Vol activiteiten die bijdragen aan gewenste maatschappelijke effecten III Vertaling Visie naar dienstverlening De bibliotheek als fysieke toegangspoort tot de schatkamer Bibliotheek Rivierenland heeft momenteel 6 fysieke bibliotheekvormen (waar onder de bibliobus in nog 6 gemeentes). Van de huidige 16 vestigingen (waarvan nu 5 met een eigentijdse retail-inrichting) zijn met name de kleine zeer beperkt open. Er zijn incidenteel activiteiten in de vestigingen. Eind 2015 heeft Bibliotheek Rivierenland drie bibliotheekvormen: 1. De bibliotheek (in de grotere plaatsen)

3 2. Het bibliotheekpunt (altijd in een multifunctioneel gebouw of Kulturhus) 3. Het leespunt (leestafel in de kleinste kernen, bv. dorpshuizen) Bibliotheek en bibliotheekpunt zijn 6 dagen per week ruim open (bijvoorbeeld van uur) en hebben een structureel activiteitenaanbod (van de bibliotheek zelf of van andere partners). Deze vestigingen kennen zogenaamde serviceloze (zelfbediening) en bemensde uren. De leespunten zijn onbemensd en kunnen desgewenst gebruik maken van een menukaart met activiteiten. Idealiter zijn er eind 2015 in Rivierenland 21 vestigingen (waarvan zeker 10 met retail-inrichting) en ca. 20 leespunten. De bibliobus verdwijnt in de periode 2013 tot en met 2015 (gefaseerde afbouw, in overleg met betrokken gemeentes). Deze vorm van dienstverlening past niet in de aangescherpte visie. Tevens is deze maatregel noodzakelijk om de bezuinigingen op te kunnen vangen. Voor niet mobiele mensen zal bibliotheek-aan-huis worden verzorgd via de inzet van vrijwilligers. De bibliotheek als digitale toeganspoort tot de schatkamer Bibliotheek Rivierenland biedt nu al via internet toegang tot de landelijke bibliothekcatalogus (bibliotheek Nederland). Vanaf elke plek kunnen online media worden gereserveerd en afgehaald bij een vestiging van eigen keuze. Er is toegang tot een aantal databanken en een beperkt aanbod van e- books. Eind 2015 is een digitaal bibliotheeklidmaatschap mogelijk en een ruim landelijk aanbod van e-books. De bibliotheek als educatiepartner en open leercentrum Bibliotheek Rivierenland heeft momenteel een uitgebreid educatief aanbod voor het (voorschoolse) onderwijs (0-18 jaar), dat op vrijwillige basis kan worden afgenomen met een kleine eigen bijdrage van de school. In drie gemeentes is gestart met het bibliotheek-op-school concept. Dit is een (landelijk ondersteunde) aanpak gericht op het bevorderen van lezen en mediawijsheid, dat bestaat uit de combinatie van structurele inzet van zogenaamde leesvrnediacoaches op de scholen, in combinatie met een actuele en aantrekkelijke collectie boeken. De leesvrnediacoaches geven niet alleen les aan de kinderen, maar professionaliseren ook het docententeam en geven voorlichting aan de ouders. Ten aanzien van haar educatiefunctie kiest Bibliotheek Rivierenland de komende periode voor twee hoofddoelen, met bijhorende doelgroepen en programma's: 1. leesbevordering en mediawijsheid voor de jeugd (0-18 jaar): i.s.m. gemeente, onderwijs (partner LEA overleg) Het bijhorende programma is het hierboven beschreven bibliotheek-op-school programma (om te beginnen de inzet van de lees- en mediacoach op de school), dat eind 2015 bij voorkeur op alle 160 basisischolen in Rivierenland wordt uitgevoerd 2. voorkomen en bestrijden van iaaggeletterdheid (0-100 jaar): i.s.m. ROC, UWV, kinderopvang en anderen (partner regionaal plan Iaaggeletterdheid) Naast het regiobreed implementeren van preventieve programma's als boekstart en het voorleescorso wil Bibliotheek Rivierenland ook bijdragen aan het regionale plan tegen Iaaggeletterdheid, o.a. door de rol te pakken van open en laagdrempelig leercentrum met een aanbod van cursussen (i.s.m. partners), non-formele educatie en studieplekken. De bibliotheek als knooppunt van informatie Bibliotheek Rivierenland wil voor al haar gemeentes de coördinatie, data-invoer en redactie gaan verzorgen van de informatie van de lokale maatschappelijke keten (WMO, GG, cultuur/ toerisme).

4 Invoer gebeurt in de landelijke data-base G!ds, aan de voorkant wordt de informatie via diverse websites gepresenteerd (bv. het WMO-loket). Centralisatie van alle lokale informatie via de informatieprofessionals van de bibliotheek is efficient en effectief. De bibliotheek heeft de ambitie ook in digitale communities zichtbaarder te worden (bevorderen conversatie en co-creatie, bv via social media). De bibliotheek als vrolijke ontmoetingsplek Waar de bibliotheek nu vaak maar beperkt open is en een tamelijk saaie uitstraling heeft, wil de bibliotheek eind 2015 een vrolijke ontmoetingsplek zijn met een horizontale programmering van activiteiten. Te denken valt aan:» Ochtend: inloop voor speciale doelgroepen (in het kader van leefbaarheid, zelfredzaamheid, laaggeletterdheid) «Middag: accent op uitleen en advies plus eventueel een eigen publieksactiviteit «Avond: activiteiten met of van partners/vrijwilligers (medegebruik) Een belangrijke randvoorwaarde voor deze ambitie is dat er overal goede koffie moet zijn en een eigentijdse inrichting. Zzp-ers, studenten en scholieren zijn natuurlijk altijd van harte welkom De bibliotheek vol activiteiten Wil de bibliotheek haar rol als spin in de lokale gemeenschap/lokale huiskamer waarmaken, dan dient een ruim activiteitenaanbod te worden ontwikkeld, in samenwerking met opdrachtgevers, vrijwilligers en partners. De bibliotheek wil hierin de regierol pakken. Gedacht kan worden aan activiteitenprogramma's over: «Politiek en actualiteit «Cultuur «Lezen en literatuur «Zorg en welzijn «Opvoeding en gezondheid Bibliotheek Rivierenland wil hiervoor gaan samenwerken met haar leden en met vrijwilligers (niet als bezuinigingsmaatregel maar vanwege de inzet van individuele expertises). Rond deze thema's kunnen overigens ook weer digitale communities worden opgebouwd. IV Resultaat: een fijnmazig netwerk Kort samengevat zet Bibliotheek Rivierenland de komende jaren dus in op: «Ruimere openingstijden voor alle vestigingen «Leespunten in de kleinste kernen» LeesVmediacoaches op alle basisscholen» Meer (rondreizende) activiteiten «Bibliotheek-aan-huis voor niet-mobiele mensen Want: "Bad librarians build collections, Good librarians build services, Great librarians build communities " Tweet van David Lankes, Professor Syracuse University's School of Information Studies

5 V Bedrijfsvoering op orde Bibliotheek Rivierenland gaat de komende jaren haar financiën op orde brengen en de bedrijfsvoering verzakelijken. In het najaar van 2012 werden, na een financiële doorlichting, de volgende problemen geconstateerd: 1. De meerjaren exploitatie was niet sluitend. Naast de structurele bezuiniging m.i.v die in het Convenant was afgesproken, zijn er vanaf 2013 structureel minder inkomsten vanwege het wegvallen van een deel van de zogenaamde integratie-uitkering van het Rijk, en door het uittreden van de Gemeente Buren uit de samenwerkingsovereenkomst; 2. Het ontbreken van eigen vermogen en reserves (onvoldoende weerstandsvermogen). Om de exploitatie sluitend te krijgen neemt Bibliotheek Rivierenland de komende jaren de volgende maatregelen: «Het gefaseerd stoppen met de bibliobussen (past niet in nieuwe visie en kosten en baten staan niet in verhouding)» Het besparen op kosten en het verhogen van opbrengsten «Een betere inzet van personele uren 8L effectiever werken (toerekenen naar producten) Als gevolg van deze maatregelen zal de exploitatie met ingang van 2013 sluitend zijn. Het weerstandsvermogen is daarmee nog niet op peil. Ook worden er maatregelen genomen om de bedrijfsvoering en bedrijfscultuur te verzakelijken, zodat Bibliotheek Rivierenland vanaf 2013 een adequate productbegroting en inzicht in kosten/baten per gemeente kan bieden. Drs. Gaby Lafeber, MBA Directeur/bestuurder Bibliotheek Rivierenland 18 december 2012